Leeswijzer veiligheidsanalyse gemeente Geertruidenberg en Drimmelen

Transcriptie

1 1

2 Leeswijzer veiligheidsanalyse gemeente Geertruidenberg en Drimmelen Inleiding De gemeenteraden van Drimmelen en Geertruidenberg hebben ingestemd met het gezamenlijk opstellen van één integraal veiligheidsbeleid. Dit veiligheidsbeleid zal de huidige beleidstukken ( ) van beide gemeenten gaan vervangen. Om te komen tot een goed resultaat, moet eerst worden nagegaan welke veiligheidsproblematiek er speelt binnen beide gemeenten. Om gemeente te ondersteunen bij het inzichtelijk maken van de veiligheidssituatie, heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in de methode Kernbeleid Veiligheid een handleiding/instrument ontwikkeld, genaamd de veiligheidsanalyse. Deze analyse is uitgevoerd aan de hand van een format uit de methode Kernbeleid Veiligheid. Veiligheidsanalyse Bij het maken van een veiligheidsanalyse wordt een duidelijk beeld gegeven van de actuele veiligheidssituatie in de gemeente en de (on)veiligheidsgevoelens bij burgers uit deze gemeenten. Deze veiligheidsanalyse vormt de onderbouwing van keuzes die bij de uitwerking van het beleid worden gemaakt. Een veiligheidsanalyse is opgebouwd uit 5 veiligheidsvelden. Deze veiligheidsvelden worden vervolgens uitgesplitst in veiligheidsthema s. Per veiligheidsthema wordt ingezoomd op aspecten die van belang zijn voor het thema. Hieronder vind u de schematische weergave van de 5 veiligheidsvelden met bijbehorende veiligheidsthema s en deelaspecten. Veiligheidsvelden 1 Veilige woon- en leefomgeving Veiligheidsthema s 1.1: Sociale kwaliteit (woonoverlast, burgenruzies, geluidsoverlast) 1.2: Fysieke kwaliteit (vernielingen, graffiti, verloedering) 1.3: Objectieve veiligheid (woninginbraak, voertuigcriminaliteit, geweldsdelicten) 1.4: Subjectieve veiligheid (veiligheidsgevoel en beleving) 2 Bedrijvigheid en veiligheid 2.1: Winkelgebied (winkeldiefstallen en -inbraken) 2.2: Bedrijventerreinen (inbraken, diefstallen en verkeersveiligheid bedrijventerreinen) 2.3: Uitgaan/horeca (geluidsoverlast, dronken mensen op straat) 2.4: Evenementen (geluidsoverlast en parkeerproblematiek) 2.5: Toerisme en recreatie (Biesbosch) 3 Jeugd en veiligheid 3.1: Overlastgevende jeugd (jeugdgroepen en jeugdoverlast) 3.2: Criminele jeugd/individuele probleemjongeren (verdachte/criminele jongeren) 3.3: Jeugd, alcohol en drugs (alcohol en drugsgebruik onder jongeren) 3.4: Veilig in en om de school (pest- en spijbelgedrag, verkeersveiligheid) 4 Fysieke veiligheid 4.1: Verkeersveiligheid (ongevallen in het verkeer, inrichting infrastructuur) 4.2: Brandveiligheid (brandveiligheid, vergunningen en controles) 4.3: Externe veiligheid (risico s bij bedrijven, inrichtingen en kwetsbare objecten) 4.4: Voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing (rampenorganisatie) 5 Integriteit en veiligheid 5.1: Radicalisering/terrorisme (discriminatie, radicalisering en terreurdaden) 5.2: Georganiseerde criminaliteit (mensenhandel, drugshandel, witwassen, 1% motorclubs) 5.3: Ambtelijke en bestuurlijke integriteit (gedragscode, afleggen eed/gelofte) Subjectieve en objectieve gegevens Veiligheidscijfers (objectief) en de veiligheidsbeleving (subjectief) zijn aan veranderingen onderhevig. Naast deze veranderingen moet rekening worden gehouden met het feit dat objectieve en subjectieve gegevens niet altijd in verband staan met elkaar. Zo kunnen bewoners bijvoorbeeld bang zijn om s avonds overvallen te worden op straat, maar is men minder bang om een ongeval te krijgen in het verkeer. Terwijl uit de cijfers blijkt dat de kans om s nachts overvallen te worden op straat, vele malen kleiner is dan de kans om een ongeluk te krijgen in het verkeer. Dit wordt ook wel de veiligheidsparadox genoemd. 2

3 Het nadeel van politiecijfers is dat het enkel om geregistreerde criminaliteit gaat. Dit betekent dat alleen delicten waarvan aangifte is gedaan bij de politie of waarbij de politie ze zelf constateert, worden opgenomen in het systeem. Deze cijfers zijn daarnaast nog te beïnvloeden. Wanneer de politie bijvoorbeeld meer controleert, zullen er meer delicten geconstateerd worden. Het feit dat de politiecijfers stijgen, hoeft dus niet te betekenen dat de hoeveelheid criminaliteit ook werkelijk stijgt, maar zou net zo goed kunnen komen door een toenemende druk op politie om bepaalde beleidsdoelstellingen te halen. De cijfers waarover de politie niet beschikt, wordt ook wel de verborgen criminaliteit genoemd. Aangiftebereidheid van de slachtoffers speelt daarbij ook een belangrijke rol. Voornamelijk bij kleinere delicten (bv. fietsendiefstal) en delicten in de privésfeer (bv. huiselijk geweld) wordt soms geen aangifte gedaan (uit angst voor represailles of gebrek aan vertrouwen in de politie). Deze cijfers zijn onbekend en kunnen niet worden meegenomen in bijvoorbeeld deze analyse. Tot slot moet rekening worden gehouden met de wet van de kleine getallen. Zo hoeft een stijging van 2 naar 5 aanhoudingen voor openbare dronkenschap (stijging van 250%), niet te beteken dat er veel meer dronken mensen op straat lopen. Procentueel gezien is het aantal flink gestegen, maar contextueel gezien zijn de aantallen vrij laag. Advies Per veiligheidsthema is nagegaan of er sprake is van een bepaald soort problematiek (incidenteel of structureel). Deze problematiek wordt gebaseerd op o.a. signalen uit de gemeenschap, rapporten, onderzoeken, gesprekken, cijfermatige gegevens etc. Daarnaast wordt gekeken of er een bepaalde aanpak is en of extra beleidsversterkingen nodig zijn. Per veiligheidsveld worden vervolgens prioriteiten en aandachtspunten benoemd. Prioriteiten zouden, gezien de mate van problematiek, voorrang moeten krijgen op aandachtspunten. De prioriteiten zijn willekeurig gerangschikt. De opgestelde prioriteiten zijn een advies vanuit de vakafdeling en bepalen welke prioriteiten/aandachtspunten met voorrang behandeld moeten worden. Het overzicht van de prioriteiten en aandachtsvelden is te vinden op pagina 70. Bronverantwoording Bij de uitwerking van de thema s zijn de volgende relevante bronnen gebruikt: - Veiligheidsmonitor In deze rapportages is de veiligheid enerzijds beschreven vanuit de beleving van bewoners (via enquêtes) en anderzijds vanuit de geregistreerde incidenten via de politieregistratie. - Cijfers en kaartmateriaal van de politie. Hierbij is gekeken naar het aantal incidenten/aangiftes/meldingen, die geregistreerd zijn in periode van (afgelopen beleidstermijn). Hierbij draait het vooral om cijfers betreffende misdrijven, overtredingen en jeugdoverlast. Kaartmateriaal ( hotspot kaarten) geeft de geografische ligging weer waar bepaalde problematiek voorkomt. - GGD gezondheidsprofiel Hierin zijn de lokale gezondheidscijfers geanalyseerd die verkregen zijn door bevolkingsenquêtes, uitgezet door de GGD-regio West Brabant. Percentages/cijfers worden waar mogelijk vergeleken met het gemiddelde van alle gemeenten binnen de GGD-regio. Onderwerpen hierbij zijn o.a. drugs- en alcoholgebruik onder jongeren en ouderen, veiligheidsgevoelens, pest- en spijbelgedrag, thuissituaties etc. - Regionale beleidsplan v/d politieregio Zeeland-West-Brabant. Het regionaal beleidsplan kent twee onderdelen. Ten eerste de vijf gemeenschappelijke veiligheidsthema's die de gemeenten, OM en politie in de regio ZWB samen gaan aanpakken in 2013 en Het tweede deel bestaat uit een integrale jaarschijf 2013, waarin staat aangegeven welke acties bestuur, OM en politie in dat jaar ondernemen op de vijf afgesproken gemeenschappelijke veiligheidsthema s. Het kan zijn dat regionaal een thema veel prioriteit krijgt, maar dat in deze analyse naar voren komt dat het lokaal veel minder speelt. - Cijfers en onderzoeken uitgevoerd door de ambtelijke organisatie of andere veiligheidspartners. Dit zijn o.a. uitkomsten uit idop s, woonwensen- en leefbaarheidsonderzoeken, tevredenheidsenquêtes, dorpssignaal etc. Borging De veiligheidsanalyse is beoordeeld en daar waar nodig intern verbeterd door collega s en aangevuld door de veiligheidspartners van de gemeente. Er is een werkgroep gevormd waarin o.a. politie Zuid-West Nederland district Baronie, Openbaar Ministerie, 3 woningcorporaties: Goed wonen (Drimmelen), Volksbelang (Drimmelen) en Thuisvester (Geertruidenberg), een communicatieadviseur voor beide gemeenten evenals administratieve ondersteuning. Deze werkgroep wordt geleid door de Ambtenaren Openbare Orde en Veiligheid (AOV ers) van beide gemeenten. 3

4 INHOUDSOPGAVE Leeswijzer Veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving - thema 1.1: sociale kwaliteit p. 5 - thema 1.2: fysieke kwaliteit p thema 1.3: objectieve veiligheid p thema 1.4: subjectieve veiligheid p. 20 Tussenstand: mogelijke prioriteiten veilige woon- en leefomgeving p. 23 Veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid - thema 2.1: winkelgebied p thema 2.2: bedrijventerreinen p thema 2.3: uitgaan/horeca p thema 2.4: evenementen p thema 2.5: toerisme en recreatie p. 35 Tussenstand: mogelijke prioriteiten bedrijvigheid en veiligheid p. 37 Veiligheidsveld 3: jeugd en veiligheid - thema 3.1: overlastgevende jeugd p thema 3.2: criminele jeugd/individuele probleemjongeren p thema 3.3: jeugd, alcohol en drugs p thema 3.4: veilig in en om de school p. 50 Tussenstand: mogelijke prioriteiten jeugd en veiligheid p. 51 Veiligheidsveld 4: fysieke veiligheid - thema 4.1: verkeersveiligheid p thema 4.2: brandveiligheid p thema 4.3: externe veiligheid p thema 4.4: voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing p. 59 Tussenstand: mogelijke prioriteiten fysieke veiligheid p. 61 Veiligheidsveld 5: integriteit en veiligheid - thema 5.1: radicalisering/terrorisme p thema 5.2: georganiseerde criminaliteit p thema 5.3: bestuurlijke en ambtelijke integriteit p. 68 Tussenstand: mogelijke prioriteiten integriteit en veiligheid p. 69 Overzicht; selectie mogelijke prioriteiten en aandachtsvelden p. 70 4

5 veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.1: sociale kwaliteit De sociale kwaliteit van een buurt/wijk/gemeente wordt bepaald door zowel fysieke als sociale factoren. Een omgeving kan er schoon en verzorgd uitzien, maar bewoners moeten er ook samen in kunnen leven, werken en recreëren. Een goede relatie met andere buurtbewoners en een gezonde thuissituatie, kunnen bijdragen aan een verhoging van de leefbaarheid en betrokkenheid in de buurt. Negatieve aspecten als burenruzies, huiselijke geweld, overlast gerelateerd aan geluid, drugs, alcohol en zwervers kunnen de kwaliteit verslechteren. Bij sociale kwaliteit draait het vooral om de interactie met de buurt en de mede buurtbewoners. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator bron gemeente feitelijke waarde Totaal aantal meldingen voor het thema Sociale kwaliteit Melding burenruzie (zonder gevolgen) Melding huiselijke twist (zonder gevolgen) Behandeling huiselijk geweld in het veiligheidshuis Melding geluidshinder Melding overlast gestoord/overspannen persoon Melding overlast zwervers Melding drugsoverlast politie/vng-bvhmodel 1.1 politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel Rapportage Veiligheidshuis politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Indicator bron gemeente % in 2011 % jeugdige 0-11 jaar dat ontevreden is over activiteiten in de eigen GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 20% buurt Drimmelen 22% % jeugdige12-18 jaar vindt dat (veel) te weinig leuke dingen georganiseerd worden in de eigen buurt % volwassenen jaar is ontevreden over betrokkenheid in de eigen buurt % ouderen 65+ jaar is ontevreden over betrokkenheid in de eigen buurt % volwassenen jaar is actief geweest om de eigen buurt te verbeteren % volwassenen jaar voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de eigen buurt GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 37% Drimmelen 45% GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 43% Drimmelen 37% GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 46% Drimmelen 40% GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 18% Drimmelen 12% GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 67% Drimmelen 70% Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar GGD gezondheidsprofiel: Gunstiger dan West Brabant Gelijk met West Brabant Ongunstiger dan West Brabant 5

6 Indicator Bron gemeente Veiligheid in de gemeente (gemiddeld rapportcijfer, 0=veel, 10=weinig) Sociale cohesie (gemiddeld rapportcijfer, 0=laag, 10=hoog) Onveiligheidsgevoelens in % Woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen (per inwoners Overlast van dronken mensen op straat (in %) Mishandeling (per inwoners) Bedreiging (per inwoners) Drugsoverlast (in %) Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor Geertruidenberg 6,9 Drimmelen 7 Geertruidenberg 6,3 Drimmelen 6,7 Geertruidenberg 14% Drimmelen 12,7% Geertruidenberg 7 Drimmelen 4,2 Geertruidenberg 6,3% Drimmelen 4,6% Geertruidenberg 3,9 Drimmelen 2,2 Geertruidenberg 1,7 Drimmelen 1,7 Geertruidenberg 3% Drimmelen 0,9% gemiddelde middelkleine gemeente 6,9 6,6 17% 4,9 4,4% 3,5 2,4 4,8% Veiligheidsmonitor 2011: Sterk positieve afwijking Positieve afwijking Ongeveer gemiddeld Negatieve afwijking Sterk negatieve afwijking Indicator bron dorpskernen/wijken Aanwezigheid dorpsraad of bewonersgroepen Dorpsraad of bewonersgroepen Naam 2012 Lage Zwaluwe Bewonersplatform Lage Zwaluwe Ja Hooge Zwaluwe Bewonersgroep Hooge Zwaluwe Voor Mekaar Ja Made Bewonersgroep: Samen Actief Made Ja Drimmelen Bewonersgroep Hart voor Drimmelen Ja Wagenberg Bewonersgroep Dorpsraad Wagenberg Ja Terheijden Bewonersplatform Terheijden Ja Geertruidenberg Bergsch klankbord Ja Raamsdonkveer Noord Wijkraad Raamsdonkveer Noord Ja Raamsdonkveer Zuid Wijkraad Raamsdonkveer Zuid Ja Raamsdonk Tijdelijk niet actief*? Algemeen: Uit de cijfers van de veiligheidsmonitor 2011 blijkt dat het veiligheidsgevoel in beide gemeenten goed is. Het veiligheidsgevoel wordt in beide gemeenten beoordeeld met (afgerond) een 7. In de gemeente Drimmelen voelt men zich het minst onveilig (12,7%). In de gemeente Geertruidenberg (14%) ligt het percentage eveneens onder het West-Brabantse gemiddelde van de middelkleine gemeenten (17%). Een veilig gevoel in de buurt kan mogelijk bijdragen aan een verbetering van de sociale kwaliteit. De sociale kwaliteit wordt, naast het algemene veiligheidsgevoel, weergegeven in de mate van sociale cohesie (manier van onderlinge verbondenheid in de buurt). Beide gemeenten worden op het gebied van sociale cohesie beoordeeld met een voldoende. De gemeente Geertruidenberg scoort net iets onder het gemiddelde met het rapportcijfer 6,3 t.o.v. de andere middelkleine gemeente in de regio Midden- en West Brabant (6,6). De gemeente Drimmelen scoort een 6,7. Een ander positief gegeven is dat het aantal volwassenen (19 t/m 64 jaar) dat zich redelijk betrokken voelt in beide gemeenten. In 2011 gaf ruim 2/3 van de geënquêteerde volwassenen in beide gemeenten aan dat ze zich medeverantwoordelijk voelde voor de leefbaarheid in de eigen buurt en gemeente. Over het algemeen mag geconcludeerd worden dat beide gemeenten ruim voldoende scoren op het gebied van sociale kwaliteit en is er een relatief laag onveiligheidsgevoel. 6

7 Dorpsraden/bewonersgroepen In 9 van de 10 dorpen van beide gemeenten zijn dorpsraden/bewonersgroepen actief. Deze dorpsraden/bewonersgroepen kunnen gezien worden als een vertegenwoordiging van een kern/wijk/dorp richting de gemeente en andere instanties. Dorpsraden kunnen een belangrijke rol spelen om de stem van de bewoners kenbaar te maken. In de gemeente Geertruidenberg kunnen bewonersgroepen op verschillende manieren hun inbreng leveren. Dit kan onder andere door de projecten die zijn opgenomen in het idop-actieplan en via de wijkraden. In de gemeente Drimmelen werkt men sinds 2009 met Dorpsgericht werken (voorheen was dit wijkgericht werken ). Alle dorpen in de gemeente Drimmelen hebben een actieve bewonersgroep/dorpsraad, die samenwerken met o.a. politie, woningstichtingen, welzijnswerk en diverse afdelingen van de gemeente. Samen werken zij aan het verhogen van leefbaarheid, veiligheid en sociale betrokkenheid. Overlast Beide gemeenten hebben in mindere mate last van grote stedenproblematiek, zoals overlast door zwervers en drugsverslaafden. Echter is het aantal meldingen in de gemeente Geertruidenberg op het gebied van drugsoverlast toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Vergeleken met de rest van middelkleine gemeenten uit de regio, bleek in 2011 het percentage bewoners dat drugsoverlast constateerde erg laag te liggen. In de gemeente Drimmelen was dit percentage 1,4% en in Geertruidenberg 3%. Met name de gemeente Drimmelen heeft een beduidend lager percentage dan het regionaal gemiddelde van 4,8%. Ondanks dat men op het gebied van sociale cohesie voldoende scoort in de gemeente Geertruidenberg, is het aantal incidenten op het gebied van woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen bovengemiddeld hoog. In de gemeente Geertruidenberg hebben 7 van de 1000 inwoners last van woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen. Dit komt neer op ongeveer 150 inwoners ( inwoners in 2011). In de gemeente Drimmelen heeft 4,2 van de 1000 inwoners last van bovengenoemde problemen. Dit komt neer op ongeveer 111 inwoners ( inwoners in 2011). Huiselijk geweld Sinds de aansluiting bij het veiligheidshuis Breda in 2011, is het aantal meldingen van huiselijk geweld hoog (met name in de gemeente Geertruidenberg. Onbekend is of dit te maken heeft met een toename van huiselijk geweld of dat het taboe op dit onderwerp verminderd is, waardoor het aantal meldingen is gestegen. Feit is wel dat casussen over huiselijk geweld in het veiligheidshuis beter en integraal worden opgepakt met betrokkenen partners (politie, maatschappelijk werk, steunpunt huiselijk geweld, gemeente, justitie en mogelijke andere organisaties). De aanpak richt zowel op de daders als de slachtoffers en hun omgeving. De cijfers uit 2012 geven aan dat het aantal casussen huiselijk geweld in de gemeente Geertruidenberg is gehalveerd. In de gemeente Drimmelen zijn 2 casussen minder behandeld dan in Conclusie problematiek: Op basis van de politiecijfers, rapportage Veiligheidshuis Breda, de veiligheidsmonitor (2011), het GGD gezondheidsprofiel en aanvullende gesprekken, kan het volgende geconcludeerd worden over de sociale kwaliteit: - Zowel in de veiligheidsmonitor als uit de politiecijfers komt naar voren dat in de gemeente Geertruidenberg relatief veel burengeruchten/overlast plaatsvinden. Weliswaar is het aantal meldingen gedaald, het aantal incidenten van woonoverlast, burengerucht en relatieproblemen ligt met 7 incidenten (per 1000 bewoners) beduidend hoger dan het gemiddelde van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant (4,9 incidenten per 1000 bewoners). Het aantal meldingen van woonoverlast, burengerucht en relatieproblemen is in de gemeente Drimmelen ongeveer gelijk gebleven in de afgelopen jaren (4,2 incidenten per 1000 bewoners). - Uit de veiligheidsmonitors van beide gemeenten blijkt dat het aantal meldingen drugsoverlast in 2011, relatief laag was ten opzichte van de rest van de middelkleine gemeenten. In 2012 geven de politiecijfers aan dat het aantal 7

8 meldingen in de gemeente Geertruidenberg op het gebied van drugsoverlast verviervoudigd zijn van 5 naar 20 meldingen. Opmerkelijk daarbij is dat in 2011 slechts 3% van de bewoners van Geertruidenberg aangaf daadwerkelijk drugsoverlast te ervaren. Deze cijfers van 2012 zijn niet bekend; - In gemeente Geertruidenberg ervaren de inwoners meer overlast van dronken mensen op straat (6,3%) dan in de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- West Brabant. In de gemeente Drimmelen ligt dit percentage ongeveer even hoog als in de rest van de middelkleine gemeenten (4,4%). Met name wordt deze overlast geconstateerd rondom de uitgaansgelegenheden. - Op basis van de rapportage van het Veiligheidshuis Breda 2012, is gebleken dat er relatief veel casussen huiselijk geweld zijn behandeld van de gemeente Geertruidenberg in 2011 (76 casussen). In de gemeente Drimmelen was het aantal van 39 casussen beduidend minder dan in gemeente Geertruidenberg. Het hoge aantal casussen kan voortkomen uit communicatie over huiselijk geweld. In 2012 is de helft van het aantal huiselijk geweld casussen behandeld voor de gemeente Geertruidenberg (36 casussen) en is het aantal in de gemeente Drimmelen met 2 casussen gedaald tot 37 casussen. Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Woonoverlast, burengeruchten en relatieproblemen: Het aantal incidenten van woonoverlast, burengeruchten en relatieproblemen ligt in de gemeente Geertruidenberg veel hoger dan het gemiddelde van de middelkleine gemeenten van West Brabant. Dit kan de sociale kwaliteit en cohesie in sommige wijken verslechteren. Uit gegevens van de gemeente Geertruidenberg blijkt dat één van de grootste ergernissen in 2012, geluidsoverlast van de buren was. Drugsoverlast: Het aantal meldingen van drugsoverlast in 2012 is gestegen of was al hoog in beide gemeenten ten opzichte van 2011 (politiecijfers). Echter het gevoel van drugsoverlast bij de bewoners in 2011 was zeer laag (veiligheidsmonitor). Het is mogelijk dat bewoners steeds meer drugsoverlast constateren en dit eerder melden dan voorheen. Vaak werd er een melding gemaakt, maar trof de politie geen verdachten aan. Gem. Geertruidenberg: - Burgers die last ondervinden van hun buren wordt bij melding gevraagd eerst zelf het gesprek aan te gaan. Werkt dit niet, dan wordt de wijkagent gevraagd hier een rol in te spelen, eventueel in samenwerking met de gemeente (mediation). Werkt dit niet, dan heeft de burger de mogelijkheid een juridische procedure te starten. Bij huurwoningen kan de betreffende woningcorporatie een rol spelen in bemiddeling of juridische procedures. Gem. Drimmelen: - In eerste instantie moeten de buren in onderling overleg proberen het probleem op te lossen. In de gemeente is men in 2011 gestart met een pilot buurtbemiddeling. Deze pilot is in 2012 verlengd wegens succes. Buurtbemiddeling is een samenwerkingsproject van de gemeente Drimmelen, de woningcorporaties Volksbelang en Goed wonen, politie en Surplus Welzijn. Buurtbemiddeling werkt met een coördinator en goed getrainde vrijwilligers die bemiddelen tussen de ruziënde buurtbewoners. - Handhaven van de APV (art. 2:74 en 2:74a) door de politie; - Naast handhaving van de APV kan de politie verdachten aanhouden of staande houden op grond van de Opiumwet; - Beide gemeenten werken op preventief gebied samen met de andere gemeenten in West-Brabant, er wordt voorlichting gegeven op scholen over dit onderwerp en de gevaren worden in kaart gebracht samen met partners als GGD en Novadic-Kentron; - Verslavingszorg door Novadic-Kentron en andere partners. Gem. Geertruidenberg: - Preventieve acties uitzetten en overleg binnen de werkgroep Genotmiddelen Gem. Drimmelen: - In de werkgroep jeugd en alcohol wordt het thema drugs ook als bespreekpunt meegenomen. - Onderzoeken wat het Veiligheidshuis bij kan dragen aan deze problematiek. Momenteel zijn beide gemeenten bezig met een evaluatie over de meerwaarde van het Veiligheidshuis. Gem. Drimmelen: - In de gemeente Drimmelen is men in 2011 gestart men de pilot buurtbemiddeling. Deze was zo succesvol dat het college van B&W het met een jaar heeft verlengd. In totaal waren er 24 zaken aangemeld bij Surplus (zorgstichting) voor buurtbemiddeling. Hiervan is 68% van deze conflicten tussen buren succesvol bemiddeld. De huidige aanpak moet men dus in stand houden en waar nodig verbeteren. Gem. Geertruidenberg: - Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om buurtbemiddeling in te zetten in de gemeente Geertruidenberg. De uitkomsten van dit onderzoek zijn medio mei 2013 bekend. - Structurele drugsproblematiek integraal aanpakken (politie, GGD, Novadic-Kentron, BOA, bureau HALT, dorpsraden/bewonersgroepen en gemeenten); - Meldingsbereidheid of Meld Misdaad Anoniem promoten om (bekende) overlastgevers aan te geven bij de politie. Gem. Geertruidenberg: - Onderzoek doen naar de stijging van het aantal meldingen. Gem. Drimmelen: - Onderzoeken of vliegende brigade bij kunnen dragen aan het opsporen van de overlastgevers. Mogelijk kunnen overlastgevers bekende zijn uit de buurt. 8

9 Dronken mensen op straat: Discotheek Oscars in Raamsdonkveer is de meest nabije en grootste uitgaansgelegenheden voor beide gemeenten. Voordat de jongeren (12 tot 16 jaar) naar de alcoholvrije avonden (pr!k) bij Oscars gaan, beginnen ze met indrinken. Dit doen ze regelmatig in de openbare ruimte, wat verboden is volgens de APV. Bewoners ondervinden hier overlast van (vooraf en na afloop). Hoog aantal casussen huiselijk in de gemeente Geertruidenberg: In 2011 hebben beide gemeenten zich aangesloten bij het veiligheidshuis Breda. In dit jaar zijn relatief veel casussen besproken voor de gemeente Geertruidenberg (74 casussen) t.o.v. het aantal casussen in de gemeente Drimmelen (39 casussen). In 2012 is het aantal casussen van gemeente Geertruidenberg gehalveerd tot 36. In de gemeente Drimmelen is het aantal licht afgenomen tot 37 casussen. - Jongeren onder de 16 jaar, maar ook ouderen zijn strafbaar als ze alcohol bij zich hebben op een openbare plek (Drank en Horecawet 2013). Jongeren kunnen een taakstraf (haltverwijzing) krijgen of een boete ( 45,-) van de politie of een BOA bij constatering; - Bij openbare dronkenschap treedt de politie repressief op middels handhaving APV; - Regionale aanpak Alcohol en Jeugd ( Think before you drink -project). Gem. Drimmelen: - Lokaal project Jeugd en Alcohol. Gem. Geertruidenberg: - Werkgroep Genotmiddelen; - Project Van Basis naar Voortgezet onderwijs ; - Overleg met exploitant van Oscars over voorkomen van drinken op straat; - Politiecontroles gericht op alcohol drinken op straat in de omgeving van Oscars, tijdens pr!k-avonden. - Aansluiting bij het veiligheidshuis Breda waar de casussen huiselijk geweld integraal opgepakt en behandeld worden. - Toezicht op drankverstrekkers door middel van controles door Boa s; - Handhaving en evaluatie van de nieuwe Drank en Horecawet. In alle gemeenten is het sinds 1 januari 2013 mogelijk om strafrechtelijk op te treden tegen alcoholgebruik door jongeren (<16jr/18jr) op straat (art. 45 DHW). De gemeente is zelf verantwoordelijk voor toezicht. Gem. Geertruidenberg: - Blijven uitvoeren van alcoholcontroles bij pr!k feesten in samenwerking met de ondernemer en portiers; Gem. Drimmelen: - Invoeren van de exploitatievergunningen voor de horeca. - Momenteel zijn geen extra beleidsversterking nodig voor de bestrijding van huiselijk geweld. 9

10 veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.2: fysieke kwaliteit De fysieke kwaliteit binnen de gemeente heeft betrekking op de inrichting van de woonomgeving en de gevoelens daarbij van de bewoners. Objectieve cijfers komen uit gegevens van de politie ( ) en gaan over het aantal meldingen/aangiftes van vernielingen en illegale afvalverbranding. De subjectieve gegevens komen van de GGD gezondheidsprofiel 2011 en de Veiligheidsmonitor De inrichting van de gemeente en het gevoel daarbij komt hierin vooral naar voren. Bewoners kunnen met meldingen en klachten over de omgeving terecht bij de gemeente. De gemeente stelt hiervoor meldpunten beschikbaar. Het aantal klachten en meldingen kunnen inzichtelijk maken welke problemen zich afspelen op het gebied van leefbaarheid en inrichting van de buurt binnen beide gemeenten. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator bron gemeente Melding vernieling van/aan auto Melding vernieling van/aan OV/bushokje Melding vernieling van/aan openbaar gebouw Melding vernieling overige objecten (bv. straatmeubilair) Melding afval verbranden politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel feitelijke waarde Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Indicator bron gemeente De eigen buurt is onveilig om zonder begeleiding op straat te lopen of spelen in % (0-11 jaar) % jeugdige jaar dat zich wel eens onveilig voelt op straat in eigen buurt (door de inrichting) % jeugdige jaar dat ontevreden is over de inrichting van de eigen buurt % volwassenen jaar dat ontevreden is over de inrichting van de eigen buurt % jeugdige 0-11 jaar dat ontevreden is over mogelijkheden om in de eigen buurt alleen buiten te spelen % jeugdige jaar mist een of meer ontmoetingsplaatsen in de eigen buurt % volwassenen jaar dat erg gehinderd wordt door omgevingsgeluid GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel % volwassenen jaar dat erg gehinderd wordt door geur GGD gezondheidsprofiel % in 2011 Geertruidenberg 19% Drimmelen 16% Geertruidenberg 10% Drimmelen 7% Geertruidenberg 4% Drimmelen 7% Geertruidenberg 6% Drimmelen 4% Geertruidenberg 20% Drimmelen 15% Geertruidenberg 48% Drimmelen 51% Geertruidenberg 22% Drimmelen 18% Geertruidenberg 7% Drimmelen 8% West Brabant % 10% 6% 6% 19% 48% 23% 9% Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar GGD gezondheidsprofiel: Gunstiger dan West Brabant Gelijk met West Brabant Ongunstiger dan West Brabant 10

11 Indicator bron Gemeente % inwoners, dat tevreden is met het onderhoud van openbaar groen Veiligheidsmonitor 2011 % inwoners, dat tevreden is met openbare verlichting Veiligheidsmonitor 2011 Verkeersoverlast (gemiddeld rapportcijfer, 0=laag, 10=hoog) Verloedering (gemiddeld rapportcijfer, 0=laag, 10=hoog) Vernielingen (per 1000 inwoners) Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor Geertruidenberg 52,9% Drimmelen 43,1% Geertruidenberg 70,6% Drimmelen Geen gegevens Geertruidenberg 3,7 Drimmelen Geen gegevens Geertruidenberg 3,5 Drimmelen 3 Geertruidenberg 9,2 Drimmelen 6,3 gemiddelde middelkleine gemeente 58,8% 71,2% 3,6 3,1 9,2 Veiligheidsmonitor 2011: Sterk positieve afwijking Positieve afwijking Ongeveer gemiddeld Negatieve afwijking Sterk negatieve afwijking Algemeen: Over het algemeen zijn de inwoners van beide gemeenten erg tevreden over de inrichting van hun buurt/wijk. Kinderen van beide gemeenten (0 tot 11 jaar) geven aan dat ze veilig zonder begeleiding in de buurt kunnen spelen (ruim 80%). Echter mist de helft van alle geënquêteerde jongeren tussen de 12-18, een plek om elkaar te ontmoeten in beide gemeenten. Het missen van een dergelijke plaats leidt ertoe dat jongeren op plaatsen gaan hangen die daarvoor niet bedoeld zijn. Op sommige plaatsen constateren bewoners dan ook overlast van deze hangjongeren. De overlast door vervuiling, graffiti en vernielingen is slecht voor de fysieke kwaliteit. Het percentage volwassenen van beide gemeenten (19 t/m 64 jaar) dat tevreden is met de inrichting van de buurt is hoog (gemiddeld 95% in 2011). Daarnaast ondervinden de volwassenen bewoners niet of nauwelijks overlast van geur of omgevingsgeluiden. Vernielingen Het aantal meldingen van vernielingen en illegale afvalverbranding is in de afgelopen jaren afgenomen. Echter wil dit niet zeggen dat het totale schadebedrag, voor zowel bewoners als beide gemeenten, lager is. Alleen al tijdens de jaarwisseling in 2011/2012 werd in de gemeente Geertruidenberg 8.380,- aan schade toegebracht en afgelopen jaarwisseling zelfs ,- (dit is inclusief de uren die nodig waren om de schade te herstellen, feitelijke schade kwam uit op 9.000). In de gemeente Drimmelen lag het schadebedrag aan straatmeubilair tijdens de jaarwisseling van 2011/2012 rond de 5.075,- en afgelopen jaarwisseling rond de 2.150,-. Het totale schadebedrag aan straatmeubilair en gemeentelijke gebouwen in de gemeente Drimmelen, lag rond de ,- tijdens afgelopen jaarwisseling. In beide gemeenten zijn relatief weinig meldingen gedaan van vernieling aan openbare gebouwen en bushokjes. Echter is het aantal vernielingen aan auto s en overige objecten (o.a. bankjes, prullenbakken, straatverlichting, etc.) nog steeds hoog te noemen. Het totale schadebedrag aan deze eigendommen kost de maatschappij veel geld. Het aantal schades wat verhaald wordt op verdachten is zeer laag en vaak kan een schade niet gekoppeld worden aan een verdachte, omdat deze niet bekend is. Als de verdachte wel bekend is, wordt de schade verhaald via het strafproces. Fysieke kwaliteit In het woonwensen-leefbaarheidsonderzoek (2011) van de gemeente Geertruidenberg, hebben de bewoners een oordeel gegeven over de fysieke kwaliteit van de woonomgeving. De fysieke kwaliteit van de woonomgeving wordt bepaald door het oordeel over de netheid (mate van verloedering) van de woonwijk. Dit oordeel is een 7,3, wat ruim voldoende betekent voor de fysieke kwaliteit. In de gehele gemeente Geertruidenberg is geen sprake van verloedering van de fysieke buitenruimte. In 11

12 de bewonersscan (2012) van de gemeente Drimmelen, beoordeelt men de mate van netheid met gemiddeld een 7,4. In de veiligheidsmonitor van 2011 komt eveneens terug dat de mate van verloedering in beide gemeenten gering is. Deze wordt beoordeeld met een 3,5 in de gemeente Geertruidenberg en een 3 in de gemeente Drimmelen. De helft van de geënquêteerde inwoners van de gemeente Geertruidenberg is tevreden over het onderhoud van het groen en ruim 2/3 is tevreden over de openbare straatverlichting. Het percentage bewoners uit de gemeente Drimmelen (43,1%) dat tevreden is met onderhoud van het groen, licht onder het regionaal gemiddelde van 58,9%. Klachtenmeldpunt In beide gemeenten werkt men met een klachtenmeldpunt. In de gemeente Drimmelen werkt men bij de verwerking van de klachten met het systeem Prevent. De gemeente stelt voor zichzelf 7 werkdagen om de melding op te lossen. Uit de cijfermatige gegevens van Prevent wordt aangetoond dat gemiddeld 75% van alle meldingen tussen 2009 en 2012 opgelost zijn binnen de 7 gestelde werkdagen. Het betreft meldingen op het gebied van milieu, ongedierte, openbaar groen, openbare verlichting, riolering en wegen/trottoirs. Momenteel is de afdeling Openbare Werken bezig met een evaluatie van een tevredenheidsonderzoek, waarvan de uitkomsten medio mei 2013 bekend zullen zijn. Bij de gemeente Geertruidenberg kunnen klachten op 4 manieren worden doorgegeven. Mondeling bij de gemeentewinkel, per brief, via het algemeen telefoonnummer en via het digitale meldingsformulier. Conclusie problematiek: Op basis van de politiecijfers, de veiligheidsmonitor (2011) en het GGD gezondheidsprofiel, kan het volgende geconcludeerd worden voor de fysieke kwaliteit: - Het aantal vernielingen aan van/aan auto s en overige objecten (zoals bankjes, prullenbakken, verkeersborden, verlichting, etc.) is de afgelopen jaren afgenomen, maar de totale schadepost blijft erg hoog voor beide gemeenten. Schades kunnen niet of nauwelijks verhaald worden, omdat de daders niet bekend zijn. Vooral rond de jaarwisseling wordt de meeste schade aangericht aan bijvoorbeeld auto s, bushokjes, prullenbakken, straatborden en andere eigendommen, door voornamelijk (zwaar) vuurwerk. - Jongeren missen ontmoetingsplaatsen in de buurt en gaan hierdoor in de buurt rondhangen. Dit leidt in de meeste gevallen tot overlast voor de omwonende nabij de hanglocaties (geluidsoverlast, vernielingen, vervuiling, graffiti, etc.). Wijkagenten, jongerenwerkers en andere partners werken zowel preventief als repressie aan het voorkomen of oplossen van overlast door jongeren. Preventief wordt door de wijkagent of jongerenwerker rondes gemaakt langs bekende hanglocaties. Bij aantreffen van de jongeren wordt een praatje gemaakt. Afhankelijk van de situatie, worden de jongeren gewaarschuwd of verzocht om naar een andere plaats te gaan. Echter zijn er geen officiële aangewezen hanglocaties waar de jongeren zich op kunnen houden. Als jongeren overlast veroorzaken die in de APV (hinderlijk gedrag: art. 2:47, 2:49 en 2:50) omschreven staan, zal de politie repressief handhaven. Uit de landelijke veiligheidsmonitor van 2012 komt naar voren dat nog geen kwart (24%) van de Nederlanders vindt dat er goede voorzieningen voor jongeren in de buurt zijn. - Vernielingen tijdens de jaarwisseling zijn voor vele gemeenten enorme kostenposten. Deze kosten kunnen niet op verdachten verhaald worden, omdat deze niet bekend zijn of omdat er onvoldoende bewijsmateriaal is. Inwoners lezen vaak pas achteraf hoeveel schade er is veroorzaakt en hebben niet door dat zij als belastingbetaler voor de herstelwerkzaamheden indirect meebetalen. De totale schadebedragen lagen tijdens de laatste jaarwisseling in beide gemeenten boven de euro, wat een aanzienlijk hoog bedrag is. 12

13 Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Vernielingen auto s en overige objecten Het aantal meldingen van vernielingen in beide gemeenten is afgenomen, maar de schadepost van de gemeente en de bewoners blijven problematisch hoog. Het aantal schades dat verhaald kan worden op verdachten is zeer laag. Dit komt vooral doordat er onvoldoende bewijslast (geen getuigen en/of beeldmateriaal) is tegen verdachten of dat de verdachten onbekend zijn. Geen ontmoetingsplaats: Ongeveer de helft van de geënquêteerde jongeren tussen de 12 en 18 jaar, geven aan dat er vrijwel geen ontmoetingslocaties zijn in beide gemeenten. Omdat er geen faciliteiten voor ze zijn, gaan ze rond hangen op plaatsen die daarvoor niet bestemd zijn. Verschillende bewoners kunnen hier overlast van ondervinden. (dit onderwerp heeft tevens raakvlak met veiligheidsveld 3: Jeugd en Veiligheid) Vernielingen jaarwisseling: Naast de reguliere vernielingen door het gehele jaar heen, vinden rond de jaarwisseling de meeste vernielingen plaats. De totale schadepost voor de gemeente wordt (in korte tijd) door de vernielingen rondom de jaarwisseling opgedreven. - Als er schade is geconstateerd door de gemeente of de bewoners kunnen ze aangifte doen bij de politie. De gemeente zal zo snel mogelijk de schade herstellen. Als er een verdachte bekend is, wordt de schade op hem/haar verhaald; - Klachten en schades over/aan gemeentelijke eigendommen, kunnen gemeld worden bij de daarvoor opgerichte klachtenmeldpunten van de gemeente. Beide gemeenten proberen de klachten binnen de door hun gestelde termijn (5 á 7 werkdagen) op te lossen; - Inzet burgernet bij opsporen van verdachten. - Meldingsbereidheid van de burgers vergroten door campagnes, flyers, nieuwsbrieven en promotie van meldpunten gemeente, Meld Misdaad Anoniem en het nummer van de politie. Gem. Drimmelen: - Vliegende brigades zijn de ogen en oren binnen de dorpen. Tijdens hun observatierondes kunnen ze plaatsen aandoen waar veel vernielingen hebben plaatsgevonden. - Momenteel worden hangjongeren bij overlastlocaties (waar meldingen van worden gedaan of bij aantreffen op locatie) doorverwezen naar andere plaatsen waar ze mogelijk minder hinderlijk zijn voor de omgeving. De verwijzingen worden gedaan door de wijkagenten en jongerenwerkers; - Beide gemeenten financieren géén ontmoetingsplaatsen, omdat men de overlast niet wilt faciliteren. Resultaten van eerdere initiatieven waren negatief (resulteerde o.a. in het verwijderen van Jongeren Ontmoetings Plaatsen). - Mensen wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid om schades door vernielingen te voorkomen. Ruim één of twee maanden voor de jaarwisseling, communiceren met de bewoners over de manier waarop de gemeente en politie zich gaan voorbereiden en wat ze van de bewoners verwachten. Gem. Drimmelen: - Jaarlijks stelt men een plan van aanpak op ter voorbereiding van de Nieuwjaarswisseling. Dit plan wordt telkens geactualiseerd op basis van ervaringen en nieuwe ontwikkelingen. - Bewoners moeten erop geattendeerd worden dat ze meldingen blijven maken bij de politie en gemeente. Vaak wordt gedacht dat de politie/gemeente niets doen met de meldingen/aangiftes (daling melding/aangiftebereidheid). Echter zijn het de burgers zelf die indirect betalen voor de herstelwerkzaamheden die door een ander zijn aangebracht; - Mochten bewoners de daders kennen, maar bang zijn voor represailles, dan kan men aangifte doen via Meld Misdaad Anoniem. Dit nummer moet (meer) bij de burgers onder de aandacht gebracht worden ( ); Gem. Geertruidenberg: - Onderzoeken of buurtpreventie bij kan dragen aan het vergroten van de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente. Bij een positief resultaat zal deze ingevoerd kunnen worden. - Zoeken naar alternatieven om jongeren van de hanglocaties weg te houden. Jongerenwerkers zijn in beide gemeenten erg actief en tonen veel ambitie. Wellicht is het vanuit de gemeente of andere organisaties mogelijk om bepaalde initiatieven te financieren of te ondersteunen. - Meer onopvallende surveillance door de politie. In burger, op de fiets of met een onopvallende auto, rondes maken door de buurt waar veel vernielingen plaatsvinden of hebben plaatsgevonden; - In diverse sociale en/of reguliere media, berichten verspreiden over de O&N strategie van alle veiligheidspartners (gemeente, politie, HALT, jongerenwerkers, etc.). 13

14 veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.3: objectieve veiligheid De objectieve veiligheid van de gemeente heeft betrekking op de criminaliteit die er plaatsvindt en waar bewoners slachtoffer van zijn. Deze criminaliteitscijfers worden via meldingen (meldkamer) en aangiften (slachtoffers), in politiesystemen geregistreerd. De politie stelt deze cijfers beschikbaar aan de gemeenten middels een gebiedsscan. De objectieve veiligheid bevat vooral harde cijfers, maar daarnaast moet rekening worden gehouden met dark numbers (onbekende aantallen/verborgen criminaliteit) en de aangiftebereidheid van inwoners. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator Bron Gemeente Gebouwen Aantal woninginbraken politie/vng-bvhmodel feitelijke waarde Geertruidenberg Drimmelen Aantal woningovervallen Aantal inbraken in box/garage/schuur/tuinhuis Aantal diefstallen in box/garage/schuur/tuinhuis Aantal inbraken in sportcomplex Aantal inbraken in school Voertuigen Aantal diefstallen uit/vanaf een personenauto Aantal diefstallen van personenauto Aantal diefstallen van vrachtauto/bestelauto Aantal fietsendiefstallen Aantal diefstallen van een bromfiets/snorfiets Geweld (verbaal/non-verbaal) Melding tassenrollerij/zakkenrollerij (zonder geweld) Melding openlijke geweldpleging tegen personen Doodslag/moord politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel politie/vng-bvhmodel Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar 14

15 Indicator Bron Gemeente Geweld (verbaal/non-verbaal) Melding burenruzie (zonder gevolgen) Melding eenvoudige mishandeling politie/vng-bvhmodel feitelijke waarde Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Melding zware mishandeling Melding overlast stalker Melding bedreiging Melding vechtpartij zonder gevolgen Melding ruzie/twist zonder gevolgen Zeden Melding exhibitionisme/openbare schennis van de eerbaarheid Melding verkrachting Melding aanranding Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: Het regionaal beleidsplan van de politieregio Zeeland-West-Brabant, geeft de huidige situatie duidelijk weer voor de regio, evenals voor beide gemeenten. Citaat: De objectieve veiligheid in Zeeland-West-Brabant is in de periode over het algemeen verbeterd. Het totaal aantal misdrijven daalde gemiddeld in de afgelopen jaren. Binnen dit totaal is er sprake van een afname van geweldsmisdrijven, straatroven en overvallen. Het aantal woninginbraken is echter toegenomen in de periode (Politie Zeeland-West-Brabant, 2012) Misdaad Nederlandse gemeenten RTL-nieuws heeft begin 2013 onderzoek gedaan naar de misdaadcijfers binnen de 410 Nederlandse gemeenten. Hierbij hebben ze aan de politie gegevens opgevraagd over twaalf soorten misdrijven. Deze zijn o.a. straatroof, woninginbraken, bedreigingen, diefstallen van bromfietsen, fietsen en motorvoertuigen, diefstal uit/vanaf motorvoertuigen, inbraken bedrijven, mishandeling, vernielingen, winkeldiefstal en zakkenrollerij. Gemeente Geertruidenberg staat op plaats 227 met 561 misdrijven per jaar (26 per inwoners) en gemeente Drimmelen op plaats 271 met 623 misdrijven per jaar (23 per inwoners). Communicatie en maatregelen tegen bepaalde misdrijven kunnen ertoe leiden dat bepaalde cijfers hoger uitvallen, omdat er meer aandacht aan besteed wordt. Woninginbraken Het aantal inbraken en diefstallen uit woningen en bijgebouwen (box/garage/schuur/tuinhuis) is hoog in beide gemeenten (ondanks de afname voor gemeente Geertruidenberg). Bovengenoemde WOS-feiten (woninginbraken, overvallen en straatroof) zijn landelijk, regionaal, districtelijk en lokaal één van de grootste aandachtspunten van politie, justitie en gemeenten. Deze zogenoemde High Impact Crimes hebben een enorme impact op de slachtoffers en hun leefomgeving. Het aantal woningovervallen en straatroven is verwaarloosbaar ten opzichte van het hoge aantal woninginbraken in beide 15

16 gemeenten. Woninginbraken gebeuren vooral tijdens de donkere maanden (oktober t/m maart), tijdens de vakantiemaanden (juni t/m augustus) en met carnaval. Voertuigcriminaliteit: Het aantal fietsendiefstallen en diefstallen uit auto s (m.n. navigatiesystemen, airbags, radio s) is, naast de woninginbraken, vrij hoog in beide gemeenten. Deze diefstallen kunnen leiden tot irritatie onder de gedupeerden. Niet alleen politie en gemeente kunnen iets betekenen voor het tegengaan en oplossen van deze diefstallen, maar juist de burgers zijn één van de belangrijkste spelers bij het bestrijden van deze misdrijven. Het creëren van meer bewustwording en zelfredzaamheid onder de burgers is daarbij één van de aandachtspunten. 16

17 Geweldsmisdrijven: Het aantal geweldsmisdrijven is in beide gemeenten relatief laag t.o.v. de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant. Het aantal mishandelingen was in 2011 (zowel eenvoudig als zwaar) in de gemeente Drimmelen het laagst (2,2 per 1000 inwoners) en in Geertruidenberg gemiddeld met de rest van de regio (3,9 per 1000 inwoners). Geweldsmisdrijven hebben, net als de WOS-feiten, een hoge impact op het leven van de slachtoffers. In de laatste jaren is gebleken dat sociale media en Burgernet een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de opsporing van de daders. Gemeenten en politie moeten hierbij wel rekening houden met de negatieve effecten van sociale media. Voorbeelden van deze negatieve effecten zijn het spelen van eigen rechter, beschuldigen van onschuldige mensen en het belemmeren van het strafrechtelijk onderzoek. Deze negatieve aspecten kunnen gevolgen hebben voor de manier van strafvervolging en/of de strafmaat. Conclusie problematiek: Op basis van de politiecijfers en overige onderzoeken kan het volgende geconcludeerd worden voor de objectieve veiligheid: - Het aantal inbraken en diefstallen uit zowel woningen als bijgebouwen is hoog in beide gemeenten. In de gemeente Geertruidenberg neemt het aantal woninginbraken weliswaar af, maar zijn er tijdens de donkere maanden (oktober t/m maart) vakantiemaanden (juni t/m augustus) en carnaval, pieken te zien van woninginbraken. Rondtrekkende inbrekersgroepen, maar ook individuele inbrekers slaan dan op één of meerdere avonden hun slag. Er zijn vele onderzoeken, scripties en uitspaken gedaan over woninginbraken en de daders. Waar het steeds op neer komt, is dat daders bepaalde beweegredenen hebben om ergens in te breken. Als de beweegredenen voor de inbrekers verlaagd worden, zal het aantal woninginbraken eveneens afnemen. Echter blijkt dat slechts een aantal van die beweegredenen aangepakt kunnen worden door gemeenten, politie, woningbouwcorporaties en burgers zelf. Gezamenlijk zal men tot een gerichte aanpak moeten komen. - Het aantal diefstallen uit/vanaf auto s en fietsendiefstallen is vrij hoog voor beide gemeenten. Ondanks dat deze vormen van criminaliteit een lage impact hebben voor het veiligheidsgevoel, leiden ze wel tot grote irritatie onder de slachtoffers. Bij diefstallen uit/vanaf auto s maken de criminelen over het algemeen navigatiesystemen, airbags, antennes en achtergebleven waardevolle spullen (laptop, mobiel, portemonnee, etc.) buit. Bewoners zelf kunnen voorkomen dat losse waardevolle spullen worden gestolen, door ze veilig mee naar binnen te nemen. Fietsen kan men het beste in huis/schuur/garage opbergen en niet op straat of in de tuin laten staan. 17

18 - Geweldsdelicten kunnen in drie categorieën opgesplitst worden: zedenmisdrijven, mishandelingen en bedreigingen. Het aantal zedenmisdrijven is in beide gemeenten laag. In 2012 waren in Raamsdonkveer 17 meldingen gedaan van schennis van de eerbaarheid. Hierbij is één verdachte aangehouden die verantwoordelijk is voor minstens 7 van deze incidenten. Het aantal mishandelingen was in 2011 (zowel eenvoudig als zwaar) in de gemeente Drimmelen het laagste (2,2 per 1000 inwoners) en in Geertruidenberg gemiddeld met de rest van de regio (3,9 per 1000 inwoners). Geweldsmisdrijven hebben, net als de WOS-feiten, een hoge impact op het leven van de slachtoffers. In 2012 was een zeer lichte daling te zien qua eenvoudige mishandelingen en een lichte stijging qua zware mishandelingen. Echter is elke mishandeling één te veel. - Het aantal meldingen van bedreigingen is in beide gemeenten gestegen. In 2011 waren 1,7 van de 1000 bewoners van beide gemeenten, slachtoffers van bedreiging. Dit aantal lag iets lager dan het gemiddelde van de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant. Op de schaalscore bedreiging scoren beide gemeenten in 2011, gemiddeld ten opzichte van de andere middelkleine gemeenten. Deze score meet vormen van gedrag die bewoners als dreigend kunnen ervaren zoals drugsoverlast en geweldsdelicten. - Het hoge aantal meldingen van poging moord/doodslag in 2012 voor de gemeente Drimmelen, is te verklaren doordat een betrapte inbreker in februari is ingereden op een aantal agenten tijdens een achtervolging. Hierdoor zijn meerdere incidentmeldingen en aangiften gedaan in deze zaak. In juli is een 18 jarige man uit Oosterhout doodgeschoten door twee mannen van 18 en 26 jaar. Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Woninginbraken en diefstallen: In beide gemeenten vinden relatieve veel inbraken en diefstallen plaats uit woningen en bijgebouwen. Een woninginbraak kan een grote impact hebben op de veiligheidsgevoelens van de slachtoffers. Diefstal van waardevolle spullen (kostbaar spullen en spullen met een emotionele waarde) hebben ook negatieve gevolgen voor de leefbaarheid van de slachtoffers. - WOS aanpak (Regionaal Beleidsplan ZWB politie); - Extra controles door politie; - Keurmerk Veilig wonen. Beide gemeenten stelt bij nieuwbouw het politiekeurmerk verplicht. Bewoners die nog geen keurmerk hebben kunnen informatie vinden op de website: In totaal zijn 49 certificaten PKVW afgegeven en geldig in de gemeente Geertruidenberg (vrij laag) en t.o.v. 283 in de gemeente Drimmelen (rond het gemiddelde). Gem. Geertruidenberg: - Informeren van bewoners op de gemeentesite. O.a. over de onderwerpen quick scan van de politie, Keurmerk Veilig Wonen, digitale nieuwsbrief en algemene tips; - Incidenteel houdt de gemeente gezamenlijk met politie en wijkraden, acties in wijken waar veel inbraken zijn op dat moment. Hier wordt actief huis-aan-huis geflyerd en als er verdachte/onveilige situaties (open ramen, klimmateriaal etc.) zijn, worden deze gemeld bij bewoners; -Eind 2012 zijn bijeenkomsten georganiseerd voor senioren over veiligheid waar dit onderwerp en preventie hiervoor een belangrijk deel van het programma bevatte. Gem. Drimmelen: - Verzenden van waarschuwingsbrieven over de donkere dagen. Voordat de wintermaanden beginnen worden bewoners erop attent gemaakt dat inbrekers vaker zullen proberen toe te slaan; - Inzet en aansturing van Vliegende Brigades; - Organiseren van preventiebijeenkomsten voor de burgers i.s.m. politie. - Stimuleren en voorlichting geven aan bewoners over het politiekeurmerk Veilig Wonen; - Woningbouwcorporaties en huurders stimuleren om bij onderhoud/renovatie, de woningen aan te passen aan de eisen van het keurmerk Veilig Wonen; - Bewustwordingsacties bij inwoners organiseren met de politie over het nemen van preventieve maatregelen om woninginbraken te voorkomen ( voetjesacties ); - Probleemgericht werken in plaats van incidentgericht; - Verbeteren van openbare verlichting op donkere plaatsen rondom woonwijken en huizen (bv. in brandgangen). Gemeente Geertruidenberg: - Momenteel is men bezig met het onderzoeken en opzetten van buurtpreventie. 18

19 Geweldsmisdrijven: Toename bedreigingen en relatief gelijk blijven van het aantal mishandelingen. Geweldmisdrijven vallen, net als woninginbraken, onder de High Impact Crimes. Slachtoffers van geweld kunnen blijvend letsel overhouden of geestelijk nooit meer hetzelfde worden (angst- en woedeaanvallen). Voertuigcriminaliteit: In beide gemeenten kent men een hoog aantal diefstallen uit/vanaf auto s en lichte stijging van het aantal fietsendiefstallen. - Aangiften worden afgehandeld door politie en verdachten worden vervolgd door het Openbaar Ministerie. - Vanuit de gemeenten wordt momenteel geen expliciete aandacht gegeven aan deze onregelmatige incidenten. Gem. Geertruidenberg: Uitgaansgeweld wordt wel expliciet actie op ondernomen. In de exploitatievergunning van discotheek Oscars en evenementenhal Koloszaal, is expliciet opgenomen dat zij een sus-team moeten hebben. Vooraf en na sluitingstijd houden deze teams in de directe omgeving van het bedrijf toezicht op arriverende en vertrekkende bezoekers. Ervaring leert dat zij beginnende geweldsincidenten tijdig aanpakken en voorkomen. Gem. Drimmelen: - Inzet Vliegende Brigades om verdachte activiteiten te signaleren en door te geven aan de politie. Gem. Geertruidenberg: - Preventieve acties als flyeren, in samenwerking met gemeente, politie en wijkraden. Naast het onderwerp woninginbraken wordt ook aan dit onderwerp aandacht gegeven. - Gemeente en politie informeren omwonenden via het lokale nieuwsblad over voertuigcriminaliteit (nieuwsbrief). - Omdat veel geweldsmisdrijven plaatsvindt in het weekend en gekoppeld kunnen worden aan de horeca moet er beveiliging zijn bij de horecagelegenheden en evenementen. (zie voorbeeld sus-teams bij Oscars en Koloszaal in Raamsdonkveer). Politie: - Het doen van nader onderzoek door de politie naar de toename van het aantal bedreigingen en mishandelingen. - Bewoners bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid. Gem. Geertruidenberg: - Momenteel is men bezig met onderzoek en opzetten van buurtpreventie. Buurtpreventieteams kunnen net als de Vliegende Brigades in gemeente Drimmelen, fungeren als de ogen en oren in de buurt. 19

20 veiligheidsveld 1: veilige woon- en leefomgeving thema 1.4: subjectieve veiligheid De subjectieve veiligheid binnen de gemeente heeft betrekking op het veiligheidsgevoel van de inwoners. Bijvoorbeeld of mensen zich overdag, s avonds en s nachts veilig voelen in de buurt. Dit veiligheidsgevoel komt voort uit enquêtes en vraaggesprekken, gehouden onder verschillende bewoners (idop s en Dorpssignaal). Deze enquêtes en gesprekken zijn gehouden door de GGD West-Brabant en beide gemeenten. Deze onderzoeksresultaten zijn verwerkt in rapporten per gemeente of dorp. Rapporten zijn o.a. het gezondheidsprofiel 2011 (GGD West-Brabant, 2012) en de Veiligheidsmonitor 2011 (Gemeente Breda, 2012). Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator Bron Gemeente 2011 gemiddelde middelkleine gemeente West-Brabant Rapportcijfer veiligheidsgevoelens in de buurt (0=erg onveilig gevoel, 10=erg veilig gevoel) Veiligheidsmonitor 2011 Geertruidenberg 6,9 Drimmelen 7 6,9 Onveiligheidsgevoelens in % % volwassenen (19-64 jaar ) dat zich overdag wel eens onveilig gevoeld heeft % ouderen (65+ jaar) dat zich overdag wel eens onveilig gevoeld heeft Veiligheidsmonitor 2011 GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 14% Drimmelen 12,7% Geertruidenberg 3% Drimmelen 6% Geertruidenberg 7% Drimmelen 10% 17% 7% 10% % volwassenen (19-64 jaar ) dat zich s avonds/ s nachts wel eens onveilig gevoeld heeft % ouderen (65+ jaar ) dat zich s avonds/ s nachts wel eens onveilig gevoeld heeft GGD gezondheidsprofiel GGD gezondheidsprofiel Geertruidenberg 14% Drimmelen 14% Geertruidenberg 15% Drimmelen 20% 20% 22% Rapportcijfer beschikbaarheid politie (0=slecht, 10=goed) Rapportcijfer functioneren politie in de buurt (0=slecht, 10=goed) Rapportcijfer functioneren gemeente (0=slecht, 10=goed) Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Veiligheidsmonitor 2011 Geertruidenberg 3,9 Drimmelen 3,7 Geertruidenberg 4,8 Drimmelen 4,9 Geertruidenberg 5,1 Drimmelen 4,9 3,6 4,8 5,4 GGD gezondheidsprofiel: Gunstiger dan West Brabant Gelijk met West Brabant Ongunstiger dan West Brabant Veiligheidsmonitor 2011: Sterk positieve afwijking Positieve afwijking Negatieve afwijking Sterk negatieve afwijking Ongeveer gemiddeld Algemeen: Het thema subjectieve veiligheid weergeeft de mate waarop bewoners zich veilig voelen in de gemeente. Het gevoel van de bewoners wordt beïnvloed door sociale contacten (sociale kwaliteit) en de omgeving (fysieke kwaliteit). Men kan zich bijvoorbeeld s avonds niet veilig voelen op donkere plaatsen in de buurt. Dit kan komen doordat een grote groep hangjongeren s avonds voor de deur staat te hangen (sociale kwaliteit). Echter kan het ook voorkomen dat de straatverlichting kapot is of op bepaalde donkere plaatsen ontbreekt (fysieke kwaliteit). Over het algemeen komt uit de enquêtes naar voren dat de inwoners van beide gemeenten zich veilig voelen binnen beide gemeenten (meer dan 86%). Overdag voelen volwassenen (19-64 jaar) en bejaarden (65+ jaar) zich het meest veilig. s Avonds en s nachts voelen ze zich eveneens veiliger dan in de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant. 20

21 Dorpssignaal Drimmelen Dorpssignaal (oorspronkelijk Buurtsignaal) is een methode om leefbaarheid, veiligheid en sociale betrokkenheid effectief te verbeteren door gezamenlijke inspanning van professionele partners en bewoners. De methode komt uit Amerika en is door de politieacademie Apeldoorn en Avans hogeschool in s-hertogenbosch aangepast voor Nederland. Deze methode is eerder als pilot in Eindhoven uitgevoerd en wordt nu als pilot in alle dorpen in Drimmelen toegepast. Door middel van diepgaande interviews wordt een beeld verkregen van wat er leeft in een dorp op het gebied van leefbaarheid (woonplezier), veiligheid en sociale betrokkenheid. Vervolgens worden resultaten gepresenteerd, gezamenlijk prioriteiten gesteld en plannen van aanpak gemaakt en uitgevoerd. Deze manier van onderzoeken is gedetailleerd en zorgt voor een duidelijk beeld van wat zich afspeelt in elk dorp. Voor elk dorp worden vervolgens aparte prioriteiten en acties uitgezet. De resultaten en aangedragen prioriteiten komen overeen met de prioriteiten die genoemd worden in deze veiligheidsanalyse. Oordeel over politie en gemeente De bereikbaarheid en het functioneren van de politie scoren gemiddeld even hoog als de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant. Op basis van de rapportcijfers kan men concluderen dat de politie met een onvoldoende beoordeeld werd in Over het functioneren van de gemeente was men in 2011 nog minder tevreden. In beide gemeenten werd dit beoordeeld met gemiddeld een 5. Dit is een negatieve afwijking ten opzichte van de rest van de middelkleine gemeenten (beoordeeld met een 5,5). Veiligheidsparadox Bij veiligheidsmetingen moet rekening worden gehouden met het feit dat objectieve en subjectieve veiligheid niet altijd in verband staan met elkaar. Zo kunnen bewoners bijvoorbeeld bang zijn om s avonds overvallen te worden op straat, maar is men minder bang om een ongeval te krijgen in het verkeer. Terwijl uit de cijfers blijkt dat de kans om s nachts overvallen te worden op straat vele malen kleiner is dan de kans om een ongeluk te krijgen in het verkeer. Dit wordt ook wel de veiligheidsparadox genoemd. Het oordeel over politie en gemeente kan ook gezien worden als een veiligheidsparadox. Bewoners voelen zich in beide gemeente (erg) veilig, maar zijn toch ontevreden over functioneren van politie en gemeente. Conclusie problematiek: Op basis van de cijfers en gegevens uit de rapportages kan het volgende geconcludeerd worden voor de sociale veiligheid: - De veiligheidsbeleving van de inwoners van beide gemeenten is ruim voldoende. Gemiddeld komen beide gemeenten uit op een rapportcijfer van een 7. Zowel de volwassenen (18-64 jaar) als de ouderen (65+ jaar) voelen zich overdag het meest veilig in beide gemeenten. Er zijn geen noemenswaardige afwijkingen in negatieve zin. Opvallend is zelfs dat 85% van de ouderen (65+ jaar) zich bovengemiddeld veilig voelt in de gemeente Geertruidenberg. Dit is een positieve afwijking ten opzichte van het regionaal gemiddelde. In de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio voelt 78% van de ouderen zich veilig s avonds/ s nachts. - De bereikbaarheid en het functioneren van de politie, scoren in beide gemeente onvoldoende tot twijfelachtig. De bereikbaarheid krijgt in beide gemeenten een rapportcijfer van gemiddeld een 3,8 (ruim onvoldoende). Het functioneren van de politie is gemiddeld in beide gemeenten beoordeeld met een 4,9 (onvoldoende). Echter wijkt men hierbij niet af van het regionaal gemiddelde. Bereikbaarheid en functioneren wordt in de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio beoordeeld met respectievelijk een 3,6 en 4,8. - Het functioneren van de gemeente scoort eveneens onvoldoende. Gemiddeld wordt dit in beide gemeenten beoordeeld met een 5. In de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio wordt dit eveneens net niet voldoende beoordeeld, met gemiddeld een 5,4. - Opmerkelijk is dat inwoners van beide gemeente zich veilig voelen, maar toch (erg) ontevreden zijn over het functioneren van zowel politie als gemeente. Waaraan dit te wijten is zal mogelijk onderzocht moeten worden door middel van tevredenheidsonderzoeken. 21

22 Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen/acties? Beschikbaarheid en functioneren van de politie: Het functioneren en de beschikbaarheid van de politie is volgens de veiligheidsbeleving van de inwoners onvoldoende. Vooral de beschikbaarheid is het grootste probleem. Door de politieleiding wordt dit probleem erkend en is men momenteel bezig hier verandering aan te brengen. Gezien de komst van de Nationale Politie begin 2013, zal nog moeten blijken hoe het proces zal gaan verlopen. Een van de belangrijkste speerpunten van de politie is om context gedreven (overal op reageren en niet bagatelliseren) en meer dienstverlenend (terugkoppeling naar de burger) te gaan werken. Functioneren van de gemeente: Uit de veiligheidsmonitor van 2011 kwam naar voren dat beide gemeenten onvoldoende beoordeeld werden op hun functioneren. De reden waarom de burgers dit vonden komt niet uit de monitor naar voren. Gezamenlijk met politie: - Op dit moment heeft de politie 8 wijkagenten voor beide gemeenten (4 per gemeente). Naast de wijkagenten rijden agenten van de Noodhulp naar 112-meldingen toe. Wijkagenten zijn voor de burgers het aanspreekpunt naar de politie; - De politie neemt deel aan verschillende projecten en acties naast die van hun eigen organisatie. Dit zijn o.a. schoolprojecten, bewustwordingsacties, buurtbemiddelingen, bewonersbijeenkomsten etc.; - De balie van het politiebureau in Geertruidenberg, wordt sinds eind 2012 weer bemand door zogeheten volontairs. Deze vrijwilligers kunnen o.a. informatie geven over de verschillende manieren van aangifte doen, een afspraak maken voor telefonische aangifte of helpen met het doen van internetaangifte. - Beide gemeenten huren een BOA in voor een bepaald aantal uren. De BOA is aangesteld voor de kleine ergernissen als zwerfafval, hondenpoep, parkeerproblemen en APVovertredingen; - Klachten/meldingen die bij de meldpunten van de gemeente worden gedaan, worden binnen de gestelde termijn (5 tot 7 werkdagen) opgelost. Mocht het door bepaalde omstandigheden langer duren dan wordt de melder hiervan op de hoogte gesteld. Gem. Geertruidenberg: De gemeente is zich bewust dat communicatie belangrijk is richting burgers. Hierdoor wordt steeds vaker gecommuniceerd over veiligheid in de richting van burgers en bedrijven. In het voorjaar van 2013 wordt als pilot een digitale nieuwsbrief over veiligheid verspreid in de gemeente. Politie: - Om meer transparant te zijn richting de burger over prioriteiten of acties kan de politie ervoor kiezen om dit via verschillende media te communiceren (lokale krant, Twitter van wijkagenten, nieuwsbrieven etc.); - De politieleiding heeft in een gesprek aangegeven dat men zich steeds meer dienstverlenend op wil gaan stellen. Hierbij legt men de nadruk op het terugkoppelen naar de burger. Onderzocht moet worden op welke manier dit het beste gedaan kan worden, omdat dit veelal een tijdrovend proces is. Gemeente kunnen hier mogelijk aan bijdragen in de vorm van bevolkingsonderzoeken en gesprekken. - Klanttevredenheidsonderzoek doen onder de bewoners. Bij een afhandeling van een melding/klacht kan mogelijk door middel van een korte enquête of vragenlijst achterhaald worden of de bewoner tevreden is geweest over de manier waarop de gemeente haar diensten heeft verleend. 22

23 TUSSENSTAND: MOGELIJKE PRIORITEITEN VEILIGE WOON- EN LEEFOMGEVING Op basis van de beschrijving hiervoor van problematiek en aanpak binnen het veld veilige woon- en leefomgeving, zijn de volgende prioriteiten opgesteld: Prioriteit 1 Woninginbraken; zoals uit de cijfers van de politie naar voren komt, is het aantal woninginbraken in beide gemeenten erg hoog. Het regionaal beleidsplan Zeeland-West-Brabant beschrijft dat de WOS-feiten (woninginbraken, overvallen en straatroof) één van de hoofdprioriteiten is voor de komende jaren. In beide gemeenten zullen vooral de woninginbraken de aandacht krijgen. Dit probleem zal zowel preventief als repressief aangepakt moeten worden. Zoals de ondertitel van het regionaal beleidsplan ZWB al beschrijft moet er samen gewerkt worden aan veiligheid. Prioriteit 2 Geweldsmisdrijven; weliswaar schommelt het aantal geweldsmisdrijven (zeden, mishandelingen en bedreigingen) per jaar, toch is elk van deze misdrijven er één te veel. De aanpak van geweld (o.a. uitgaansgeweld, huiselijk geweld en geweld tegen mensen met een publieke taak) is eveneens één van de hoofdprioriteiten in het regionaal beleidsplan van de politie. Geweld en bedreigingen veroorzaken inbreuk op de persoonlijke integriteit van de inwoners en verminderen het veiligheidsgevoel van de inwoners. Geweld is een vorm van gedrag. De ervaring leert dat gedragsbeïnvloeding een lastig en tijdrovend proces is wat jaren kan duren en in sommige gevallen niet het beoogde effect heeft. Landelijke overheidscampagnes bereiken niet altijd hun doel. De campagne handen af van onze hulpverleners is daarvan een goed voorbeeld. De boodschap bereikt de doelgroep (de daders) zelden tot nooit, omdat men zich niet aangesproken voelt. Prioriteit 3 Voertuigcriminaliteit; auto-inbraken/diefstallen en fietsendiefstallen zijn vormen van criminaliteit die kunnen zorgen voor grote ergernis onder de burgers. Het aantal van beide delicten is in beide gemeenten vrij hoog en kunnen alleen met behulp van de bewoners aangepakt worden. Door de gelegenheid voor de dieven weg te halen (goede fietssloten en de buit mee naar binnen te nemen), wordt de kans om slachtoffer te worden verkleind. Bewustwordingsactie kunnen hieraan bijdragen. Het initiatief voor deze acties kunnen genomen worden door de gemeente of de politie in samenwerking met de inwoners (bewonersgroepen, wijkraden etc.). Prioriteit 4 Functioneren en bereikbaarheid van politie en gemeente; ondanks het vrij hoge veiligheidsgevoel van de inwoners (gemiddeld een 7) vinden zij het functioneren van politie en gemeente ondermaats. De reden daarvoor is onbekend. Omdat men in de toekomst steeds meer de burger bij bepaalde onderwerpen wil betrekken, is het opbouwen van onderling vertrouwen en tevredenheid een belangrijke prioriteit. Prioriteit 5 Vernielingen (o.a. jaarwisseling); jaarlijks lijden gemeenten, bedrijven en burgers in Nederland grote schade aan eigendommen door vernielinging. Vooral tijdens de jaarwisseling kunnen de schadebedragen in korte tijd behoorlijk oplopen. Deze kosten kunnen niet op verdachten verhaald worden omdat deze niet bekend zijn of omdat er onvoldoende bewijsmateriaal is. Inwoners lezen vaak pas achteraf hoeveel schade er is veroorzaakt en hebben niet door dat zij als belastingbetaler voor de herstelwerkzaamheden betalen. De totale schadebedragen lagen tijdens de laatste jaarwisseling in beide gemeenten boven de euro, wat een aanzienlijk hoog bedrag is. 23

24 (specifiek voor gemeente Geertruidenberg) Burenruzies; woonoverlast, burengeruchten en relatieproblemen (mogelijk met geweld tot gevolg) zal in de gemeente Geertruidenberg de nodige aandacht moeten krijgen. De cijfers van deze meldingen zijn bovengemiddeld hoog voor de gemeente. In de gemeente Drimmelen heeft het project buurtbemiddeling goed uitgepakt en is met een jaar verlengd. Momenteel is men aan het onderzoeken of dit project ook in de gemeente Geertruidenberg gestart kan worden. Aandachtspunten: Naast de zes prioriteiten zijn er nog twee aandachtspunten te benoemen: Aandachtspunt 1 Dronken mensen op straat; jongeren en volwassenen gaan voornamelijk in de weekenden vaak op stap binnen of buiten de gemeente. Vooraf en na afloop van het stappen, kan de omgeving van deze mensen overlast ondervinden. Politie en de jongerenwerkster hebben in Raamsdonkveer geconstateerd dat jongeren (vaak van jonge leeftijd) op straat indrinken voordat ze naar discotheek Oscars gaan. Dit doen ze in de openbare ruimte, wat verboden is volgens de APV. Bewoners ondervinden hier overlast van door het lawaai en afval dat de jongeren achterlaten. Na afloop vertrekken de meeste mensen naar huis of blijven ze nog even hangen op straat. Veelal zijn ze dan luidruchtig door de drank en worden ze baldadig of zelfs agressief. Vernielingen en geluidsoverlast zijn hiervan het gevolg. Aandachtspunt 2 Drugsoverlast; het aantal meldingen van drugsoverlast in 2012 is gestegen of was al hoog in beide gemeenten ten opzichte van 2011 (politiecijfers). Echter het gevoel van drugsoverlast bij de bewoners in 2011 was zeer laag (veiligheidsmonitor). Het is mogelijk dat bewoners steeds meer drugsoverlast constateren en dit eerder melden dan voorheen. Vaak werd er een melding gemaakt, maar trof de politie geen verdachten aan. Drugsoverlast kan het veiligheidsgevoel van omwonende aantasten en is daarom een aandachtspunt. 24

25 veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid thema 2.1: winkelgebied Dit thema heeft betrekking op het aantal winkeldiefstallen en inbraken. Verschil wordt gemaakt tussen incidenten met of zonder geweld. Er zijn in beide gemeenten geen grootschalige winkelgebieden, maar kleinschalige groeperingen van winkeliersbedrijven. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator Bron Gemeente feitelijke waarde Melding winkeldiefstal (zonder geweld) Melding winkeldiefstal (gevolgd door geweld) Melding inbraak winkel (zonder geweld) Melding inbraak winkel (gevolgd door geweld) Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: In beide gemeenten zijn geen grote winkelcentra. Lokale winkels (kleding, elektronica, supermarkten etc.) zijn in beide gemeenten over het algemeen gevestigd in winkelstraten. Alleen Raamsdonkveer kent een kleinschalig winkelcentrum genaamd Het Anker. Grootstedelijke problematiek rondom winkelcentra (parkeerproblemen, hangjongeren en ouderen, en zwervers) kent men niet of in mindere mate. Winkels in de gemeente Drimmelen De gemeente Drimmelen kent geen grote winkelcentra, zoals grote steden deze wel kennen. Beter kan gesproken worden van winkelstraten. Vier van de zes dorpen hebben winkelstraten. Er zijn verschillende soorten winkels, waaronder bijvoorbeeld supermarkten, kledingwinkels, slijterijen, doe-het-zelf zaken, drogisterij e.d. Grootstedelijke problematiek als parkeerproblemen en hangjongeren en ouderen, kent men in mindere mate of vrijwel niet. De ondernemersverenigingen in de gemeente Drimmelen zijn georganiseerd in het ondernemersplatform Drimmelen. Deze voeren samen met de gemeente, elk kwartaal een regulier overleg over de ontwikkelingen in de gemeente. Het aantal winkeldiefstallen in de gemeente Drimmelen lagen in de afgelopen vier jaar rond het gemiddelde van 11. Dit komt ongeveer overeen met het gemiddelde van de rest van de middelkleine gemeenten uit de regio Midden- en West Brabant. Alle aangegeven winkeldiefstallen in 2012 vonden in de kern Made plaats. Winkels in de gemeente Geertruidenberg Alleen het dorp Raamsdonkveer kent een klein winkelcentrum, genaamd Het Anker. In de idop van Raamsdonkveer (2012) kwam naar voren dat winkelcentrum Het Anker niet de sfeer en uitstraling heeft die de inwoners graag wel zouden willen zien. Panden staan leeg en zien er lelijk uit. De gemeente is bezig om het centrum opnieuw in te richten. Een extern bureau heeft een voorlopig ontwerp gemaakt (februari 2013) voor de herinrichting. Deze is gepresenteerd aan inwoners, ondernemers en andere belangstellenden. Over het algemeen waren de reacties van de aanwezigen positief. Eveneens als in de gemeente Drimmelen kan men in Geertruidenberg en Raamsdonkveer winkelstraten vinden. 25

26 De VOG (Verenigde Ondernemers Geertruidenberg) is de ondernemersvereniging voor ondernemers in de gemeente Geertruidenberg. Alle ondernemers uit de gemeente kunnen zich hierbij aansluiten. Het aantal winkeldiefstallen is in 2012 bijna verdubbeld ten opzichte van 2011 (van 23 naar 43 diefstallen). De verantwoordelijkheid voor het tegengaan van winkeldiefstal ligt bij de ondernemer zelf. Als men iets tegen de diefstallen wilt doen zal men zelf moeten investeren (camerabeveiliging, voldoende en veilige afroming, detectiepoortjes, trainen en opleiden van personeel). Gemeente en politie kunnen hen hierbij adviseren. Daarnaast is het van belang dat ondernemers of winkeliersverenigingen aangifte doen bij diefstal of inbraak. Mogelijk hebben in 2012 meer winkeliers aangifte gedaan van diefstal of inbraak bij de politie dan in Dit zou een goed teken kunnen zijn voor wat betreft de aangiftebereidheid onder de ondernemers. De daadwerkelijke oorzaak van de hoge aantallen is niet bekend. Conclusie problematiek Op basis van de politiecijfers kan het volgende geconcludeerd worden voor het thema winkelgebied: - Het aantal meldingen van winkeldiefstal in de gemeente Geertruidenberg is bijna verdubbeld in 2012 t.o.v In de gemeente Drimmelen zijn ze ongeveer gelijk gebleven. Er kan niet geconcludeerd worden of dit ligt aan de preventieve maatregelen die winkeliers treffen of de voorlichting vanuit de gemeenten of politie. Dit is echter wel een mogelijkheid, want door gezamenlijke inzet in 2011 is de aangiftebereidheid van winkeliers t.a.v. winkeldiefstallen mogelijk wel gestegen. - Winkelcentrum Het Anker in Raamsdonkveer heeft niet de sfeer en uitstraling die de inwoners graag zouden willen zien (idop Raamsdonkveer). Panden staan leeg en zien er lelijk uit. Momenteel is ontwerpbureau bezig met het definitieve ontwerp voor de herinrichting van het centrum (februari 2013). Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Winkeldiefstallen: Vooral in de gemeente Geertruidenberg (Raamsdonkveer) zijn het aantal meldingen van winkeldiefstallen hoog. Van 2011 op 2012 is het aantal meldingen zelfs verdubbeld. Oorzaken hiervan zijn niet bekend. Gem. Drimmelen: - De ondernemersverenigingen in de gemeente Drimmelen zijn georganiseerd in het ondernemersplatform Drimmelen. Elk kwartaal is er een regulier overleg tussen het ondernemersplatform en de gemeente. Hierbij gaat het vooral over de ontwikkelingen in de gemeente. Gem. Geertruidenberg: - Verenigde Ondernemers Geertruidenberg (VOG) is een ondernemersvereniging waarvan alle ondernemers lid kunnen worden. Diverse werkgroepen voeren activiteiten uit binnen de VOG. Zo zijn er o.a. de werkgroepen veiligheid/beveiliging en brandpreventie. Ondernemers nemen initiatief en zorgen voor hun eigen veiligheid; - In 2011 heeft de gemeente in samenwerking met de politie, advies gegeven aan de VOG werkgroep detailhandel over beveiliging en maatregelen ter voorkoming van winkeldiefstal, -inbraken en overvallen. Hierbij is ook aandacht besteed aan de promotie van Burgernet. Mogelijk is dat deze voorlichting heeft geleid tot het doen van meer aangiftes, waardoor het cijfer in 2012 hoger uit is gevallen. - Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) is een proces en instrument dat uitgegeven wordt door het CCV. Het keurmerk maakt het mogelijk om criminaliteit en overlast in een winkelgebied of op een bedrijventerrein terug te dringen. Het KVO zorgt dat ondernemers, gemeente, politie, brandweer en andere partijen structureel samenwerken aan de veiligheid. Als gekozen wordt voor het KVO moet dit een integrale samenwerking zijn waarbij alle partijen actief deelnemen. (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, 2012); - Promoten van Burgernet onder zowel winkelend publiek als de ondernemers. Dergelijke acties verhogen de pakkans van winkeldieven of inbrekers. 26

27 veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid thema 2.2: bedrijventerreinen Bedrijventerreinen zijn belangrijk voor de werkgelegenheid. De inrichting van deze terreinen, maar ook vormen van criminaliteit, kunnen invloed hebben op de veiligheid van deze terreinen. Diverse aspecten zijn o.a. inbraak, diefstal en overvallen op bedrijven en kantoren. Aspecten als verkeersveiligheid, brandveiligheid en externe veiligheid (ofwel de beheersing van risico s rond gevaarlijke stoffen) worden behandeld in veiligheidsveld 4: fysieke veiligheid. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator Bron Gemeente feitelijke waarde Inbraak bedrijf/kantoor Diefstal in/uit bedrijf/kantoor Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: In beide gemeenten kent men veel bedrijvigheid. In totaal zijn er 11 bedrijventerreinen in beide gemeente, waarvan de grootste in Raamsdonkveer (Dombosch I en II) en Made (Brieltjenspolder). In het bijzonder bij deze grotere terreinen nemen de ondernemers het heft in handen om criminaliteit gezamenlijk te bestrijden. Voorbeelden daarvan zijn het aanleggen van een Bollard systeem (Brieltjenspolder) en permanente camerabeveiliging (Dombosch I en II). Ondernemers zijn zelf verantwoordelijk voor het beveiligen van hun bedrijven (bedrijfsrisico). Doen ze dit niet, dan lopen ze eerder de kans om slachtoffer te worden van criminaliteit. Ondernemers moeten hun personeel, goederen en andere zaken goed beschermen en beveiligen tegen gevaren van zowel buitenaf (inbrekers, hackers, demonstranten, verkeer en brand) als binnenuit (criminele werknemers en brand/explosiegevaar). Uiteraard kunnen gemeente, brandweer en politie een rol spelen in de advisering over veiligheid op bedrijventerreinen. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor het openbaar gebied (onderhoud, verkeersveiligheid etc.) Bedrijventerreinen gemeente Drimmelen De gemeente Drimmelen heeft zeven bedrijventerreinen met elk een verschillende grootte. De grootste terreinen (11 tot 12 hectare) zijn gevestigd in Made (Brieltjenspolder en Stuivezand). Kleinere terreinen (3,5 tot 5 hectare) zijn gevestigd in Terheijden, Lage Zwaluwe, Hooge Zwaluwe en Wagenberg. De grotere bedrijventerreinen zijn kwetsbaarder voor o.a. criminelen en verkeersproblemen. Ondernemers van de Brieltjenspolder in Made hebben in samenwerking met de politie en gemeente een beveiligingssysteem (Bollard systeem) aangelegd. Mocht er een inbraakalarm bij een van de ondernemers afgaan, dan komen bij de uitgangswegen betonnen paaltjes uit de grond. De andere bedrijventerreinen kennen geen collectief beveiligingssysteem. Bedrijventerreinen gemeente Geertruidenberg In de gemeente Geertruidenberg zijn vier bedrijventerreinen gevestigd. Deze hebben bij elkaar een totaaloppervlakte van ruim 360 hectare. Dit komt overeen met 13,5% van de totale grondoppervlakte van de gehele gemeente. In Raamsdonkveer liggen de grootste terreinen, Dombosch (I en II) en De Pontonnier. In Geertruidenberg liggen de kleinere terreinen Dongeoever/Amerkant en Gasthuiswaard. Op Dombosch I en II hebben de ondernemers een collectief beveiligingsbedrijf ingehuurd. Alert Security verzorgt hier permanente camerabeveiliging. De andere bedrijventerreinen zijn te klein voor een 27

28 collectief beveiligingssysteem. Voor het terrein Dombosch I en II is daarnaast nog een BedrijvenInvesteringsZone (BIZ) opgericht. Vanuit het BIZ wordt de inrichting en veiligheidsmaatregelen op het terrein geregeld en bekostigd. Alle bedrijven die hier gevestigd zijn, betalen mee aan het BIZ. De gemeente is faciliterend aan het BIZ. Conclusie problematiek: Op basis van de bovenstaande cijfers kan (slechts) geconcludeerd worden voor het thema bedrijventerreinen, dat: - Het aantal meldingen van bedrijfs/kantoor inbraken in beide gemeenten is afgenomen. In 2012 zijn het aantal diefstallen uit een bedrijf/kantoor gestegen. Deze aantallen zijn niet schrikbarend hoog te noemen t.o.v. het totaal aantal bedrijven dat in beide gemeenten aanwezig is; - In de gemeente Drimmelen zijn de meeste bedrijven/kantoren in de (onbewaakte) poldergebieden slachtoffer van criminaliteit. Bedrijven/kantoren die hier gevestigd zijn hebben een relatief korte afstand met de omliggende snelwegen (A59 en N285). In 2012 waren vooral de bedrijventerreinen van Dombosch I en II, het slachtoffer van criminaliteit. De inbraken daar vonden voornamelijk plaats aan de randen van de terreinen. Eveneens als in de gemeente Drimmelen hoeven de criminelen niet ver te rijden voordat ze op de snelweg (A27) zitten. Hieronder vindt u een overzicht van de locaties van inbraken (groen) en diefstallen (blauw) in Beide kaarten zijn afkomstig uit het systeem van de politie. Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Bedrijfsinbraken en diefstallen: In beide gemeente is te zien dat criminaliteit vooral gepleegd wordt waarbij de afstand tussen het bedrijf/kantoor en de snelweg, relatief klein is. Deze onbewaakte vluchtroutes maken het aantrekkelijk voor criminelen om in te breken. Ondernemers zijn verantwoordelijk voor de beveiliging van hun eigen bedrijf en terrein. Dit wordt het bedrijfsrisico genoemd. - Ondernemers zijn zelf verantwoordelijk voor de beveiliging van hun bedrijf. Gemeente en politie kunnen hier een adviserende rol in spelen. Gem. Drimmelen: - Bedrijventerrein Brieltjenspolder in Made maakt gebruik van een collectief beveiligingssysteem (Bollard systeem) in samenwerking met politie en gemeente. - In september 2012 heeft er een inbraakgolf plaatsgevonden in het kassengebied. Ondernemers hebben hiervoor een eigen Vliegende Brigade opgericht. Gem. Geertruidenberg: - Bedrijventerrein Dombosch I en II maken gebruik van een permanent camerabewakingssysteem met daarbij surveillancetoezicht. Deze worden bekostigd vanuit het BIZ. Toezicht wordt uitgevoerd door Alert Security. - Gemeenten kunnen aansturen op het verantwoordelijkheidsgevoel van de ondernemers. Daarnaast biedt de nationale overheid keurmerken aan als Veilig Ondernemen. Hiervoor geldt dat dit integraal moet worden opgepakt, waarbij alle partijen (gemeente, politie en de ondernemers) inzet leveren. 28

29 veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid thema 2.3: uitgaan/horeca Onveiligheid rondom uitgaan/horeca komt vaak voor in de vorm overlast, vernielingen, bedreiging, geweld, gezondheidsschade door drank/drugs/uitputting en onveiligheidsgevoelens van stappers, ondernemers, omwonenden. Beide gemeenten hebben geen grote staplocaties/straten, zoals men die in de Brabantse grote steden wel kent (Breda, Oosterhout en Tilburg). Wel zijn er diverse kroegen/cafetaria s/cafés/kantines in beide gemeenten te vinden. Een van de grootste uitgaansgelegenheden binnen beide gemeenten is discotheek Oscars in Raamsdonkveer. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator Bron gemeente feitelijke waarde Melding geluidshinder horeca (bij politie) Melding geluidshinder horeca (bij gemeente meldpunt) Aantal reguliere en para commerciële horecagelegenheden (o.b.v. drank- en horecavergunning) % inwoners dat zich onveilig voelt op plaatsen rondom het uitgaansgelegenheden Geertruidenberg Drimmelen Gemeente Geertruidenberg Drimmelen Gemeente Veiligheidsmonitor 2011 Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg - - 1,7% - Drimmelen - - 1% - Politie- en gemeente cijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Veiligheidsmonitor 2011: Positieve afwijking Ongeveer gemiddeld Algemeen: In beide gemeenten kent men geen bruisend uitgaansleven, zoals men dit in grote steden als Breda, Oosterhout en Tilburg wel heeft. Het merendeel van de jongeren en volwassenen gaat in deze steden stappen. Lokaal heeft men in beide gemeenten kroegen en cafés, waar de inwoners een leuke en gezellige avond kunnen beleven. In Raamsdonksveer is een discotheek gevestigd. Naast een leuk avondje vermaak, kent uitgaan ook negatieve aspecten als ruzies, geweld, drank- en drugsmisbruik en vernielingen. In de weekenden zullen deze negatieve aspecten vaker plaatsvinden dan doordeweeks. Cijfers van de politie over deze negatieve incidenten tijdens het stappen, worden niet specifiek weggezet onder het thema uitgaan. Zo valt een mishandeling tijdens het stappen onder eenvoudige of zware mishandeling. Specifieke gegevens over incidenten moeten worden opgezocht in de politiemutaties. Omdat deze incidenten onregelmatig voorkomen, zeggen ze niets over de mate van uitgaansgeweld of misdrijven/overtredingen binnen de gemeente. Hierover kunnen geen uitspraken worden gedaan. Wet- en regelgeving Sinds 1 januari 2013 geldt de nieuwe Drank- en Horecawet. De gemeente ziet toe op naleving van de regels. Alleen horecagelegenheden met een geldige Drank- en Horecavergunning mogen alcohol schenken aan publiek in hun bedrijf. Naast de Drank- en Horecavergunning moeten horecabedrijven zich ook houden aan geluidsvoorschriften en de exploitatievergunning. Geluidsmetingen bij horecabedrijven worden in opdracht van de gemeente (bij klachtenmeldingen) door de omgevingsdienst West-Brabant uitgevoerd (sinds 2013). Na de geluidsmetingen krijgt de gemeente de meetrapportages toegezonden waarna er zo nodig juridische acties ondernomen worden. Een buitengewoon 29

30 opsporingsambtenaar (BOA) kan aangesteld worden om toezicht te houden op de Drank- en Horecawet. Voorheen werd dit uitgevoerd door de Voedsel- en Warenautoriteit, maar dit is overgegaan naar de gemeenten. In beide gemeenten is men in 2008 met een pilot gestart waarbij een gemeentelijke BOA dit toezicht is gaan uitoefenen voor twee jaar (gefinancierd door het Rijk). Uitkomsten van de pilot waren positief, maar hebben in beide gemeenten niet geleidt tot het specifiek aanstellen van een BOA Drank- en Horecatoezicht. Uitgaan in de gemeente Drimmelen Zoals eerder is vermeld kent ook de gemeente Drimmelen geen grote uitgaansgelegenheden/gebieden. Toch gaan veel jongeren en volwassenen uit Drimmelen vaak op stap in het weekend. Populaire en nabije uitgaanslocaties in Noord-Brabant zijn Oosterhout, Breda, Tilburg en Eindhoven. Deze steden zijn goed te bereiken met het openbaar vervoer. Op zaterdagnacht (02.00, en uur) rijdt er een zogenaamde uitbus vanuit Breda naar o.a. Terheijden, Wagenberg en Made. Het nadelige effect van deze uitbus is dat bij terugkomst, de stappers richting huis lopen/fietsen en vernielingen aanrichten of luidruchtig over straat gaan. Dit was in 2009 in het centrum van Made en Terheijden het geval. Als men binnen de gemeente Drimmelen uit wilt gaan zullen ze vooral naar een lokaal café gaan. In totaal zijn er 28 cafés (eveneens gecombineerd met hotel/restaurant/sporthal/bar) in de gemeente, waarvan de meeste in Made, Terheijden en Drimmelen. De sluitingstijden voor de horeca zijn opgenomen in artikel 2:29 van de APV. Alle horecagelegenheden moeten gesloten zijn van maandag tot en met vrijdag tussen 01:00 uur en 05:00 uur. Voor zaterdag en zondag geldt dit tussen 02:00 uur en 05:00 uur. Voor droge horecagelegenheden (waar geen alcohol geschonken wordt zoals cafetaria s en grillrooms) geldt een afhelp-halfuur. In dit half uur kan de horecaondernemer zijn laatste klanten na sluitingstijd afhelpen. Na dit halfuur moet de horecaonderneming dicht zijn. Uitgaan voor jongeren beneden de 16 jaar wordt niet in de gemeente gefaciliteerd. Jongeren onder de 16 jaar zullen vooral naar de pr!k-avonden (alcoholvrij) van discotheek Oscars gaan in Raamsdonkveer. Het aantal meldingen van geluidsoverlast bij horeca (politiemeldingen), zijn in de gemeente Drimmelen relatief hoog (37 in 2012). De 39 meldingen in 2011 zijn voor een groot deel te wijten aan een aantal nieuwe uitbaters van de horecagelegenheden. Ondanks preventieve gesprekken tussen de uitbaters, wijkagent en de gemeente, hebben de uitbaters toch de grenzen opgezocht en overschreden. In de komende jaren blijft dit een extra aandachtspunt voor het toezicht- en handhavingsteam van de gemeente. Uit de veiligheidsmonitor van 2011 blijkt dat slechts 1% van de inwoners zich niet veilig voelt rondom uitgaansgelegenheden. Uitgaan in de gemeente Geertruidenberg: In Raamsdonkveer zit de enige discotheek van de gemeente. Vanuit de gehele regio komen, vooral jongeren, naar Oscars toe om uit te gaan. De minimale leeftijd is 16 jaar, tenzij anders is aangegeven. Eens in de maand worden hier pr!k georganiseerd, waarbij alleen jongeren van 12 tot en met 15 jaar binnen mogen. Tijdens deze avonden wordt géén alcohol geschonken. Echter weerhoudt dit de jongeren niet om vooraf te drinken op straat. Alcoholgebruik onder jongeren wordt behandeld bij veiligheidsveld 3: Jeugd en Veiligheid. De exploitant van Oscars heeft, voor het voorkomen van overlast, een zogenoemd 'sus-team' ingehuurd. Deze mensen houden te voet de openbare orde in de gaten in de omliggende straten en zijn bedoeld om overlast voor de woonomgeving te voorkomen. In totaal zijn er 22 cafés (mogelijk gecombineerd met een eetgelegenheid) verdeeld over de drie dorpen. De meeste zijn gevestigd in Raamsdonkveer en Geertruidenberg. De sluitingstijden voor de horeca zijn opgenomen in artikel 2:29 van de APV. Alle horecagelegenheden moeten gesloten zijn van maandag tot en met vrijdag tussen 02:00 uur en 05:00 uur. Voor zaterdag en zondag geldt dit tussen 03:00 uur en 05:00 uur. Het aantal meldingen van geluidsoverlast (politiemeldingen), zijn in de gemeente Geertruidenberg relatief laag (7 in 2012). Uit de veiligheidsmonitor van 2011 blijkt dat slechts 1,7% van de inwoners zich niet veilig voelt rondom uitgaansgelegenheden. 30

31 Conclusie problematiek: Op basis van eerdergenoemde cijfers en bestaande wet- en regelgeving (APV) kan het volgende geconcludeerd worden over uitgaan/horeca: - Het aantal meldingen bij gemeenten van geluidsoverlast betreffende de horeca is minimaal. Dit wil overigens niet zeggen dat omwonende geen overlast ervaren. Wellicht melden ze de overlast niet zo snel of denken ze dat dit de volgende keer wel minder zal zijn. In 2012 was wel opvallend dat er 24 meldingen zijn gedaan in Lage Zwaluwe. Dit hoge aantal is te verklaren omdat de melder op nog geen 3 meter afstand woont van de horecagelegenheid die de overlast veroorzaakt. Echter blijft deze uitbater wel binnen de geluidsnormen die zijn vastgelegd in de wet. - Een buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA) wordt opgeleid voor een afgebakend vakgebied. Op dit moment beschikken beide gemeenten (nog) niet over een bevoegde BOA voor de toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawetgeving. Op dit moment handhaaft alleen de politie bij overtredingen. Sinds de komst van de nieuwe Drank- en Horecawet 2013 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering, toezicht en handhaving van het beleid. Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Geen bevoegde BOA: Sinds de komst van de nieuwe Drank- en Horecawet (2013) is de burgemeester verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet. In beide gemeenten is nog geen gemeentelijke toezichthouder aangewezen. De politie is in beginsel geen toezichthouder, maar verantwoordelijk voor handhaving van de openbare orde. Geluidsoverlast: Vooral in Lage Zwaluwe was het aantal meldingen van geluidsoverlast erg hoog (24 meldingen in 2012). De verklaring hiervan kunt u in bovenstaande tekst conclusie problematiek teruglezen. - In beide gemeenten is de burgemeester verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van de: 1. Drank- en Horecawet (nieuw sinds 2013); 2. Sluitingstijdenwet volgens APV art. 2: Exploitatievergunning. Politieambtenaren zijn in beginsel geen toezichthouder. De afdeling Toezicht en handhaving is verantwoordelijk voor de uitvoering. Gem. Drimmelen: - Bij een nieuwe uitbater vindt een kennismakingsgesprek plaats op initiatief van de AOV er en de wijkagent. Tijdens dit gesprek maakt men kennis met elkaar en bespreek men de regels binnen de gemeente. Gem. Geertruidenberg: - Bij een nieuwe uitbater vindt een gesprek plaats tussen de burgemeester en desbetreffende ambtenaar die verantwoordelijk is voor het Drank- en Horecabeleid. - Als een inwoner een melding maakt van geluidsoverlast bij een horecagelegenheid, dan komt de omgevingsdienst Midden- en West Brabant een meting doen. Het rapport wordt vervolgens opgestuurd naar de gemeente die daarna verdere actie kan ondernemen. - Aanstellen of opleiden van een bevoegde BOA. Beide gemeenten hebben meegedaan aan een pilot van 2008 t/m De resultaten hiervan waren positief, maar hebben niet geleid tot het aanstellen van een vaste BOA voor het handhaven en toezien op de Drank en Horecawet; - In overleg met de 11 gemeenten uit politiedistrict de Baronie, wordt momenteel gekeken naar een aantal opties voor het gezamenlijk aannemen/inhuren van Boa s. - Bij stelselmatige overlast kan een gesprek worden aangegaan tussen de uitbater en de overlastmelder. Samen kan men mogelijk tot een oplossing komen. Gemeente en/of de wijkagent kunnen hierin een bemiddelende rol spelen. Op het moment dat dit niet werkt, heeft de politie/gemeente wellicht de mogelijkheid om handhavend op te treden. Hierbij moet per casus bekeken worden op welke gronden gehandhaafd kan worden (exploitatievergunning, APV, etc.) 31

32 veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid thema 2.4: evenementen Het aantal evenementen is in de loop der jaren toegenomen. Mensen (vooral jongeren) hebben meer vrije tijd en meer te besteden. Naast de positieve aspecten (naamsbekendheid, vermaak bezoekers, opbrengsten etc.), brengen evenementen ook risico s met zich mee. De bekendste risico s zijn: brand, noodweer, verkeer, verdringing/paniek in menigten, geweld en diefstal en de gezondheidsrisico s door alcohol/drugs/uitputting. De organisator van het evenement is verantwoordelijk voor de beheersing van de risico s en moet veiligheidsmaatregelen treffen. De gemeente is verantwoordelijk voor de vergunningverlening en in dat kader voor het vaststellen van vergunningsvoorwaarden, alsmede voor de handhaving van die voorwaarden. De gemeente wint advies in bij operationele diensten (politie/brandweer/ghor) over de op te leggen veiligheidsvoorwaarden (preventief en voorbereidend). Bij openbare ordeverstoringen is de burgemeester verantwoordelijk en kan hij/zij maatregelen treffen (noodverordening, afgelasting en/of inzet van politie/me bij openbare orde verstoringen). Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator bron gemeente feitelijke waarde Totaal aantal afgegeven evenementenvergunningen Geluidshinder evenement Gemeente Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: In beide gemeente kent men een groot aantal evenementen per jaar. De meeste van deze evenementen worden gecategoriseerd als kleine of middelgrote evenementen. De omschrijving van een evenement staat omschreven in artikel 2:24 van de APV (begripsbepaling). Het is verboden zonder een vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren. De specifieke eisen voor een evenementenvergunning staan omschreven in artikel 2:25 van de APV. Alle evenementen moeten voldoen aan de daarvoor gestelde voorwaarden. Bij voorwaarden moet gedacht worden aan geluid, eindtijden, gezondheidsrisico s, brandveiligheid enzovoort. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van de afgegeven vergunningen. Daarnaast wordt bij het afgeven van de vergunningen advies ingewonnen bij o.a. politie, brandweer en GHOR, over diverse veiligheidsaspecten (brand- en gezondheidsrisico, soort publiek en inzet van personeel). In beide gemeenten heeft men een evenementennota opgesteld. Deze nota s geven het beheer (beleid) aan van de evenementen voor de vastgestelde jaren. De evenementennota in de gemeente Drimmelen is afkomstig uit 2006 en moet worden geactualiseerd. Een eenduidige uitleg van de evenementennota schept duidelijkheid voor zowel de organisatoren als de bewoners. Evenementen gemeente Drimmelen De gemeente Drimmelen kent een groot aantal vaste evenementen (Vlaggetjesdagen Drimmelen, Havenfeesten Lage Zwaluwe, Terheijdense Zomerfeesten, Top 100 Made, carnaval enz.). Veel van deze evenementen vinden plaats in de buitenlucht, al dan niet in een tijdelijke tent. Naast de vaste evenementen kent men ook veel evenementen die niet jaarlijks plaatsvinden en kleinschaliger van karakter zijn. Dit zijn bijvoorbeeld buurt- en straatfeesten, barbecues, braderieën en sportevenementen. De Toezicht en Handhavingsnota van 2012 omschrijft dat de gemeente jaarlijks ongeveer 25 gebruiksvergunningen verleent voor evenementen met een grootschalig karakter. Van deze 25 grotere evenementen worden 32

33 ongeveer 16 evenementen gecontroleerd op veiligheid. De terugloop van het aantal te controleren evenementen is verklaarbaar door het steeds professioneler worden van de evenementenorganisaties en doordat men steeds vaker zelf het belang van veiligheid inziet. Naast eerdergenoemde nota s beschikt de gemeente Drimmelen sinds 2012 over een beleidsnota geluid bij buitenevenementen. Deze is opgesteld omdat bij de gemeente steeds vaker klachten binnenkwamen van geluidsoverlast bij buitenevenementen. Daarnaast ontbrak bij de gemeenten een toetsingskader en handhavingsprotocol voor geluidsoverlast bij buitenevenementen. De evenementennota van 2006 moet nog worden geactualiseerd. Evenementen in de gemeente Geertruidenberg De gemeente Geertruidenberg kent eveneens een groot aantal vaste terugkerende evenementen (Rondje Den Berg, Vestingfeesten, Cajun en Zydecofestival, Dollemansdagen, Veerse dag, kermissen, carnaval enz.). In 2012 had men 22 kleine evenementen (buurt- en straatfeesten), 45 evenementen met een lokaal karakter (kermis) en 14 met een bovenregionaal karakter (Veerse dag, Cajun en Zydecofestival). Bij evenementen die plaatsvinden nabij een woonomgeving, kunnen klachten en kritische geluiden worden geuit door de omwonenden. Dit gaat vooral over geluidsoverlast en parkeerproblemen. Vanwege de belangen van omwonenden houdt de gemeente hier rekening mee. Zo stelt men een maximaal aantal evenementen vast en bekijkt men de aard van evenementen die op een bepaalde locatie worden gehouden. Carnaval Eén van de grootste evenementen in de provincie Noord-Brabant is carnaval. In beide gemeenten wordt dit uitbundig gevierd. Zo vinden er carnavalsoptochten plaats in de verschillende kernen en zijn de kroegen en cafés open gedurende de 5 carnavalsdagen (vrijdag t/m dinsdag). Voor velen is het een feest waarbij alles mag en niets moet. Veel mensen drinken tijdens deze dagen (te)veel alcohol. Hierbij zitten ook jongeren onder de 16 jaar die alcohol drinken. Horeca en gemeenten werken samen aan een alcoholvrij carnaval voor de jeugd. Afgelopen jaren heeft de gemeente Geertruidenberg met horecaondernemers samengewerkt door een bandjessysteem in te voeren. Jongeren vanaf 16 jaar kregen een bandje waarmee ze licht alcoholische dranken konden krijgen. Voor de jongeren vanaf 18 jaar was er een ander kleur bandje beschikbaar, voor het verkrijgen van lichte- en sterke alcoholische dranken. Naast de gevaren van alcohol, slaan ook veel inbrekers toe tijdens deze dagen. De politie heeft in 2012 en 2013 de actie Stop de Carnavalskraker gehouden. Carnavalsen vakantievierders worden opgeroepen maatregelen te treffen die moeten voorkomen dat er tijdens het feest/vakantie bij hen wordt ingebroken. Conclusie problematiek: Op basis van gesprekken binnen de beide gemeenten met diverse afdelingen, kan het volgende geconcludeerd worden voor het thema evenementen: - De meest genoemde problemen die men bij evenementen constateert zijn geluidsoverlast en parkeerproblemen. Echter is het voor de gemeente niet altijd mogelijk om het alle betrokkenen naar hun zin te maken. In de vergunningen worden de nodige voorschriften en beperkingen opgenomen om de nadelige effecten te voorkomen of tot een aanvaardbaar niveau te verminderen. Daarnaast probeert men door zorgvuldige afspraken tussen de organisator, gemeente en politie, te voorkomen dat er veiligheidsproblemen ontstaan. In elke gemeente moeten organisatoren van grotere evenementen een compleet veiligheidsplan aanleveren, waarin wordt aangegeven hoe ze de veiligheid van de organisatie, artiesten en bezoekers gaan waarborgen. Het aanleveren van een dergelijk veiligheidsplan maakt onderdeel uit van het vergunningsverleningsproces. Organisatoren van grote evenementen zien tegenwoordig in dat ze het zichzelf niet meer kunnen permitteren om slecht om te gaan met de veiligheid. 33

34 Dit is gebleken na incidenten op grote evenementen als Pukkelpop, Veronica Sunset Grooves ( strandrellen Hoek van Holland ) en de Love Parade. - Carnaval is voor beide gemeenten één van de grootste evenementen van het jaar. Nadelige effecten als dronkenschap (vooral onder jongeren) en toenemende aantal woninginbraken tijdens deze dagen, hebben de aandacht nodig vanuit zowel de gemeente, politie, horecaondernemers en bewoners (ouders en hun kinderen). Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Geluidsoverlast bij evenementen: In beide gemeenten zijn de totale aantallen van overlastmeldingen bij de politie voor evenementen miniem. Toch is gebleken dat er wel degelijk geluidsoverlast geconstateerd wordt bij evenementen. Ook vanwege het grote en toenemende aantal evenementen per jaar, is dit een aandachtspunt. In de gemeente Drimmelen heeft dit in 2012 geleid tot het opstellen van de beleidsnota geluid bij buitenevenementen. Verkeers- en parkeerproblemen: Naast geluidsoverlast is verkeers- en parkeeroverlast één van de problemen bij evenementen. Omwonenden kunnen hun auto nergens kwijt of kunnen de straat niet inrijden omdat deze is afgesloten voor het evenement. Communicatie met de bewoners en een goed verkeersplan kunnen deze problemen wegnemen of verminderen. Carnaval: De voorbereiding voor carnaval verdient de nodige aandacht van gemeente, politie, horecaondernemers en bewoners (zowel ouders als kinderen). Dit vanwege de eerdergenoemde risico s tijdens carnaval (dronkenschap en inbraken) - Bij meldingen van geluidsoverlast komt de omgevingsdienst Midden- en West Brabant, metingen doen. Deze rapporteren vervolgens aan de gemeente die hier vervolgens actie op ondernemen. Dit kan gevolgen hebben voor de toekomst van een evenement en het verlenen van de vergunning. Gem. Drimmelen: - In 2012 is de beleidsnota geluid bij buitenevenementen opgesteld. Deze beleidsregel heeft tot doel, door het stellen van regels, tegemoet te komen aan de handhavingsvraag van omwonenden en de wens van het college om duidelijkheid te brengen in het spanningsveld evenement en geluidsoverlast bij buitenevenementen - Per evenement wordt bekeken of een verkeersplan nodig is en hoeveel verkeersregels daarbij ingezet moeten worden; - Verkeersregelaars kregen in principe bij ieder evenement instructies van de politie. Omdat dit voor (vrijwillige) verkeersregelaars en de politie veel tijd kost worden instructies gegeven via e- learning. Daarnaast zijn voor 2013 acht algemene instructieavonden georganiseerd; - Verkeersregelaars zijn personen ouder dan 16 jaar die bij een evenement het verkeer regelen door stop- en/of oprijtekens te geven. De organisator van een evenement is zelf verantwoordelijk voor de werving van verkeersregelaars. Verkeersregelaars zijn alléén vereist indien daadwerkelijk stop- of oprijtekens moeten worden gegeven. - Draaiboek opgesteld door de politie en aangevuld door de gemeente; - Politieactie Stop de Carnavalskraker (waarschuwen voor woninginbraken) - Het opstellen van één gezamenlijk evenementenbeleid, al dan niet in samenwerking met de overige 9 gemeenten uit politiedistrict de Baronie. Hierin kunnen o.a. duidelijke geluidsnormen worden afgesproken en kan men het gezamenlijke handhavingsbeleid formuleren die men gaat toepassen. - Momenteel zijn er geen beleidsversterkingen nodig. Opstellen van een gezamenlijk draaiboek carnaval met de 6 Dongenmond gemeenten. 34

35 veiligheidsveld 2: bedrijvigheid en veiligheid thema 2.5: toerisme en recreatie Dit thema heeft betrekking op de onveiligheid die zich kan voordoen in en rondom recreatiegebieden (vooral de Biesbosch) in beide gemeenten. Verschillende vormen van criminaliteit kunnen zich hier voordoen (diefstal uit of van vaartuigen, geweldplegingen, overlast, vernielingen, milieuvervuiling, alcohol en drugsgebruik, drugshandel etc.). Echter hebben politie en gemeente beperkt zicht op recreatiegebieden, dit is vooral bij de Biesbosch het geval. Recreatie- en natuurgebieden zijn veelal afgelegen van de bewoonde wereld en moeilijk toegankelijk voor voer- en vaartuigen. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator bron gemeente feitelijke waarde Melding diefstal uit/vanaf vaartuig Melding diefstal van vaartuig Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: In beide gemeenten is veel te doen voor dagjesmensen en toeristen. Zo kan men verschillende bezienswaardigheden bezoeken en activiteiten doen als fietsen, wandelen, varen, waterrecreatie en zwemmen. Beide gemeenten beschikken over een VVV-voorziening waar men informatie kan vinden of activiteiten kan boeken. Het grootste recreatie- en natuurgebied is de Biesbosch. Het nadeel van dit omvangrijke gebied is dat het erg afgelegen liggen van de bewoonde wereld (omringt met water) en dat er bij de veiligheidspartners nauwelijks zicht is op wat er zich in dit gebied afspeelt. Daarnaast zijn sommige gebieden van de Biesbosch moeilijk toegankelijk voor voertuigen/vaartuigen van hulpdiensten. Sinds februari 2013 is een nieuwe blusboot in gebruik genomen door de brandweer. De boot, die in Drimmelen ligt, wordt ook ingezet voor de politie en ambulancediensten. Biesbosch Voor beide gemeenten vormt het Nationaal Park de Biesbosch het uithangbord als het gaat om toerisme en recreatie. Een groot deel van de Biesbosch, dat binnen de gemeentegrenzen van de gemeente Drimmelen valt, is alleen per boot bereikbaar. Het Nationaal Park wordt vooral bereikt vanuit de havens in Lage Zwaluwe en Drimmelen. Voornamelijk in de zomer periode trekt de Biesbosch veel toeristen aan. Dit brengt automatisch veiligheidsrisico s met zich mee. Te denken valt hierbij aan diefstallen, vernielingen, aantasting van de natuurwaarden in brede zin, parkeeroverlast, verhoging van kans op geweldsmisdrijven en gezondheidsproblemen, mogelijk in combinatie met alcohol- en drugsgebruik. De ligging van het Nationaal Park in twee provincies, 4 gemeenten, 2 veiligheidsregio s, 3 politie-eenheden en een aantal belangrijke belanghebbenden, zoals Staatsbosbeheer en waterbedrijf Evides, maken het toezicht en handhaving binnen het gebied niet eenvoudiger. Het Parkschap de Biesbosch heeft een veiligheidscoördinator aangesteld die probeert de diverse partners op het gebied van toezicht en handhaving in de Biesbosch samen te laten werken. Daarvoor zijn afspraken nodig over inzet van mensen en materieel, maar ook over de wijze van toezicht en optreden. 35

36 Conclusie problematiek: Op basis van de politiecijfers en gesprekken binnen beide gemeenten, kan het volgende geconcludeerd worden voor het thema toerisme en recreatie: - De afgelopen jaren ziet men een stijging van het aantal meldingen van diefstal uit/vanaf een vaartuig, vooral in de gemeente Geertruidenberg (in 2012 zijn er 20 meldingen geweest). Dieven hebben het voornamelijk gemunt op buitenboordmotoren en benzine. Het aantal meldingen van diefstallen van vaartuigen is in 2012 in beide gemeenten met 1 melding gedaald. De aantallen zijn weliswaar relatief laag (6 diefstallen in gemeente Geertruidenberg en 11 in gemeente Drimmelen), maar is wel een punt van aandacht voor o.a. de politie, de haven(meester) en de eigenaren van vaartuigen. - Nationaal Park de Biesbosch is een enorm en onoverzichtelijk gebied door de vele natuur. Overzicht en toezicht in dit gebied is hierdoor vrij lastig. Vooral in de zomer periode trekt de Biesbosch veel toeristen aan. Dit brengt automatisch veiligheidsrisico s met zich mee. Te denken valt hierbij aan diefstallen, vernielingen, aantasting van de natuurwaarden in brede zin, parkeeroverlast, verhoging van kans op geweldsmisdrijven en gezondheidsproblemen, mogelijk in combinatie met alcohol- drugsgebruik. Wat is het probleem? Wat is de huidige aanpak? Wat zijn mogelijke beleidsversterkingen? Bereikbaarheid en toezicht Biesbosch: Nationaal Park de Biesbosch heeft een totaaloppervlakte van 9000 hectare. Er zijn weinig verharde wegen in het natuurgebied, waardoor sommige delen alleen over het water bereikt kunnen worden. Dit maakt het voor de toezicht- en hulpverleningsdiensten niet gemakkelijk om zich door het gebied te verplaatsen. Diefstallen uit/vanaf vaartuigen en diefstallen van vaartuigen: Afgelopen jaren is er een stijging te zien van het aantal meldingen diefstallen vanaf/uit vaartuigen. Dieven hebben het vooral gemunt op (jacht)havens en gaan daarbij op zoek naar slecht beveiligde vaartuigen en/of waardevolle spullen. De buit bestaat veelal uit buitenboordmotoren, watertanks en benzine. Vaak worden meerdere vaartuigen op een dag/nacht aangedaan door de dieven. Gem. Drimmelen: - De gemeente Drimmelen stimuleert de handhavingspartners om meer met elkaar samen te werken. Daarnaast adviseert en ondersteunt men het Parkschap. Het Parkschap heeft een veiligheidscoördinator aangesteld die probeert de diverse partners op het gebied van toezicht en handhaving in de Biesbosch samen te laten werken. - Op dit moment wordt hier niet expliciet aandacht aan besteed vanuit de gemeenten en politie. Gem. Drimmelen: - Actief participeren in het integraal veiligheidsoverleg Biesbosch met als doel meer zicht te krijgen op de problematiek in het gebied. - Stimuleren van havenmeesters om jachthavens beter te beveiligen (camerabewaking, toegangscontrole met pasjes en/of sleutels). De eigenaren van vaartuigen attenderen goed op hun spullen te letten en hun motoren van goed hang- en sluitwerk te voorzien. 36

37 TUSSENSTAND: MOGELIJKE PRIORITEITEN BEDRIJVIGHEID EN VEILIGHEID Op basis van de beschrijving hiervoor van problematiek en aanpak binnen het veld bedrijvigheid en veiligheid, kunnen er géén prioriteiten worden toegekend voor beide gemeenten. De aanpak van problemen binnen de andere vier veiligheidsvelden verdienen een hogere prioriteit. Aandachtspunten: Ondanks dat er geen prioriteiten benoemd kunnen worden aan de hand van de beschikbare gegevens, zijn er voor beide gemeenten wel een vijftal gezamenlijke en twee specifieke aandachtspunten te benoemen: Aandachtspunt 1 (Geluids)overlast horeca; horecabedrijven en omwonenden kunnen op gespannen voet met elkaar samenleven. Hierbij gaat het veelal over geluidsoverlast die doorgaat tot sluitingstijd en vaak verder gaat op straat (02.00 of uur). Na afloop kunnen klanten van deze horecagelegenheden voor overlast zorgen bij het naar huis gaan. Vernielingen, schreeuwen en roepen over straat en mogelijk zelfs geweldsincidenten, zijn voorbeelden van deze overlast. Bij stelselmatige overlast is het eerst aan de omwonenden om een gesprek aan te gaan met de horeca eigenaar. Komen beide er niet gezamenlijk uit, dan kunnen politie en gemeente optreden als bemiddelingspersoon. Veelal blijft de horecaondernemer net onder de geluidsnormen, maar ondervinden de buren hier wel last van. Prioriteit 2 (Geluids)overlast bij evenementen; in beide gemeenten vinden veel evenementen plaats en het aantal blijft licht stijgen. Tijdens buitenevenementen of feesten in een evenemententent, kan het geluid zich veel gemakkelijker verspreiden door de openbare ruimte (geen geluidsisolatie). Omwonenden kunnen soms op kilometers afstand verderop meegenieten van het evenement. Vanuit de gemeente (vergunningverlener) moet in goed overleg met de organisator, afspraken worden gemaakt over o.a. geluidsversterkers, de bass, inlichting/communicatie van omwonenden en de eindtijden. Echter is het voor de gemeente niet altijd mogelijk om het voor alle betrokkenen naar hun zin te maken. In de vergunningen worden de nodige voorschriften en beperkingen opgenomen om de nadelige effecten te voorkomen of tot een aanvaardbaar niveau te verminderen. Het is dus belangrijk om deze evenementen zo veilig en plezierig mogelijk te laten verlopen voor iedereen. Aandachtspunt 3 Aanstellen van een BOA voor toezicht en handhaving Drank- en Horecawet; sinds de komst van de nieuwe Drank- en Horecawet (2013) is de burgemeester verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet. In beide gemeenten is nog geen gemeentelijke toezichthouder aangewezen. De politie is in beginsel geen toezichthouder, maar verantwoordelijk voor handhaving van de openbare orde. Binnen de 11 gemeenten uit politiedistrict de Baronie, is men momenteel aan het onderzoeken of men kan komen tot een gezamenlijke regeling betreffende het aannemen van één of meerdere Boa s voor de toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet. Aandachtspunt 4 Inbraken en diefstallen in kantoren/bedrijven; in beide gemeenten zijn veel bedrijven en kantoren gevestigd op verschillende bedrijventerreinen of andere locaties. Men kent gezamenlijk in totaal 11 bedrijventerreinen. De meeste van de ondernemers hebben zich vertegenwoordigd in een ondernemersvereniging. Beveiliging en toezicht op de bedrijfspanden en terreinen, is de verantwoordelijkheid van de ondernemers zelf (bedrijfsrisico). Echter kunnen politie en gemeente de ondernemersverenigingen of onafhankelijke ondernemers advies geven voor de beveiliging van hun panden en terreinen. Bij inbraakgolven kan de politie en gemeente daarnaast inspringen als adviseur. 37

38 Aandachtspunt 5 Diefstal vanaf/uit vaartuig; in de afgelopen jaren is er een stijging te zien van het aantal meldingen van diefstallen vanaf/uit vaartuigen. Dieven hebben het vooral gemunt op (jacht)havens en gaan daarbij op zoek naar slecht beveiligde vaartuigen en/of waardevolle spullen. De buit bestaat veelal uit buitenboordmotoren, watertanks en benzine. Vaak worden meerdere vaartuigen op een dag/nacht aangedaan door de dieven. Momenteel wordt door politie en gemeenten geen expliciete aandacht besteedt aan deze vorm van criminaliteit. Specifiek voor Gemeente Geertruidenberg: Winkeldiefstallen; Binnen de gemeente Geertruidenberg was in 2012 een flink aantal meldingen van winkeldiefstallen gedaan (43 in 2012 t.o.v. 23 in 2011). Dit kan twee oorzaken hebben te weten: het aantal diefstallen zijn daadwerkelijk toegenomen doordat er meer winkeldieven actief zijn geweest of de aangiftebereidheid onder de winkeliers is toegenomen (door advies van politie en gemeente). Onderzocht kan worden of winkeliers eerder aangifte doet als voorheen van winkeldiefstallen. Specifiek voor Gemeente Drimmelen: Bereikbaarheid en toezicht Biesbosch; Nationaal Park de Biesbosch heeft een totaaloppervlakte van 9000 hectare en is één van de grootste natuurgebieden van ons land. Er zijn weinig verharde wegen in het natuurgebied, waardoor sommige delen alleen over het water bereikt kunnen worden. Dit maakt het voor de toezicht- en hulpverleningsdiensten niet gemakkelijk om zich door het gebied te verplaatsen. Vooral in de zomer periode trekt de Biesbosch veel toeristen aan. Dit brengt automatisch veiligheidsrisico s met zich mee. Te denken valt hierbij aan diefstallen, vernielingen, aantasting van de natuurwaarden in brede zin, parkeeroverlast, verhoging van kans op geweldsmisdrijven en gezondheidsproblemen, mogelijk in combinatie met alcoholgebruik. Het Parkschap de Biesbosch, waarbij het toezicht over de Biesbosch is belegd, heeft een veiligheidscoördinator aangesteld die probeert de diverse partners op het gebied van toezicht en handhaving in de Biesbosch samen te laten werken. 38

39 veiligheidsveld 3: jeugd en veiligheid thema 3.1: overlastgevende jeugd(groepen) In elke gemeenten zijn groepen jongeren actief. Groepen jongeren hebben net als iedereen de vrijheid om te bewegen, zich te vermaken en te recreëren in de openbare ruimte. Natuurlijk moeten zij zich net als iedereen wel aan de regels houden die binnen de gemeente gelden (APV). Dit thema heeft betrekking op het overtreden van die regels en het veroorzaken van overlast door jongeren. Veel voorkomende problemen zijn geluidsoverlast, intimiderend/luidruchtig aanwezig zijn, zwerfvuil achterlaten en het aanrichten van vernielingen en andere vormen van kleine criminaliteit. Veel van deze problemen hebben invloed op de veiligheid en leefbaarheid in de buurt. Cijfers Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn: Indicator bron Gemeente/ feitelijke waarde Vandalisme/baldadigheid Melding overlast jeugd Aantal aanvaarbare jeugdgroepen Aantal hinderlijke jeugdgroepen Aantal overlastgevende jeugdgroepen Politie/VNG-BVH-model Politie/VNG-BVH-model Overzicht jeugdgroepen (politie) Overzicht jeugdgroepen (politie) Overzicht jeugdgroepen (politie) Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Geertruidenberg Drimmelen Politiecijfers: Positief t.o.v. vorig jaar Negatief t.o.v. vorig jaar Algemeen: Jeugdgroepen zijn van alle tijden. Het gezamenlijk optrekken met leeftijdsgenoten behoort tot het normale proces van volwassen worden. De meeste van deze groepen zorgen niet voor problemen of overlast. Deze groepen worden omschreven als aanvaardbare jeugdgroepen. Helaas zijn er ook groepen die zich misdragen in de buurt. Om deze jeugdgroepen onder te verdelen gebruikt de politie de zogenaamde Bureau Beke shortlistmethodiek. Deze shortlistmethodiek gaat uit van 3 verschillende soorten problematische jeugdgroepen. Dit zijn hinderlijke jeugdgroepen, overlast gevende jeugdgroepen en criminele jeugdgroepen. Wijkagenten leveren, in overleg met de gemeente en jongerenwerker, deze shortlist aan. In beide gemeente kent men veelal aanvaardbare en hinderlijke jeugdgroepen. In de gemeente Geertruidenberg noemt men een overleg over jeugdgroepen, het straathoekoverleg en in de gemeente Drimmelen het overleg jeugdbegeleidingscommissie. Beide overleggen kennen dezelfde overlegpartners, namelijk wijkagenten, jongerenwerker, Novadic-Kentron, bureau Halt en een ambtenaar van de gemeente. Regionaal beleidsplan ZWB In het regionaal beleidsplan ZWB van de politie is de aanpak van overlast en criminaliteit door jeugdgroepen, één van de hoofdprioriteiten voor de komende jaren van alle veiligheidspartners. De overlast en delicten die door jeugdigen worden gepleegd vinden in 75% van de gevallen plaats in groepsverband. Vaak zie je dat er een mix is van jongeren die zich door de groepen en locaties heen bewegen en die zich niet altijd houden aan de wijk- en gemeentegrenzen. Dit bemoeilijkt de aanpak voor de veiligheidspartners. Gemeenten, politie, het Openbaar Ministerie, het Veiligheidshuis en betrokkenen zorgen welzijnsorganisaties, gaan de komende jaren flink investeren op dit veiligheidsthema. Elementen die in het huidige beleid goed ontwikkeld zijn en hun effecten hebben bewezen, zullen blijven gelden en daar waar nodig worden bijgestuurd. In het regionale beleidsplan wordt gestreefd naar een goede regionale basis, maar er is genoeg ruimte voor lokale invulling. 39

40 Beschrijving jeugdgroepen: Hieronder wordt omschreven hoeveel en binnen welke categorie jeugdgroepen actief zijn binnen beide gemeenten. Aanvaardbare jeugdgroepen In een aanvaardbare groep bevinden zich jongeren die zich gedragen binnen de normen die de sociale omgeving stelt. Zij veroorzaken verder geen of weinig hinder/overlast. Waar men als overheid en andere veiligheidspartners voor moeten waken, is dat deze groepen niet het verkeerde pad op gaan. Een specifieke aanpak voor deze jeugdgroepen is er niet, omdat hier (nog) geen noodzaak voor is. Mochten er mensen over bepaalde groepen hebben geklaagd, dan kan het goed zijn om met deze mensen in gesprek te gaan en proberen de tolerantiegrens te verhogen en de problemen te achterhalen. Dit kan gedaan worden in samenwerking met het jongerenwerk en indien nodig de wijkagent. Begin 2013 is er door de wijkagenten, jongerenwerk en beide gemeenten, geïnventariseerd hoeveel aanvaardbare jeugd er zijn. In de gemeente Geertruidenberg zijn 3 aanvaardbare jeugdgroepen en in de gemeente Drimmelen 7. Waar men voor moet waken, is dat de inventarisatie altijd een momentopname is. Daarnaast mixen de jongeren zich over diverse groepen en locaties. Hierdoor kan men niet spreken van één bepaalde groep met één en dezelfde jongeren. Hinderlijke jeugdgroepen In de gemeente Geertruidenberg kent men 1 hinderlijke jeugdgroep en in de gemeente Drimmelen 2. In de Bureau Beke methodiek wordt een hinderlijke jeugdgroep als volgt omschreven: Een hinderlijke jeugdgroep hangt wat rond in de buurt, is af en toe luidruchtig aanwezig en trekt zich niet zoveel aan van de omgeving. Soms loopt het wel eens uit de hand en zijn er kleine schermutselingen, maar dat is doorgaans snel in de kiem gesmoord en vaak ook meer toeval dan gepland. Ook maakt de groep zich incidenteel schuldig aan kleine vernielingen. Een beperkt aantal jongeren maakt zich soms schuldig aan (veelal lichte) gewelds- en (in mindere mate) vermogensdelicten. Over het algemeen is het een groep die nog voldoende autoriteitsgevoelig is en aanspreekbaar is op zijn gedrag. Overlastgevende jeugdgroepen Alleen in gemeente Geertruidenberg wordt één groep gekenmerkt als een overlastgevende jeugdgroep. De Bekeshortlistmethodiek omschrijft het volgende: Een overlastgevende jeugdgroep is wat nadrukkelijker aanwezig, kan af en toe provocerend optreden, valt omstanders wel eens lastig (uitschelden of zelfs intimideren), vernielt regelmatig allerlei zaken en laat zich veel minder gelegen liggen aan andere mensen. Geweldsgebruik wordt niet geschuwd en de groepsleden zijn ook minder goed te corrigeren. Ook de lichtere vormen van criminaliteit waar de groep zich schuldig aan maakt, worden doelbewuster gepleegd en de groepsleden zijn ook meer bezig om te zorgen dat ze niet gepakt worden. Wat bij deze ene groep nadrukkelijk naar voren komt is het gebruik van harddrugs. Criminele jeugdgroepen In beide gemeenten komen geen criminele jeugdgroepen voor volgens de shortlistmethodiek. Criminele jeugdgroepen bestaan uit jongeren die behoorlijk op het criminele pad zijn geraakt. Ze zijn al vaker met de politie in aanraking gekomen. Kenmerkend voor dergelijke groepen is dat ze meer en meer criminaliteit plegen voor het financiële gewin in plaats van voor de kick of het aanzien. Deze jongeren scoren ook hoog op de delicten waar de andere twee typen groepen ook hoog mee scoren. De feiten zijn echter ook ernstiger en ze schrikken ook niet terug voor het gebruik van geweld. Aanpak jeugdgroepen Ten behoeve van het regionaal beleidsplan is een actieplan opgesteld door o.a. afvaardiging van gemeenten, politie en Openbaar Ministerie. Burgemeester van der Meer Mohr (gemeente Rucphen) is de bestuurlijke trekker van deze bestuurlijke werkgroep. In politiedistrict de Baronie is men momenteel aan het onderzoeken hoe men de Bureau Beke methodiek gaat toepassen op de jeugdgroepen per gemeente. Uit recente jeugdrapportages van de politie bleek namelijk dat bepaalde 40

41 jeugdgroepen verkeerd of zelfs niet in de rapportages opgenomen zijn. Wijkagenten en de jongerenwerker stellen momenteel gezamenlijk, al dan niet in overleg met de gemeente, de shortlist op. Daarnaast werken ze samen om bepaalde problematiek op te lossen. In het opgestelde regionaal actieplan staat wie er sturing geeft, wat de integrale aanpak is en welke specifieke aanpakken er gedaan worden. Deze specifieke aanpakken zijn: 1. Persoons- of systeemgerichte aanpak: Deze aanpak richt zich op het aanpakken van de individuele jongeren in de groepen. Deze jongeren vormen vaak de harde kern van de overlast. Wijkagenten, jongerenwerkers en Novadic-Kentron moeten zich specifiek op deze jongeren richten en ze uit de groep proberen te halen. Daarnaast moeten ze proberen te zorgen dat broertjes en zusjes niet hetzelfde voorbeeld gaan volgen. Als professionele hulpverleners hebben ze hier verschillende technieken en methodes voor. 2. Groepsgerichte aanpak: Elke doelgroep (overlastgevend, hinderlijk en crimineel) krijgt hierbij een eigen aanpak. Hinderlijke jeugdgroep worden aangesproken door o.a. de jongerenwerker, de BOA, Novadic-Kentron, de wijkagent en eventueel andere zorg- en welzijnsorganisaties. Daarnaast worden ook de ouders erbij betrokken en afspraken gemaakt met jongeren. Overlastgevende jeugdgroepen worden repressief gecontroleerd door de politie voor een bepaalde tijd. Wekelijkse/dagelijkse voert men controles uit en schrijft men een procesverbaal uit aan de jongeren bij het vertonen van wangedrag. Waar nodig wordt zorg (op maat) aangeboden aan de ouders en jongeren. Bureau Halt heeft ook een rol bij de aanpak van overlastgevende jeugdgroepen onder de 18 jaar. Hiervoor hebben zij een aparte aanpak genaamd groepsgerichte aanpak overlastgevende jeugd ZWB. Bij criminele jeugdgroepen start men een politieel onderzoek. Als er voldoende bewijslast is tegen de criminele jongeren, worden er straffen/maatregelen opgelegde door de officier van justitie. 3. Gebiedsgerichte aanpak: Bij deze aanpak gaat het om maatregelen die in de buurt nodig zijn om de overlast van groepen jongeren te verminderen en de leefbaarheid en veiligheid te vergroten. Hierbij moeten de klagende bewoners en de jongeren worden betrokken om tot een oplossing van de overlast te komen. Per gemeente wordt gekeken waar de overlast het grootste is, dit zijn de zogenaamde hotspots. Op deze locaties kan men maatregelen treffen die zowel de ruimtelijke sfeer als de sociale sfeer bevorderen. Dit kan bijvoorbeeld door het verbeteren van het zicht op locaties (weghalen begroeiing), het aanbrengen van verlichting en indien gewenst zelfs camera s. Ook het inzetten van buurtpreventieteams of Vliegende Brigades kunnen bijdragen aan de sociale sfeer op een positieve manier. (Gemeente Rucphen, 2012) Overlastlocaties en meldingen In beide gemeenten worden veel meldingen gedaan van overlast door jongeren. In de gemeente Geertruidenberg en Drimmelen waren in 2012 respectievelijk 140 en 84 meldingen gedaan voor overlast van jeugd. Al deze locaties zijn geïnventariseerd door de gemeente, jongerenwerker en de wijkagenten. Deze locaties worden dagelijks/wekelijks aangedaan door de jongerenwerker en de wijkagenten. Na afloop rapporteert men wat er is geconstateerd en wat voor acties men heeft ondernomen. Hieronder en op de volgende bladzijde ziet u twee kaartjes en twee grafieken van beide gemeenten waar en wanneer deze meldingen gedaan werden. 41

42 Conclusie problematiek: Op basis van de bovenstaande cijfers, grafieken en andere gegevens, kan het volgende geconcludeerd worden voor het thema overlastgevende jeugd: - In de gemeente Drimmelen is een daling te zien van het aantal meldingen van vandalisme/baldadigheid (9 meldingen in 2012). Het aantal in gemeente Geertruidenberg blijft ongeveer gelijk (25 meldingen in 2012). - Het aantal meldingen van overlast door jeugd is in de gemeente Geertruidenberg en Drimmelen hoog, met 140 melding voor de gemeente Geertruidenberg in 2012 en 84 in de gemeente Drimmelen. Vaak wordt overlast gemeld door directe omwonende van een hanglocatie. Het hoge aantal meldingen is te verklaren, doordat op een aantal hanglocaties in beide gemeenten groepen jongeren verblijven die voor overlast zorgen. Deze overlast bestaat vooral uit geluid (schreeuwen, roepen, muziek, scooter/brommers etc.) en vervuiling. Bij het doen van meldingen speelt de tolerantiegrens van omwonende een rol. Bij langdurige overlast wordt bij sommige buurtbewoners de tolerantiegrens steeds lager, waardoor men meer gaat melden. - Het totale aantal aanvaardbare jeugdgroepen in gemeente Geertruidenberg is op dit moment 3 en in Drimmelen 7. Onder aanvaardbare jeugdgroepen worden jongeren gezien die rondhangen op straat voor de gezelligheid en zich niet schuldig maken aan strafbare feiten. Over het algemeen respecteren ze de normen en waarden die in de buurt gelden. Het nadeel van deze groepen is dat ze constant wisselen van samenstellingen en deels in elkaar overlopen. Daarnaast wisselen ze ook voortdurend van hanglocatie. Hierdoor wordt het voor politie, gemeente en jongerenwerk bemoeilijkt om zicht te krijgen op de samenstelling en één juiste aanpak op te stellen. - Het totaal aantal hinderlijke jeugdgroepen is in gemeente Geertruidenberg 1 en in Drimmelen 2. Deze groepen zijn veelal luidruchtig aanwezig en houden geen rekening met de omwonenden. De groepen maken zich incidenteel schuldig aan kleine vernielingen en laten afval achter. Veelal gebeurt dit uit verveling. Over het algemeen zijn de groepen nog voldoende autoriteitsgevoelig en zijn ze aanspreekbaar op hun gedrag. De namen van deze jongeren zijn bekend bij de politie, jongerenwerker en de gemeenten. - Enkel de gemeente Geertruidenberg kent één overlastgevende jeugdgroep. Deze groep wordt hierna beschreven als voorbeeld. De groep wordt in het straathoekoverleg de Triangel-groep genoemd. - Tijdens diverse gesprekken met o.a. wijkagenten, jongerenwerkers en betrokkenen ambtenaren van de gemeenten, is gebleken dat het kwalificeren van jeugdgroepen volgens de Beke shortlistmethodiek, in sommige gevallen lastig is. Zo herkent het systeem van de politie bijvoorbeeld niet de overlastgevende jeugdgroep Triangel in Raamsdonkveer. De wijkagent omschrijft de groep als volgt: De Triangel-groep bestaat uit plusminus 42