Conferentie Nog Houdbaar? 21 mei 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Conferentie Nog Houdbaar? 21 mei 2013"

Transcriptie

1 Conferentie Nog Houdbaar? 21 mei 2013 Houdbaarheid verspilde moeite? Naar aanleiding van een motie, waarin de relatie tussen de Richtlijn 2000/13 EC over de houdbaarheidsdatum en voedselverspilling gelegd werd is onderzoek gedaan door Wageningen Universiteit en Research- Food & Biobased Research naar de relatie tussen houdbaarheidsdata van producten en de verspilling van voedsel. De conclusie uit het onderzoek Houdbaarheid verspilde moeite? van de WUR is dat er verhoudingsgewijs weinig verspild wordt van lang houdbare producten in relatie tot verse producten. Groente, fruit en brood leveren verreweg de grootste hoeveelheid verspilling op en hebben geen verplichte houdbaarheidsdatum. Al gaat het om een percentueel laag percentage, ook hier kan winst gemaakt worden in het terugdringen van voedselverspilling. Houdbaarheid en voedselveiligheid zijn ingewikkelde zaken, niet alleen voor consumenten, maar ook voor het bedrijfsleven. Degene die de datum vaststelt en aanbrengt (doorgaans de fabrikant), is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het product. Bij het bepalen van de houdbaarheidsdatum spelen zaken zoals wetgeving, maar ook commerciële belangen en kwaliteitgerelateerde eigenschappen van het product (smaakverlies, verkleuring) een rol. Wanneer bij de aanduiding van de houdbaarheid op het etiket van een levensmiddel een te ruime marge wordt genomen, dus de datum onnodig vroeg wordt gekozen, kan dit ertoe leiden dat voedsel wordt verspild doordat goed voedsel uit de handel wordt genomen of door consumenten wordt weggegooid. Door innovaties wordt het steeds beter mogelijk om een nauwkeurige datumaanduiding te labelen en daardoor voedselverspilling te reduceren. 1

2 Verspilling bij de consument wordt mede veroorzaakt door de onduidelijkheid van houdbaarheidsdata op producten. Er zijn twee soorten houdbaarheidsdata: Tenminste Houdbaar Tot (THT) en Te Gebruiken Tot (TGT). De verwarring ontstaat doordat de meeste mensen het verschil niet weten tussen deze twee en dat de THT alleen een kwaliteitsindicatie geeft. Voorlichting aan de consument Het belang van voorlichting aan de consument gericht op het gebruik van de eigen zintuigen om te bekijken of hij het product na deze datum nog wil eten of niet is groot. Informatie op verpakkingen, in magazines of op borden in de supermarkt draagt bij aan het vergroten van de kennis bij de consument. Het Voedingscentrum heeft hiertoe diverse informatie beschikbaar, zoals de Boodschapapp, de Bewaarwijzer en een de digitale student. ZEMBLA uitzending Voedselverspilling Tijdens de conferentie hebben we fragmenten kunnen bekijken van de ZEMBLA uitzending die vorig jaar werd uitgezonden. Bekijk de gehele uitzending 'Voedselverspilling' van Daan van Alkemade en Sinan Can. Twitter Voor wie benieuwd is naar de tweets over de conferentie: Monitor Voedselverspilling Wellicht hebt u tijdens de conferentie al een blik geworpen in de Monitor Voedselverspilling. Inmiddels staat de monitor op de WUR website (zie link): Consumentenbond De Consumentenbond heeft een testpanel laten kijken, ruiken én proeven van producten die veel consumenten allang in de vuilnisbak hadden gegooid. De uitkomst bevestigde het vermoeden: de THT-datum zegt weinig over de eetbaarheid. Producten met een THT-datum, die in gesloten verpakking ongekoeld bewaard mogen worden, blijven jaren langer goed dan die THT-datum. Het onderzoek is na te lezen in het Rapport Voedselverspilling. Zie ook het filmpje: 2

3 Meer informatie Informatie over houdbaarheidsdata is te vinden bij productschappen, in nationale wetgeving (Warenwet), Europese regelgeving en wereldwijde Codexnormen. Verschillende organisaties maken deze kennis over houdbaarheidsdata beschikbaar voor producenten, retail en consumenten. In Nederland zijn dat bijvoorbeeld Ministerie van VWS, Nieuwe Voedsel en Warenautoriteit, Stichting Milieu Centraal, Voedingscentrum Nederland, en Centraal Bureau voor de Levensmiddelenhandel. Damn Food Waste Damn Food Waste is de eerste Nederlandse editie van Feeding 5K, en vindt zaterdag 29 juni plaats op het Museumplein in Amsterdam. Zie: 3

4 10 x HOUDBAAR VOOR DE STAATSSECRETARIS De volgende tien ideeën werden op 21 mei door een consumentenpanel geselecteerd als de beste ideeën voor het aanpakken van voedselverspilling door een betere omgang met houdbaarheid. De overige ideeën staan daaronder opgesomd. 1. Bewustwording in de keten Het is tijd voor een grote campagne, gericht op bedrijven en consumenten, opdat zij samen hun verantwoordelijkheid (blijven) nemen. Hierbij zou het vooral moeten gaan om samenwerking tussen bedrijven en consumenten, hoe kunnen bedrijven consumenten helpen minder te verspillen? 2. Voorlichting en educatie Voedselverspilling komt onder meer voort uit een gebrek aan waardering voor voedsel. Consumenten, en vooral kinderen, zouden zich hier beter bewust van moeten worden. Educatie en voorlichting kunnen hierbij helpen, bijvoorbeeld via Smaaklessen, stadslandbouwprojecten, inzicht in productieketens, bedrijfsbezoeken. Zo kun je consumenten ook leren proeven en ruiken, om houdbaarheid zelf te kunnen vaststellen. 3. Portionering Help de bedrijven aan informatie over de behoeftes van de consument ten aanzien van portiegroottes. Bij welke producten zou extra portionering gewenst en nuttig zijn? Wat is een goede portie voor 1 persoon? Bedrijven kunnen ondertussen ook gewoon aan de slag en portioneringsmaatregelen uitproberen. Hierbij is niet alleen de productie van nieuwe portieverpakkingen van belang, maar ook portionering binnen de verpakking (bijv. deelblokjes, portiestreepjes op de verpakking, schotje tussen 2 kipfilets in een verpakking). 4

5 4. Logistieke optimalisatie Ketenpartners zouden communicatie binnen de supply chain moeten optimaliseren, zodat realtime informatie over vraag en aanbod in de winkel direct wordt doorgespeeld aan producenten en inkoopplanners. Zo kunnen retourstromen en overschotten worden voorkomen. Een ketenregisseur zou de communicatie op gang kunnen helpen, door ketenpartners te wijzen op het wederzijdse belang van samenwerking. 5. Gerichter afvalbeleid in de supermarkt Wanneer retailers voorverpakte producten afvoeren wegens verlopen houdbaarheid, bederf of kwaliteitsverlies, zouden ze moeten kijken of ze de rest van de verpakking nog los kunnen verkopen (bijvoorbeeld citroenen in een netje, waarvan 1 rot is). 6. Consumenteninformatie in het schap In de schappen van de supermarkt kan advies en informatie worden gegeven over houdbaarheidsdata, bewaren, bereiden, portionering, etc. Het zou goed zijn als consumenten ook iets mee kunnen nemen naar huis, zodat informatie over het tegengaan van voedselverspilling breder bereik heeft. Mogelijkheden zijn de opname van het thema in supermarktmagazines of het hangen van flyers aan het schap. 7. Eerlijke THT-data Producenten en retailers moeten harde afspraken maken over een juiste omgang met houdbaarheidsdata. THT-data zouden niet meer als commercieel middel mogen worden ingezet, om bijvoorbeeld een versimago te creëren. Ook kunnen data soms verlengd worden, of is een datum überhaupt niet nodig. Binnen de grenzen van de wet kunnen bedrijven hun eigen verantwoordelijkheid nemen. 8. Herverwerking van reststromen Producten die tegen de datum zitten of anderszins afgevoerd worden uit supermarkten, kunnen worden herverwerkt tot nieuwe producten (maaltijden, soepen, etc.) voor in het schap, of worden geleverd aan de Voedselbank. 9. Toepassen van innovaties Er zijn allerlei technieken op de markt, om houdbaarheid te verlengen, om houdbaarheidsverloop te volgen in de keten, om verpakkingen te verbeteren, etc. Het is belangrijk dat deze ook daadwerkelijk gebruikt worden door bedrijven, en dat best practices worden opgeschaald. 10. Integratie in bedrijfs- en consumptieprocessen Een terugkerende constatering is dat voedselverspilling pas echt kan worden teruggedrongen als het integraal onderdeel is van ieders handelen. In bedrijven zou het kunnen helpen als het thema breder besproken wordt dan alleen op de duurzaamheidsafdeling. Als voedselverspilling op tafel ligt bij marketing, bij inkoop, bij kwaliteit, etc. dan kunnen er creatieve oplossingen bedacht worden. Voor consumenten geldt dat een positieve benadering beter werkt dan wijzen met het vingertje. Bedrijven, NGO s en de overheid kunnen het vanzelfsprekend maken dat in elk recept, op elke verpakking, in elke keuken, op elke school, in elke kantine, etc. een verwijzing gemaakt wordt naar voedselverspilling, met eenvoudige tips om dit te voorkomen. Zo wordt het uiteindelijk volstrekt abnormaal om voedsel weg te gooien. 5

6 Uitwerking van de flappen: A. VERPAKKEN & LABELEN Voor de producent Preciezere vaststelling van de houdbaarheidsdatum - Seizoensgebonden houdbaarheid vaststellen - Consistent gebruik van THT of TGT binnen een productcategorie - Omschakelen van TGT naar THT, of juist andersom - Weglaten van THT datum waar mogelijk - Uitsluitend een houdbaarheidsdatum on-pack (geen uiterste verkoopdatum) - Aanvullende informatie on-pack over organoleptische beoordeling van houdbaarheid - Maandspecifieke datum op een lang houdbaar product, via extra datum-logo - Betere communicatie on-pack en daarbuiten over de betekenis van THT - Harde afspraken tussen ketenpartners: THT-data worden niet meer commercieel ingezet om bijvoorbeeld een versimago van producten te creëren - Realtime informatie over houdbaarheidsverloop via chip in verpakkingen - Verpakkingen gebruiken die productkwaliteit beschermen (bijv vershoudfolie, kussentjes onder zacht fruit) - Duidelijk bewaaradvies voor consumenten on-pack (bijv.: 1 C lagere koeltemperatuur = 1 dag langer houdbaar) - Koelinstructies voor de consument, aanbieden samen met koelkastproducenten Voor de wetenschap - Verlengen van houdbaarheid door conserveringstechniek - Verpakkingentechnologie voor verbeterde houdbaarheid Voor de overheid - Herformuleren van THT naar Kwaliteit gegarandeerd tot B. PORTIONEREN Voor de producent - Partnerschappen opzetten tussen voedselproducenten en non-foodproducenten, voor de ontwikkeling van productspecifieke portiehulpmiddelen (maatschepjes) - Portioneren binnen verpakkingen (deelblokjes, portie frites aangeven op de zak) - Aanbieden van meer hersluitbare verpakkingen - Aanpassen van marketing en prijsvoering van portieverpakkingen - Bepaalde producten onverpakt aanbieden zodat consumenten zelf portie kunnen bepalen Voor de branchevereniging - Verspreiden van handvaten voor het bepalen van portiegrootte onder fabrikanten - Receptenwebsites inzetten om de juiste portionering te verduidelijken Voor de wetenschap - Onderzoek naar de juiste portiegrootte voor specifieke doelgroepen (jongeren, ouderen, eenpersoonshuishoudens) 6

7 C. SUPPLY CHAIN & TRANSPORT Voor de producent - Optimalisatie van temperatuur in logistieke keten - Op tijd afwaarderen voor distributie naar Voedselbanken Voor de keten - Verminderen van het aantal voorraadpunten in de keten om backcasting te voorkomen - Verbeteren van de communicatie tussen ketenschakels over realtime vraag en aanbod door ketenregie - Betere afstemming tussen leveranciers en afnemers over verdeling houdbaarheid Voor de retailer - Producenten meer inzicht bieden in verkoopverloop ten behoeve van de juiste leveringsplanning - Consumenten meer zelf laten bestellen - Bewaar- en verpakkingsmateriaal aanbieden bij ophaal- en verkooppunten (bijv. een koeltas) Voor de branchevereniging - Opstellen van een geharmoniseerde richtlijn voor opslag en transportcondities per productcategorie D. IN DE SCHAPPEN Voor de retailer - Producten tegen de datum aantrekkelijk aanprijzen, samen met complementaire producten - Aanbieden van bewaarhulpmiddelen naast voedsel - 2 voor de prijs van 1- aanbiedingen waarbij je 1 artikel later kunt ophalen - Op = op - Recepten aanbieden met restjes - Bewaaradvies opnemen in recepten - Bewaaradvies op het schap, met infographics - Niet onnodig koelen van producten - Wonky uglies in het schap leggen - First-in, First out - Maximaal 2 series THT in het schap - Recupereren van verpakte artikelen tot wichtartikel (bijv. 1 rotte citroen uit een netje halen, de rest los verkopen) - Vanuit diepvries verkopen - Lege schappen vullen met alternatieve producten 7

8 E. BEWAREN & BEREIDEN Voor iedereen - Perceptie rond restjes verbeteren, door inzet in horeca, kookprogramma s, receptenwebsites, etc. Voor de producent - Tips voor gebruik van restjes on-pack - Duidelijker en consistent bewaaradvies on-pack, incl. koelkasttemperatuur Voor de retailer - Stimuleren van gebruik van boodschappenlijstjes - Bewaaradvies bij onverpakte producten - Verspreiden van andere bewaaradviesmiddelen (bijv die van het Voedingscentrum) - Aanbieden van bewaarbakjes met maaltijdcompartimenten - Persoonlijk advies in de winkel over bewaren en bereiden F. OUT OF THE BOX Voor iedereen, voor de overheid - De waardering voor en kennis van voedselproductie versterken, door educatie, campagnes, informatie vanuit bedrijven, lokale projecten - Ontwikkelen van een systeem van verspillingsrechten waarin gehandeld kan worden (naar voorbeeld van emissierechten) - Aanwijzen van een ambassadeur die tegen voedselverspilling strijdt Voor producenten - QR-code op verpakking met informatie over houdbaarheid en bewaaradvies - Verlengen van de keten, afgekeurde producten herverwerken tot nieuwe producten - Verbeteren van interne communicatie tussen duurzaamheids-, kwaliteits- en logistieke afdeling Voor NGOs - App over houdbaarheid per product en bewaaradvies - Naming and shaming van bedrijven die teveel verspillen - Naming and faming van bedrijven die goed met reststromen omgaan - Afvaldiners met producten over de datum Voor de Voedselbank - Aanpassen distributieschema Voedselbank, zodat het aansluit bij bedrijfslogistiek 8

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling

Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: MAART 2014 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

Voedselverspilling in huis

Voedselverspilling in huis Voedselverspilling in huis 13 november 2014 Karin Bemelmans Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze 1942 2014 Rapport Gezondheidsraad,

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Duurzaamheidk mpas Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-,

Nadere informatie

C-210 Green Deal Over de datum?

C-210 Green Deal Over de datum? C-210 Green Deal Over de datum? Houdbaarheidsvermelding op voedingsmiddelen onder de loep om voedselverspilling tegen te gaan. Partijen 1. De Staatssecretaris van Economische Zaken, de heer M.P.H. van

Nadere informatie

Roundtable voedselverspilling

Roundtable voedselverspilling Roundtable voedselverspilling Op maandag 4 april heeft de roundtable: Beperken van voedselverspilling, waarden van voedsel in de keten plaatsgevonden te Ede. Dit in het kader van het programma ketens en

Nadere informatie

Factsheet voedselverspilling bij de consument

Factsheet voedselverspilling bij de consument Factsheet voedselverspilling bij de consument VERSIE: SEPTEMBER 2015 1. Waarvoor dient dit document? De factsheet is een initiatief van de interdepartementale werkgroep voedselverlies van de Vlaamse overheid

Nadere informatie

Verminderen van voedselverspilling

Verminderen van voedselverspilling Verminderen van voedselverspilling Hilke Bos-Brouwers Velt studiedag (Brussel,B) 23 November 2013 Onze missie: Wetenschap met impact Verkennen van de mogelijkheden van de natuur,... Het verbeteren van

Nadere informatie

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt?

De voedselketenles LES 1 VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? VRAAG: Waarom denk jij dat het erg is dat er soms eten weggegooid wordt? 1 Hoe denk je dat de aardbeienjam op jouw boterham terecht is gekomen? Wat is er allemaal nodig om die aardbeienjam op jouw boterham

Nadere informatie

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL

AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL SAMEN WERKEN AAN EEN DUURZAME VOEDSELKETEN IN 2020 AGENDA VERDUURZAMING VOEDSEL Voorop lopen met duurzaam voedsel Nederland is wereldspeler op het gebied van voedselproductie, innovatie en agrifood-export.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 087 Initiatiefnota van het lid Dik-Faber: «Aanpak Voedselverspilling» Nr. 3 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.

Nadere informatie

Voedselverspilling op school. Anderlecht, 3 februari 2015

Voedselverspilling op school. Anderlecht, 3 februari 2015 Voedselverspilling op school Anderlecht, 3 februari 2015 Agenda Resultaten enquête voedselverspilling in scholen Erfgoed Tetra Pak Educatief initiatief van GoodPlanet Belgium Voedselbeleid in basisschool

Nadere informatie

Lespakket VOEDSELVERSPILLING TE GEBRUIKEN VOOR GROEP 5 T/M 8 (INCLUSIEF VERDIEPINGS MODULE VOOR GROEP 7 EN 8) DUUR LES: 1,5 2 UUR

Lespakket VOEDSELVERSPILLING TE GEBRUIKEN VOOR GROEP 5 T/M 8 (INCLUSIEF VERDIEPINGS MODULE VOOR GROEP 7 EN 8) DUUR LES: 1,5 2 UUR Lespakket VOEDSELVERSPILLING TE GEBRUIKEN VOOR GROEP 5 T/M 8 (INCLUSIEF VERDIEPINGS MODULE VOOR GROEP 7 EN 8) DUUR LES: 1,5 2 UUR 1 COLOFON Dit materiaal is samengesteld door Food Cabinet in opdracht van

Nadere informatie

CHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER. Over de datum?

CHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER. Over de datum? VOEDSELVERSPILLING CHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER Over de datum? Jaarlijks belandt er per Nederlander meer dan 40 kilo voedsel in de vuilnisbak. Een groot deel daarvan is nog prima te eten. Ook door slimmer

Nadere informatie

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen

Voedselverspilling LEI Wageningen UR. Anima Ruissen Voedselverspilling LEI Wageningen UR Anima Ruissen Inhoud - Deel I Introductie Maatschappelijke context Consumenten Omgeving, gedrag, eigen verantwoordelijkheid? De marktplaats Waar ketenpartijen en consumenten

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid. van de Voedselketen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid. van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Lieve Busschots Directeur Communicatie FAVV 23/11/2013 1 VEILIG VOEDSEL UW ZORG ONZE

Nadere informatie

Tot slot informeer ik u over de internationale conferentie No more food to waste.

Tot slot informeer ik u over de internationale conferentie No more food to waste. > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC

Nadere informatie

2020 dan in 2013 (Alliantie Verduurzaming Voedsel, 2013). In de werkgroep Optimalisatie Reststromen en Voedselverspilling van de Alliantie werken

2020 dan in 2013 (Alliantie Verduurzaming Voedsel, 2013). In de werkgroep Optimalisatie Reststromen en Voedselverspilling van de Alliantie werken Voedselverspilling Wereldwijd gaat een geschat aandeel van ruim 30% van al het voedsel dat geproduceerd wordt voor menselijke consumptie verloren, wat neerkomt op ongeveer 1,3 miljard ton per jaar (Gustavsson

Nadere informatie

Voedselverspilling. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Voedselverspilling. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Saskia Kamps ; 28 August 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52795 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden

Nadere informatie

1 Heeft u kennisgenomen van het bericht Eten voedselbank vaak onvoldoende? 1

1 Heeft u kennisgenomen van het bericht Eten voedselbank vaak onvoldoende? 1 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den

Nadere informatie

Het Jaar. Voedselverspilling

Het Jaar. Voedselverspilling Het Jaar Voedselverspilling Een stap extra in de strijd tegen voedselverspilling De Alliantie Verduurzaming Voedsel heeft 2014 uitgeroepen tot Jaar tegen Voedselverspilling. De Alliantie stimuleerde bedrijven

Nadere informatie

VOEDSELVERSPILLING 1-METING

VOEDSELVERSPILLING 1-METING VOEDSELVERSPILLING -METING Marcel Temminghoff en Niek Damen November GfK Voedselverspilling -meting November Inhoudsopgave. Achtergrond en doelstelling. Resultaten. Samenvatting en conclusies. Onderzoeksverantwoording.

Nadere informatie

Voedselverspilling in cateringsector

Voedselverspilling in cateringsector Voedselverspilling in cateringsector VENECA No Waste Dinner 7 november 2011 Achtergrond Ministerie EL&I wil 20% reductie in voedselverspilling tussen 2009 2015 Veneca is de paraplu waaronder een unieke

Nadere informatie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie

Voedselverspilling. Korte introductie 27/01/2015. Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh. Opleiding agrarische economie Voedselverspilling Welvaartsprobleem of schaarste? Bart van Gogh, Sustainable Food Chains Wageningen UR Food & Biobased Research Korte introductie Bart van Gogh Opleiding agrarische economie Professionele

Nadere informatie

Voedselverspilling. Uitleg over houdbaarheidsdatum voor bedrijven

Voedselverspilling. Uitleg over houdbaarheidsdatum voor bedrijven Voedselverspilling Uitleg over houdbaarheidsdatum voor bedrijven Voedselverspilling is geen ver-van-mijnbed-show. In de dagelijkse praktijk kunt u zelf de dingen anders doen. Ook in uw bedrijf. Door slim

Nadere informatie

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij

Verspilling: De houdbaarheidsdatum nabij School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Agrarische Jongeren Friesland is een organisatie die zich ten doel stelt de bedrijfsvoering van boerenbedrijven zo efficient mogelijk te maken.

Nadere informatie

Beperken Voedselverspilling

Beperken Voedselverspilling Beperken Voedselverspilling 1 Docent Events Ketens & Agrologistiek 02 april 2012, Joost Snels Inhoud 2 Introductie Definitie Voedselverspilling Hoeveelheid voedselverspilling en waar? Oorzaken Hoe te voorkomen

Nadere informatie

VOEDSELVERSPILLING METING 2015

VOEDSELVERSPILLING METING 2015 VOEDSELVERSPILLING METING 2015 Marcel Temminghoff en Gerben van Helden Oktober 2015 GfK 2015 Rapportage Voedselverspilling 2-meting Oktober 2015 1 Inhoudsopgave 1. Achtergrond, doelstelling en leeswijzer

Nadere informatie

Hoeveel gooit de consument weg, uitgedrukt in euro s?

Hoeveel gooit de consument weg, uitgedrukt in euro s? Feiten en cijfers over verspillen van voedsel door consumenten in 2010 beknopte versie oktober 2012 Afzender van de informatie: Milieu Centraal en het Voedingscentrum, in samenwerking met het PBL Definitie

Nadere informatie

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding

Nadere informatie

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012 Voedselverlies in ketenperspectief OVAM Dienst beleidsinnovatie Onderzoek Voedselverlies in ketenperspectief (1/20) gestart in april 2011 tot begin juli 2012 Uitgevoerd door Tritel Eerste deel = keten

Nadere informatie

Etikettering anno nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018

Etikettering anno nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018 Etikettering anno 2018 - nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018 Madeleine Schilder Senior beleidsmedewerker VWS Inhoud 1. Etikettering Voor wie Wat Met wie 2. Actieplan

Nadere informatie

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof

Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Voedselverspilling; eerst preventie en van reststroom naar grondstof Toine Timmermans NVRD Jaarcongres, 26 mei 2016 Voedselverspilling (nieuwe cijfers EU-28) Productie Verwerking Consumenten Food service

Nadere informatie

Veilig eten voorkom een voedselinfectie

Veilig eten voorkom een voedselinfectie Veilig eten voorkom een voedselinfectie Elke dag lopen 2.000 Nederlanders een voedselinfectie op. Slechte hygiëne is meestal de oorzaak. Je kunt er flink ziek van worden: denk aan diarree, braken en koorts.

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de

Nadere informatie

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt

Nadere informatie

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland

Krachten bundelen. Verspilling in Nederland Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren

Nadere informatie

33Hygiënecodes in instellingen

33Hygiënecodes in instellingen DC 33Hygiënecodes in instellingen 1 Inleiding Als je niet hygiënisch met voedsel omgaat, kunnen jij en anderen daar ziek van worden. Daarom is elke organisatie en elke werknemer verplicht hygiënisch te

Nadere informatie

Voedselverspilling 2017

Voedselverspilling 2017 Voedselverspilling 2017 Voedingscentrum GfK Oktober 2017 1 Achtergrond Jaarlijks gooien shoppers ca. 41 kilo eetbaar voedsel per persoon in de afvalbak. Dat is in totaal bijna 2 miljard. Enerzijds is dit

Nadere informatie

Het is belangrijk om een goede categorie indeling te gaan volgen:

Het is belangrijk om een goede categorie indeling te gaan volgen: Bijlage F: Portioneren van producten Het uitgangspunt voor een voedselbank moet zijn dat het veruit de voorkeur verdient met de leverancier af te spreken dat de producten geleverd worden in portiegroottes

Nadere informatie

Bijlage 02: Kwaliteitsnormen voedingsmiddelen en kruidenierswaren

Bijlage 02: Kwaliteitsnormen voedingsmiddelen en kruidenierswaren Bijlage 02: Kwaliteitsnormen voedingsmiddelen en kruidenierswaren Vers Groente Versheid / uiterlijk: niet beschadigd, vrij van zand, ongedierte, schimmels en Temperatuur: gelijk aan of lager dan 18 C.

Nadere informatie

Het programma van vandaag

Het programma van vandaag Welkom 1 Het programma van vandaag 11:45 Inloop 12:10 12:20 Welkom door Marc Jansen, directeur CBL, namens de Alliantie Verduurzaming Voedsel 12:20 12:35 Tegengaan voedselverspilling: aan de slag! Door

Nadere informatie

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen

Nadere informatie

Een bestemming voor elke partij

Een bestemming voor elke partij Een bestemming voor elke partij Initiatief tegen voedselverspilling en vóór creatieve afzetmogelijkheden van restpartijen en reststromen. 5 februari 2014, Urk Waar een wil is, is een weg Voedsel wordt

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Karen van de Stadt KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk verpakkingsketen.

Nadere informatie

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam eten in het MBO De school is dé plek om jongeren bewust te maken van gezond en duurzaam eten. Gezonde

Nadere informatie

Voedselverspilling in de groente- en fruitsector

Voedselverspilling in de groente- en fruitsector Voedselverspilling in de groente- en fruitsector Groenten en fruit passen in een duurzaam voedingspatroon en in een gezonde leefstijl. Daarmee zijn groenten en fruit goed voor mens en maatschappij. We

Nadere informatie

De beleving van Voedsel, Duurzame voedselproductie & Gezonde productsamenstelling

De beleving van Voedsel, Duurzame voedselproductie & Gezonde productsamenstelling Agriculture Leerarrangement Onderwijsvernieuwingsprogramma Voedsel & Consument De beleving van Voedsel, Duurzame voedselproductie & Gezonde productsamenstelling Delft, Vera van Stokkom 1 Opdracht 1 Wie

Nadere informatie

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten WORKSHOP CIRCLE SCAN Door Wouter-Jan Schouten WOUTER-JAN SCHOUTEN Doctoraal Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit 21 jaar bij the Boston Consulting Group - Partner & Managing Director - Leider van NL Consumer

Nadere informatie

Agriculture Voedselverspilling

Agriculture Voedselverspilling Agriculture Voedselverspilling Supermarkt van de toekomst Voedselverspilling? Wat is dat? Wanneer vind jij dat er (meer) sprake is van voedselverspilling 1. Het brood uit de supermarkt dat niet meer vers

Nadere informatie

Drijfveren om minder voedsel te verspillen

Drijfveren om minder voedsel te verspillen Samen tegen voedselverspilling Expert tafel RTC Gelderland 06 november 2018, Sanne Stroosnijder & Theo Verkleij Drijfveren om minder voedsel te verspillen 1 Voedselverspilling in Europa 173 kg pro-capita

Nadere informatie

Hygiënecode checklist voor gesprek en audit

Hygiënecode checklist voor gesprek en audit checklist voor gesprek en audit Bij de voor de voedingsverzorging in woonvormen Door veilig om te gaan met het eten, voorkom je dat er mensen ziek van worden. Het is belangrijk dat je het met je collega

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 26 991 Voedselveiligheid Nr. 416 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst

Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat

Nadere informatie

Handel & onverkochte voedingswaren : realiteit op het terrein, belemmeringen, uitdagingen, initiatieven en verbintenissen

Handel & onverkochte voedingswaren : realiteit op het terrein, belemmeringen, uitdagingen, initiatieven en verbintenissen Handel & onverkochte voedingswaren : realiteit op het terrein, belemmeringen, uitdagingen, initiatieven en verbintenissen Géraldine Verwilghen Comeos Preventie, de rol van de handelaar Optimaliseren van

Nadere informatie

Enkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be):

Enkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be): Voedselverspilling Voedsel verspillen betekent voedsel weggooien. Het gaat zowel om voeding die nog geconsumeerd kan worden als om voedsel dat geconsumeerd had kunnen worden. Er is niet alleen sprake van

Nadere informatie

De opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen?

De opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de opslag van producten die horecabedrijven in voorraad hebben. We vertellen waar je op moet letten bij de levering van producten en hoe je ze opslaat. Wat

Nadere informatie

Verpakking en voedselverspilling

Verpakking en voedselverspilling Verpakking en voedselverspilling Presentatie NVVL Hester Klein Lankhorst, directeur In deze presentatie Een korte introductie: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Welke kennis vraagt optimaliseren

Nadere informatie

FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN

FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FAVV ENQUÊTE: DE MENING VAN DE CONSUMENTEN BEDANKT DAT U WILT DEELNEMEN AAN ONZE ENQUÊTE. WIJ VRAGEN U SLECHTS ENKELE MINUTEN VAN UW TIJD. UW

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

Enkele interessante cijfers uit het onderzoek Limburgers en afval Hans Verhoeven. ivox

Enkele interessante cijfers uit het onderzoek Limburgers en afval Hans Verhoeven. ivox Enkele interessante cijfers uit het onderzoek Limburgers en afval Hans Verhoeven ivox 10/12/2018 Onderzoeksopzet Doel van het onderzoek Panelbevraging om te peilen naar houding en gedrag t.o.v. afval Doelgroep

Nadere informatie

Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002)

Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002) 18 mei 2016 Reduction of spoilage of fresh and chilled products (RE-002) CARVE Estafette bijeenkomst, 18 mei 2015 Joost Snels CARVE Estafettebijeenkomst 18 mei 2016, Veghel 1 Een TIFN project doe/kun je

Nadere informatie

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken. Materiaal keuzes Waarom verpakken we het product? Dit is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Immers als het niet nodig is om een product te verpakken, is een materiaal keuze ook niet nodig en ontstaat

Nadere informatie

Slim kopen, koken en bewaren

Slim kopen, koken en bewaren Slim kopen, koken en bewaren Veilig en efficiënt omgaan met je boodschappen mét Bewaarwijzer! 3x slim is 3x winst Als je slim omgaat met je boodschappen, hoef je minder weg te gooien en heb je minder kans

Nadere informatie

VERPAKKINGSGROOTTE & VOEDSELVERSPILLING

VERPAKKINGSGROOTTE & VOEDSELVERSPILLING VERPAKKINGSGROOTTE & VOEDSELVERSPILLING Voedingscentrum GfK april 2015 1 Inhoud 1.Samenvatting en conclusies 2.Onderzoeksresultaten 1. Voedselverspilling en verpakkingsgrootte 2. Houdingen ten opzichte

Nadere informatie

Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?

Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor

Nadere informatie

Over Smaak. Willen we datgene veranderen wat we willen veranderen, dan moet het hele systeem van producent tot consument op de schop.

Over Smaak. Willen we datgene veranderen wat we willen veranderen, dan moet het hele systeem van producent tot consument op de schop. Over Smaak Willen we datgene veranderen wat we willen veranderen, dan moet het hele systeem van producent tot consument op de schop. Frank van Oirschot Oprichter online supermarkt Smaak Wat is het? Smaak

Nadere informatie

Voedselverspilling hoog op de agenda Duurzaamheidkompas #5#

Voedselverspilling hoog op de agenda Duurzaamheidkompas #5# Voedselverspilling hoog op de agenda Duurzaamheidkompas #5# Oktober 2010 Inleiding Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische crises is

Nadere informatie

Initiatiefnota Aanpak Voedselverspilling

Initiatiefnota Aanpak Voedselverspilling Initiatiefnota Aanpak Voedselverspilling Inleiding De Alliantie Verduurzaming Voedsel 1 heeft het jaar 2014 uitgeroepen tot het jaar tegen de voedselverspilling. Het jaar 2015 komt snel dichterbij, het

Nadere informatie

Iedere Belg gooit jaarlijks 15 kg voedingswaren weg

Iedere Belg gooit jaarlijks 15 kg voedingswaren weg Verspilling van voedingsproducten Iedere Belg gooit jaarlijks 15 kg voedingswaren weg Vanwaar deze verspilling? Steeds meer mensen wonen alleen. Binnen de gezinnen houden mensen er bovendien, vaak een

Nadere informatie

ZA6647. Flash Eurobarometer 425 (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Belgium (Flemish)

ZA6647. Flash Eurobarometer 425 (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Belgium (Flemish) ZA667 Flash Eurobarometer (Food Waste and Date Marking) Country Questionnaire Belgium (Flemish) FL - Attitudes towards food wasteben D Hoe oud bent u? (SCHRIJF OP - INDIEN "GEWEIGERD" CODE '99') D Geslacht

Nadere informatie

Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! HONGER... HONGER... Een vaak gehoord woord wanneer

Nadere informatie

1. De Voedselbank Rotterdam

1. De Voedselbank Rotterdam 1. De Voedselbank Rotterdam In dit hoofdstuk wordt algemeen ingegaan op de organisatie voedselbank. Allereerst wordt stil gestaan bij de oprichting van de voedselbank Rotterdam. Vervolgens wordt ingegaan

Nadere informatie

Dick Bais GetPact September 2012

Dick Bais GetPact September 2012 Dick Bais Wat is GetPact? GetPact adviseert en begeleid bedrijven bij de ontwikkeling van verpakkingen Merkeigenaren worden verregaand ondersteund in de uitrol van verpakkingen Doel is om de merkeigenaar

Nadere informatie

Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3 voor rekenen: De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties

Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3 voor rekenen: De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties 28. Spiegelen in de supermarkt Leeftijdsgroep Kerndoel Leerstofonderdeel Doel van de les 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3 voor rekenen: De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse

Nadere informatie

Drankenbord. Opdracht 6A. Opdracht

Drankenbord. Opdracht 6A. Opdracht Opdracht 6A Drankenbord Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Aan de hand van het drankenbord leren kinderen: Hoeveel suiker er in hun favoriete drankje zit; Hoelang je moet wandelen of fietsen om de drankjes

Nadere informatie

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016

Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek. Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Agri, Food & Life Sciences Docentendag Biobased Economie Ketens & Agrologistiek Voedselverspilling in de keten 21 januari 2016 Delft Gerry Kouwenhoven Datum 21-01-2016 1 Voedselverspilling is een internationaal

Nadere informatie

ik deel daar wordt iedereen beter van eten

ik deel daar wordt iedereen beter van eten daar wordt iedereen beter van eten 1 Achtergrond 2 Onderzoek en Reflectie 3 Acties 4 Activiteiten in het Schooljaar ikdeel.be Een project van Met de steun van De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk

Nadere informatie

Module. Productie van belegde broodjes

Module. Productie van belegde broodjes Module Productie van belegde broodjes 1 Inhoudstafel 1. Inleiding 5 1.1 Toepassingsgebied 5 1.2 Hoe deze module toepassen? 5 2. Goede hygiënepraktijken 6 3. Processtroomdiagrammen 7 4. Kritische controlepunten

Nadere informatie

Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken

Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken Adviezen voor het meebrengen van eten en drinken Veilige en gezonde voeding vinden we belangrijk. Daarom besteden we hier veel aandacht aan. In deze brochure

Nadere informatie

Over datum. Voedselverspilling wordt aangepakt

Over datum. Voedselverspilling wordt aangepakt Voedselverspilling wordt aangepakt Over datum Jaarlijks verspillen Nederlanders voor 4,4 miljard euro aan voedsel. De overheid wil dit in 2015 met 20 procent reduceren. Dat is haalbaar, menen Wageningse

Nadere informatie

THEMA VOEDING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo

THEMA VOEDING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo gezondheid groei De begrippen eten, drinken, snoep, honger, trek, dorst (correct) Uitleggen dat er eten om gezond van te groeien of om te snoepen

Nadere informatie

HOUDING, GEDRAG & KENNIS OVER HET ETIKET OP VOEDINGSMIDDELEN

HOUDING, GEDRAG & KENNIS OVER HET ETIKET OP VOEDINGSMIDDELEN HOUDING, GEDRAG & KENNIS OVER HET ETIKET OP VOEDINGSMIDDELEN Marcel Temminghoff en Anne van Vlerken Juni 2013 GfK 2013 Houding, Gedrag en Kennis over het Etiket op Voedingsmiddelen Juni 2013 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Essay. Voedselverliezen

Essay. Voedselverliezen Essay Voedselverliezen Kris Smith Food & Business 4 422656 24 oktober 2008 Probleemanalyse Voedselverliezen in de versketen In Nederland is men gewend over voldoende(misschien wel teveel) voedsel te beschikken.

Nadere informatie

1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven:

1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven: 26-02-2011 ZLTO AGENDA 1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven: Is er voor de supermarkt een belang

Nadere informatie

De sensor, die in het verpakkingsmateriaal wordt ingebouwd en over vijf jaar in de supermarkten wordt verwacht, kan ook lekken opsporen.

De sensor, die in het verpakkingsmateriaal wordt ingebouwd en over vijf jaar in de supermarkten wordt verwacht, kan ook lekken opsporen. Sensor spoort bederf in voedsel-verpakking op 14-01-2014 Pag. 13 Onderzoekers uit Gent, Leuven, Brussel en Nijmegen werken aan een sensor die het mogelijk maakt te controleren of verpakte levensmiddelen

Nadere informatie

DRAAG BIJ AAN DE VERMINDERING VAN VOEDSELVERSPILLING IN BEDRIJFSRESTAURANTS

DRAAG BIJ AAN DE VERMINDERING VAN VOEDSELVERSPILLING IN BEDRIJFSRESTAURANTS DRAAG BIJ AAN DE VERMINDERING VAN VOEDSELVERSPILLING IN BEDRIJFSRESTAURANTS INLEIDING Het doel van deze uitgave van Hutten en Wastewatchers is om met praktische tips duidelijk te maken hoe op de werkvloer

Nadere informatie

Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van

Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan van voedselproductieketens en de herkomst van ons eten, zullen ze deze kennis later bewuster laten meewegen bij

Nadere informatie

Lokaalin de supermarkt: Kandateigenlijkwel?

Lokaalin de supermarkt: Kandateigenlijkwel? Lokaalin de supermarkt: Kandateigenlijkwel? Tjitske Anna Zwart, KU Leuven 03/05/2018 Tjitske Anna Zwart, 03/05/2018, Congres Korte Keten 1 Introductie Geconcentreerd, geglobaliseerd en geindustrialiseerd

Nadere informatie

Bachelor s Award 2014

Bachelor s Award 2014 Bachelor s Award 2014 Betreft: Opdracht en beoordelingscriteria Bachelor s Award 2014 Beste studenten, Welkom bij de speciale jubileumeditie van de Voedingscentrum Bachelor s Award. Slepen jullie straks

Nadere informatie

Bedrijfsrapport <naam bedrijf>

Bedrijfsrapport <naam bedrijf> Bedrijfsrapport Brancheverduurzamingsplannen Introductie Met behulp van de Webtool Brancheverduurzamingsplannen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft uw bedrijf

Nadere informatie

Effect terminologie van houdbaarheidsdata van lang houdbare producten op weggooigedrag van consumenten

Effect terminologie van houdbaarheidsdata van lang houdbare producten op weggooigedrag van consumenten Effect terminologie van houdbaarheidsdata van lang houdbare producten op weggooigedrag van consumenten BO-projecten 20-015-031 en 20-015-032 December 2016 Nancy Holthuysen Stefanie Kremer Hilke Bos-Brouwers

Nadere informatie

Houdbaarheidsdatum, verspilde moeite?

Houdbaarheidsdatum, verspilde moeite? Houdbaarheidsdatum, verspilde moeite? Auteur: Soethoudt J.M., van der Sluis A.A., Waarts Y., Tromp, S. Rapport nr. 1353 Colofon Titel BO-Voedselverspilling Auteurs Soethoudt J.M., van der Sluis A.A., Waarts

Nadere informatie

Presentatie - gezond en duurzaam eten & drinken in de Sint Maartenskliniek - Presentatie - Vers van de boer voor instellingen

Presentatie - gezond en duurzaam eten & drinken in de Sint Maartenskliniek - Presentatie - Vers van de boer voor instellingen Presentatie - gezond en duurzaam eten & drinken in de Sint Maartenskliniek -Jelle Ferwerda Achtergrond Sint Maartenskliniek en het eten & drinken concept Aanpak en waardering van eten in de Sint Maartenskliniek

Nadere informatie

Nieuwsgierig over voedselverspilling en wat je er zelf aan kan doen?

Nieuwsgierig over voedselverspilling en wat je er zelf aan kan doen? De Wegg oitest HBO Welkom, Leuk dat je meedoet aan deze weggooitest! Met deze weggooitest willen we je meer inzicht geven in wat jij aan voedsel weggooit. De resultaten zullen in de les besproken worden.

Nadere informatie

Flitspeiling Voedselverspilling

Flitspeiling Voedselverspilling bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 W www.motivaction.nl Flitspeiling Voedselverspilling Beknopt rapport Natuur

Nadere informatie