Toets en handelingsdeel Nederlands periode C. Debatteren en documenteren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toets en handelingsdeel Nederlands periode C. Debatteren en documenteren"

Transcriptie

1 READER DEBAT HAVO 4

2 Toets en handelingsdeel Nederlands periode C Debatteren en documenteren Het debat Je toets in periode C bestaat uit een debat. In een groepje van vier personen ga je twee tegen twee met elkaar debatteren over een zelfgekozen stelling. Eén tweetal vormt samen de voorstanders en één tweetal vormt samen de tegenstanders. Tijdens de lessen krijg je uitgebreid uitleg over hoe je overtuigend over kunt komen en hoe een debat precies in elkaar steekt. Op dit stencil vind je alvast de belangrijkste informatie, zodat je weet waar je naartoe werkt. Voorafgaand aan het debat zul je informatie verzamelen over je stelling. De gevonden informatie leg je vast in een documentatiemap. Op de volgende bladzijde zie je hoe dit in zijn werk gaat. De documentatiemap is een handelingsdeel. Opbouw van het debat De opbouw van het debat staat vast. De voorstanders beginnen het debat en leggen uit welke stelling er verdedigd wordt. De tegenstanders proberen de argumentatie van de voorstanders onderuit te halen. In de time-out mag er overlegd worden. Opbouwbeurt Voorstanders 4 minuten Tegenstanders 3 minuten Time-out 1 minuut Verweerbeurt Voorstanders 2 minuten Tegenstanders 2 minuten Time-out Jury 1 minuut Vrije Ronde Time-out 3 minuten 1 minuut Slotbeurt Tegenstanders 1 minuut Voorstanders 1 minuut Jury Je zult tijdens het toetsdebat ook een keer de rol van jurylid toegewezen krijgen. De jury heeft een aantal belangrijke taken tijdens het debat. De jury bewaakt de tijd, zorgt voor een goede vraag aan de voor- en/of tegenstanders om de vrije ronde te openen en vertelt wat zij vond van het debat en wie er het sterkst waren in het debat. Daarnaast let ieder jurylid op een individuele leerling tijdens het debat. Je docent zal uitleggen hoe dat in zijn werk gaat. Hoe je jureert zal meegenomen worden in de afronding van je cijfer. Is je deelname aan de jury heel goed en draag je bij aan een goed debat, dan kan je debatcijfer naar boven worden afgerond. Stoor je het debat of voer je je taak niet goed uit, dan kan je debatcijfer naar beneden worden afgerond. Beoordeling debat Het debat zal beoordeeld worden door je docent. Je krijgt er dus een cijfer voor. Tijdens de les laat je docent het beoordelingsformulier zien dat je docent gebruikt bij het beoordelen. Desalniettemin moet je goed naar je docent luisteren tijdens de lessen om te weten waar je docent op let en wat zij belangrijk vindt. Ook voor een debat kun je een onvoldoende halen! Gebruik het oefendebat aan het einde van de periode om nog eens heel goed van je docent te horen waar je nog aan moet werken! 2

3 De documentatiemap Voordat je kunt debatteren moet je je eerst goed inlezen over het gekozen onderwerp. Je gaat dan ook op zoek naar informatie bij de zelfgekozen stelling. Dit doe je met hetzelfde tweetal als waarmee je ook in het debat samenwerkt. Van de informatie die je vindt, maak je een documentatiemap. Hieronder staat precies beschreven wat er allemaal in de documentatiemap moet zitten. Om te weten bij welk onderwerp je de documentatiemap maakt moet je het eerst binnen je groepje eens zijn over de stelling. Laat je stelling altijd eerst controleren door je docent voordat je verder gaat. Doel: Het gericht zoeken naar informatie bij je stelling en deze informatie vervolgens overzichtelijk ordenen. Theorie uit het boek: blz. 16 t/m 22 De volgende onderdelen moeten in de documentatiemap zitten: 1. Voorblad Op het voorblad noteer je de stelling, of jouw tweetal voor of tegen is, namen, klas, docent en datum. 2. Vijf goede documentatievragen Aan de hand van je documentatievragen ga je gericht op zoek naar informatie die antwoord kan geven op de vragen. Die antwoorden kun je dan weer gebruiken om argumenten bij de stelling te formuleren. Maak gebruik van de standaardvragen bij het debat. Kijk verderop in deze reader voor hulp bij het maken van goede documentatievragen. Ben je klaar? Laat je vragen controleren door je docent voordat je verder gaat. 3. Bronvermelding. Noteer de titels en andere gegevens van minstens vijf bronnen per tweetal. (Zes bronnen per drietal.) Zorg dat iemand die de bronnen niet kent, ze terug kan vinden door jouw bronvermelding. 4. Per documentatievraag een A4-tje met de antwoorden. Bovenaan het blaadje wordt de vraag genoteerd. Daaronder per bron de gevonden antwoorden. 5. Alles netjes in een snelhechter. Per tweetal een documentatiemap. INLEVERDATUM: Spreek met je docent de inleverdatum af. Schrijf de datum op je planner en in je agenda! De documentatiemap is een handelingsdeel. 3

4 Het maken van een goede stelling voor je debat Het onderwerp van het debat moet aan twee eisen voldoen. Allereerst moet je publiek geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Daarnaast moet er over het onderwerp een stelling te formuleren zijn, die betrekking heeft op een beleidsverandering. Bijvoorbeeld: De stemplicht moet weer ingevoerd worden. Het huidige beleid is: in Nederland is stemmen vrijwillig. In deze stelling wordt een verandering van de regels, van het beleid voorgesteld. Een debatstelling is goed als de stelling: Over een beleidsverandering gaat. Niet te ruim of te vaag is Niet te ingewikkeld is Verschil van mening oproept Te verwezenlijken is Een perfecte stelling is niet altijd haalbaar. Het gaat er vooral om dat voor iedereen duidelijk is waar het debat over gaat en waarover niet. Met een goede stelling voorkom je dat deelnemers aan het debat langs elkaar heen gaan praten. Opdracht Wat is er mis met de volgende stellingen? 1. Er moet nu eindelijk eens vrede komen, overal ter wereld. 2. Alle drugsverslaafden moeten verplicht afkicken. 3. Jongeren drinken tegenwoordig veel meer alcohol dan vroeger. 4. Mobiel bellen op straat moet verboden worden. 5. Het studiehuis is aan een grondige verbouwing toe. 6. In de lessen op school moet meer aandacht aan de actualiteit besteed worden. Opdracht Je moet nu zelf een stelling gaan bedenken voor je debat. Dat kan best lastig zijn. Voordat je in het groepje gaat zitten bedenk je zelf eerst drie stellingen waarover jou het leuk lijkt om te debatteren. Je mag daarbij gebruik maken van de voorbeeldstellingen op de volgende bladzijde, maar het is natuurlijk heel leuk om iets te kiezen dat actueel is of een onderwerp waarin je geïnteresseerd bent. Noteer je eigen drie stellingen hieronder Ga nu met je groepje bespreken welke stellingen geschikt zijn voor het debat. Leg de uiteindelijk stelling voor aan je docent. 4

5 Voorbeeldstellingen 1. We moeten een christelijke feestdag inruilen voor een islamitische. 2. Vaderlandse of wereldgeschiedenis? De commissie Van Oostrom heeft een canon van vijftig onderwerpen uit de Nederlandse geschiedenis samengesteld. Leerlingen hebben meer aan wereldgeschiedenis. 3. De politiek moet overgaan tot het invoeren van een bindend referendum om de kloof met de burger te verkleinen. 4. Westerse landen moeten schulden aan ontwikkelingslanden kwijtschelden. 5. Kraken moet verboden worden. 6. Miljoenen kinderen gaan niet naar school, omdat ze bijvoorbeeld moeten werken. De consument is hier schuldig aan als hij producten koopt die via kinderarbeid tot stand komen. 7. Clips met sexy geklede vrouwen moeten aan banden worden gelegd. 8. Arbeid moet betaald worden naar prestatie. 9. Winkeliers moeten zelf hun openingstijden kunnen bepalen. 10. Leerlingen moeten meer inspraak hebben in het aannemen van nieuwe docenten. 11. Op restauratie van monumenten en oude gebouwen moet bezuinigd worden. 12. Maatschappijleer moet plaatsmaken voor de maatschappelijke stage. 13. HALT-straffen helpen niet. 14. De legitimatieplicht moet weer worden afgeschaft. 15. Stemrecht moet stemplicht worden. 16. Leraren moeten eens in de vijf jaar bijgeschoold worden. 17. We moeten gaan spellen zoals we spreken. 18. Het vak Nederlands moet in het voortgezet onderwijs geïntegreerd worden in andere vakken. 19. Betaalde dagbladen, zoals het AD en het NRC moeten financiële steun van de overheid krijgen. 20. Piercings en tatoeages moeten verboden worden voor mensen jonger dan 16 jaar. 21. De overheid moet meer aandacht aan het milieu geven. 22. Op school moet een goede beheersing van één vreemde taal, het Engels, voldoende zijn. 23. Er moet een Europese grondwet komen met daarin voor inwoners van de Europese Unie dezelfde rechten en plichten. 24. In het onderwijs moet een Europees curriculum komen. 25. Leerlingenuitwisseling met het buitenland zou een verplicht onderdeel moeten worden van je schoolloopbaan. 26. De school zou leerlingen moeten kunnen verbieden om een bijbaantje te nemen. 27. Scholen zouden verplicht moeten worden om minimaal 10 procent allochtonen op te nemen. 28. Voetbal mag niet meer gesubsidieerd worden. 29. Vaders moeten zwangerschapsverlof op kunnen nemen. 30. Studenten moeten verplicht op kamers in hun eerste jaar aan de HBO of de universiteit. Ministers mogen ten alle tijden zeggen wat ze willen. 31. Scholen moeten democratisch aangestuurd worden. 32. Nederlandse scholieren moeten verplicht vrijwilligerswerk doen. 33. Ontwikkelingshulp mag alleen aan democratieën worden verleend. 34. Het CSE moet afgeschaft worden. Tip: kijk ook een op de site Daar vind je nog meer stellingen. 5

6 Het maken van goede documentatievragen voor je debat In je documentatiemap ga je op zoek naar informatie over je stelling. Je wilt tijdens je debat niet met je mond vol tanden komen te staan. Dus ga je op zoek naar argumenten, cijfers en deskundigen die jouw argumenten ondersteunen (etc). Het hangt van je stelling af welke documentatievragen goed zijn om te stellen. Hulp kun je zoeken bij de standaardvragen. Deze vragen bepalen de inhoud van je debat. De vragen zijn: 1. Wat is het probleem? 2. Is het probleem ernstig en structureel? 3. Wordt het probleem veroorzaakt door het huidige beleid? 4. Biedt het nieuwe beleid een doeltreffende oplossing? 5. Is de oplossing uitvoerbaar? 6. Wegen de voordelen van het nieuwe beleid op tegen de mogelijke nadelen? Ben je voorstander van de stelling, dan moet je aantonen dat er een probleem is, dat het probleem ernstig en structureel is, wordt veroorzaakt door het huidige beleid, dat het nieuwe beleid een doeltreffende oplossing vormt, dat de oplossing uitvoerbaar is en dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. De tegenstanders van de stelling moeten kijken waar ze de voorstanders kunnen aanvallen. Is het probleem wel ernstig en structureel? Wordt het wel veroorzaakt door het huidige beleid? Is het nieuwe beleid wel een doeltreffende oplossing? Is het nieuwe beleid wel uitvoerbaar? Zijn er niet grote nadelen te bedenken? Lees eventueel nog bladzijde 154 uit je boek. Een voorbeeld: Stelling: de stemplicht moet weer ingevoerd worden. Documentatievragen Voorstanders Tegenstanders 1. Hoeveel stemmers zijn er de afgelopen 1. Waarom is de stemplicht ooit afgeschaft? jaren geweest? 2. Waarom gaan mensen niet naar de 2. Wat zijn alternatieve manieren om stembus? mensen naar de stembus te lokken? 3. Hoe zou een stemplicht geregeld kunnen 3. Zijn er landen waar nu stemplicht is? Zo worden? ja, welke problemen levert het op? 4. Wat zijn de nadelen van stemplicht? 4. Is het invoeren van de stemplicht uitvoerbaar? 5. Hoe kunnen deze nadelen verholpen 5. Wat zijn de nadelen van het invoeren van worden? de stemplicht? 6

7 Opdracht Noteer hieronder 5 documentatievragen die jij goed vindt passen bij de stelling van jullie groepje. Spreek goed af met je groepje of je voorstander of tegenstander bent Ga nu in tweetallen te werk. Vergelijk welke vragen jullie hebben bedacht. Je laat de vragen natuurlijk niet zien aan je tegenstanders in het debat. Kies de beste 5 vragen. En ga vervolgens documentatie zoeken bij de vragen. Verwerk de antwoorden per vraag. Gebruik voor iedere vraag een nieuwe bladzijde. Noteer bij elk antwoord uit welke bron je het hebt gehaald. Zie onderstaande voorbeeld. 1. Hoeveel stemmers zijn er de afgelopen jaren geweest? De opkomst voor de verkiezingen is lager dan gemiddeld. De opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen was woensdagavond om uur 76,8 procent. Dat meldde onderzoeksbureau Synovate. Om uur lag de op komst nog rond 38 procent. Om uur was dat 28 procent en vanmorgen om half elf 13 procent. 15 procent is normaal op dat tijdstip. De opkomst voor de Tweede Kamerverkiezingen ligt meestal iets onder de de 80 procent. Bron: Elsevier, woensdag 9 juni 2010 BRUSSEL (ANP) - De opkomst bij de verkiezingen voor het Europees Parlement i in 27 EU-landen is opnieuw lager. Volgens een prognose van bureau TNS Opinion zondag kwam 43,4 procent van de ruim 375 miljoen stemgerechtigden naar de stembus. Bron: _valt_flink_tegen?ctx=vg09llzikht8 BRUSSEL (ANP) - De opkomst bij de verkiezingen 2. Waarom gaan mensen niet naar de stembus? Het slechte weer kan iets met de tegenvallende opkomst te maken hebben. Volgens opiniepeiler Maurice de Hond verliezen vooral linkse partijen stemmen als het slecht weer is. Bron: Elsevier, woensdag 9 juni 2010 EINDHOVEN Door ontzuiling en secularisatie zijn waarschijnlijk veel Eindhovenaren thuisgebleven tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart. Die conclusie trekken onderzoekers na een analyse van de historisch lage opkomst in de stad. Het onderzoek in opdracht van de gemeente werd dinsdag gepresenteerd op het stadhuis in Eindhoven. Bron: N.B. Tijdens de zoekopdracht kan je nog andere zaken tegenkomen. Je kan die dan verwerken in je voorbereiding en bij je documentatiemap. Bij dit voorbeeld blijkt het bijvoorbeeld handig om de Tweede-Kamerverkiezingen, de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europese parlement uit elkaar te houden. 7

8 OPDRACHT WEBDETECTIVE 1. Ga naar de website 2. Begin bij cursus. Lees de theorie over betrouwbaarheid en maak de vragen. Noteer hier je score: 3. Ga naar oefening. Maak de oefeningen bij het onderwerp genetische manipulatie. 4. Je weet nu aan welke eisen een website moet voldoen om betrouwbaar te zijn. 5. Ga naar de site: Zoek daar bij populaire debatstellingen naar een stelling die je leuk lijkt. (rechts boven) 6. Nu moet je op zoek naar argumenten en informatie bij de stelling. Zoek drie websites die met het onderwerp van deze stelling te maken hebben. 7. Vul de checklist in via webdetective checklist. Welke scores kun je noteren? Vul het hieronder in. Heb je nog wat tijd? Kijk dan eens rond op de site van het debatinstituut. Debatteer mee over de stelling van de week, bezoek het forum, zoek debatteertips, kijk in de bibliotheek naar beroemde speeches, lees over de speech van Obama. Gekozen stelling: Website 1 Naam / webadres: Score: Reden voor hoge/lage score: Website 2 Naam / webadres: Score: Reden voor hoge/lage score: Website 3 Naam / webadres: Score: Reden voor hoge/lage score: 8

9 Extra spreekoefeningen: Discussiespel 1. Maak groepjes van vier. 2. Op de volgende pagina vind je de tabellen die horen bij het discussiespel. 3. Vul per stelling op de eerste regel je mening in over de stelling. Bedenk ook een argument. Vraag aan de docent hoeveel stellingen jullie moeten doen. 4. Inventariseer, zonder met elkaar te praten over wat je vindt, wie voor is en wie tegen. Vul dat per stelling in, in de eerste kolom (A) van het resultatenschema op blz Vervolgens praat je met elkaar over wat iedereen vindt. Noteer de meningen van de andere groepsleden in de tabel. Zorg dat iemand de tijd bewaakt tijdens de discussie. Gebruik ongeveer 5 minuten per stelling. 6. Na de discussie vul je nogmaals het resultatenschema in, maar nu kolom B. Ben je van mening veranderd? Hebben jullie elkaar kunnen overtuigen? Luciferspel 1. De docent geeft je een aantal stellingen om over te discussiëren in groepjes. 2. Maak groepjes van ongeveer 4 of 5 personen. 3. Iedere leerling krijgt per ronde een aantal lucifers (bijvoorbeeld 4 of 5). 4. Elke keer als je een argument inbrengt in de discussie dan moet je een lucifer in het midden leggen. 5. Alle lucifers moeten op. Iedereen moet dus evenveel zeggen. Let op: vind ik ook is geen argument. Engel en duivel 1. Maak drietallen. 2. Je krijgt van je docent een aantal stellingen. 3. Iedere leerling speelt een rol. Engel, Duivel en Rechter. 4. De engel is voor de stelling, de duivel is tegen de stelling. 5. De engel en duivel gaan over de stelling discussiëren, 6. Als de rechter echter in zijn handen klapt, dan wisselen engel en duivel van rol. Je moet je dus in een keer inleven in de ander. 7. Bij de volgende stelling is iemand anders Rechter. 9

10 Het discussiespel Stelling 1: Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat kinderen agressief worden van bepaalde films. Films die geweld bevatten, moeten voortaan na uitgezonden moeten worden. Naam: Mening: Argument: Stelling 2: Iedere buitenlander die in Nederland komt wonen, is verplicht Nederlands te leren. Naam: Mening: Argument: Stelling 3: Het sinterklaasfeest is hopeloos ouderwets. We moeten in Nederland Sinterklaas inruilen voor de Kerstman. Naam: Mening: Argument: 10

11 Stelling 4: Iedereen weet dat roken ongezond is. Rokers moeten een hogere ziektekostenpremie betalen. Naam: Mening: Argument: Stelling 5: Leerlingen moeten meer invloed krijgen op het benoemen en ontslaan van leraren. Naam: Mening: Argument: Stelling 6: Mensen moeten meer rechten krijgen om zichzelf en anderen te beschermen tegen inbrekers en zakkenrollers. Naam: Mening: Argument: 11

12 Resultatenschema Discussiespel Noteer in het vak voor of tegen Naam: Naam: Naam: Naam: Stelling: 1 A B A B A B A B

13 Tips en tricks toetsdebat Opbouwbeurt: Voorstanders moeten zorgen dat de standaardvragen aan bod komen en dat de stelling gedefinieerd wordt. Tegenstanders richten zich minimaal op twee van de standaardvragen en proberen die aan te vallen: je kunt bijvoorbeeld laten zien dat er geen probleem is en dat het huidige beleid prima werkt. Zowel de voorstanders als de tegenstanders moeten een inleiding geven voordat ze hun stelling en argumenten introduceren. Verweerbeurt: In de verweerbeurt reageren jullie op elkaars opbouwbeurt. Je geeft geen nieuwe argumenten. Zorg dat je tijdens het luisteren naar elkaars opbouwbeurt aantekeningen hebt gemaakt, zodat je weet welke argumenten je moet aanvallen. Bedenk tijdens de time-out samen met je maatje een volgorde waarin je op de argumenten gaat reageren. Als je reageert herhaal dan altijd het argument van de tegenstanders, zeg nooit: Jullie zeiden dat.. Tegenstanders moeten ervoor waken dat ze meteen op de verweerbeurt reageren, dat kost je punten! Vrije ronde Bedenk hoe je aan het woord zal komen. Houd dus punten van de verweerbeurt paraat. Je kunt het woord krijgen door te zeggen: Ik wil graag nog even reageren op wat de tegenstanders zojuist in hun verweerbeurt zeiden, namelijk dat.ik wil hier tegen inbrengen dat. Niets zeggen in de vrije ronde betekent 0 punten. Slot Benadruk op welke punten van de standaardgeschilpunten je hebt gewonnen. Laat als tegenstander zien dat je op alle punten hebt gewonnen. Je trekt hier dus echt een conclusie en je gaat niet alleen droog je argumenten herhalen. Je moet dus wezenlijk iets toevoegen aan de argumenten in je slotbeurt. Je mag nooit nieuwe argumenten introduceren in deze fase. Structuur Denk eraan dat je een duidelijke structuur hebt in elke beurt (kop-romp-staart): begin met te vertellen wat je gaat zeggen, gebruik labels om je argumenten herkenbaar te maken en nummer ze. Leg je argumenten in het middenstuk verder uit. Zorg voor een afsluiting met een goede slotzin (nooit: Dat was het... ) Tot slot: kijk altijd naar de jury; hen ben je aan het overtuigen, niet elkaar. Noteer hier nog tips die je hebt gekregen na je oefendebat: 13

Met hulp: ophelderen van onduidelijkheden

Met hulp: ophelderen van onduidelijkheden 1. Kijk naar de titel, de tussenkopjes en de afbeelding bij de tekst. Waar gaat de tekst over? 2. Bespreek met de klas: wie heeft er thuis een hond? Waar komen deze honden vandaan? Let op: je maakt Opdracht

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2012-2013

Sectorwerkstuk 2012-2013 Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me. 1. Kijk naar de titel en de tussenkopjes van de tekst. Kijk ook naar het plaatje. Waar gaat de tekst over? 2. Tijdens deze les let je extra op moeilijke woorden in de tekst. Kies of je opdracht 1 met hulp

Nadere informatie

Sooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media

Sooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media Sooo! Sooo! Die post Die post over onze over onze leraar gaat leraar gaat viral! viral! Dan moet Dan moet het wel het wel waar zijn, waar zijn, toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media

Nadere informatie

SAI Leopoldlaan 9 9300 Aalst. Debatteren. Een documentatiemap

SAI Leopoldlaan 9 9300 Aalst. Debatteren. Een documentatiemap SAI Leopoldlaan 9 9300 Aalst Debatteren Een documentatiemap Naam: Klas: Vak: Nederlands Schooljaar 2013 2014 Debatteren: instructieblad 1. Oriëntatie van de opdracht Er zijn drie debatten waarbij je telkens

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een

Nadere informatie

Cursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg

Cursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Cursus Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf

Nadere informatie

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Klas 4 mavo Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Praktische opdracht economie klas 4 Ontwikkelingslanden Dit PO is een vervolg op hoofdstuk 7. We hebben het in hoofdstuk 7 gehad over het geld

Nadere informatie

WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE

WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE 1 INLEIDING Ontwikkelingen in wetenschap en techniek leiden soms tot maatschappelijke vraagstukken

Nadere informatie

Beslissingen nemen (niveau 1 en 2)

Beslissingen nemen (niveau 1 en 2) Beslissingen nemen (niveau 1 en 2) Korte omschrijving In deze opdracht bespreekt u met studenten verschillende manieren om een beslissing te nemen. U doet dit aan de hand van een voorbeeld. De studenten

Nadere informatie

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me. Zonder hulp: onduidelijkheden ophelderen 1. Lees de tekst actief. Schrijf de volgende tekens in de kantlijn bij de tekst om te laten zien dat je actief leest. X Dit klopt niet met wat ik al wist/dacht.

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam: Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren

Nadere informatie

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor?

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Het maken van een spreekbeurt is eigenlijk niets anders dan het schrijven van een informatieve tekst (weettekst). Het is daarom handig om net zo te werk te gaan als

Nadere informatie

4. Controleer na het lezen van de tekst jullie voorspelling. Klopte de voorspelling met de inhoud van de tekst?

4. Controleer na het lezen van de tekst jullie voorspelling. Klopte de voorspelling met de inhoud van de tekst? Tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je een tekst gaat lezen, dan kun je de volgende leesstrategieën inzetten: De buitenkant van de tekst bekijken, voorspellen waar het over kan gaan en je voorkennis activeren.

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Onderzoeksboekje. Klas: Namen:

Onderzoeksboekje. Klas: Namen: Onderzoeksboekje Klas: Namen: De onderdelen van de onderzoekscyclus: 1. Introductie 2. Verkennen 3. Opzetten onderzoek 4. Uitvoeren onderzoek 5. Concluderen 6. Presenteren 7. Verdiepen/verbreden 2 Science

Nadere informatie

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie!

1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie! Na deze les kun je presenteren in vijf stappen: 1. Kies een onderwerp 2. Bedenk een goede opbouw 3. Verzamel informatie 4. Oefen je presentatie 5. Presenteren maar! 8 Vertel je verhaal Regelmatig moet

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

Banger voor spinnen dan voor terreur.

Banger voor spinnen dan voor terreur. Opdracht 1 (tweetal): Voorspellen wat je gaat lezen 1. Lees de uitleg in het blokje hieronder. Uitleg Tijdens het lezen van een tekst zijn je hersenen hard aan het werk! Ze proberen de informatie uit de

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

WIE GOED ONTMOET - LESMATERIAAL BIOLOGIE WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE

WIE GOED ONTMOET - LESMATERIAAL BIOLOGIE WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE 1 INLEIDING Ontwikkelingen in wetenschap en techniek leiden soms tot maatschappelijke vraagstukken

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Films kijken op internet: verboden of niet?

Films kijken op internet: verboden of niet? Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig. Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

2 havo. Handleiding niveau B

2 havo. Handleiding niveau B Handleiding niveau B 1. a. De reden is: Beelden raken meer dan teksten. b. Signaalwoord: want 2. Deze dingen somt ze op: Ze is vegetariër. Haar ouders en broertje zijn vegetariër. Ze eten biologisch. Ze

Nadere informatie

Randvoorwaarden In les 2 hebben leerlingen individueel een computer met internet nodig. Alternatief: leerling voert les 2 thuis uit.

Randvoorwaarden In les 2 hebben leerlingen individueel een computer met internet nodig. Alternatief: leerling voert les 2 thuis uit. Brief over Annie M.G. Schmidt Schrijf een overtuigende brief aan een basisschool Korte lesomschrijving De lessen Advies over Annie M.G. Schmidt gaan over Nederlands bekendste kinderboekenschrijfster. Leerlingen

Nadere informatie

200 JAAR STATEN-GENERAAL

200 JAAR STATEN-GENERAAL 200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte

Nadere informatie

Leerlingenboek KINDERRAAD

Leerlingenboek KINDERRAAD Leerlingenboek KINDERRAAD K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

Rode Draad: Wat is Maatschappijleer?

Rode Draad: Wat is Maatschappijleer? Rode Draad: Wat is Maatschappijleer? MVE Fioretti College Inhoudsopgave... 0 Inleiding... 2 Planning en toetsing... 2 Hoe maak ik de rode draad-opdracht?... 2 Beoordeling... 3 Keuze-opdrachten... 3 Eisen

Nadere informatie

Werkwijzer Verslagkring:

Werkwijzer Verslagkring: Werkwijzer Verslagkring: 1. Je maakt een tweetal. 2. Met zijn tweeën kies je een onderwerp, waarin jullie je willen verdiepen en waarover jullie meer willen weten. 3. Samen ga je op zoek naar informatie

Nadere informatie

Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16. De Romeinen! NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren!

Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16. De Romeinen! NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren! Praktische Opdracht (p.o.) brugklassen 2015-16 NAAM: KLAS: ONDERWERP: 01-02-2016 p.o. inleveren! De Romeinen! Inhoudsopgave Hoe gaan jullie te werk? Blz. 2 Hoofd- en deelvragen bedenken Blz. 3 Inleiding

Nadere informatie

VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN

VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel

Nadere informatie

Week 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal

Week 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal Introductie Deze lesmodule is geschreven voor een project van 5 bijeenkomsten van elk 60 minuten, waarvan de laatste bijeenkomst het werkelijke Voorleesontbijt is. Het aantal, de duur en inhoud van de

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 1

Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas)

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Bij deze activiteit wordt een enquête gehouden bij mensen in de omgeving in verband met: het gaan stemmen bij verkiezingen, de deelname van burgers aan

Nadere informatie

Socialisatie & Seksualiteit

Socialisatie & Seksualiteit levensbeschouwing & maatschappij M A V O 3 katern 5 Socialisatie & Seksualiteit naam cluster maartenscollege groningen / haren MAVO 3 KATERN 5 2010 2011 levensbeschouwing & maatschappij: socialisatie &

Nadere informatie

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In

Nadere informatie

OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN

OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap

Nadere informatie

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.

Leerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden. ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

K i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k

K i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen aan de Kinderraad. Ook als

Nadere informatie

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2

NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 In november kunnen uw leerlingen lekker lezen want het thema van Nederland Leest Junior is dit jaar voeding. Leerlingen gaan met elkaar in gesprek

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

RESEARCH & DESIGN. keuzeonderzoeken. Verwondering: het begin van wetenschap. klas 1 havo/atheneum 2013-2014, periodeboek 1A:

RESEARCH & DESIGN. keuzeonderzoeken. Verwondering: het begin van wetenschap. klas 1 havo/atheneum 2013-2014, periodeboek 1A: RESEARCH & DESIGN klas 1 havo/atheneum 2013-2014, periodeboek 1A: Verwondering: het begin van wetenschap keuzeonderzoeken locatie Mariënburg, Leeuwarden Research & Design Project: Verwondering: het begin

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Bijlage W2 groep 7 1

Bijlage W2 groep 7 1 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding: Waarom ik een werkstuk maak 2 Zo begin ik met mijn werkstuk 3 De onderdelen van het werkstuk 4 Waaraan moet mijn werkstuk voldoen? 4 Beoordelingsschema voor je werkstuk 5 Hoe

Nadere informatie

Hoe stel je prioriteiten?

Hoe stel je prioriteiten? Hoe stel je prioriteiten? Wat heb je eraan? In deze les leer je hoe je prioriteiten stelt, dus te kiezen welke dingen het belangrijkst zijn om te doen. Dat is handig als je meer moet doen dan waar je eigenlijk

Nadere informatie

VOOR OF TEGEN VUURWERK?

VOOR OF TEGEN VUURWERK? VOOR OF TEGEN VUURWERK? DECEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #9 WAT HEB JE NODIG? - Werkblad per partij DE WERKVORM IN HET KORT Veel mensen genieten van vuurwerk tijdens de jaarwisseling, maar het zorgt ook voor

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO

DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 HAVO DEEL 1 DE NATIONALE WETENSCHAPSAGENDA VOOR SCHOLIEREN - DEEL 1 In Nederland wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Maar wie bepaalt wat er onderzocht wordt? In het voorjaar van 2015 hebben Nederlanders

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs

Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Wet- en regelgeving Stellingenspel Spelenderwijs omgaan met alcohol en drugs Met dit uitgewerkt stellingenspel over alcohol en drugs kun je moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. Jouw Scoutinggroep

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

Toernooihandleiding MBO Debattoernooi

Toernooihandleiding MBO Debattoernooi Het MBO Debattoernooi wordt sinds 2007 georganiseerd door de Stichting Nederlands Debat Instituut en is een landelijk evenement waaraan jaarlijks rond de dertig mbo-klassen deelnemen. Hieronder staat praktische

Nadere informatie

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!! Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig?

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig? Afsluitende les Leerlingenhandleiding Proefdieren, overbodig of hoognodig? Inleiding Hoewel bijna iedereen wel een beeld heeft van proefdieren en wat er in het verleden wellicht mee gedaan is, weet bijna

Nadere informatie

Handleiding voor de leerling

Handleiding voor de leerling Handleiding voor de leerling Inhoudopgave Inleiding blz. 3 Hoe pak je het aan? blz. 4 Taken blz. 5 t/m 9 Invulblad taak 1 blz. 10 Invulblad hoofd- en deelvragen blz. 11 Plan van aanpak blz. 12 Logboek

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis

Nadere informatie

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer e Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs

Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs In 6 stappen debatteren in de klas over media Deze handleiding helpt naar een actief, gestructureerd en inhoudelijk

Nadere informatie

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is. HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Toekomst Een interview houden Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een interview houden Thema: Toekomst Leerstijlvariant: BEKIJK - DENK - DOE - ERVAAR Beschrijving

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2

Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek Politiek

Nadere informatie

Hoe maak ik... Naam: Groep:

Hoe maak ik... Naam: Groep: Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen

Nadere informatie

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak

Nadere informatie

Onderhandelen en afspraken maken

Onderhandelen en afspraken maken OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Wat is een sectorwerkstuk?

Wat is een sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk Wat is een sectorwerkstuk? Bij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgende thematiek die past binnen de sector. Het onderwerp moet gaan over een maatschappelijk relevant thema

Nadere informatie

Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens?

Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens? Leerlingboekje Les 9 en 10 Naam:. Schrijfopdracht 5: Zijn vrienden het altijd eens? Groep 7 Leren schrijven met peer response Tekst: M. Hoogeveen, A. van Gelderen, A. Wijnbergh Illustraties: V. van Asperen

Nadere informatie