Door DNV-CIBIT adviseur Franka van Alphen
|
|
- Nathalie van Dongen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting boek Presence Exploring profound change in people, organizations en society Peter Senge, Joseph Jaworski, Otto Scharmer & Betty Sue Flowers Door DNV-CIBIT adviseur Franka van Alphen Presence is opgebouwd rond een aantal gesprekken tussen coauteurs Senge, Scharmer, Jaworski en Flowers, die zij over een periode van anderhalf jaar met elkaar gevoerd hebben. Op basis van eigen ervaringen en die van 150 wetenschappers, denkers en ondernemers trachten ze te achterhalen hoe diepgaande verandering tot stand komt. Ik vraag me af of het boek werkelijk beantwoordt hoe we kunnen leren putten uit onze diepliggende capaciteit die de toekomst kan aanvoelen en vormen? De eerste drie delen van de ontdekkingstocht voeren langs het proces van dieper leren. In het vierde deel van het boek wordt het dieper leren geïntegreerd in de context van verschillende wetenschappen, spiritualiteit en business cases. Het concept van dieper niveau leren, werken Senge e.a. uit in het U-model, bestaand uit verschillende capaciteiten. De eerste drie capaciteiten zijn gericht op: een andere meer open manier van kijken, voorbij gaand aan bestaande paradigma s en vooronderstellingen, waardoor we leren zien vanuit het grote samenhangende geheel. De vierde capaciteit is gericht op het transformeren van je bewustzijn, het verbinden van je innerlijke bron aan de toekomst die zich voor je ontvouwt. De volgende drie capaciteiten zijn gericht op het in de praktijk brengen van de kennis die je in de eerste vier fases hebt opgebouwd. We leren dat de toekomst tot stand komt door ons daar wij onderdeel zijn van het grote geheel. Hierbij staan het vormen van een visie, (uit)proberen, uitvoeren centraal. Deze manier van leren betekent grote veranderingen in de manier waarop we omgaan met onze omgeving (mensen & natuur). 9/25/2008-1, Samenvatting boek: Precense, adviseur Franka van Alphen DNV-CIBIT 2008
2 Presence biedt interessante visies op de werkelijkheid en eclectisch perspectief op leren en verandering. Het boek leest comfortabel door de steeds terugkerende dialoog tussen de auteurs en de illustratieve business cases. Tegelijkertijd werken de grondig uitgewerkte voorbeelden afleidend, ze maken het lastig om tot de kern van de boodschap te komen. SUSPENDING Zien of zien REDIRECTING Zien vanuit het geheel Sensing Realizing Transformatie Transformatie in perceptie in actie Presencing Transformatie van het zelf en de wil Instituationalizing Omarmen van het nieuwe Prototyping Ontwikkelen van het nieuwe Crystallizing Voorzien wat ontstaat Letting go Letting come De capaciteiten van het U-model Op de vraag hoe we de capaciteiten van het U-model, kunnen ontwikkelen is slechts antwoord gegeven op een hoog abstractieniveau. Achteraf kreeg ik het gevoel bewust onbekwaam achter te blijven, daar praktisch handvatten voor het leren van de toekomst ontbreken. Kijken vanuit het geheel Senge e.a. sluiten zich aan bij Goethe die schreef dat alle losse dingen in de wereld een onderdeel zijn van één levend, dynamisch geheel. Anders gezegd bestaat het geheel door continue manifestaties van de delen. Zo is een hand een onderdeel van het lichaam en daarom niet los te beschouwen. Het ontstaan van grote organisaties en multinationals in de 20 e eeuw, is een historische ontwikkeling, omdat het netwerk van organisaties zowel economisch, sociaal, en ecologisch heel veel invloed hebben op de wereld. We zijn echter vooral bezig met het verbeteren de effectiviteit en efficiëntie van onze organisaties, we hebben hierbij te weinig oog voor het grote geheel (het welzijn van de wereld). 9/25/2008-2, Samenvatting boek: Precense, adviseur Franka van Alphen DNV-CIBIT 2008
3 Perspectief op leren Reactief leren De meeste leertheorieën zijn gericht op reflectie van het verleden. We zijn hierbij Binnenhalen Herhalen geneigd te kijken naar een specifieke situatie Mentale modellen Gewoontes Denken Doen en eenvoudige problemen die om een standaardoplossing vragen. In organisaties leidt dit tot wat Senge eerder de parabel van de gekookte kikker noemde; gedrag in organisaties wordt grotendeels bepaald door onze gewoontes, wanneer de wereld veranderd en de omstandigheden en condities drastisch wijzigen zijn veel organisaties niet instaat dit tijdig waar te nemen. Dit betekend dat we vooral reactief leren; waarbij de wereld wordt beschouwd vanuit bekende beelden, perspectieven en categorieën. We diskwalificeren interpretaties van de werkelijkheid die anders zijn dan die we kennen en vertrouwen. Volgens Senge e.a. is het mogelijk om op een diepere meer fundamentele manier te leren. Deze diepere niveaus van leren ontwikkelen een groeiend inzicht in het grotere geheel -zowel in hoe deze er uit ziet als hoe deze zich ontwikkeld- ons gedrag zal in toenemende mate bijdrage aan het aan het creëren van alternatieve toekomsten. De weg naar dieper niveau leren is het besef dat de grotere gehelen waarvan we deel uit maken heel dynamisch zijn. Door dit inzicht krijgen we meer oog voor wat zich ontwikkeld en hoe dingen ontstaan. Entrepreneurs hebben de capaciteit om de ontwikkelde realiteit waar te nemen en hier harmonieus op te reageren. Zij hebben vroegtijdig oog voor behoeften van mensen, denk aan de mobiele telefoon of Denken Toenemend besef van het geheel Diepere niveaus van leren Doen Acties die in steeds meer bijdrage aan het geheel Senge e.a. stellen dat wij onze kijk op de realiteit fundamenteel moeten veranderen. Door de werkelijkheid vanuit het geheel te beschouwen, ontstaat er een transformatie van het bewustzijn en komt de mens in een andersoortige verbinding te staan met zijn omgeving. Presence gaat over de capaciteit om dieper te luisteren en open te staan voor nieuwe dingen, hierbij worden bestaande identiteiten, behoeften aan controle, vooroordelen en historische gegroeide manieren van denken en doen losgelaten. Dit stelt mensen in staat om vat te krijgen op datgene wat zich in de toekomst ontwikkelt, daaruit kan hij of zij fundamenteel nieuwe ideeën creëren en vormgeven. 9/25/2008-3, Samenvatting boek: Precense, adviseur Franka van Alphen DNV-CIBIT 2008
4 Deze gedachtegang van dieper niveau leren wordt uitwerkt in het U-model. De verschillende capaciteiten zijn zowel van toepassing op individuele ontwikkeling als op collectieve processen (organisatieontwikkeling; samenlevingsontwikkeling). Suspending Redirecting Presencing Crystalizing Prototyping Institutionalizing Om te kunnen kijken vanuit het geheel moet je stoppen te kijken vanuit je eigen gewoontes en assumpties. Het proces bestaat uit de bewustwording van mentale modellen, stoppen met projecteren en het opschorten van de voice of judgement (in groepen groupthink ). Het is van belang onze gedachten steeds op de proef te stellen, te twijfelen en alle mogelijkheden tegen het licht te houden. Het is de uitdaging om tijd te nemen om onze aannames te toetsen. Het aangaan van redirecting vergt de bereidheid om aandacht te schenken aan gevoelens en emoties. Deze gevoelens zullen zowel onze pijn als onze kracht en verlangens raken. We zijn geneigd een deel van de werkelijkheid buiten te sluiten. De oorzaak voor het vermijden hiervan heeft te maken met onze neiging pijn te willen vermijden. Redirecting is gericht op het ontwikkelen van inzicht en empathie, hierbij helpt het te observeren en reflecteren. Presence is het ontwikkelen van inzicht voor wat jezelf echt belangrijk vindt. Om op dit niveau te komen is het nodig alles wat je op de twee vorige niveaus ontdekt hebt aan inzichten en ervaringen los te laten. Senge et al. vergelijken het proces met meditatie. Op het diepste punt van de U gaat het erom dat je op een intuïtieve manier gaat aanvoelen waar de ontwikkeling heen wil gaan. De toekomst is al aanwezig, maar is moeilijk waarneembaar, zolang we ons sterk identificeren met een beperkt beeld van de werkelijkheid. Opwaarts in U staat het in de praktijk brengen van de inzichten centraal. Dit start met het verder focussen, de opgedane inspiratie wordt hierbij vertaald in een visie en doelstelling. Wanneer een kleine groep mensen zich werkelijk committeert aan een doel, zal dit leiden tot grote energie die mensen, kansen, en middelen aantrekt. Dit zorgt ervoor dat het doel makkelijker bereikt zal worden. In deze fase wordt het ontwerpen verder uitgewerkt, zowel in de rationele structuur als in de vorm. Er worden prototypes ontwikkeld en pilots gedraaid, waarin de ontwerpen getest worden. In deze fase gaat het om de integratie van het hoofd, het hart en de hand. De kunst is om deze drie goed te balanceren daar ze alle drie dominant willen zijn. Tenslotte worden de veranderingen op grote schaal geïmplementeerd en verankerd. Het gaat om de capaciteit om rechtvaardig te zijn ten opzichte van het geheel en vanuit dit perspectief te handelen. Organisaties die op dit macroniveau presteren: moeten de juiste mensen bijeenbrengen (mensen die met elkaar verbonden zijn door de zelfde waardeketen) die in staat zijn in onderlinge synergie iets nieuws tot stand te kunnen brengen. Diepere bewustwording is volgens Senge et al. het essentiële verschil met de meer gangbare veranderingsmodellen die doorgaans de volgende fases bevatten: informatie verzamelen, analyseren, een plan maken, mensen erbij betrekken, uitvoeren en bijsturen. Het U-model is ontwikkeld vanuit een fenomenologisch perspectief en is een poging om in kaart te brengen hoe een natuurlijk ontwikkelingsproces zich kan ontvouwen. Veel van bovenstaande capaciteiten hebben relaties met spirituele tradities zoals het taoïsme, boeddhisme, christendom, soefisme en jodendom. 9/25/2008-4, Samenvatting boek: Precense, adviseur Franka van Alphen DNV-CIBIT 2008
5 Visie op verandering Vaak wanneer een verandering binnen een organisatie niet werkelijk tot stand komt, heeft dit te maken met het feit dat er geen echt gedeelde visie achter de verandering ligt. Deze visie is in veel gevallen te snel ontwikkeld waardoor de probleemverkenning onvoldoende leidt tot een gedeeld begrip van de huidige realiteit en verantwoordelijkheid daarvoor. Er wordt dan een veranderstrategie ontwikkeld voor een probleem waarvan de betrokkenen nog geen deel zijn. Pas wanneer mensen kijken vanuit hun eigen positie en aandeel in het creëren van de realiteit kan een visie krachtig worden en ontstaat commitment. Veranderende wereld In het boek wordt beschreven dat er momenteel een leiderschapscrisis in de wereld bestaat. Deze komt voort uit het besef dat het huidige mechanisme niet langer constructief functioneert en teveel mensen en ook de natuur niet profiteren van de welvaart. De wereld vraagt om nieuwe oplossingen. Organisaties zijn echter heel machtig geworden, ze worden gedreven door eigen winstbejag. Deze organisaties zien niet in dat ze onderdeel zijn van de wereld. Dit kan leiden tot mistanden zoals bij het Amerikaanse energiebedrijf Enron waarbij door fraude en creatieve boekhouding vele tienduizenden mensen op straat kwamen te staan. Senge et al. signaleren dat globalisering zorgt voor hervorming van gemeenschappen en culturen, waarbij leiders niet langer degene zijn die het moreel bepalen. Meer informatie Voor meer informatie over onze adviesdienst rond leren en veranderen verwijzen wij u naar U kunt ook contact met adviseur Franka van Alphen opnemen via (franka.van.alphen@dnv.com) of tel /25/2008-5, Samenvatting boek: Precense, adviseur Franka van Alphen DNV-CIBIT 2008
Samenvatting boek Presence Exploring profound change in people, organizations en society
Samenvatting boek Presence Exploring profound change in people, organizations en society Auteurs: Peter Senge, Joseph Jaworski, Otto Scharmer & Betty Sue Flowers Presence is opgebouwd rond een aantal gesprekken
Nadere informatieIntroductieprogramma Presence en Theory U
Introductieprogramma Presence en Theory U Oorsprong Consult biedt in samenwerking met SoL Nederland een programma aan om de potentie van het gedachtegoed rondom de boeken Presence en Theory U over diepgaande
Nadere informatieTheorie U Otto Scharmer
Theorie U Otto Scharmer 1 Vijf niveaus van verandering 2 De 7 stappen in de U-curve 3 Luisteren en je aandacht verschuiven (de linkerkant van de U) 4 ONZE AANDACHT VERSCHUIVEN AFDALEN IN DE U-CURVE - gemeenschappelijke
Nadere informatieSysteemdenken in de klas
Systeemdenken in de klas Systeemdenken en denkgewoonten Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 1. Inleiding Het onderwijs in onze tijd houdt onvoldoende gelijke tred met wat er nodig is aan kennis, vaardigheden
Nadere informatieIntroductieprogramma Presence en Theory U
Introductieprogramma Presence en Theory U Reos Partners biedt in samenwerking met SoL Nederland een programma aan rondom de boeken Presence en Theory U. De training ondersteunt het werken aan diepgaande
Nadere informatieThe Heart of Life*Coach
De Heart of Life*Coach is een holistische coach die werkt vanuit de eenheid van het Hart. Vanuit eenheidsbewustzijn kan gewerkt worden op verschillende niveau s zodat aangesloten kan worden op de behoefte
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieOp weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma
Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor
Nadere informatieProcesadvisering Bijeenkomst 4
Procesadvisering Bijeenkomst 4 Inhoud Terugblik bijeenkomst 3 Hoofdstuk 4: De beleving van adviseur en geadviseerde Rolopvatting adviseur Cyclus van veranderingen Appriciative inquiry Weerstand bij veranderingen
Nadere informatieLeiderschap en veranderen
Leiderschap en veranderen Prof. dr. Mariëlle Heijltjes School of Business and Economics Een proeverij Veranderende aannames omtrent opdrachtgever schap Creatie, innovatie en transformatie Consequenties
Nadere informatieVan klacht naar kracht, een nieuwe kijk op hooggevoeligheid. Lusanne Hogeweg
Van klacht naar kracht, een nieuwe kijk op hooggevoeligheid Lusanne Hogeweg Hooggevoeligheid wordt vaak beschouwd als een lastige karaktertrek. Ten onrechte, meent Lusanne Hogeweg. Haar boodschap aan alle
Nadere informatieNiveaus van persoonlijk functioneren
Oefening Zo binnen Zo buiten Niveaus van persoonlijk functioneren Situatie Gedrag Vaardigheden Overtuigingen Identiteit Zelf Rollen Waarden Een mens kent verschillende niveaus van functioneren, die nauw
Nadere informatieOver Manifestatie. 'Wensen zijn voorgevoelens van hetgeen je in staat bent daadwerkelijk te realiseren' Goethe
Over Manifestatie Visies die je voor jezelf hebt, zijn een duidelijke voorbode van wat je voor jezelf kunt creëren. Je mag er van uitgaan dat je precies de juiste talenten in huis hebt en dat je precies
Nadere informatieJe doel behalen met NLP.
Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,
Nadere informatieDe terugkeer naar het ware zelf! Leven en werken vanuit innerlijke kracht en verantwoordelijkheid!
De terugkeer naar het ware zelf! Leven en werken vanuit innerlijke kracht en verantwoordelijkheid! Door: Nathalie van Spall De onzichtbare werkelijkheid wacht om door onze geest binnengelaten te worden.
Nadere informatieProgramma Authentiek Leiderschap, een challenge
Programma Authentiek Leiderschap, een challenge Deze opleidingsreeks is een initiatief van Circle of Police Leadership Meer informatie over CPL is te vinden op www.cplbelgium.be Deel 1 (halve dag) Inleiding
Nadere informatiemindfulness workshop
mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,
Nadere informatie1.8 Laat conflicten bloeien!
1.8 Laat conflicten bloeien! Carla Houben, MiNT Mediations en Coaching Ineke van Huet, VAN HUET MEDIATION Charlotte Keijzer, Dialoog en Herstelcirkels Jannie Kieft, Kieft Mediation, SKM en Restorative
Nadere informatieNLP & INKOOP. Dam Inkoopadvies & Training 2018
NLP & INKOOP Dam Inkoopadvies & Training 2018 Stelling Als iemand anders het kan, kan ik het ook. Gewetensvraag Doe jij wat je zegt EN Zeg jij wat je doet? Jolanda Dam VERTROUWEN OPENHEID ONTWIKKELEN Sinds
Nadere informatieIOD Crayenestersingel 59, 2101 AP Heemstede Tel: 023 5283678 Fax: 023 5474115 info@iod.nl www.iod.nl. Leiding geven aan verandering
Leiding geven aan verandering Mijn moeder is 85 en rijdt nog auto. Afgelopen jaar kwam ze enkele keren om assistentie vragen, omdat haar auto in het verkeer wat krassen en deuken had opgelopen. Ik besefte
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieVOICING DE STEM VAN DE LEERLING ALS IEDERE STEM TELT. WIB herfst 2015 Week van de interne begeleiders Marianne den Otter m.denotter@fontys.
VOICING DE STEM VAN DE LEERLING ALS IEDERE STEM TELT WIB herfst 2015 Week van de interne begeleiders Marianne den Otter m.denotter@fontys.nl VOICING Welke associaties heb je? VOICING VOICING INNERLIJKE
Nadere informatieOntwikkeling van(uit) talent
Verschenenin:GidsvoorPersoneelsmanagement,mei2005 Ontwikkelingvan(uit)talent Eenkrachtigperspectiefvoorpersoonlijkegroei SaskiaTjepkemaenLucVerheijen Vanuit het competentiedenken vinden HR en management
Nadere informatieCounseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
Nadere informatieZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN
E-BLOG ZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN In carriere Zo worden vergaderingen interessant voor je. 4 simpele tactieken De vergadering is bij uitstek een plaats waar je kunt
Nadere informatieVeranderen is een noodzaak, verbeteren is een keuze (1)
(1) Inspirerend leiderschap van bestuurders en directeuren vraagt om meer aandacht voor hun verander- en verbetercapaciteit. In dit eerste deel (van twee) staat een belangrijke component hiervan centraal:
Nadere informatieDe POSITIEVE organisatie
De POSITIEVE organisatie Uitwerking van de workshops: Hoe krijg je meer energie in je team? Onze omgeving verandert steeds sneller en ingrijpender. Positieve organisaties spelen hier beter op in en creëren
Nadere informatieSpirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget
Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende
Nadere informatieOplossingsgericht en waarderend coachen.
Oplossingsgericht en waarderend coachen. Coaching is die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen. Oplossingsgericht
Nadere informatieEen sterk team. Maatwerk van vakvrouwen
Een sterk team Maatwerk van vakvrouwen Een echte topkok kookt niet uit een boekje. Natuurlijk kan hij er een openslaan, maar uiteindelijk draait het om gevoel en talent. Bij teamontwikkeling is dat eigenlijk
Nadere informatieLogboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan. Naam student: Maes Pieter
BACHELOR NA BACHELOR ADVANCED BUSINESS MANAGEMENT Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan Naam student: Maes Pieter 2011-2012 POP EERSTE GEKOZEN ALGEMENE COMPETENTIE: OPBOUWEN VAN EEN
Nadere informatieCursus Spirituele en Mediamieke Ontwikkeling 2
NIEUWSBRIEF 14 februari 2015 1 Lieve mensen, Iedere dag is een dag van de liefde, om degenen om je heen te vertellen hoeveel je van ze houdt, het leven in je hart te koesteren en te genieten van de grote
Nadere informatieAPPRECIATIVE INQUIRY Conversaties die bijdragen aan succesvol leren, veranderen en vernieuwen
Nieuwsbrief oktober 2015 APPRECIATIVE INQUIRY Conversaties die bijdragen aan succesvol leren, veranderen en vernieuwen Beste , Appreciative Inquiry (Waarderend Actieonderzoek) is al jarenlang
Nadere informatieBegeleiden is kunnen bewegen in spanningsvelden. Spanningsvelden? Dilemma s of paradoxen. Zijn er in jouw school spanningsvelden?
Begeleiden is kunnen bewegen in spanningsvelden Jan Coupé, P&O Taborgroep voor studiedag Gedreven mensen, bevlogen scholen Spanningsvelden? Dilemma s of paradoxen Zijn er in jouw school spanningsvelden?
Nadere informatie4D organisatieontwikkeling & opleiding presenteert. Alumnidagen 2014. datum thema leiding
4D organisatieontwikkeling & opleiding presenteert Alumnidagen 2014 TGI-verdieping aan de hand van vijf thema s De alumnidagen zijn bedoeld voor iedereen die in de afgelopen jaren een TGI-basisopleiding
Nadere informatieOp vrijdag 20 januari jl. heeft MLI Intermanagement een bijzonder en inspirerend Mid Winter Event gehouden in Singer Laren.
Beste relaties en vrienden, Op vrijdag 20 januari jl. heeft MLI Intermanagement een bijzonder en inspirerend Mid Winter Event gehouden in Singer Laren. Zo n 60 prominente leidinggevenden uit onderwijs,
Nadere informatieLeergang Transformatief Leiderschap
feedback geven living labs advie processen/bijeenkomsten transformatief leiderschap coach perso Leergang Transformatief Leiderschap Anderen bewegen begint bij jezelf Succesvol mensen en organisaties in
Nadere informatieHet MNF (Max Neef Framework) is een initiatief van Plan B en Innovation Booster.
Het MNF Concept Een concept voor bibliotheken om een (vernieuwde) positie, identiteit en nieuwe vormen van dienstverlening vorm te geven. En hun waarde te kunnen aantonen, die zoveel meer is dan geld en
Nadere informatieInhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens
Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren
Nadere informatieWELKOM Hostmanship Quickscan Gemeente Etten-Leur Hostmanship Quickscan De kracht van de organisatie wordt bepaald door de kwaliteit van de relaties zowel intern als extern Hostmanship Quickscan
Nadere informatieStap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?
Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan
Nadere informatieRoadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.
Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Auteur: Guus Geisen, irisz Inleiding Deze uitwerking is een suggestie voor verschillende lessen rondom duurzaamheid.
Nadere informatieHet NLP communicatie model
Het NLP communicatie model Ontdek jouw communicatie waarnemingsfilters Leef je natuurlijk leiderschap 1 Inleiding Op het moment dat veranderingen in een organisatie plaatsvinden is communicatie één van
Nadere informatieSpirituele Volwassenheid CHE Salon Marinet Ritz. Spirituele Volwassenheid - over de weg van menselijke rijping en volledig mens zijn
Spirituele Volwassenheid CHE Salon Marinet Ritz Stuk uit inleidende verhaal op CHE Website Verslag en impressie Helmer in overleg met Marinet Spirituele Volwassenheid - over de weg van menselijke rijping
Nadere informatieHet sociaal regelsysteem: externe sturing door discipline. Het systeem van communicatieve zelfsturing: zelfsturing in communicatie
De logica van lef, discipline en communicatie Theoretisch kader voor organisatieontwikkeling Tonnie van der Zouwen, maart 2007 De gelaagdheid in onze werkelijkheid Theorieën zijn conceptuele verhalen met
Nadere informatieAnalyse van de hebben voor de situatie
Hoofdstuk 5: zelfreflectie 1. Zelfreflectie Zelfreflectie: wat is dat? Nieuwe trend in het onderwijs en op de werkvloer Vele verschillende verklaringen voor zelfreflectie: Naar jezelf kijken Jezelf feedback
Nadere informatieCaycediaanse Sofrologie Informatieve lezing
Caycediaanse Sofrologie Informatieve lezing Sofrologie, ontstaan in 1960 Dr. Alfonso Caycedo Psychiater, grondlegger van de Sofrologie SOS evenwicht PHREN bewustzijn LOGOS studie Geschiedenis van de Sofrologie
Nadere informatiePetra Portengen BV. 7 fasen van Ont-wikkeling Transformatieproces Anders kijken, anders denken, anders zijn en anders doen!
Petra Portengen BV 7 fasen van Ont-wikkeling Transformatieproces Anders kijken, anders denken, anders zijn en anders doen! 'Life is not about waiting for the storms to pass... It's about learning how to
Nadere informatieVernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap
10 Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Kim van der Hoeven 1. Inleiding Ontwikkelingen in maatschappij en samenleving denk met name aan de
Nadere informatieGolf van de Rode Maan
Golf van de Rode Maan Data waarin de golf van de Rode Maan valt: 11-2 t/m 23-2-2015 *29-10 t/m 10-11-2015 *16-7 t/m 28-7-2016 *2-4 t/m 14-4- 17 18-12 t/m 30-12 -2017 * 4-9- t/m 16-9-2018 * 22-5 t/m 3-6-2019
Nadere informatie1 People Do Change/IVA Onderwijs
1 People Do Change/IVA Onderwijs 2 People Do Change/IVA Onderwijs 3 People Do Change/IVA Onderwijs 1 Dit vergt minimaal 1 dagdeel van 4 klokuren. De werkwijze kan tot 10 teamleden door 1 facilitator worden
Nadere informatieInhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding en leeswijzer 2. Energie Psychologie 3. Gedachten jouw jouw 4. Verantwoordelijkheid
Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Inleiding en leeswijzer 3 2. Energie Psychologie 7 3. Gedachten 10 Het zijn jouw gedachten die jouw wereld creëren 11 4. Verantwoordelijkheid 13 5. Persoonlijk Plan, jouw blauwdruk
Nadere informatieIntroductie van het programma; naar een nieuw perspectief na kanker. Sessie 1 Omgaan met kanker; een ander perspectief op leven
1 Voorwoord Introductie van het programma; naar een nieuw perspectief na kanker Sessie 1 Omgaan met kanker; een ander perspectief op leven Sessie 2 Het lichaam als ankerpunt; rusten in jezelf Sessie 3
Nadere informatieSPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider?
SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? LEVENDAAL 11, 6715 KJ EDE - TELEFOON 06 21 24 22 55 leidjew@xs4all.nl - www.leidjewitte.nl SPIRITUALITEIT De aangeboren menselijke behoefte
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatieGODSDIENSTWETENSCHAPPEN
GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse
Nadere informatieMeditatie legt de kiem om bewuster te worden te midden van de chaos van alledag.*
nazomer 2014 Meditatie legt de kiem om bewuster te worden te midden van de chaos van alledag.* In de drukte van alledag Ons dagelijks leven is voor velen druk. Vol met wat we willen, moeten, kunnen, ontwikkelen.
Nadere informatieVoor jouw succes en je uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl
Voor jouw succes en je uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl Door specifieke intenties te zetten helpt het je op naar de weg waar je naar toe wilt. Wanneer de intentie niet
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie en in elk netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieInleiding voor de. Veerkracht Versterkende meditatiecursus. veerkrachtmanagement.nl
Inleiding voor de Veerkracht Versterkende meditatiecursus veerkrachtmanagement.nl Inleiding In ons Veerkracht programma ontmoeten we vaak mensen die worden geconfronteerd met ingrijpende gebeurtenissen
Nadere informatieTussen midden 40 en 60. Wanneer jij geboren bent tussen 1955 en 1970. Fasen van transformatie. Nieuw energie en focus. Jezelf opnieuw uitvinden
DE KRACHT VAN X Het leer- en ontwikkeltraject De kracht van X bevordert duurzame inzetbaarheid en arbeidsvreugde bij medewerkers en leidinggevenden tussen 45 en 60 jaar. Wanneer jij geboren bent tussen
Nadere informatieHoe je een Nieuwe, Passende Baan vindt en weer Uitdaging & Plezier ervaart in je loopbaan.
Hoe je een Nieuwe, Passende Baan vindt en weer Uitdaging & Plezier ervaart in je loopbaan. Auteur: Tom Dekker Als je te maken krijgt met ontslag of je bent al een tijdje ontevreden over je huidige plek
Nadere informatieKERNDAGEN. De werkelijkheid past allang niet meer in 140 tekens. Kerndagen brengen ongedachte antwoorden op prangende vraagstukken.
E info@kernzaken.nl T 06 46 614 919 I www.kernzaken.nl KERNDAGEN De werkelijkheid past allang niet meer in 140 tekens Nederland draait zich weer naar de toekomst. Vooruitstrevende bedrijven durven te erkennen
Nadere informatieDeze week is bedoeld om die vraagtekens vanuit een ander perspectief te ervaren.
Deze 6 daagse retreat, midden in de prachtige bergen van Transsylvanië, heeft als thema de integratie van jouw Goddelijke talenten hier op aarde. Je wilt een (door)start maken met iets nieuws, meer duidelijkheid
Nadere informatieDe Wondere Werking van Verhalen
De Wondere Werking van Verhalen Multiply Your Happiness! 2013 Inleiding Sinds het begin der tijden vertellen mensen overal ter wereld, bij kampvuur en bij kaarslicht, elkaar verhalen. Dit deden en doen
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieInterventies bij organisatieverandering Succesvol veranderen
Interventies bij organisatieverandering Succesvol veranderen Het succesvol doorvoeren van organisatieverandering vraagt nogal wat. De uitdaging is om de beoogde verandering werkbaar te maken en te borgen
Nadere informatieNog een voorafje. en je woorden inslikken? Dat wil ik je laten ontdekken in dit werkschrift.
Voorwoord Ik zou graag Marshall B. Rosenberg bedanken voor de spectaculaire manier waarop hij vele levens heeft veranderd, mooier heeft gemaakt en zelfs heeft gered dankzij het proces en de filosofie van
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatieHET ULTIEME CIRKEL VAN VERVULLING ASSESSMENT
WIE ZIT HIER ACHTER? WIE ZIT HIER ACHTER? IK BEN SANDRA DERKSEN EN AUTEUR VAN AFVALLEN ALS SPIRITUELE OEFENING LESSEN VOOR EEN LICHT EN VERVULLEND LEVEN EN FOOD FOR THOUGHT. Ik ben de bedenkster van de
Nadere informatiePOENS.NL. Onomatopeespel. Spelvarianten deel 1. Onomatopeespel - spelvarianten deel 1 - www.poens.nl - Jeroen Knevel
POENS.NL Onomatopeespel Spelvarianten deel 1 1 Onomatopee Het auditief beeld als expressief coaching instrument Jezelf beter leren kennen, de ander beter leren kennen, beter zicht krijgen op het samenwerken,
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel 1: Aan de slag met groeien en verdiepen. Deel 2: Oefeningen en samenvattingen bij het leesboek
Inhoudsopgave Deel 1: Aan de slag met groeien en verdiepen 1: Vijf belangrijke stappen naar groei 9 2: Maak een foto van jullie relatie 15 3: Groeien naar een relatie van meer geven 29 4: De voorwaarden
Nadere informatieSturingsparadigma creatiemacht. Netwerkregie. Zilveren Kruis 6 februari. Drie essenties van Regievoeren zonder macht. Organisatieregie 1
Netwerkregie Zilveren Kruis 6 februari Drie essenties van Regievoeren zonder macht Organisatieregie 1 Regievoeren Regievoeren is de doelgerichte beïnvloeding van partijen om een gezamenlijke opgave te
Nadere informatieWerken met veerkracht bij de Rabobank. BA&O, 22 oktober 2015
Werken met veerkracht bij de Rabobank BA&O, 22 oktober 2015 Veerkracht is nodig De Rabobank is in beweging De klantbediening verandert Er is een sterke focus op beheer Een grote krimp van personeel Dit
Nadere informatieVisie Iedereen inspireren om hun ultieme geluk te bereiken.
BUSINESSPLAN IDENTITEIT Om Matthijs Rolleman Producties meer richting te geven, is er een duidelijke identiteit ontwikkeld vanuit de theorie van Kay Morel s Identiteitsmarketing. Deze identiteit geeft
Nadere informatieLeerstijlen. www.gertjanschop.com/kennisenleren - pagina 1 van 5
Leerstijlen Leren volgens Kolb Kolb vat leren op als een proces dat, steeds weer, vier stadia doorloopt: fase 1: concreet ervaren fase 2: waarnemen en overdenken (reflecteren) fase 3: abstracte begripsvorming
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Amsterdam, 26 januari 2016 1 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 Waarom circulair? 6 Nederland Circulair! 7
Nadere informatieWIE SAMENWERKT, EXCELLEERT
WIE SAMENWERKT, EXCELLEERT Iedereen werkt samen: met collega s in de organisatie en met externe partijen. In projectteams, met leidinggevenden en met medewerkers om leiding aan te geven. Ook privé werk
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatieleren in en tussen organisaties: perspectieven, barrières en praktijk
leren in en tussen organisaties: perspectieven, barrières en praktijk peter van der knaap algemene rekenkamer lerende organisatie A golden concept, everone is for it! (googlelab resultaten organisational
Nadere informatieIedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het?
Ultieme huisartsenzorg? Iedere tijd heeft zijn handvatten NHG, 23 Mei 2013 Prof dr Carlo Leget, Universiteit voor Humanistiek www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Hoe noemen we het? Palliatieve zorg is een
Nadere informatieThema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie
Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te
Nadere informatiePersoonlijk meesterschap
Persoonlijk meesterschap Het creëren van je eigen toekomst "A learner learns when a learner wants to learn" (Peter Senge) Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1. Inleiding De drijvende kracht in de school
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieMoreel Beraad. Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH
Moreel Beraad Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH Wat is goed handelen? Wat en wie bepaalt dat? Ethiek Het systematisch nadenken over normen en waarden die in handelings- en beslissituaties
Nadere informatieSamen leren leven: Wereldbeelden in perspectief
Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief Ph.D.; Onderzoeker, auteur, sociaal ondernemer www.annickdewitt.com annick@annickdewitt.com In deze presentatie I Het ideaal: Samen leren leven II De condities:
Nadere informatieHoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden
Hoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden Dr. S.N. Ponsioen Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie en Bedrijfskunde 1 2 3 Integriteit
Nadere informatieHoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie
Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie Weet jij in welke opzichten jij en je partner een prima relatie hebben en in welke opzichten je nog wat kunt verbeteren? Na het doen van de test en het lezen van de resultaten,
Nadere informatieHoud bij het beantwoorden van de vragen steeds je werk in gedachten. Ga na welk antwoord het meest bij je past. Volg je intuïtie!
Voorbij je eigen wijze: Effectief communiceren met metaprogramma s in professionele relaties. Een mooie uitdaging. We willen je als lezer daartoe graag de gelegenheid geven, door middels een zelfonderzoek
Nadere informatieTransformatie Training - curriculum
Transformatie Training - curriculum Deze training is een tweejarig proces waarin de deelnemers via zelfonderzoek, beweging, ervarend leren en zelfreflectie zichzelf en hun gevoels- en gedachtepatronen
Nadere informatieBurn-out is niet het einde - het is het startpunt voor een nieuw leven.
2 De boodschap van burn-out Met 3 belangrijke tips om burn-out te voorkomen Inhoudsopgave 1 Wat is burn-out 3 2 Burn-out gaat over balans 4 3 Burn-out gaat over energie 5 4 Burn-out gaat over ontwikkeling
Nadere informatiePublic Value Een introductie
Public Value Een introductie Zwolle, 3 oktober 2018 Gerwin Nijeboer waarde creëren in het gemeenschappelijk belang voor het welzijn van het individu en de samenleving. Belangrijk: Public is NIET gelimiteerd
Nadere informatieMindfulness. Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie
Mindfulness Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie Jos de Munnink. Preventiefunctionaris, praktijkondersteuner huisartsen in de GGZ, mindfulnesstrainer en gespreksleider
Nadere informatieEen Introductie Dolf lf van der Haven
Een Introductie Dolf van der Haven Agenda Wie ben ik (hier)? Vooroordelen Overzicht van NLP Whiteboard sessie Wie ben ik (hier)? Drs. Geofysica (1995) Network & System Consultant IBM Network Engineer MCI
Nadere informatielevensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één
levensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één De scholen van Catent - afzonderlijk en gezamenlijk - zijn als een
Nadere informatieGroen voor kinderen met een ondersteuningsvraag. Koen de Jonge Lerarenopleider Thomas More Hogeschool Rotterdam Lectoraat Natuur & ontwikkeling kind
Groen voor kinderen met een ondersteuningsvraag Koen de Jonge Lerarenopleider Thomas More Hogeschool Rotterdam Lectoraat Natuur & ontwikkeling kind 1) Doelen van het komende uur. Je hebt aan het einde
Nadere informatieMeditatie en Inspiratietraject 2019 Dagelijkse meditatie, afstemming en toepassing Maandag 11 maart - 13 mei
Academie voor Spiritualiteit Meditatie en Inspiratietraject 2019 Dagelijkse meditatie, afstemming en toepassing Maandag 11 maart - 13 mei olv. Drs. Loucas van den Berg Dit meditatietraject maakt het contact
Nadere informatieOp WAARDEN - gebaseerd ZELFLEIDERSCHAP Facilitatie Seminar 4A-Proces
Op WAARDEN - gebaseerd ZELFLEIDERSCHAP Facilitatie Seminar 4A-Proces Om anderen te leiden, moeten we in staat zijn onszelf te leiden. Op waarden gebaseerd zelfleiderschap gaat uiteindelijk over het leren
Nadere informatieEcologie van het leren
Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving
Nadere informatie