IMPLICIETE TRAININGEN: Een nieuwe manier van interventies

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "IMPLICIETE TRAININGEN: Een nieuwe manier van interventies"

Albert Aalderink
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 IMPLICIETE TRAININGEN: Een nieuwe manier van interventies

2 Wie zijn wij? Kenny Wolfs Promovendus Open Universiteit Onderzoek: Impliciete cognities over veilig vrijen bij mannen/msm Subsidieverstrekker: AIDSFonds Phil Brull Promovendus Maastricht University Onderzoek: Impliciete cognities over veilig vrijen bij adolescenten Subsidieverstrekker: AIDSFonds

over veilig vrijen bij mannen/msm Subsidieverstrekker: AIDSFonds Phil

3 Deel 1 Algemene achtergrond Interventie MSM

4 Achtergrond Standaard: Snack na lange en vermoeiende werkdag: Thuiskomst na avondje stappen met drank:

5 Achtergrond Valkuilen voor seksueel risicogedrag Alcohol Meer seksueel risicogedrag Seksuele Opwinding

6 Zelf controle: Onveilig Seksueel Gedrag Expliciete, Reflectieve Cognities Werkgeheugen Cognitieve Capaciteit Impliciete, Cognities (impulsen)

7 Overzicht huidige interventies Overzicht van huidige interventies Expliciet Systeem Impliciet Systeem

8 Mogelijke Impliciete Interventies Impulsen Impulsen Gedrag Gedrag

9 Methode 1: Response Inhibition Response Inhibition Snel reageren op plaatjes, bijvoorbeeld bij een F moet je snel duwen op Spatie, bij een P moet je net niet reageren. Impulsen Gedrag

10 F P P F NIETS SPATIE DOEN!!!!

11 Methode 1: Response Inhibition Response Inhibition Snel reageren op plaatjes, bijvoorbeeld bij een F moet je snel duwen op Spatie, bij een P moet je net niet reageren. Als doel van de interventie minder chocolade eten is, dan: 90% van de appels = SPATIE 90% van de chocolade = NIETS DOEN Impulsen Gedrag

12 Methode 1: Response Inhibition Als doel van de interventie minder seksueel risicogedrag is, dan: 90% van veilig vrijen = SPATIE 90% van onveilig vrijen = NIETS DOEN Impulsen Gedrag

13 Methode 1: Response Inhibition Response Inhibition is effectief gebleken bij: Impliciete attitudes naar alcohol aanpassen en drinkgedrag aanpassen bij binge drinking studenten Houben, K., Nederkoorn, C., Wiers, R. W., & Jansen, A. (2011). Resisting temptation: decreasing alcohol-related affect and drinking behavior by training response inhibition. Drug and alcohol dependence, 116(1), Houben, K., Havermans, R. C., Nederkoorn, C., & Jansen, A. (2012). Beer à No Go: Learning to stop responding to alcohol cues reduces alcohol intake via reduced affective associations rather than increased response inhibition.addiction, 107(7), Impliciete attitudes naar chocolade aanpassen en chocoladeconsumptie verminderen Houben, K., & Jansen, A. (2011). Training inhibitory control. A recipe for resisting sweet temptations. Appetite, 56(2),

Drug and alcohol dependence, 116(1), 132-136. Houben, K., Havermans, R. C., Nederkoorn, C., & Jansen, A. (2012).

14 Methode 2: Evaluative Conditioning Evaluative Conditioning Operante conditionering: Impulsen Gedrag

15 Methode 2: Evaluative Conditioning Evaluative Conditioning Je koppelt een situatie niet aan een straf of beloning maar aan een gevoel, aan een bepaalde waarde Voorbeeld: Als je het woord chimichanga kan koppelen aan het woord liefde, krijgt het onzinwoord chimichanga een positieve betekenis. Deze techniek wordt vaak gebruikt in reclame Impulsen Gedrag

het woord chimichanga kan koppelen aan het woord liefde, krijgt het onzinwoord

16 Methode 2: Evaluative Conditioning Evaluative Conditioning Enkele voorbeelden Impulsen Gedrag

17 Methode 2: Evaluative Conditioning Evaluative Conditioning Enkele voorbeelden Impulsen Gedrag

18 Methode 2: Evaluative Conditioning Evaluative Conditioning Enkele voorbeelden Impulsen + Gedrag

19 Methode 2: Evaluative Conditioning Hoe brengen we dit in de praktijk met een impliciete interventie? Voorbeeld = Alcoholgebruik Woorden en plaatsjes verschijnen ofwel links of rechts op het scherm. Men moet zo snel mogelijk reageren door op de Spatiebalk te duwen. Nadat de spatiebalk geduwd is, verschijnt er nog snel een afbeelding voor 400 ms aan dezelfde kant van het scherm. Alcohol wordt vaak gepaard met negatieve beelden Softdrinks worden vaak gepaard met positieve beelden Impulsen Gedrag Houben, K., Havermans, R. C., & Wiers, R. W. (2010). Learning to dislike alcohol: conditioning negative implicit attitudes toward alcohol and its effect on drinking behavior. Psychopharmacology, 211(1),

Nadat de spatiebalk geduwd is, verschijnt er nog snel een afbeelding voor 400 ms aan dezelfde kant van het scherm.

20 Methode 3: Werkgeheugentraining Mensen gaan vooral op hun impliciete associaties over als er weinig werkgeheugen beschikbaar is. Het werkgeheugen trainen zou dus ook een effect moeten hebben. Weinig onderzoek naar gedaan. Is veel intensiever, veel sessies nodig.

21 Methode 3: Werkgeheugen verbeteren Werkgeheugen verbeteren bleek effectief bij Alcoholconsumptie verminderen bij een groep pathologische drinkers Houben, K., Wiers, R. W., & Jansen, A. (2011). Getting a grip on drinking behavior training working memory to reduce alcohol abuse. Psychological Science.

22 Impliciete Attitudes Is het nodig om in te steken op impliciete interventies? Data van drie onderzoek over impliciete associaties: Vergelijkend onderzoek: Reisvaccinatie bij huisarts vs heteroseksuele clienten van SOA-poli Onderzoek onder universiteitsstudenten Onderzoek bij MSM

23 Impliciete Attitudes Hoe meten we Impliciete Attitudes? Implicit Association Test (IAT)

24 Impliciete Attitudes Is het nodig om in te steken op impliciete interventies? 0,3 0,25 0,2 0,23 Scores op de IAT 0,2 0,15 0,1 0,05 0-0,05-0,1-0,15-0,2-0,025 Positief t.o.v. condoomgebruik Negatief t.o.v. condoomgebruik -0,2-0,25 Studenten Reizigers SOA-Hetero SOA-MSM

25 Huidige interventie MSM-populatie Dienst Seksuele Gezondheid GGD Zuid Limburg Gebaseerd op response inhibition (F en P) Afbeeldingen van koppels die op punt staan te vrijen, al dan niet met condoom Pilot test: Visueel niet erg aantrekkelijk Te verwachte effecten Clienten hun impliciete associaties naar condoomgebruik worden positiever Clienten geven minder toe aan impulsen op bepaalde momenten

26 Huidige interventie Trage inclusie Wie doet wel mee? Jonge mannen die voor eerste keer een SOA-test komen afnemen Oudere mannen met positieve expliciete attitudes naar condoomgebruik, die soms toch moeite hebben met doorzetten van goede intenties Uitbreiding naar GGD Rotterdam en GGD Amsterdam?

27 Huidige interventie Voordelen E-health, online te volgen, in toekomst via app/smartphone Lage kosten om te impliceren Komt niet belerend over Wanneer client tijd heeft Niet specifiek voor bepaalde doelgroep Nadelen Kan saai overkomen op clienten Wetenschappelijk nog niet getest op seksueel risicogedrag Is aanvulling op huidig aanbod, kan huidig aanbod niet vervangen

28 Bedankt aan Dr. Arjan Bos (Open Universiteit) Dr.Fraukje Mevissen (Maastricht University) Prof. dr. Jacques van Lankveld (Open Universiteit) Rick Boesten

29 Deel 2 Serious game for adolescents

33 Brain maturation Expectations Parenting Peers Norms Personality Beliefs Knowledge

34 Gardner, M., Steinberg, L. (2005). Peer influence on risk taking, risk preference, and risky decision making in adolescence and adulthood: an experimental study. Developmental Psychology, 41,

35 Casey BJ, Jones RM, Hare TA. (2008). The adolescent brain. Annals of the New York Academy of Sciences, 1124,

36 EXPLICIT ASSOCIATIONS REFLECTIVE: slow, controlled EXECUTIVE FUNCTIONS BEHAVI OR IMPLICIT ASSOCIATIONS IMPULSIVE: fast, automatic Strack, F., Deutsch, R. (2004). Reflective and impulsive determinants of social behavior. Personality and Social Psychology Review, 8(3), Wiers, R., Houben, K., Roefs, A., de Jong, P., Hofmann, W., Stacy, A. (2010). Implicit cognition in health psychology. In Gawronski, B., Payne, K. (Eds.) Handbook of implicit social cognition: Measurement, theory and applications. London, UK: The Guilford Press.

37 Thanks to Prof. dr. Rob Ruiter (Maastricht University)

Vergelijkbare documenten

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid ALCOHOLGEBRUIK: BEWUST OVERWOGEN OF ONBEWUST OVERKOMEN? Impliciete en expliciete processen bij alcoholgebruik en implicaties voor interventies Katrijn Houben k.houben@maastrichtuniversity.nl Alcoholgebruik,