Koninklijke Bibliotheek Nationale bibliotheek van Nederland

Transcriptie

1

2 De KB en Web2.0 Paul Doorenbosch Theo van Veen Met dank aan Optische Technieken KB /Jos Uljee OCN november 2006

3 INLEIDING Het eerste deel van de presentatie bestond uit afbeeldingen, waarbij het beleid rond de analoge KB werd verteld. Vervolgens werd aan de hand van de grootschalige activiteiten binnen en buiten de KB aangegeven dat deze ontwikkelingen vragen om een herdefiniëring van de rol van bibliotheken De afbeeldingen zijn omwille van de omvang hier weggelaten.

4 HERDEFINIERING VAN DE ROL VAN DE BIBLIOTHEEK Libraries have traditionally existed to collect and organise information, make access to knowledge more democratic, and preserve the record of ideas for future generationas. Now, information is ubiquitious: 500 million web pages are just a keystroke away. Their content mutates constantly and is subject to no structure. Google and other search engines have revolutionised the way people expect to access information. How do we redefine the role of the library in such a rapidley changing context? [ ] (Redefining the library. The British Library s strategy )

5 VERANDERINGEN Van boeken en tijdschriften naar informatie Van metadata, objecten, assets,.. naar één contentruimte Van informatie naar informatie-elementen (data) Van een fysieke omgeving naar een digitale omgeving Van de klant in de bibliotheek naar de bibliotheek bij de klant Van bibliotheek als autoriteit naar gemeenschap als autoriteit Van als het gedrukt is bestaat het naar als het digitaal is bestaat het Van bibliotheek biedt aan naar gebruiker doet het zelf Van structureren naar chaos; van statisch informatieaanbod naar dynamische kenniscreatie Etc.

6 WEB 2.0 Bron: wikipedia

7 VERANDERENDE BIBLIOTHEEKROL Web2.0 is geen revolutie maar een evolutie Wie in staat is zich aan te passen kan overleven VAN CONTENT PROVIDER NAAR SERVICE PROVIDER

8 VERKENNING MOGELIJKHEDEN DIENSTVERLENING We hoeven het niet allemaal zelf te doen: eenvoudig hergebruik van onze content door derden (ook particuliere gebruikers) Integratie van andermans services in eigen diensten. Een snel wisselend zoekvenster (interface) voor alle of een deel van de eigen content Combinatie van eigen en vreemde content, gedistribueerde opslag, centrale toegang; vooral ook intersectoraal Relaties aanbrengen en laten aanbrengen tussen publicaties en reacties; verrijking data Input in ELO s / research environments / persoonlijke webinterfaces / services Etc.

9 Programma Vernieuwing GegevensArchitectuur (VGA) website:

10 GEGEVENSARCHITECTUUR Een gegevensarchitectuur bestaat uit een set van modellen die de bedrijfsactiviteiten en bedrijfsinformatie op gestructureerde manier beschrijven Tot de gegevensarchitectuur behoort daarnaast de vertaling van het gegevensbeleid in richtlijnen voor eigenaarschap, toegang, beveiliging, verwerking en beschikbaarstelling van gegevens (Bart Visser, Informatiseringscentrum Universiteit van Amsterdam, 2004)

11 UITGANGSPUNTEN Uitgangspunten voor nieuwe situatie Alle KB-data moet in één actie doorzocht kunnen worden (geen metasearch) Alle KB-data moet met minimale kennis van de organisatie van die data beschikbaar zijn voor online-diensten van derden

12 OMGEVING OMGEVING KB-klantenkring Nederlandse culturele en wetenschappelijke ruimte Europese wetenschappelijke en culturele ruimte

13

14

15 VAN NU NAAR STRAKS Website A Website B Website C Website A Website B Website C A B C X A B C A B C

16 RANDVOORWAARDEN Maak waar mogelijk gebruik van internationale standaarden of conventies, of probeer met de community keuzes af te stemmen en die tot standaard of conventie te verheffen Bouw de infrastructuur modulair op, zodat onderdelen herbruikbaar en multi-inzetbaar zijn en latere aanpassingen slechts onderdelen van het systeem betreffen (service georiënteerde architectuur)

17 KEUZEN Alle metadata worden in XML vastgelegd. Metadata wordt opgeslagen in een multiformat, waarbij het generieke formaat Qualified Dublin Core is, met minimale uitbreidingen (DCX) De gebruikte metadata elementen worden vastgelegd in een machineleesbare registry De structuur van samengestelde objecten wordt vastgelegd in MPEG21_DIDL Collectie- en servicebeschrijvingen worden gemaakt conform de NISO aanbevelingen. Het harvesting protocol is OAI; het search and retrieval-protocol is SRU Het opvragen van objecten verloopt altijd via een resolver om de persistentie van de verwijzingen te waarborgen.

18 ARCHITECTUUR full-text brondatabases GGC E-Depot objecten creatie editor werkdatabase conversie naar DCX MPEG21 DIDL opslag in multiformat index met caption DCX PICA+ EWTIJ MARCXML etc website beschikbaarstellen publiek

19 VERANTWOORDELIJKHEDEN Diensten met data Kwaliteit data Creatie data GEGEVENSARCHITECTUUR TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR

20 HOE VER STAAN WE Gereed: Basisinfrastructuur Conversiestylesheets Geheugen, edepot Conversiestylesheet GGC-records: deze week (maar later nog aanpassingen nodig) Nog te doen (november): Uitvoering conversies tbv productie: start volgende week Indexering op productie: 2e helft november Afmaken aanpassing interfaces: 2 e helft november Nog te doen (na november): Thesauri Overige diensten (websites) omzetten Beheerinstrumenten

21 SERVICES (web-)services en diensten DCX XML mutiformat aanlevering data aanlevering data

22 Dl. 2: SERVICES Services - Integratie van services Theo van Veen