Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker. dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker. dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading"

Transcriptie

1 Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker door geautomatiseerde dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading Christophe Depuydt AML - Labo Lokeren Campus RIATOL LABORATORY FOR CLINICAL PATHOLOGY Amerikalei Antwerpen / tel: fax: Christophe.Depuydt@Riatol.be

2 AML filosofie Quality is a science Service an art

3 AML filosofie (2) AML is een vooraanstaand medisch laboratorium dat kwalitatief en wetenschappelijk hoogstaande diagnostiek wil bieden aan haar patiënten, artsen, onderzoekscentra, doorsturende labo s en ziekenhuizen AML is actief in alle subdomeinen en biedt haar diensten aan aan haar klantenbasis die verspreid is over geheel België en Nederland

4 AML filosofie (3) AML is actief in de algemene klinische biologie met Analyses voor huisartsen Analyses voor dierenartsen Daarnaast in een aantal specifieke domeinen een niche focus ontwikkeld: Arbeidsgeneeskunde & Toxicologie Microbiologie Isotopen Anatoom pathologie Moleculaire Biologie

5 ISO accreditatie ISO-kwaliteits-accrediatie sinds 1994 door Ministerie Economische Zaken Zeer brede scope van analyses Jaarlijkse audit Evolutie naar nieuwe norm NBN-EN-ISO Sinds 2008 BELAC certificaat nr. 352-MED ISO15189

6 Competitief Landschap: minder met minder maar groter Aantal Klinische laboratoria in België Labo's Lineair (Labo's)

7 Aantal stalen Klinische Biologie per jaar Totaal aantal aanvragen

8 MEDHOLD Geografische spreiding Labo s Brugge Amerikalei Desguinlei Geel Lokeren Wilrijk (HTB) Brussel Anderlecht Genk

9 Wat is screening? Screening is via eenvoudige technieken een groep van patiënten identificeren, die in aanmerking komen voor verder gericht onderzoek SCREENING DIAGNOSE Cervixcytologie met kwantificering van oncogene HPV types Biopsie Geen of weinig risico Verhoogd risico Normaal screeningspatroon Follow up of doelgerichte onderzoeken

10 Hoe screenen naar BMHK? Cervixcytologie: opsporen van (pre)maligne letsels Behandeling vooraleer een invasief carcinoom ontstaat Premaligne letsels hebben een onvoorspelbaar verloop, dat afhankelijk is v/h aanwezige humaan Papillomavirus type HPV detectie: opsporen van oncogene HPV types -

11 Waarom is HPV belangrijk in de screening van cervixcarcinoom? HPV infectie is oorzakelijk gerelateerd met cervixcarcinoom HPV prevalentie in cervixcarcinoom is wereldwijd 99,7% HPV infectie is noodzakelijk voor het persisteren en de progressie van CIN letsels -

12 HPV DNA tumor virus HPV 18 PCR ± 104 bp HPV18.1 (696) HPV18.2 (799) E7 E6 LCR 1/ MY09 (7035) Consensus PCR ± 450 bp MY11 (6584) E HPV L E2 E4 E5 L2 5 - G A T C C G G C A T G C T A G G C C G T A C - 5

13 Humaan Papillomavirus (HPV) 30 van de meer dan 100 gekende HPV-types kunnen de cervix besmetten Hoog-risico types: 16,18,31,33,35,39,45,51,52,53,56,58,59,66,67 en 68 vooral bij CIN 2-CIN 3 en invasieve carcinomen Laag-risico types: 6,11,40,42,43,44,53,72, wratten en condylomen -

14 Dunne laag cytologie Vanaf 1999 werd in Europa dunne laag cytologie geïntroduceerd Betere kwaliteit Minder bloed en uitdroging Minder SBLB Te automatiseren HPV detectie mogelijk

15 Verdeling dunne laag cytologie België ANTWERPEN VL-BRABANT LIMBURG OOST-VLAANDEREN WEST-VLAANDEREN BRUSSEL WALLONIE LBP per jaar Totaal

16 Primaire screening methodes (Baarmoederhalskanker) 1. CYTOLOGIE (FocalPoint prescreening met geassisteerde screening) Sensitiviteit Specificiteit 72,73% 90,70% NPV 99,66% PPV 8,08% FN Ratio FP Ratio 27,27% 9,30% 2. Oncogene HPV detectie (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68) Sensitiviteit Specificiteit 100,0% 76,48% NPV 100,0% PPV 4,56% FN Ratio FP Ratio 0% 23,52% 3. Gecombineerde screening: virale lading oncogene HPV > 2 copies / cel Sensitiviteit Specificiteit 100,0% 95,09 % NPV 100,0% PPV 18,64% FN Ratio FP Ratio 0% 4,91% n = 3126, colposcopisch gecontroleerd, CIN 2+ eindpunt

17 Baarmoederhalskanker screening ( ) VOOR AUTOMATISATIE Afname cervicale cellen (BD SurePath ) Abnormale uitstrijk ASC-US, L-SIL, H-SIL DNA extractie uit cervicale afname MANUEEL MANUEEL MANUEEL HPV detectie met Real-time PCR gecombineerd advies MANUEEL MANUEEL

18 Baarmoederhalskanker screening (Vanaf 1 juni 2006) MANUEEL GEAUTOMATISEERD Uitstrijk Voorscreening FocalPoint TM (1000 beelden) NA AUTOMATISATIE Gefixeerde cervicale cellen (BD SurePath ) + GEAUTOMATISEERD Pellet meeting DNA extractie Master Mix pipettering HPV detectie met Real time PCR GEAUTOMATISEERD Efficiënte screening gecombineerd advies

19 Overzicht Baarmoederhalskanker screening SEMI MANUEEL GEAUTOMATISEERD Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl JANUS TM DNA in 96 deep well LIMS JANUS TM Mmix 2 x 384 well plaat LC 480 HPV resultaten Roche remote Cytologie / PAP FocalPoint TM prescreening SlideWizard TM Screening met HPV voorkennis

20 Dunne laag cytologie SEMI MANUEEL Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl Cytologie / PAP

21 Dunne laag preparatie - Kleuring Prepmate PrepStain

22 Overzicht Baarmoederhalskanker screening SEMI MANUEEL GEAUTOMATISEERD Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl JANUS TM DNA in 96 deep well LIMS JANUS TM Mmix 2 x 384 well plaat LC 480 HPV resultaten Roche remote Cytologie / PAP FocalPoint TM prescreening SlideWizard TM Screening met HPV voorkennis

23 FoCalPoint TM Pre-screening van alle preparaten Aanmaak van 15 PAPmaps voor geassisteerde lezing met SlideWizards TM Transfer data naar LIMS Pre-screeening dunne laag cytologie

24 LIMS DNA extractie (JANUS TM ) SEMI MANUEEL GEAUTOMATISEERD Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl JANUS TM DNA in 96 deep well LIMS JANUS TM Mmix 2 x 384 well plaat LC 480 HPV resultaten Roche remote Cytologie / PAP FocalPoint TM prescreening SlideWizard TM Screening met HPV voorkennis

25 Pellet meting & DNA extractie vanuit dunne laag restcytologie LIMS Monster ID HPV testen Positie Concentratie JANUS TM Monster controle (barcode) Normalisatie (Victor) door OD meting Monster transfer 15 ml tubes -> 96 deep well formaat DNA extractie off board incubatie 56 C Monster positie in deep well DNA concentratie

26 Pellet meting & DNA extractie vanuit dunne laag restcytologie JANUS TM Monster controle Pellet meting (Victor) 15ml -> 96 deep well DNA extractie (96 deep well formaat) Positie transfer DNA concentratie transfer Capaciteit 728 monsters / dag Loopduur: 2hr 15 min / 182 monsters

27 LIMS PCR voorbereiding (JANUS TM ) SEMI MANUEEL GEAUTOMATISEERD Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl JANUS TM DNA in 96 deep well LIMS JANUS TM Mmix 2 x 384 well plaat LC 480 HPV resultaten Roche remote Cytologie / PAP FocalPoint TM prescreening SlideWizard TM Screening met HPV voorkennis

28 JANUS TM : PCR setup JANUS TM Monster controle 4 µl Master mix zonder wegwerp tips 96 deep well DNA transfer naar 384 well plaat (1 µl monster) Integrated plate sealer zonder centrifugatie Werk lijst transfer en gesealde 384 well plaat naar Roche LightCycler 480 Capaciteit 910 monsters / dag Looptijd: 1hr 20 min / 182 samples

29 JANUS TM : PCR setup 1 µl DNA + 4 µl master mix zonder wegwerp tips, zonder centrifugatie, geïntegreerde sealing PCR setup Macro 1 : 4 triplex PCR s Pipetteer duur 60 min PCR setup Macro 2 : 4 duplex PCR s Pipetteer duur 35 min Within-run variatie (3 µl pipettering) Minder dan 2,15 % per tip / naald Between-run tip / naald variatie = 3,83 % Accuraatheid = 98,7 %

30 Real time quantitative HPV PCR on liquid based cytology TaqMan TM based assays Typing and quantification of HPV types: 6E6,11E6,16E7,18E7,31E6,33E7/L1,35E4/E6,39E7,45E7,51E7, 52E7/L1,53E6,56E7,58E7/L1,59E7,66E6,67L1 and 68E7 β-globin control PCR: For each sample a control PCR s is performed Viral load was expressed as HPV copies / cell => 20 real time PCR s / sample Moberg et al 2003; J Clin Microbiol: 41(7): Flores-Mungia et al 2004; J Mol Diagn; 6(2): Depuydt et al 2006; Cytopathology 17: 1-8

31 HPV Virale lading HPV copies / cel 40 HPV copies (HPV PCR) Σ = 20 cells (β-globin PCR) Virale lading = 40 HPV copies / 20 cellen = 2 HPV copies/cel

32 Roche LightCycler 480 LightCycler 480 kwantitatieve PCR analyse in 384 well formaat Snelle cycling (65 min) 5 µl reactie volume Triplex PCR s zonder afdraaien Resultaten transfer via LIMS module en Roche remote Capaciteit 9000 PCR s / dag doorlooptijd: 65 min / run resultaten / dag

33 Interface JANUS Roche LC 480 (Roche remote) Roche remote Staal input (werk lijst) in de LC 480 Resultaten transfer naar LIMS (27000 / dag) Cp, copies, lading Start / stopt LC 480 Automatisch nieuwe 384 well plaat aanmaak Get Sample ID from File/LIMS LIMS Get Sample Bloc Scan Barcode Get first PCR plate Scan Barcode Pipet Samples/ Controls/ Mastermix NO Input From User : Amount of Sample blocs to do Check : Finish LightCycler Run OK NO Check : Start LightCycler Run OK NO Check Do Second PCR Plate OK Put Sample ID ready for import to LightCycler YES YES YES Input For recovery : How many PCR plates in input stacker Which PCR plate (first/second) to do Redefine previous sample bloc setting Finish Run Start Run Get second PCR plate Scan Barcode Pipet Samples/ Controls/ Mastermix Put Results back to LIMS Put sample ID from Janus into LightCycler Seal Put Plate in Input Stacker Yes Check if second PCR plate is Done No

34 LC macro s 20 real time PCR s per monster (4 triplex en 4 duplex PCR s) 65 min / run standard curve voor elk HPV type Roche LightCycler 480

35 HPV PCR QC data (LIMS) HPV 16 E7 23,06 HPV 18 E7 26,64 HPV 31 E6 23,98 HPV 33 E6 25,43 HPV 33,52,58,67 L130,20 HPV 35 E6 HPV 39 E7 HPV 45 E7 HPV 51 E7 HPV 52 E7 HPV 53 E6 HPV 56 E7 HPV 58 E7 HPV 59 E7 HPV 66 E6 HPV 68 E7 HPV 6 E6 h b-globin Mean Cp 30,10 25,55 28,94 25,58 27,24 24,18 25,44 27,81 25,82 25,01 26,96 25,69 20,90 SD 0,39 0,55 0,72 0,94 0,87 1,29 0,24 0,62 0,22 0,44 0,17 0,3 0,93 0,28 0,37 0,93 0,45 1,24 CV (%) 1,7 2,1 3,0 3,7 2,9 4,3 0,9 2,1 0,9 1,6 0,7 1,2 3,3 1,1 1,5 3,4 1,8 4,9 n HPV 16

36 Overzicht Baarmoederhalskanker screening SEMI MANUEEL GEAUTOMATISEERD Restmateriaal dunne laag cytologie = 800 µl JANUS TM DNA in 96 deep well LIMS JANUS TM Mmix 2 x 384 well plaat LC 480 HPV resultaten Roche remote Cytologie / PAP FocalPoint TM prescreening SlideWizard TM Screening met HPV voorkennis

37 SlideWizard TM combinatie van computer gestuurde screening met SlideWizards en HPV resultaat met virale lading van 16 oncogenic HPV types 60 -> 150 preparaten per screenster per dag Computergestuurde screening met voorkennis van HPV status

38 Totaal aantal HPV (PCR) testen per maand 2005 vs 2006 Juni 2006 start nieuwe geautomatiseerde screening PCR tests Aantal monsters PCR tests Monsters n = Monsters n = 62894

39 Gemiddeld 14 dagen ,2 7,2 8,0 9,6 10,6 12,4 12,6 10,5 12,6 11,5 11,3 12,2 11,1 9,9 10,7 9,4 14,3 14,1 15,7 14,9 15,9 16,4 16,2 18, Respons tijd gecombineerd protocol (cytology + HPV) Gemiddeld 7 dagen Delta gecombineerd advies, cytologie + HPV resultaat Aantal dagen

40 HR HPV detectie / afwijkende cytologie Periode sept dec 2008; n = % 8.5% 4.0% jan/07 feb/07 mrt/07 apr/07 mei/07 jun/07 jul/07 aug/07 sep/07 okt/07 nov/07 dec/07 jan/08 feb/08 mrt/08 apr/08 mei/08 jun/08 jul/08 aug/08 sep/08 okt/08 nov/08 dec/08 % HPV HR % AFW % ASC-US % L-SIL dec/06 nov/06 okt/06 sep/06 %

41 Gevoeligheid / specificiteit voor de detectie van baarmoederhalskanker (CIN2+) Screening zonder kennis van HPV Screening met kennis van HPV Primaire HPV Screening Gevoeligheid 58.14% 74.42% 95.35% Specificiteit 94.35% 93.48% 84.93% NPV 99.34% 99.59% 99.92% PPV 13.37% 14.61% 8.67% FPR 5.65% 6.52% 15.07% FNR 41.86% 25.58% 4.65%

42 Conclusie automatisatie Minder manuele stappen (fouten) Alle stappen zijn gebarcodeerd en traceerbaar Geautomatiseerde normalisatie (Victor) Geautomatiseerde DNA extractie (JANUS TM ) 1 wegwerp tip per monster Geautomatiseerde PCR setup (25 µl -> 5µl / 384 well) zonder wegwerp tips 5 x minder kosten (JANUS )!!! Geautomatiseerde PCR run en resultaten transfer (Roche LC 480 JANUS LIMS)

43 Conclusie Baarmoederhalskanker screening Juistere resultaten HPV detectie bij alle monsters alvorens 2e lezing Vermindering van # vals positieve / negatieve cytologie Efficiëntere follow-up (individuele patiënten) 75-85% van de uitstrijkjes zijn HPV negatief Verlenging van het screenings interval (1 -> 5 jr) Efficiëntere screening > preparaten / screener / jaar 50 % reductie in omloopduur gecombineerd protocol (14 dagen -> 7 dagen) => Globale reductie in kost => Verbeterde kwaliteit

44

45 Meer informatie Onze websites : Contact: tel Christophe.Depuydt@riatol.be

Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker. dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading

Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker. dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading Efficiënter screenen naar baarmoederhalskanker door geautomatiseerde dunne laag cervixcytologie screening met voorkennis van HPV type en lading Christophe Depuydt AML - Labo Lokeren Campus RIATOL LABORATORY

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met een virus, het zogenaamde hoog-risico humaan papillomavirus (hrhpv).

Nadere informatie

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost 8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Diagnostiek en etiologie van endocervicale afwijkingen Donderdag 9 november 2006 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse Samenvatting

Chapter 9. Nederlandse Samenvatting Chapter 9 Nederlandse Samenvatting Summary and Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Baarmoederhalskanker is de vierde meest voorkomende kanker bij vrouwen wereldwijd. Deze ziekte wordt gedurende een periode

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Automatisering en robotisering moleculaire bepalingen op het Moleculair Platform

Automatisering en robotisering moleculaire bepalingen op het Moleculair Platform Automatisering en robotisering moleculaire bepalingen op het Moleculair Platform Richard van Hien Department Molecular Platform, Divison of Diagnostics Telnr: 020-512 1225 Email: r.vanhien@sanquin.nl April

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek: kwalitatief of kwantitatief?

Moleculaire diagnostiek: kwalitatief of kwantitatief? Moleculaire diagnostiek: kwalitatief of kwantitatief? Jaap van Hellemond, parasitoloog Erasmus MC & Havenziekenhuis, Rotterdam Theo Schuurs, moleculair bioloog Izore, Centrum Infectieziekten Friesland,

Nadere informatie

HPV test volgens landelijke richtlijn. Heleen Doornewaard, Patholoog Gelre ziekenhuizen, 11 maart 2009

HPV test volgens landelijke richtlijn. Heleen Doornewaard, Patholoog Gelre ziekenhuizen, 11 maart 2009 HPV test volgens landelijke richtlijn Heleen Doornewaard, Patholoog Gelre ziekenhuizen, 11 maart 2009 HPV-vaccinatie Het kan je leven redden, maar ook voor niks zijn NRCnext, dd 03-03-09 1.Wat heeft baarmoederhalskanker

Nadere informatie

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM CERVIXCARCINOOM Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM Nascholing Diagnostiek en behandeling van het Cervixcarcinoom Programma 1. Ontvangst en Welkom 2. Cytologische

Nadere informatie

Complexe genetische analyse of accurate screening voor Down syndroom?

Complexe genetische analyse of accurate screening voor Down syndroom? NIPT Complexe genetische analyse of accurate screening voor Down syndroom? Algemeen Medisch Laboratorium Antwerpen Dr. M. Berth Trisomie 21 - Down Roizen NJ, Patterson D. Lancet 2003;361 (9365):1281-9

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016-

Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016- Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013: Introductie fecespanel geschikt voor

Nadere informatie

Nieuwe Richtlijn Cervixcytologie (2016)

Nieuwe Richtlijn Cervixcytologie (2016) (2016) Inleiding, praktisch gebruik Herhalingsadviezen & HPV-test Stand van zaken na 1 jaar BVO Hans Bulten 13 April 2018, Veenendaal Symposium VAP/NVVP Disclosure Hans Bulten (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker screening

Baarmoederhalskanker screening Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL Geschiedenis BVO-BMHK Huidige BVO - hrhpv Triage Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15

Nadere informatie

OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS

OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Dr. Stefan Teughels OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK OVERZICHT KANKERSCREENING IN

Nadere informatie

Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker

Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker 13-april-2016 Dorry Boll, gynaecoloog Lizette Nollen, patholoog Rob Beumer, huisarts In samenwerking met: Els Bovy, Bevolkingsonderzoek Zuid Programma Baarmoederhalskanker

Nadere informatie

Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk

Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk Alzheimer Centrum Amsterdam De Alzheimer biomarkers Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk Dementie Update 21 maart 2019 tangle plaque Tau Amyloid beta i.verberk@vumc.nl Veranderingen van de Alzheimer

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker screening: update. Dr. F. Claerhout

Baarmoederhalskanker screening: update. Dr. F. Claerhout Baarmoederhalskanker screening: update Dr. F. Claerhout Inhoud HPV infectie Pathofysiologie Cervixcarcinoom Preventieve strategiën: Primaire preventie Vaccinatie Secundaire preventie Screening voor cervicale

Nadere informatie

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 -

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker, dienst pathologie, UZ Antwerpen 17 NOV 2018 HER2 IHC klinisch belang HER2 IHC als (pre)screen voor

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten-

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Theo Schuurs, MMM Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013:

Nadere informatie

5 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost

5 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost 5 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost BVO Baarmoederhalskanker in breed perspectief Donderdag 27 november 2003 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën Microsymposium

Nadere informatie

SKML-parasitologie rondzendingen; tijd voor moleculaire diagnostiek?

SKML-parasitologie rondzendingen; tijd voor moleculaire diagnostiek? SKML-parasitologie rondzendingen; tijd voor moleculaire diagnostiek? Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Izore, Centrum Infectieziekten Friesland, Leeuwarden Huidige rondzendingen SKML-parasitologie:

Nadere informatie

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001 Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001 Gecertificeerde technieken: 1. Virus antigeen test (IDAS-ELISA) 2. Virus isolatie (VI) op gevoelige cellen (+ IDAS-ELISA) 3. Virus specifieke antistoftest (virus-neutralisatie

Nadere informatie

HPV nu en in de toekomst. Nynke de Boer Magda van Oven Britt van Etten Debruijn Jorien Helder-Woolderink

HPV nu en in de toekomst. Nynke de Boer Magda van Oven Britt van Etten Debruijn Jorien Helder-Woolderink HPV nu en in de toekomst Nynke de Boer Magda van Oven Britt van Etten Debruijn Jorien Helder-Woolderink 15000 HPV HPV2 HPV4 HPV6 HPV11 High risk HPV (hr-hpv) Hr HPV 80 % van alle vrouwen maakt eens

Nadere informatie

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 januari 813,401 535,514 1,568 1,350,482.89 10,416.12 februari 835,453 519,550 4,203 1,359,207.13 9,964.25 maart 877,904 524,371 3,271 1,405,545.28 10,002.50

Nadere informatie

HPV als ziekteverwekker

HPV als ziekteverwekker HPV als ziekteverwekker Nathalie Reesink-Peters 27 februari 2009 Inhoud Introductie HPV Levenscyclus HPV, ziekte verwekker Oncogenese Therapie (van HPV gerelateerde ziekte) Indicaties moleculaire diagnostiek

Nadere informatie

Wat is de betekenis van HPV-testen in de cervixscreening anno 2004?

Wat is de betekenis van HPV-testen in de cervixscreening anno 2004? G0680N_2004 Willy Poppe De kennis over humane papillomavirussen (HPV) in het ontstaan van baarmoederhalskanker en de ontwikkeling van HPV-testen hebben de screening naar voorloperletsels en beginnende

Nadere informatie

HPV En Cervix Carcinoma

HPV En Cervix Carcinoma HPV En Cervix Carcinoma Primaire Screening en/of ASCUS Triage Vaccinatie wereldwijd??? Enkele gegevens 250000 sterfgevallen per jaar Tweede meest voorkomende kanker in vrouwen 500000 nieuwe gevallen per

Nadere informatie

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg Brigitte Maes Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek VJZ FISH voor HER2 gen amplificatie

Nadere informatie

Evoluties in de primaire en secundaire preventie van baarmoederhalskanker. Koen Traen

Evoluties in de primaire en secundaire preventie van baarmoederhalskanker. Koen Traen Evoluties in de primaire en secundaire preventie van baarmoederhalskanker Koen Traen Baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker Life-time risico in België 1 2% 600 nieuwe gevallen/jaar

Nadere informatie

Taak Splitsing Voortgang. Mijlpaal Samenvatting Projectsamenvatting. Externe taken Externe mijlpaal Deadline

Taak Splitsing Voortgang. Mijlpaal Samenvatting Projectsamenvatting. Externe taken Externe mijlpaal Deadline Id naam Duur Begindatum Einddatum an '10 18 jan '10 25 jan '10 1 feb '1 d w d v z z m d w d v z z m d w d v z z m d 1 2 Start 1 dag woe 13-1-10 woe 13-1-10 3 Voorbereidende werkzaamheden (offertes, besluiten

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Voorwoord... 2. Programma... 3. Abstracts... 5 t/m 10

Inhoudsopgave: Voorwoord... 2. Programma... 3. Abstracts... 5 t/m 10 Inhoudsopgave: Voorwoord... 2 Programma... 3 Abstracts... 5 t/m 10 VOORWOORD Dit is het 13 e Papendalsymposium dat zoals gebruikelijk in samenwerking met de 7 laboratoria uit regio Oost en mede onder auspiciën

Nadere informatie

Chapter. Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies. Samenvatting, discussie en perspectieven

Chapter. Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies. Samenvatting, discussie en perspectieven Chapter 7 Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies Samenvatting, discussie en perspectieven Samenvatting, discussie en perspectieven Samenvatting Ondanks belangrijke vooruitgang in de behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015-

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013: Introductie fecespanel geschikt voor Mdx SKML-parasitologie

Nadere informatie

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes

Nadere informatie

Prof. dr. Steven Weyers Namens de werkgroep BVO naar baarmoederhalskanker ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie Bestuurslid VVOG

Prof. dr. Steven Weyers Namens de werkgroep BVO naar baarmoederhalskanker ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie Bestuurslid VVOG Prof. dr. Steven Weyers Namens de werkgroep BVO naar baarmoederhalskanker ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie Bestuurslid VVOG Diensthoofd Vrouwenkliniek UZ Gent Baarmoederhalskanker als ziekte

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

Niet-Invasief Prenataal Testen: Nevenbevindingen, regionale en landelijke resultaten en een blik vooruit

Niet-Invasief Prenataal Testen: Nevenbevindingen, regionale en landelijke resultaten en een blik vooruit Niet-Invasief Prenataal Testen: Nevenbevindingen, regionale en landelijke resultaten en een blik vooruit Dr BHW Faas Laboratorium Specialist Klinische Genetica Radboud Universiteit Nijmegen Afdeling Genetica

Nadere informatie

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 Congenitale Toxoplasmose: Hoe gebruik je de diagnostische informatie op een zinvolle manier? Filip Cools, MD, PhD Neonatologie, UZ Brussel Scenario

Nadere informatie

Mobiele qpcr aan de waterkant

Mobiele qpcr aan de waterkant Mobiele qpcr aan de waterkant Voortgaande innovaties in DNA monitoring voor (zwem)waterkwaliteit Bas van der Zaan Monitoring kwaliteit zwemwater Zwemwater Zwemwaterrichtlijn Intestinale Enteroccocen E.coli

Nadere informatie

Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld

Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld Dr. Judith Jeuken Klinisch moleculair bioloog in de pathologie (KMBP) Moleculaire Diagnostiek

Nadere informatie

DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen

DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen Belang van intacte DNA/RNA moleculen voor

Nadere informatie

Keuzeproces voor het inrichten van een gerobotiseerd opslagsysteem. Gerard van Duijnhoven UMC St Radboud, Nijmegen Afdeling Genetica

Keuzeproces voor het inrichten van een gerobotiseerd opslagsysteem. Gerard van Duijnhoven UMC St Radboud, Nijmegen Afdeling Genetica Keuzeproces voor het inrichten van een gerobotiseerd opslagsysteem Gerard van Duijnhoven UMC St Radboud, Nijmegen Afdeling Genetica Inhoud Genetica Radboud Biobank Manuele sample opslag Geautomatiseerd

Nadere informatie

De waarde van MRI bij DCIS

De waarde van MRI bij DCIS De waarde van MRI bij DCIS Invasion or no invasion, that s the question E.E. Deurloo 1,2, J.D. Sriram 3, H.J. Teertstra 1, C.E. Loo 1, J. Wesseling 4, E.J.Th. Rutgers 3, K.G.A. Gilhuijs 1 Afdelingen radiologie

Nadere informatie

Samenvatting. De ziekte en het bevolkingsonderzoek

Samenvatting. De ziekte en het bevolkingsonderzoek Samenvatting Nederland heeft een goed bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker ( het uitstrijkje ). Er zijn echter kansen om de preventie van baarmoederhalskanker verder te verbeteren. Zo is er een

Nadere informatie

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Infectieuse serologie Borrelia-serologie (Lyme) Toxoplasma gondii

Nadere informatie

Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018-

Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018- Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018- Theo Schuurs, MMM Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond Ct, Cp en Cq waarden Ct 16 Ct 27 Ct, Cp en Cq

Nadere informatie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie Laboratoria Stichting PAMM Pathologie en Medische Microbiologie Na Lunchtijd Na Lunchtijd Locatie Adherentie gebied van de PAMM voor medische microbiologie 800.000 mensen Zuid-Oost Brabant Onderzoeken

Nadere informatie

Themaweek dikke darmkanker

Themaweek dikke darmkanker Themaweek dikke darmkanker AZ Sint-Lucas Gent Workshop 4 De artsen van AZ Sint-Lucas hebben deze presentatie met zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. AZ Sint-Lucas en de artsen

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N. Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest RSV en influenza seizoen 2018-2019 Met het nieuwe RSV seizoen voor de deur en het daaropvolgend influenza seizoen, wilden we graag even stil staan bij de optimale diagnostische keuze. - Voor de detectie

Nadere informatie

Cytologische en histologische afwijkingen van de cervix door HPV infectie

Cytologische en histologische afwijkingen van de cervix door HPV infectie Cytologische en histologische afwijkingen van de cervix door HPV infectie Dr. M-J Vanstapel PhD Centrum voor Medische Analyse Medisch Labo Kempen Vosselaar 24/10/06 Cervixcytologie en Humaan Papilloma

Nadere informatie

ISO normering van moleculaire laboratoria

ISO normering van moleculaire laboratoria ISO normering van moleculaire laboratoria SPECIALE AANDACHTSPUNTEN BIJ PREDICTIEVE TESTEN? ELKE BOONE, MOLECULAIR BIOLOOG ISO 15189: niet populair! Patient Centraal! Keuze Analysemethode Validatie Analysemethode

Nadere informatie

Human Papillomavirus EQA Pilot Program (QCMD HPVDNA09/10/11/12)

Human Papillomavirus EQA Pilot Program (QCMD HPVDNA09/10/11/12) Human Papillomavirus EQA Pilot Program (QCMD HPVDNA09/10/11/12) Ed Schuuring Pathology, UMCG, Groningen, NL Scientific expert and advisor for QCMD HPV Program Lid SKML-beleid, sector Pathologie Presentatie

Nadere informatie

Point-of-care PCR. GBS diagnostiek in de verloskamer. Erika van Elzakker Arts-microbioloog

Point-of-care PCR. GBS diagnostiek in de verloskamer. Erika van Elzakker Arts-microbioloog Point-of-care PCR GBS diagnostiek in de verloskamer Erika van Elzakker Arts-microbioloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting van het proefschrift van Edyta Catalina Pirog MD, getiteld:

Nederlandse samenvatting van het proefschrift van Edyta Catalina Pirog MD, getiteld: Nederlandse samenvatting van het proefschrift van Edyta Catalina Pirog MD, getiteld: Molecular markers and HPV detection in the diagnosis of lower genital tract lesions HPV detectie en genotypering in

Nadere informatie

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!)

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) De microbiologen zagen zieke mensen. In hun ogen waren dat er veel meer dan normaal en zij spraken van een epidemie. ( ) We hebben de epidemie

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

STATISTISCH JAARRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2017

STATISTISCH JAARRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2017 Commissie voor pathologische anatomie 22-01-2018 STATISTISCH JAARRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2017 Gegevens van connexisten zijn niet in dit statistisch jaarrapport opgenomen Rue Juliette Wytsmanstraat

Nadere informatie

Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit.

Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit. CAT Critically Appraised Topic Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit. Author: Niels Graindor Supervisor: Sara Vijgen Date: 03-04-2014

Nadere informatie

Waarom zowel mannen als vrouwen de afkorting HPV zouden moeten kennen

Waarom zowel mannen als vrouwen de afkorting HPV zouden moeten kennen Waarom zowel mannen als vrouwen de afkorting HPV zouden moeten kennen Sofie De Niet Lifestylejournalist, massagetherapeut en oprichtster van naturalhighmag.be 14/08/17 om 15C47 - Bijgewerkt om 17C04 Ongeveer

Nadere informatie

Samenvatting deel 1 deel 2

Samenvatting deel 1 deel 2 Samenvatting Chlamydia trachomatis (Ct) is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening. In Nederland worden jaarlijks 60.000 personen geïnfecteerd met Ct. Een groot gedeelte van deze infecties

Nadere informatie

Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Presentatie voor professionals April 2016 1 Disclaimer Hoewel deze presentatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is opgesteld en wordt onderhouden,

Nadere informatie

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Onderdelen Hoe in aanraking gekomen met de AOA? Beelden van de AOA Eigenschappen van de AOA in vraag

Nadere informatie

Anale Intraepitheliale Neoplasie (AIN) Irina Cairo, dermatoloog

Anale Intraepitheliale Neoplasie (AIN) Irina Cairo, dermatoloog Anale Intraepitheliale Neoplasie (AIN) Irina Cairo, dermatoloog Humaan papilloma virus (Anogenitale) wratten Pre-maligniteiten: CIN = Cervicale intraepitheliale neoplasie VIN = Vulvaire intraepitheliale

Nadere informatie

4 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost. Afscheidsymposium Dr. A. Hanselaar

4 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost. Afscheidsymposium Dr. A. Hanselaar 4 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Afscheidsymposium Dr. A. Hanselaar Donderdag 21 november 2002 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën Microsymposium Pathologie

Nadere informatie

What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers

What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers What s New Klinische Chemie Bewogen biomarkers Nascholing Jordanie Rick Brouwer Klinische chemie Meting van endogene biomarkers in lichaamsvloeistoffen routine chemie, hematologie, endocrinologie, immunologie,

Nadere informatie

De rol van screening door middel van anaal uitstrijkje bij risicopersonen voor het ontstaan van anale dysplasie en anaal carcinoom.

De rol van screening door middel van anaal uitstrijkje bij risicopersonen voor het ontstaan van anale dysplasie en anaal carcinoom. FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2010-2011 De rol van screening door middel van anaal uitstrijkje bij risicopersonen voor het ontstaan van anale dysplasie en anaal carcinoom.

Nadere informatie

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2017 F_MNSALAFAE2A FONDS F_MNSALAFVE2A FONDS F_MNSALA /EUR

Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2017 F_MNSALAFAE2A FONDS F_MNSALAFVE2A FONDS F_MNSALA /EUR Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2017 F_MNSALAFAE2A FONDS F_MNSALAFVE2A FONDS F_MNSALA11520938/EUR Aandelenfonds Europa Obligatiefonds Europa LA LIAB januari 601,976 368,331 1,498 971,804.98 7,214.41

Nadere informatie

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00 Het grootste onderzoek naar baarmoederhalskanker en HPV-genotype in het Caribisch gebied tot nu toe vindt plaats op Curaçao. Bij 57.000 vrouwen op Curaçao zit een oproep in de bus om een PAP-test te doen.

Nadere informatie

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012.

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. Inleiding In 2012 bevestigden de twee laboratoria van het Nationaal Referentie Centrum Bordetella pertussis een

Nadere informatie

De wissers kan u aanvragen via onze website of telefonisch via ons medisch secretariaat. VESTIGINGSEENHEID

De wissers kan u aanvragen via onze website of telefonisch via ons medisch secretariaat. VESTIGINGSEENHEID Zwijnaarde, 15 februari 2017 Betreft: Vereenvoudigd gebruik van wissers voor PCR testen Geachte collega, Met oog op gebruiksvriendelijkheid en uniformiteit werd beslist om de voorkeurswissers voor de PCR-testen

Nadere informatie

#RemarketingEvent. Welkom op het. Remarketing Event. 6 juni #RemarketingEvent. Het remarketing Event wordt mede mogelijk gemaakt door:

#RemarketingEvent. Welkom op het. Remarketing Event. 6 juni #RemarketingEvent. Het remarketing Event wordt mede mogelijk gemaakt door: Welkom op het Remarketing Event 6 juni 2019 Het remarketing Event wordt mede mogelijk gemaakt door: 1 Remarketing begin al ver vóór de (online) sales Waarom we heel veel geld laten liggen in de remarketing

Nadere informatie

De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen

De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen Commissie Onderwijs oktober 212 Bruno Lamelyn Hilde Lesage De onderwijsarbeidsmarkt in Vlaanderen Inhoud De onderwijsarbeidsmarkt morgen: een prognose De onderwijsarbeidsmarkt

Nadere informatie

Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V.

Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V. Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V. Diagnostiek in de Pathologie Binnen het vakgebied van de (moleculaire) diagnostiek in de pathologie laboratoria hebben zich de laatste

Nadere informatie

Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt?

Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt? Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt? Ies Nijman UMC Utrecht Dept of Genetics, Centre for Molecular Medicine Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT), Hartwig Medical Foundation 1994 DNA sequenties,

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018

ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018 ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018 Commissie voor Pathologische Anatomie 11/02/2019 Gegevens van connexisten zijn niet in het statistisch jaarrapport opgenomen 1. Rapport betreffende het aantal

Nadere informatie

Epigenetische veranderingen betrokken bij het ontstaan van baarmoederhalskanker

Epigenetische veranderingen betrokken bij het ontstaan van baarmoederhalskanker Epigenetische veranderingen betrokken bij het ontstaan van baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door infectie met hoog-risico types van het humaan papillomavirus (hrhpv). Echter,

Nadere informatie

OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID

OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID H.-Hartziekenhuis Lier OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID Astrid Muyldermans Supervisor: Apr. W. Laffut 26 mei 2015 INHOUD A. B. C. D. 2 INHOUD A. B. C. D. 3 INHOUD

Nadere informatie

Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005

Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005 Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005 Filip De Roeck Isabelle Biltjes Peter Naudts screening reductie van de mortaliteit

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx-

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Izore, Centrum Infectieziekten Friesland, Leeuwarden Huidige rondzendingen

Nadere informatie

De invloed van Lean interventies over meerdere jaren op laboratorium performance

De invloed van Lean interventies over meerdere jaren op laboratorium performance Date 1-11-2013 1 Lang Lean, Perfecte Performance? De invloed van Lean interventies over meerdere jaren op laboratorium performance COPE 2013 Oskar Roemeling University of Groningen o.p.roemeling@rug.nl

Nadere informatie

Kasstaat Contante verkopen feb-10

Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstaat Contante verkopen feb-10 Kasstuk 1 tm 233 Afleverdatum: 1-28 februari 45 Villa 225,00 10.125,00 110 Lodge 180,00 19.800,00 78 Cabin 150,00 11.700,00 Bedrag exclusief omzetbelasting 41.625,00 Omzetbelasting

Nadere informatie

Externe kwaliteitsevaluatie voor ronde van de Sperma analyse: globaal rapport

Externe kwaliteitsevaluatie voor ronde van de Sperma analyse: globaal rapport Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Departement Klinische Biologie Externe kwaliteitsevaluatie voor ronde 24-2 van de Sperma analyse: globaal rapport Ad hoc expertengroep: Dr. U. Punjabi (UZA);

Nadere informatie

Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland

Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland Renate van der Molen Medisch Immunoloog Afdeling Laboratoriumgeneeskunde Laboratorium Medische Immunologie Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken. 14 juni 2011 Dr. R. Maatman

Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken. 14 juni 2011 Dr. R. Maatman Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken 14 juni 2011 Dr. R. Maatman Overzicht Nationale QCs Europese projecten EQUAL Spidia Biobanken Kwaliteit in harmonisatie 2 SKML

Nadere informatie

KRITISCHE KENGETALLEN INLEIDING

KRITISCHE KENGETALLEN INLEIDING KRITISCHE KENGETALLEN INLEIDING Baarmoederhalskanker of cervixcarcinoom is wereldwijd nog steeds een van de belangrijkste oorzaken van sterfte aan kanker bij vrouwen. Nederland is één van de Europese landen

Nadere informatie

HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go?

HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go? HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go? 14 juni 2011 Bouke Hepkema Transplantatie-Immunologie Laboratoriumgeneeskunde UMCG Kwaliteit in Harmonisatie of Harmonisatie in Kwaliteit UMCG

Nadere informatie

Hilde Vanpoucke WKBWV, 28 september 2010

Hilde Vanpoucke WKBWV, 28 september 2010 Hilde Vanpoucke Calciumbindende eigenschappen + Antimicrobiële werking werd voor het eerst door Fagerhol et al. geïsoleerd uit de cytosolische fractie van polymorfonucleaire cellen en initieel L1 proteine

Nadere informatie

Verzuimgegevens BVE 3e kwartaal 2014 t/m 2e kwartaal 2015

Verzuimgegevens BVE 3e kwartaal 2014 t/m 2e kwartaal 2015 Printdatum : 5-10-2015 1/13 Aantal werknemers gemiddeld Aantal werknemers totaal Aantal fte Aantal fte BAPO Aantal fte ziek Aantal ziekmeldingen Aantal herstelmeldingen Aantal nul-verzuimers 49.100 58.155

Nadere informatie

MOLECULAIRE MICROBIOLOGIE

MOLECULAIRE MICROBIOLOGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST VOOR LABORATORIA VAN KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN DESKUNDIGEN JAARRAPPORT

Nadere informatie

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Datum: 5 juli 2017 Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Rapportnr: HHD015-FFDNA-Def01 Status: Definitief

Nadere informatie

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus?

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Critically appraised topic Leuven 10 mei 2011 Dr. Apr.

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief SEPTEMBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2016

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2016 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels

Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels Laboratoriumdiagnostiek T. vaginalis Inleiding Literatuurstudie: opties laboratoriumdiagnostiek

Nadere informatie

PRAKTIJKCONSENSUS CERVIXKANKERSCREENING Dr. Ive Talboom Medisch Centrum voor Studenten K.U. Leuven

PRAKTIJKCONSENSUS CERVIXKANKERSCREENING Dr. Ive Talboom Medisch Centrum voor Studenten K.U. Leuven PRAKTIJKCONSENSUS CERVIXKANKERSCREENING Dr. Ive Talboom Medisch Centrum voor Studenten K.U. Leuven INLEIDING Ondanks de dalende incidentie (8,9/100.000)* en mortaliteit (3,38/100.000)* van cervixkanker

Nadere informatie

Toelichting inhoud selectieleidraad aanbesteding laboratoriumdiensten. Annemieke van der Steen Regionaal projectleider vernieuwing BMHK

Toelichting inhoud selectieleidraad aanbesteding laboratoriumdiensten. Annemieke van der Steen Regionaal projectleider vernieuwing BMHK Toelichting inhoud selectieleidraad aanbesteding laboratoriumdiensten Annemieke van der Steen Regionaal projectleider vernieuwing BMHK Inhoud presentatie - Definitie(s) en uitgangspunten - Werkgebieden

Nadere informatie

Competitieschema Women's BeNe League seizoen 2013/'14

Competitieschema Women's BeNe League seizoen 2013/'14 30 aug. '13 3 sep. '13 6 sep. '13 13 sep. '13 1 okt. '13 4 okt. '13 1 Telstar R. Standard de Liegè 1 sc Heerenveen PSV/Eindhoven 1 RSC Anderlecht ADO Den Haag 1 KAA Gent FC Utrecht 1 Club Brugge KV Ajax

Nadere informatie

Ledenbinding & -werving. Velt vzw Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren Uitbreidingstraat 392c, 2600 Berchem, België www.velt.

Ledenbinding & -werving. Velt vzw Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren Uitbreidingstraat 392c, 2600 Berchem, België www.velt. Ledenbinding & -werving Velt vzw Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren Uitbreidingstraat 392c, 2600 Berchem, België Communicatiestrategie Velt verleidt en brengt mensen samen op weg naar ecologisch

Nadere informatie