Masteropleiding Wijsbegeerte Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Wijsbegeerte - M Wijsbegeerte

Transcriptie

1 Masteropleiding Wijsbegeerte Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte I

2 Studiegids informatie voor de masteropleiding Wijsbegeerte. Klik op de onderstaande links om informatie over de vakken te bekijken. Of download de volledige studiegids als pdf met de knop Maak pdf van gehele opleiding. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte II

3 Inhoudsopgave Master Wijsbegeerte Voltijd 1 Literatuurstudie master Wijsbegeerte 1 Scriptie master Wijsbegeerte 1 Seminars 1 Seminars Historische Filosofie 2 Seminars Praktische Filosofie 2 Seminars Theoretische Filosofie 2 s Master 2 Master s Sectie Historische Filosofie 3 Master s Sectie Praktische Filosofie 3 Master s Sectie Theoretische Filosofie 4 Master Wijsbegeerte Deeltijd 4 Literatuurstudie master Wijsbegeerte 4 Scriptie master Wijsbegeerte 4 Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 1 5 s Master 5 Master s Sectie Historische Filosofie 5 Master s Sectie Praktische Filosofie 6 Master s Sectie Theoretische Filosofie 6 Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 2 6 Seminars 7 Seminars Historische Filosofie 7 Seminars Praktische Filosofie 7 Seminars Theoretische Filosofie 7 Vak: Leeronderzoek 8 Vak: Literatuurstudie Historische Filosofie 8 Vak: Literatuurstudie PF (MA) 9 Vak: Literatuurstudie Theoretische Filosofie 9 Vak: Scriptie Historische Filosofie 9 Vak: Scriptie Praktische Filosofie 9 Vak: Scriptie Theoretische Filosofie 9 Vak: Seminar A Historische Filosofie: Thomas Aquinas and the Medieval debate on the first known Vak: Seminar A Praktische Filosofie: Religie, modernisering en politiek 10 Vak: Seminar A Theoretische Filosofie: Tarski's "concept of truth" 11 Vak: Seminar B Historische Filosofie: Kant s discussion of idealism (Kants weerlegging van het idealisme) Vak: Seminar B Praktische Filosofie: Wat maakt dat mensen goed/slecht handelen? 13 Vak: Seminar B Theoretische Filosofie: Wetenschap en commercie 14 Vak: Specialisatiecol.PF: Ethologie (MA) 15 Vak: Historische Filosofie: Agamben, Badiou &c. de wending naar het politieke (MA) Vak: Historische Filosofie: Creation and Emanation 17 Vak: Historische Filosofie: De kenleer van de Stoa Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte III

4 Vak: Historische Filosofie: Hermann Cohen over de samenhang van filosofie en Jodendom Vak: Praktische Filosofie: Filosofie van de emoties 19 Vak: Praktische Filosofie: Rechtvaardigheid, vriendschap, gastvrijheid: ethiek volgens Levinas Vak: Theoretische Filosofie: Capita Selecta Epistemologie 21 Vak: Theoretische Filosofie: Perceptual content 22 Vak: Theoretische Filosofie: Wetenschapsfilosofie B Verklaring en begrip in de wetenschappen Vak: Tutorial Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte IV

5 Master Wijsbegeerte Voltijd Opleidingsdelen: Literatuurstudie master Wijsbegeerte Scriptie master Wijsbegeerte Seminars s Master Leeronderzoek Periode 1+2, Periode W_LEERONDERZ Tutorial Ac. Jaar (september) 6.0 W_TUTORIAL Literatuurstudie master Wijsbegeerte Literatuurstudie Historische Filosofie Scriptie master Wijsbegeerte Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_HF001 Literatuurstudie PF (MA) Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_PF001 Literatuurstudie Theoretische Filosofie Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_TF001 Scriptie Historische Filosofie Scriptie Praktische Filosofie Scriptie Theoretische Filosofie Seminars Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_HF01 Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_PF01 Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_TF01 Opleidingsdelen: Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 1 van 24

6 Seminars Historische Filosofie Seminars Praktische Filosofie Seminars Theoretische Filosofie Seminars Historische Filosofie Seminar A Historische Filosofie: Thomas Aquinas and the Medieval debate on the first known Seminar B Historische Filosofie: Kant s discussion of idealism (Kants weerlegging van het idealisme) Seminars Praktische Filosofie Period W_MASEM_HF01 Period W_MASEM_HF02 Seminar A Praktische Filosofie: Religie, modernisering en politiek Seminar B Praktische Filosofie: Wat maakt dat mensen goed/slecht handelen? Seminars Theoretische Filosofie Periode W_MASEM_PF01 Periode W_MASEM_PF02 Seminar A Theoretische Filosofie: Tarski's "concept of truth" Seminar B Theoretische Filosofie: Wetenschap en commercie s Master Period W_MASEM_TF01 Periode W_MASEM_TF02 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 2 van 24

7 Opleidingsdelen: Master s Sectie Historische Filosofie Master s Sectie Praktische Filosofie Master s Sectie Theoretische Filosofie Master s Sectie Historische Filosofie Historische Filosofie: Agamben, Badiou &c. de wending naar het politieke (MA) Historische Filosofie: Creation and Emanation Historische Filosofie: De kenleer van de Stoa Historische Filosofie: Hermann Cohen over de samenhang van filosofie en Jodendom Periode W_MASP_HF005 Period W_MASP_HF003 Periode W_MASP_HF004 Periode W_MASP_HF002 Master s Sectie Praktische Filosofie Specialisatiecol.PF: Ethologie (MA) Praktische Filosofie: Filosofie van de emoties Praktische Filosofie: Rechtvaardigheid, vriendschap, gastvrijheid: ethiek volgens Levinas Periode W_MASP_PF003 Periode W_MASP_PF001 Periode W_MASP_PF002 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 3 van 24

8 Master s Sectie Theoretische Filosofie Theoretische Filosofie: Capita Selecta Epistemologie Theoretische Filosofie: Perceptual content Theoretische Filosofie: Wetenschapsfilosofie B Verklaring en begrip in de wetenschappen Master Wijsbegeerte Deeltijd Periode W_MASP_TF002 Periode W_MASP_TF001 Periode W_MASP_TF003 Opleidingsdelen: Literatuurstudie master Wijsbegeerte Scriptie master Wijsbegeerte Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 1 Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 2 Tutorial Ac. Jaar (september) 6.0 W_TUTORIAL Literatuurstudie master Wijsbegeerte Literatuurstudie Historische Filosofie Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_HF001 Literatuurstudie PF (MA) Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_PF001 Literatuurstudie Theoretische Filosofie Ac. Jaar (september) 9.0 W_MALS_TF001 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 4 van 24

9 Scriptie master Wijsbegeerte Scriptie Historische Filosofie Scriptie Praktische Filosofie Scriptie Theoretische Filosofie Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 1 Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_HF01 Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_PF01 Ac. Jaar (september) 18.0 W_MASCR_TF01 Opleidingsdelen: s Master s Master Opleidingsdelen: Master s Sectie Historische Filosofie Master s Sectie Praktische Filosofie Master s Sectie Theoretische Filosofie Master s Sectie Historische Filosofie Historische Filosofie: Agamben, Badiou &c. de wending naar het politieke (MA) Historische Filosofie: Creation and Emanation Historische Filosofie: De kenleer van de Stoa Periode W_MASP_HF005 Period W_MASP_HF003 Periode W_MASP_HF004 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 5 van 24

10 Historische Filosofie: Hermann Cohen over de samenhang van filosofie en Jodendom Periode W_MASP_HF002 Master s Sectie Praktische Filosofie Specialisatiecol.PF: Ethologie (MA) Praktische Filosofie: Filosofie van de emoties Praktische Filosofie: Rechtvaardigheid, vriendschap, gastvrijheid: ethiek volgens Levinas Periode W_MASP_PF003 Periode W_MASP_PF001 Periode W_MASP_PF002 Master s Sectie Theoretische Filosofie Theoretische Filosofie: Capita Selecta Epistemologie Theoretische Filosofie: Perceptual content Theoretische Filosofie: Wetenschapsfilosofie B Verklaring en begrip in de wetenschappen Master Wijsbegeerte Deeltijd jaar 2 Periode W_MASP_TF002 Periode W_MASP_TF001 Periode W_MASP_TF003 Opleidingsdelen: Seminars Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 6 van 24

11 Leeronderzoek Periode 1+2, Periode W_LEERONDERZ Seminars Opleidingsdelen: Seminars Historische Filosofie Seminars Praktische Filosofie Seminars Theoretische Filosofie Seminars Historische Filosofie Seminar A Historische Filosofie: Thomas Aquinas and the Medieval debate on the first known Seminar B Historische Filosofie: Kant s discussion of idealism (Kants weerlegging van het idealisme) Seminars Praktische Filosofie Period W_MASEM_HF01 Period W_MASEM_HF02 Seminar A Praktische Filosofie: Religie, modernisering en politiek Seminar B Praktische Filosofie: Wat maakt dat mensen goed/slecht handelen? Seminars Theoretische Filosofie Periode W_MASEM_PF01 Periode W_MASEM_PF02 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 7 van 24

12 Seminar A Theoretische Filosofie: Tarski's "concept of truth" Seminar B Theoretische Filosofie: Wetenschap en commercie Leeronderzoek Period W_MASEM_TF01 Periode W_MASEM_TF02 Vakcode W_LEERONDERZ (160001) Periode Periode 1+2, Periode 4+5 Credits 3.0 dr. A.C.M. Roothaan Docent(en) dr. A.C.M. Roothaan Lesmethode(n) Werkcollege Doel vak In het leeronderzoek ontwikkel je de vaardigheden die nodig zijn voor het schrijven van een goede afstudeerscriptie; Je leert hoe je een goede probleemstelling (de basis van een scriptie kunt formuleren; hoe je op basis daarvan een werkbare scriptie opzet maakt; Tenslotte ontwikkel je je schrijfvaardigheid verder door het werken aan en bespreken van concepthoofdstukken van je scriptie in wording. Inhoud vak Tijdens het leeronderzoek werk je onder begeleiding aan concepten van je onderzoeksvoorstel, de scriptie opzet, en eerste hoofdstukken van de scriptie (i. h. g. v. maatschappelijke variant: kleine scriptie gebaseerd op de literatuurstudie). De deelnemers becommentariëren elkaars werk op kritisch constructieve wijze, onder begeleiding van de docent. Aspecten die aandacht zullen krijgen zijn: vorm en opbouw, probleemstelling, argumentatie, stijl etcetera. Daarnaast worden incidenteel specifieke vaardigheden instructies gegeven. Actieve deelname aan de groepsbijeenkomsten is verplicht: er wordt verwacht dat je de bijdragen van de andere deelnemers goed leest en serieus becommentarieert (mondeling en schriftelijk). Onderwijsvorm Werkcollege. Toetsvorm Actieve deelname. Geen cijfer. Voldoende na deelname en maken van de opdrachten. Literatuurstudie Historische Filosofie Vakcode W_MALS_HF001 () Periode Ac. Jaar (september) Credits 9.0 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 8 van 24

13 prof. dr. R.W. Munk Literatuurstudie PF (MA) Vakcode W_MALS_PF001 () Periode Ac. Jaar (september) Credits 9.0 prof. dr. A.W. Musschenga Literatuurstudie Theoretische Filosofie Vakcode W_MALS_TF001 () Periode Ac. Jaar (september) Credits 9.0 prof. dr. R. van Woudenberg Scriptie Historische Filosofie Vakcode W_MASCR_HF01 () Periode Ac. Jaar (september) Credits 18.0 prof. dr. R.W. Munk Scriptie Praktische Filosofie Vakcode W_MASCR_PF01 () Periode Ac. Jaar (september) Credits 18.0 prof. dr. A.W. Musschenga Scriptie Theoretische Filosofie Vakcode W_MASCR_TF01 () Periode Ac. Jaar (september) Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 9 van 24

14 Credits 18.0 prof. dr. R. van Woudenberg Seminar A Historische Filosofie: Thomas Aquinas and the Medieval debate on the first known Course code W_MASEM_HF01 () Period Period 1+2 Credits 3.0 Language of tuition Dutch Faculty Coordinator prof. dr. W. Goris Teaching staff prof. dr. W. Goris Teaching method(s) Lecture Course objective Insight in some fundamental medieval doctrines and in their philosophical presuppositions; training of a reliable processing of primary texts and scholarly literature. Course content The seminar deals with the invention of the 'first known' (primum cognitum), a foundational doctrine that governs the transcendental turn in medieval ontology. A close examination of Aquinas's doctrine of being as first known and of its medieval critique will give us the opportunity to reflect on the introduction of an 'essentialist' concept of being that determined the tradition of classical metaphysics from Scotus until Kant. Form of tuition Seminar. Type of assessment Paper and oral exam; presentations. Course reading Reader (will be provided on first session). Seminar A Praktische Filosofie: Religie, modernisering en politiek Vakcode W_MASEM_PF01 () Periode Periode 1+2 Credits 3.0 dr. G.J. Buijs Docent(en) dr. G.J. Buijs Lesmethode(n) Hoorcollege Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 10 van 24

15 Seminar A Theoretische Filosofie: Tarski's "concept of truth" Course code W_MASEM_TF01 () Period Period 1+2 Credits 3.0 Language of tuition Dutch Faculty Coordinator prof. dr. A. Betti Teaching staff prof. dr. A. Betti, dr. I. Loeb Teaching method(s) Lecture Course objective Acquire thorough knowledge on Alfred Tarski s paper The concept of truth in formalized languages (1935). Getting a grip on relevant philosophical notions such as formalized language, true sentence, satisfaction, object language, and meta language. Being able to formulate the problems to which this paper was a reaction and the solution that it puts forward. Being able to place this paper in a historical context by having awareness of its influence. Master the theoretical basics of one philosophical aspect highlighted in the discussions at research level. You will do this by setting up and carrying out a smallscope, original research task, working under supervision but independently and on your own. Course content In the early 20th century, skepticism was common among philosophers about the very meaningfulness of the notion of truth and of the related notions of denotation, definition etc. (i.e., what Tarski called semantical concepts). Awareness was growing of the various logical paradoxes and anomalies arising from these concepts ( ) The atmosphere changed dramatically with Tarski s pathbreaking contribution. (Raatikainen, 2007) In this seminar we shall read and discuss Alfred Tarski s paper The concept of truth in formalized languages (1935). The key problem it addresses is to construct a methodological correct and adequate definition of a true statement. We will compare this version of the paper to the original Polish one (1933), and the German translation (1935). No knowledge of Polish is required. Form of tuition Discussion meetings and labs every other week, and at least one individual tutorial to discuss a draft of your paper. The discussion meetings are open for Faculty staff, PhD students and all interested participants with a minimum of master level preparation. Type of assessment Presentations at labs, and final paper. Active participation is a fundamental requirement in this seminar both during and outside classes. You prepare for classes by thoroughly reading the material and take part in discussions. Thorough reading is what you have learned in close reading classes such as Tekstcolleges cum Vaardigheden: analyse, evaluatie, recensie. Attendance is compulsory for 80% of the classes. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 11 van 24

16 You will be expected to work independently and on your own to a considerable extent, while being offered tutoring and extensive feedback along the way, organized through Blackboard (which you can expect to be using almost daily). Course reading Alfred Tarski, The concept of truth in formalized languages, in Alfred Tarski, Logic, Semantics, Metamathematics, Oxford Clarendon Press, Alfred Tarski, Der Wahrheitsbegriff in den formalisierten Sprachen, Studia Philosophica, vol. 1, Alfred Tarski, Pojecie prawdy w jezykach nauk dedukcyjnych, option=com_content&view=article&id=129:atarskipojcieprawdywjzykachnaukdedukcyjnych&catid=56:marginalia&itemid=106 Entry requirements Completed Philosophy Bachelor, with an approved Bachelor thesis (no exception made). In particular, this seminar requires a firm background in Theoretical Philosophy in general. Remarks English. Literature also in German and Polish. No knowledge of Polish required. Seminar B Historische Filosofie: Kant s discussion of idealism (Kants weerlegging van het idealisme) Course code W_MASEM_HF02 () Period Period 4+5 Credits 3.0 Language of tuition Dutch Faculty Coordinator prof. dr. R.W. Munk Teaching staff prof. dr. R.W. Munk Teaching method(s) Lecture Course objective Analysis and evaluation of Kant s discussion of idealism. Course content A critical analysis, and interpretation of Kant s discussion of idealism in the second edition of the Critique of pure reason. Form of tuition Short presentations by students, discussion of the text, final paper by students after the completion of the seminar. The seminar can be started by newly arrived students also in period 4 although it is advised to attend all sessions in the four periods. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 12 van 24

17 Type of assessment Written essay. The seminar is held in English but Dutch and German are admitted. The paper must be written in English. Course reading See the relevant information on Blackboard. Seminar B Praktische Filosofie: Wat maakt dat mensen goed/slecht handelen? Vakcode W_MASEM_PF02 () Periode Periode 4+5 Credits 3.0 prof. dr. A.W. Musschenga Docent(en) prof. dr. A.W. Musschenga Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak Aan het eind van deze module heb je inzicht gekregen in de invloed die karakter resp. situatie hebben op het morele handelen van mensen. Inhoud vak Sinds het einde van de zestiger jaren oefenen situationistische psychologen kritiek uit op de aanname dat individuen een hoge mate van consistentie in hun gedrag laten zien. Situationisten beweren dat consistentie en inconsistentie geen intrinsieke kenmerken van gedrag zijn, maar oordelen van waarnemers over de mate waarin gedrag spoort met hun eigen waarnemingscategorieën. Volgens hen zijn mensen (i) op grond van gedrag dat duidelijk een reactie is op een situatie geneigd te concluderen dat dat veroorzaakt is door karaktertrekken of disposities, (ii) neigen ze ertoe om situationele factoren die belangrijk zijn, over het hoofd te zien en (iii) maken ze te gemakkelijk voorspellingen op basis van een geringe hoeveelheid informatie. Niet het karakter van mensen maar de situatie bepaalt hun gedrag! Psychologen en filosofen hebben op basis van situationistische inzichten kritiek geleverd op de houdbaarheid van de deugdethiek volgens welke juist karaktertrekken als deugden een belangrijke invloed op menselijk handelen moeten hebben. We bespreken het situationisme aan de hand van Philip Zimbardo s The Lucifer Effect en de situationistische kritiek op de deugdethiek aan de hand van John Doris Lack of Character. Onderwijsvorm Bespreking van gelezen teksten, voorbereiding o.a. door het schrijven en presenteren van minipapers. Toetsvorm Bespreking van gelezen teksten, voorbereiding o.a. door het schrijven en presenteren van minipapers. Literatuur John Doris, Lack Lack of Character: Personality and Moral Behavior, Cambridge University Press, 2002, 284pp; Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 13 van 24

18 Philip Zimbardo, The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil, New York: Random House, 2007; Artikelen op blackboard. Vereiste voorkennis Ingeschreven staan voor de Master Wijsbegeerte. Seminar B Theoretische Filosofie: Wetenschap en commercie Vakcode W_MASEM_TF02 () Periode Periode 4+5 Credits 3.0 prof. dr. J.A. Radder Docent(en) dr. ir. G.J. de Ridder, prof. dr. J.A. Radder Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak Het doel van het seminar is het verwerven van verdiepte kennis en inzicht ten aanzien van een specifiek onderwerp op het terrein van de filosofie van de wetenschappen. In het cursusjaar is het thema: Wetenschap en commercie: een gelukkig huwelijk, een verstandshuwelijk of een uithuwelijking? Inhoud vak We bestuderen en bespreken een aantal actuele perspectieven op het thema vanuit de wetenschapsfilosofie, de sociale en politieke filosofie en de wetenschapsethiek. Aan de orde komen de betekenis, de historische achtergronden, de verschillende vormen en de praktische en theoretische beoordeling van de economisering van wetenschap en universiteit. Dit studieonderdeel vraagt een actieve inbreng van de studenten. Het bestaat uit twee soorten bijeenkomsten. Ten eerste een aantal aparte tutorials voor de studenten, met als primaire doel het goed begrijpen van de bestudeerde teksten. Ten tweede een aantal plenaire discussiebijeenkomsten, waaraan ook senioronderzoekers deelnemen, met als primaire doel een verdere analyse en beoordeling van de vooronderstellingen en implicaties van de bestudeerde teksten. Toetsvorm Actieve, verplichte deelname aan de bijeenkomsten; het uitvoeren van de opdrachten; en het schrijven en bespreken van een afsluitend paper van ongeveer 2000 woorden. Literatuur Hans Radder, ed., The commodification of academic research. Science and the modern university (Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2010). We bespreken de meeste hoofdstukken uit dit boek plus eventueel een enkel aanvullend artikel. Zie verder de studiehandleiding op Blackboard. Vereiste voorkennis Wat de studenten betreft kan aan dit onderdeel alleen worden deelgenomen door masterstudenten. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 14 van 24

19 Doelgroep Studenten van de masters Wijsbegeerte en Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied. Specialisatiecol.PF: Ethologie (MA) Vakcode W_MASP_PF003 () Periode Periode 5 Credits 6.0 dr. A.M. Verbrugge Docent(en) dr. A.M. Verbrugge Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak In dit college zullen studenten vertrouwd gemaakt worden met de vraag naar de manier waarop de moderne techniek en in het bijzonder het proces van virtualisering dat met de ICTtechniek meekomt het menselijk leven transformeert. Daarbij is de gedachte leidend dat techniek niet zozeer begrepen kan worden als een middel voor een doel, maar veeleer een nieuwe verhouding tot onszelf en de wereld impliceert die de lijfelijkheid van ons bestaan ingrijpend verandert. Naast de systematische ethologische analyses van de hand van Ad Verbrugge die op het college uiteengezet worden, zullen studenten kennis nemen van een aantal (grote) denkers uit de geschiedenis van de filosofie die in het licht van deze problematiek worden behandeld. Daarnaast zal ook op enkele hedendaagse techniekfilosofen worden ingegaan. Aan het eind van het college dienen studenten een overzicht te hebben over deze problematiek en in staat te zijn om hedendaagse antropologische, sociale en culturele fenomenen variërend van cybersex tot de kredietcrisis vanuit deze invalshoek te duiden. Inhoud vak Dit college heeft als leidraad het aankomende nieuwe boek Staat van Verwarring van Ad Verbrugge. Vertrekpunt van dit hoorcollege vormt de vraag naar de methode van de ethologie die mede aan de hand van teksten uit Aristoteles Ethica Nicomachea, Wolfram van Eschenbachs Parzival, Spenglers Untergang des Abendlandes en Ad Verbrugges Verwaarlozing van het Zijnde uiteengezet zal worden. Overeenkomstig de verschillende betekenissen van het Griekse woord ethos zal daarbij de nadruk liggen op de innerlijke samenhang van de houding van de mens (ethos als gewoonte) en de verhoudingen (ethos als woonplaats) waarin het menselijk leven vorm krijgt. Met het oog op een begrip van de moderne techniek en de ICTtechniek in het bijzonder wordt bovendien toegewerkt naar een ethologische interpretatie van de lijfelijkheid van het menselijk bestaan, die zal worden afgezet tegen een aantal andere contemporaine opvattingen (Heidegger, Merleau Ponty e.a.). Vervolgens zal de vraag naar de opkomst van de moderne techniek worden behandeld vanuit een meer omvattend cultuurfilosofisch en geschiedfilosofisch perspectief waarin de nadruk ligt op het zogenoemde moderniseringsproces dat zich vanaf het eind van de 17e eeuw voltrekt. Er zal duidelijk worden gemaakt op wat voor manier de emancipatie van de moderne mens op allerlei gebieden (religieus, sociaal, economisch, juridisch, politiek Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 15 van 24

20 etc. ) tegenstrijdigheden bevat die met name door de ontwikkeling van de moderne techniek op de spits gedreven worden. Daarbij zal tevens op een aantal maatschappelijke ontwikkelingen en problemen worden ingegaan zoals globalisering en de kredietcrisis, democratie en het probleem van de representatie, bureaucratie en de geschonden beroepseer enzovoorts. Een ethologische interpretatie van het proces van virtualisering dat bij uitstek in de moderne ICTtechniek naar voren komt wijst erop dat de tegenstrijdigheden van deze emancipatiebeweging nauw samenhangen met de manier waarop we ons in de Westerse traditie tot ons lichaam verhouden. Het college zal dan ook afsluiten met een wijsgerige verkenning van de menselijke lijfelijkheid en haar psychologische en culturele betekenis en dynamiek. Onderwijsvorm Het onderwijs wordt verzorgd in de vorm van een hoorcollege met ruime gelegenheid tot het stellen van vragen. Als voorbereiding op de colleges dienen studenten wekelijks teksten te lezen die in zijn geheel op gedeeltelijk op college zullen worden behandeld. Bachelorstudenten dienen op basis van een opname in correct uitvoerige verslagen te maken van de colleges. Masterstudenten zijn medeverantwoordelijk voor het toezien op de kwaliteit daarvan en dienen een eigen presentatie te verzorgen aan het eind van de collegereeks. Toetsvorm Mondeling en schriftelijk tentamen, kwaliteit van het collegeverslag. Literatuur Staat van Verwarring van Ad Verbrugge, teksten uit Aristoteles Ethica Nicomachea, Spenglers Untergang de Abendlandes, Wolfram van Eschenbachs Parzival en nog nader bekend te maken teksten van Heidegger, Merleau Ponty, Castells, Sloterdijk, Baudrillard e.a.. Vereiste voorkennis College Inleiding sociale en culturele filosofie (W_INL_SCW). Studenten die dit college niet hebben gevolgd dienen tevoren contact op te nemen met Ad Verbrugge om toestemming te krijgen. Historische Filosofie: Agamben, Badiou &c. de wending naar het politieke (MA) Vakcode W_MASP_HF005 () Periode Periode 4 Credits 6.0 prof. dr. W. Goris Docent(en) prof. dr. W. Goris Lesmethode(n) Hoorcollege Inhoud vak In dit college gaan we in op teksten van enkele hedendaagse filosofen, zoals Agamben, Badiou, Nancy, Negri. We zullen een poging doen om de wending naar het politieke die zich in hun werk voltrekt, te begrijpen. Tegelijk wordt er geprobeerd om iets van de eigen accenten van de verschillende denkers naar voren te laten komen. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 16 van 24

21 Onderwijsvorm Het college zal vooral een exploratief karakter hebben. Literatuur Ter inleiding een vertoning van de film The Ister. De definitieve selectie van teksten wordt in een later stadium bekendgemaakt, toetsing geschiedt door een werkstuk (en voor masterstudenten additionele literatuur). Ter voorbereiding aanbevolen: De nieuwe Franse filosofie. Denkers en thema s voor de 21e eeuw. Redactie: Marc Schuilenburg, Sjoerd van Tuinen, Bram Ieven, Aukje van Rooden. Uitgeverij Boom Historische Filosofie: Creation and Emanation Course code W_MASP_HF003 () Period Period 4 Credits 6.0 Faculty Coordinator dr. O.L. Lizzini Teaching staff dr. O.L. Lizzini Teaching method(s) Lecture Course objective The aim of the course is not only to give the students an understanding of the main ideas implied by the concept of creation the definition of causality, the distinction between the divine principle and the world, the essenceexistence distinction, the definition of emanation, the question of the eternity of the world but also to make them aware of its importance for the history of philosophy. In almost every session, a lecture will be combined with discussion connected to the close reading of a text (in English translation). Course content This course presents and explores the idea, which is fundamental for both philosophy and theology, of the creation of the world and the Godworld relationship as it was elaborated in the socalled Classical period of the philosophical tradition in Islam. Particular attention will be paid to reading and analysing the Greek sources, the essential texts of the ArabicIslamic philosophical tradition and two of the most important examples of Latin authors who inherited concepts and problems from philosophers writing in Arabic: the final part of the course will be devoted to the analysis of creation as it was understood by two of the greatest authors of the Latin Medieval tradition: Albertus Magnus and Thomas Aquinas. We will consider in particular: the question of the Greek sources of the philosophy elaborated in Islam; the distinction between the First principle and the world; the question of the eternity of the world the definition of the First Principle as an efficient and / or a final cause; emanation. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 17 van 24

22 Course reading Reading assignments and syllabus will be available on BlackBoard in due time. Historische Filosofie: De kenleer van de Stoa Vakcode W_MASP_HF004 () Periode Periode 5 Credits 6.0 prof. dr. W. Goris Docent(en) prof. dr. W. Goris Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak Inzicht in een kernstuk van de kentheorie van de Stoa alsmede van zijn historische verankering en doorwerking; reflectie op de status van antropologische constanten; zelfstandige omgang met primaire teksten en secundaire literatuur. Inhoud vak In dit college wordt de kenleer van de Stoa behandeld, in het bijzonder het leerstuk van de koinai ennoiai: de gemeenschappelijke noties, als natuurlijk fundament van ons kennen en streven. In het eerste deel van het college behandelen we de totstandkoming van de leer van de koinai ennoiai in de vroege Stoa, die hiermee op Plato, Aristoteles en Epicurus reageert, en gaan we in op de kritische receptie van deze leer in het Neoplatonisme (Plotinus, Proclus), de arabische filosofie (AlFarabi, Avicenna), de latijnse middeleeuwen (Augustinus, Boethius, Thomas van Aquino) en de vroege moderne tijd (Descartes, Spinoza, Locke). In het tweede deel bekijken we in het bijzonder de manier waarop de gemeenschappelijke begrippen functioneren in de Diatribai van Epictetus. Deze historische behandeling van het leerstuk van de gemeenschappelijke noties staat in de context van een systematische vraagstelling: Hoe kan kennis waarvan men steeds weer beweert dat zij aan alle mensen gemeenschappelijk is, door de tijd heen verschillen? Naast een verklaring van het 'ingewortelde' besef van fundamentele noties als het goede en het rechtvaardige biedt de leer van de koinai ennoiai tevens een uitleg van de manier waarop leren mogelijk is. Onderwijsvorm Hoor en werkcollege. Toetsvorm Werkstuk en mondeling tentamen; masterstudenten worden geacht een referaat te houden. Literatuur Epictetus. Verzameld Werk. Vertaald door Gerard Boter en Rob Brouwer. Athenaeum: Amsterdam Vereiste voorkennis Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 18 van 24

23 Inleiding antieke en patristische wijsbegeerte (W_INL_ANTPAT). Overige informatie In het kader van deze collegereeks zal prof. Gerard Boter (VU), bezorger van de kritische editie van het Encheiridion van Epictetus en medevertaler van het verzameld werk, een gastcollege verzorgen. Historische Filosofie: Hermann Cohen over de samenhang van filosofie en Jodendom Vakcode W_MASP_HF002 () Periode Periode 2 Credits 6.0 prof. dr. R.W. Munk Docent(en) prof. dr. R.W. Munk Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak Ontwikkeling van de vaardigheid om de uiteenzetting van Hermann Cohen over de samenhang van filosofie en Jodendom te volgen, kritisch te analyseren en te interpreteren. Inhoud vak Bestuderen van de op Blackboard aangegeven tekstfragmenten. Onderwijsvorm Hoor en werkcollege. Toetsvorm Mondeling tentamen over verplichte literatuur en collegestof, alsmede een paper over een in overleg met de docent vast te stellen onderwerp. De beoordeling geschiedt op basis van het paper en het tentamen. Literatuur Een nauwkeurige literatuuropgave vind je in op Blackboard, dit is drie weken voor aanvang van de cursus beschikbaar. Praktische Filosofie: Filosofie van de emoties Vakcode W_MASP_PF001 () Periode Periode 1 Credits 6.0 dr. L.D. Derksen Docent(en) dr. L.D. Derksen Lesmethode(n) Hoorcollege Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 19 van 24

24 Doel vak Het doel van dit vak is om een centraal thema in de wijsgerige antropologie aan de orde te stellen. Op dit college wordt een aantal 20e eeuwse teksten gelezen die handelen over filosofie van de emoties. Je krijgt inzicht in de verschillende manieren waarop over emoties wordt gedacht in de hedendaagse filosofie. Je oefent vaardigheden zoals het presenteren van een opdracht op college en het schrijven van een paper. Inhoud vak Wij lezen teksten op het gebied van filosofie van de emoties van William James, JeanPaul Sartre, Robert Solomon en Martha Nussbaum. Deze denkers hebben verschillende meningen over de aard en oorsprong van emoties, de cognitieve inhoud van emoties, het verband tussen emotie, persoonlijkheid en omringende werkelijkheid en de functie van emotie in het menselijke bestaan. Ook de theoretische invalshoek voor het bespreken van emoties verschilt onderling bij deze auteurs: James benadrukt de lichamelijke oorsprong van emoties, Sartre de manier waarop emoties verbonden zijn met betekenis en betekenisgeving, Solomon de verhouding rede en emotie, Nussbaum het belang van emoties in een volwaardig menselijk bestaan. Onderwijsvorm Hoor en werkcollege. Toetsvorm Opdracht, paper en schriftelijk tentamen. Literatuur William James, The Principles of Psychology, deel II, hoofdstuk 25, The Emotions. Cambridge, Harvard University Press, (Verkrijgbaar bij de UBVU). JeanPaul Sartre, Magie en emotie. Amsterdam, Boom, 2009 (herdruk). Robert Solomon, Not Passion s Slave. Emotions and Choice. Oxford, Oxford University Press, Dit boek is gratis digital verkrijgbaar via de UBVU, Oxford Scholarship Online, We lezen een aantal hoofdstukken uit dit boek. Martha Nussbaum, Upheavals of Thought. The Intelligence of Emotions. Cambridge, Cambridge University Press, We lezen deel I van dit boek. Vereiste voorkennis Afronding van het eerste Bachelor jaar van de opleiding wijsbegeerte. Studenten uit andere studierichtingen moeten blijk kunnen geven van enige filosofische voorkennis, b.v. door het hebben gevolgd van een college wijsgerige vorming. Overige informatie Voor meer informatie, zie t.z.t. de studiehandleiding van dit vak. Praktische Filosofie: Rechtvaardigheid, vriendschap, gastvrijheid: ethiek volgens Levinas Vakcode W_MASP_PF002 () Periode Periode 4 Credits 6.0 Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 20 van 24

25 Docent(en) Lesmethode(n) dr. A.C.M. Roothaan dr. A.C.M. Roothaan Hoorcollege Doel vak Aan het eind van deze module: Heb je meer ervaring met het nauwkeurig lezen en interpreteren van een klassieke filosofische tekst; Heb je kennis genomen van een belangrijke positie in de continentale ethische traditie; Heb je mogelijkheden leren kennen om het begrip gastvrijheid te interpreteren en vruchtbaar te maken voor een doordenking van hedendaagse morele problemen. Inhoud vak Het werk van Levinas staat nog maar aan het begin van zijn receptie. Er zijn vele accenten te leggen bij het lezen van zijn werk, waardoor diverse mogelijke interpretaties oplichten. Een veelbelovend licht werpt de lezing door Derrida, die het thema van de hospitalité, de gastvrijheid centraal stelt. In het spoor van Derrida zullen we dit thema uit Totaliteit en Oneindigheid opdiepen, waarbij zal blijken dat gastvrijheid niet gedacht kan worden zonder de begrippen rechtvaardigheid en vriendschap. De thematiek van deze onderling verbonden begrippen is niet alleen van academische interesse, maar raakt het hart van de wereldproblemen van deze tijd, zoals de moeizame juridische situatie van migranten, racistische en religieuze intolerantie en neokoloniale economische uitbuiting. Onderwijsvorm Grondige gezamenlijke lezing en bespreking van de teksten. Actieve voorbereiding tevens door schriftelijke tussentijdse opdracht. Toetsvorm Tussentijdse opdracht en tentamen. Literatuur E. Levinas Totaliteit en Oneindigheid, Boom, Amsterdam, 2011 (diverse uitgaven mogelijk, Frans origineel of Engelse vertaling zijn ook toegestaan); J. Derrida Adieu to Emmanuel Levinas, Stanford University Press, Stanford, Doelgroep Ingeschreven staan voor de Master Wijsbegeerte. Theoretische Filosofie: Capita Selecta Epistemologie Vakcode W_MASP_TF002 () Periode Periode 2 Credits 6.0 prof. dr. R. van Woudenberg Docent(en) prof. dr. R. van Woudenberg Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 21 van 24

26 Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak De student verkrijgt verdiepte kennis van een aantal fundamentele epistemologische discussies. Inhoud vak Ingegaan wordt op een aantal discussies uit de hedendaagse epistemologie aan de hand van teksten van representanten van de verschillende posities: internalisme/externalisme; funderingsdenken/coherentisme; perspectivisme. De meeste tijd zal worden besteed aan het magistrale en ingenieuze werk van William Alston, Perceiving God dat handelt over de epistemische status van religieus geloof. Onderwijsvorm Hoorcollege met presentaties van studenten. Toetsvorm Aantal kleinere schrijfopdrachten, 1 mid term paper, 1 eind paper. Literatuur William P. Alston, Perceiving God (Ithaca: Cornell University press, 1991); Matthias Steup & Ernest Sosa (eds.) Contemporary Debates in Epistemology (Blackwell, 2007). Vereiste voorkennis Inleiding Epistemologie (W_INL_EPI). Overige informatie Voor Ba en Ma studenten zal een niveauverschil zijn aangebracht. Theoretische Filosofie: Perceptual content Vakcode W_MASP_TF001 () Periode Periode 1 Credits 6.0 dr. L.B. Decock Docent(en) dr. L.B. Decock Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak kennismaking met filosofische thema s omtrent perceptie; kennismaking met naturalistische methodes in de philosophy of mind; kennismaking met a priori methodes in de philosophy of mind; analyseren van recente filosofische vakliteratuur. Inhoud vak De filosofie van de perceptie stond aan de wieg van de empiristische traditie in de filosofie. Merkwaardig genoeg was er, door de grote aandacht voor formele representatie van (wetenschappelijke) kennis, weinig interesse voor zintuiglijke waarneming in de analytische filosofie in het midden van de 20e eeuw. Sinds het begin van de jaren Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 22 van 24

27 90 is er een groeiende aandacht voor filosofie van de waarneming. Enerzijds manifesteert zich dit in een aandacht voor filosofische thema s die naar voren komen in de cognitiewetenschappen. Anderzijds is er een metaphysics of mind ontstaan, waarbij de filosofische analyse van de inhoud van perceptuele waarneming één van de meest trendy topics van dit ogenblik is. Onderwijsvorm Hoorcollege/seminar. Studenten lezen teksten voorafgaand aan elk college, en tijdens het college worden deze teksten toegelicht en becommentarieerd. Toetsvorm Afsluitend paper + mondeling tentamen. Literatuur Geselecteerde teksten (zie blackboard). Overige informatie Aanwezigheidsplicht 80%. Theoretische Filosofie: Wetenschapsfilosofie B Verklaring en begrip in de wetenschappen Vakcode W_MASP_TF003 () Periode Periode 4 Credits 6.0 dr. H.W. de Regt Docent(en) dr. H.W. de Regt Lesmethode(n) Hoorcollege Doel vak In dit college maak je kennis met de belangrijkste posities in het filosofisch debat omtrent wetenschappelijk verklaring, en de daaraan gerelateerde thema s causaliteit, natuurwetten, en wetenschappelijk begrip. Je verwerft inzicht in de meest recente discussies op dit gebied, maar ook in de geschiedenis van het debat en de bredere filosofische context ervan. Er wordt aandacht besteed aan zowel natuurwetenschappen als menswetenschappen. Inhoud vak Een centraal thema in de wetenschapsfilosofie sinds WOII is de vraag naar criteria voor een goede wetenschappelijke verklaring. In het college zullen we de een groot aantal aspecten van deze vraag behandelen. Eerst gaan we in op de begrippen causaliteit en natuurwet, die een belangrijke rol spelen in het debat over verklaring. Vervolgens bespreken we een aantal verschillende wijsgerige theorieën m.b.t. wetenschappelijke verklaring. Ten slotte zal uitgebreid ingegaan worden op een vraag die recentelijk onder de aandacht van wetenschapsfilosofen is gekomen: hoe leiden wetenschappelijke verklaringen tot begrip? We zullen daarbij specifiek ingaan op verklaring en begrip in de biologie, psychologie, sociale wetenschappen en geschiedwetenschap. Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 23 van 24

28 Onderwijsvorm Gecombineerd hoor en werkcollege met veel ruimte voor discussie. Tijdens het college wordt literatuur besproken die je van tevoren bestudeerd moet hebben. Ook zullen er opdrachten gegeven worden en zal iedere student een presentatie geven over een onderwerp uit de cursus. Toetsvorm Het maken van opdrachten en een mondeling tentamen over de collegestof aan de hand van een afsluitend paper over deze stof. Literatuur Stathis Psillos, Causation and Explanation (Acumen, 2002); Henk W. de Regt, Sabina Leonelli & Kai Eigner (eds), Scientific Understanding: Philosophical Perspectives (Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2009). Vereiste voorkennis Studenten dienen ingeschreven te staan voor de Master Wijsbegeerte. Tutorial Vakcode W_TUTORIAL (162000) Periode Ac. Jaar (september) Credits 6.0 dr. A.M. Verbrugge Vrije Universiteit Amsterdam M Wijsbegeerte Pagina 24 van 24