aanslag op kerk schok in israël door VlaMMen leidden ToT ijstijd: Spanningen tussen het Vaticaan en Israël europa en ZiJn Joden: Gehaat en geliefd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "aanslag op kerk schok in israël door VlaMMen leidden ToT ijstijd: Spanningen tussen het Vaticaan en Israël europa en ZiJn Joden: Gehaat en geliefd"

Transcriptie

1 nieuws UiT Augustus 2015/ 5775 schok in israël door aanslag op kerk VlaMMen leidden ToT ijstijd: Spanningen tussen het Vaticaan en Israël europa en ZiJn Joden: Gehaat en geliefd Nr. 08

2 INh OUD MAART 2006 NIEUWS VANUIT DOORN Nieuws uit Israël beth-shalom, postbus 193, 3940 AD Doorn Een drievoudig snoer wordt telefoon fax niet snel gebroken. Abonnementen: Beth Shalom, Postbus 193, 3940 AD Doorn, tel Giften: Giro t.n.v. Beth-Shalom Doorn Betalingen: Giro t.n.v. Middernachtsroep Doorn Voor België: postgiro (in Brussel) t.n.v. Middernachtsroep Doorn «Nieuws uit Israël» verschijnt ook in het Duits, Frans, Engels, Spaans, Portugees, Hongaars en Roemeens. Alleen in de betreffende landen. Abonnementsprijs: (jaarlijks) Nederland: EUR België: EUR 16.20, Vanuit Nederland naar andere landen in Europa: EUR 25.20, Buiten Europa en Suriname: EUR Abonnementen lopen een jaar (beginnend telkens in januari) en worden automatisch met een jaar verlengd, wanneer het niet voor 31 oktober wordt opgezegd. Toen ik 2 maanden na mijn beëindiging van de Bijbelschool in Berlijn in november 2012 naar Nederland kwam om voor het zendingswerk te gaan werken, wist ik nog niet waar ik 3 jaar later zou staan. Alles was nieuw en enige dingen anders dan ik het in Zwitserland gewend was. Maar toch mocht ik steeds weer persoonlijk ervaren wat in Mattheüs 6:33 staat: Maar zoek eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u erbij gegeven worden. Het was niet altijd makkelijk maar zoals onze Heere Jezus Zelf gezegd heeft, als we eerst het koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid zoeken, dan zullen al die andere dingen ons erbij gegeven worden. Israëlreizen: Beth-Shalom-Israëlreizen: Postbus 193, 3940 AD Doorn tel Eén van die andere dingen is mijn vrouw Lea. Gastenhuis in Israël: We hebben Beth-Shalom, ons P.O.B. op 6208, de Bijbelschool Woord des levens bij Berlijn leren kennen en verstonden elkaar van begin af aan heel goed. Haifa 31060/Karmel Na 9 maanden Israël beseften we dat het meer was als alleen maar vriendschappelijk. Toch besloten we in dat tel ene jaar Bijbelschool geen relatie te beginnen. We wilden gewoon de zekerheid hebben, dat onze gevoelens die we Testamentaire beschikkingen: voor elkaar (via een notaris) hadden, ook bleven nadat we elkaar niet meer elke dag zagen. Hoewel «Ik legateer ik na vrij van de rechten Bijbelschool en kosten aan de Stichting: in Nederland ging wonen en Lea weer bij haar ouders, bleven onze gevoelens voor Zendingswerk Middernachtsroep statutair gevestigd te LEIDEN elkaar en bestaan. geregistreerd onder We nummer misten elkaar bij de Kamer en van we begonnen EDITORIAL regelmatig met elkaar te skypen. Na talrijke gebeden en gesprek- Koophandel Rijnland, bedrag van EUR» ken besloten we een relatie te beginnen. 2 Jaartjes later was het zover en mochten we elkaar het Ja-woord in mijn 3 door Fredi Winkler thuisgemeente in Dübendorf geven. We zijn God echt dankbaar voor alles wat Hij voor ons gedaan heeft en dat we door de Bijbelschool dezelfde geloofsbasis bhebben I jbels en E we belkaar OODschA bij het Woord p des Levens mochten leren kennen. 5 Die De opwekking als een parallel van Lazarus met Israël Voor Lea, die als 3e in een gezin van 4 kinderen opgegroeid is, betekent dit nu nog een grotere stap dan de mijne 3 jaar geleden. Ze is goed bezig de Nederlandse taal te leren en zich überhaupt in haar nieuwe thuis in te leven. Haar YESHUA EN ISRAEL eerste indrukken waren heel goed. 8 De «Negev-versie» van het Hebreeuws Nieuwe Testament In Prediker 4:12 staat: En als iemand de één overweldigt, zullen die twee tegen hem standhouden. Een drievoudig snoer wordt niet snel gebroken. Dit vers hebben A chtergrondinformatie we als onze trouwtekst gekozen. Vooral UIT het Isgedeelte RAEL met het drievoudig snoer was en is voor ons heel belangrijk. Natuurlijk 9 is Protest het logisch tegen Israël en kan je dit ook letterlijk verstaan dat een drievoudig snoer niet snel gebroken wordt. Maar voor 10 ons was Wisseling het daarom van tapijten zo belangrijk ten tijde omdat van Jezus je dat drievoudig snoer ook als drie personen kunt zien. De Heere Jezus, Lea 10 en ik. Bescherming We zijn 2 mensen ook bij nacht in een huwelijk. Maar met onze Heere in ons midden weten we dat we door Hem geleid mogen 11 worden Arabische en met «Oscar Hem Schindler»? de weg mogen gaan. Op onze bruiloft werd ons ook gevraagd - en helaas 11 is dit vandaag De haat van de de dag Arabische vaak niet wereld meer op zo de belangrijk, Joden er in goede én in slechte tijden voor elkaar te zijn. Zoals bovenaan 11 al genoemd, Internetportaal mogen voor en historische kunnen we landkaarten dit alleen maar tot stand brengen door op onze Heere Jezus Christus te vertrouwen 12 en Beweringen met Hem en door feiten ons dagelijkse leven te gaan. Gedachtig aan het feit, dat alle menselijke kennis slechts 13 Een plan van 50 jaar voor Israëls zeehavens onvolkomen is (1 cor. 13:9), geven de auteurs voor eigen Lea is 14 «Telefonitis» van de Israëli s verantwoording officieel hun per persoonlijke 1 juli begonnen visie weer net als ik voor het Zendingswerk Middernachtsroep te Doorn te werken. Ook al 14 Jodin in het parlement van Bahrein werkt Initialen ze niet van de voltijds, auteurs en bronvermeldingen het is toch in dit heel fijn dat we dit nu met elkaar mogen doen. Natuurlijk is het in het begin eerst nummer: 15 Israël onder de koplopers een keer CM = Conno goed Malgo; om FW alles = Fredi Winkler; te leren ZL = Zwi kennen. Lidar Zo laat ik haar 15 alles Uitbouw stap voor van de stap economische zien en wordt samenwerking vooral het dagelijkse werk nu toch Voorpagina: over NUI 2 personen verdeeld. We zijn zeer blij 16 en gemotiveerd Israëlische om wijnen met het nieuwe bestuur het werk voor onze Heere Voor Jezus de inhoud voort van vreemde te zetten web-pagina s en waarnaar we bidden ervoor dat 16 we voor Toerisme elkaar van maar de zeker oligarchie ook voor u tot zegen mogen zijn. We mogen verwezen en willen werd kunnen zeker wij niet aansprakelijk nooit vergeten worden waarom en waarvoor 17 Steeds we dit meer werk treden mogen tot de doen. islam Uit toegenade van onze God en gesteld. Wij verklaren hiermee uitdrukkelijk, dat op het Vader tijdstip in de van het hemel tot stand en brengen tot van Zijn de link eer. geen illegale 18 Haim Saban: helemaal aan de top inhoud op de verbonden websites herkenbaar waren. Op 18 Hezbollah bewapent zich weer de actuele en toekomstige vormgeving, de inhoud of de U zult auteursrechten ook in de van de toekomst verbonden sites maandelijks hebben wij geen een bericht 18 van ons Iran twee koopt te lezen Libanezen krijgen waarbij we u gewoon op de hoogte invloed. Voor illegale, foute of onvolledige inhoud en vooral willen 19 Flavius Josephus had gelijk voor houden schade, die wat uit het er aanklikken allemaal of niet aanklikken zo gebeurt van in ons dagelijks werk hier in Doorn. We wensen u veel zegen en blijdschap zulke aangeboden informatie ontstaat, is alleen de aanbieder toe bij het lezen van deze uitgave van de Nieuws uit 20 Israël. Israëls militaire geheime dienst waarschuwt van de site verantwoordelijk, naar wie verwezen werd, niet 21 «Intelligente bommen» uit de USA degene, die enkel via links naar de bewuste publicaties verwijst. 21 «Forbes» eert drie Israëli s Uw Raphael en Lea Roos 22 Materiaalwetenschap als speciaal gebied 22 Wie is Gabi Ashkenazi?

3 Editorial GELIEFDE FRIENDEN VAN IsRAëL 4 coverstory: Schok in Israël door aanslag op kerk 6 Vlammen leidden tot ijstijd politiek 7 Korte berichten 8 Diplomatie in het teken van de Hebreeuwse Bijbel? 9 De zigzagkoers van Netanjahu VN rapport: Israël en Hamas beschuldigd van schending mensenrechten Vreugde in Jeruzalem om klap die Erdogan moest incasseren Als tegenstanders verbonden: de gemeenschappelijke vijand van Israël en van Hamas Israël en Saoedi-Arabië hebben nauwere banden dan gedacht Onthulling: Mossad wees aanslag op Khomeini van de hand MAATschAppIj 16 Korte berichten 17 Als ik kon, zou ik morgen alle zakelijke contacten met Israël afkappen 18 Europa en zijn Joden: gehaat en geliefd DIREcTE hulpvoor IsRAëL 20 Een dankbetuiging van het Assaf Harofeh ziekenhuis 21 bijbel: De zeven beloften van God voor Israël Is het niet een geweldige farce dat een commissie van de VN bezig is de laatste oorlog van Israël tegen Hamas in Gaza te onderzoeken omdat Israël toen oorlogsmisdaden zou hebben gepleegd, terwijl in Syrië en Irak, maar ook in Jemen, Noord-Afrika en andere delen van Afrika radicale islamitische groeperingen als IS en Boko Haram de gruwelijkste oorlogsmisdaden begaan? Maar ja, je hebt daar geen adres om, onder bijval van de huichelachtige wereldopinie, de aanklachten aan te richten, zoals in het geval van Israël. Kennelijk hebben de door IS in de hele wereld geshowde executies door middel van onthoofding en andere schrikwekkende manieren om mensen te doden hun uitwerking niet gemist. Niemand in de hele wereld schijnt zich werkelijk serieus te willen engageren tegen de uitbreiding van de radicale islam in Irak en Syrië, behalve dan de Koerden in het noorden van Irak, want voor hen is het alles of niets. Militair gezien moet het toch mogelijk zijn om het spook van de Islamitische Staat binnen een paar dagen uit de wereld te helpen, als men het echt zou willen. Maar binnen de aangrenzende islamitische landen schijnt geen eenheid mogelijk te zijn, ook niet met het als bondgenoot benodigde Westen, omdat de belangen van de verschillende partijen klaarblijkelijk te tegenstrijdig zijn en niet op één lijn zijn te brengen. Denk maar aan Iran en zijn bondgenoot Hezbollah in Libanon. Bovendien speelt Turkije een uiterst ondoorzichtige rol in het hele conflict. Hun enige zorg schijnt te zijn dat de Koerden wel eens te sterk zouden kunnen worden. Daarnaast hopen ze waarschijnlijk dat ze zich in de zich uitbreidende chaos uiteindelijk als redder in nood kunnen profileren om er zo politieke munt uit te kunnen slaan. De VS en met hen andere NAVO landen hebben bovendien door hun ervaringen in Irak en Afghanistan de illusie verloren een duurzame vrede tussen de elkaar bestrijdende islamitische fracties te kunnen bewerkstelligen. Alles lijkt er nu op dat men er de voorkeur aan geeft het conflict voor zich uit te schuiven in de hoop dat de goeden tenslotte de overhand zullen krijgen. Maar dat zal heel waarschijnlijk niet gebeuren. Het is veel waarschijnlijker dat het conflict zich nog verder zal uitbreiden en de grenzen van Israël en Jordanië zal bereiken, zodat er tenslotte een situatie ontstaat die het Westen zal dwingen om in te grijpen. De gematigde islamitische wereld toont zich steeds bezorgder en begrijpt steeds beter dat de uitbreiding van de radicale islam met zijn apocalyptische interpretatie van hun godsdienst de islam wereldwijd grote schade toebrengt. Daarom heeft de hoogste imam van de vooraanstaande islamitische Al Azhar universiteit in Cairo gezegd dat extremisten en terroristen die in naam van Islamitische Staat moorden en slachten, niet de islam en niet de profeet Mohammed en diens leer vertegenwoordigen. Daarentegen beschouwen de leiders van IS hun uitleg van de islam natuurlijk als de enig juiste en ware interpretatie. Het is voor de politieke en religieuze elite in de islamitische wereld geen geheim dat deze extreme interpretatie van de islam in religieuze boeken, en vrijdagse preken en zelfs in schoolboeken voorkomt. Als tegenoffensief noemen in de hele wereld afgestudeerden van de Al Azhar universiteit de organisatie Islamitische Staat nu niet-islamitisch en zelfs een samenzwering tegen de islam. Hun ontaarde interpretatie van de islam schaadt de islam en maakt hem kapot. Is het mogelijk dat juist dit gebeuren moet, zodat de in Openbaring 13:7-8 beschreven wereldeenheid kan ontstaan, waarin dan de antichristelijke heerser van de eindtijd wereldwijd vereerd kan worden? In de wetenschap dat God bij alles wat er in de wereld gebeurt degene is die het allemaal bestuurt, zodat Zijn plan in vervulling gaat, groet u hartelijk met shalom, Uw Nieuws uit Israël 08/2015 3

4 coverstory coverstory schok IN IsRAëL DOOR AANsLAG Op KERK Het was niet de eerste aanslag op een christelijke instelling in Israël, maar dit keer baarde het incident veel opzien in alle media en niet alleen in Israël. 4 Nieuws uit Israël 08/2015 HHalf juni openden alle ochtendjournaals van de verschillende radio- en televisiekanalen in Israël met het bericht dat er een door haat gemotiveerde aanslag was gepleegd op de Broodvermenigvuldigingskerk in Tabgha aan het Meer van Galilea. De dag daarna brachten de weekenduitgaven van de kranten uitvoerig achtergrondnieuws. Het gerenommeerde dagblad Haaretz gebruikte het als aanleiding om eens grondig terug te blikken op de laatste gebeurtenissen van deze aard. De Broodvermenigvuldigingskerk is een prominente plek voor christelijke pelgrims die het heilige land bezoeken. Volgens de plaatselijke overlevering heeft hier een van de wonderen plaatsgevonden waarover het Nieuwe Testament voor wat betreft Jezus werkzaamheid vertelt. De Broodvermenigvuldigingskerk is een rooms-katholieke kerk, gelegen aan de noordwestelijke over van het Meer van Galilea. Het terrein dat de Deutsche Katholische Palästinamission in 1888 verwierf, grenst ook aan een priorij van de Benedictijnen die tot de Dormition abdij in Jeruzalem behoort. Deze plekken worden dus gekenmerkt door een sterke Duitse aanwezigheid. Door de brandaanslag in juni raakten twee personen licht gewond. Een 75-jarige man een 19-jarige vrouw die er als vrijwilliger werken, liepen rookvergiftiging op. Maar de ontstane materiële schade was veel en veel dramatischer. Hoewel er vijf brandweerwagens uit Tiberias uitrukten, die bovendien snel na de melding ter plekke waren en konden voorkomen dat het vuur naar de kerk zelf oversloeg, brandden een ontvangstruimte, een souvenirwinkel en een kantoor van de Duitse Dominicanen uit. Al snel stond vast dat het met de allergrootste waarschijnlijkheid om brandstichting ging, want men vond een graffiti die geen twijfel over het motief liet bestaan: Afgodendienaars worden uitgeroeid. Juist deze opmerking schudde binnen enkele uren het hele Israëlische leiderschap wakker. Allen uitten zich met machtige woorden in de media. Premier Benjamin Netanyahu wees erop dat de vrije godsdienstuitoefening een van de belangrijkste pijlers van de Israëlische democratie is en dat schending daarvan zo scherp mogelijk veroordeeld moet worden. Verder maakte Netanyahu bekend dat hij niet alleen de politie, maar ook de chefs van de binnenlandse en buitenlandse geheime dienst opdracht had gegeven om met grote spoed aan de opheldering van dit incident te werken. Politici van het hele spectrum van zowel de regeringscoalitie als de oppositie

5 coverstory DE broodvermenigvuldigingskerk Is EEN prominente plek VOOR christelijke pelgrims DIE het heilige LAND bezoeken. Door de brandaanslag in juni raakten twee personen licht gewond. Maar de ontstane materiële schade is veel dramatischer. Dit gedeelte liep echter geen schade op. veroordeelden deze daad van haat in buitengewoon scherpe bewoordingen. Omdat de instelling banden met Duitsland heeft, reisde de Duitse ambassadeur Andreas Michaelis direct naar Tabgha. Daarnaast werd hij uitvoerig in de Israëlische media geciteerd. Hoewel duidelijk is dat het incident ook door Duitse journalisten werd opgepakt, is het toch interessant dat men er buitengewoon veel aandacht aan schonk. Vanuit Israëlische optiek was het ergerlijk dat sommige Duitse media meteen oordeelden dat de daders slechts Joodse extremisten konden zijn en dat men in één adem ook de term kolonist liet vallen. Het incident gebeurde vlak voor het sluiten van de redactie; op dat moment was nog niet duidelijk wie er achter de aanslag zit. Israël vond het echter prima dat de meeste Duitse media geen andere incidenten oppakten die zich eerder in Isra- el hadden voorgedaan, zoals haatgraffiti op kerk- en kloostermuren op minstens zes verschillende plaatsen; deze doken tussen februari 2012 en februari 2015 op. Weliswaar is er door de brandstichting in Tabgha een andere vorm van deze incidenten bereikt, maar toch, noch in de Duitse, noch in de internationale media zijn de meeste aanvallen op christelijke instellingen en christenen in het Midden-Oosten groot nieuws. Een uitzondering was de aanslag op een kerk in de Amerikaanse stad Charleston, waar een blanke een Afro-Amerikaan doodschoot. Bijna niemand berichtte over de meer dan 40 aanvallen op kerken in Syrië, aanvallen van de terreurgroep Boko Haram op dorpen in Nigeria en aanvallen en moorden op christenen in Kenia en Oeganda, in Libanon, Irak, Egypte en Libië. De in Israël levende correspondent voor het Midden-Oosten Ulrich Sahm heeft terecht aangetoond dat deze lijst eindeloos lang is. Niemand die er aandacht aan besteedt zelfs niet wanneer zulke aanvallen mensenlevens kosten. Maar de aanval in Tabgha kreeg met name in de Duitse media buitensporig veel aandacht. We kunnen eraan toevoegen dat katholieke hoogwaardigheidsbekleders in Israël de hoop uitspraken dat Israël er alles aan zou doen om de daders op te sporen. Tegelijkertijd riepen zij alle christenen op om het heilige land te bezoeken. Een bezoek aan Israël is nu des te belangrijker. In het land woonachtige katholieken en toeristen uit de hele wereld deden de eerste stap naar solidariteit: op de eerste zondag na de brandaanslag kwamen ze bij de Broodvermenigvuldigingskerk bijeen voor een dienst en een protestmanifestatie. Antje Naujoks Nieuws uit Israël 08/2015 5

6 coverstory VLAMMEN LEIDDEN TOT IjsTIjD 6 Nieuws uit Israël 08/2015 Spanningen tussen het Vaticaan en Israël tegen de achtergrond van een brandaanslag op een katholieke kerk aan het Meer van Galilea en de erkenning van een Palestijnse staat door het Vaticaan. DDe vlammen die half juni enkele gebouwen van de Broodvermenigvuldigingskerk aan het Meer van Galilea hebben verwoest, hebben Israël in verlegenheid gebracht. Het vuur dat in deze Duitse katholieke kerk uitbrak kwam van een brandaanslag. Alles wijst op Joodse extremisten, want ter plekke werd graffiti aangetroffen met een boodschap van haat. Israël verontschuldigde zich direct. De verontschuldigingen werden via alle mogelijke kanalen uitgezonden en door veel belangrijke persoonlijkheden uitgesproken: door president Reuven Rivlin, premier Benjamin Netanyahu en de opperrabbijnen allemaal gaven ze uitdrukking aan hun ernstige ontstemming en hun afwijzing van een dergelijke daad. De verantwoordelijken van deze katholieke instelling reageerden terughoudend. Abt Gregory Collins, de leider van de Benedictijner orde in Israël, herinnerde aan aanvallen die in het verleden hebben plaatsgevonden en eiste een voldoende mate van bescherming. De woordvoerder van het Vaticaan in het heilige land riep op tot een stevige reactie en noemde de schade wereldwijd. Ter plekke was men van mening dat dit schadelijk was voor de stroom christelijke pelgrims. Dit incident droeg bij tot een verdere verslechtering van de betrekkingen tussen Israël en het Vaticaan. In mei hadden de betrekkingen al een dieptepunt bereikt toen het Israëlische leiderschap te weten kwam dat het Vaticaan met de staat Palestina onderhandelingen voerde over een bilateraal handelsakkoord. De naam staat Palestina die het Vaticaan hier gebruikte, die anders altijd over de PLO ging, deed Israël de oren spitsen: dit wijst erop dat het Vaticaan op weg is naar diplomatieke erkenning van een Palestijnse staat. Toen enkele internationaal actieve persbureaus zich vermanden om op dit punt informatie in te winnen, antwoordde Federico Lombardi, de perswoordvoerder van het Vaticaan kort en bondig: Ja, dat is de erkenning van het bestaan van een [Palestijnse] staat. Israël heeft met grote teleurstelling de beslissing van het Vaticaan vernomen om het met de Palestijnen door onderhandelingen bereikte verdrag in de definitieve bewoordingen te ratificeren die ook de term staat Palestina gebruiken, zo zette het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken uiteen. Deze stap draagt niet bij tot bevordering van het vredesproces, maar veeleer tot het afstand nemen door de Palestijnse leiderstop van directe en internationaal gepromote onderhandelingen. Israël gaat het overeengekomen verdrag zeer nauwkeurig bestuderen en zal dan de nodige stappen overwegen. Er waren nog maar twee dagen verstreken toen bekend werd dat de paus tijdens een ceremonie van het Vaticaans concilie voor twee Palestijnse nonnen de president van de Palestijnse Autonomie Mahmoud Abbas een vredesengel had genoemd. In Jeruzalem was men daar allesbehalve enthousiast over: per slot van rekening had uitgerekend deze Palestijnse leider zich telkens weer uit de onderhandelingen gewurmd en komt hij vanuit Israëlisch oogpunt voortdurend met kwaadsprekerij tegen Israël op de proppen. Op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem is men intussen bezig aan te tonen hoe slecht de situatie van de christenen is in de gebieden die onder controle van de PA staan. Het lijdt geen enkele twijfel dat christenen in de Palestijnse gebieden een door moslims vervolgde minderheid vormen. In de tussentijd heeft het Vaticaan zich achter de mededeling verschanst dat de bekendmaking van het Vaticaan verkeerd is geïnterpreteerd. Israël gelooft daar niet in, want in het kader van de genoemde ceremonie overhandigde de paus Mahmoud Abbas een beeldje dat een vredesengel voorstelde. Het Vaticaan beweert in dit verband dat men Abbas geen vredesengel heeft genoemd, maar hem slechts heeft toegewenst als een vredesengel te zijn. Ook al kan men hier ruziën over woordnuanceringen, het valt niet weg te redeneren dat paus Franciscus slechts enkele dagen na de brandaanslag op de Broodvermenigvuldigingskerk een pater heilig sprak die bekend was om zijn antisemitische instelling. Hoewel er een ijstijd heerst, lijkt het er toch op dat beide zijden er geen belang bij hebben om de boot volledig uit het roer te laten lopen. Mori Lidar

7 politiek RAKETTEN VOOR DE KORTE EN MIDDELLANGE AFsTAND Een zomer van oorlogsretoriek: terwijl het leger van Assad in Syrië steeds verder verbrokkelt en Hezbollah zware verliezen moet incasseren, komt de aanvoerder van de door Iran gesteunde Hezbollah militie in het openbaar aan het woord met een oproep alles tegen Israël te mobiliseren. Hij dreigt het land met raketten voor de korte en de middellange afstand en met een uitgekiend netwerk van tunnels. Ook al is het in het zuiden van Israël niet rustig, de politici en militairen van het land geloven dat de Hezbollah militie momenteel de grootste bedreiging voor Israël vormt. AN EGypTIschE AMbAssADEUR weer IN TEL AVIV MILjOENEN VOOR ANTI-bOycOT campagne Israël heeft eindelijk besloten om tot een georganiseerde tegenaanval over te gaan: premier Netanjahu stelde een bedrag van vele miljoenen ter beschikking en droeg enkele regeringsleden op de anti-boycot campagne te coördineren. De Joods-Amerikaanse miljardairs Haim Saban en Sheldon Adelson hebben zich erbij aangesloten, twee mannen die je anders nauwelijks zij aan zij ziet. Zij zijn in de VS fondsen gaan inzamelen om een infrastructuur op te bouwen en een tegenwicht te bieden tegen de door BDS opgedrongen boycot van Israël. AN Sinds november 2012 is er geen Egyptische ambassadeur in Israël. Destijds riep het land aan de Nijl zijn ambassadeur uit Israël voor overleg naar Cairo terug, omdat het tot een escalatie tussen Israël en Hamas in de Gazastrook was gekomen. Israël lanceerde na onophoudelijke raketbeschietingen de operatie Wolkkolom, wat de toenmalige Egyptische president Mursi, die als aanhanger van de moslimbroederschap dichtbij Hamas staat, enorm ergerde. Als teken van de nauwe regionale samenwerking stuurt Egypte nu weer een ambassadeur naar Tel Aviv; in september zal hij zijn ambt aanvaarden. AN AMERIKAANs MILITAIR MATERIEEL VOOR IsRAëL Ofschoon iedereen denkt dat de militaire optie van Israël tegen het Iraanse kernonderzoekprogramma van tafel is, kun je daar toch niet zeker van zijn. Het Amerikaanse Pentagon heeft groen licht gegeven, zodat Israël Amerikaans militair materieel kan aanschaffen, waaronder bommen waarmee zelfs diep gelegen onderaardse bunkers zonder veel moeite zijn op te blazen. De omvang van de militaire deal bedraagt 1,9 miljard dollar. AN VERANDERDE AMERIKAANsE pasvoorwaarden VOOR IsRAëLI s Nog een stoot onder de gordel van het bestaan en de legitimiteit van Israël door het hooggerechtshof van de VS: een in Jeruzalem geboren Israëli kan in zijn Amerikaanse paspoort Jeruzalem wel als geboorteplaats laten opnemen, maar Israël wordt daarnaast niet als staatsentiteit vermeld. AN DODENhERDENKING Naar aanleiding van de eerste verjaardag van de moord op de drie jesjiva scholieren Naftali Frenkel, Ejal Jifrach en Gil-Ad Schaer reikte de Israelische president Reuven Rivlin prijzen uit. Deze waren door de ouders ter beschikking gesteld als erkenning van een betrokkenheid ten gunste van de gemeenschap en de maatschappij. Tegelijk herdacht men kort daarop de verjaardag van Mohammed Abu Khdeir. Deze Palestijn werd in het verloop van een hele reeks gebeurtenissen in de zomer van 2014 vermoord. Het proces tegen de moordenaars uit extremistische Joodse kringen begon rond de tijd van de eerste verjaardag van de moord. AN Nieuws uit Israël 08/2015 7

8 politiek buitenlandse politiek DIpLOMATIE IN het TEKEN VAN DE hebreeuwse bijbel? Voor het eerst in de geschiedenis van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken kregen de werknemers aanwijzingen die op het Oude testament berusten. Blijft de vraag of dit in de diplomatie ook in praktijk te brengen valt. J Jeruzalem Gaan de Israëlische diplomaten die de vierde regering onder premier Benjamin Netanjahu en de staat Israël internationaal vertegenwoordigen, voortaan op basis van de Hebreeuwse Bijbel argumenteren en handelen? Als het aan de huidige staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Tzipi Hotovely (Likoed) ligt, is het antwoord helder en duidelijk: natuurlijk gaan ze een Thora getrouw diplomatie praktiseren. Nog maar kort nadat Netanjahu haar tot staatssecretaris had benoemd Netanjahu heeft zich voorbehouden geen minister van Buitenlandse Zaken te benoemen en functioneert dus zowel als premier alsook als minister van Buitenlandse Zaken, riep Hotovely alle werknemers van het ministerie bij elkaar. In haar toespraak gaf zij hen de opdracht om zich in elk opzicht, bij elk forum en in elke uithoek van de wereld op het bijbelse recht van het volk Israël op een staat in Erez Israel te beroepen. Het is belangrijk dat we benadrukken dat Erez Israel helemaal en uitsluitend van ons is. En we zijn hier niet naar toe gekomen om ons daarvoor te verontschuldigen, zo zette de staatssecretaris tegenover de behoorlijk verbaasde diplomaten uiteen. Het wordt eindelijk eens tijd dat we duidelijk maken dat we in ons recht staan. En daar hoeven we ons echt niet voor te rechtvaardigen. Hotovely, een vrouw die je gerust een praktiserende Jodin kunt noemen, wees de diplomaten ook op de dienovereenkomstige verzen in de Hebreeuwse Bijbel. Verder citeerde zij de Joodse godsdienstgeleerde Rashi (Rabbi Salomo ben Isaak, ), die meerdere 8 Nieuws uit Israël 08/2015 geschriften over het scheppingsverhaal heeft geschreven, die binnen de Joodse godsdienstfilosofie als zeer fundamenteel gelden. Rashi was in de elfde eeuw tot de conclusie gekomen dat het geen twijfel leed dat de Schepper van de wereld Erez Israel aan het Joodse volk had beloofd. De diplomaten die deze opdracht kregen reageerden nogal verschillend. Een hooggeplaatst vertegenwoordiger van het ministerie van Buitenlandse Zaken uitte zijn waardering voor deze benadering: Het is de eerste keer dat iemand ons diplomaten opdraagt om er bij ons diplomatieke werk in het buitenland de desbetreffende verzen van de Hebreeuwse Bijbel als basis voor het bestaansrecht van Israël bij te halen. Een collega van hem zag het sceptischer in. Hij gelooft dat het heel moeilijk is om in de wereld daarbuiten op basis van religieuze argumenten op te treden, want uitgerekend in deze dagen kijkt de wereld met groeiende zorg hoe een fanatieke religieuze uitleg door extremistische moslims om zich heen grijpt. Hij is van mening dat een religieus gebonden argumentatie van Israël ook heel goed cynisch geïnterpreteerd kan worden. «Nu heeft God niet alleen een vertegenwoordiger op het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar krijgt er zo meteen nog eentje bij... Daarbij verwees hij naar de benoeming van Dore Gold tot nieuwe directeur-generaal van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. Dore Gold is een gelovige Jood die dit ook onderstreept door in het dagelijks leven een keppeltje te dragen. Ook hij gelooft in het in de Hebreeuwse Bijbel aan het Joodse volk beloofde recht op het land Israël. Dat maakte hij al in 2007 duidelijk in een boek, toen hij zich bezighield met het onderwerp De strijd om Jeruzalem. Het boek is in de VS een bestseller en gaat over de houding die het Jodendom, de islam en de westerse wereld tegenover Jeruzalem aan de dag leggen. Hij beklemtoont nadrukkelijk dat de stad absoluut verenigd onder Israëlische soevereiniteit moet blijven, die zich beroept op het bijbelse, geschreven recht van het Joodse volk. De combinatie van Hotovely, die zich openlijk en indringend tegen de tweestatenoplossing uitspreekt, maar veeleer een voorstander is van de annexatie van de Westbank, en directeur-generaal Gold, die bekend staat om zijn behoorlijk rechts-conservatieve opvattingen, zouden inderdaad wel eens een op het Oude Testament gebaseerd stempel op de Israëlische buitenlandse politiek kunnen gaan drukken. Dat zal echter niet gebeuren, want Gold is eveneens al jarenlang als diplomaat actief en weet heel goed dat je in de diplomatie in zachte bewoordingen dient te spreken. Zo heeft hij het tot op de dag van vandaag vermeden, geheel in tegenstelling tot staatssecretaris Hotovely, om zich in het openbaar tegen de tweestatenoplossing te verklaren. Vertrouwelingen van Netanjahu hebben tegenover de Israëlische pers gezegd dat Gold tot directeur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken is benoemd omdat hij al 20 jaar aan de zijde van Netanjahu actief is en uitgesproken loyaal is. Op deze manier wil Netanjahu er voor zorgen dat zijn politieke lijn ondanks de benoeming van Hotovely wordt doorgezet. ZL

9 politiek buitenlandse politiek DE zigzagkoers VAN NETANjAhU Ja tegen een Palestijnse staat neen tegen een Palestijnse staat. Waarom is Israëls herkozen premier Netanjahu gedwongen beide uitspraken in het openbaar te doen? BBrussel Federica Mogherini, de gevolmachtigde voor Buitenlandse Zaken van de Europese Unie, was verrast. Bij haar eerste ontmoeting met Israëls premier Benjamin Netanjahu na zijn herverkiezing vernam zij uit zijn mond iets wat zij nooit eerder had gehoord: de bereidheid om met de Palestijnen tot een vergelijk te komen dat territoriale concessies van Israël bevat, die in het verloop van onderhandelingen over de grenzen van de bij Israël aan te sluiten nederzettingen overeengekomen konden worden. Het moet duidelijk zijn dat er slechts een verdrag kan zijn waarin duidelijk is vastgelegd dat bepaalde gebieden onder Israëlische controle blijven, terwijl andere regio s zonder enige twijfel onder Palestijnse controle moeten blijven, zo zette premier Netanjahu in hun tegenwoordigheid uiteen. Deze uitspraak was niet alleen voor Mogherini een verrassing, maar ook voor de Israëlische kolonistengemeenschap alsook voor de coalitiepartners van Netanjahu. En dat met name gezien een andere uitspraak die Netanjahu slechts enkele dagen eerder had gedaan, toen hij vaststelde dat er tijdens zijn ambtsperiode geen Palestijnse staat zou ontstaan. En dat was ook nog eens een van zijn essentiële boodschappen in de laatste dagen van de verkiezingscampagne. De veranderde houding van Netanjahu was voor een van de rechtse ministers van zijn coalitie, minister van Landbouw Uri Ariel, aanleiding om met de eis te komen dat de regeringscoalitie hier en nu officieel moest vastleggen dat er geen territoriale concessies aan de Palestijnen worden gedaan. Deze eis werd niet ingewilligd. In plaats daarvan zeiden personen om Netanjahu heen, die in de media niet met hun naam genoemd wilden worden, dat de uiteenzettingen van premier Netanjahu slechts lippendienst waren geweest om de op Israël uitgeoefende druk te verlichten. Dat bleef natuurlijk ook voor Mogherini niet verborgen, zodat zij later tegengas gaf: Ik wil ter plaatse activiteiten zien die bevorderlijk zijn voor het uitroepen van een Palestijnse staat en voor het verwezenlijken van de tweestatenoplossing. Verder zei ze dat ze geen idee had van hoe Netanjahu zich nu werkelijk zou opstellen. Een diplomaat van de EU was daarentegen aanzienlijk minder kleinzerig: Netanjahu heeft die uiteenzetting alleen gegeven om de indruk te wekken dat hij voor de vrede is. Dat geloven ook andere westerse regeringsleiders, de Amerikaanse president Barack Obama voorop. Zij zijn ervan overtuigd dat Netanjahu tijdens de verkiezingscampagne uitspraken heeft gedaan waar hij achter staat en die hij ook wil waarmaken. Niemand gelooft dat Netanjahu achter de tweestatenoplossing staat en zich verplicht voelt om op dit punt in de een of andere vorm serieus actief te worden. Netanjahu had te midden van deze penarie heel veel haast om met commentaar te komen. Hij nodigde de politieke journalisten uit voor een nogal ongebruikelijke bijeenkomst, waar hij nadrukkelijk beklemtoonde dat hij de principes die in verband met een te stichten Palestijnse staat zijn vastgelegd, nog steeds hooghoudt een Palestijnse staat dus die slechts gesticht kan worden als deze geen militaire slagkracht bezit en bovendien het bestaan van Israël heeft erkend. Toen de journalisten hem aanspraken op zijn uiteenzettingen tijdens de verkiezingscampagne, stelde hij dat zijn uitlatingen altijd slechts antwoorden op gestelde vragen, maar geen verklaringen waren geweest. Als men hem nu naar een Palestijnse staat zou vragen, zou hij zeggen: Ik schat dat er geen Palestijnse staat zal ontstaan. Wie niet met de Israëlische politiek vertrouwd is, zal zich over deze zigzagkoers van de Israëlische premier verbazen, temeer als men weet dat Netanjahu een duidelijke politieke wereldbeschouwing heeft, die gekenmerkt is door rechts-conservatieve ideologische Groot-Israël elementen, die hij van zijn ouderlijk huis uit heeft meegekregen. In 70-er jaren van de vorige eeuw sloeg het politieke leiderschap van Israël bij de onderhandelingen na de Jom Kippoer oorlog een soortgelijke zigzagkoers in. Dat was voor de als bemiddelaar betrokken Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger aanleiding om vast te stellen dat Israël geen buitenlandse politiek had, omdat alles altijd alleen maar binnenlandse politiek was. Deze destijds rake definitie kun je met bepaalde aanpassingen ook op de huidige situatie overdragen. Netanjahu staat van alle kanten onder druk. Hij moet niet alleen met de druk van buiten leven, maar deze met het oog op zijn rechtse regeringscoalitie ook nog eens verlichten zonder zijn partners die zijn regering aan de macht houden te ergeren. Dan kan hij bijna niet anders dan zigzaggen, ook al laat dat de vraag open of hij beide taken wel onder één noemer kan krijgen. ZL Nieuws uit Israël 08/2015 9

10 politiek VERENIGDE NATIEs VN RAppORT: IsRAëL EN hamas beschuldigd VAN schen- DING MENsENREchTEN Israël wijst de conclusies van het rapport van de Verenigde Naties over de militaire confrontatie tussen Israël en de Gazastrook in de zomer van 2014 van de hand, maar geeft wel toe dat sommige aangelegenheden heel wat gecompliceerdere zijn dan wordt voorgesteld. IsRAëL wilde GEEN OORLOG, MAAR had TER bescherming VAN zichzelf UITEINDELIjK GEEN ANDERE KEUs DAN TOT LEGITIEME zelfverdediging OVER TE GAAN. Foto: Kinderen van een Israëlische kleuterschool hebben voor Israëlische soldaten een poster met het woord bedankt gemaakt. New York City Niemand in Israël was verrast over de conclusies van het rapport van de Verenigde Naties over de kwestie van de schending van de mensenrechten tijdens de militaire confrontatie tussen Israël en de Gazastrook in de zomer van vorig jaar. Men had geen andere uitslag verwacht. Het was duidelijk dat men Israël schendingen van de mensenrechten zou gaan verwijten, die de basis voor een aanklacht bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag kunnen vormen. De Israëlische premier Benjamin Netanjahu had er al van tevoren opnieuw aan herinnerd dat dit internationale gremium meer beslissingen tegen Israël heeft genomen dan ooit tegen Syrië, tegen Iran en bijvoorbeeld ook Noord-Korea. Niemand in Israël heeft de illusie dat een gremium met zo n reputatie tot een andere conclusie zou komen. Niettemin ontdekte het Israëlische leiderschap in het eind juni 2015 gepubliceerde rapport enkele interessante nieuwe dingen. Enerzijds maakt het rapport ook Hamas verwijten dat men tijdens de oorlogshandelingen mensenrechten heeft geschonden. Anderzijds krijgt het Israëlische rechtssysteem in het rapport een pluim en dat is in elk geval nog nooit eerder voorgekomen. 10 Nieuws uit Israël 08/2015 Als derde nieuwe element gaat men ook in op het lijden van de Israëlische burgerbevolking in de buurt van de Gazastrook, want juist dat gebied werd tijdens de gevechtshandelingen voortdurend met mortieren en raketten beschoten. Vergeleken met het rapport Goldstone, dat na de militaire actie van 2008/2009 werd gepubliceerd en waarin uitsluitend met het vingertje naar Israël gewezen, is deze weergave heel wat getrouwer aan de details en ook een heel stuk evenwichtiger. Sommigen vinden het rapport zelfs heel evenwichtig, omdat hier een vergelijking wordt gemaakt tussen de schendingen van de mensenrechten door Hamas, dat de Israëlische burgerbevolking onophoudelijk onder vuur nam, en de Israëlische beschietingen, die gebaseerd waren op zelfverdediging en waarbij men zich erg heeft ingespannen om de burgerbevolking in de Gazastrook zo goed mogelijk te beschermen. Dat deze uiteenzettingen in tegenstelling tot het vorige rapport over de militaire actie Gegoten Lood van 2009 zo heel anders uitvallen is onder andere te danken aan de voorzitter van de onderzoekscommissie. Mary McGowan Davis is een Amerikaanse met een evenwichtige houding ten opzichte van Israël. Enkele jaren geleden heeft ze zelfs een keer een artikel gepubliceerd over de rechtsspraak die het Israëlische leger als gevolg van lessen uit de militaire actie Gegoten Lood had aangepast. Daarin prees zij bijvoorbeeld de Israëlische inspanningen alsook de middelen die Israël had ingezet om de conclusies uit te werken. McGowan Davis heeft het voorzitterschap van William Shabas overgenomen. Israël had van Shabas kunnen aantonen dat hij het voorzitterschap was aangegaan met vooringenomen opvattingen ten nadele van Israël. Daarop was hij tenslotte teruggetreden. Verder heeft tot de relatieve evenwichtigheid bijgedragen dat Israël, hoewel het officieel niet met de commissie wilde samenwerken, het zijn burgers wel mogelijk had gemaakt om privé met de deskundigen te spreken, hun kant van het leed te schilderen en zo invloed op de toonzetting van het rapport uit te oefenen. Ook al kan men dit rapport gerust relatief evenwichtig noemen, toch valt op dat ettelijke feiten niet juist en dus vervalst zijn weergegeven. Zoals bijvoorbeeld de doelstelling van Hamas met de aanleg van de zogenaamde terreurtunnels, die van het grondgebied van de Gazastrook naar Israëlisch ter-

11 politiek ritorium leidden. Bovendien wordt niet of slechts gebrekkig weergegeven dat een deel van de Palestijnse doden en gewonden te beklagen is omdat Hamas zich met zijn strijders achter hen verstopte. Anders gezegd, Hamas heeft burgerdoelen zoals woonhuizen, onderwijsinstellingen, moskeeën en ziekenhuizen en daarmee ook de burgers die zich daar bevonden, als levende schilden misbruikt. Toch wees Israël deze voorstelling van zaken met de conclusie en alle pluspunten incluis van de hand en noemde het geheel tendentieus en vervalst. Tegelijk gelooft men in Jeruzalem dat dit rapport in de toekomst veel problemen zal opleveren. Enkele dagen voordat de VN het rapport uitbracht, kwam Israël met een eigen intern onderzoeksrapport over de militaire actie Protective Edge van de zomer van Dit is een beschrijving tot in de kleinste details die een uiterst kritisch licht op het eigen optreden werpt. Op de 277 pagina s van deze uiteenzettingen is wel degelijk ook kritiek op moeilijke incidenten te vinden, maar over het geheel genomen komt Israël tot de conclusie dat het eigen leger geen oorlogsmisdaden heeft gepleegd. Er wordt op gewezen dat het aantal om het leven gekomen Palestijnse burgers zeer veel lager is dan oorspronkelijk gedacht met andere woorden, onder de slachtoffers van de oorlogshandelingen hebben zich veel en veel meer gewapende strijders bevonden. Verder toont men aan de hand van de internationale richtlijnen aan dat zowel Hamas als de andere Palestijnse terreurorganisaties oorlogsmisdaden hebben gepleegd en dus de mensenrechten hebben geschonden. Het rapport van het Israëlische leger tekent het ware beeld en toont aan de hand van harde feiten dat het optreden van de Israëlische strijdkrachten in overeenstemming was met de internationale rechtsspraak en daarnaast voortkwam uit de behoefte om het leven van de eigen burgers tegen aanvallen van de terreurorganisaties te beschermen, waardoor juist deze Palestijnse terreurorganisaties zich aan een dubbele misdaad schuldig gemaakt hebben: ze hebben een burgerbevolking moedwillig en gedurende lange tijd beschoten en tegelijkertijd de eigen bevolking als levend schild misbruikt, zo zei Israëls premier Benjamin Netanjahu over het rapport van de IDF. Deze houding van Israël kreeg steun van een groep generaals en politici uit de VS, Nederland, Italië en Spanje en van een andere groep deskundigen op het gebied van het militaire recht, aan het hoofd waarvan generaal b.d. Klaus Naumann staat, de vroegere inspecteur-generaal van het Duitse leger en voorzitter van de militaire commissie van de NAVO. Deze groep deskundigen heeft een interim-rapport geschreven dat ze aan McGowan Davis hebben aangeboden. Daarin staat expliciet dat Israël zich niet alleen aan de in geval van oorlog geldende internationale wetten heeft gehouden, maar ook nog eens buitengewone inspanningen heeft ondernomen om de oorlogsschade zo klein mogelijk te houden. De oorlogshandelingen zijn Israël opgedrongen [ ] Israël wilde geen oorlog, maar had ter bescherming van zichzelf uiteindelijk geen andere keus dan tot legitieme zelfverdediging over te gaan, staat er onder andere. Niemand van ons experts kent een ander leger dat zulke veelomvattende maatregelen heeft genomen als de Israëlische strijdkrachten om het leven van onschuldige burgers te beschermen. ZL TURKIjE VREUGDE IN jeruzalem OM KLAp DIE ERDOGAN MOEsT INcAssEREN Voor de Israëlisch-Turkse betrekkingen was het resultaat van de Turkse verkiezingen goed nieuws. Sommigen geloven zelfs dat de betrekkingen nu weer beter kunnen worden, maar toch pakt de Joodse gemeenschap in Turkije haar koffers. AAnkara In Jeruzalem was een zucht van verlichting te horen toen het resultaat van de verkiezingen in Turkije vaststond. De verkiezingscampagne, die in de media veel aandacht had gekregen, eindigde in juni met een klap in het gezicht van Recep Tayyip Erdogan en zijn ambities. Dat Erdogan nationalistische en ook met antisemitische uitlatingen doorspekte redevoeringen houdt is niet nieuw. Toch leken deze elementen in de afgelopen verkiezingscampagne alle perken te buiten te gaan, evenals de geweldige ongeregeldheden die hier en daar plaatsvonden. Men kon van tevoren slechts vermoeden dat Erdogan vanwege het samengaan van de Koerdische krachten eventueel een probleem zou kunnen krijgen, maar dat dit uiteindelijk inderdaad gebeurde en dat sultan Erdogan werd afgeremd, was niet vanzelfsprekend. Veel mensen in Turkije kregen weer hoop, zo ook in andere landen, zoals Israël. Israël en Turkije golden ooit als regionale en strategisch belangrijke bondgenoten, maar sinds Erdogan aan de hendels van de macht zit, zijn de betrekkingen enorm verslechterd. Erdogan gaat niet alleen tegen Israël en zijn Palestijnse politiek tekeer, maar komt ook steeds weer met lompe antisemitische vooroordelen op de proppen. En daarbij neemt hij het ook op tegen andere machten van de regio. Toen hij bijvoorbeeld zei hoe jammer het was dat Turkije in de Eerste Wereldoorlog de heerschappij over Jeruzalem was kwijtgeraakt, haastte de Turkse premier Ah- Nieuws uit Israël 08/

12 politiek Het zuiden van Israël wordt heel af en toe weer met raketten beschoten, maar dit keer is het niet Hamas die daarachter zit. Veeleer hebben Hamas en Israël hetzelfde lijden, dat ook met de gebeurtenissen in Syrië verband houdt. I Israël Uit Zijn kamer komt de wervelwind, en van de verstrooiende winden komt de kou staat er in Job 37:9. De laatste weken kun je dat heel gemakkelijk op Israëls in toenemende mate gespannen politiek-militaire situatie overbrengen. Ook de burgers van het land voelen het zo, want uit een van de jongste peilingen bleek dat 82% van de ondervraagden er zeker van is dat er een nieuwe gewelddadige confrontatie met Hamas in de Gazastrook komt. Bovendien gelooft 54% van de ondervraagden dat er in het noorden aan confrontatie met de Libanese en door Iran aangestuurde Hezbollah militie aan zit te komen. Daarentegen ziet slechts 42% van de ondervraagden in Israël een bedreiging in de terreurorganisatie Islamitische Staat. Duidelijk is wel dat het zowel aan de noordelijke als aan de zuidelijke grens van Israël weer broeit. In het noorden ligt de altijd parate Hezbollah militie op de loer. Op de Golan hoogten, die de grens tussen Israël en Syrië vormen, hebben Syrische rebellen de macht nog altijd in handen en schijnen ze ook de laatste posten van Assads leger te veroveren. Vanwege deze situatie en het feit dat de UNDOF troepen allang niet meer bemiddelend aanwezig zijn, bemet Davutoglu zich om met het oog op de Arabische buren een kleine correctie aan te brengen: ooit heerste het Osmaanse rijk over de heilige stad Jeruzalem, die echter voor de hele islam heilig is. In Israël hoopt men dat de klap die Erdogan moest incasseren tot een verbetering van de betrekkingen tussen beide landen zal leiden. De politieke krachten die tegen Erdogan spelen, hebben in het verleden kritiek geuit op zijn lijn ten opzichte van Israël. Zij zijn van mening dat Turkije zich, gezien de regionale stand van zaken en vooral met het oog op de nucleaire ambities van Iran, niet tegen Israël had mogen keren. Omdat Erdogan nu op deze krachten is aangewezen om een regeringscoalitie te kunnen vormen, geloven deskundigen en ook de verantwoordelijken op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem dat zij meer evenwicht in de extreme lijn van deze man zullen brengen. Er zijn op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem echter ook andere opvattingen. Sommigen nemen aan dat de nieuwe Erdogan uitgerekend de veel en veel gevaarlijker Erdogan voor Israel kan worden. Omdat hij door nog maar 40% van de bevolking gesteund wordt en veel parlementszetels verloren heeft, geloven ze dat hij in zijn retoriek juist omdat hij met zijn rug tegen de muur staat een nog scherpere toon zal aanslaan. Onlangs voerde de Kadir Has universiteit van Istanboel een opiniepeiling uit waaruit bleek dat een dikke 43% van de ondervraagden niet de terreurorganisatie Islamitische Staat en evenmin de Koerdische vrijheidsbeweging als het eigenlijke gevaar voor Turkije beschouwt, maar gelooft dat Israël het grootste gevaar 12 Nieuws uit Israël 08/2015 voor het land aan de Bosporus vormt. Daarom denken deskundigen dat Erdogan zeker op dit moment niet van zijn anti-israëlische lijn zal afwijken. Vermoedelijk ziet hij er een mogelijkheid in om ondanks het stemmenverlies bij de verkiezingen toch weer meer instemming te verwerven. En daardoor tekent zich een rijkelijk absurde realiteit af. En inderdaad deed zich sneller dan verwacht iets voor. Vlak voor het sluiten van de redactie maakte Turkije een gebaar richting Israël. Men wilde de betrekkingen weer normaliseren, zo maakte Ankara bekend, maar tegelijkertijd deed men geen concrete stappen. Men vond dat de bal nu bij Israël lag. Ondanks het politieke machtsverlies dat Erdogan moest incasseren maakt de Joodse gemeenschap in Turkije zich nog altijd zorgen. Deze gemeenschap, die op een traditie van 500 jaar kan terugzien, telde ooit rond de leden die op alle terreinen van het leven prima geïntegreerd waren, in de economie, in de handel, in de industrie, maar ook in de wereld van de wetenschappen, de politiek en de kunst. De afgelopen tientallen jaren hebben velen van hen Turkije verlaten. Ze emigreerden naar Israël of naar andere landen. Tegenwoordig telt de Joodse gemeenschap in Turkije nauwelijks meer dan leden. De golf van haat tegen Israël en vooral ook tegen Joden zet veel Joden die nog in Turkije leven aan het denken over hun toekomst. Heel wat Joden komen tot de slotsom dat ze in het land aan de Bosporus geen toekomst meer voor zichzelf zien, want in de Turkse maatschappij zijn racisme en antizionisme evenals het antisemitisme veel te diep geworteld. ML RADIcAAL IsLAMIsME ALs TEGENsTAN- DERs VERbON- DEN: DE GEMEENschAppELIjKE VIj- AND VAN IsRAëL EN VAN hamas

13 politiek handelt Israël gewonden uit Syrië niet meer perse in een veldlazaret. Lichtgewonden worden aan de grens verzorgd, zwaargewonden brengt men direct over naar Israëlische ziekenhuizen. Tot nu toe heeft men in Israël zo n 1600 gewonden behandeld. Net als hierna over de Gazastrook wordt beschreven bestaat ook hier een absurd aandoende situatie: terwijl de in Syrië actieve islamisten elk contact met Israël afwijzen, zoeken ze wel via tussenpersonen contact met de Joodse staat om er hun gewonden te laten behandelen. Tegelijk moet Israël in deze situatie altijd bedacht zijn op een eventuele hinderlaag of gewonden die springstof en wapens bij zich hebben. Intussen verwacht Israël steeds meer gewonden aan de grens. Sinds kort worden vooral de in Syrië levende Druzen getroffen, wat voor de Druzengemeenschap in Israël aanleiding was om de staat op te roepen hun geloofsbroeders aan de andere kant van de grens te helpen. Het ergert hen dat de radicale islamisten wel en hun geloofsbroeders niet geholpen worden. Israël kan en zal niet in Syrië actief worden, maar stafchef Gadi Eisenkot heeft beklemtoond dat Israël aan de grens geen gewonden en mocht dat inderdaad realiteit worden vluchtelingen zal terugsturen. Vlak voor het sluiten van de redactie spitste de situatie zich opnieuw toe, omdat enkele Druzen de behandeling van Syrische gewonden verhinderden. In het zuiden ligt de zaak niet minder complex en gecompliceerd, vooral nadat Israëls Negev herhaaldelijk vanuit de Gazastrook met raketten is bestookt. In de Gazastrook dagen momenteel verscheidene salafistische groepen die proberen mee te liften met de successen van de radicaalislamistische terreurorganisatie Islamitische Staat in Syrië en Irak, Hamas uit. Ze hebben al een tijdje geleden begrepen dat ze Hamas prachtig in de hoek kunnen dringen als ze Israël beschieten. Er zijn wel geen officiële gegevens over de mate waarin de salafisten in de Gazastrook gesteund worden en hoeveel gewapenden het zijn, maar deskundigen gaan ervan uit dat ongeveer 14% van de bevolking achter deze radicale moslims staat die Hamas als te liberaal beschouwen. Wel belangrijk is dat het niet om een uniform front gaat, maar dat er verschillende salafistische groepen actief zijn. Voor een deel verklaren ze hun steun aan Islamitische Staat en voor een ander deel hebben ze geprobeerd om in een deel van de Gazastrook een kalifaat uit te roepen. Net als bij eerdere ongeregeldheden, die in 2009 en 2011 als golven op zee hoog opliepen en weer wegebden, probeert Hamas er hard tegen op te treden. Enerzijds verwoesten ze instellingen van de salafisten, anderzijds arresteren ze leden van deze groepen. Bij de huidige ronde van confrontaties leggen beide kanten herhaaldelijk springladingen om de tegenpartij materiële schade of verlies aan mensen toe te brengen. Hamas laat tegenover deze groepen een ijzeren vuist spreken omdat men weet dat deze groepen er belang bij hebben om Hamas van de troon te stoten. Tegelijkertijd treedt Hamas rigoureus tegen hen op om te voorkomen dat ze het voor elkaar krijgen om Israël tot een omvattender reactie op de raketbeschietingen te dwingen. Ook dat zou de macht van Hamas aan het wankelen kunnen brengen. Als gevolg hiervan hebben we ook hier een absurde situatie gekregen: Israël reageert op de raketbeschietingen, maar wel zodanig dat het aan de ene kant geloofwaardig blijft voor wat betreft zijn politieke lijn. Dat betekent: niet met Hamas onderhandelen, maar hen wel als soeverein in de Gazastrook te beschouwen. Aan de andere kant let men er bij de reactie op dat Hamas niet te veel in het nauw wordt gebracht en de tijd krijgt om tegen de islamisten op te treden. Hoe ongelukkig Israël ook over de heerschappij van Hamas in de Gazastrook is, tegenwoordig spant het zich evenzeer in om Hamas te steunen en zelfs te versterken. Hamas is en blijft het minste van twee kwaden. Tegen deze achtergrond moet je ook de versterking van de levering van de hulpgoederen door Israël zien, ondanks de raketbeschietingen. Bovendien verleende Israël voor het eerst sinds Hamas in de zomer van 2007 door een gewelddadige coup aan de macht kwam 90 zakenmensen uit de Gazastrook een zakenvisum. In plaats van een verblijf van slechts enkele dagen op Israëlische bodem mochten de bezitters van deze visa een half jaar lang vrij en onbeperkt is Israël en ook via de Allenby brug naar Jordanië reizen. Maar de absurditeit gaat nog verder. Terwijl Israël Hamas probeert te dekken, gelooft de Palestijnse Autoriteit niet echt meer in een samenwerking met Hamas, zoals in juni 2014 in het kader van de vorming van een eenheidsregering was afgesproken. Fatah onder leiding van president Mahmoud Abbas maakte de ontbinding van de eenheidsregering bekend omdat de door Fatah gedomineerde PA niet langer gelooft in de Gazastrook naast Hamas nog een stem in het kapittel te hebben. Omdat er tegelijk na de vorming van de nieuwe regering Netanjahu grote spanning heerst tussen Israël en de PA, komen de veelzijdige interne Palestijnse spanningen Israël heel erg gelegen. AN Nieuws uit Israël 08/

14 politiek saoedi-arabië IsRAëL EN saoedi-arabië hebben NAUwERE banden DAN GEDAchT Eigenlijk was het zoiets als een publiek geheim. Deskundigen mompelden allang dat er contacten tussen Saoedi-Arabië en Israel bestonden. Toen bekend werd dat er inderdaad bijeenkomsten plaatsvinden, was dit bericht toch groot nieuws. 14 Nieuws uit Israël 08/2015 SSaoedi-Arabië Het is een van de meest conservatieve islamitische landen. Het koninkrijk in de woestijn is in het Midden-Oosten tegelijk ook een grootmacht, want het is tenslotte een belangrijke exporteur van aardolie. Verder behoort Saoedi-Arabië tot de landen die altijd weer het bestaan van de Joodse staat hebben afgewezen. Hoewel beide landen nooit militair tegen elkaar in het geweer zijn gekomen, gelden ze toch als historische aartsvijanden van elkaar. Sinds de Eerste Golfoorlog van 1991 kijkt de westerse wereld met heel andere ogen naar Saoedi-Arabië, omdat het land zich toen aansloot bij de overwegend westerse coalitie in de strijd tegen Irak. Ook in 2002 registreerde het Westen dat uitgerekend dit aartsconservatieve islamitische land een tot dan toe uniek voorstel presenteerde ter oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict: Saoedi-Arabië bood aan dat onder hun beschermheerschap Arabische en islamitische landen Israëls bestaan officieel zouden erkennen als Israël zich als tegenprestatie uit de in 1967 veroverde gebieden zou terugtrekken. Intussen is er veel veranderd. Tot de aspecten die tot verandering hebben geleid valt in de eerste plaats Iran met zijn nucleaire streven en grootmacht claims in de regio te noemen. Maar er zijn ook de geopolitieke veranderingen die de zogenaamde Arabische Lente met zich meebracht en bijvoorbeeld ook de machtsaanspraken van de radicaalislamistische terreurorganisatie Islamitische Staat. Ook het al eeuwig vastzittende Israëlisch-Palestijnse conflict draagt tot de politiek verstoorde algemene weersituatie in het Midden-Oosten bij. Sinds Benjamin Netanjahu in 2009 voor de tweede keer tot premier werd gekozen, draait hij als het om onderhandelingen met de Palestijnen gaat. Toen hij dit jaar de verkiezingsstrijd inging, deed hij ondubbelzinnige uitspraken over wat hij van de zogenaamde tweestatenoplossing vond. In het vorige kabinet moest hij zijn coalitiepartner de Kadima partij onder Tzipi Livni toezeggen onderhandelingen met de Palestijnen te zullen gaan voeren. Dat het niets opleverde is genoegzaam bekend. In de nog maar enkele maanden geleden gevormde regering is nu geen minister meer die dit in zijn portefeuille heeft. Toch weet Netanjahu dat hij in deze zaak iets moet ondernemen om op het internationale toneel geen al te scherpe wind tegen te krijgen. Niettemin is het op het eerste gezicht nauwelijks te begrijpen waarom hij juist eind mei van dit jaar tegenover de pers plotseling het Saoedische vredesinitiatief tevoorschijn haalde en het een idee om in het algemeen een voorstander van te zijn noemde. Wat was er gebeurd? Ongetwijfeld had dit met Iran te maken, en niet uitsluitend met de nucleaire aspiraties van Iran. Dit land probeert op verschillende niveaus in de regio en ook daarbuiten aan allerlei touwtjes te trekken, zoals in Syrië en via de Hezbollah militie in Libanon, maar ook door de Huthi rebellen in Jemen te steunen. Iran is erop uit om een regionale grootmacht te worden. En een vergevorderd kernonderzoekprogramma dat Iran aan de drempel van kernmacht brengt, is daarvan slechts de bekroning, de slagroom op het toetje, zeg maar. Dat is niet alleen Israël, maar ook Saoedi-Arabië een doorn in het oog. Hoezeer dat het geval is blijkt wel uit de opmerkelijke resultaten van een opiniepeiling. Het Interdisciplinair Centrum in Herzlia heeft in samenwerking met de Amerikaanse universiteit Wisconsin-Milwaukee een representatieve telefonische peiling in Saoedi-Arabië uitgevoerd, vanzelfsprekend zonder zich te presenteren als een Israëlische entiteit. Van de ondervraagden gaf 53% aan Iran als de grootste bedreiging voor hun land te beschouwen. Als de op een na grootste bedreiging (22%) zag men de terreurorganisatie Islamitische Staat. Daarentegen beschouwde slechts 18% van de ondervraagden Israël als het grootste gevaar voor Saoedi-Arabië. Dit wordt aangevuld door nog een ander gegeven: een overweldigende meerderheid van de ondervraagden, namelijk 85%, bleek voorstander te zijn van het Arabische vredesinitiatief onder Saoedische leiding en een bijna even grote meerderheid is voor kernbewapening voor Saoedi-Arabië. De resultaten van de peiling maakten ook deskundigen voor Saoedi-Arabië in Israël duidelijk dat het hoog tijd werd om met andere ogen naar het

15 politiek MOssAD ONThULLING: MOssAD wees AANsLAG Op KhOMEINI VAN DE hand De sjah van Perzië heeft de Israëlische buitenlandse geheime dienst ooit verzocht om een aanslag op ayatollah Khomeini te plegen. Nu zegt een hooggeplaatst medewerker van de Mossad dat hij er spijt van heeft dat hij dit verzoek van de sjah toen van de hand heeft gewezen. woestijnsjeikdom te kijken. Wel voegde men er voorzichtigheidshalve aan toe dat er dikwijls een discrepantie bestaat tussen de openbare mening en de in praktijk gebrachte politieke lijn van de regering. Tussen deze opmerkingen sloeg het bericht in dat er al 17 maanden lang geheime gesprekken tussen Israël en Saoedi-Arabië plaatsvinden. Volgens berichten van de Amerikaanse nieuwszender Bloomberg zouden er sinds begin 2014 in totaal vijf ontmoetingen van hooggeplaatste Israelische en Saoedi-Arabische vertegenwoordigers hebben plaatsgevonden. De geheim gehouden gesprekken zouden in India, Italië en Tsjechië plaatsgehad hebben. Kort daarna baarde een ander bericht opzien, dat er in Washington voor het eerst een Saoedische generaal, Anwar Eshki, die dichtbij het koninklijk huis staat, en Dore Gold, de benoemde directeur-generaal van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken, in alle openheid samen te zien waren. En dat was nog niet alles, want ze glimlachten en schudden elkaar allervriendelijkst de hand voor de draaiende camera s. En zo werd voor het eerst door politici openlijk uitgesproken wat deskundigen al geruime tijd beweren: Wij hebben, zo sprak Gold met betrekking tot de gesprekken met de Saoedi s, ontdekt dat we veel gemeenschappelijke problemen hebben en voor soortgelijke of zelfs dezelfde uitdagingen staan en op sommige terreinen zelfs hetzelfde antwoord hebben. AN TTel Aviv Zelfs losse schoten uit een geweer hebben al eens de geschiedenis, ja zelfs de wereldgeschiedenis veranderd. Het beste voorbeeld zijn wel de schoten die Gavrilo Princip op 28 juni 1914 afvuurde. Bij die aanslag in Sarajewo kwam de Oostenrijkse kroonprins Franz Ferdinand om het leven. Deze aanslag was uiteindelijk de aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog, die het gezicht van Europa grondig zou veranderen. In Israël vond er op 4 november 1995 ook zo n alles veranderende gebeurtenis plaats, toen Jigal Amir drie schoten op de toenmalige premier Rabin afvuurde, die korte tijd later aan zijn verwondingen bezweek. Het kan echter ook gebeuren dat uitgerekend niet afgevuurde schoten de wereldgeschiedenis veranderen. Dat kun je zonder twijfel van de gebeurtenissen in januari 1979 zeggen en van wat er, als gevolg van achteraf in twijfel getrokken besluiten, toen toch niet is gebeurd. Het gaat hier over de dagen vlak voor de terugkeer van ayatollah Khomeini uit diens Franse ballingschap naar Perzië, de vlucht van de sjah en de islamitische revolutie in Iran. Er is veel bekend over die gebeurtenissen, maar pas kort geleden kwam er iets aan het licht wat het grote publiek nog niet wist. Jossi Alper, een hooggeplaatst ex-medewerker van de Israëlische buitenlandse geheime dienst Mossad, vertelde over een besluit waar tegenwoordig de nodige mensen spijt van zullen hebben. Hij maakte deze opmerking in het kader van een lezing die hij op een conferentie van het onderzoekinstituut voor nationale veiligheidsstudiën van de universiteit van Tel Aviv hield. Hij had ongetwijfeld van bovenaf toestemming gekregen om er eindelijk in het openbaar over te spreken. Alper vertelde dat Shapour Bachtiar, de laatste premier van het Perzische rijk van de sjah, een keer contact opnam met Israël. Dat deed hij in de tijd dat men discussieerde over de terugkeer van ayatollah Khomeini naar Perzië. Bachtiar nam contact op met Eliezer Tsafrir, de vertegenwoordiger van de Mossad in de Perzische hoofdstad. Als achtergrondinformatie zij eraan herinnerd dat Khomeini in die tijd weliswaar in Parijs leefde, maar daarvoor in Irak was vastgehouden. Irak had de sjah van Perzië aangeboden Khomeini niet naar Frankrijk te laten gaan, maar hem direct uit te leveren, zodat hij geëxecuteerd kon worden. De Perzische sjah Mohammad Reza Sjah Pahlavi wees dit aanbod van de hand omdat hij bang was met zo n daad het volk tegen zich in het harnas te jagen. Toch was het de sjah duidelijk dat het voor hem beter was als Khomeini zijn radicaalislamitische redevoeringen niet langer kon laten weerklinken. En zo kwam hij op het idee om een derde partij te vragen dit klusje voor hem uit te voeren. In die tijd bestonden er tussen Israël en Perzië prima en zeer nauwe betrekkingen op alle niveaus. Vooral het economische niveau inclusief de Perzische olie-export waren was heel fijnmazig Nieuws uit Israël 08/

16 MAATschAppIj opgezet. Als tegenprestatie blonk Israël uit op het gebied van de veiligheidspolitiek en verkocht het militair materieel en ook technologie aan Perzië. De Israëlische vertegenwoordiger van de Mossad in Teheran bracht de aanvraag van de sjah over aan de verantwoordelijke leiders in Israël. Die gingen in geheime besprekingen met de andere verantwoordelijken van de geheime diensten, maar natuurlijk ook met de politieke top van het land om de tafel zitten om hier eens goed over na te denken. Maar eigenlijk stond al van meet af aan vast dat Israël zich niet met zo n avontuur zou inlaten, want de toenmalige leider van de Mossad, Jitzchak Chofi, die de legendarische Israëlische buitenlandse geheime dienst van 1974 tot 1982 heeft geleid, maakte vanaf het eerste moment duidelijk dat hij er niets voor voelde. Niettemin wilde hij tenminste horen wat de andere decision makers in Israël er van vonden. Alper zette in zijn betoog uiteen dat hij als degene die erbij was en de situatie gedetailleerd kon inschatten, eveneens tegen een dergelijke actie was. Ik heb me er destijds tegen uitgesproken, omdat het een actie onder tijdsdruk was geweest en we tegelijkertijd veel te weinig informatie over die man, zijn geschiedenis en zijn aanhangers hadden, zo vertelde Alper. Uiteindelijk vuurde de Mossad geen schoten af. Khomeini reisde van Parijs naar Teheran en de geschiedenis van de islamitische revolutie in Iran nam zijn loop. Niemand kon vermoeden dat dit land al spoedig een blijvende en ook agressieve vijand zou worden, niet alleen van de VS, maar ook van Israël. Tegenwoordig, dat moet ik eerlijk zeggen, zo gaf Alper tijdens zijn lezing toe, heb ik er enorm veel spijt van dat ik een dergelijke actie toen niet heb gesteund. ML bijna EEN half MILjOEN DOLLAR GEwONNEN MET pokeren De Israëli Idan Raviv, die nog maar 24 jaar is, heeft de 2015 World Series of Poker in een casino in het Amerikaanse Las Vegas gewonnen. Het toernooi duurde drie dagen en hij ging naar huis met een prijzengeld van bijna een half miljoen dollar. Daarmee won voor de tweede keer op rij een Israëli dit toernooi van professionele pokerspelers. AN politieke sport? Op het laatste moment en bijna parallel met de arrestatie van 16 topfunctionarissen van de FIFA in Zwitserland op verdenking van belastingontduiking en corruptie trok Jibril ar-rajub, de voorzitter van de Palestijnse voetbalbond, zijn aanvraag in om Israël van de FIFA uit te sluiten. Omdat hij het echter niet wil opgeven om de uitsluiting van Israël uit sportforums te bewerkstelligen, kondigde hij aan dat hij zich nu ging inzetten voor de uitsluiting van Israëlische sporters van de Olympische Spelen. AN ARchEOLOGIschE AANwIjzING OVER Ish boshet 16 Nieuws uit Israël 08/2015 In het Ela dal ten zuiden van Bet Shemesh richting Kirjat Gat worden al geruime tijd opgravingen gedaan. Men denkt duidelijke bewijzen te hebben gevonden dat het rijk van koning David geen klein provinciaal rijk is geweest. In 2012 ontdekte men bij archeologische opgravingen een in honderden stukken gebroken kruik. Nu deze weer in elkaar is gezet, valt er een inscriptie te ontdekken: Ish Boshet (ook wel weergegeven als Isboseth of Eshbaal), de zoon van Saul, zoals we deze figuur uit 2 Samuël 3:7vv kennen, die vermoord en onthoofd werd, zodat zijn moordenaars zijn hoofd naar koning David in Hebron konden brengen. De vondst vormt het zoveelste opvallende bewijs voor de bijbelse verhalen over koning David, die men in het eerste millennium v.chr. dateert. AN

17 MAATschAppIj joods studieprogramma OVER IsRAëL NU OOK VOOR christenen In aanwezigheid van Ron Dermer, de Israëlische ambassadeur in de VS, is er op feestelijke wijze een nieuw programma in het leven geroepen: een studieprogramma over Israël dat tot nu toe alleen aan Joodse Amerikanen werd aangeboden, staat nu ook open voor gelovige christenen. Het door verscheidene organisaties gesubsidieerde programma moet de jonge volwassenen door middel van een intensieve reis beter bekend maken met het heilige land en de moderne Israëlische maatschappij met haar verschillende facetten. AN IsRAëLs LEzERs DOEN het GRAAG DIGITAAL Het volk van het Boek leest nog altijd bovengemiddeld veel. In 2014 zijn er gedrukte en 489 digitale nieuwe publicaties verschenen. Bij de gedrukte boeken in het Hebreeuws valt een teruggang waar te nemen, terwijl het aantal digitale uitgaven steeg. Het onderwerp Thora staat met ruim 500 pubicaties in het middelpunt van de belangstelling. Verder publiceerde men in Israël 98 boeken in het Russisch en 66 in het Arabisch. AN begrip TUssEN VOLKEN OF VAN zoutwater NAAR zoetwater Hij is de eerste burger van Jordanië die aan een Israëlische universiteit is gepromoveerd. Amer Sweity is 34 jaar en houdt zich aan de Ben Gurion universiteit bezig met polyamide membranen, waardoor je zoutwater in zoetwater kunt veranderen. De Jordaniër met Palestijnse wortels schokte zijn familie en vrienden aanvankelijk met zijn wens om in Israël te gaan studeren. Nu ziet hij en zien ook veel mensen in zijn omgeving er een kans in om via water bruggen van begrip tussen volken te bouwen. AN EcONOMIE ALs IK KON, zou IK MORGEN ALLE zakelijke contacten MET IsRAëL AFKAppEN Aldus de schandalige uitspraak van manager Stephane Richard van het Franse telecommunicatiebedrijf Orange, dat met een Israëlisch bedrijf samenwerkt. Daarop buitelden de gebeurtenissen over elkaar. PParijs Het bedrijf Orange is de grootste telecommunicatie-aanbieder van Frankrijk. Met ruim medewerkers verzorgde de onderneming in ,7 miljoen kanten in de hele wereld en behaalde het een geconsolideerde omzet van 43,515 miljard euro. Vroeger was Orange een Brits bedrijf dat tot de in Hongkong geregistreerde Hutchison Group behoorde, maar de Franse Telecom heeft het overgenomen. In 1998 sloot Orange een verdrag met het Israëlische bedrijf Partner Communications Ltd, dat in handen is van de Israëlisch-Amerikaanse zakenman Haim Saban. Het is een soort leasingverdrag van het logo van het Franse bedrijf, waarbij de Israëlische verdragspartner ook de kengetallen voor de relaties met de klanten en de manier van optreden van het concern heeft overgenomen. Het verdrag van Orange met het Israëlische concern Partner Communications Ltd. loopt in 2025 af. Ook de Franse regering is erbij betrokken; zij heeft 25% van de aandelen van dit partnerschap in bezit. Het schandaal ontwikkelde zich rond een zin die manager Stephane Richard van Orange uitsprak en die in Israël werd opgevat als niets anders dan een openlijk verklaarde boycot: Als ik kon, zou ik morgen alle zakelijke contacten met Israël afkappen. Duidelijker kon niet. Om geen enkele ruimte voor twijfel te laten voegde Richard er op de persconferentie in Egyptes hoofdstad Cairo aan toe dat de redenen ervoor de Israëlische nederzettingenpolitiek en de behandeling van Palestijnen door Israël waren. Hij merkte ook op dat, hoewel hij graag zo n stap zou willen zetten, men toch ook rekening diende te houden met de financiële implicaties. Zo n stap zou neerkomen op contractbreuk met als gevolg enorm hoge boetes. Niettemin wees hij er op dat men dit met het oog op de zakelijke relaties van Orange Nieuws uit Israël 08/

18 ACHTERGRONDINFORMATIE UIT ISRAËL binnen de Arabische economieën toch minstens in overweging moest nemen. Deze opmerking was een echte mokerslag. Binnen enkele uren hadden de Israëlische media geen ander onderwerp meer. En dat veranderde niet toen Orange manager Richard nog geen 24 uur na zijn uitlatingen op zijn woorden terugkwam. De verklaring was de gebruikelijke: zijn woorden waren uit hun context gehaald en verkeerd geïnterpreteerd. Hij probeerde nog meer correcties aan te brengen door te zeggen: Ik ben ontsteld van de indruk dat Orange zich om politieke redenen van de Israëlische markt zou terugtrekken. Tegenover de Israëlische krant Jediot Acharonot verklaarde hij: Ik ben een vriend van Israel, ik houd van Israël, en deed het vergezeld gaan van een officieel excuus. Hoewel het in de uren na de eerste uitspraak van Richard duidelijk werd dat hij deze uitspraak als eenling had gedaan, bleek toch ook dat hij met zijn afwijzende houding naar Israël toe niet helemaal alleen staat. Israëlische correspondenten die in Frankrijk zijn gestationeerd bevestigen dat Orange steeds weer opvalt vanwege anti-israëlische activiteiten. Richard had de uitlatingen in Cairo gedaan met het oog op de Arabische markt van het bedrijf en tegen deze achtergrond zelfs duidelijk onderstreept de economische consequenties van een opgeven van Israël in de vorm van contractuele boetes serieus te overwegen. Bij zijn excuus zei hij ook niets van een internationale boycotbeweging tegen Israël af te weten en niet te weten wat BDS is. Het werd nog absurder toen hij bijna in één adem zei dat zijn bedrijf steeds s ontvangt waarin de schrijvers zijn concern oproepen om de zakelijke relaties met Israël te kappen. In Israël reageerden veel mensen, onder wie ook Chaim Romano, die als directeur van Partner Communication Ltd. aan het eind van zijn ambtstermijn 18 Nieuws uit Israël 08/2015 staat. Hij zei dat Richard of andere verantwoordelijken van de Franse partner hem nooit hadden aangesproken. De Fransen hebben bij ons geen inspraak, zo zei hij en wees erop dat zijn bedrijf alleen het logo gebruikte. Verder vond Romano, die met drie miljoen klanten een van de grootste telecommunicatie-aanbieders van Israël is, dat Richards uitlatingen verwerpelijk en zakelijk gezien uiterst schadelijk waren. Mijn bedrijf betaalt Orange honderden miljoenen per jaar. Laten ze ons de al tientallen jaren betaalde licentiegelden voor het logo dan maar terugbetalen. Laten ze de zakelijke relatie maar opheffen. Van de kant van het officiële team van Israël kwamen er een scherpe uitspraak van het ministerie van Buitenlandse Zaken alsook commentaar van de huidige premier Netanjahu en president Reuven Rivlin. Saban, die een meerderheidsbelang in Partner heeft, hield zijn commentaar heel eenvoudig: Ik ben er trots op dat Partner in mijn handen is, een Israëlisch bedrijf dat alleen het logo van Orange heeft geleaset. De dreigementen zullen mij niet afschrikken. Tenslotte viel ook de Franse regering in het koor in, die als aandeelhouder ook bij de zaak betrokken is. Frankrijks minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius verklaarde tegenover de Engelstalige krant Jerusalem Post dat zijn regering elke Israël boycot zeer beslist afwijst, al staat het Orange als bedrijf vanzelfsprekend toe om de zakelijke strategie volgens eigen overwegingen vast te stellen. Toen de Franse ex-president Nicolas Sarkozy enkele dagen na het begin van dit schandaal Israël bezocht voor ontmoetingen met politici en om deel te nemen aan de gerenommeerde jaarlijkse Herzlia conferentie, ging hij met harde woorden tekeer: De boycot van Israël is onacceptabel. Dat is geen manier waarop Frankrijk zich behoort te gedragen. AN MAATschAppIj EUROpA EN zijn joden: GEhAAT EN GELIEFD Twee onderzoeken kwamen onlangs met nieuwe resultaten die elkaar nogal tegenspreken als het gaat om de vraag hoe diep het antisemitisme in Europa is geworteld en hoe graag Joden gezien zijn. DDe feiten staan vast en zijn verwarrend, want ze spreken elkaar tegen. Een Joods-Europees onderzoeksinstituut heeft vastgesteld dat het antisemitisme in Europa enorm is toegenomen en zich vooral de laatste twee jaar heeft toegespitst. Met name het aantal gewelddadige aanvallen is zorgwekkend. Daarentegen stelde een ander onderzoeksinstituut vast dat er juist in Europa een groeiende sympathie voor de in Europa levende Joden valt waar te nemen. Zo op het eerste gezicht is dat niet alleen een tegenspraak, maar je kunt zelfs denken dat deze onderzoeksinstituten niet Europa, maar verschillende planeten hebben onderzocht. Als je de feiten echter nader beschouwt, kun je gemakkelijk vaststellen dat beide uitspraken kloppen, inderdaad voor Europa gelden en eigenlijk op twee naast elkaar bestaande werelden van het Europese continent slaan. Deze twee werelden zijn enerzijds die met een christelijk stempel, anderzijds die met een islamitisch stempel. Joden vormen een soort brug tussen beide werelden. De negatieve feiten zijn genoegzaam bekend: het Kantor Centrum

19 MAATschAppIj 38% 80% meer antisemitisch gemotiveerde aanvallen op Joodse instellingen in 2014 In Duitsland denkt 80% van de ondervraagden zeer positief over Joden voor onderzoek naar het moderne Europese Jodendom van de universiteit van Tel Aviv kon aan de hand van een verzameling feiten tot de uitspraak komen dat 2014 een jaar was waarin de antisemitische incidenten sterk zijn gestegen. Eind 2014 moest men de balans opmaken dat er 38% meer antisemitisch gemotiveerde aanvallen op Joodse instellingen waren gepleegd. Als je kijkt naar het aantal fysieke aanvallen op Joden, dan moet je vaststellen dat er ten opzichte van 2013 een stijging van maar liefst 50% te registreren is. En de gegevens over dergelijke incidenten en aanvallen die tot nu toe voor het jaar 2015 zijn verzameld, beloven een nog verdere dramatische stijging. Daar kun je positieve gegevens tegenover stellen. Uit een opiniepeiling die in mei en juni 2015 werd gehouden en waarvoor ruim 6000 personen in Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Spanje, Italië en Polen zijn ondervraagd, blijkt dat de Europeanen het Joodse volk steeds positiever gezind zijn. Door het grote aantal ondervraagden is dit een zeer representatief onderzoek. Uit deze door het PEW Institute uitgevoerde peiling bleek dat bijvoorbeeld in Frankrijk 92% van de ondervraagde personen heel positief over Jo- den denkt. Vorig jaar lag dit percentage op 89% en in 1991 nog op 72 procent. Bij andere ondervraagden in Europa krijg je hetzelfde beeld: in Groot-Brittannië ligt het percentage op 86, in Duitsland op 80 (hier valt speciaal te noemen dat dit percentage in Duitsland in 1991 slechts 53% was!), in Spanje op 75, in Italië op 71 en in Polen op 59 procent. Dat zijn erg hoge percentages die van een krachtige sympathie voor het Joodse volk spreken. Zoals gezegd bestaat er ten diepste geen tegenstelling tussen de beide onderzoeken. Dat er meer antisemitische aanvallen plaatsvinden moet niet perse betekenen dat er ook meer antisemieten zijn, maar kan heel eenvoudig goeddeels teruggaan op een grotere activiteit. Toch is wel duidelijk dat de groep eeuwig ouderwetsen nieuwe aanhangers heeft gevonden die graag relletjes veroorzaken. Het gaat dan meestal om radicale moslims die in Europa een thuis hebben gevonden. Dit wordt bevestigd door een vergelijkend onderzoek dat door het Institute for the Study of Global Antisemitism and Policy is uitgevoerd. Het onderzoek van dit in het Amerikaanse New York gevestigde academische instituut werd geleid door de Duitser Günther Jikeli; men werkte sa- men met onderzoekers van der Duitse universiteit te Potsdam. Zij analyseerden talloze andere onderzoeken tot in de details en konden aantonen dat er tussen islamitische en niet-islamitische (dus christelijke) Europeanen een enorme kloof bestaat als het om het Joodse volk gaat. Als een voorbeeld daarvan moge dienen dat men aan niet-islamitische en islamitische Oostenrijkers de stelling voorlegde dat je Joden niet kunt vertrouwen. De eerste groep wees deze stelling in meerderheid van de hand als verkeerd; slechts 10,7% van de niet-islamitische Oostenrijkers stemde met dit vooroordeel in. Onder de islamitische Oostenrijkers is daarentegen 64,1% ervan overtuigd dat Joden niet te vertrouwen zijn. Daarom kwam en bij dit onderzoek onder andere tot de slotsom dat moslims in Europa buitenproportioneel verantwoordelijk zijn voor de stijging van de antisemitische aanvallen. Maar wat doen we nu met die inzichten? Dat zal wel een van de eerste serieuze uitdagingen zijn waarmee Tony Blair, de vroegere premier van Groot- Brittannië, zich als kersvers gekozen voorzitter van de Europese commissie voor tolerantie en wederzijds begrip, zich bezig zal moeten houden. ZL Nieuws uit Israël 08/

20 NOODHULP VOOR ISRAËL DIREcTE hulp voor israël EEN DANKbETUIGING VAN het AssAF harofeh ziekenhuis Beste vrienden van de Beth Shalom gemeente! Veel moderne medische voorzieningen in ons ziekenhuis (zijn) ontstaan door de hulp van onze vrienden van de Beth Shalom gemeente. Zonder deze fantastische hulp zou het niet mogelijk zijn geweest om gewonden en zieken te helpen en lijden te verzachten, zoals we dat vandaag de dag kunnen doen. Wij, de artsen en verpleegkundigen en al het personeel van het Assaf Harofeh ziekenhuis, zijn daar al onze vrienden van harte dankbaar voor. Moge God u allemaal zegenen en beschermen. In een tijd waarin het antisemitisme steeds sterker wordt, is uw hulp bijzonder belangrijk. Dank u wel, als u aan ons blijft denken en ons blijft steunen. In het blad Journal of Trauma and acute care surgery is een zeer belangrijk artikel gepubliceerd dat beschrijft hoe Israël en het Israëlische leger gewonden uit Syrië helpen en medisch verzorgen. Dit medische blad is een van de vooraanstaande tijdschriften van de traumageneeskunde, wat bij ons in het Assaf Harofeh ook een speerpunt is. Om u een idee van de inspanningen van Israël te geven heb ik het artikel vertaald en samengevat. De auteurs zijn Avi Benov, Elon Glassberg, Roy Nadler, Sami Gendler, Tomer Erlich, Tarif Bader, Todd E. Rasmussen en Yitshak Kreiss. Zij schrijven onder andere: In februari 2013 kwamen er slachtoffers van de gevechten in Syrië naar de Israëlische grens. Sommigen van hen 20 Nieuws uit Israël 08/2015 waren zwaar gewond en op zoek naar medische hulp. Leden van de Israëlische strijdkrachten (IDF) behandelden en verzorgden de gewonde burgers. Sinds die tijd krijgen mannen, vrouwen en kinderen die aan de grens komen medische verzorging van artsen en hospikken van het Israëlische leger. Net als op andere plaatsen in Israël hebben de IDF-MC (Israëlische leger medische eenheden) eenheden naar de Syrische grens gestuurd die als bataljon hulpstation zijn gestructureerd. De bataljon hulpstations bestaan uit twee medische teams die elk weer uit een arts of een hospik en twee veldverpleegkundigen bestaan. Deze teams worden met gepantserde ziekenwagens vervoerd en bieden verzorging voor iedereen die in nood is en hulp nodig heeft. Er zijn moderne technieken mogelijk, zoals het inbrengen van gereconstitueerd gedroogd plasma als vloeistof om patiënten weer bij te brengen. Omdat er een groot aantal slachtoffers naar de grens kwam, zijn er nog een extra bataljon en hulpstations naar het grensgebied overgebracht. Gewonden die daar aankomen, worden volgens Israëlische maatstaven behandeld. De behandeling van deze Syrische gewonden is wel een bijzondere uitdaging. Nadat de gewonden gestabiliseerd zijn, worden ze zo nodig naar betere hulpstations of Israëlische ziekenhuizen doorverwezen, waar ook levensreddende behandelingen mogelijk zijn. Het doel van dit bericht is de unieke rol van de IDF bij de hulp aan Syrische slachtoffers te beschrijven. Andere doelen zijn het identificeren van strategieën die in de toekomst nuttig kunnen zijn bij de steun aan gewonden en hun verzorging. Van februari 2013 tot augustus 2013 kwamen er 258 gewonden naar de Israëlisch-Syrische grens, van wie er 60 naar Syrië zijn teruggestuurd nadat ze onderzocht waren. Van deze groep kregen 15 patiënten een basisbehandeling, hadden 39 personen chronische problemen zonder dat ze dringend behandeling nodig hadden. Zes personen waren dood toen ze bij de grens aankwamen. De meerderheid van de gewonden (198) is onderzocht, behandeld en naar andere hulpstations of Israëlische ziekenhuizen doorgestuurd, waar ze verder zijn behandeld of geopereerd. De meeste wonden waren steek- en schotwonden. Er moesten 18 gewonden geïntubeerd en kunstmatig beademd worden. De barmhartige hulpverlening van de Israëlische hulpstations aan de gewonde Syrische burgers aan een internationale grens is uniek. De inspanningen om de slachtoffers van de Syrische burgeroorlog medische hulp te bieden gaan door. Terwijl we op een betere toekomst hopen, is het onze plicht om aan een verbeterde traumaverzorging te werken en hopelijk meer levens te redden. Dr. Eli Klinowski Commentaar: Wie het Assaf Harofeh ziekenhuis wil steunen, kan dit doen door een bedrag naar ons over te maken onder vermelding van Assaf Harofeh. Elke euro gaat zonder enige aftrek door naar Israël. We danken u dat u ons blijft helpen om Israël te helpen! Wie Israël helpt wordt gezegend. CM

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid)

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Hieronder volgen de resultaten van het Israël onderzoek wat de EO in de afgelopen weken heeft laten uitvoeren. Veel stellingen zijn in een 5- puntsschaal

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

Relatie <> Religie. Beste Galsem,

Relatie <> Religie. Beste Galsem, RelatieReligie BesteGalsem, Hetfeitdatjouwpatientnuopeenchristelijkevenementisisnietongevaarlijk.Hetgeestelijke levenvanjouwpatientzalgrotesprongenmakennaarhetkampvandevijandtoe.watikjou aanraadisomditnietafteremmen,maaromdittebederven.brengjouwpatientincontactmet

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 april 2018 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE

ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE OPZET LEZING: 1.KORT HISTORISCH OVERZICHT 2. URGENTIE VAN HET VRAAGSTUK 3. TWEE-STATENOPLOSSING EN ALTERNATIEVEN 4. OBSTAKELS OP WEG NAAR VREDE 5. HOUDING VAN VS EN EUROPA 6. CONCLUSIE 1. MANDAATGEBIED

Nadere informatie

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat stuk ingediend op 175 (2014-2015) Nr. 1 27 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de dames Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode:

Nadere informatie

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat. 1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 25 (29-06)

De Bijbel open 2013 25 (29-06) 1 De Bijbel open 2013 25 (29-06) Vandaag bespreken we een vraag die ik kreeg over 1 Koningen 2. Daarin gaat het over de geschiedenis van Adonia, een oudere broer van Salomo, die zojuist koning was geworden.

Nadere informatie

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert'

Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' DOSSIER 4 UUR NIEUWSBREAK Koos van Dam: 'Rusland is het enige land dat gewoon met Syrië communiceert' Door: Irene de Zwaan 05/09/13, 16:07 YOUTUBE. Koos van Dam tijdens een optreden in Pauw&Witteman. NIEUWSBREAK

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 24 (22-06)

De Bijbel open 2013 24 (22-06) 1 De Bijbel open 2013 24 (22-06) In Mattheus 16 komen we een bijzondere uitdrukking tegen. Jezus zegt daar tegen Petrus en de andere discipelen dat zij zullen binden en ontbinden. Dat roept bij iemand

Nadere informatie

Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1

Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Beste mensen, De meimaand is een mooie maand. Mei betekent zon en voorjaar, het betekent weer buiten kunnen zitten. Maar de maand mei betekent ook denken

Nadere informatie

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet. LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.

Nadere informatie

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus,

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015 Ds. A.J.Wouda Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Het weer is onrustig De wereld is onrustig En veel mensen, sommigen

Nadere informatie

Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11

Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Als wij Pinksteren vieren, dan vieren we toch ook dat de boodschap van Gods liefde wereldwijd rondgaat. Dat we in het

Nadere informatie

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er

Nadere informatie

Islam voor vrijdenkers. (13) Wij zijn allemaal Kafirs.

Islam voor vrijdenkers. (13) Wij zijn allemaal Kafirs. Islam voor vrijdenkers. (13) Wij zijn allemaal Kafirs. Tot nu werd de islam altijd bestudeerd door geleerden. Hetzij universiteitsgeleerden hetzij islamitische schriftgeleerden. Die laatsten zijn per definitie

Nadere informatie

Preek 10jan2016, Opstandingskerk Tilburg - Licht in onze ogen. Gemeente van onze Heer Jezus Christus

Preek 10jan2016, Opstandingskerk Tilburg - Licht in onze ogen. Gemeente van onze Heer Jezus Christus Preek 10jan2016, Opstandingskerk Tilburg - Licht in onze ogen Gemeente van onze Heer Jezus Christus - Drie wijzen uit het Oosten komen om Jezus te aanbidden. - Drie vreemdelingen, uit een andere cultuur,

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

November 2016 Woensdag 01/11 Woensdag 02/11 Donderdag 03/11 Vrijdag 04/11 Zaterdag 05/11 Zondag 06/11

November 2016 Woensdag 01/11 Woensdag 02/11 Donderdag 03/11 Vrijdag 04/11 Zaterdag 05/11 Zondag 06/11 November 2016 Woensdag 01/11 Volgens het Israëlische leger zijn er dit jaar enkele tientallen raketten vanuit Gaza neergekomen in de omgeving van Sderot (19.000 inwoners). Gelukkig zonder ernstige schade.

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

zondag 13 maart 2016 in het Kruispunt

zondag 13 maart 2016 in het Kruispunt zondag 13 maart 2016 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Jesaja 58, 1-10 lied Liedboek 537, 1. 2. Zo spreekt de Heer die ons... lezing nieuwe testament (lector) Lukas 20, 9-19 lied Liedboek

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper

Nadere informatie

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.

Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven. Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van

Nadere informatie

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt

Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt Deze PowerPoint presentatie gaat over Kerk en Israël, in het bijzonder over de Protestantse Kerk (in Nederland) en Israël. Met de naam Israël wordt bedoeld: het Israël dat wij ontmoeten in de bijbel en

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Liturgie voor de dienst van het Woord waarin we de uitstorting van de Heilige Geest gedenken. EENSGEZIND!

Liturgie voor de dienst van het Woord waarin we de uitstorting van de Heilige Geest gedenken. EENSGEZIND! Liturgie voor de dienst van het Woord waarin we de uitstorting van de Heilige Geest gedenken. EENSGEZIND! Voorganger: ds. P. Molenaar Aanvang van de dienst: 10.45 uur. Ouderling van dienst: M. van Maanen

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf?

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? Les 5 - Redding Vier feiten die je moet kennen om het Evangelie goed te begrijpen In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? In

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE . > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?'

'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?' 'Waarom is België hard tegen Syriëstrijders, maar laat het joden straffeloos vertrekken naar Gaza?' Simon Demeulemeester, Annelies Van Erp 15/08/2014, Knack 'Er zijn tussen de 50 en 100 joden uit Antwerpen

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS VRAAG 10 Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de werelpolitiek mengen?

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Naar aanleiding van de lezingen vandaag, over het ophouden van de manna uit Jozua 5 en het teken van brood en vis uit Johannes 6, wil ik graag twee

Nadere informatie

13 Jij en pesten. Ervaring

13 Jij en pesten. Ervaring 82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken

Nadere informatie

Zondag 21 februari 2016; 2 e zondag van de 40-dagen; project: zet een stap naar de A/ander; kleur Paars; ds. A.J.Wouda

Zondag 21 februari 2016; 2 e zondag van de 40-dagen; project: zet een stap naar de A/ander; kleur Paars; ds. A.J.Wouda Zondag 21 februari 2016; 2 e zondag van de 40-dagen; project: zet een stap naar de A/ander; kleur Paars; ds. A.J.Wouda Ex. 1 e lezing Ex. 34: 27-35 Antwoordpsalm 27: 4 2 e lezing Lucas 9: 28-36 Gemeente

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

Of: hadden de meisjes niet met z'n 10-en mee kunnen lopen bij het schijnsel van 5 lampen?

Of: hadden de meisjes niet met z'n 10-en mee kunnen lopen bij het schijnsel van 5 lampen? Zondag 21 november 2010-10e zondag van de herfst - kleur wit - Kogerkerk - preek Jesaja 65, 17-23 / Mattheüs 25, 1-13 Lieve mensen van God, 10 jonge vrouwen, 10 meisjes zijn op weg naar een bruiloft. 5

Nadere informatie

Er zijn drie manieren waarop men de toekomst probeert te voorspellen.

Er zijn drie manieren waarop men de toekomst probeert te voorspellen. Een waarmerk De meeste mensen zijn benieuwd naar wat de toekomst zal brengen.vooral in spannende en angstige tijden, zoals onze tijd, is er veel vraag naar wat er staat te gebeuren. Er zijn drie manieren

Nadere informatie

Voor wie er nog mocht aan twijfelen

Voor wie er nog mocht aan twijfelen Voor wie er nog mocht aan twijfelen Ze zijn hier en wij moeten er mee leren leven. Joepie! Intussen zetten de idioten van de EU de nationale regeringen onder druk om de visumplicht voor Turken af te schaffen!

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten

Nadere informatie

Alpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen?

Alpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen? Alpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen? Inleiding Paul van der Laan 1. IJsbreker: GOED NIEUWS VERSPREIDT ZICH

Nadere informatie

EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN

EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN Bijbel voor Kinderen presenteert EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 34 (31-08)

De Bijbel open 2013 34 (31-08) 1 De Bijbel open 2013 34 (31-08) Onlangs kreeg ik voor ons programma de Bijbel open een vraag over de onvruchtbare vijgenboom in Mattheus 21. Je kunt deze geschiedenis ook in andere evangeliën lezen. We

Nadere informatie

Welke les moesten de Egyptenaren leren?

Welke les moesten de Egyptenaren leren? De eerste vier plagen. Welke les moesten de Egyptenaren leren? Exodus 7:2-5 2 U moet alles wat Ik u gebieden zal tegen Aäron zeggen, en Aäron, uw broer, moet tot de farao spreken, dat hij de Israëlieten

Nadere informatie

Die overkant was een streek waar veel niet-joodse mensen woonden. Vreemd gebied.

Die overkant was een streek waar veel niet-joodse mensen woonden. Vreemd gebied. e Opstandingskerk - 15 maart 2015 4 zondag van de veertig dagen - Laetare Lezing: Johannes 6, 1-15 Gemeente van Christus, Het is kort voor het paasfeest. Jezus gaat naar de overkant van het Meer van Galilea.

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Tekst: Lucas 24: 46-53 Thema: Grote vreugde Hemelvaartsdag

Tekst: Lucas 24: 46-53 Thema: Grote vreugde Hemelvaartsdag Tekst: Lucas 24: 46-53 Thema: Grote vreugde Hemelvaartsdag Liturgie: Welkom EL 142: Majesteit, groot is zijn majesteit Begroeting Psalm 47: 2,3 Gedicht Luisterlied Gebed Lezen: Lucas 24: 36-53 Psalm 93:

Nadere informatie

In de loop van de vele jaren dat ik in mijn bediening sta, constateerde

In de loop van de vele jaren dat ik in mijn bediening sta, constateerde INHOUDSOPGAVE Inleiding................................................... 5 1. Jezus en de doop........................................ 7 2. Het werk van de Heilige Geest.......................... 11

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z10166 en 2015Z10168

Nadere informatie

Geloof tegenover gevoelens

Geloof tegenover gevoelens Kenneth Hagins Geloofsles nr. 7 Geloof tegenover gevoelens Centrale waarheid: Een formule voor geloof is: 1) Zoek in Gods Woord naar een belofte die betrekking heeft op wat u nodig heeft, 2) Geloof Gods

Nadere informatie

Geschreven door Administrator zaterdag, 07 juni :44 - Laatst aangepast zondag, 12 september :14

Geschreven door Administrator zaterdag, 07 juni :44 - Laatst aangepast zondag, 12 september :14 Almog De kibboets Almog ligt 4 km van de Jordaanse grens en 4 km ten Zuiden van Jericho. Dus vlak naast het noordelijke puntje van de Dode Zee. Daar begonnen in 1979 vijf Israëlische jongelui in de hitte

Nadere informatie

April 2018 Zondag 01 april Maandag 02 april Dinsdag 03 april Woensdag 04 april Donderdag 05 april Vrijdag 06 april Zaterdag 07 april

April 2018 Zondag 01 april Maandag 02 april Dinsdag 03 april Woensdag 04 april Donderdag 05 april Vrijdag 06 april Zaterdag 07 april April 2018 Zondag 01 april Pasen. De laatste belofte van onze opgestane Heer die de evangelist Mattheus aan ons doorgeeft is: 'En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. Amen.'

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Bijbelstudie lessen voor 8-12 jaar

Bijbelstudie lessen voor 8-12 jaar Deze handleiding is van Bijbelstudie lessen voor 8-12 jaar Gebruikte Bijbelvertaling HET BOEK Lessen zijn oorspronkelijk geschreven als dagelijkse Bijbelstudie tijdens een GO KIDS zendingsreis naar Roemenië.

Nadere informatie

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke tekening (rond 1900), met als titel:

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het is altijd prettig als de Bijbel zelf aangeeft, hoe je iets moet lezen. Soms zijn er van die verhalen of gelijkenissen, waarvan ik bij een eerste

Nadere informatie

DE WONDEREN VAN JEZUS

DE WONDEREN VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Het wonder van het kruis. De omwisseling aan het kruis

Het wonder van het kruis. De omwisseling aan het kruis Het wonder van het kruis De omwisseling aan het kruis Het wonder van het kruis / De Omwisseling Vergeving Verlossing / Reiniging Genezing Bevrijding Verzoening Nieuw leven Getsemane Diezelfde avond ging

Nadere informatie

JEZUS IS MIJN SUPERHELD

JEZUS IS MIJN SUPERHELD JEZUS IS MIJN SUPERHELD NAAM Studielessen voor 8-12 jarigen Lessen zijn geschreven door Beryl Voorhoeve, Ilja Witte en Judith Maarsen Mei 2007Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling HET BOEK

Nadere informatie

Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71. dinsdag 2 juni 2015

Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71. dinsdag 2 juni 2015 Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71 dinsdag 2 juni 2015 1 ev. Johannes tot nu toe 1:1-18 Jezus is het Woord: bij God en zelf God 1:19-52 Jezus is het Lam van God discipelen volgen Hem

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Maria, de moeder van Jezus

Maria, de moeder van Jezus Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt

Nadere informatie

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend.

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432172 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Niets is wat het lijkt Misschien kent u die zin. Het is het motto van het tv-programma Wie is de mol? Een programma waar één van de deelnemers een mol,

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Vanwaar Hij komen zal. Geschreven door D. J. Steensma zaterdag, 09 april 2016 08:19

Vanwaar Hij komen zal. Geschreven door D. J. Steensma zaterdag, 09 april 2016 08:19 Velen hebben moeite met de tekenen en wonderen die in de Bijbel staan beschreven, ook met de opstanding van Christus uit de doden en met zijn hemelvaart. Maar als we daarmee moeite hebben, dan kunnen we

Nadere informatie

Kwantitatief onderzoek naar de houding en opvattingen van Turkse en Marokkaanse jongeren jegens het conflict in de Gazastrook 1-meting Factsheet

Kwantitatief onderzoek naar de houding en opvattingen van Turkse en Marokkaanse jongeren jegens het conflict in de Gazastrook 1-meting Factsheet bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 W www.motivaction.nl Kwantitatief onderzoek naar de houding en opvattingen

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese

Nadere informatie

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt Mening in 1618 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Uitspraken over Johan van Oldenbarnevelt Johan van Oldenbarnevelt verdiende het om

Nadere informatie

NIET LANGER VREEMDELINGEN?

NIET LANGER VREEMDELINGEN? Javed Masih NIET LANGER VREEMDELINGEN? De ervaringen van ons gezin bij onze asielaanvraag in het Westen s-hertogenbosch Inhoud Voorwoord... 7 Inleiding...11 1. Een onbekende bestemming... 15 2. Uitdagingen

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, We hebben net twee lezingen gehoord. Eerst de droom van Jesaja over de toekomst van Jeruzalem. Daarna apocalyptische teksten uit Lucas, over grote,

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom

Nadere informatie

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

Geloven in Jezus Christus

Geloven in Jezus Christus Geloven in Jezus Christus Zoon van God Jezus krijgt God een menselijk gezicht. Immanuel wordt Hij genoemd: God met ons. Het is de naam die Hij bij zijn geboorte krijgt. ZIn Daar begint zijn bijzondere

Nadere informatie

Hoe zagen de omringende volken David, en waar was de tabernakel op dat moment?

Hoe zagen de omringende volken David, en waar was de tabernakel op dat moment? Het erfelijk koningschap aan David toegezegd. Hoe zagen de omringende volken David, en waar was de tabernakel op dat moment? Zie 2 Samuel 7 Veel van de omringende volken, die de voorspoed van Israël zagen,

Nadere informatie

Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd. Beste mensen,

Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd. Beste mensen, Tekst: Job 16: 20 Thema: Doge jo wol? Bijzonderheden: Tweede zondag in de 40-dagentijd Liturgie: Welkom Gezang 172: 1,3,4 Begroeting Psalm 139: 1,2 Gebed Projektlied: Nieuw leven Kindernevendienst Schriftlezing:

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

De zesdaagse oorlog (1967)

De zesdaagse oorlog (1967) Geschiedenis van de laatste 50 jaar De zesdaagse oorlog (1967) Bas Levinsohn 1 Inleiding op de cursus Hand-outs Het college wordt ondersteund door het projecteren van PowerPoint sheets Van deze sheets

Nadere informatie

Nieuwe geboorte in het koninkrijk. les 1 FOLLOW

Nieuwe geboorte in het koninkrijk. les 1 FOLLOW Nieuwe geboorte in het koninkrijk les 1 DEEL 3 FOLLOW DE GEBOORTE Leven begint met een man en vrouw die elkaar liefhebben. Diep in het binnenste van de buik van de moeder ontstaat nieuw leven. Het duurt

Nadere informatie