Master Thesis Fotojournalisten en websites.

Transcriptie

1 MasterThesis Fotojournalistenen websites. Augustus2009 AartieS.D.Kedar

2 MasterThesis FotojournalistenenWebsites AartieS.D.Kedar Studentennummer: Thesisbegeleider:Prof.Drs.F.Gierstberg Tweedelezer:Drs.L.Zweers MasterMediaenJournalistiek Afstudeerrichting:MediaenMaatschappij FaculteitderHistorischeenKunstwetenschappen ErasmusUniversiteitRotterdam 2

3 FotojournalistenenWebsites 3

4 Voorwoord Hetmediuminternetisvandaagdedagtoegankelijkgemaaktvooreenieder. Dertienjaargeledenwasdatnietzo.Ikkanmenoggoedherinneren,1996washet jaarwaarinikvoorheteerstkennismaaktemethetinternet.eengeweldige ervaring.nu,dertienjaarlater,maakthetdeeluitvanmijndagelijkselevenenishier nietmeeruitwegtedenken. Hetzijnroerigetijdenvoordefotojournalistiekendefotojournalisten. (Media)politieke,economischeentechnologischeontwikkelingenbieden fotojournalistennieuwuitdagingenenmogelijkheden,maarzettentegelijkertijdde bestaandeberoepspraktijkonderdruk(gierstberg,2007).hetzijnvooralde nieuwsorganisaties(nu.nl,cnn:ireport.com,reuters:youwitnessnews)dieeen grootaandeelhebbeninhetbevorderenvanburgerjournalistiek.sommige fotojournalistenzullenditmetangstigeogenvolgen,maarerzijnookeenaantaldie ditnietalseenbedreigingzien.jeffjarvis,eenamerikaansejournalist,zegtdat burgerjournalistiekjuistopz nretouris ( journalism/).dekloof tussendeprofessionelejournalistenburgerjournalistzalgeleidelijkaansmaller worden,watzalleidentotwatjarvis networkedjournalism noemt.hetiseenfeit datnieuwetechnologieënookindefotojournalistiekzijnplaatseisen.de fotojournalistisdus,omnietachterteblijvenindeontwikkelingen,genoodzaaktte investereninkennisvannieuwedigitaletechnieken. Graagwilikeenaantalmensenbedanken.Allereerstdefotojournalistendiehebben deelgenomenaanmijnonderzoek.zonderhenwasditnietmogelijkgeweest.mijn begeleider,prof.drs.gierstberg,wilikookhartelijkdankenvoorzijnbegeleiding. Verderwilikiedereenbedankendiemijtijdenshetschrijvenvandezethesisopwat voormanierdanookhebbenondersteund. AartieKedar 4

5 Inhoud VOORWOORD... 4 HOOFDSTUK1.INLEIDING Korteintroductie Probleemstelling Verklaringbegrippen Dedeelvragen Relevantie Maatschappelijkerelevantie Wetenschappelijkerelevantie Hoofdstukindeling HOOFDSTUK2.THEORETISCHENHISTORISCHEKADER Theorieeneerderonderzoek Detechnologischerevolutie Veranderingeninhetmedialandschap Traditionelemedia:televisie,radioenprint Hetdigitaletijdperkendeverspreidingvaninternet Defotojournalist Gevolgenvoordeprofessionelefotojournalist Websiteofweblog? HOOFDSTUK3.METHODEENONDERZOEK Onderzoek Selectie Overzichtwebsites Onderzoek Selectieverkennendeinterviews Dehypothesen

6 3.4.Hetmeetinstrument HOOFDSTUK4.DERESULTATEN Resultatendeelonderzoek Resultatendeelonderzoek Deinterviews Deenquête...42 HOOFDSTUK5.CONCLUSIES Antwoordopdeprobleemstelling HOOFDSTUK6.REFLECTIEONDERZOEK Deinterviews Deenquête Deanalyse HOOFDSTUK7.VERVOLGONDERZOEK BEGRIPPENLIJST LITERATUURLIJST BIJLAGEN BIJLAGEA.SCHEMATISCHEHOOFDSTUKINDELING BIJLAGEB.OVERZICHTDATABASE BIJLAGEC.UITGEWERKTEINTERVIEWS BIJLAGED.DEENQUÊTE BIJLAGEE.DEWEBSITES BIJLAGEF.DEBINOMIALETOETS

7 BIJLAGEG.BEREKENINGRESPONSERATE

8 Hoofdstuk1.Inleiding Alsjefotograafwilzijnenjewilerietsmeebereiken,danmoetjebereidzijnje90%, somswel95%,intezettenvoor5%resultaat. DonMcCullin 1.1Korteintroductie InternetkanindeNederlandsesituatietegenwoordiggezienwordenalseenforum waariedereenredelijkerwijseneenvoudigzijneigenzegjekandoen.dezedigitale revolutieisdoorgedrongentotallelagenvandebevolking.vanstudenttot scrapbookendehuisvrouwenvanpoliticustotfotojournalist.netzoalsinternetvrij toegankelijkis,zoisdejournalistiekeenvrijberoep. 1 Ineentijdwaariniedereenop internetsurftenblogtisheteenlogischgevolgdatdejournalistiekeberoepsgroep ookmeervanhetinternetgebruikisgaanmaken. Depersspeeltineendemocratieeenbelangrijkerol.Defotojournalistheeft,netals deschrijvendejournalist,detaakhetpubliek,deoverheidenanderepartijente informerenenopdehoogtetestellenvandegebeurtenisseninbinnen en buitenland.metanderewoorden,depersiservoorhetpubliekenheeftduseen maatschappelijkerol.naasthetgeschrevenverhaalkanhetgeïnteresseerdepubliek ookbehoeftehebbenaanbegeleidendmateriaalzoalseenfoto. Hetismeerregeldanuitzonderingdateengoedartikelwordtvoorzienvaneen aantalfoto s,afhankelijkvanhetonderwerp.ditisnietaltijdzogeweest. Krantenberichtenwerdentotaandeeerstehelftvandetwintigsteeeuwzelden voorzienvaneenfoto(kesterinbardoel:2002,238).sindsdekomstvandetelevisie indejarenvijftigishetschriftlangzaamaanverdrongenenishetkijkenenervaren vanbeeldtoegenomen.ditheeftervoornamelijkvoorgezorgddatwelevenineen beeldcultuur(bardoel,2002:265).beeldspeeltvandaagdedageengroterolinde berichtgevingoptelevisieeninkranten.kernpuntenvoordejournalistzijn 1 DeRaadvoorhetVrijeBeroep(RvB)hanteertdeCEPLIS definitie(europese koepelorganisatie van vrije beroepsbeoefenaars):vrijeberoepsbeoefenarenverlenenopeenpersoonlijkeenonafhankelijkebasis intellectueledienstenendragendaarvooralleendeverantwoordelijkheid.zijverlenenhundienstenopgrondvan hunspecialeprofessionelebevoegdheid,inhetbelangvanhuncliënteneninhetalgemeenbelang.de beroepsuitoefeningisonderworpenaanspecifieke,professioneleverplichtingenvolgensnationalewetgeving,of volgensopautonomewijzedoorderelevanteberoepsorganisatieopgestelderegelgeving,welkedekwaliteiten deprofessioneleenvertrouwelijkeaardvanderelatiemetdecliëntgarandeertenbevordert. 8

9 waarheid,feiten,nauwkeurigheidengeloofwaardigheid.hetisdetaakvande fotojournalistommetzijnfotokrachttegevenaanhetberichtenviceversaheeftde journalistdetaakeengebeurteniszowaarheidsgetrouwmogelijkteverwoorden. Eenbijkomendeffectisdatdelezerhetgevoelkrijgtdatde(foto)journalist betrokkenismetdegebeurtenissenindesamenlevingenerallesaandoetomeen goedbeeldtegevenvandegebeurtenis.nietalleendetelevisiezorgdevooreen verschuivinginhetmedialandschap,maardekomstvanhetinternetzorgdevoor eennogverdereverschuiving.metdetelevisiealsmiddelpuntvandesamenleving warenjournalistengedwongenzichaantepassenaanditmedium,nuismet internetprecieshetzelfdeaandeorde.journalistzijnbetekentdatjejetenalle tijdenkanaanpassenaandeveranderendesituatie,ookwanneereenandermedium deoverhandneemt.eengeschrevenberichtisandersgestructureerddan bijvoorbeeldeengepresenteerde(zoalshetnieuws)bericht.hetisvanbelangom inzichttekrijgenhoeeenmediumeenberichtpresenteertzodatditgoedopelkaar afgestemdkanworden. 1.2.Probleemstelling Hetgedwongenaanpassenaandeveranderendesituatieheeftvoornamelijkte makenmettechnologischeontwikkelingen.technologischeontwikkelingenwerden vanafheteindvandetwintigsteeeuwduidelijkzichtbaar.erkwamenbijvoorbeeld snelleredataverbindingenwaarmeeinformatiemethogesnelheidverzondenkon wordenvoorzoweltelevisiealsradio.kortdaarnavolgdedetechnologische ontwikkelingenvandepersonalcomputer(pc).vervangingvanelektronenbuizen doortransistorsendetoepassingvanmicro elektronicazorgdendatdetechnologie vandepcverbeterdwerd(vanwijk,2003:111).detechnologischeontwikkelingen, waaronderookdigitaliseringvanhetbeeldvananalogecameranaardigitalecamera, hebbenerindeloopvandejarenvoorgezorgddatafbeeldingenineenmumvan tijdbeschikbaarentoegankelijkzijngewordenvoorhetgrotepubliek.hetzijnniet langeralleendemedia enpersbureausdiefoto sleverenengeleverdkrijgen,ook hetgewonepubliekheeftverstandvanzaken.termenals digitalefotocamera, weblog/website, thuisafdrukken, foto sbewerken,zijningeburgerdgeraakt.al dezeontwikkelingenhebbenongetwijfeldinvloedopdepraktiserende fotojournalist.hetisnietgeheelduidelijkhoedeberoepsgroepomgaatmetde veranderingeninhetvakgebied,zoalsdeopkomstvaninternetendedigitalisering vandecameraenhetbeeld.redenhiervoorisdatermomenteelnoggeen gefundeerdonderzoekbestaatoverdemogelijkeimpactvandezeontwikkelingen. Onderzoekisnodigomerachtertekomenhoedehuidigefotojournalistendenken overdeveranderinginhetmedialandschapenopwelkemanierzijhiermeeomgaan. 9

10 Ditonderzoekheeftalsdoelstellingerachtertekomenhoefotojournalistenomgaan metdedigitaleveranderingenbinnendeberoepsgroep. Dehoofdvraagluidt: HoegaanNederlandsefotojournalistenommetdigitaleveranderingenbinnenhun beroepsveld? Dezehoofdvraagwordtbeantwoorddoorhetonderzoekintweedelentesplitsen, eenkwantitatiefeneenkwalitatiefdeel.hetbesluitomhetonderzoekintweede delenteverrichtenvindtzijngrondslaginhetfeitdatdeofficiëledatabasevande NederlandseVerenigingvanFotojournalisten(NVF)alleenwebsitesvermeldvandie fotojournalistenwelkeaangeslotenzijnbijdenvf.dezedatabasebevatalsgevolg hiervangeeninformatievanfotojournalistenwelkenietaangeslotenzijn.het analyserenvanookdezelaatstgenoemdegroepvormteennieuwetoevoegingaan debestaandeinformatieoverfotojournalisten.indetoekomstzouhethiermee mogelijkzijnomverschillentussenbijdeverenigingaangeslotenfotojournalistenen nietaangeslotenfotojournalistenteonderzoeken.detweeonderzoeksdelenvragen elkomeeneigenonderzoeksvraag: Kwantitatief Onderzoek1 Watisdeomvangvanhetaantalwebsiteswelkebeheerdwordendoor professionelefotojournalisteninnederlandeninwelkecategorieënzijndezeinte delen? Kwalitatief Onderzoek2 WatzijndebeweegredenenvandeprofessioneleNederlandsefotojournalistomin dehedendaagseberoepspraktijkzijn/haarwerkopenbaartemakendoormiddel vaneenwebsite? Voorbeidehoofdvragenzijndriebegrippenvanbelang:deberoepspraktijk,de fotojournalistenwebsite(beheer).devolgendeparagraafgaatnaderinopdezedrie begrippen Verklaringbegrippen Indezeparagraafzalikdedriebegrippennaderverklaren.Ditisvoorhetonderzoek vanbelang,aangeziendeberoepsgroepfotografenuitdiversesubgroepenbestaat. 10

11 Onderberoepspraktijkwordtverstaandedagelijksepraktijkvanhetverwerven, uitvoerenenpublicerenvanzelfgesteldeofdooranderenverkregen fotojournalistiekeopdrachten(gierstberg, :4). DeVanDalehanteertvoordefotojournalistdevolgendedefinitie:een fotoverslaggeverdiewerktvoordepersofeenomroep.fotojournalistenzijndus fotografenwaarvandefoto swordengepubliceerdinprintmedia.inditonderzoek wordteenbrededefinitiegehanteerdomeenzoduidelijkmogelijkbeeldtekrijgen vandeberoepsgroep.dathoudttevensindathethierstriktgaatomde professionelefotograafennietdeamateurfotograaf. OnderwebsitewordtvolgensdeVanDalehetvolgendeverstaanlocatieopinternet, bestaanduiteenofmeerpagina smetinformatie,foto s,geluidenz.met websitebeheerderwordtdiegene(inditgevaldefotojournalist)bedoelddieeen websiteonderhoudt. 1.3.Dedeelvragen Detweeonderzoeksvragenwordenbeantwoorddoorhetvaststellenvanenkele deelvragen,dezevragenvergemakkelijkenhetonderzoekendeleesbaarheidvandit rapport.aandehandvandezedeelvragenvolgtdebeantwoordingvandetwee onderzoeksvragenzoalsvastgesteldinparagraaf1.2.inhetvolgendefiguuriseen overzichtvandedeelvragentevinden. 11

12 Hierondervolgteenoverzichtvandedeelvragen: Kwantitatiefonderzoek Kwalitatiefonderzoek Omhoeveelwebsitesgaathetintotaal? Watzijndevoornaamstebeweegredenenvan defotojournalistomeenwebsiteinbeheerte hebben? Heeftdefotograafeeneigenwebsite? Watishetdoelvandefotograaf? Heeftdefotograafdewebsitezelf opgezet,ofheefthij/zijditlatendoen dooriemandmetmeertechnische kennis? a. Hoezietdezeeruitwat devormgevingbetreft? b. Hoeuitgebreidisdesite? c. Bevatdesitelinksnaar anderefotografen? d. Isernaaststilstaandook bewegendbeeldtezien? e. Weetdefotograafwiede bezoekersvandewebsite zijn? f. Kandebezoeker reageren? Lukthetookomhiermeefoto ste verkopenofgeplaatsttekrijgen,of speeltalleennaamsbekendheideenrol? Welkrolspeeltteksttenopzichtevan beeld? Hoesitueertdefotograafzijnsitebinnen Figuur1.Deelvragen dedigitalewereld? Devolgendeparagraafverklaarthetbelangvandituitgevoerdeonderzoek. 1.4.Relevantie Ditonderzoekismetbetrekkingtotdefotojournalistrelevantopzowel maatschappelijkalswetenschappelijkvlak. 12

13 1.4.1.Maatschappelijkerelevantie Demaatschappelijkerolvandefotojournalistondergaatveelveranderingenenlijkt teverdwijnen.hoewelhierverschillendeoorzakenvoorzijnaantewijzen,zijner echtereenaantalzichtbareprominenteverschuivingenoptenoemen: Devercommercialiseringvandemedia.Sindsdesamenlevingcommerciëleris geworden,denkaantelevisie,mp3 spelerseninternet,levenweineen economiewaarindebelevenisrondomhetmediumcentraalstaat.deze economiewordtookdebeleveniseconomiegenoemd.internetiseen mediumwaarbij gratis denormis,maarwaarvoordegebruikermaandelijks tocheenbedragmoetbetalenaandeprovideromtoegangtekrijgentothet internet.hetinternetisdaarnaasteenplatformwelkedoorelkgroot commercieelbedrijfwordtgebruiktomzichzelfzichtbaartemaken.de burgerheeftookzijnwegnaarzichtbaarheidgevonden.denorm jebent wantjedenkt gaathiernietop,maareerder jebentwantjestaatop internet (Piët,2003:174).Ditheeftdirecteffectopprintmedia.Kranten snijdeninbudgettenvoorfotografieterwijlhetbedrijfsleven,deoverheiden depolitieksteedsmeerinvesteringendoenenprofessionalsaantrekkenom middelsbeeld(opinternet)depubliekeopinietebeïnvloeden. Politiekebeperkingen.Eenveelgezieneontwikkelingishetonopvallend opleggenvanrestricties,ditgebeurtveelaldoordeoverheid.tedenkenis aaneenmediacodevoorbepaaldesituatieseninstanties,zoalshet koningshuis.genoemdkanookwordenhetfenomeenembeddedjournalism. Embeddedjournalismkanleidentotbeperkingvanpublicatie.Deveiligheid vande(foto)journalistisnamelijkafhankelijkvanhetlegerwelke verantwoordelijkisvoordebeschermingvande(foto)journalistin oorlogsgebied.dezebeschermdefunctievanhetlegertenopzichtevande werksituatievande(foto)journalistinoorlogsgebiedcreëerteenuniekevorm vanjournalistiekwelkedenaamembeddedjournalismisgaandragen. Digitaliseringvandefotografie.Digitaliseringheeftvoorgroteveranderingen gezorgdbinnendefotografie.hetisaandeenekantmakkelijkergeworden sneleengeheugenkaartvolteschietenendefoto safteleverenbijde opdrachtgever,aandeanderekantisverdiepinginnieuweontwikkelingen vereist.ditlaatsteisnodigomgoedopdehoogteteblijvenvanwater preciesspeeltenverandertinhetvakgebiedvande(foto)journalist. 13

14 1.4.2.Wetenschappelijkerelevantie Naastdemaatschappelijkerelevantievanhetonderwerpishetvoorhetberoepsveld vanbelangdaterdegelijkonderzoekwordtgepleegd.wetenschappelijkonderzoek zalmeerinzichtgevenindeveranderingendiezichonderdefotojournalistenin Nederlandafspelen.ErisinNederlandweinigwetenschappelijkonderzoekverricht naardezeberoepsgroep.dehoeveelheidbeschikbareinformatieisvrijweinigof zeerbeperkt.metditonderzoekwordteenrelatiefonbekendterreinindemedia inzichtelijkgemaakt.erzijnvelendefotojournalistenvoorgegaanmethet onderhoudenvaneenweblogofwebsite,vragendiehierbijgesteldkunnenworden zijn waaromonderhoudteenfotojournalisteenwebsite?, zijnerspecifieke redenenwaaromfotojournalisteneenwebsiteonderhouden?, hebbenzijbinnen deberoepsgroeplastvanconcurrentie?,hierzoumenkunnendenkenaanhet fenomeen citizenjournalism ookwelburgerjournalistiekgenoemd.citizen journalismheeftvoorveelopschuddinggezorgdbinnenjournalistiekekringen. Burgersstaanaltijdparaatmethunmobieletoestelenzorgenerbijvoorbeeldvoor datdefotosnelopeenredactie(vanbijvoorbeeldnu.nlofgeenstijl.nl)terechtkomt. EenaantalprofessionelenieuwsorganisatieszoalsReutersenCNNhebbenzelfseen speciale afdeling voorburgerjournalistiek. 2 Velenindejournalistiekzienditalseen bedreiging.jeffjarvisvoorspeltdatditgeenbedreigingzalvormenvoorde journalistiek.hetiszodatnaverloopvantijddeklooftussenjournalistenburger velemalensmallerzalworden.ditleidtuiteindelijktothet networkedjournalism 3. Networkedjournalismenfotojournalistenzoueeninteressantonderwerpzijnvoor verderonderzoek. 1.5.Hoofdstukindeling InbijlageAkaneenschematischeweergavevandeonderzoeksindelingworden geraadpleegd.hetkannaastdezeparagraafwordengelegdomeencompleetbeeld tekrijgenvandewijzewaaropdelossedeleninditonderzoekzichtotelkaar verhouden.aandehandvanhettheoretischeenhistorischekaderwordtdecontext vanditonderzoekduidelijk.inhoofdstuk2komtdeoorsprongvande fotojournalistiekinbeperktemateaandeorde.vervolgenswordtgeïllustreerdwat deveranderingeninhetmedialandschapzijngeweestendegevolgendiede fotojournalistendaarvanondervinden.inhoofdstuk3wordthettypeonderzoek besprokendatvoordemasterthesisisgebruikt.duidelijkwordtwelkecriteriaer gesteldzijnaandekeuzevoorhetselecterenvanfotojournalistiekewebsitesenaan 2 Reuters:YouWitnessNews,CNN:iReport.com 3 Networkedjournalismhttp:// journalism/ 14

15 degehoudeninterviews.vervolgenskomenweaanbijdeonderzoeksresultaten welkezijnondergebrachtinhoofdstuk4.dezeresultatengevenantwoordopde deelvragenzoalsinparagraaf1.3weergegeven.hoofdstuk5geefttenslotteeen uitgebreidantwoordweeropzoweldetweehoofdvragenalsdebijbehorende deelvragen.hetlaatstehoofdstukeindigtmeteenaantalaanbevelingenvoor vervolgonderzoek. 15

16 Hierondervolgteenindelingvandehoofdstukken: Hoofdstuk Paragraaf 1.Inleiding 1.1.Korteintroductie. 1.2.Probleemstelling Verklaringbegrippen. 1.3.Dedeelvragen. 1.4.Relevantie Maatschappelijkerelevantie Wetenschappelijkerelevantie. 1.5.Hoofdstukindeling. 2.TheoretischenHistorischekader 2.1.Theorieeneerderonderzoek. 2.2.Detechnologischerevolutie. 2.3.Veranderingeninhetmedialandschap Traditionelemedia:televisie, radioenprint Hetdigitaletijdperkende verspreidingvaninternet. 2.4.Defotojournalist 2.5.Gevolgenvoordeprofessionele fotojournalist. 2.6.Websiteofweblog? 3.Methodeenonderzoek 3.1.Onderzoek Selectie Overzichtwebsites. 3.2.Onderzoek Selectieverkennende interviews. 3.3.Dehypothesen. 3.4.Hetmeetinstrument. 4.Resultaten 4.1.Resultatenonderzoek Resultatenonderzoek Deinterviews Deenquête 5.Conclusie. 5.1Antwoordopdeprobleemstelling. 6.Vervolgonderzoek Begrippenlijst Literatuurlijst Bijlagen Figuur1.2.Hoofdstukindeling. 16

17 Hoofdstuk2.Theoretischenhistorischekader Defotoisdekoninginvanonzetijdgeworden.Wewillennietenkelenalleenweten, wewillenookzien. JacquesProuvost 2.1.Theorieeneerderonderzoek Hetwetenschappelijkonderzoeksgebiedvandefotojournalistiekisnognietzover gevorderdalsandereonderzoeksgebieden.dathoudtindatdehoeveelheid beschikbareinformatieoverhetgebruikvanwebsitesdoorfotojournalistenvrij beperktis.theorieoverhetgebruikvanwebsitesdoorfotojournalistenisookin beperktemateontwikkeld.alswekijkennaardetweeafzonderlijkebegrippen fotojournalistiek en websites,daniserhetafgelopenaantaljarenwelheteenen anderovergeschreven,maareencombinatievandetweeontbreekt. Zoishetaantalboekenwelkegewijdisaandefotojournalistiekruimverkrijgbaar. Hetgaathieromboekengerichtopdegeschiedenisvanhetvak.Auteurszijnvaak mensenuithetvakzelf,zoalskennethkobré(professoraandesanfranciscostate University)enSusanSontag(Amerikaansekritischeschrijfster).Dezeschrijvers schetseneenalgemeenbeeldvanfotojournalistiekvroegerenfotojournalistieknu. Naastdetheorieoverfotojournalistiek,iserookeenscalaaanboekenover nieuwemedia.newton(2001)gebruiktinhaarboektweevisiesdietemaken hebbenmethetonderliggendeeffectvanfoto senwatvoorinvloeddezehebbenop depsychevandemens.detheorieëndieterugkomeninhaarboekzijnde SurveillanceTheoryendeVisualPerceptionTheory.Benaderingtweevanhetboek kanvangrotetoepassingzijn.surveillancetheorygaatinophetfeitdatdemens nieuwsgierigisaangelegd.zienwedefotozoalsdezeisofwordtereeneigen interpretatieaangegeven?berustendezebeeldenopdewerkelijkheid?zijstelt zichzelfdevraagofhetnietzoisdatwatwijalleenwillenzienwatwegelovenofdat weookopenstaanvooranderevisies.ditleidthaartotdevisualperceptiontheory. Ditisdereactievaneenpersoonopeenbeeld.Alswijeenstoelwaarnemenweten weautomatischdatweeropkunnenzitten.hoedestoeleruitzietheeftooknog invloedoponsbrein.eenandertheoreticusisolgabaileydiezegtdatalternatieve media,inditonderzoekdewebsite,nadruklegtopalternative.bailey(et.al2008) gebruiktviertheoretischebenaderingenvooralternatievemedia.alternatievemedia zijnmediadiewordengebodennaastdemassmediawelkeinhandenzijnvande overheidofzakelijkemarkt.vaakhebbendegebruikerseenanderekijkopzaken. 17

18 Hetconceptintroduceerteenonderscheidtussenmainstreammedia,dekrantof tijdschriftinditgevalenalternatievemedia.alternatievemediakunnendangezien wordenalseensupplementvandemainstreamofjuistalseenkritiektegende alleenheersendemainstream.alternatievemediazijnonafscheidelijkvanideologie, dominantieendehegemonievangramsci. 4 Hetdraaithierinprincipeomeenlegale vijandigheidtussenmainstreamenalternatievemedia(bailey:2008,15 20).In combinatiemetalternatievemedia,zeiatton(2002:15inbailey,2008:15)het volgende: Wemightconsidertheentirerangeofalternativemediaandradicalmediaas representingchallengestohegemony,whetheronanexplicitelypoliticalplatform,or employingthekindsofindirectchallengesthroughexperimentationsand transformationsofexistingroles,routines,emblemsandsigns...attheheartof counter hegemonicsubculturalstyle. TussendeNederlandseschrijversopditgebiedisereenaantaldaterduidelijk uitspringt.hetgaathieromboekenwelkedetechnologieendeontwikkelingenvan demediabeschrijven.boekenvanmarkdeuzeenhenkblankenvormenhiereen onderdeelvan.daarnaastiskeesvanwijkvanbelangaangezienhijtrendsinde massacommunicatieheeftgebundeldinééngrootboek.indevolgendeparagraaf zalikverderingaanopdeveranderingenbinnendediversemediaenbinnende fotojournalistiek. 2.2.Detechnologischerevolutie Indenegentiendeeeuw,tijdensdeperiodevandeoorlogen,gingenfotografenhet slagveldopomeenfototekunnenmaken.omtekunnenpublicerenendebevolking intekunnenlichtenwerdendefoto snagetekendomuiteindelijktoteen houtgravuretekomen.eengrootvoordeelwasdatdegravure,samenmetdetekst, inhoogdruk(eendrukmethode)geplaatstkonworden. 5 Meteengewonefotowas datnietmogelijk(kesterinbardoel,2002:240).daarmeekandehoutgravuregezien wordenalsdevoorlopervandemodernefotojournalistiek.hiernaginghetsneller metdetechnologie.vlakvoordeboerenoorlog( )ontstondenertechnisch geavanceerdecamera s.zewarenlichter,haddenkorterebelichtingstijden, verbeterdelensconstructiesenerwarennieuweontwikkelaars.vanafdetweede helftvandetwintigsteeeuwzoueroptimaalgebruikwordengemaaktvandeze 4 Gramsci,eenpolitieketheorethicus,gebruiktedetermhegemoniealseenanalytischconcept. 5 Deoudstedrukmethode( 18

19 verbeteringen(kesterinbardoel,2002:242).dertigjaarnauitvindingvanhet halftoonprocedé(doorgeorgemeisenbach),werddezedoordekrantenook daadwerkelijkgebruikt.ditduurdezolangvanwegehetfeitdatergeengeldengeen persbureauswaren,wanthetgebruikvandetechniekvergdehetnodigeaan investeringen.omeenzogoedmogelijkbeeldteschetsenvandeontwikkelingen binnendepersfotografiezaleenoverzichtwordenweergevenvandebelangrijkste gebeurtenissensindsdejarentwintigvandetwintigsteeeuw.dezegebeurtenissen wordendoorhaijtema(2006)inzijnartikelgeschiedenisvandepersfotografie besproken. EenspeerpuntindefotografiewasdeEersteWereldoorlog,eenoorlogwaarvanveel beeldenbelanddenbijdenederlandsekranten.watvangrootbelangwas,wasde techniekachterdesnelheidvoorhetafleverenvanberichtenenvoornamelijkfoto s. Hetverzendenvanberichtenviadraadlozetelegrafiewasalmogelijk.In1925wordt deeerstekleinbeeldcameraopdemarktgebracht,deleica.ditwaseensterken handzaamapparaatwelkeooknogonopvallendingebruikwas.daarnaastbeschikte decameraovereenvoortreffelijkelens.naeenperiodevanglasnegatievenen zwarecamera swasdezecameraeenrevolutie.vanaf1927werdhetookmogelijk foto sradiografischdoortesturen,hiervanwerdtotdejarenvijftiggebruikgemaakt. Foto swerdenechternietopgroteschaalafgedrukt,ditkwamomdatbepaalde journalistenniksvanfoto smoestenhebben.inhunogenwashetgebruikvan beeldmateriaal cultuurbedervend (Wisman,1994:11).Indejarendertigenveertig vindendiverseoorlogenplaats,zoalsdespaanseburgeroorlogmaarookdetweede Wereldoorlog.DefotograafCapaverwerftmetzijnoorlogsreportagesbekendheid. Vande72opnamesdiegemaaktzijnblijvenuiteindelijk11foto sbewaard.in1963 komtpolaroidmetdeeerstekleurenfilm.eeninstantkleurenfilm,dathieldindater voorheteersteenfotoafgedruktwerdzonderdatdaareendokabijnodigwas. Polaroidontwikkeldedecameraopeendergelijkemanierdatdefotonaenkele secondenuitdecamerakwam.indejarentachtigwordtdeeerstesemi digitale camerauitgebrachtdoorsony.deopnameswordenopgeslagenopeendiskette, waarnadegebruikerdeopgeslagenfoto sviaeentelevisieschermkanbekijken.ook dedrukmethodesbijdediversekrantenafdelingenveranderen,erwordtovergegaan opde off set druk. 6 HetpersbureauReuterskoopthetUnitedPictures International(UPI)enwordtdaarmee,samenmetAP(AssociatedPress)enhet FranseAFP(AgenceFrancePress),eenbelangrijkeleveranciervannieuwsfotografie 6 Tekstenafbeeldingenwordennietmeerrechtstreeksvanafeenplaatgedrukt.Bijoffset( over zetten ) wordtbeeldvaneenplaatovergezetopeenvlakkerubberdoek,diedepagina afbeeldingstempeltop papier.dedrukkwaliteitenkleurmogelijkhedennemenalsgevolgvandezeamerikaansevindingenormtoe (Haijtema,2006). 19

20 aandemedia.indejarennegentigvolgendetechnologischeontwikkelingenelkaar snelop.kodakisdeeerstedieeendigitalecameralanceertvoorcommerciële doeleinden.hetisdeeerstecamerawaargeenfilmbijkomtkijken.defilmheeft plaatsgemaaktvooreensensorwelkelichtomzetindata.decamerawordtnogniet gebruiktvoorpersfotografievanwegehetkleineformaatfoto s,metalsgevolg verliesvankwaliteitnadatdezewordenuitvergroot.in1993wordtde negatievenscanneringebruikgenomen,foto swordenomgezetindigitale bestandenomvervolgensdoorgestuurdtewordennaardeopdrachtgever.eenjaar laterkandescanneraangeslotenwordenopeenlaptopwaardoordefoto snuook technischbewerktkunnenworden.ditisvergelijkbaarmetheturenlang doorbrengenindedokaomtoteengoedresultaattekomen,alleenisde behandeltijdvelemalenkorter.indezeperiodemaaktinternetzijnopkomst. Fotografenvindenlangzamerhanddewegnaarditmedium,maaropdrachtgevers blijvenhuiverig.vanaf2000wordthetduidelijkdatinternetzogoedalsgeïntegreerd isindesamenleving.fotojournalistenstappenovernaardedigitalefotografie, afgewisseldmetanalogefotografie.hetfeitdatdigitalefoto ssnellerenmakkelijker teverzendenzijnleidttothetgevolgdateenaantalredactiesopdrukkedagenmeer dan1.300foto sbinnenkrijgt.in2006isopdefotoredactievandevolkskrantde grensvan10.000foto sperdagalenkelemalenoverschreden(haijtema,2006). Hetisduidelijkdatnadejarenvijftighetsteedsgemakkelijkerwerdomeen fototemakenenteverzenden.wehebbendekomstvandetelefoonkabelervaren, transmissiesviaradiogolvenensatellietentenslottehebbenwedeopkomstvanhet internetmeegemaakt.paragraaf2.3gaatverderinopdeveranderingenende gevolgendiehetmedialandschapheeftondervonden. 2.3.Veranderingeninhetmedialandschap HetNederlandsemedialandschapzieternietmeeruitzoalsweonsdieherinneren uitdejarenvijftigvandevorigeeeuw.demediarevolutieheeftzichinhoogtempo ontwikkeld.demachtlagvroegerbijdeuitgevers,vandaagdedagkunnenweeen verschuivingwaarnemen.deconsumentisnueenbelangrijkepioniervoordiverse media.oorzakenzijnvoornamelijkvantechnologischeencommunicatieveaard.het communicatieprocesbestaatuitvierelementen:dezender,hetkanaal,de informatieendeontvanger(croteau&hoynes,2003: ).Dekomstvan digitalemediazorgtervoordatervoortdurendnieuwemogelijkhedenontstaanvoor dezenders.dezegroepheeftheteenstukmakkelijkerdedoelgroeptebereiken.in hetmedialandschapzijneenaantalontwikkelingenzichtbaar: Doorwereldwijdeliberaliseringvindtvergrotingenverbredingvanmarkten plaats; 20

21 Doortoenemendeschaalvergrotingontstaangroterebedrijvendieveelgeld hebbenvoornieuweinvesteringen; Integratievancontenteninfrastructuur Ontwikkelingvananalogenaardigitalemedia; Broadcasting(eenrichtingsverkeervanéénnaarvelen)verschuiftnaar interactiviteit(tweerichtingsverkeer); Enormekwantitatievetoenamemogelijkhedenominformatiete transporteren,waardoorbeteremogelijkhedenontstaanom(bewegende) beeldentecommuniceren; Prijsdalingvandatatransport; Convergentievanapparatuur(verschillendeapparatennemensteedsmeer eigenschappenvanelkaarover); Uitbreidingvanmediasoorten(nieuwemediazijnaanvullinginplaatsvan vervanging); Multifunctionaliteitvaninfrastructuren(aanbodviadekabelvaninternet, telefoonentelevisie); Aanbodinformatieneemttoe,evenalsbelangvanintelligenteontsluitingvan informatie(zgn.portals); Meerdereoutlets:zenders(adverteerders,overheid,omroepen)gebruiken steedsmeermediaomhunboodschapaanontvangersovertebrengen, verschillendemediawordenincombinatiemetelkaaringezet; Meerinhoudopmaat:ontvangersarticulerenhunvoorkeuren,zendersmaken aanbodopmaat(massa individualisering,ontwikkelenprofielen,etc.); Vangratisnaarbetaald,vanopennetnaardecoder. (Seydel,e.a.,2001:5) Dekomstvaninternetwordtgezienalseenrevolutiebinnendemedia.Ditisnietde eersterevolutiedieplaatsgevondenheeft.vanwijk(2003:83)noemtinzijnboek driemediarevoluties: 1.Ontstaanvanhetschrift; 2.Ontstaanvandeboekdrukkunst; 3.Vantelegraaftotenmetinternet. Inmediarevolutiedriewordtdeontwikkelingvandetelegraaftotenmetinternet besproken.geziendeinvloedenhetbelangvanhetinternetkiesikerindit onderzoekvooromdeontwikkelingvanhetinternetondertebrengenineenvierde mediarevolutie.dezevierderevolutiekankortwordensamengevatals: 4.Deontwikkelingvanhetinternet. 21

22 Alswehethebbenoverdemediarevolutiesprekenwevoornamelijkoverde commerciëlemedia.commerciëlemediabegonmetdekomstvandetelevisie.dit mediumstaatvoorvelensymboolvoorhetbegrip commerciëlemedia.televisie zorgdenamelijkvooreenhelenieuwedimensieindenederlandsesamenleving. Samentelevisiekijkenwerdeenmomentvanopwindingentegelijkertijd ontspanning.hetwerdgezienalseenvenstervandewereld.metdekomstvan commerciëlezenderswarendepubliekeomroepengedwongenhunbeleidookte veranderen.zijkondenhetzichnietveroorlovenverdertegaaninderichtingwelke zijwarenopgegaan.radioencommerciëletelevisiehebbengrotendeelsbijgedragen aandeindividualiseringvandesamenleving.dithoudtindathetmedialandschap grotendeelsisversnipperd.elkeveranderingbinnenditlandsschapvergteenandere benaderingvanuitdekantvandezenderenookdeeisenvancommunicatie veranderendaarbij.indevolgendeparagraafgaikdieperinopdetraditionelemedia enwaaromdezebelangrijkzijngeweestvoordecommerciëlemedia Traditionelemedia:televisie,radioenprint Zoalseerdervermeldwashetmediumtelevisieeenvandeeerstemediawelkede commerciëlerichtingopging.hetisbelangrijkomdegeschiedenisvande commerciëlemediatekennen.hetaantaltelevisiesenhetgebruikdaarvanisde afgelopenjarenflinktoegenomen.menmagdeinvloedvanhettelevisiebeeldniet onderschatten,dezebleeknamelijkgroot.televisieismoeilijktemissen,ditmedium zorgdeervoordatiedereeninkortetijdtebereikenwas.daarnaastwerdhet verwerkenvaninformatievelemalenmakkelijker,ditkwammededankzijde visualiseringvaninformatie.hetwaseenstaprichtingde informatietijdperk/samenlevingwaarwijonsnuinbevinden(vanwijk,2003: ) 7. Technologischeontwikkelingenzorgdenervoordathet(buitenlandse) aanbodvanzendersinkortetijdistoegenomen.warenereerstdriepublieke zenders,metdekomstvancommerciëletelevisiezaghetaanbodvanzenderser geheelandersuit.zevennederlandsezenders(rtl4en5,net5,yorin,sbs6,v8en TMF),zestienbuitenlandsezenders(zowelpubliekealscommerciëlezenders)en acht specialinterest zenders(zoalsdiscovery)komenerbij.figuur2geefthet gebruikvandiversemediaweer.zichtbaarisdathetaantalurendatbesteedwordt 7 Hetbegripinformatiseringisdesamenvattingvaneenproces,waarinhetproducerenenverspreidenvan informatiezichontwikkelttotdebelangrijksteeconomischeactiviteitineensamenlevingenwaarin informatietechniek(telecommunicatietechniek,computertechniekenconsumentenelektronica)debasisgaat vormenvanalleindustriëleproductieenmaatschappelijkedienstverlening. (VanWijk,2003:247) 22

23 aantelevisiekijkenvarieert.erwordttussen1985en2000eenlichtestijging (gemiddeld12,2uurperweek)waargenomen(t.o.v ,2uurperweek) waarnavervolgenshetaantalbesteeddeurenweerdaaltnaar10,8uurperweek. Ookradiomaakttechnologischeontwikkelingenmee.Naastdevijflandelijke zenderskomenereindtwintigsteeeuwnegencommerciëlezendersbij.ditgebeurt zowelopdekabelalsindeether.figuur2geefteendalendelijnweer,in1975was hetaantalluisterurenperweekgemetenop2,2,in2005isditaantalgedaaldtoteen halfuur.inhetmedialandschapisprinteenveelbesprokenonderwerp.vanhet nieuwecommunicatiemedium(internet)wordtverwachtdathetdeklassiekemedia beïnvloedt(vanwijk,2003: ).Mediainsiderswijtendegebruikafnamevan dedriegenoemdetraditionelemediavormenaanhetprominentaanwezigeinternet. Figuur2.Tijdbesteding.Bron:SCPTijdalsspiegel.2006 Nieuwemediazijnhetsleutelwoordvandelaatstetienjaar.Kenmerkendvoordeze nieuwemediazijnvoornamelijkhetaspectdatzijeendigitaalkarakterhebben.ditis echterslechtséénvandetechnischeeigenschappenvannieuwemedia.inde volgendeparagraafgaikverderinopdeontwikkelingenrondomnieuwemedia Hetdigitaletijdperkendeverspreidingvaninternet Hetdigitaletijdperkiseentijdperkdatbolstaatvantechnologischeontwikkelingen. Delaatstevolgenelkaaropinhoogtempo,vandaardatdehedendaagse samenlevingookweleeninformatiesamenlevinggenoemdkanworden. Mondialisering,informatisering,individualiseringenveranderendepolitiekeposities zijnkenmerkendvoordeverschuivingvandeindustriëlesamenlevingnaarde 23

24 informatiesamenleving.hierbijspeeltinformatie encommunicatietechnologie(ict) eengroterol(vanderploeg,2002:7). VolgensFrissen 8 (inseydel,e.a.,2001:10)zijnereenaantalbelangrijketrendste herkennenophetgebiedvanictontwikkeling: Capaciteitsvergroting:depcheeftnudekrachtenmogelijkhedenomte groeien; Miniaturisering:informatietechnologieverkleint.Erisdaarnaastooksprake vannetwerktechnologieën.bedrijvenmakensteedsmeergebruikvan elektronischeverbindingen; Convergentie:apparatengroeiennaarelkaartoe.Detelefoon,televisie,radio enpcrakensteedsmeeropdeéénofandermaniermetelkaarverbonden. Descheidingslijnenvervagen; Multimedialisering:ontwikkelingenophetgebiedvanmultimedianemen toe.doordiversetechnologischeontwikkelingenwordtdekoppelingtussen beeld,geluidendatasteedsmakkelijker; Interactiviteit:eriseenverschuivingzichtbaar,informatieverschaffing verdwijntnaardeachtergrondencommunicatieeninformatie uitwisseling treedtnaardevoorgrond; Virtualisering:derealiteitsgehaltevantechnologischeoptieswordtsteeds groter.virtualrealityvormteennieuwedimensie,hierinvervaagthet onderscheidtussenrealiteitenrepresentatievandewerkelijkheid. Dedigitaliseringvanmedianeemtgrotepassen.Dehuidigegeneratiewordtookwel deyahoo generatiegenoemd.eengeneratiewelkenietgeïnteresseerdisinoude mediamaarhetliefstdeheledagopinternetsurft.internetiseenveelbesproken mediumeniséénvandetakkenvandetechnologischeontwikkelingen.wathoudt hetinternetdaadwerkelijkin?erzijntienbelangrijkekenmerkentenoemen (LinströmenAnderseninAalst,2001:15 18): 1. Interactief Hetbelangrijkstekenmerkiswelinteractiviteit.Debezoekerkanop verschillendemanierinteractiefbezigzijnophetinternet,vanchattentothet spelenvanonlinespelletjes; 2. Consulterend Integenstellingtottelevisiewordtdegebruikernietgestoorddoor 8 HoogleraarBestuurskundeaandeUniversiteitvanTilburg.Houdtzichttegenwoordigbezigmetthema s zoalspostmodernisme,ict,multiculturaliteitenesthetica. 24

25 commercialsenvasteprogrammeringmaarkandeinternetgebruikerzelf beslissenwelkewebsiteshijbezoekt; 3. Glocaal Internetiseenglobaalmedium.Vanuitelkeplekvanopwereldishet mediumbereikbaarentoegankelijk.ofjenuinnederlandwoontofinafrika, internetmaaktdewereldeenstukkleiner. 4. Altijdbereikbaar Internetis24uurperdag,7dagenperweekbereikbaar.Ditintegenstelling totbijvoorbeeldwinkelsentelevisiewaarrespectievelijkspecialeopenings enuitzendtijdenvoorgelden. 5. Individueel Ditkenmerkhangtnauwsamenmetheteerstekenmerk,namelijk interactiviteit.tegenwoordigkaniedereenopinterneteeneigenwebsite aanmaken(bijvoorbeeldviamyyahoo!ofblogspot.com) 6. Dynamisch Internetiseenmediumwaarvandeinhoudvaneenwebsiteperminuutkan veranderen.eenvoorbeeldhiervaniseennieuwsbrekendegebeurtenismet alsgevolgeentoegewijdeinternetforum. 7. Tweezijdigecommunicatie Internetgebruikerszijnnietbeperkttothetluisterenenkijkennaarde websites,maarkunnenactiefdeelnemen.tedenkenisaanhet chatten waarbijbinnenenkelesecondeneenreactieklaarstaat. 8. Informatie,communicatie,transactieendistributie Ditzijnvierfunctieswelkedoorhetinternetvertegenwoordigdworden. Informatieencommunicatiezijnalvoorbijgekomen.Transactierichtzich voornamelijkophetverkoopkanaal.distributiebeperktzichtotdigitale productenzoalsmuziekendata. 9. Consumentenworden prosumenten Potentiëleklantenwordensteedsvakeractiefbetrokkenbijhetkoopproces vaneenartikel.hierbijkanmendenkenaaneenopmaatgekochtepc,welke viainternetissamengesteld. 10. Everything,everywhereandanytime Internetissteedsvakeropdiverseplekkenbeschikbaar,denkaan basisscholen,bibliothekeneninternetcafés.ookdekomstvanmobiel internetmaaktdeverspreidingvaninternetsteedsgroter. 25

26 Internetiseenwereldomvattendopennetwerkvanonderlingmetelkaarverbonden computers.uitfiguur2.1isaftelezenhoedekomstvandepczichheeft ontwikkeld. Figuur2.1.PCgebruikNederland.Bron:SCPTijdalsspiegel.2006 Degrootstetoenameistezienvan1985tot2000,hiersteeghetpcgebruikin Nederlandsehuishoudensvan18%naar70%.Vanaf2000tot2005isditgestegen naarruim87%(scp:2006,48).ditwasvooralhetgevolgvandekomstvaninternet. Detoenamevanhetaantalpc szorgdeerookvoordathetaantal internetverbindingentoenam.halverwege2000heeftmeerdandehelftvande Nederlanderstoegangtotinternet.Zoalseerdervermeldheeftnieuwemediaeen digitaalkarakter.ditisniethetenige,nieuwemediazijnnamelijk,andersdan traditionelemedia,inzetbaarvoormeerderetoepassingen.internetkanbijvoorbeeld gebruiktwordenvoorhetopzoekenvaninformatie,maarookomelektronische post,betergezegde mail,teversturen.eenanderkenmerkishetgeïntegreerde interactievekarakter:tekst,beeldengeluidwordenmetelkaargecombineerdom totéénproducttekomen,ditwordtookwelhorizontaleintegratiegenoemd.dit puntisbelangrijkvoorhetveranderendemedialandschap.hoeweltelevisieookeen combinatieisvantekst,beeldengeluid,isdezenietinteractief.detelefoonechteris interactief,maarnietgeïntegreerd.erzijninhetveranderendemedialandschapdrie groepenwaartenemen: 1. onlinemedia:internet; 2. offlinemedia:televisie,radioenprint; 3. hybridemedia(eencombinatievanonlineenofflinemedia). 26

27 2.4.Defotojournalist Photographerstodaydomorethanjustrecordthenews.Theyhavetobecome visualinterpretersofthescenebyusingtheircamerasandlenses,sensitivitytolight, andkeenobservationalskills,tobringreadersafeelingofwhattheeventwasreally like(kobré,1996:322).metdezewoordengeeftkobréexactweerwatdekernvan hetberoepfotojournalistis.denederlandsefotojournalistkenmerktzichdoordat hij/zijwerkzaamis,zowelindienstalsfreelance,vooreenregionaaloflandelijk dagblad/tijdschrift.hiervoorlegthijnieuwsengebeurtenissenvastvoor verschillendekaternenenrubrieken.ditallesomdelezerteinformerenoverde gebeurtenissenindewereldennederland. 2.5.Gevolgenvoordeprofessionelefotojournalist Degevolgenvandeveranderingeninhetmedialandschapzijnvoordegehele beroepsgroep,zoweljournalistenalsfotojournalisten,voelbaar.dejournalisten moetenzichaanpassenaandetechnologischeveranderingen.voordefotojournalist houdtditindathij/zijzichertoemoetzettenomnieuweapparatuurtegaan aanschaffen,bijvoorbeelddeovergangvaneenanalogecameranaareendigitale camera.ditisapparatuurwelkeooksoftwarevereisteneencomputer,zonderdeze kandefotograafweinig.nieuwetechnologischeontwikkelingeneisenintheorievan defotograafdisciplinezichintelezenenbijtescholenoverdemogelijkhedenwelke dezenieuwemaniervanfotograferenbiedt.internetheeftveelinvloedgehadophet procesvanfotoschietentoteindproduct.deuitgeverheeftzichvaakdevraag moetenstellen:hoebrengikditmediumbijdeconsument?(jagere.a.,2001:11). Internetkanhieruitkomstbieden.Prof.drs.F.GierstbergenDr.A.Pleijterzijninhet najaarvan2008eenonderzoek(fotojournalistiekinperspectief)gestartnaarde positievandefotojournalistieknuenindetoekomst.deresultatenhiervanzullenin dezomervan2009gepresenteerdworden. Vanafhetmomentdateenfotograaffoto sopzijnpcoverzet,kunneneen aantalwegenbewandeldworden.defotojournalistverstuurtdebruikbarefoto s naarzijnopdrachtgeveren/ofnaareenbeeldbankwaarhij/zijbijaangeslotenis.het isechtermogelijkdatdefotojournalistzijnwerkookwereldwijdzichtbaarwil maken.eenwebsitemaaktditmogelijk,wantdefotograafbepaaldwaterwelen nietopdewebsitewordtgeplaatst.demogelijkheidvoordefotojournalistomzijn fotoopeenwebsiteteplaatsenmaakthettegenwoordigrelatiefeenvoudighet werktedelenmetderestvandewereld.devolgendeparagraafgaatverderinop hetfenomeenwebsitesenhetgebruikvanwebsitesdoordefotojournalisten. 27

28 2.6.Websiteofweblog? web site[wepsajt]de;v(m) slocatieopinternet,bestaanduiteenofmeerpagina s metinformatie,foto s,geluidenz.(vandale). Interactiviteitdientalssleutelwoordvooreenwebsite.Bijeenkrantoftijdschrift bestaatinteractiviteitvaakuitalleeneenpaginaomslaan.sindsdekomstvan internetheeftinteractiviteiteengeheelnieuwedimensiegekregen.interactiviteit geefthierderelatieaantussengebruikerenwebsite.ditverschiltperkeer,deene keerisditalleeneenfotobekijkenencommentaarleveren,deanderekeerishet alleenbrowsendoordewebsiteofchattenviamsnmessenger(jagere.a.,2001:15 16).Deafstandtussengebruikerenditmediumwordtvelenmalenkleinerdanbij bijvoorbeelddekrantenzijnlezer.ditkomtdoorhetfeitdatbezoekersvanwebsites steedsmeerinvloedkunnenuitoefenenopdeinhoudvandesite.watzijnwebsites? Eenwebsite(ofwebpagina)iseenonderdeelvanhetinternet.Opeenwebsiteis informatietevindenovereenbepaaldonderwerp.dezeonderwerpenlopenuiteen vanreligieuzesitestotveilingsites,maarookiseenaantalnetwerksiteszoalshyves enfacebookaanwezig.opeennetwerksitekunnengebruikerseeneigen profielpaginaaanmakenwaarinalhuninteresseskunnenwordenweergegeven. Naastdenetwerksitesishetookmogelijkomeendomeinnaamteregistreren.Nade registratiekanaandesitegebouwdworden.eenwebsitekanverschillendefuncties hebben:informerendenadviserendmaarkanookbijvoorbeeldeenverkoopfunctie hebben.hetisdaarombelangrijktewetenwiejedoelgroepisenwatjewilt bereikenmetjewebsite,ditomeenzooptimaalmogelijkesitetebouwen.de techniekachterdewebsitesregistreerthetgebruikdooranderen.zokanworden bijgehoudenwatdebezoekersleukvinden,doortemetenwelkeonderdelenzehet meestbekijkenopeenwebsiteofhoevaakbezoekersterugkomen.totopvandaag zijnerinnederlandweinigtotgeenwetenschappelijkeonderzoekengepleegdnaar hetprofielvandebezoekersvanwebsitesinhetalgemeen.hetamerikaansbedrijf Perseusvoerdein2005eenonderzoekuitnaarhetprofielvandeAmerikaanse blogger.uitditonderzoekbleekdat58,3%jongerwasdan19jaar.de oorspronkelijkeleeftijdscategoriewaarinhetonderzoekgehoudenwerdwas20 30 jaar(perseus,2005inbol,2006:44).erzijntweesoortenlogsteonderscheiden:als eerstedepersoonlijkeweblog(veeloverhetdagelijksleven)enalstweedede weblogovereenspecifiekonderwerp.inmijngevalisersprakevaneenweblogmet eenspecifiekonderwerp,namelijkfoto s.eenweblogligtinhetverlengdevande basis(kuipers,2006:13).bijfotojournalistenkangerustgesprokenwordenvaneen weblogzonderveeltekstmaarmetveelfoto s. 28

29 Waaromzoueenfotojournalisteenwebsitewillenonderhouden?Inhet kwalitatievegedeeltevanhetonderzoekzijnverkennendeinterviewsgehoudenmet eenaantalfotojournalisten.indezeafgenomeninterviewszijneenaantalspecifieke factorennaarvorengekomendiedebeoogdedoelstellingvandewebsite weergeven.hetvolgendehoofdstukgaatverderinopdezespecifiekefactoren. 29

30 Hoofdstuk3.Methodeenonderzoek "Eenenquêtedoen?Datistelastigenteveelwerk;iklaathetlieveraaneen wetenschapperover.alsjournalistbeperkikmetotwatinterviews,metdirect betrokkenenenspecialisten." Onbekend(Bron:NVJ:OnderzoekJournalistiek& Internet) Indithoofdstukvolgteenbeschrijvingvandetweeuitgevoerdedeelonderzoeken. Alseerstbeschrijfikonderzoek1,hetkwantitatievedeelenonderzoek2ishet kwalitatievedeel.inditlaatstedeelonderzoekwordtookeenbasisgelegdvoor eventueelvervolgonderzoek. 3.1.Onderzoek1 Heteersteonderzoekbetrefteenkwantitatiefonderzoek.Hetdoelvandit onderzoekiserachtertekomenhoeveelfotojournalistenvandaagdedaginhetbezit zijnvaneenwebsite.dewebsitekaneropdiversemanierenuitzien.inhoofdstuk1 isdeonderzoeksvraagaanbodgekomen,namelijk: Watisdeomvangvanhetaantalwebsiteswelkebeheerdwordendoor professionelefotojournalisteninnederlandeninwelkecategorieënzijndezeinte delen? Devolgendeparagraafgaatverderinopdemethodevanselecterenvande websites Selectie Inhoofdstuk1en2wordteendefinitiegegevenvanhetberoepfotojournalist.Aan dehandvandezedefinitieiseenselectiegemaaktvanhetaantalgevonden websites.devolgendecriteriaspeeldenhierbijeenrol 9 : EventueelaangeslotenbijdeNVJ; Moetactiefbezigzijnmetfotografie; Fotojournalistmoetgepubliceerdhebben; 9 InoverlegmetProf.Drs.F.Gierstbergzijndedriecriteriavastgesteld. 30

31 Viaverschillendewebsiteszijnfotojournalistenopgespoord.Erisechteréén dominerendesitewelkealsbasisdiendevoorhetinkaartbrengenvandewebsites, namelijkwww.defotojournalist.nl.opdezewebsitezijn(bijna)allenederlandse fotojournalistentevinden.defotojournalistmoetzichaanmeldenomopgenomen tewordenindedatabase.daarnaastisergebruikgemaaktvandewebsitevanhet agentschaphollandsehoogte. 10 Erbestaatechternoggeengestructureerde databasemeteenoverzichtvanfotojournalisten.metditonderzoekiseenbeginaan gemaaktaaneendatabaseendezekanindetoekomstnogveelverderuitgebreid worden Overzichtwebsites VooreenoverzichtvandewebsitesisergebruikgemaaktvanhetMicrosoftOffice programmaaccess.ditiseenprogrammawaarindatabasesaangemaaktkunnen worden.eenvoorbeeldvandeaangemaaktedatabaseisopgenomeninbijlageb.in dedatabasezijnzowelfotojournalistenmetenzonderwebsiteopgenomen.naast dekolommen achter envoornaam isereenkolom website, e mailadres, opdrachtgevers en overigeinformatie.elkefotojournalistisgecategoriseerdnaar desoortfoto sdathij/zijmaakt.hetgaathieromdevolgendecategorieën: Nieuws; Documentair; Fotopersbureaus; KunstenCultuur; Sport; Entertainment; Divers(eencombinatievandezesvorigecategorieën); Combinatievantweecategorieën. Defotojournalistenstaaninprincipeopalfabetischevolgordevanachternaaminde database.ditzorgtervoordathetzoekennaareenfotograafmakkelijkerwordt.de databaseiszoingerichtdathetzoekenopzowelachternaam,voornaamen/of 10EenNederlandseagentschapspeciaalgerichtopfotografie. 31

32 categoriemogelijkis.hetraadplegenvandedatabaseismogelijkopaanvraagenna toestemmingvanprof.drs.f.gierstberg. 3.2.Onderzoek2 Onderzoek2bestaatvooreendeeluiteenkwalitatiefdeeleneenkwantitatiefdeel. Erisindeafgelopen10jaar(sindsdekomstvannieuwemedia)weinig wetenschappelijkonderzoekgedaannaarhetgebruikvanwebsitesbinnende journalistiek.ditdeelvanhetonderzoekanalyseertderedenenvoor fotojournalistenomgebruiktemakenvaneenwebsite Selectieverkennendeinterviews Hetaantalverzameldefotojournalistenindedatabaseis668.Degehouden interviewsdienenalsbasisvoordeuiteindelijkeenquêtevoorhetkwantitatieve vervolg.deinterviewshebbendefunctieerachtertekomenwathetdoelisvande fotojournalistvoorhetonderhoudenvaneenwebsite.hetkiezenvandefotografen isaselectgebeurd,hetgaathierbijomtienfotojournalisten.vandetien geïnterviewdenkozenvierervooranoniemteblijven.demotivaties(welkeuitde interviewsnaarvorenkwamen)vandezefotojournalistenzijnuiteraard meegenomen.deuitgewerkteinterviewsvandefotojournalistenzijnterugtevinden inbijlagec.uitdezeinterviewsiseenaantalfactorenvoorhetwebsite onderhoud naarvorengekomen.infiguur3.1.zijndefactorenondergebracht. 32

33 Figuur3.1.Factoren. 3.3.Dehypothesen Uitfiguur3.1isduidelijkaftelezenwelkefactorenvaninvloedkunnenzijnophet beheervaneenwebsitedoordefotojournalist.aandehandvanderelatiesuit figuur3.1stelikdevolgendehypothesenvast: Hypothese1(H1) Fotojournalistenbeherenhunwebsitevoornamelijkomhetalspromotiemiddelte gebruiken. Hypothese2(H2) Fotojournalistenbeherenhunwebsitevoornamelijkomhetalsacquisitiemiddelte gebruiken. 33

34 Hypothese3(H3) Fotojournalistenbeherenhunwebsitevoornamelijkomhetalscontactmiddelte gebruiken. Hypothese4(H4) Fotojournalistenbeherenhunwebsitevoornamelijkomhetalsguestbookmiddelte gebruiken. Hypothese5(H5) Fotojournalistenbeherenhunwebsitevoornamelijkomhetalsnieuwsmiddelte gebruiken. Devolgendeparagraafmaaktduidelijkvanwelkmeetinstrumentergebruikis gemaakt. 3.4.Hetmeetinstrument Hettestenvandehypothesenwordtgedaandoormiddelvaneenenquête.Inbijlage Disdevragenlijsttevinden.Devragenlijstbestaatuitachttienhoofdvragenentwee demografischevragen.elkhoofdvraagwordtbeantwoordmetbehulpvaneen5 puntsschaal,delikert schaal.deachttienvragenzijnafgestemdopdezes hypothesenwaarbijelkhypothesedoordrievragenwordtgedekt.de nauwkeurigheidvanhetmeetinstrumentwordtgecontroleerddoorgebruikte makenvanparallelleoperationalisering,ditvergrootdebetrouwbaarheidvandevijf factoren.hethoudtindatgesteldevragenindeenquêtemeerdanéénkeervoor komenmaarineenanderebewoording.dehypothesewordtmetbehulpvandrie verschillendevragengeoperationaliseerd.opdezemanierwordtduidelijkofde respondentconsequentantwoordtenofhijdevraaggoedheeftbegrepen(g. Stevens,docentStatistiekEUR,2009).Inonderstaandetabel3.2wordtper hypothesedebijbehorendeenquêtevragengepresenteerd. 34

35 35 Hypothese Enquêtevraag H.1Fotojournalistenbeherenhunwebsite voornamelijkomhetalspromotiefunctiete weergeven. 1.1.Ikhechtveelwaardeaanhetpromotenvan mijnwerkviadewebsite. 1.2.Hetpromotenvanmijnwerkheeftvoormij geenprioriteitbinnenmijndagelijkse werkzaamheden. 1.3.Hetpromotenvanmijnwerkheeftvoormij geenvoorrangtenopzichtevanhetweergeven vanmijncontactgegevens,deguestbookfunctie, deacquisitiefunctieendenieuwsfunctie. H.2Fotojournalistenbeherenhunwebsite voornamelijkomhetalsacquisitiefunctiete weergeven. 2.1.Ikhechtveelwaardeaande acquisitiefunctievanmijnwebsite. 2.2.Deacquisitiefunctieheeftvoormijgeen prioriteitbinnenmijndagelijkse werkzaamheden. 2.3.Deacquisitiefunctieheeftvoormijgeen voorrangtenopzichtevanhetpromotenvan mijnwerk,hetweergevenvanmijn contactgegevens,deguestbookfunctieende nieuwsfunctie. H.3Fotojournalistenbeherenhunwebsite voornamelijkomhetalscontactfunctiete weergeven. 3.1.Ikhechtveelwaardeaanhetweergevenvan mijncontactgegevens. 3.2.Defunctiecontactgegevensheeftvoormij geenprioriteitbinnenmijndagelijkse werkzaamheden. 3.3.Defunctiecontactgegevensheeftvoormij geenvoorrangtenopzichtevanhetpromoten vanmijnwerk,deguestbookfunctie,de acquisitiefunctieendenieuwsfunctie. H.4Fotojournalistenbeherenhunwebsite voornamelijkomhetalsguestbookfunctiete weergeven. 4.1.Ikhechtveelwaardeaanhetweergevenvan guestbookfunctie. 4.2.Deguestbookfunctieheeftvoormijgeen prioriteitbinnenmijndagelijkse werkzaamheden. 4.3.Deguestbookfunctieheeftvoormijgeen voorrangtenopzichtevanhetpromotenvan mijnwerk,hetweergevenvanmijn contactgegevens,deguestbookfunctie,de acquisitiefunctieendenieuwsfunctie. H.5Fotojournalistenbeherenhunwebsite voornamelijkomhetalsnieuwsfunctiete weergeven. 5.1.Ikhechtveelwaardeaanhetweergevenvan denieuwsfunctie. 5.2.Denieuwsfunctieheeftvoormijgeen prioriteitbinnenmijndagelijkse werkzaamheden. 5.3.Denieuwsfunctieheeftvoormijgeen voorrangtenopzichtevanhetpromotenvan mijnwerk,hetweergevenvanmijn contactgegevens,deguestbookfunctie,de acquisitiefunctie. Tabel3.2.Hypothesenendebijbehorendeenquêtevragen.