Voortgangsrapportage Spoorzone Delft. Stand van zaken per 1 april 2008

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Spoorzone Delft Stand van zaken per 1 april 2008

2 Geachte lezer, Voor u ligt de derde voortgangsrapportage van het project Spoorzone Delft. Deze halfjaarlijkse voortgangsrapportage gaat in op de afwijkingen in de uitvoering ten opzichte van de hoofdplanning, de financiële planning en de risicobeheersing en verstrekt inzicht in de hoofdlijnen voor de nabije toekomst. Deze voortgangsrapportage geeft de stand van zaken weer per 1 april Opdracht project Spoorzone Aanleg van de spoortunnel, sloop van het spoorviaduct en herontwikkeling van het stedelijk gebied door de bouw van circa 1500 woningen, circa m 2 kantoorruimte en een kwalitatief hoogwaardig ingerichte openbare ruimte, een compacte OV-knoop en de realisatie van een nieuw stadskantoor in combinatie met een nieuwe stationshal. Het mogelijk maken van spoorverdubbeling, op termijn noodzakelijk door de groei van het treinverkeer. Sloop van het spoorviaduct zodat de barrière en (gevoelde) scheiding in de stad wordt opgeheven en de bron van hinder (geluid, trillingen, neerslag van metaaldeeltjes, vervuiling en sociale onveiligheid onder het viaduct) verdwijnt. Verbetering van de integrale veiligheid in en de aantrekkelijkheid van het stationsgebied. Om deze doelen te bereiken zijn alle bestuurlijke besluiten genomen en in oktober en december 2005 met subsidiegevers en private partijen de nodige uitvoeringsovereenkomsten gesloten. De hoofdplanning (geactualiseerd in 2007) is erop gericht dat de bouw van de tunnel in 2009 begint, dat de eerste treinen begin 2013 door de tunnel rijden en dat het hele project wordt afgerond in 2020, als de laatste woningen worden opgeleverd. In februari 2006 heeft de gemeenteraad toestemming verleend tot uitvoering van het project door het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft B.V. (OBS). Inmiddels is in een lastgeving vastgelegd binnen welke kaders het OBS het project uitvoert. De financiële kaders zijn beschreven in de business case die onderdeel uitmaakt van de overeenkomsten die zijn gesloten op 5 oktober Blad 2 van 10

3 Afwijkingen in de uitvoering ten opzichte van de hoofdplanning 1. Algemeen OBS Oprichting in 2006 Februari 2006 verleende de gemeenteraad toestemming tot oprichting van het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft B.V.. De provincie Zuid-Holland gaf op basis van kritische toets op risico s de vereiste toestemming, zodat het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft op 5 oktober 2006 formeel is opgericht. Financiële en administratieve ontvlechting tussen het OBS en de gemeente heeft plaatsgevonden ingaande De financiële verrekening van de balansposten jaarrekening 2006, alsook de verwervingskosten 2007 worden verwerkt in de gemeenterekening 2007 en in de jaarrekening 2007 van OBS. OBS brengt de (eerste) jaarrekening 2007 in juni 2008 uit aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders. 2. Publieke procedures Bestemmingsplan In februari 2006 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan Spoorzone vastgesteld dat daarna in procedure is gebracht. In oktober 2006 verleende Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland goedkeuring aan dit document. De gemeente heeft het plan vervolgens ter inzage gelegd. Gedurende deze termijn bestond de mogelijkheid beroep in te stellen bij de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Hier zijn 10 beroepen ingesteld, waarvan er later 1 is ingetrokken. Ook is er 1 verzoek ingediend om een voorlopige voorziening. Bij uitspraak van 10 april 2007 heeft de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dit verzoek om voorlopige voorziening afgewezen. Ruimtelijke ordening Kwaliteitskader, beeldkwaliteitsplan, inrichtingsplan openbare ruimte: januari 2007 gereed In het kader van de beoordeling van de beroepen heeft de Raad van State op 17 januari 2008 een zitting gehouden. Degenen die een beroep hadden ingediend konden dat toen toelichten. Op 1 april 2008 heeft de Raad van State nog geen uitspraak gedaan. Het beeldkwaliteitskader is in voorbereiding. Blad 3 van 10

4 3. Uitvoeringsprojecten Spoorinfrastructuur Europese aanbesteding spoortunnel: 1 januari 2007 aanneemsom bekend 1 april 2007 gunning aan een bouwcombinatie 1 april 2007 go/no go-beslissing. Het rijk, de gemeente en de regionale partijen hebben de ambitie om met de beschikbare budgetten een toekomstvaste tunnel te bouwen, voorbereid op viersporigheid. Om een toekomstvaste oplossing van de spoortunnel ter hoogte van DSM en de Kampveldweg mogelijk te maken heeft het ministerie in september 2007 formeel toegezegd een aanvullende subsidie van 20 miljoen (inclusief BTW) te willen beschikken aan ProRail. In november 2007 heeft het ministerie nog een extra bijdrage toegezegd van 40 miljoen (inclusief BTW) voor het ontgraven van de tunnelbuizen voor de sporen 3 en 4, op voorwaarde dat het ministerie dit bedrag kan vrijmaken in de begroting. De toezegging komt vooruitlopend op een besluit van het kabinet over viersporigheid door Delft. Met het oog op deze ambitie en de beschikbare middelen heeft de stuurgroep Rijk- Gemeente eind 2007 de vier gegadigde bouwcombinaties uitgenodigd om een geactualiseerde aanbieding in te dienen die uitgaat van variant 2b uit de scope. Deze variant omvat een spoortunnel met een 4-sporig casco, waarvan alle buizen zijn uitgegraven en die 2-sporig is ingericht. In deze variant zijn verder opgenomen een ondergrondse parkeergarage en stadsgracht aan de Spoorsingel, de OV-knoop en de verlaagde Kampveldweg. De vier gegadigden hebben 25 januari 2008 hun aanbiedingen ingediend. Deze zijn vervolgens beoordeeld in opdracht van ProRail, die de aanbesteding formeel uitvoert. Op grond van de uitkomsten is besloten de procedure voort te zetten met één gegadigde, en wel degene die de laagste prijs heeft ingediend. Dit is conform de aanbestedingsleidraad. Hiermee is de aanbestedingsprocedure voor de overige gegadigden niet formeel beëindigd; mocht ProRail om welke reden dan ook besluiten de onderhandelingen met hen te willen hervatten, dan staat de mogelijkheid hiertoe open. Inmiddels loopt een onderhandelingstraject, als onderdeel van de aanbestedingsprocedure. Dit onderhandelingstraject moet uitwijzen of de gewenste scope 2b inderdaad haalbaar is. Daarnaast vindt overleg plaats met het rijk en met de regionale partijen om de beschikbare middelen optimaal te kunnen inzetten voor het project, om de bouw van een viersporige tunnel in casco veilig te stellen. Als blijkt dat scope 2b niet haalbaar is, wordt de tunnel conform de afspraken in de uitvoeringsovereenkomst van oktober 2005 aanbesteed in een goedkopere variant die past binnen het beschikbare budget. Als gekozen wordt voor een variant die afwijkt van de afspraken in de uitvoeringsovereenkomst, dan vindt een heroverweging plaats van de risicoverdeling. Blad 4 van 10

5 De planning is in juli 2008 een voorovereenkomst te sluiten met een bouwcombinatie. Voorafgaand hieraan wint het college advies in bij de raadscommissie RO. Uitgangspunt is dat het risico voor de gemeente niet toeneemt ten opzichte van het risicoprofiel dat is opgesteld in 2005, zodat het project binnen de vastgestelde grenzen van de lastgeving blijft. Na de voorovereenkomst heeft de geselecteerde bouwcombinatie ongeveer 1 jaar de tijd om de uitvoering voor te bereiden en alle benodigde vergunningen te verkrijgen. Als deze vergunningen zijn verleend, volgt half 2009 de definitieve gunning door ProRail. Daarna kan de uitvoering onmiddellijk starten. Vooruitlopend op de definitieve gunning zullen mogelijk al voorbereidende werkzaamheden plaatsvinden, zoals het verleggen van kabels en leidingen. Naar huidige inzichten kan de spoortunnel medio 2013 in gebruik worden gesteld. Het totale spoorse deel van het project kan begin 2016 gereed zijn. Het meeste vastgoed dat nodig is voor de bouw van de spoortunnel is inmiddels verworven. Voor het resterend vastgoed lopen nog minnelijke onderhandelingen met een aantal eigenaren. Als die niet tot resultaat leiden, dan vindt onteigening plaats. Voor de bouw van de spoortunnel gebeurt dit door ProRail, op basis van titel IIa in de Onteigeningswet. DSM is een van de eigenaren waarmee overleg is gevoerd. Deze besprekingen hebben nog niet geleid tot overeenstemming. Om uitvoering van het project tijdig mogelijk te maken zet ProRail parallel hieraan de weg van onteigening in. OV-knoop Architectenbureau Benthem Crouwel werkt het ontwerp voor het ondergrondse deel van het knooppunt (perronhal en fietsenkelder) verder uit. Stedelijke herontwikkeling Ontwikkelingsplannen bouwkavels in 2007 Conform de geactualiseerde planning wordt het verkavelingsplan uitgewerkt in Blad 5 van 10

6 Verwervingen: 2007/2008 De gemeente is in 2000 begonnen met het aankopen van de panden in het stationsgebied, omdat toen steeds zekerder werd dat de tunnel er zou komen en de gemeente bewoners niet te lang in onzekerheid wilde laten. Het meeste onroerend goed is inmiddels in handen van de gemeente. Voor het resterend onroerend goed lopen nog minnelijke onderhandelingen. Als die niet tot resultaat leiden, dan vindt onteigening plaats. Voor de stedelijke ontwikkeling vindt onteigening plaats door de gemeente, op basis van het bestemmingsplan. De gemeente wacht met het starten van de onteigeningsprocedure totdat de uitspraak van de Raad van State is ontvangen en bestudeerd. De geactualiseerde planning gaat ervan uit dat de aangekochte panden langer beheerd moeten worden. 4. Stadskantoor en stationshal Nieuwbouw spoorzone Architectenselectie stadskantoor/station: 1 maart 2006 architect geselecteerd; 1 januari 2007 definitief ontwerp gereed In de voortgangsrapportage van oktober 2007 is gemeld dat de verwervingskosten beduidend hoger uitgevallen dan op 5 oktober 2005 werd verwacht. Naar huidige verwachtingen is het tekort (per prijspeil ultimo 2007) te berekenen op afgerond 5 miljoen, rekening houdend met het nog te verwerven vastgoed. De definitieve verwervingskosten kunnen hiervan nog afwijken. Deze hogere kosten worden terugverdiend vanuit de te verwachten hogere opbrengsten uit het gemeentefonds, OZB en compensatie bouwleges. De nieuwbouw in de Spoorzone kan voor een klein deel beginnen tegelijk met de bouw van de tunnel. De meeste woningen zullen later volgen. De laatste fase van de stedelijke ontwikkeling kan in 2020 klaar zijn. In juli 2007 is gekozen voor Mecanoo Architecten BV, als ontwerper voor het nieuwe stadskantoor (Het Nieuwe Kantoor) en de stationshal. Inmiddels is de opdracht ook formeel gegund voor het maken van een voorlopig ontwerp (VO). Het architectenbureau werkt het ontwerp nu uit. Voor de start van de VO-fase is het globaal programma van eisen van 2006 op onderdelen nader uitgewerkt in een meer gedetailleerd programma van eisen. De raad is in februari 2008 schriftelijk geïnformeerd over de wijzigingen die zijn doorgevoerd. Uitwerking van het definitieve ontwerp kan plaatsvinden na goedkeuring van het voorlopig ontwerp door de gemeente (stadskantoor) en OBS (stationshal). Dit gebeurt in samenwerking met onder anderen de constructeurs van de tunnel, Benthem Crouwel (ondergronds station) en Joan Busquets voor de aansluiting met de openbare ruimte. Blad 6 van 10

7 Europese aanbesteding bouw stadskantoor/station: tweede helft 2007 aanbesteding De aanbestedingsprocedure van de bouw kan starten op het moment dat het definitief ontwerp is goedgekeurd en tot op besteksniveau is uitgewerkt. Volgens de huidige planning moet start bouw plaatsvinden in november 2011, omdat de 1 e fase van het stadskantoor (ruwbouw) en stationshal gereed moeten zijn voordat medio 2013 de trein door de tunnel gaat rijden. Zodra de tunnel in gebruik is en het oude spoor weg is (2013), wordt naast de tunnel het tweede deel van het stadskantoor gebouwd, op de locatie van de spoorbaan die vrijkomt. Blad 7 van 10

8 Subsidies Subsidies Subsidieaanvraag en -toekenning VROM: 1 november 2005 subsidieaanvraag naar VROM Eerste voorschot van 25 mln. in 2005 naar Delft; jaarlijkse verantwoording. Volgens afspraak uitbetaling in 2008 van 50 mln. op basis van een liquiditeitsbegroting Financiële verantwoording: jaarlijks, eindverantwoording in 2009 Subsidieaanvraag en -toekenning Verkeer & Waterstaat Voor 1 januari 2006 subsidieaanvraag van ProRail aan V&W Uitbetaling door V&W aan ProRail in 2011 Voorwaarde: ingebruikneming in 2011 Subsidie provincie Zuid-Holland: aanvraag en toekenning Subsidie Haaglanden (BOR): aanvraag en toekenning VROM heeft het eerste voorschot ad 25 miljoen voor verwerving vastgoed uitgekeerd in De gemeente heeft het verzoek om uitbetaling van de tweede termijn ad 50 miljoen in februari 2008 verzonden aan VROM; uitbetaling wordt verwacht in april In afwijking van de afspraken in de BUOK en de subsidiebeschikking aan ProRail heeft het ministerie in de begroting ruimte gevonden om al vanaf 2007 en niet eerst in 2011 gemaakte kosten te betalen. De verdeling die het ministerie hanteert is opgenomen in het projectenboek van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) voor Inmiddels heeft ProRail in 2007 aan de gemeente een voorschot uitbetaald van 20 miljoen. In juli 2007 heeft het ministerie aan de gemeente toegezegd aan ProRail een aanvullende subsidie van 20 miljoen inclusief BTW te willen beschikken voor een toekomstvaste ligging van de tunnel bij de Kampveldweg en de aansluiting van DSM op het spoor. In november 2007 heeft het ministerie aan de gemeente nog een extra bijdrage toegezegd van 40 miljoen inclusief BTW voor het ontgraven van de tunnelbuizen voor de sporen 3 en 4. De beschikking hiervoor is nog niet aangevraagd, omdat nog overleg plaatsvindt met V&W over de uit te voeren scope en de risicoverdeling. Subsidie is toegekend. Met de provincie vindt overleg plaats over de uitbetaling van de bijdrage, conform de afspraken van 5 oktober De provincie heeft het verzoek om uitbetaling van de eerste termijn in behandeling. Subsidie is toegekend. Met het stadsgewest vindt overleg plaats over de uitbetaling van de bijdrage, conform de afspraken van 5 oktober Het stadsgewest heeft het verzoek om uitbetaling van het resterende bedrag in behandeling. Blad 8 van 10

9 Eigen inbreng gemeente Delft Wijze van dekking van gekapitaliseerde hogere inkomsten uit gemeentefonds, OZB-opbrengsten en compensatie bouwleges De totaal te verstrekken gemeentelijke bijdrage ad 45 miljoen (ex btw en prijspeil 2005) wordt in drie tranches van 15 miljoen (geïndexeerd voor prijsstijging en rente) aan OBS ter beschikking gesteld. Deze gemeentelijke bijdrage wordt op termijn weer terugverdiend. De financieel te volgen werkwijze moet nog via een begrotingswijziging verwerkt worden in de gemeentelijke meerjarenbegroting (en daarop volgende meerjarenbegrotingen). De begroting van de gemeente Delft is dan meerjarig ingericht op de financiën met betrekking tot de ontwikkeling van de Spoorzone. Blad 9 van 10

10 Risico s en beheersmaatregelen De gemeente Delft en de ministeries van Verkeer en Waterstaat en VROM zijn in overleg om de risicoverdeling van het project Spoorzone Delft te bespreken. In 2005 hebben rijk en gemeente afspraken gemaakt over de samenwerking in het project, de financiering ervan en de verdeling van de risico s. De bijdrage die het rijk toen heeft toegezegd was gebaseerd op de bouw van een tweesporige tunnel; het risico van de tunnel kwam voor een groot deel te liggen bij de gemeente. De risicoverdeling is eind 2007 opnieuw aan de orde gesteld omdat het project intussen is uitgebreid, en de minister van V&W al 60 miljoen extra heeft toegezegd om de tunnel voor te bereiden op viersporigheid. De minister heeft de Tweede Kamer toegezegd dat hij schriftelijk zal terugkomen op de verdeling van de risico s en de financiële dekking daarvan, zoals verbonden aan de spoortunnel Delft. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat laat hier nu onderzoek naar doen, dat eind april wordt afgerond. De resultaten zijn input voor het bestuurlijk overleg met Delft over de risicoverdeling. De minister heeft toegezegd dat de Kamer voor het zomerreces 2008 op de hoogte zal worden gebracht van het resultaat van het bestuurlijk overleg tussen VROM, V&W en Delft. De hoofdlijnen van de nabije toekomst In het kader van aanbesteding van de bouw van de spoortunnel vinden onderhandelingen plaats met een gegadigde. De uitkomst van de aanbesteding is mede bepalend voor de te realiseren scope en voor de projectplanning. De verwachting is dat in juli 2008 een overeenkomst kan worden gesloten met één bouwer. Deze heeft dan een jaar de tijd om het ontwerp verder uit te werken en de benodigde vergunningen aan te vragen. In de zomer van 2009 kan het project definitief worden gegund, als ProRail akkoord is met het gedetailleerde ontwerp en als de aannemer de benodigde vergunningen heeft verkregen. Blad 10 van 10