KNNV afdeling Epe en Heerde vogelwerkgroep. Een midweek vogelen op Texel - Vogeleiland 21 t/m 25 april 2014

Transcriptie

1 KNNV afdeling Epe en Heerde vogelwerkgroep Een midweek vogelen op Texel - Vogeleiland 21 t/m 25 april 2014

2 Colofon Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging afdeling Epe en Heerde Vogelwerkgroep Secretariaat KNNV afdeling Epe en Heerde: Herman Snoek Vogeltrip Texel 2014 Organisatie: Frans Bosch Samenstelling reisverslag: Redactie: Matthijs Bootsma Bijdragen: Frans Bosch, Mariet van Gelder Foto s: Frans Bosch Mariet van Gelder Matthijs Bootsma Website: Dit reisverslag kan gedownload worden via de website van de KNNV afdeling Epe en Heerde. 2

3 Inleiding In het voorjaar van 2014 waren er voor de vogelwerkgroep van de KNNV Epe- Heerde 2 vogelreizen. De eerste ging naar Lesbos in Griekenland en de tweede naar het vogeleiland van Nederland: Texel. En het is bijna gebruikelijk dat er van de vogelreizen ook een verslag gemaakt wordt. Van maandag 21 april tot en met vrijdag 25 april waren zes leden van de KNNV Epe-Heerde op het vogeleiland Texel. De deelnemers waren: Matthijs Bootsma, Frans Bosch, Henk en Mariet van Gelder, Margriet Maan en Epona Vos. De nadruk van de reis lag op vogels kijken, maar aangezien er ook 2 leden van de plantenwerkgroep mee waren, kreeg deze soortengroep ook de aandacht. Gedurende de vijf dagen op Texel zagen of hoorden wij 120 vogelsoorten waarvan de Grauwe Franjepoot bij Dijkmanshuizen, de Zwartkopmeeuw op Otterstaat en de Witbuikrotgans tot de meer zeldzame soorten van Nederland horen. Maar ook de diversiteit aan soorten en vogelgebieden waren een stimulans om de herinneringen aan deze reis vast te leggen in dit verslag. Tijdens de reis is er dankbaar gebruikt gemaakt van de website en van de app wadvogels van de Vogelbescherming Nederland. Door Frans Bosch en Matthijs Bootsma zijn een groot deel van de waarnemingen ook ingevoerd op en daar te raadplegen. Logistiek en huisvesting Er is met eigen vervoer gereisd (Epona Vos, Henk van Gelder en Matthijs Bootsma). Ook waren er fietsen meegenomen en zijn er fietsen gehuurd. Texel heeft als voordeel dat het goed en betaalbaar te bereiken is met een auto. Dit is praktisch om telescopen e.d. mee te nemen om de vogelgebieden te bezoeken. Maar ook met de fiets is het een toegankelijk eiland en kom je op plekken waar de auto niet kunt komen. Frans Bosch had voor het logies een 8 persoons vakantiehuis gehuurd bij Herberg de Aanleg in De Cocksdorp. Een mooi huisje van alle gemakken voorzien en met voldoende slaapkamers en zitgelegenheid. Supermarkt en snackbar liggen voor de deur en verder zijn er in De Cocksdorp een aantal restaurants te vinden, waaronder Herberg de Aanleg. Ontbijten deden we in het huisje en daarbij werden meteen de lunchpakketen klaar gemaakt. Voor het diner smulden we van meegenomen eten, een hapje van de snackbar of een restaurant. De plek bleek een goede uitvalbasis om Texel verder te verkennen. Herberg de Aanleg. Adres: Kikkertstraat 1 in De Cocksdorp. 3

4 Texel Texel is het grootste Waddeneiland van Nederland. Het totale oppervlak van het eiland is ca. 170 km2. Texel is ca. 20 km lang en op het breedste punt 9,5 km breed. Texel (spreek uit: Tessel) valt onder de Provincie Noord Holland en is met de veerboot bereikbaar vanuit Den Helder. Texel heeft ca inwoners. Texel is een geliefd vakantie eiland. Maar ook onder vogelaars is het eiland in trek. Texel wordt vaak omschreven als een vogelparadijs. De ligging tussen Noordzee en Waddenzee is daar mede een oorzaak van, maar ook de verschillende landschappen spelen een grote rol. Zo zijn er uitgestrekte kwelders (de Schorren), is er een breed en ruig duingebied met duinmeertjes (De Geul, de Muy, Slufervallei) maar is er ook cultuurlandschap dat gebruikt wordt voor landbouw (akkerbouw en veeteelt). Luchtfoto Texel. Texel is samen met de andere Waddeneilanden een belangrijk onderdeel van de zogenaamde Oost- Atlantische trekroute voor vogels. Trekvogels volgen de vaak de kustlijn op hun reis van en naar het zuiden. In de trektijd kent Texel dan ook een grote verscheidenheid aan vogels die op het eiland rusten en foerageren om daarna hun reis te vervolgen. Dit zijn soms voor Nederland zeldzame dwaalgasten. Ca. 10% van de voor ons land zeldzame dwaalgasten wordt voor het eerst op Texel gezien! Texel heeft ook een belangrijke functie als hoogwatervluchtplaats. Bij hoogwater trekken de wadvogels naar de kwelders langs de kust van Texel om daar te rusten. Zodra het weer eb wordt volgen deze vogels het terugtrekkende water om op het wad te foerageren. Een cyclus die zich 2x per dag herhaalt. Vooral de Mokbaai in het zuiden en de Schorren in het noordoosten hebben een belangrijke functie als hoogwatervluchtplaats. 4

5 Maandag 21 april Op de tweede paasdag verzamelden de deelnemers aan deze trip zich rond 9 uur bij huize Van Gelder. Terwijl de laatste spullen in de auto s werden (over)geladen maakte Matthijs een rondje door de bostuin bij het huis. Hij noteerde de eerste waarnemingen van deze reis. Onder andere 2 zingende Bonte Vliegenvangers, Goudhaantjes, Boomkruiper en Boomklever waren aanwezig. Deze soorten zouden we op Texel niet horen of zien. Omdat Matthijs op woensdagavond weer weg moest i.v.m. zijn werk vertrokken we met drie auto s. De route ging via Kampen door de Flevopolder naar Lelystad. Via de dijk werd bij Enkhuizen Noord- Holland bereikt. Onderweg zagen we verschillende algemene vogelsoorten. Halverwege de dijk vloog een groep van ca. 50 Kramsvogels op uit een groep bomen. Vanaf Enkhuizen ging de route via Hoogkarspel, Medemblik, Wieringenwerf en Wieringen naar Den Helder. Om uur konden we de boot oprijden naar Texel. Tabel 1: maandag 21 april 2014: waarnemingen onderweg Heerde - Texel. Fuut Aalscholver Blauwe Reiger Ooievaar Knobbelzwaan Grauwe Gans Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Kuifeend Buizerd Torenvalk Meerkoet Scholekster Kievit Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Houtduif Turkse Tortel Bonte Vliegenvanger Boerenzwaluw Winterkoning Heggemus Zwartkop Merel Kramsvogel (ca. 50) Goudhaantje Boomklever Boomkruiper Ekster Gaai Kauw Zwarte Kraai Roek Spreeuw Huismus Vink Haas Op de boot werd een plekje opgezocht aan dek. Tijd voor koffie en een broodje. Tijdens de reis werd de boot vergezeld door verschillende soorten meeuwen van 2e jaars tot adult. Ook Visdiefjes doken rond de boot in het water om snel een maaltje te vangen. Zo nu en dan vloog een klein groepje Rotganzen laag over het water en ook Eidereenden lieten zich zien. Bij de ingang van de Mokbaai zaten diverse Wulpen. Na een boottocht van een half uur reden we Texel op. Terwijl in Den Helder het zonnetje nog scheen verwelkomde Texel ons met een regenbui. Vanaf de boot namen we direct de afslag richting De Petten. Daar aangekomen regende het nog steeds. Vanuit de auto wel wat waarnemingen gedaan. Het viel Matthijs op dat in vergelijking met 2 jaar geleden er weinig Grote Sterns aanwezig waren. Op De Petten was altijd een grote kolonie aanwezig. Was het nog te vroeg in het jaar? De Visdiefjes waren al druk aan het baltsen en Kokmeeuwen waren al aan het broeden op de diverse eilandjes. In de weilanden liepen verschillende groepjes Grauwe Ganzen met jongen. Omdat de regen aan bleef houden maar een stukje doorgereden en aan de zuidkant van de Mokbaai een parkeerplekje gezocht. De Mokbaai is eigenlijk het waddengebied in miniatuur. Op een klein oppervlak vind je kwelders, wadplaten, een geul en een mosselbank. Terwijl het laatste restje lunch verorberd werd klaarde het op. Tijd om de auto te verlaten en de telescopen op te stellen! Het was rond uur hoogwater deze dag, dus het begon nu weer eb te worden. De meeste volgens waren nog aan het rusten. Een groepje Grutto s en Rosse Grutto s liet zich goed bekijken zodat ook de verschillen mooi te zien waren. Verder waren er van de steltlopers Wulpen, Regenwulpen, Scholeksters, Tureluurs en Steenlopers aanwezig. Er vlogen Oeverzwaluwen over en in het riet en struweel zaten Rietgorzen, Fitissen en Tjiftjafjes te zingen. 5

6 Mokbaai Bergeenden De volgende stop was een stukje verder aan de Mokweg bij De Horsmeertjes. De Horsmeertjes zijn twee kleine meertjes in een nog relatief jong duingebied ten zuiden van de Mokbaai. Dit gebied is ontstaan in de tweede helft van de vorige eeuw door de aanleg van zanddijken. Rond de meertjes liggen brede rietkragen en ander struweel. Deze bieden een goede plek voor diverse vogelsoorten. Vanaf de parkeerplaats begonnen we aan de rondwandeling rond het westelijke meertje. We liepen het rondje met de klok mee. Nu de regen opgehouden was lieten de zangvogels zich weer horen. Van alle kanten klonk hun gezang. Opvallend was het hoge aantal zingende Fitissen. Overal klonk hun melancholische liedje uit de struiken. Bij 25 stuks is Matthijs opgehouden met turven. Verder werden er 5 roepende Tjiftjaffen genoteerd, 3 Winterkoningen, 2 Nachtegalen. Bij het uitkijkpunt De Waterral liet de eerste Blauwborst zich goed horen en zien. Uiteindelijk hebben we 5 stuks gehoord of gezien tijdens de rondwandeling. Op het uitkijkpunt hebben we een tijdje staan kijken en luisteren. In het riet onder het punt liet een Waterral zijn roep horen. Op de Horsmeertjes zagen we Tafeleenden, Kuifeenden, Meerkoeten, Slobeenden, Wilde Eenden en een Waterhoen. Een zestal Lepelaars vloog over en Boeren- en Oeverzwaluwen waren aan het foerageren. In het duinstruweel aan de zuidkant ontdekte Frans een groepje Tapuiten. Na deze pauze werd de wandeling voortgezet. Het pad aan de zuidkant van het meertje was behoorlijk drassig zodat er soms over het randje gelopen moest worden. Inmiddels was het zonnetje gaan schijnen en werd het een stuk warmer. In de brede rietkragen rond het meertje zongen de Kleine Karkieten en Rietzangers. Een Roerdomp liet zijn kenmerkend gewoemp horen. Ook het rateltje van de Braamsluiper was op diverse plekken goed te horen. Het was dan ook een mooie wandeling om groepsleden die wat minder ervaring hadden met het herkennen van vogels aan hun zang wat nieuwe kennis bij te brengen. Aan de westkant van het meertje hadden we een goed uitzicht op de meeuwenkolonie. Zowel Zilvermeeuwen als Kleine Mantelmeeuwen waren al druk aan het broeden. Boven de duinen waren 2 Bruine Kiekendieven aan het jagen en ook een Buizerd vloog over. Rond uur waren we weer bij het eindpunt van de wandeling. 6

7 Tabel 2: maandag 21 april; waarnemingen rondwandeling Horsmeertjes Fuut Aalscholver Roerdomp Blauwe reiger Lepelaar (6 overvliegend) Grauwe Gans Nijlgans Eider Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Tafeleend Kuifeend Bruine Kiekendief (2) Buizerd (1) Torenvalk (1) Fazant Waterral (1) Waterhoen Meerkoet Tureluur Grutto Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Visdief Grote Stern Houtduif Oeverzwaluw Boerenzwaluw Huiszwaluw Witte Kwikstaart Winterkoning (3) Heggemus Blauwborst (5) Nachtegaal (2) Fitis (>25) Tjiftjaf (5) Zwartkop Braamsluiper Grasmus (2) Merel Rietzanger (5) Kleine Karekiet (2) Tapuit (3) Kauw Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Kneu (3) Putter (2) Groenling (1) Rietgors Na de rondwandeling zijn we een stukje teruggereden naar het uitzichtpunt bij de Geul. In de Geul is één van de grootste Lepelaar kolonies van Nederland aanwezig. Daarnaast is er een grote Aalscholverkolonie. Op de plas zwommen onder andere Bergeenden, Wilde Eenden, Krakeenden, Slobeenden en Wintertalingen. Nabij het uitkijkpunt zong een Blauwborst en hoorden en zagen we een Graspieper. Tabel 3: maandag 21 april; waarnemingen uitkijkpunt De Geul Fuut Aalscholver Blauwe Reiger Lepelaar Grauwe Gans Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Wintertaling Tafeleend Kuifeend Bruine Kiekendief (1) Fazant Meerkoet Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Graspieper (1) Winterkoning Blauwborst (1) Fitis (3) Ekster Kneu Rietgors 7

8 Bijzondere planten rond Horsmeertjes, Geul en Mokbaai Behalve op vogels is er met name door Mariet en Margriet ook gelet op (bijzondere) planten in de diverse gebieden die bezocht zijn. In het gebied rond de Horsmeertjes, Geul en Mokbaai hebben ze op 21 april de volgende soorten genoteerd: Tabel 4: maandag 21 april; bijzondere planten Horsmeertjes, De Geul en Mokbaai Latijnse naam Nederlandse naam Status Anthriscus caucalis Fijne kervel Artimisia maritima Zeealsem Gevoelig Claytonia perfoliata Winterpostelein Crassula tillaea Mosbloempje Gevoelig, veel gevonden op parkeerplaatsen. Opvallend rood. Hieracium pilosella Muizenoor Lamium hybridum Ingesneden dovenetel Plantago coronopus Hertshoornweegbree Polypodium vulgare Eikvaren Pyrola rotundifolia Rond wintergroen Kwetsbaar, vooral gevonden tussen kruipwilg. Ranunculus bulbosus Knolboterbloem Massaal aanwezig in de bermen. Teesdalia nudicaulis Klein tasjeskruid Vicia lathyroides Lathyruswikke Viola curtusii Duinviooltje Inmiddels Mosbloempje vielen er van de (bron: Mokbaai grotere stukken droog en waren er veel vogels aan het foerageren op de drooggevallen slikken. Besloten werd om naar de noordzijde van de Mokbaai te rijden en daar in de luwte van de dijk de vogels te bekijken. Naast de eerder waargenomen soorten werden nu ook Bonte Strandlopers, een Oeverloper, Kluten en Tureluurs gezien. Ook zagen we een aantal Pijlstaarten die in de geulen zwommen. 8

9 Tabel 5: maandag 21 april; waarnemingen Mokbaai (afgaand tij) Aalscholver Grauwe Gans Rotgans Eider Bergeend Wilde Eend Pijlstaart Kluut Wulp Regenwulp Steenloper Bonte Strandloper Scholekster Tureluur Grutto Rosse Grutto Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Visdief Grote Stern Graspieper Zwarte Kraai Rietgors Het was na vieren geworden en het werd tijd om ons verblijf op het eiland op te zoeken. Na nog een korte blik op de Petten ging de tocht binnendoor naar De Koog en vandaar naar De Cocksdorp. Daar werd de sleutel opgehaald en het huisje bekeken. Nadat iedereen een slaapplek gevonden had was het etenstijd. Epona had lekkere en voedzame soep meegenomen welke samen met brood goed smaakte. Na het eten en afwassen was er nog tijd voor een avondtrip. Eerst werd bij De Cocksdorp de zeedijk opgezocht om over het Wad te kijken. Omdat het eb was zaten veel vogels ver weg. Door de sterke noordoosterwind was het moeilijk om met de telescopen de vogels goed te bekijken. We zagen in ieder geval Tureluurs, Rosse Grutto s en Grutto s en ook veel Bergeenden. Ook werd er een Zilverplevier gezien. Vanaf dit uitkijkpunt reden we met de auto richting de vuurtoren. Bij polder de Volharding konden we een stukje buitendijks rijden. Hier liepen een aantal Drieteenstrandlopers langs de vloedlijn en zat een 2 e jaars Grote Mantelmeeuw tussen de Zilver- en Kleine Mantelmeeuwen. In de berm bij de dijk waren Stormmeeuwen al trappelend op jacht naar wormen. Ook liepen er groepjes Rotganzen op de wijk en op het wad. Rustig doorrijdend kwamen we bij het uitkijkpunt bij de Robbenjager. Hier zat een paartje Wintertaling en een paartje Slobeend op de oever en zwommen 15 Kuifeenden op het water. In het struweel zongen 2 Sprinkhaanzangers. Ook lieten een aantal Konijnen zich zien en begonnen de Rugstreeppadden te roepen. Tot slot reden we door naar strand bij de vuurtoren. Hier aangekomen begon het opnieuw te regenen zodat de terugreis naar ons huisje aanvaard werd. Hier aangekomen werd de dag doorgenomen en plannen gemaakt voor de volgende dag, waarna iedereen zijn of haar slaapplek op zocht. Tabel 6: maandag 21 april; waarnemingen Wad bij De Cocksdorp en uitzichtpunt Robbenjager Grauwe gans Rotgans Eider Bergeend (>100) Wilde Eend Kuifeend Bruine Kiekendief (v) Fazant Zilverplevier (1) Drieteenstrandloper Scholekster Tureluur Grutto Rosse Grutto Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Grote Mantelmeeuw Visdief Grote Stern Sprinkhaanzanger (2) Kauw Kneu Putter 9

10 Dinsdag 22 april De dinsdag begon voor Frans en Matthijs al vroeg. Om 6.00 uur ging de wekker en na het aankleden snel in de auto om bij het ochtendgloren de eerste vogels te horen zingen. Met de auto naar het gebied bij de vuurtoren gereden. Daar aangekomen werden we begroet door de zang van Fitis, Tjiftjaf, Nachtegaal, Rietgors, Heggenmus en Rietzanger. Ook lieten 2 Sprinkhaanzangers hun bekende riedeltje horen. Een Winterkoninkje liet zijn bekende liedje horen. Het blijft altijd bijzonder dat zo n klein vogeltje zo luid kan zingen. Vanaf het kijkpunt hadden we een goed uitzicht op de plas. Hier zaten Slobeenden, Grauwe Ganzen, Krakeenden, Bergeenden en Wintertalingen. In de duinen achter het uitkijkpunt werden de Meeuwen inmiddels wakker. Na een tijdje gekeken te hebben vanaf het kijkpunt het pad opgelopen richting Paal 33 bij zee. Dit pad leide ons vlak langs de Sprinkhaanzangers, maar deze waren goed verborgen in het struweel. Op de duintop de zon op zien komen boven zee. Het beloofde een mooie dag te worden. Na dit schouwspel weer teruggelopen naar de auto en naar het kijkpunt Robbenjager gereden. Hier zaten 2 Nachtegalen te zingen in het struweel. Een Sprinkhaanzanger had een mooi plekje boven in een struikje gevonden en liet zich goed zien. Mooi om te zien en horen dat het verschillende volume in zijn zang varieert met het draaien van het kopje. Ook 2 Rietzangers lieten hun geknerp horen en een Lepelaar kwam aanvliegen voor de ochtendhap, samen met een aantal Grutto s. Een paartje Slobeend en Wintertaling zat nog lekker op de oever te genieten van het ochtendzonnetje. Aansluitend nog even bij de Volharding gekeken waar Drieteenstrandlopers druk langs de vloedlijn liepen en ook Grutto s en een Bonte Strandloper aan het foerageren waren. Daarna weer richting De Cocksdorp waar de rest van de groep inmiddels ook wakker was en gezamenlijk ontbeten kon worden. Tabel 7: dinsdag 23 april: ochtend bij de Robbenjager Lepelaar Grauwe Gans Bergeend Wilde Eend Krakeend Wintertaling Fazant Drieteenstrandloper (2) Bonte Strandloper (1) Grutto Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine mantelmeeuw Houtduif Boerenzwaluw Witte Kwikstaart Winterkoning Heggenmus Nachtegaal (3) Fitis Tjiftjaf Merel Rietzanger (2) Sprinkhaanzanger (3) Ekster Zwarte Kraai Kneu Rietgors 10

11 Na het ontbijt, smeren van lunchpakketten en het opruimen zijn we in de auto gestapt. Het reisdoel van deze dag was de waddenkant van het eiland. Vanaf de Cocksdorp in oostelijke richting gereden waar al snel de eerste stop gemaakt kon worden. In de polder Dorpszicht, vlak bij het ganzenreservaat zat een groep van zo n 250 Rotganzen. Met de telescoop is deze groep goed bekeken. Aan de ene kant om te kijken of er nog een Zwarte of Witbuikrotgans tussen zou zitten maar ook om pootringen af te lezen. In de groep bleken 2 ganzen met pootringen te zitten. Het ene exemplaar L(ime)8 B(lauw)6 en het andere exemplaar met links een grijze ring en rechts Y(ellow)6. In een apart hoofdstuk wordt in in dit verslag nog teruggekomen op de afgelezen ringen tijdens deze trip. In het weiland hadden meer vogels een goed plekje gevonden. We zagen ook Grauwe Ganzen, Scholeksters, Grutto s, Tureluurs, Kieviten, een Buizerd en 3 jagende Bruine Kiekendieven. Boven onze hoofden zongen 3 Veldleeuweriken en we hoorden een Graspieper. In de vaart zwommen een aantal Slobeenden. Terwijl we dit alles bekeken besloten de Rotganzen om een ander stekje te zoeken. Luid roepend vlogen ze op om recht over onze hoofden weg te vliegen. Gelukkig was de vlucht over de vaart lang genoeg om de ontlasting kwijt te raken zodat wij en de auto s schoon bleven. Tabel 8: dinsdag 22 april; waarnemingen Polder Dorpszicht/ Ganzenreservaat Grauwe Gans Rotgans (250) Wilde Eend Slobeend Bruine Kiekendief (3) Buizerd (1) Meerkoet Scholekster Kievit Tureluur Grutto Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Veldleeuwerik (3) Graspieper (1) Kleine Karekiet Zwarte Kraai Spreeuw Rotganzen Gedurende de week hebben we enkele keren naar een groep rotganzen gekeken. Soms blijven ze lang zitten. Dat is handig om witbuikrotganzen of zwarte rotganzen in de groep te zoeken en voor het aflezen van gekleurde pootringen. Andere keren vliegen ze snel op. Een van die observaties deden we even ten zuidoosten van De Cocksdorp in de buurt van het Rotganzenreservaat. De ganzen liepen in een weiland. Wij bekeken ze vanuit de berm van de weg die aan de andere kant van een brede vaart lag. Plotseling vlogen de ganzen op. Ze schrokken in elk geval niet van ons, want ze vlogen massaal exact in onze richting. Dat ze zich ontlastten tijdens het opvliegen, bleek boven de vaart. Er was een indrukwekkende hoeveelheid plopjes te horen en te zien. In een flits realiseerden we ons dat ze ook steeds dichterbij kwamen. Instinctief deden we de armen boven ons hoofd. Het bleek niet nodig. De vaart was breed genoeg om alle ganzendarmen leeg te krijgen, voordat ze boven ons waren. 11

12 Rustig rijdend werd te tocht vervolgd. Op diverse plekken werd gestopt en rondgekeken. Onder andere bij Hogezandskil en Drijvers Vogelweid De Bol. Op de pas bewerkte akkers zagen we de Gele Kwikstaarten fel afsteken tegen de donkere aarde. Verder zagen we Kuifeenden, Soepganzen, Meerkoeten, Wilde Eenden, Grauwe Ganzen, Rotganzen en Nijlganzen. Ook hier hoorden we weer Veldleeuweriken zingen en de Kleine Karekiet zat te roepen in het riet. Een vrouwtje Bruine Kiekendief had het Hogezandskil als jachtgebied en liet zich steeds zien. Ook een Torenvalk hoopte een hapje te verschalken. In de vaart langs de Zwinweg zwom een Dodaars. Tabel 9: dinsdag 22 april; waarnemingen Hogezandskil en Drijvers Vogelweid (achterzijde) Dodaars Aalscholver Grote Zilverreiger Grauwe Gans Rotgans Soepgans Nijlgans Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Wintertaling Kuifeend Meerkoet Bruine Kiekendief (1 vr) Torenvalk Scholekster Kievit Tureluur Grutto Kokmeeuw Drieteenstrandloper Steenloper Bonte strandloper Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Veldleeuwerik Graspieper Boerenzwaluw Gele Kwikstaart Witte Kwikstaart Zwarte Kraai Rietgors Langs de Waddendijk reden we naar het gebied Utopia aan de noordoostkant van Texel. Onderweg meende Matthijs nog een Grote Bonte Specht te horen roepen in bomen langs de weg. Bij de Stuifdijk werd geparkeerd voor een wandeling langs Utopia richting de Schorren. Maar eerst tijd voor een kopje koffie en een broodje. Bij de nabijgelegen woningen hoorden we een Winterkoning zingen en bij een paardenbak foerageerden een aantal Gele Kwikstaarten. Ook zat de Tjiftjaf te roepen in de bomen. Meer in de verte hoorden we het gekrijs van vele sterns. Tijd dus om een kijkje te gaan nemen. Wat hebben we genoten van dit gebied. Water en diverse kale schelpeneilandjes hebben een enorme aantrekkingskracht op vogels. Op diverse plekken waren Kluten aan het broeden en ook vele kokmeeuwen hadden al een goed plekje gevonden. Visdiefjes waren druk aan het baltsen en dan nog de Grote Sterns. Hoe tel of schat je zo n hoeveelheid vliegende, rustende, krijsende, baltsende en parende vogels? Met duizend ben je er nog niet. Ze vlogen af en aan richting Waddenzee, op de terugweg vaak met een visje om de partner te verleiden. Het baltsgedrag was mooi te zien vanaf het fietspad. Blijkbaar is dit gebied een belangrijk broedgebied geworden voor de Grote Stern op Texel. Dit verklaard ook het lage aantal vogels dat bij de Petten gezien is. Op de website van natuurmonumenten is te vinden dat in 2014 op Utopia in totaal paar Grote Sterns gebroed hebben. Dit is een record voor het nog jonge gebied maar ook voor Texel. 12

13 Utopia (bron: Utopia is een voormalig binnendijks grasland langs de Waddendijk in de buurt van het natuurgebied de Schorren. Het is genoemd naar de boerderij Utopia die er naast ligt. In 2010 heeft eigenaar Natuurmonumenten het gebied deels laten afgraven en voorzien van kreken en eilandjes. De schelpenbanken die zijn aangelegd bieden steltlopers die op het nabije wad voedsel zoeken een mooie rustplaats tijdens hoogwater en in de zomer zijn ze een gewilde broedplaats voor kustbroedvogels. Dwergsterns, kluten, visdieven, bontbekplevieren en noordse sterns brengen hier hun jongen groot. Het brakke water van de kreken staat via gemaal de Krassekeet in verbinding met de Waddenzee waardoor trekvissen als de stekelbaars het gebied kunnen bezoeken. Zeldzame planten als de harlekijnorchis, addertong en ratelaar groeien op de graslanden waar ook de noordse woelmuis zich thuis voelt. Naast de sterns en meeuwen waren er ook diverse stellopers aanwezig. We zagen o.a. een aantal Bontbekplevieren en een paar Bonte Strandlopers. In de luwte van een eilandje zagen we ook nog een andere stelloper die we niet thuis konden brengen. Deze zat half verscholen en met de kop in de veren. Van de aanwezige eenden was vooral de Smient nog wel bijzonder te noemen omdat eind april in het algemeen toch een tijd is dat deze soort weer op weg is naar de broedgebieden. In het gebied liepen ook enkele Lepelaars. 1 ervan was geringd met aan beide poten een blauwe ring met de letters BY. Bij het afspeuren van de eilandjes naar steltjes ontdekte Matthijs een vogeltje met witte tinten. Dit bleek een Sneeuwgors te zijn. Weer een soort die nog laat aanwezig is en eigenlijk al weer richting zomerkwartier had moeten zijn. De Sneeuwgors wordt vooral in de maanden oktober t/m maart in grotere aantallen gezien op het eiland. 13

14 Ieder op zijn eigen tempo zijn we langs het gebied gelopen tot de dijkovergang bij De Schorren. Daar hebben we ook aan de waddenkant gekeken. Het was hoogwater en veel Wulpen, Grutto s en Tureluurs hadden hun toevlucht genomen naar de droge delen. Langs de vloedlijn liepen de Bonte Strandlopers. Met de telescoop was in de verte de Lepelaarskolonie op de Schorren te zien. Graspiepers en Gele Kwikstaarten waren druk aan het foerageren op de zeedijk. Tabel 10: Dinsdag 22 april, Utopia Fuut Lepelaar (5) Grauwe Gans Rotgans Nijlgans Eider Bergeend Smient Wilde Eend Krakeend Slobeend Wintertaling Bruine Kiekendief (1 vr) Meerkoet Kluut Wulp Steenloper Bonte Strandloper Scholekster Bonte Plevier (2) Kievit Tureluur Grutto Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Visdief Grote Stern (>1000) Graspieper Boerenzwaluw Witte Kwikstaart Gele Kwikstaart Winterkoning Fitis Tjiftjaf Braamsluiper Tapuit Kauw Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Sneeuwgors (1m) Kneu Putter Groenling Rietgors In totaal hebben we ruim 2 uur in dit gebied doorgebracht. Het was heerlijk weer en er was genoeg te genieten. Eigenlijk waren we nog niet uitgekeken maar er waren ook nog andere gebieden die we wilden zien. Dus toch maar in de auto gestapt en langs de waddendijk in zuidelijke richting gereden. De volgende stop was bij het gebied Wagejot. Weer zo n binnendijks plasje met diverse eilandjes. Deze eilandjes waren druk bezet met broedende Kluten, Kokmeeuwen en Visdiefjes. Langs de oever van een eilandje zat een groep van 45 Steenlopers. Bijzonder was ook de waarneming van een aantal Noordse Sterns tussen de Visdiefjes. Lepelaar Steenlopers 14

15 De volgende stop was Dijkmanshuizen. Dit is een reservaat van ca. 90 hectare met een waterplas en moeras. Het gebied ligt iets van de zeedijk af en aan de rand staat een vogelkijkhut waar vanuit het gebied goed te bekijken is. Het gebied is vooral in trek bij steltlopers en watervogels. Van deze laatste categorie zagen we o.a. een paartje Pijlstaarten, Bergeenden, Slobeenden, Wintertalingen, Grauwe Ganzen, Brandganzen, Rotganzen, 2 Grote Canadese Ganzen en 2 Kleine Canadese Ganzen. De steltlopers waren vertegenwoordigd met Regenwulp, Kievit, Rosse Grutto, Grutto (mooi om het verschil te zien) en Kemphaan. Ook hoorden we nog een Oeverloper roepen. Vlakbij Dijkmanshuizen ligt aan de waddendijk het gebied Otterstaat. Dit gebied is te vergelijken met Wagejot en bestaat ook uit water en eilandjes. Hier zagen we ook weer de broedende Visdiefjes, Kokmeeuwen en Kluten. Tussen de kokmeeuwen was 1 Zwartkopmeeuw druk aan het baltsen. Helaas voor hem/ haar waren de Kokmeeuwen niet geïnteresseerd. Er was ook een kokmeeuw geringd met een gele pootring, 2BJJ. Baltsende Zwartkopmeeuw tussen de Kokmeeuwen Tabel 11: dinsdag 22 april; waarnemingen Wagejot/ Dijkmanshuizen/ Otterstaat Aalscholver Lepelaar Grauwe Gans Rotgans Brandgans Nijlgans Grote Canadese Gans Kleine Canadese Gans Bergeend Smient Wilde Eend Krakeend Slobeend Pijlstaart (1p) Kuifeend Bruine Kiekendief (1 vr) Meerkoet Kluut Steenloper (45) Regenwulp Scholekster Kleine Plevier Bonte Plevier Kievit Oeverloper (1) Kemphaan (5) Tureluur Grutto Rosse Grutto Kokmeeuw Zwartkopmeeuw (1) Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Grote Mantelmeeuw Noordse Stern Visdief Veldleeuwerik Graspieper Witte Kwikstaart Gele Kwikstaart Kauw Zwarte Kraai Spreeuw Rietgors 15

16 Ondertussen was het drie uur geweest. Voor een deel van de groep was de verzadigingsgraad van een dag vogelen bereikt. Nadat er een tijd afgesproken was om gezamenlijk te eten gingen we uiteen. Matthijs en Frans gingen verder in zuidelijke richting en de rest ging weer richting De Cocksdorp. Bijzondere planten van 22 april Ook op 22 april is er naast de vogels weer gekeken naar de planten. Voor ons opvallend was de vondst van 3 soorten orchideeën waarvan de Harlekijn ook bloeiend gevonden is. Dit is in Nederland een ernstig bedreigde soort, maar op Texel heeft deze plant blijkbaar een goede groeiplek gevonden. Harlekijn Tabel 12: dinsdag 22 april; bijzondere planten oostkant Texel Latijnse naam Nederlandse naam Status Anacamptis morio Harlekijn Ernstig bedreigd. In bloei, veel gevonden in bermen. Dactylorhiza majalis subsp. majalis Brede orchis Kwetsbaar. Begin bloeiperiode. Dactylorhiza maculata subsp. maculata Gevlekte orchis Kwetsbaar. Alleen bladrozet gevonden. Honckenya peploides Zeepostelein Lepidium draba Pijlkruidkers Limonium vulgare Lamsoor Myosotis ramosissima Ruw vergeet-me-nietje Rhinantus angustifolius Grote ratelaar Salicornia spec. Zeekraal Saxifraga tridactylites Kandelaartje Suaeda maritima Schorrenkruid 16

17 De twee overgebleven vogelaars bleven de dijk volgen in zuidelijke richting. Op diverse plekken werd gestopt en rondgekeken. Ook werd zo nu en dan de dijk beklommen om een blik over het wad te gooien. Aan deze kant van Texel, rond en ten zuiden van Oudeschild, zijn geen uitgebreide slikken aanwezig langs de dijk. De waarnemingen beperkten zich dan ook tot meeuwen, Eidereenden en wat Steenlopers. Binnendijks ging de aandacht vooral uit naar Rotganzen. Bij Redoute/ Westergeest zagen we weer een grote groep in het weiland. De kijkers werden opgesteld en de groep werd uitgebreid bekeken op de aanwezigheid van ringen. Die troffen we niet aan. Wel zat er in de groep een afwijkende rotgans die we al snel konden determineren als Witbuikrotgans. Een schaarse wintergast in Nederland. De Witbuikrotgans is een broedvogel van Groenland en Spitsbergen en overwinterd in het algemeen in Denemarken, Engeland en Ierland. De gewone rotgans die massaal in Nederland overwinterd is een broedvogel van Noord Rusland en West Siberië. Daarnaast is er ook nog de Zwarte Rotgans welke een zeldzame wintergast is in ons land. Dit is een broedvogel van Oost Siberië, Alaska en Canada en overwintert meestal in Amerika. Zo werd het tijd om weer richting het noorden van het eiland te gaan. Besloten werd om nog even te stoppen bij de polder Waal en Burg, midden op het eiland. Dit is een weidevogelreservaat met nog oude kreken van de voormalige kwelders voordat dit gebied ingepolderd werd. Midden in dit gebied staat een kijkhut met uitzicht op de Molenkil. Er was juist een groepje kinderen met verrekijkers naar deze kijkhut gelopen dus we besloten maar even buiten te wachten en rond te kijken. Gelet op het mooie weer en alle weidevogelgeluiden was dat zeker geen straf! Na een tijdje verliet de groep de kijkhut weer en konden we rustig een plekje zoeken. Op het water zagen we nog een groepje smienten maar ook ruim 100 Slobeenden. Ook de andere te verwachten eendensoorten waren aanwezig. Van de steltlopers zagen en hoorden we Grutto s, Tureluurs, Scholeksters en 25 Kemphanen. Meest vrouwtjes en enkele mannetjes met nog niet geheel uitgegroeide kragen. Tabel 13: dinsdag 22 april: Polder Waal en Burg Grauwe Gans Smient (9) Wilde Eend Krakeend Slobeend (>100) Wintertaling Bruine Kiekendief (1m) Wulp Scholekster Kievit Kemphaan (25) Tureluur Grutto Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Veldleeuwerik Boerenzwaluw Zwarte Kraai Kneu Putter Omdat we toch nog ruim voor de afgesproken tijd in de Cocksdorp waren namen we nog even de tijd om bij het wad te kijken. Het water was aan het zakken en erg lag al een groot stuk droog voor de dijk. Veel vogels waren de waterlijn gevolgd en zaten ver weg om goed te kunnen bekijken. Een leuke waarneming was een Slechtvalk op een lichtkaap in zee. Daarnaast liep er een Groenpootruiter en een Zilverplevier. Een vijftal Lepelaars zat te rusten en op de dijk liep een groepje Rotganzen. Ook zagen we onze eerste Zwarte Zee-eend. In en op het schapenraster langs de dijk zaten Gele Kwikstaarten. Hierbij zat er één met een opvallend gele kop. Een Engelse Kwikstaart. 17

18 Engelse Kwikstaart Tabel 14: dinsdag 22 april: Wad bij de Cocksdorp Rotgans Eider Zwarte Zee-eend (1) Bergeend Wilde Eend Bruine Kiekendief (m) Slechtvalk (1) Wulp Regenwulp Zilverplevier (1) Bonte Strandloper Scholekster Tureluur Grutto Rosse Grutto Groenpootruiter (1) Kokmeeuw Stormmeeuw Kleine Mantelmeeuw Grote Mantelmeeuw Visdief Grote Stern Gele Kwikstaart Engelse Kwikstaart Putter Tijd om de anderen op te zoeken voor de avondhap. Besloten werd om het deze avond gemakkelijk te houden en iets te halen bij de snackbar tegenover het onderkomen en een salade te maken. Met patat, kibbeling en deze salade werden de magen weer gevuld. Na de afwas in de vaatwasser gezet te hebben en een lekker bakje koffie gedronken te hebben besloten Epona, Frans en Matthijs dat de dag nog niet voorbij was en er nog wel een avondwandeling gemaakt kon worden. Hiervoor werd opnieuw het gebied Robbenjager opgezocht. Bij het kijkpunt nabij de vuurtoren geparkeerd en de telescopen opgesteld. En opnieuw was er genoeg te zien en te horen. Op de slikjes waren diverse steltlopers aan het foerageren. We zagen een Overloper, 2 Bosruiters en een Witgatje. In het struweel zat een Nachtegaal en een aantal Fitissen te zingen. Ook diverse eenden waren aanwezig. We zagen Krakeenden, Wilde Eenden, Wintertalingen Bergeenden en een grote groep Grauwe Ganzen. In het gras zagen we verder diverse Kwikstaarten. Met de telescoop waren in ieder geval de Witte Kwikstaart, Gele Kwikstaart en Engelse Kwikstaart te onderscheiden. Frans en Matthijs besloten om nog even richting de duinen te lopen. Epona bleef achter om gewoon vanaf dit punt te genieten van alles wat te zien en te horen was. In de struiken zagen we een vrouwtje Zwarte Roodstaart. Ook diverse kneutjes hoorden en zagen we. Verder hoorden we vanaf 2 plekken een rateltje uit de struiken komen. Omdat er deze dag op deze plek een Snor gemeld was extra opletten. De Snor is voor Texel een zeldzame vogelsoort. Vanaf het pad waren de rateltjes mooi te horen en het viel op dat er verschil zat in de geluiden. Op 1 plek zagen we na lang zoeken duidelijk een Sprinkhaanzanger zitten. Deze zat midden in een struikje op 5 meter vanaf het pad. Op de plek waar het andere rateltje vandaan kwam konden we niets vinden. We konden wel een verschil horen, maar aan de andere kant was het geen biotoop voor een Snor. Deze houdt meer van rietvelden en 18

19 niet van struiken/ struweel. Een mede vogelaar die langs kwam wist wel zeker dat dit een Snor was, maar bij Frans en Matthijs bleef enige twijfel bestaan. Vanaf de kant van de duinen waren de kwikstaarten goed te zien. Tussen de Witte Kwikstaarten liep een exemplaar met een duidelijk zwarte rug. Een Rouwkwikstaart! De zon begon inmiddels te zakken. Op de terugweg naar het huisje nog even gestopt bij het andere kijkpunt van de Robbenjager. Hier lieten Nachtgaal, Kleine Karekiet, Rietzanger en Sprinkhaanzanger zich horen. Op een raster zat een groet groep kwikstaarten die op vliegenvanger wijze vliegjes aan het vangen was. Steeds opvliegend en weer op het draad landend. We zagen hier Gele Kwikstaart, 10 Witte Kwikstaarten en 2 Rouwkwikstaarten op deze manier nog een avondhap verschalken. Na hiervan een tijdje genoten te hebben werd het tijd om de anderen op te zoeken om de dag door te nemen en plannen te maken voor de woensdag. Robbenjager in avondzon Tabel 15: dinsdag 22 april: Avond bij de Robbenjager Grauwe Gans Bergeend Smient Wilde Eend Krakeend Slobeend Wintertaling Kuifeend Fazant Meerkoet Witgatje (1) Oeverloper (1) Bosruiter (2) Tureluur Kokmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Stormmeeuw Graspieper Witte Kwikstaart Rouwkwikstaart (3) Gele Kwikstaart Engelse Kwikstaart Engelse Gele Kwikstaart (>5) Winterkoning Heggemus Nachtegaal (2) Fitis Tjiftjaf Braamsluiper Zwarte Roodstaart (1v) Rietzanger Kleine Karekiet Sprinkhaanzanger (2) Snor? Kneu Putter Rietgors 19

20 Waarnemingen in en rond de Cocksdorp De waarnemingen die we gedurende deze midweek hebben gedaan in en rond de Cocksdorp zijn opgenomen in dit hoofdstuk. We zagen en hoorden hier dagelijks wel dezelfde soorten. Dit waren de typische tuinvogels als Merel, Huismus, Koolmees en Vink. Ook was de aanwezigheid van de zee te merken door de vele meeuwen die rond en over het huisje vlogen. Bij de Roggesloot zagen we de vogels die op of rond het water te verwachten waren als Wilde Eend, Kuifeend, Blauwe Reiger, Meerkoet, Aalscholver. Bijzondere waarneming was in ieder geval een Grasmus, zingend in de heggetjes bij het huisje. Dit is niet echt een tuinsoort! Ook zag Matthijs in de Kikkertstraat nog een Grauwe Vliegenvanger. Deze was vanaf een lichtmast aan het foerageren. Opvallend was verder dat De Cocksdorp de enige plek was waar we de Turkse Tortel gezien hebben. Mogelijk oorzaak is dat we tijdens deze dagen nauwelijks in de dorpen op het eiland geweest zijn en eigenlijk alleen maar buiten uit vertoefd hebben. Frans heeft op woensdag en donderdag nog enkele bezoeken gebracht aan het Krimbos ten noordwesten van De Cocksdorp.. Dit bos is in de jaren 80 van de vorige eeuw aangeplant als recreatiebos. In dit bos en omgeving heeft hij een aantal leuke soorten gezien. Te noemen valt de enige Blauwe Kiekendief die in deze dagen is gezien door onze groep. Frans zag in het overgangsgebied van bos naar duinen een vrouwtje jagen. Ook een Tuinfluiter en 2 Staartmezen waren soorten die nog niet eerder gezien waren. Ook zag hij een Grote Bonte Specht. In totaal zijn er binnen een klein gebied toch een behoorlijk aantal soorten gezien. Tabel 16: maandag 21 t/m vrijdag 25 april: In en rond De Cocksdorp (incl. Krimbos) Fuut Aalscholver Blauwe Reiger Lepelaar Grauwe Gans Rotgans Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Kuifeend Blauwe Kiekendief (1v) Sperwer (1v) Havik (1v) Meerkoet Scholekster Kievit Grutto Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Visdief Holenduif Houtduif Turkse Tortel Grote Bonte Specht Grauwe Vliegenvanger Boerenzwaluw Witte Kwikstaart Winterkoning Heggenmus Roodborst Blauwborst Nachtegaal Fitis Tjiftjaf Zwartkop Tuinfluiter Braamsluiper Grasmus Zanglijster Merel Koolmees Pimpelmees Staartmees (2) Rietzanger Sprinkhaanzanger Tapuit Ekster Gaai Kauw Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Vink Kneu Putter Rietgors 20

21 Woensdag 23 april Voor Matthijs was alweer de laatste dag aangebroken. Om deze toch zoveel mogelijk te benutten besloot hij zijn wekker vroeg te zetten met het doel een ochtendwandeling in De Slufter te maken. Terwijl de rest van de groep lekker bleef liggen ging hij op pad. Helaas was het deze ochtend mistig, hoewel het leek dat het zonnetje weinig moeite zou hebben om de mist op te laten lossen. Bij de Slufter aangekomen was het echter nog steeds mistig. Toch maar de auto geparkeerd en bij de duinovergang Slufterbollen het gebied in gelopen. Dit deel van de Slufter kenmerkt zich door een gebied met duinstruweel dat langzaam overgaat in lage duinen. Er zijn diverse paadjes door het gebied en uiteindelijk komen deze uit op de vlakte van de Slufter. Een raster vormt de scheiding tussen het gebied dat vrij toegankelijk is en het deel van de Slufterbollen dat afgesloten is voor de bescherming van de flora en fauna. De mist bleef aanhouden maar dat belette de vogels in het gebied niet om hun ochtendzang volop te laten horen. Vooral in het deel met bosjes en struweel was het een ware kakofonie van vogelgeluiden. En al zie je geen vogels, het is gewoon een kwestie van lopen, stilstaan en genieten! Op basis van de zang konden toch veel vogels herkend worden. Dit waren o.a. Fitis, Winterkoning, Tjiftjaf, Merel, Koolmees, Pimpelmees, Zanglijster, Roodborst, Nachtegaal (6), Sprinkhaanzanger, Veldleeuwerik, Kneu, Graspieper en Heggenmus. In het open gebied bij de duintjes werden de vogelgeluiden wat minder. De Nachtegaal bleef wel aanwezig en ook een Sprinkhaanzanger liet zich horen. Op diverse plekken waren schimmen van Konijnen te zien en ook enkele Bergeenden lieten zich zien of horen. Deze Bergeenden hadden waarschijnlijk nesten in oude konijnenholen in dit gebied. De mist trok niet op. Door een grijze wereld verder gelopen richting het geluid van de zee. Eerst werd de Slufter bereikt. Op het water zwommen schimmen. Eidereenden lieten zich horen na de komst van een onverwachte bezoeker en zwommen of vlogen daarna snel verder. De tocht werd vervolgd langs de Slufter tot de zee bereikt werd. Hier liepen enkele Drieteenstrandlopers langs de branding. Maar verder was het een grijze wereld. Tijd om terug te lopen richting auto. Dit keer werd de loop van de Slufter gevolgd om via de vlakte terug te lopen. En hoewel Matthijs vaak in het gebied van de Slufter rondgezworven had bleek de oriëntatie in de mist toch lastig. Maar gelukkig kwamen er toch steeds herkenningspunten zodat het beginpunt van de tocht weer gevonden werd. Een bijzondere ochtendwandeling! Slufter in de mist en bij zon 21

22 Terug gekomen bij het huisje was de rest ook wakker. Tijdens het ontbijt brak de zon door en het beloofde een mooie dag te worden. Dat kwam goed uit omdat het plan was vandaag op de fiets een stuk eiland te verkennen. Bij de fietsverhuur in De Cocksdorp werden 4 fietsen gehuurd aangezien Henk en Mariet hun eigen fiets meehadden. De rugtassen ingepakt en daarna op pad. Vanuit De Cocksdorp naar de dijk en buitenlangs de dijk richting Robbenjager. Hier een stop gemaakt bij het kijkpunt. De Sprinkhaanzanger liet zich weer horen en ook goed zien. Ook 2 Nachtegalen zongen hun mooie lied en in het riet zaten een Kleine Karekiet en een Rietzanger te krassen. De Slufter De Slufter is misschien wel het bekendste natuurgebied van Texel. Het is een grote kweldervlakte met veel kreken en een open verbinding met de Noordzee. Twee keer per dag stroomt het zeewater via de kreken het gebied binnen om bij eb weer terug te stromen. Bij storm stroomt zelfs het hele gebied onder water. Het gebied is ontstaan na de aanleg van de Zanddijk in Na de aanleg van deze dijk ontstond er een strandvlakte aan de westkant. Om dit gebied in te polderen werd in 1855 ongeveer 1,5 kilometer westelijker een nieuwe stuifdijk aangelegd. Deze hield echter niet lang stand en brak een paar jaar later bij een hevige storm op 3 plekken door. Er ontstonden diepe geulen waardoor het zeewater weer de zandvlakte kon binnenstromen. Het lukte door de jaren heen om 2 geulen (de Grote Slufter en de Muy) weer te sluiten, maar de Kleine Slufter werd steeds groter en moeilijk te dichten. Na de laatste poging in 1925 werd besloten een natuurgebied te maken van dit gebied. Een groot deel van het gebied is afgesloten, maar een deel is vrij toegankelijk voor bezoekers. De monding van de Slufter wandelt door de jaren heen van zuid naar noord door het gat in de duinenrij. Dit is een natuurlijk proces. De mens grijpt echter wel in en als de monding te dicht bij de noordelijke duinen komt wordt er een nieuwe verbinding gegraven aan de zuidkant en de noordelijke verbinding dichtgemaakt. Anders zou de monding uiteindelijk bij de vuurtoren uitkomen. De Slufter is een waar vogelparadijs. Het afgesloten gedeelte is de broedplaats voor de meeste Texelse Eidereenden. Maar ook veel steltlopers vinden er een plek om te foerageren of te broeden. Ook voor de planten is het gebied bijzonder. Bekend is de in juli en augustus bloeiende Lamsoor in het gebied. Luchtfoto De Slufter ( 22

23 Voorbij de camping werd het pad langs de duinen ingeslagen. Tijdens het fietsen werd er goed rondgekeken en zo nu en dan gestopt om een vogel of gebied beter te kunnen bekijken. We zagen onder andere 3x een Sperwer, een Buizerd en een Tapuit. Ook hoorden we Tjiftjaffen, Fitis, Braamsluipers, Winterkoninkjes, Heggenmusjes, Kneutjes, Veldleeuweriken en Rietgors. Bij een ruig veldje vlakbij de golfbaan zagen we een mannetje Roodborsttapuit boven in een struikje zitten. Boven de duinen zagen we 2 Buizerds en een Sperwer jagen. Bij het kijkpunt Oorsprongweg werd het tijd voor een koffiepauze. Vanaf het kijkpunt hadden we een goed uitzicht op de Slufter. In het plasje voor het kijkpunt zagen we onder andere 3 Groenpootruiters, Tureluurs, Scholekster, Bergeend, Eidereend, Rotgans, Wulp en Lepelaar. Verder hoorden we Kneutjes en Veldleeuweriken. We zagen 1 Tureluur met gekleurde pootringen. Dankzij de telescopen waren deze af te lezen. Na de koffie zijn we verder gefietst in zuidelijke richting. Bij de duinovergang naar de Slufter bij de Slufterweg was het erg druk. Veel mensen werden door het mooie weer naar dit gebied gelokt. We parkeerden onze fietsen bij een iets zuidelijker overgang en trokken de Slufter in. We zijn eerst richting zee gelopen via ongeveer dezelfde route als Matthijs eerder die ochtend gevolgd had, langs het raster wat het gebied van De Slufter scheid van het gebied rond De Muy. We liepen eerst tussen het duinstruweel, daarna door lage duinen en uiteindelijk via geulen van de Slufter naar zee. In de duinen zagen we 2 Tapuiten. Deze vogels maken gebruik van konijnenholen als broedplaats. Verder hoorden we Fitissen en Nachtegalen zingen. Op de vlakte bij de Slufter uitgekomen zagen we in een stuk gras groepjes kleine vogeltjes rondvliegen en rondscharrelen. Dit bleek een groep Strandleeuweriken te zijn. Onze schatting was rond de 25 maar de vogels waren zo bewegelijk dat dit moeilijk te tellen viel. Met de kijker en telescoop waren ze wel mooi te zien. Verder zaten er nog diverse Gele Kwikstaarten en Engelse Kwikstaarten op dit stukje gras/ ruigte. Geul van de Slufter in de duinen Na een tijdje van deze vogeltjes genoten te hebben zijn we doorgelopen naar de zee om daar even lekker te gaan zitten en te genieten van het mooie weer. In de Sluftermonding zat een grote groep Drieteenstrandlopers te rusten, samen met een Rosse Grutto. Langs de Slufter zijn we weer teruggelopen over de vlakte richting duinovergang. We zagen nog een vrouwtje Bruine Kiekendief aan het jagen en boven de Slufter waren Grote Sterns, Noordse Sterns en Visdiefjes aan het foerageren. 23

24 Terug bij de fietsen werd besloten om nog even bij de Muy te gaan kijken. We zijn een klein stukje het gebied ingelopen maar een groot deel van het gebied is afgesloten i.v.m. het broedseizoen. Door de dames werden de aanwezige planten nog bekeken en verder noteerden we nog 2 Braamsluipers, Tjiftjaf, Nachtegaal, Fitis, Heggenmus en Winterkoning. Frans zorgde nog voor enige spanning door een Kleine Vliegenvanger te melden, maar dat bleek toch een Braamsluiper te zijn. Tabel 17: woensdag 23 april: Duinen/ De Slufter/ De Muy Aalscholver Blauwe Reiger Lepelaar Knobbelzwaan Grauwe Gans Rotgans Eider Bergeend Wilde Eend Krakeend Wintertaling Bruine Kiekendief (1v) Buizerd Sperwer (2) Fazant Meerkoet Wulp Drieteenstrandloper (140) Scholekster Kievit Tureluur Grutto Rosse Grutto (1) Groenpootruiter (3) Kokmeeuw Stormmeeuw Zilvermeeuw Kleine Mantelmeeuw Noordse Stern Visdief Grote Stern Holenduif Houtduif Veldleeuwerik Strandleeuwerik (>25) Graspieper Boerenzwaluw Witte Kwikstaart Gele Kwikstaart Engelse Kwikstaart (4) Winterkoning Heggenmus Roodborst Nachtegaal (>6) Fitis Tjiftjaf Braamsluiper Zanglijster Merel Koolmees Pimpelmees Rietzanger Sprinkhaanzanger Roodborsttapuit (1m) Tapuit Ekster Kauw Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Vink Kneu Putter Rietgors Vanaf de Muy zijn we teruggefietst naar de Slufterweg voor een lekkere ijsco. Daarna via de Slufterweg en Zwinweg het eiland overgestoken naar de waddenkust. Onderweg zagen we een vrouwtje Bruine Kiekendief aan het jagen en vloog een Havik over. In het Buitenzwin zagen we 2 Zwarte Ruiters. Eentje stond aan de kant en de andere was in het water aan het zwemmen. Langs de waddendijk ging de fietstocht weer richting De Cocksdorp. Matthijs en Frans besloten om nog een tijdje bij Utopia te gaan kijken terwijl de rest van de groep de fietstocht voortzette. In Utopia zagen we dezelfde soorten die er dinsdag ook werden waargenomen. Nieuw waren een Kanoet en een Zwarte Ruiter. Verder zat er nog een Scholekster met kleurringen. Deze werden genoteerd om later door te geven. Na een klein uurtje gekeken en genoten te hebben werden de fietsen weer gepakt en ging de tocht naar De Cocksdorp. Voor Matthijs was het inmiddels tijd om afscheid te gaan nemen. Na zijn spullen ingepakt te hebben ging hij naar de boot. Als afsluiting van deze dagen zat er nog een Regenwulp in de haven en vlogen de Meeuwen en Visdiefjes rond de boot. Om half acht reed hij weer de vaste wal op voor nog een paar uurtjes sturen richting Heerde. De rest van het gezelschap had na de avondhap weinig zin meer om er op uit te trekken. De waarnemingen werden opgeslagen op de laptop en diverse gevonden planten werden op naam gebracht. Een mooie afsluiting van een prachtige, zonnige dag. 24

25 Bijzondere planten in de Slufter en de Muy Met name de Slufter heeft door de invloed van de zee in het gebied een bijzondere vegetatie. De daar voorkomende planten moeten er over kunnen dat het gebied jaarlijks een paar keer onder water komt te staan met zout water. Vooral het Lamsoor is een bekende plant in het gebied die elk jaar bloeit in een prachtige paarse kleur. Maar ook andere planten werden aangetroffen. Een deel van de vondsten is van 23 april. Op 24 april is Mariet nog alleen terug geweest om nog verder te zoeken naar planten. Twee opmerkelijke vondsten waren Moeraskartelblad en Schorrenzoutgras. Dit zijn planten die je niet zo vaak tegenkomt. Tabel 18: woensdag 23 en donderdag 24 april; bijzondere planten De Slufter/ De Muy Latijnse naam Nederlandse naam Status Armeria maritima Engels gras Kwetsbaar Atriplex portulacoides Gewone zoutmelde Gevoelig Euphorbia vulgaris Cipreswolfsmelk Polygala vulgaris Gewone vleugeltjesbloem Viola canina Hondsviooltje Gevoelig Pedicularis palustris Moeraskartelblad Kwetsbaar Polygala vulgaris Gewone vleugeltjesbloem Triglochin maritiem Schorrenzoutgras Viola curtusii Duinviooltje Viola canina Hondsviooltje Moeraskartelblad (bron: 25