Informatiebrochure Werkplekleren Tweedegraads lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding.

Transcriptie

1 Informatiebrochure Werkplekleren Tweedegraads van de Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding juli 2015 INHOUD 1 Organisatie van het werkplekleren HvA Jaaragenda Werkplekleren tweedegraads HvA

2 1.2 Algemene gegevens van leerwerktrajecten Stageovereenkomsten voor studenten Werkplekleren per studiejaar Werkplekleren Werkplekleren Werkplekleren Werkplekleren 4: het LiO-traject Samenwerking tussen de opleiding en de scholen De scholen Begeleiding en beoordeling van de studenten Beroepsopdrachten en Les op locatie Werkplekleren voor deeltijdstudenten, studenten IDEE, de Kopopleiding, AD en educatieve minor Werkplekleren voor deeltijdstudenten De lerarenopleiding IDEE Kopopleiding tweedegraads leraar AD-traject Educatieve minor HvA- in het kort Competenties Structuur van de opleiding Profilering Gereserveerde weekdagen voor WPL Indeling studiejaren Schema voor het werkplekleren dagen voor jaar 1 t/m 4 voltijd in Voor reacties en vragen: Stagebureau VO-BVE Wibautstraat 2-4, 1091 GM Amsterdam Stage-tweedegraads-doo@hva.nl Postbus 1025, 1000 BA Amsterdam De informatie over werkplekleren is te vinden via

3 1 Organisatie van het werkplekleren HvA Voor u ligt de Informatiebrochure Werkplekleren van de HvA. Om met de deur in huis te vallen, begint dit hoofdstuk met de jaaragenda Hier kunt u verschillende activiteiten vinden, die uitgevoerd worden m.b.t. werkplekleren. Tevens staat hierin een overzicht van het jaarrooster van de HvA. Vervolgens vindt u in dit hoofdstuk algemene gegevens van leerwerktrajecten. 1.1 Jaaragenda Werkplekleren tweedegraads HvA Datum Activiteit Betrokkenen Eind april 2015 Informatiebrochure WPL op de site WPL plaatsen Begin mei 2015 Informatie over WPL naar alle studenten verzenden Stagebureau Stagebureau Medio april 2015 Invoeren in Centuri van compleet Opleidingsscholen aanbod stageplaatsen voor voor studenten van alle jaren mei 2015 Monitoren aanbod in Centuri Stagebureau 18 mei 2015 Zoveel mogelijk vacatures voor staan in Centuri Opleidingsscholen 22 mei 2015 Stagemarkt voor alle aanstaande 2e, 3e en 4e jaars studenten Opleidingsscholen, aankomende 2 e, 3 e en 4 e jaars studenten, stagebureau april t/m juni 2015 Solliciteren op scholen via Centuri Aankomende 2 e, 3 e en 4 e jaars studenten Uiterlijk 1 juli 2015 Afronden sollicitaties a.s. 2 e, 3 e en 4 e jrs. studenten 17 augustus 2015 Start leerwerktraject. Alle studenten dienen aan hun stageplaats gekoppeld te zijn in Centuri 31 augustus 2015 Start semester 1a Opleidings- & samenwerkingsscholen aankomende 2 e, 3 e en 4 e jaars studenten 2 e, 3 e en 4 e jaars studenten vt (vertragers, versnellers en deeltijders kunnen op een ander moment in het jaar starten), vo-scholen en mbo s, HvAbegeleiders augustus en septe mber 2015 Actualiseren en aanvullen van het aanbod in Centuri voor de 1 e jaars studenten Opleidingsscholen september 2015 Monitoren aanbod in Centuri Stagebureau 1

4 14 september 2015 Start educatieve minor Studenten, vo-scholen en mbo s, begeleiders educatieve minor 18 september 2015 Stagemarkt 1 e jaars studenten september tot en m et december e jaars studenten solliciteren op stageplaatsen via Centuri Opleidingsscholen 1 e jaars studenten stagebureau 1 e jaars studenten 13 oktober 2015 Oplisnetwerk Opleidingsscholen, ambassadeurs, instituutsopleiders 8 oktober en 15 oktobe r Bezoekdag 1 voor 1 e jaars 1 e jaars studenten vt, 2015 studenten vt voscholen en mbo s Week van 19 oktober 2015 Onderwijsluwe week HVA Alle studenten Week van 26 oktober 2015 Toetsweek voor 1 e jaars 1 e jaars studenten studenten Week van 2 novembe r Toetsweek voor alle studenten Alle studenten november 2015 Start semester 1b 9 november 2015 Facultatatief: Start leerwerktraject eerstejaars studenten (in overleg met de vo/mbo-school) 26 november en 3 Bezoekdag 2 voor 1 e jaars december 2015 studenten vt Week van 30 november Onderwijsweek / 2015 herkansingsweek 18 december 2015 Afronden sollicitaties 1 e jaars studenten Eerstejaars studenten vt; vo/mbo-scholen, HvA begeleiders 1 e jaars studenten vt en voscholen Alle studenten 1 e jaars studenten en opleidingsscholen Week van 21 december en Roostervrij HvA Alle studenten 28 december 14 januari 2016 Oplisnetwerk Opleidingsscholen, ambassadeurs en instituutsopleiders Maand januari en februari Mogelijk knelpunt Vo-scholen en mbo s 2016 eerstejaarsplaatsen waardoor extra vraag naar 1 e jaarsplaatsen Week van 18 en 25 januari Toets- en herkansingsweken en 2016 BP2 1 februari 2016 Start semester 2a Alle studenten Week van 1 februari 2016 Week van 22 februari 2016 Start stage 1 e jaars vt studenten. Alle 1 e jaars studenten vt dienen aan hun stageplaats in Centuri gekoppeld te zijn 1 e jaars studenten vt Alle studenten 2

5 Onderwijsweek / herkansingsweek Week van 29 februari 2016 Onderwijsluwe week HvA Alle studenten Week van 28 maart en 4 Toets- en herkansingsweken Alle studenten april 2016 Medio april 2016 Informatiebrochure WPL Stagebureau naar scholen verzenden Medio april 2016 Informatie over WPL naar alle studenten verzenden Stagebureau Medio april 2016 Invoeren in Centuri van compleet Opleidingsscholen aanbod stageplaatsen voor voor studenten van alle jaren april, mei en juni 2016 Solliciteren op scholen via Centuri Aankomende 2 e, 3 e en 4 e 11 april 2016 Start semester 2b jaars studenten Maand mei 2016 Monitoren en reageren op aanbod in Centuri Stagebureau 19 mei 2016 Oplisnetwerk Opleidingsscholen, ambassadeurs en instituutsopleiders Week van 2 mei 2015 Roostervrij HvA Studenten Week van 9 mei 2016 Onderwijsweek / herkansingsweek 16 mei 2016 Alle vacatures WPL voor staan in Centuri 20 mei 2016 Stagemarkt voor alle aanstaande 2e, 3e en 4e jaars studenten 29 mei 2016 Alle vacatures voor educatieve minor zijn bekend Alle studenten Opleidingsscholen Opleidingsscholen aankomende 2 e, 3 e en 4 e jaars Studenten stagebureau Vo-scholen en mbo s 1 juni 2016 Aantal plaatsen voor bezoekdagen 1 e jaars zijn aangemeld 11 juni 2016 Alle beoordelingsgesprekken WPL1 hebben plaatsgevonden Vo-scholen en mbo s Vo-scholen en mbo s, studenten, HVA begeleiders Alle studenten Week van 6 juni, 13 juni, 20 juni en 27 juni 2016 Toets- en herkansingsweken en BP2 4 juli 2016 Sollicitaties zijn afgerond met a.s. 2 e, 3 e en 4 e jrs studenten en geregistreerd in Centuri Week van 11 juli t/m 8 Roostervrij HvA Alle studenten Opleidingsscholen en a.s. 2 e, 3 e en 4 e jaars studenten 3

6 augustus 2016 Week van 22 augustus Herkansingsweek Alle studenten 2016 Week van 29 augustus Start leerwerktraject e, 3 e en 4 e jaars 2016 Alle studenten dienen aan hun studenten vt (vertragers, stageplaats gekoppeld te zijn in versnellers en deeltijders Centuri kunnen op een ander moment in het jaar starten), vo-scholen en mbo s, HvAbegeleiders Week van 29 augustus Start studiejaar Alle studenten Algemene gegevens van leerwerktrajecten In de tweedegraads van de HvA Onderwijs en Opvoeding heeft het werkplekleren een belangrijke plaats. In ieder studiejaar maakt een leerwerktraject onderdeel uit van het curriculum. Dit geldt zowel voor de voltijd- als de deeltijdopleidingen. Voor wat betreft de inhoud, d.w.z. de te verwerven competenties is er geen onderscheid tussen voltijd en deeltijd. In de organisatie zitten verschillen. Voltijdstudenten hebben vaste begin- en eindmomenten en vaste omvang van stagedagen in de week. Bij deeltijdstudenten is er vaak sprake van individuele afspraken in het studieprogramma, bijv. een verkort traject, dit leidt ertoe dat de deeltijdstudenten een individueel leerwerktraject kan afspreken met de school. In elk jaar van de lerarenopleiding is een leerwerktraject geprogrammeerd. Er is een onderscheid tussen werkplekleren voltijd en deeltijd. Planning werkplekleren voltijd Studiejaar Start en afronding Aantal dagen Jaar 1 vt School kiest startmoment Semester 1b start op 9 november 2015 Semester 2a start op 1 februari dag per week In semester 1b alleen donderdag; in semester 2a donderdag óf een andere dag afhankelijk van de opleiding Einde in juli 2016 Jaar 2 vt Gehele schooljaar 1 dag per week Woensdag en/óf een andere dag, afhankelijk van de opleiding jaar 3 vt Semester 1 3 dagen per week Afhankelijk van de opleiding Voor de opleiding IDEE geldt een andere planning, zie pag. 23 4

7 Jaar 4 vt Lint- LiO: gehele schooljaar Blok- LiO: Semester 1: van begin schooljaar t/m januari óf semester 2 van februari tot einde van het schooljaar Lint- LiO: 2 ½ dag per week Woensdag én 2 andere dagen, niet op donderdag Blok- LiO: 4 dagen per week Woensdag én 3 andere dagen Semesterindeling: Het studiejaar bestaat uit semester 1a; 1b en semester 2a; 2b. - semester 1a start 31 augustus 2015; - semester 1b start op 9 november 2015; - semester 2a start 1 februari 2016; - semester 2b start 11 april De lint- LiO is een LiO-traject gedurende het hele jaar, gecombineerd met een lint- minor De blok- LiO is een LiO- traject gedurende 1 semester, gecombineerd met een blok- minor in het andere semester van het studiejaar. Voor studenten gelden de regiovakanties van de school. De stages worden niet onderbroken tijdens de tentamen-of verwerkingsweken op de HvA. Handleiding Werkplekleren en andere documenten De HvA geeft een Handleiding Werkplekleren uit voor de studenten en de begeleiders van de studenten. In verband met de vernieuwing van het curriculum zijn er aparte handleidingen voor jaar 1, jaar 2 en jaar 3 voltijd en voor jaar 4 voltijd en jaar 1, jaar 2, jaar 3 en 4 deeltijd. Een digitale versie van de handleidingen is te vinden via Verklaring omtrent het gedrag (VOG) Veel scholen vragen een VOG aan de student. De student dient de VOG zelf aan te vragen bij de gemeente waar hij staat ingeschreven. De lerarenopleiding speelt in de aanvraagprocedure geen rol. Meer informatie: Stageovereenkomsten voor studenten Er zijn verschillende vormen van aanstelling en honorering mogelijk op basis waarvan een student in de school aanwezig kan zijn. Niet alle combinaties van aanstellingsvormen met leerwerktrajecten zijn mogelijk of toelaatbaar. Vooral bij de combinatie van een docentaanstelling met een leerwerktraject is er een risico aanwezig van studievertraging, wat voor alle betrokkenen onwenselijk is. In onderstaand overzicht staat welke status is te combineren is met een leerwerktraject. Omschrijving Mogelijk als leerwerktraject Aandachtspunt Contract Stagiaire De student heeft geen arbeidsovereenkomst met de school en krijgt geen honorering Mogelijk voor alle leerwerktrajecten in vt en dt en voor de kopopleiding Overeenkomst Werkplekleren van de HvA 5

8 Onderwijsassistent Aanstelling als onderwijsassist ent, met ondersteunende taken. Omvang enkele dagen per week. Mogelijk bij alle leerwerktrajecten vt en dt. Niet passend bij het leerwerktraject van kopstudent en LiO Overeenkomst Werkplekleren HvA In combinatie met een arbeidsovereenkomst met de school Onbevoegd docent Aanstelling als onbevoegd docent (met dispensatie) LiOaanstelling Aanstelling als LiO volgens de LiOregeling in de cao (vo en mbo). Mogelijk voor dtstudenten en zijinstromers. Bij vt alleen toegestaan in jaar 3 en 4, en met een maximum urenaantal. Niet geschikt voor kopstudent De student heeft bekwaamheidsproef 2, BP2, behaald en minimaal 166 ects behaald Bij vt-studenten: jaar 1 en 2 geen aanstelling; jaar 3 max. 8 klokuren, jaar 4 max. 12 klokuren. Bij voorkeur aanstelling overleggen met schoolopleider of instituutsopleider HvA, IO Overeenkomst Werkplekleren HvA In combinatie met een arbeidsovereenkomst met de school Overeenkomst Werkplekleren HvA en een leerarbeidsovereenkomst met de school Door via Centuri een leerwerkplek te accepteren gaan de partijen automatisch akkoord met de Overeenkomst Werkplekleren. Deze overeenkomst geldt voor de student, de school en de HvA. In de overeenkomst worden o.a. de volgende zaken geregeld: Algemene regels en gedragsregels; Inzetbaarheid van de student; Omvang van een eventuele betaalde inzet van de student; Mogelijkheden voor de student om werkzaamheden en leeractiviteiten uit te voeren in de school, gekoppeld aan de bekwaamheidseisen en de Persoonlijk OntwikkelingsPlan, POP, van de student; Begeleiding van de student door de HvA en door begeleiders van de school De tekst van de Overeenkomst Werkplekleren staat op Het verwerven van een leerwerkplek door studenten Voor alle studenten geldt, dat zij zelf door sollicitatie een leerwerkplek verwerven. Alle studenten worden in april per mail uitvoerig geïnformeerd over de mogelijkheden en verplichtingen hierover voor het volgende studiejaar. De nieuwe eerstejaarsstudenten ontvangen de informatie in de eerste lesweken van het nieuwe collegejaar. Stagemarkten De opleidingsscholen worden uitgenodigd voor de "Stagemarkten HvA" die jaarlijks in mei en in september op de HvA plaatsvinden. Op de markten kunnen deze scholen gericht studenten werven voor leerwerktrajecten in de school. De markt op 22 mei 2015 en de markt op 20 mei 2016 richten zich op de aanstaande 2 e, 3 e en 4 e jaars voltijd- en deeltijdstudenten. De markt op 18 september 2015 richt zich op de 1 e jaars voltijd- en deeltijdstudenten. 6

9 Algemene spelregels voor studenten bij solliciteren Verwerven van een leerwerktraject Alle studenten, zowel voltijd als deeltijd, zijn zelf verantwoordelijk voor het op tijd solliciteren en het op tijd starten van hun leerwerktraject. 2. Opleidingsscholen en individuele stagescholen Studenten kunnen op een opleidingsschool solliciteren voor het verkrijgen van - een aanstelling als stagiaire; - een aanstelling in een vacature als onbevoegd docent met eigen klassen; - een aanstelling als LiO. Voor voltijdstudenten gelden de volgende richtlijnen bij een aanstelling als onbevoegd docent. - 4 e jaars vt-studenten max. 12 klokuren les per week; - 3 e jaars vt-studenten max. 8 klokuren les per week; - 1 e en 2 e jaars vt-studenten benoeming als docent is niet toegestaan als leerwerktraject; - Voor vt- LiO s dient de aanstelling te zijn volgens de LiO- regeling in de cao. Een aantal studenten heeft de mogelijkheid te solliciteren op een individuele stageschool voor een stageplek. Dit geldt voor studenten DT en voor 3 e en 4 e jaars studenten VT, die een benoeming hebben als onbevoegd docent. In dit geval wordt een uitzondering door de HvA vastgesteld, bijv. een tekort aan beschikbare leerwerkplaatsen voor een bepaald vak. Het stagebureau stelt in overleg met de opleidingscoördinator de uitzondering vast en deze wordt via de SLB- ers aan studenten bekendgemaakt. Het stagebureau controleert de uitzonderingssituatie bij de school en bij de opleiding. 3. Ondersteuning stagebureau Studenten, die ondanks hun eigen inspanningen niet via eigen sollicitatie een leerwerkplek hebben verworven, kunnen zich richten tot het stagebureau met een verzoek tot ondersteuning bij het zoeken en solliciteren. De reeds uitgevoerde acties van de student worden dan bekeken en de wijze van solliciteren wordt besproken. Vervolgens geeft het stagebureau advies op maat bij het verwerven van een leerwerkplek. 4. Centuri Alle leerwerktrajecten moeten in Centuri geregistreerd zijn. Zonder registratie wordt geen HvA- begeleider aangewezen. De opleidingsscholen kunnen hun leerwerkplaatsen rechtstreeks via het online stageregistratiesysteem Centuri aanbieden. Studenten reageren daar rechtstreeks op en ook de afhandeling van deze sollicitaties loopt via Centuri. Acties van opleidingsscholen en studenten m.b.t. Centuri: - Het plaatsen van alle vacatures in Centuri voor ; - De school neemt binnen twee weken contact op met studenten, die via Centuri op een vacature reageren; - Aangenomen studenten registreren hun stageplaats zelf in Centuri als hun stageplaats bevestigd is door de school. Individuele stagescholen hebben geen eigen Centuri- account. Als deze stagescholen plaatsen hebben voor studenten kunnen zij deze per mail of telefonisch doorgeven aan het stagebureau. 7

10 Studenten die zelf hun stage op een individuele stageschool vinden, melden deze stage zelf aan in Centuri. De handleiding van Centuri is te vinden via 5. Overeenkomst Werkplekleren De student, de school en de HvA gaan automatisch akkoord met de Overeenkomst Werkplekleren door via Centuri een plaats te registreren. In de overeenkomst is een aantal belangrijke zaken geregeld. De invulling van het leerwerktraject, op basis van een goedgekeurd POP van de student; De activiteiten die er voor zorgen dat de student aan alle zeven competenties werkt; De begeleiding van de student, zowel vanuit de HvA als op de school. De Overeenkomst Werkplekleren staat in de Handleiding Werkplekleren dt en vt en op 8

11 2 Werkplekleren per studiejaar In dit hoofdstuk vindt u informatie over de verschillende fasen van het werkplekleren en over de begeleiding en beoordeling van het leerwerktraject. 2.1 Werkplekleren 1 Schema werkplekleren jaar 1 voltijd voor alle opleidingen Omvang en periode Weekdagen voor het werkplekleren Begeleiding en beoordeling op school Studiepunten 1a: 2 ects 1b: 4 ects 1 dag/week op school in semester 2; totaal ongeveer 17 weken; eerder starten in semester 1b is toegestaan In semester 1b alleen donderdag beschikbaar, in semester 2 donderdag én een per opleiding verschillende dag (zie pag. 24) Een centrale begeleider voor alle eerstejaars studenten; Begeleiding door vakdocent bij lesactiviteiten gedurende het leerwerktraject; Begeleiding door andere docenten/functionarissen bij specifieke taken/opdrachten; Verdeling begeleidingstaken tussen werkbegeleider, schoolopleider en HvA-begeleider kan per school verschillen; Beoordelingsadvies WPL 1A en WPL 1B door werkplekbegeleider, nadat de student zelfevaluatie heeft toegevoegd aan portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. Inhoud, begeleiding en beoordeling In het eerste jaar van de opleiding is het belangrijk, dat de voltijdstudent een beeld krijgt van het werk van een leraar en van de school als organisatie waarin een leraar werkt. Dit betekent, dat een oriëntatie op de school, de leerling en het leraarschap belangrijk is. Daarnaast is ook een kennismaking met het zelf lesgeven in het schoolvak waarin de student wordt opgeleid een centraal element. Van de studenten verwachten we dat ze aan het eind van het eerste jaar een visie op het leraarschap kunnen formuleren. De kennismaking met de praktijk biedt de studenten de gelegenheid zich op hun studiekeuze te bezinnen; het propedeusejaar is mede bedoeld ter oriëntatie en selectie. De school kan de brede leeractiviteiten van de student koppelen aan ondersteunende taken in de school. De specifieke leeractiviteiten m.b.t. het vak en het lesgeven zijn Het uitvoeren van vakgebonden activiteiten, zoals assisteren in vaklessen, lesmateriaal maken, toetsen nakijken; Zelf drie of meer lessen voorbereiden en uitvoeren. Voorbeelden van taken Het begeleiden van groepjes leerlingen, bijv. bij ICT-activiteiten of -lessen, bij huiswerkklassen, steunlessen, opvanguren; Assisteren bij praktijklessen, voorbereiden en uitvoeren van projecten en evenementen (open dag, excursie, sportdag) surveillance in pauzes, werkzaamheden voor een sectie of team; Assisteren bij algemene werkzaamheden in de school; uitvoeren van een onderzoek voor de school. 9

12 Parallel aan het leerwerktraject voeren de studenten in semester 2 een beroepsopdracht uit. Meer informatie over de beroepsopdrachten staat op pagina 15. De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. Wat verwacht de HvA van de vakdocent of werkplekbegeleider van de school vooraf en tijdens de periode van het werkplekleren? Het aanbieden van leerwerktaken; De student aan het begin van de dag instrueren en hem begeleiden bij de voorbereiding en de uitvoering van de taken; Reflectiegesprekken met en feedback geven aan de student; samen met de HvA- begeleider en/of schoolopleider een evaluatie geven van de activiteiten van de student. 2.2 Werkplekleren 2 Schema werkplekleren jaar 2 voltijd voor alle opleidingen Omvang en periode Weekdagen voor het werkplekleren Begeleiding en beoordeling op school Studiepunten 1 dag per week op school in gehele schooljaar, ± 42 weken; De student is 2 dagen per week beschikbaar voor de school, nl. de woensdag en een tweede dag welke verschilt per opleiding (zie pag. 24) Een vakdocent als werkplekbegeleider (WPB) voor dagelijkse begeleiding; Daarnaast lesbezoek/voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvA-begeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken; Beoordelingsadvies WPL 2 door werkplekbegeleider, student zet zelfevaluatie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. 12 ects Inhoud, begeleiding en beoordeling Sleutelwoorden tijdens WPL2 zijn: lesvoorbereiding en -uitvoering, organisatie en klassenmanagement, oefenen met verschillende werkvormen, gebruik van lesmateriaal en hulpmiddelen. Het leerproces dient breder te zijn dan de lesgevende taken. De school kan de student inzetten bij taken in de klas. Hierbij hoort ook de inzet binnen een sectie of een team. Voorbeelden van taken Het begeleiden van groepjes leerlingen: bij het werken aan opdrachten, projectwerk in de klas of daarbuiten, het zoeken van informatie; Het begeleiden van de klas als geheel, het verzorgen van een inleiding, instructie of afsluiting van de les, het uitvoeren van een gehele les; Lessen ondersteunen door lesmateriaal te verzamelen en te bewerken, extra opdrachten samen te stellen, toetsen samenstellen en nakijken; Assisteren bij algemene activiteiten in de klas, de vaksectie of het team, bijv. ondersteuning verlenen bij organisatie, registratie en informatievoorziening, uitvoering van een onderzoek. Parallel aan het leerwerktraject volgen de studenten in ieder semester een beroepsopdracht, waarin het lesgeven centraal staat (zie pag.15). De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. 10

13 Wat wordt verwacht van de vakdocent of de werkplekbegeleider van de school? De student begeleiden bij de voorbereiding en de uitvoering van de (les)taken; Het verzamelen en structureren van leerwerktaken en het instrueren van de student; Reflectiegesprekken met en feedback geven aan de individuele student; samen met de schoolopleider of HvA- begeleider een evaluatie geven van de activiteiten van de student. Professioneel spreken: Studenten doen ervaring op met het effectief gebruik van hun stem en spraak in de lespraktijk tijdens een training Professioneel spreken. Deze training vormt voor de studenten een verplicht onderdeel van de module Werkplekleren-2, dat wil zeggen dat deelname aan de training voorwaarde is voor het toekennen van de studiepunten van Werkplekleren Werkplekleren 3 Schema werkplekleren jaar 3 voltijd voor alle opleidingen behalve IDEE Omvang en periode Weekdagen voor het werkplekleren Begeleiding en beoordeling op school Studiepunten 2 ½ of 3 dagen op school afhankelijk van de opleiding gedurende semester 1a en 1b De student is 2,5 dagen of 3 dagen per week beschikbaar voor de school, dit verschilt per opleiding (zie pag. 24) Een vakdocent als werkplekbegeleider (WPB) voor de dagelijkse begeleiding; Een lesbezoek en voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvAbegeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken; Beoordelingsadvies WPL 3 door werkplekbegeleider; student zet zelfreflectie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator. 12 ects Inhoud, begeleiding en beoordeling De student bouwt het repertoire aan lesvaardigheden uit en ontwikkelt oog voor het leren en gedrag bij individuele leerlingen. De student is in toenemende mate zelfstandig aan het werk in de klas. Voorbeelden van taken Uitvoeren van complete lessen en lessenseries, volgens de gebruikte methode, maar ook met eigen ideeën en materiaal; Lessen met diverse didactische werkvormen en (audiovisuele) hulpmiddelen; lessen met een differentiatie in tempo en uitwerking; Opstellen van lessenseries, proefwerken en schoolexamens; Meewerken aan de organisatie van projecten, excursies, practica, veldwerk. Parallel aan het leerwerktraject volgen de studenten in semester 1 een beroepsopdracht (zie pag. 15). Vanaf studiejaar volgen 3 e jaars studenten een minor. Het is beleid van de HvA om minoren aan te bieden als full time blok in één semester. Dit maakt het nl. mogelijk dat studenten ook minoren kiezen buiten de eigen opleiding of buiten de eigen instelling, dit gebeurt in semester 2a en 2b. Er zijn echter ook minoren die de tweedegraads alleen voor de eigen studenten aanbiedt en die in lint vorm (door het hele jaar heen) worden uitgevoerd. 11

14 De student wordt begeleid door werkplekbegeleiders, vakdocenten, en door de schoolopleider van de vo-school of het mbo. Dit gebeurt in overleg met de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De HvA-examinator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. 2.4 Werkplekleren 4: het LiO-traject Schema werkplekleren jaar 4 voltijd voor alle opleidingen behalve IDEE Omvang en periode Lint-LiO: 5 dagdelen per week op school gedurende het gehele schooljaar (± 42 weken). Indicatie aantal lesuren per week: 6-8 Blok-LiO: 8 dagdelen per week op school gedurende één semester (± 21 weken). Indicatie aantal lesuren per week: ca. 12 Dagen voor het werkplekleren Begeleiding en beoordeling op school Studiepunten Lint-LiO: student is 3 dagen/week beschikbaar voor de school: woensdag plus twee dagen per week die verschillen per opleiding (zie pag. 24) Blok-LiO: student is 4 dagen/week beschikbaar voor de school: woensdag plus drie dagen per week die verschillen per opleiding (zie pag. 24) Een vakdocent als werkplekbegeleider (WB) voor dagelijkse begeleiding Lesbezoek/voortgangsbespreking door schoolopleider en/of HvAbegeleider; werkwijze kan per school verschillend zijn afgesproken Beoordelingsadvies door werkplekbegeleider; student zet zelfreflectie in portfolio; eindbeoordeling door HvA- examinator 18 ects Inhoud en vorm van het vierde jaar In de laatste fase van zijn studie werkt de LiO (Leraar in Opleiding) zoveel mogelijk als zelfstandig leraar. Hij verzorgt de voorbereiding en uitvoering van onderwijs en alle daaraan gerelateerde taken. De LiO levert een bijdrage aan het schoolleven van elke dag: functioneert in een team of vaksectie, neemt deel aan vergaderingen, voert gesprekken met ouders, is medeorganisator van activiteiten. De begeleiding van de LiO is op afstand: de werkbegeleider evalueert de activiteiten door reflectiegesprekken met de LiO te voeren; lesbezoeken komen in beperkte mate voor. De HvAexaminator is verantwoordelijk voor de eindbeoordeling. In het vierde jaar werkt de student tevens aan zijn LiO- praktijkonderzoek. Dit is voor de student een integratieve opdracht met een brede probleembenadering waar vakdidactiek een onderdeel van kan zijn is het laatste studiejaar waarin de minoren worden aangeboden aan 4 e jaars studenten. De vormgeving van jaar 4 wordt dan ook mede bepaald door de minor die de student kiest. Het is beleid van de HvA om minoren aan te bieden als fulltime blok in één semester, blokminor. Dit maakt het mogelijk dat studenten ook minoren kiezen buiten de eigen opleiding of instelling. Daarnaast zijn er minoren die de tweedegraads alleen voor de eigen studenten aanbiedt en die in lintvorm, door het hele jaar heen, worden uitgevoerd. Bij de keuze van een blokminor zal de student meestal genoodzaakt zijn het LiO-traject ook in blokvorm uit te voeren, nl. in het andere semester dan de minor. Er zijn drie varianten mogelijk op basis waarvan een LiO werkzaam is op een school. 1. De Leraar in Opleiding met een stageovereenkomst: de LiO-stagiaire Deze vorm van werken in de school als LiO heeft de kenmerken van een schoolstage: 12

15 De LiO blijft volledig de status van student behouden. Hij is geen werknemer krachtens een aanstelling of benoeming en ontvangt geen salaris. De LiO kan dan ook niet ingezet worden als arbeidskracht; hij mag niet voorzien in een vacature. Tevens is het niet toegestaan voor langere tijd te functioneren als vervanger. Het is mogelijk dat het bevoegd gezag van de school een (onkosten-) vergoeding toekent. Praktisch gezien komt het er op neer dat een docent van de school gedurende het schooljaar 6-8 lesuren per week afstaat aan de LiO, waarvan er 1 à 2 gereserveerd worden om de LiO te begeleiden. De lesuren draait de LiO zoveel mogelijk zelfstandig, maar onder begeleiding, toezicht en eindverantwoordelijkheid van een bevoegd docent. Naast lestaken dient de student ook ruimte te krijgen voor leertaken, leerwerktaken en het doen van onderzoek. De school vraagt van de student niet meer tijd dan de door de opleiding aangegeven tijdbesteding voor het reguliere, bij de opleiding horende leerwerktraject (en de daaraan gekoppelde studiepunten). 2. De Leraar in Opleiding met een leerarbeidsovereenkomst die wordt aangesteld volgens LiO-bepalingen in de cao (voor VO dan wel BVE): het LiO- schap In de cao, zowel voor het VO als voor de BVE, zijn bepalingen opgenomen over het LiO- schap, o.a. dat de LiO werkzaamheden mag verrichten zoals het zelfstandig functioneren voor een klas, zonder dat door de school ontheffing hoeft te worden gevraagd van de bevoegdheidseisen. LiO s kunnen hiervoor worden ingezet omdat zij door middel van de bekwaamheidsproef 2, BP2, op de opleiding hebben aangetoond bekwaam te zijn zelfstandig lessen te verzorgen. De school dient te controleren of de student BP2 behaald heeft, voordat een LiO-aanstelling kan plaatsvinden. Om de LiO voldoende tijd te laten behouden voor de studie, is de aanstelling volgens de regeling van de maximaal 0,5 fte. De student is gedurende het LiO- schap zowel student als werknemer. De LiO combineert 50% werktaken (met 50% leertaken. Naast lestaken dient de student ook ruimte te krijgen voor het uitvoeren van onderzoek. De student valt binnen het begeleidings- en beoordelingstraject, zoals dat geldt voor alle studenten die een leerwerktraject lopen op de school. Enkele aandachtspunten zijn De LiO ontvangt salaris volgens de van toepassing zijnde cao; Bij aanvang van de LiO moet de student minimaal 166 ects hebben behaald en BP2 hebben behaald; Voor het LiO- schap sluiten de LiO, de school en de opleiding een leerarbeidsovereenkomst. Een model voor zo n overeenkomst is te vinden in de cao s voor vo en mbo en ook op de Werkplekleren-site van de HvA. Daarnaast geldt de Overeenkomst Werkplekleren van de HvA. 3. De Leraar in Opleiding met een leerarbeidsovereenkomst die onbevoegd lesgeeft met een akte van benoeming/aanstelling en dispensatie van de inspectie: de leraar-met-dispensatie Een student van een lerarenopleiding kan door een school aangesteld worden als onbevoegd leraar. Daarbij gelden twee belangrijke bepalingen. De school dient via de inspectie dispensatie aan te vragen: een tijdelijke ontheffing van de bevoegdheidseisen (niet van toepassing in de BVE-sector); De aanstelling kan uitsluitend plaatsvinden in tijdelijke dienst. De aanstelling is een zaak van de student en de school. De student is door het aanvaarden van de aanstelling niet automatisch Leraar in Opleiding (LiO). Rechtspositioneel heeft hij voor de omvang 13

16 en de duur van de aanstelling de status van werknemer. Los daarvan heeft hij de status van student aan de lerarenopleiding. De student bespreekt met de SLB-er van de opleiding of de aanstelling in aanmerking komt voor erkenning als leerwerktraject LiO. Dit is mogelijk als de werkzaamheden in hoge mate bijdragen aan het bereiken van de leerdoelen voor het LiO- traject zoals die zijn beschreven in de Handleiding Werkplekleren. Voor het leerwerktraject geldt de Overeenkomst Werkplekleren van de HvA. 3 Samenwerking tussen de opleiding en de scholen In dit hoofdstuk vindt u informatie over de verschillende vormen van samenwerking tussen de scholen en de HvA, de begeleiding en beoordeling van de studenten. Daarnaast staat in hoofdstuk 3 informatie over de Beroepsopdrachten, Les op locatie en het nieuwe curriculum. 3.1 De scholen De tweedegraads onderhouden voor de leerwerktrajecten van de studenten een vast contact met meer dan 120 scholen in vo en mbo. De HvA maakt onderscheid tussen opleidingsscholen en individuele stagescholen, dit gekoppeld aan de wijze van samenwerking. Zowel opleidingsscholen als individuele stagescholen werken nauw samen met de lerarenopleiding. Beide bieden studenten mogelijkheden en uitdagingen om aan een brede competentieontwikkeling te werken. Een opleidingsschool onderscheidt zich door een structurele samenwerking met de HvA op meerdere gebieden. De opleidingsscholen hebben een intentie uitgesproken tot deze samenwerking met de HvA en geven het concept Opleiden in de school vorm, gerelateerd aan de NVAO-eisen. De scholen zijn als opleidingsschool in verschillende stadia van ontwikkeling. Het studentaantal op de opleidingsschool ligt globaal vast per studiejaar. De begeleider en beoordelaar op opleidingsscholen van uit de HvA is de Instituutsopleider. De begeleiding op de school gebeurt door een schoolopleider. De dagelijkse begeleiding op de school wordt uitgevoerd door werkplekbegeleiders en vakdocenten. Een individuele stageschool is een school, die nog geen intentie heeft uitgesproken tot het vormgeven van het concept Opleiden in de school, gerelateerd aan de NVAO-eisen. De school begeleidt wel regelmatig HvA- stagiaires. Het studentaantal op de individuele stageschool varieert per studiejaar. De HvA- begeleiding en de beoordeling gebeurt door een HvA vakdocent. De begeleiding op de school wordt uitgevoerd door een werkplekbegeleider en vakdocenten van de school. Sinds 2009 heeft een aantal samenwerkingsverbanden van scholen een formele erkenning en subsidiëring als Opleidingsschool van het ministerie van OCW. De HvA is partner in negen van deze erkende samenwerkingsverbanden. Daarnaast werkt de HvA samen met ongeveer tien opleidingsscholen die niet de officiële erkenning hebben, maar wel volgens de methodiek van het opleiden in de school werken. De namen en van de opleidingsscholen en de contactgegevens zijn te vinden via 14

17 3.2 Begeleiding en beoordeling van de studenten De begeleiding van de student wordt uitgevoerd door de werkplekbegeleider, de schoolopleider en de instituutsopleider of vakdocent van de HvA. De werkplekbegeleider is een docent in de school, die de inhoudelijke, dagelijkse begeleiding van de student bij het werkplekleren verzorgt en is de eerste aanspreekpersoon voor de student. Dit betekent dat hij de student wegwijs maakt, activiteiten afspreekt, voortgangsgesprekken voert, lessen of andere activiteiten bijwoont en nabespreekt en een belangrijke inbreng heeft bij de tussen- en eindbeoordeling. De schoolopleider is op een opleidingsschool een medewerker van de school die samen met de instituutsopleider van de HvA verantwoordelijk is voor inhoud en organisatie van het opleiden in de school. De schoolopleider begeleidt de studenten in algemene zin. De schoolopleider heeft ook een ondersteunende rol voor de werkbegeleiders in zijn school. De instituutsopleider of vakdocent van de HvA begeleidt de student in overleg met de schoolopleider of coördinator en is tevens HvA-examinator. Het stagebureau voor de tweedegraads zorgt voor de praktische organisatie en het coördineren van de administratie van alle zaken rond het werkplekleren. 3.3 Beroepsopdrachten en Les op locatie In is in de voltijdopleidingen gestart met het invoeren van een nieuw curriculum. Om meer samenhang in de opleiding te brengen werkt de HvA met een model waarin vak, vakdidactiek, de generieke kennisbasis, de studieloopbaanbegeleiding en de schoolpraktijk meer verweven zijn. Concreet komt dit tot uiting in de professionele ontwikkelingslijn; deze is opgebouwd uit beroepsopdrachten. Een beroepsopdracht is een complexe integratieve leertaak op hbo-niveau waarin o.a. delen van de generieke kennisbasis in combinatie met de vakspecifieke kennisbasis worden aangeleerd en getoetst. De opdracht kent een mix van literatuuronderzoek, praktijkontwerp en onderzoek, reflectie, analyse en vaardigheden waaraan studenten gedurende het semester werken. De begeleiding hiervan wordt wekelijks ingeroosterd bij een vak(didactiek)docent die meestal tevens SLB-er is. De beroepsopdracht heeft een strakke planning met duidelijk omschreven doelen en tussenproducten en beoordelingsformulieren, zodat de student goed weet waaraan zijn opdracht moet voldoen. En de docent in staat is tussentijds feedback te geven. De beroepsopdrachten kennen een toename in complexiteit, ontwerp-, denk- en onderzoeksvaardigheden van de student. De student voert in totaal zes beroepsopdrachten uit, verspreid over vier jaar. Studiejaar Semester Beroepsopdracht Thema 1 1 BO1 Beelden van onderwijs 2 BO2 Lesgeven het begin 2 1 BO3 Leren van leerlingen en effectieve interactie in de klas 2 BO4 Kritisch gebruik maken van een vakmethode 3 1 BO5 Verschillen tussen leerlingen en differentiatie in de les BO6 Leraar in de context van de school Vanaf

18 Les op Locatie bestaat uit schooleigen leerwerktaken, het is een manier om vorm te geven aan het samen opleiden. Les op Locatie houdt in, dat studenten bijvoorbeeld bij opdrachten, die onderdeel zijn van een beroepsopdracht extra verdiepende opdrachten aangeboden krijgen. Het is ook mogelijk, dat studenten activiteiten uitvoeren in echte klassen met leerlingen. Niet iedere opleidingsschool of individuele stageschool voert Les op locatie uit Als u hier meer over wilt weten, kunt u contact opnemen met Herald Hofmeijer (h.a.hofmeijer@hva.nl) of met Karen Slot (k.p.m.slot@hva.nl). Hieronder vindt u een overzicht van de curriculumwijziging. Studiejaar Oude curriculum Nieuwe curriculum 1 e jaar Sinds Vak en vakdidactiek (36 ects) Ontwikkelingspsychologie (6 ects) Beroepsopdrachten in semester 1 en 2 (ieder 6 ects) Werkplekleren 1a: 2 ects Werkplekleren 1b: 4 ects 2 e jaar Sinds Vak en vakdidactiek (36 ects) Beroepsopdrachten in semester 1 en 2 (ieder 6 ects) Werkplekleren (12 ects) 3 e jaar Vanaf Vak en vakdidactiek in sem. 1 (12 ects) Beroepsopdracht in sem. 1 (6 ects) Werkplekleren in sem. 1 (12 ects) Minor in sem. 2 (30 ects) 4 e jaar In Werkplekleren LiO (18 ects) Supervisie (3 ects) LiO-praktijkonderzoek (9 ects) Minor (30 ects) Vanaf Vak en vakdidactiek (18 ects) Beroepsopdracht (6 ects) Werkplekleren (24 ects) LiO-praktijkonderzoek (9 ects) Afstudeerdossier (3 ects) 16

19 4 Werkplekleren voor deeltijdstudenten, studenten IDEE, de Kopopleiding, AD en educatieve minor In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan het WPL-traject voor deeltijdstudenten; voor studenten IDEE en voor studenten van de Kopopleiding. Verder vindt u informatie over het AD-traject en de educatieve minor. 4.1 Werkplekleren voor deeltijdstudenten HvA Onderwijs en Opvoeding verzorgt alle tweedegraads, behalve IDEE, ook in deeltijd. Over alle opleidingen gezien zijn er bijna evenveel deeltijd- als voltijdstudenten. De leerwerktrajecten van de deeltijdstudenten zijn zeer uiteenlopend. Bij de vormgeving van de deeltijdopleidingen gaat de HvA van de volgende principes uit. Deeltijdopleidingen en voltijdopleidingen gaan uit van dezelfde competenties. De twee opleidingsvormen hebben echter een ander georganiseerd curriculum; Bij deeltijdstudenten wordt verondersteld dat zij over eerder verworven competenties (EVC s) beschikken op het gebied van studievaardigheden en studiehouding die hen in staat stellen met minder studietijd en met minder begeleiding startbekwaam te worden; Flexibilisering van de deeltijdopleidingen waar mogelijk. Met studenten wordt afgesproken welk programma voor hen nodig is, op basis van de elders verworven competenties en de vorderingen die zij in de loop van hun opleiding maken Alle deeltijdstudenten hebben na inschrijving een intakegesprek met de opleiding. Hierin wordt een studiecontract opgesteld, waarin vrijstellingen kunnen zijn opgenomen op grond van vooropleiding of werkervaring. Dit betekent dat vorm en omvang van het werkplekleren per student zeer verschillend kunnen zijn. Het individuele studiecontract en de afspraken daarin over het werkplekleren zijn een belangrijk onderdeel van de sollicitatie. Voor wat betreft de inhoud van de leerwerktrajecten in de deeltijd gelden dezelfde eisen als in de voltijd: de competenties en hun uitwerking in leerdoelen per opleidingsjaar (zie Handleiding Werkplekleren). De HvA hanteert de volgende indicatie van hoeveel dagen een "gemiddelde" student minimaal nodig zal hebben: WPL jaar 1 WPL jaar 2 WPL jaar 3 WPL jaar 4 minimaal 5 werkdagen in school minimaal 15 werkdagen in school minimaal 20 werkdagen in school minimaal 30 werkdagen in school Het gaat hier om een richtlijn en niet om een toetscriterium voor een beoordeling. Veel deeltijdstudenten hebben een betrekking in het onderwijs, als (nog onbevoegd) docent, soms al vanaf het begin van hun opleiding. Deze betrekking kan gelden als leerwerktraject als Er op de school begeleiding is voor de studerende; Er op school ruimte is voor het leerproces en voor het werken aan alle zeven competenties, op basis van het POP van de student 4.2 De lerarenopleiding IDEE 17

20 De opleiding International Degree in English & Education (IDEE) 1 is een opleiding waarin Nederlandse en internationale studenten toewerken naar de 2 e graad lesbevoegdheid Engels. Dit gebeurt afwisselend in Nederland en aan een universiteit in Groot-Brittannië. IDEE werkt samen met de Universiteit van Cambridge in Engeland waardoor de studenten naast hun tweedegraads bevoegdheid het ICELT-diploma 2 kunnen halen. De oplelding IDEE van de HvA is een officieel erkend opleidingscentrum van de Universiteit van Cambridge voor het ICELT-diploma. De opleiding kenmerkt zich door haar internationale karakter en academische benadering. Academische scholing in het vak en de vakdidactiek, en het ontwikkelen van het kritisch denkvermogen en onderzoeksvaardigheden, maken dat IDEE studenten een onderzoekende en oplossingsgerichte houding aannemen ten aanzien van het onderwijs in de vreemde talen. De samenwerking met Engelse universiteiten zorgt ervoor dat onze studenten al snel een native of near-native fluency in geschreven en gesproken Engels ontwikkelen, en dat zij kennis hebben van sociaal-culturele aspecten van Engeland. De opleiding schenkt relatief veel aandacht aan nieuwe onderwijsmethodieken zoals taak- en inhoudsgericht talenonderwijs en Content and Language Integrated Learning (CLIL). Deze kennis en vaardigheden nemen studenten mee de school in. Werkplekleren bij IDEE IDEE-studenten lopen in tweetallen stage, soms met één niet-nederlandssprekende partner. IDEE-studenten studeren in hun derde jaar aan een Engelse universiteit en lopen dus alleen in jaar 1, 2 en 4 een leerwerktraject op een Nederlandse school. Op opleidingsscholen doen zij daarbij, net als andere studenten, mee aan de schoolgroep en aan les op locatie. Daarnaast krijgen zij op de opleiding onderzoeksvaardigheid en vakdidactiek. IDEE-studenten werken ook met eigen leerdoelen (in hun POP en PAP) en portfolio, maar volgen hierin de Cambridge-methodiek; studenten kunnen dit zelf aangeven bij hun werkbegeleider. IDEE-studenten worden beoordeeld op de vereisten van de ICELT-certificering. Dit wordt uitgevoerd door HvA-docenten die daarvoor geaccrediteerd zijn. De stageschool hoeft daarvoor geen extra activiteiten te ontwikkelen. IDEE- studenten zijn internationaal gericht. Daardoor kunnen zij een waardevolle steun zijn bij internationalisering zoals in Comeniusprojecten, op TTO-scholen, bij versterkt taalonderwijs en op internationale scholen. 4.3 Kopopleiding tweedegraads leraar Sinds 2005 bestaat er landelijk een eenjarige voltijdse kopopleiding tot tweedegraads leraar. Deze opleiding is bedoeld voor hbo- en wo-bachelors die een opleiding gevolgd hebben die nauw verwant is aan een schoolvak. De kopstudent volgt een uitgebreide onderwijskundige en pedagogisch- didactische scholing op de HvA. Geen specifiek vakonderwijs, wel vakdidactiek. In beide semesters van het studiejaar zit een intensief leerwerktraject. De student is vanaf het begin van het schooljaar tenminste twee dagen op de school aanwezig. In dit leerwerktraject is sprake van een groeimodel: de student ontwikkelt de rol van leraar, doel is dat hij aan het einde van het schooljaar kan aantonen, dat hij startbekwaam is aan de hand van de zeven competenties die uitgangspunt zijn van de opleiding. Werkplekleren in de Kopopleiding Blok Start semester Indicatie lesuren en dagen Activiteit 1 In 2010 heeft de NVAO deze opleiding geaccrediteerd met het predikaat excellent. 2 ICELT = In-Service Certificate of English Language Teaching 18

21 Blok 1a Start rond september 4 lesuren per week, twee tot drie dagen op de stageschool Blok 1b Start rond november 6 lesuren per week, twee tot drie dagen op de stageschool Blok 2a Start rond februari 8 lesuren per week, twee tot en 2b drie dagen op de stageschool De student heeft een paar eigen klassen Observeren (2 weken), ontwikkelen van het geven van lesdelen tot hele lessen Hele lessen aanbieden onder begeleiding Start fase Leraar In Opleiding (LiO) na behalen van de 1 e bekwaamheidsproef. 4.4 AD-traject Sinds 2009 heeft de HvA voor drie opleidingen de licentie voor de Associate Degree: Onderwijsondersteuner van het hogere niveau. Het betreft de opleidingen Gezondheidszorg en Welzijn, Horeca en Voeding en Techniek in de Onderbouw. De AD wordt bij de HvA alleen in deeltijd aangeboden. De AD-opleiding richt zich op het primair proces in het (beroeps)onderwijs. De afgestudeerde AD-er verzorgt onderwijs in de klas, maar werkt altijd onder verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar, en zal zich niet bezig houden met het ontwikkelen van curriculum, kwaliteitszorg en organisatorische zaken. De AD-opleiding omvat 120 studiepunten van het bachelorprogramma waar de opleiding van is afgeleid. Het eerste jaar (de propedeuse) is gelijk aan dat van de bachelor. In jaar twee volgen de studenten met name de meer praktijkgerichte vakken, daar ze in het beroepsonderwijs daar vaak op ingezet zullen worden na hun diplomering, en drie vakken naar keuze uit het bachelorprogramma. Alle vakgericht curriculumonderdelen zijn afgeleid van de kennisbasis van de bacheloropleiding, waar de AD aan is gekoppeld. Daarnaast volgen de studenten het gehele generieke programma (Algemene beroepsvorming, voorbereiding werkplekleren), lopen ze in jaar 2 een AD-stage, waarvoor op competentieniveau specifieke eindkwalificaties zijn beschreven, en ronden ze hun studie af met een bekwaamheidsproef AD. Studenten kunnen daarna doorgaan met de bachelor en de resterende 120 studiepunten behalen. Ze kunnen ook besluiten als AD-er aan het werk te gaan. Werkplekleren in de AD-opleiding In het eerste jaar loopt de Ad-student een oriënterende stage, die gelijk is aan de stage van de eerstejaars deeltijd. Het betreft 5-10 stagedagen, in semester 2. Studenten behalen niveau 1 van de SBL-competenties. De stage is gericht op kennismaken met de school, met leerlingen, met het werk van de onderwijsondersteuner en met de eerste beginselen van het lesgeven. In het tweede jaar loopt de AD- er dagen stage, waarbij deze zich moeten ontwikkelen tot start bekwaam onderwijsondersteuner van het hogere niveau. Dit niveau zit tussen niveau 1 en niveau 2 van de SBL-competenties in. Op competentieniveau is dit door de opleidingen uitgeschreven in de handleiding Werkplekleren binnen de AD-opleiding. De student geeft les aan kleine groepen leerlingen en begeleidt deze met name bij het aanleren van praktische vaardigheden. AD-student leert wel reflecteren op zijn eigen handelen en past zijn handelen daar op aan. De AD-stage vindt plaats in semester 1 met eventueel een uitloop naar semester Educatieve minor De Educatieve minor wordt aangeboden aans tudenten van een vakbachelor (niet-lerarenopleiding) en is een oriëntatie op een carriere in het beroepsonderwijs. Een afgeronde minor biedt de mogelijkheid om een tweedegraads lerarenopleiding versneld te doorlopen. 19

22 Het traject dat de minorstudenten afleggen, wijkt op een aantal onderdelen af van de reguliere trajecten van de. Met name in de beoordeling van de stage en het eindassessment zijn er aanpassingen gemaakt, die recht doen aan de mogelijkheden van de ontwikkeling tot docent binnen de tijdsbeperkingen van de minor. Hiervoor is de in de lerarenopleiding gebruikelijke beoordelingssystematiek op 2 onderdelen aangepast: de stagebeoordeling en het eindassessment. De aanpassingen richten zich er op dat bij de beoordeling de vakinhoudelijke competentie niet bewezen hoeft te worden, maar dat de ontwikkeling tot docent centraal staat. Verder is rekening gehouden met de ontwikkelingsmogelijkheden van studenten binnen de vastgestelde stageperiode van ruim 4 maanden. De minor biedt een kennismaking met het beroep van leraar, en kan dienen als een opstap naar een vervolgtraject in de vorm van een tweedegraads lerarenopleiding. Het is een van de manieren waarop het in het voorbereidend (middelbaar beroeps) onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs verwachte tekort aan leraren aan te pakken is. Bovendien kan zo het verbeteren van de kwaliteit van actuele vakinhoudelijke competenties van leerkrachten een sterke impuls gegeven worden. Werkplekleren in de Educatieve minor De studenten lopen drie dagen per week gedurende een semester stage op een opleidingsschool. Daarbij voeren ze onderwijsactiviteiten uit, zoals het geven van (delen van) lessen. De schoolopleider spelt een belangrijke rol bij de begeleiding en beoordeling. De eindbeoordeing gebeurt door de HvAexaminator. Voor de eindbeoordeling wordt gebruikt gemaakt van de criteria die in Beoordeling werkplekleren Educatieve Minor 2014 staan vermeld. 5 HvA- in het kort In hoofdstuk 5 vindt u achtergrondinformate over de. 5.1 Competenties De tweedegraads richten zich op de ontwikkeling van de competenties voor het beroep van leraar in het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Uitgangspunt zijn daarbij de zeven competenties en de daarop gebaseerde bekwaamheidseisen 1 die zijn vastgelegd in de Wet BIO (Beroepen In het Onderwijs). De competenties zijn 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Het competentiegericht leren krijgt bij HvA Onderwijs en Opvoeding o.a. vorm doordat de student leert om zelf zijn ontwikkeling te sturen met behulp van een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP). De student heeft een portfolio waarin hij de ontwikkeling van zijn competenties zichtbaar maakt o.a. door reflecties, feedback en eigen producten. In de Handleiding Werkplekleren wordt uitvoerig ingegaan op de competenties en op het werken met een POP. Bij de beoordeling van de leerwerktrajecten is het uitgangspunt dat de student aan de hand van producten in zijn portfolio zichtbaar maakt dat hij het vereiste competentieniveau heeft bereikt. 5.2 Structuur van de opleiding 1 Voor uitvoerige informatie over bekwaamheidseisen en competenties zie: 20