SAMENVATTING sa men vat ten (ov.ww.) 1 in het kort weergeven of herhalen => recapituleren, resumeren

Transcriptie

1

2 Naam: Rik Flink Student nr.: Opleiding: Hogeschool Zuyd; Communicatie& Multimedia Design Begeleiders: Rutger Rozendal en Stef Petit Datum: 14 Juni 2004

3 SAMENVATTING sa men vat ten (ov.ww.) 1 in het kort weergeven of herhalen => recapituleren, resumeren Vriendelijk gezicht, de Nederlandse vertaling van de titel van deze scriptie. Maar wat wordt er nou met een vriendelijk gezicht bedoeld? Het vriendelijke gezicht staat voor een usable (gebruiksvriendelijke) interface. Dit is het thema van mijn onderzoek, dat ik in deze scriptie zal beschrijven. In het kader van dit thema heb ik geprobeerd deze scriptie op te zetten. Vandaar die op het eerste gezicht misschien vreemd voorkomende stijl en vormgeving. Door een duidelijk navigatie (inhoudsopgave) en eenvoudige voorbeelden heb ik geprobeerd deze scriptie usable te houden. Mocht u hier vragen, opmerkingen of suggesties over hebben dan kunt u mij altijd mailen post4rik@scarlet.nl. Het waarom van deze laatst zin zal u hopelijk duidelijk worden na het lezen van deze scriptie. 3/47

4 Dan volgt nu een korte samenvatting: In het kader van mijn opleiding Communicatie en Multimedia Design heb ik onderzoek gedaan naar de usability van SURFnet Video Portal. Een applicatie die in samenwerking met SURFnet is ontwikkeld door Noterik. Tijdens een periode van 4 maanden heb ik een traject doorlopen van probleemstelling tot conclusie. De eerste maanden ben ik vooral bezig geweest met oriëntatie op het bedrijf en de applicatie SURFnet Video Portal. Hieruit volgde de probleemstelling die staat beschreven in het eerste hoofdstuk na de inleiding. In dit hoofdstuk beschrijf ik de logica en de gebruiksvriendelijkheid van de auto en zijn richtingaanwijzers. Ik maak een verband tussen deze logica en het gebruik van interfaces. Tevens ga ik in op de centrale rol van de gebruiker bij het ontwikkelen van een interface. In het daarop volgende hoofdstuk Doelstelling ga ik dieper in op de usability van een interface in de huidige maatschappij. Met de begrippen old/new computing en information overload probeer ik het belang van de gebruiker als individu te onderstrepen. Hieruit komen ook de doelstellingen voort die zullen leiden tot een verbeterde usability van SURFnet Video Portal. De doelgroep wordt besproken na de doelstelling in het hoofdstuk Doelgroep. Hierin geef ik aan wat een doelgroep is en wie de doelgroep is van SVP in het bijzonder. Ook geef ik de verandering aan van het communiceren met een doelgroep als groep naar het communiceren met de individuele gebruiker (klant). Na de doelgroep bespreek ik de strategie in het gelijknamige hoofdstuk Strategie. In dit hoofdstuk beschrijf ik mijn algemene aanpak. Tevens bespreek ik een viertal producten die bijdragen aan het verbeteren van de usability van SURFnet Video Portal. Deze 4 producten worden ieder vrij gedetailleerd besproken. Zo ga ik in op de aanpak en beschrijf ik enkele belangrijke keuze momenten die tijdens het ontwikkelen plaats zullen vinden of al hebben plaats gevonden. Tot slot het hoofdstuk de Eindconclusie. Hierin beschrijf ik mijn eindconclusie met betrekking tot het onderzoek. Wat was het doel en in hoeverre heb ik dit doel bereikt. 4/47

5 INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inhoudsopgave Inleiding Wat vooraf ging Noterik StreamEdit 2 en SURFnet Video Portal Probleemstelling Interface en usability SURFnet Video Portal (SVP) Samenvatting Doelstelling Old and New Computing Theorie en praktijk(mijn visie) Doelstellingen Doelgroep Doelgroep omschrijving: Samenvatting: Strategie Algemene Aanpak Strategie/beslissingsmodel Human Computer Interface Quick Reference Card Handleiding Flash animatie Eindconclusie Bronvermelding Literatuur: Papers: Internet: /47

6 6/47 INLEIDING in lei ding (de ~ (v.)) 1 tekst, woorden ter voorbereiding op de eigenlijke tekst of het eigenlijke verhaal => aanloop, introductie, preambule 2 korte voordracht over een bepaald onderwerp

7 Geïnteresseerde. Vier jaar geleden (in het jaar 2000) ging de HBO-studie Communicatie en Multimedia Design (C-MD) van start. Een studie die mij aansprak door de unieke combinatie tussen Communicatie, Marketing en praktische vakken als AV en Graphic Design. Daarnaast gaf de nauwe betrokkenheid met het bedrijfsleven en een stageperiode in het derde jaar mij het gevoel dat ik met deze studie goede praktische bagage kon verkrijgen om een grote stap vooruit te zetten. Om de studie goed af te ronden heeft de opleiding mij de gelegenheid geboden een onderzoek op te zetten binnen een bedrijf naar eigen keuze. Dit was voor mij de gelegenheid om te onderzoeken wat ik zou willen doen met en vooral na mijn studie als C-MDer. In deze scriptie geef ik een beeld van het onderzoek dat ik heb gedaan naar een streaming applicatie binnen Noterik. Ik ga niet in op alle neven-activiteiten die ik binnen mijn stage bedrijf heb uitgevoerd. Evenmin beschrijf ik mijn leerervaring en leerdoelen in deze scriptie. Deze zijn terug te vinden in Friendly Inter:) het rapport. Waar ik het in mijn scriptie over heb, is het belang van usability (gebruiksgemak) en wat voor invloed een interface op deze usability heeft. Binnen mijn stagebedrijf heb ik de gelegenheid gekregen een streaming applicatie te analyseren en te onderzoeken. De scriptie is een aanbeveling, hoe op korte termijn in deze applicatie verbeteringen kunnen worden aangebracht. Voordat ik verder inhoudelijk inga op het onderzoek, wil ik de volgende mensen graag bedanken: mijn collega s van Noterik voor de leerzame en leuke tijd, vrienden en familie voor de interessante discussies, steun en huisvesting en in het bijzonder Rutger Rozendal mijn begeleider vanuit Noterik en Stef Petit begeleider vanuit de opleiding. Wat vooraf ging Een POP (Persoonlijke Ontwikkeling Plan) was voor mij een onbekend begrip. Ik had er wel eens van gehoord maar er geen enkele ervaring mee. Binnen de opleiding C- MD is het een nieuw middel om bewuster naar jezelf te kijken. Waar sta je nu en waar wil je naartoe, wat zijn je zwaktes en wat je krachten, enkele belangrijke aspecten binnen een POP. Het POP is voor mij het startsein geweest om op zoek te gaan naar een geschikte plaats voor mijn afstudeer-periode. Na enkele interessante en leerzame gesprekken, heb ik een aardig beeld gekregen in welke richting ik een afstudeerplek wou zoeken. Echter, daarmee was ik er nog niet. De vraag was namelijk hoe ik met bedrijven in contact zou kunnen komen. Via het Internet ben ik in aanraking gekomen met verschillende mensen en organisaties die mij geschikt leken, waaronder enkele in Zweden en Noorwegen. Helaas verliepen deze laatste contacten moeizaam. Sommige reageerden zelfs helemaal niet en weer anderen hadden geen interesse. Een enkeling reageerde te laat. Het resultaat was, dat ik mij breder moest gaan oriënteren, want mijn afstudeerperiode moest in februari 2004 van start gaan. 7/47

8 Wat ik zocht was een bedrijf, het liefst non-profit dat zich bezig houdt met maatschappelijke kwesties. Daarnaast was ik opzoek naar een creatief bedrijf, niet te kantoorachtig maar een beetje los. Via via kwam ik terecht op de website van Noterik, een multimedia bedrijf dat voldeed aan enkele van mijn persoonlijke criteria. Zo staat op de website vermeld dat er regelmatig projecten binnen de non-profit sector (gemeenten, zorginstellingen, scholen) lopen en zijn de woorden: maatschappelijke relevantie,enthousiasme, creativiteit en bevlogenheid woorden die mij zeer aanspreken. De interesse was gewekt alleen was het ondertussen al januari 2004 en de tijd begon te dringen. Kon Noterik mij een afstudeerplek bieden? Wat kon ik voor Noterik betekenen? Wanneer zouden we een afspraak kunnen maken voor een kennismakingsgesprek? De afspraak is gemaakt en het kennismakingsgesprek was een feit. Een spannend maar interessant gesprek mede omdat ik mij er niet bewust van was dat er meerdere kandidaten waren. Enkele dagen na het gesprek kreeg ik een telefoontje dat Noterik mij een stageplek kon aanbieden. Hoera! Nu alleen nog huisvesting in de buurt van Amsterdam. Noterik Noterik voorheen Noterik & Doonder is opgericht in 1996 door Naftalie Hershler en Jechiam Gural. Noterik is een multimedia bureau dat zich bezighoudt met verschillende interactieve en multimediale communicatievormen. De laatste jaren heeft Noterik een aanzienlijke groei doorgemaakt en is het personeel verdubbeld tot 30 medewerkers. Door deze groei is Noterik één van 400 snelst groeiende multimedia bedrijven binnen Europa. Noterik heeft als specialisme streaming media. Binnen Noterik wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van streaming media. Naast onderzoek biedt Noterik ook concrete diensten en producten aan, soms in samenwerkingsverband met bijvoorbeeld de gemeente Eindhoven en SURFnet. De organisatie binnen Noterik is vrij los van karakter. Deze informele sfeer zorgt ervoor dat iedereen bij iedereen naar binnen kan lopen en is er sprake van directe communicatie. Wat ook kenmerkend is aan Noterik is dat het personeel voor 30 tot 40% uit stagiaires bestaat. StreamEdit 2 en SURFnet Video Portal Binnen mijn scriptie zal ik het veelvoudig over StreamEdit 2 (SE2) hebben omdat dit de codebase* is achter de applicatie van SURFnet Video Portal (SVP) waarnaar ik onderzoek heb gedaan. SE2 is, zoals de naam al aangeeft, de opvolger van SE1, een door Noterik ontwikkelde codebase voor streaming applicaties. In samenwerking met SURFnet, dat reeds een eerste versie van hun SURFnet Video Portal heeft ontwikkeld, is SE2 ontstaan. 8/47

9 In het kort heeft SE2 de volgende functionaliteiten: Presenteren en bewerken van en zoeken naar streaming media bestanden. Tijdens de ontwikkeling van SE2 is voornamelijk gekeken naar de technische mogelijkheden van deze codebase hetgeen een zeer geavanceerde codebase tot gevolg heeft. Er is tijdens het ontwikkelingsproces echter minder goed gelet op het gebruiksgemak van de applicatie die gebruik maakt van SE2. Dit heeft tot gevolg dat de toegankelijkheid wordt beperkt. We hebben dus te maken met een applicatie (SVP) die geschikt moet zijn voor een zeer grote doelgroep (zie doelgroep omschrijving) met ontzettend veel technische mogelijkheden. De gebruiksvriendelijkheid en het gemak is nog niet optimaal en voor verbetering vatbaar. Dit laatste is erg belangrijk en zal nadrukkelijk in mijn scriptie aan bod komen. Note: Wanneer ik het binnen mijn scriptie heb over SVP dan bedoel ik daarmee de applicatie SURFnet Video Portal met de codebase SE2. Wat is SVP precies voor applicatie? Ik heb al genoemd wat de hoofd functionaliteiten van SE2 zijn, presenteren en bewerken van en zoeken naar streaming media bestanden. Een meer specifieke beschrijving van SVP is: De SURFnet Video Portal is een web omgeving om audio- en videomateriaal op te slaan, te bewerken en uit te zenden. Ook kunnen media files gebundeld worden in collecties. Hiermee wordt het bijvoorbeeld mogelijk om op een eenvoudige wijze content te delen tussen organisaties en te gebruiken binnen instellingsoverstijgende projecten. Via de webomgeving kunnen eindgebruikers zoeken naar streaming bestanden en bladeren door de collecties. Ook is het mogelijk om diverse bewerkingen, zoals het maken van virtuele uitsnedes en een playlist, uit te voeren. De streaming bestanden kunnen direct via de Portal worden afgespeeld of worden geïntegreerd in eigen documenten. * Codebase en applicatie? Het verschil tussen een codebase en een applicatie is uit te leggen door eerst te omschrijven wat een codebase is. Een codebase is een verzameling van allemaal functionaliteiten. Wanneer en klant een bepaalde vraag heeft, dan wordt gekeken welke functionaliteiten voor hem geschikt zijn. Vervolgens worden deze functionaliteiten als het ware uit de codebase gehaald en vormen ze gezamenlijk de applicatie. codebase SE2 applicatie A applicatie B applicatie C 9/47

10 10/47 PROBLEEMSTELLING pro bleem stel ling (de ~ (v.)) 1 het stellen van een probleem, m.n. als uitgangspunt van wetenschappelijk onderzoek => problematiek

11 Een probleem is vaak de trigger van een onderzoek. Als onderzoeker probeer je een probleem te begrijpen en in kaart te brengen. Dit begrijpen en het in kaart brengen van het probleem is al 50% van de eventuele oplossing. Hoe kun je namelijk iets oplossen als je niet weet wat je moet oplossen. Dit klinkt logisch maar in de praktijk wordt vaak te snel een oplossing gekozen die achteraf niet het gehele probleem tackelt. In dit hoofdstuk beschrijf ik de problemen binnen het gebruik van SVP. Allereerst ga ik in op het probleem vanuit een breder kader waarna ik vervolgens specifiek inga op SVP. Ik sluit dit hoofdstuk af met een korte samenvatting met probleemstellingen. Interface en usability Leren autorijden is een leerproces dat velen bekend zal voorkomen. De eerste les en jij zit voor het eerst als bestuurder in de auto Je kijkt in je spiegels, geeft gas, schakelt, geeft richting aan en dan moet je ook nog luisteren naar de instructies van de rijinstructeur. Waaraan ben je begonnen? Komt dit ooit goed zul je misschien gedacht hebben, zoveel dingen komen op je af. Er is geen touw aan vast te knopen en logica zit er helemaal niet in. Toch halen mensen hun rijbewijs en rijden er dagelijks miljoenen mensen met hun auto naar het werk. Hoe dat kan? Omdat er wel degelijk logica in een auto zit. Alleen moeten we daar eerst aan wennen. Zo is de richtingaangever zo geplaatst, dat je deze de kant opdrukt in richting waarin je stuurt. Stuur je naar links dan neem je de richtingaangever mee naar beneden, stuur je naar rechts dan neem je het mee omhoog. Wat handig is, is dat dit in bijna alle auto precies hetzelfde werkt. Kun je in één auto rijden dan kun je eigenlijk in elke auto rijden. Nadeel is echter dat we ons heel moeilijk kunnen aanpassen wanneer het toch anders werkt. Een vakantie in Engeland bezorgt een gemiddelde bestuurder nog wel eens een stresssituatie. 11/47

12 Hoe gebruik ik een interface. Waar ik naar toe wil is het volgende. Binnen de huidige maatschappij wordt de mens constant bloot gesteld aan allerlei verschillende soorten interfaces. In auto s, magnetrons, mobile telefoons, afstandbedieningen, enz. Een interface is volgens het Engelse woordenboek: raakvlak,koppeling,contact,aansluiting. In het voorbeeld van de auto zorgt de interface, het dashboard via de richtaanwijzer, voor een koppeling met de lampen die aangeven dat de auto bijvoorbeeld links de bocht om wil. Erg handig, een interface, als je ten miste weet hoe je deze moet gebruiken. Dit brengt mij gelijk tot het eerste probleem waar veel interfaces mee hebben te kampen. Wat wil de gebruiker zelf voor interface Om goed gebruik te kunnen maken van een interface zijn er regels nodig. Regels/ richtlijnen die door zowel de ontwikkelaar als de gebruiker vastgesteld dienen te worden. Dit schort er in de praktijk nog wel eens aan. Regels worden namelijk voornamelijk bedacht door de ontwikkelaar en dat heeft grote gevolgen voor het eindresultaat. Ik kom er in deze scriptie nog een aantal keren op terug maar communicatie met de (eind)gebruiker is hier essentieel. Dit is tevens het tweede probleem. 12/47

13 Aan welke richtlijnen, zowel technische als visuele, moet een interface voldoen Een derde probleem is de hoeveelheid richtlijnen die worden opgesteld. Computergiganten als Microsoft en IBM hebben beide zelf omschreven richtlijnen waaraan de door hen gebouwde interfaces aan moeten voldoen. Daarnaast probeert men ook nog een standaard richtlijnen pakket op te stellen 1 die voor iedere interface zou moeten gelden. Nadeel van deze richtlijnen is dat deze elkaar kunnen tegenspreken. Voorbeeld: Volgens een bepaalde richtlijn mag een navigatiemenu uit niet meer dan 7 links bestaan dit in tegenstelling tot de richtlijn dat zegt dat je navigatie links moet categoriseren. Welke geef je dan voorrang? Wegen de kosten op tegen de baten Een laatste maar voor veel bedrijven een zeer essentieel probleem is het kostenaspect dat een goed ontworpen interface met zich meebrengt. Probleem staat hier bewust tussen quotes omdat vaak gedacht wordt dat een interface ontwerp hoge kosten met zich meebrengt. Dit is waar, een interface, die goed ontworpen wordt, zeker als hierbij usability een zeer belangrijke rol speelt, kost veel geld. Maar door deze investering zul je kosten kunnen besparen op medewerkers die hulp moeten bieden, op het herontwerpen omdat bepaalde zaken niet duidelijk zijn of werken, op documentatie die te moeilijk wordt en voorkom je dat gebruikers niet meer met de applicatie willen werken. (goede usability is al het ware een soort dienstverlening) In het verder verloop van mijn scriptie heb ik het niet meer over de interface maar gebruik ik Human Computer Interface (HCI). Dit geeft namelijk aan dat er rekening wordt gehouden met het menselijk (human) aspect en dat het specifiek gericht is op de computer. 1 Een informatieve website over internationale stadaarden 13/47

14 SURFnet Video Portal (SVP) Zoals ik hiervoor al even benoemde, heeft de gebruiker een belangrijk rol tijdens het ontwerpen van een HCI. Misschien is de rol van de gebruiker wel het belangrijkste aspect binnen een HCI ontwerpen. Een vraag die dan ook gesteld moet worden is: Wie is deze (eind)gebruiker? De HCI wordt immers voor hem gemaakt. Binnen de ontwikkeling van zowel SE2 als SVP heeft deze vraag in mijn ogen te weinig aandacht gekregen. Dit dus resulteert in een beperkte interface. Een tweede belangrijk punt waar men tijdens het ontwikkelen van SE2 tegenaan liep, was de netheid van de broncode. Het ontwikkelingsproces is door veel verschillende mensen uitgevoerd. Daarnaast zijn er constant functionaliteiten toegevoegd zonder goed te overleggen waar, hoe en waarom. Dit heeft geleid tot een ongeordendheid in het hart(broncode) van de codebase. Een ander punt met betrekking tot de broncode is, dat er geen duidelijk scheiding bestaat tussen code en vormgeving. Hierdoor zijn aanpassingen aan zowel de vormgeving als de code niet gemakkelijk. De vormgeving is als het ware geïntegreerd in de code. Kijken we naar de huidige HCI dan zien we dat deze passief is. De HCI dient louter als koppeling van data. Vergelijken we dit met een actieve HCI dan zal er interactie zijn met de gebruiker. De HCI zal de gebruiker dirigeren door de applicatie, bijsturen en hulp verlenen als dit nodig zou zijn. Deze hulpverlening is ook een punt op zich dat in de huidige situatie te weinig aandacht krijgt. Vaak moet een medewerker binnen Noterik de gebruiker stap voor stap begeleiden wanneer deze vast is komen te zitten. Als laatste punt is de functionaliteit binnen zowel SE2 als SVP onoverzichtelijk. Welke functionaliteiten zijn nodig binnen SVP en welke overbodig. Hoe gebruiken we een bepaalde functionaliteit en welke plaats krijgen deze functionaliteit binnen het geheel. Samenvatting Als we de belangrijkste punten binnen de probleemstelling samenvatten ziet die er als volgt uit. - Gebruiksgemak van SVP is beperkt. - Functionaliteiten van SVP zijn onduidelijk bij de gebruiker. - Er is een beperkte helpondersteuning met betrekking tot gebruik van SVP. - Vormgeving is grotendeels geïntegreerd in de code. - Weinig interactie met de gebruiker. - Geen duidelijk beeld wie de eindgebruiker is. 14/47

15 15/47 DOELSTELLING doel stel ling (de ~ (v.)) 1 gesteld doel => finaliteit

16 Doel is een woord wat op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden. Vraag een willekeurige voetbalsupporter om een definitie en hij zal keurig beschrijven dat een doel bestaat uit twee palen, een lat en een net. Niet echt het doel dat ik zou verwachten in een scriptie, maar hij heeft wel gelijk. Vreemd? Niet echt eigenlijk dat deze paalconstructie een doel wordt genoemd als je bekijkt dat het voor een voetbalspeler de bedoeling is om te scoren. Zijn doel is het doel, en het liefst dat van de tegenstander. Binnen dit hoofdstuk zal ik beschrijven wat mijn doelen zijn binnen het onderzoek dat ik bij Noterik heb uitgevoerd. Deze doelen komen voort uit de probleemstelling en zullen terugkomen bij de strategie en de eindconclusie Tevens beschrijf ik in dit hoofdstuk hoe ik tot deze doelen ben gekomen en wat mijn gedachte achter deze doelen zijn. Als laatste punt binnen dit hoofdstuk zal ik gebruik makend van SMART methodiek mijn doelstellingen formuleren. Old and New Computing Old en new computing, twee termen die worden gebruikt door Ben Schneiderman in het Boek Leonardo s Laptop. In dit boek beschrijft hij dat computergebruikers op verschillende manieren gebruik kunnen maken van hun computers. Het onderscheid old en new legt hij als volgt uit: Stelt een computergebruiker zich afhankelijk op en laat hij zich sturen door de computer dan hebben we het volgens Schneiderman over Old computing. Neemt een computergebruiker echter zelf het initiatief en stuurt hij de computer aan noemen we dit new computing. Persoonlijk en mede door mijn opleiding als C-mder zie ik een steeds groter wordende behoefte om zelf de controle in handen te nemen. Geen onduidelijk interfaces of vage foutmeldingen meer, maar gewoon een gebruiksvriendelijke omgeving waarin jijzelf als gebruiker de volledige controle hebt. Deze trend zien we terug op het internet, waar al veel experimenten zijn gedaan met het analyseren van het gedrag van de gebruiker. Zo probeert men binnen de reclamewereld advertenties zodanig op te zetten dat deze precies afstemmen op de eindgebruiker (Gedragstargeting) en zien we in nieuwe applicatie / softwarepakketten een trend in het gebruik van profielen. Portal About.com besloot vorige week om over te stappen op gedragstargeting. Zowel de content als de reclame zal worden aangepast aan het gedrag van de bezoeker. Het doel is om de bezoeker meer tijd te laten besteden aan het onderwerp waar hij mee bezig is, zodat de adverteerder ook meer tijd heeft om zijn boodschap voor het voetlicht te brengen. Bron: Microsoft.NET-ervaringen lezen de voorkeuren en profielgegevens van de gebruiker, die liggen opgeslagen in bouwsteenservices, en nemen de gegevens en voorkeuren van de gebruiker automatisch op in de weergegeven informatie. Bron: 16/47

17 Tijdens het analyseren van SVP schoten deze twee termen,old en new computing, door mijn hoofd. Ik vond ze erg toepasselijk omdat SVP een heel duidelijk voorbeeld is van Old computing. SVP vraagt namelijk om heelveel input en als gebruiker is het zeer onduidelijk wat waar voor nodig is en wat de stappen zijn die je moet doorlopen. Als algemeen doel stel ik dan ook dat SVP een new computing applicatie zou moeten worden waar ik doormiddel van dit onderzoek en advies een bijdrage aan wil leveren. Theorie en praktijk(mijn visie) Tijdens mijn eerste jaar als student C-MD hadden we net de grote knal van de internet luchtbel achter de rug. Veel bedrijven gingen op de fles of moesten reorganiseren. Wat de oorzaken en de gevolgen waren ga ik in deze scriptie verder niet toelichten, daar zijn voldoende boeken over geschreven. Wat ik wel wil aanhalen is dat er sinds die tijd veel meer aandacht is gekomen voor de gebruiker. Ik heb tijdens de vier jaren van mijn studie ervaren, dat er een verandering op gang is. Waren websites in het begin voornamelijk statisch en voorzien van onbruikbare informatie, gaandeweg nam het aantal interactieve websites gestaagd toe. Tijdens mijn studie zijn vele verschillende theorieën de revue gepasseerd; Het opzetten van een community om de betrokkenheid te vergroten, storytelling om mensen mee te nemen en vast te houden en interface ontwerp om de controle bij de gebruiker neer te leggen. Al deze theorieën en soms praktische toepassingen zijn zeer nuttig om te bestuderen. Wat mij echter stoort is, dat iedere schrijver of bedenker van een bepaalde theorie ervan overtuigd is dat zijn theorie de enige juiste is. Ik ben van mening dat juist gekeken moet worden waar theorieën elkaar aanvullen en welke binnen een bepaalde situatie het beste passen. Dit zou tevens de insteek van de schrijver moeten zijn. Maar waarom is new computing zo belangrijk in een maatschappij waar de informatiestroom zo gigantisch groot is? "The world's total yearly production of print, film, optical, and magnetic content would require roughly 1.5 billion gigabytes of storage. This is the equivalent of 250 megabytes per person for each man, woman, and child on earth." Bron: How Much Information? by University of California, Berkeley Mensen hebben er geen behoefte aan veel inspanning te plegen om zowel aan informatie te komen als informatie te leveren. Door het aanbod zijn mensen (ontvangers) veel kritischer geworden waardoor de aanbieder (zender) meer aandacht moet besteden aan de vorm waarin hij zijn boodschap wil overbrengen. Enkele trends die hierop invloed hebben zijn: - time compression (Michael Tchong, Emerge editie38) Tijd wordt steeds belangrijker en mensen zullen hun tijd steeds bewuster gaan besteden. De vraag: Hoe gaat het met je? wordt steeds vaker beantwoord met druk dan met bijvoorbeeld goed. 17/47

18 - multi-tasking (Michael Tchong, Emerge editie38) Door tijdgebrek gaan mensen verschillende taken combineren. Dit heeft niet altijd positieve gevolgen. Bellen in de auto is daar een voorbeeld van, maar je ziet het ook terug op het internet. Gebruikers moeten in één oog opslag begrijpen wat van hen verwacht wordt anders haken ze af. - individualisering Mensen komen steeds meer voor zichzelf op, maken eigen keuzes en willen controle over hun eigen leven. Het is dus de kracht van een website-, applicatie-, reclameontwerper enz. om op deze trends in te spelen. Dit betekent; terug gaan naar de boodschap. Wat wil je bereiken (doel). Hoe wil je dit bereiken. Wie is mijn doelgroep of misschien beter, wie is mijn individuele target. Dit klinkt als een basis les marketing en niet echt vernieuwend. De essentie blijft in mijn ogen dan ook hetzelfde alleen moeten we ons meer gaan richten op het individu en hem/haar het stuur in handen geven. Terug naar de applicatie SVP. Deze applicatie is gebouwd vanuit een behoefte. Ikzelf ben van mening dat deze behoefte in beperkte mate in kaart is gebracht. Namelijk een belangrijke drijfveer van de bouw van SE2 was het vernieuwende, wat is er allemaal technisch mogelijk. Deze drijfveer is prima, alleen heeft dit vaak negatieve invloed op het gebruiksgemak en het doel. Waar we in mijn ogen juist naar toe moeten is, dat je een applicatie zo ontwerpt dat de gebruiker precies kan doen wat hij moet doen en dit op een zo gemakkelijk mogelijk manier. De applicatie moet voor hem werken en niet andersom. Doelstellingen 1) Binnen een termijn van 2 maanden duidelijk in kaart brengen wie de SVP gebruiker is, wat zijn gedrag is en wat zijn verwachtingen zijn met betrekking tot SVP. 2) Overzicht creëren binnen een termijn van 3 weken welke functionaliteiten in de huidige SVP applicatie aanwezig zijn. 3) De usability van de HCI met 50% verhogen aan het eind van ) In het herontwerp van HCI SVP 95% van de vormgeving los koppelen van de code. 18/47

19 19/47 DOELGROEP doel groep (de ~) 1 groep waarop een initiatief gericht is

20 Doelgroep is iets waar we allemaal toe behoren. Niet altijd tot dezelfde maar schrijf maar eens op papier tot welke groepen jezelf behoort. Waarschijnlijk heb je aan 1 a4tje niet genoeg. Wat is er nou zo belangrijk aan deze doelgroepen, waarom worden doelgroepen eigenlijk gebruikt? Het antwoord is vrij eenvoudig, een doelgroep geeft aan tot wie je je richt. Bijvoorbeeld als marktverkoper in zwabbers richt ik mij tot de huisvrouw die de markt op woensdagmiddag bezoekt. Dit zijn namelijk de grootste groep mensen die geïnteresseerd zijn in mijn product. Natuurlijk zijn er genoeg andere mensen die ook zwabbers kopen. Een andere doelgroep misschien. Maar de hoofddoelgroep van de marktverkoper blijft de huisvrouw. Het belang van deze doelgroep is, dat je als in dit geval marktverkoper inspeelt op de kenmerken van deze doelgroep. Bijvoorbeeld; ik weet als marktverkoper dat huisvrouwen houden van de kleur blauw en dus maak ik mijn zwabbers blauw. Deze aanpak werkt en je ziet het overal om je heen gebeuren maar het kan ook anders. Stel je voor; een huisvrouw, die houdt van de kleur blauw maar haar hele appartement is in het geel. Daarnaast is ze 1 meter 90 en heeft ze van kinds af aan weinig kracht in haar rechterarm. De marktverkoper zou op de een of andere manier deze gegevens kunnen opvragen en haar een zwabber verkopen die geel van kleur is, extra lang en met een linkshandig handvat. Onmogelijk!? In mijn ogen niet, misschien gaan we dit niet gelijk zien op een markt maar binnen de nieuwe media gaan we hier wel naar toe. De trend individualisering en het begrip new computing komen hier terug. Ik richt me niet alleen tot een doelgroep maar ik ken de individuele gebruiker. (of bijvoorbeeld klant) Binnen dit hoofdstuk zal ik deze individuele gebruiker nog niet bespreken maar me beperken tot de doelgroep van SVP. Wat ik wil aangeven in deze inleiding is dat we toegaan naar een veel persoonlijker benadering. De doelgroep wordt in de toekomst veel specifieker tot op het niveau van het individu. Doelgroep omschrijving: Om een beeld te geven wie de doelgroep van SVP is zal ik deze op drie verschillende manieren beschrijven. Aller eerst een opsomming van kenmerken van de doelgroep. Vervolgens beschrijf ik een voorbeeld persoon binnen deze doelgroep en als laatst geef ik partijen aan die onder deze doelgroep vallen. Informatie over de doelgroep komt mede uit de enquête die ik heb gehouden onder SURFnet medewerkers. (zie Rapport bijlage2 enquête ) SURFnet medewerkers maken nu gemiddeld ruim een jaar gebruik van SURFnet Video Portal 20/47