Level up your energy!

Transcriptie

1 Lvl up your nrgy!

2 Dit is n uitgav van: Concpt : Tkstn : Art Dirction n vormgving: Drukkn n bindn: Ylnss, ondrdl van Futsur Halth B.V. Progrs Futsur Halth B.V. Qiss rclam, +31 (0) Samplonius & Samplonius B.V. (c) 2014 Ylnss, Spaarnpoort 1, 2134 TM Hoofddorp Nits uit dz uitgav mag wordn vrvlvoudigd n/of opnbaar gmaakt door middl van druk, fotokopi, microfilm, intrnt of op wlk wijz dan ook, zondr voorafgaand tostmming van d uitgvr.

3

4 ONZE YELNESS Ylnss is d nrgi hbbn om t don wat j wilt. Vraag j lk dag vóór j gaat slapn af: op n schaal van 1 tot 5, ho gwldig hb ik m vandaag gvold? Ht mooi aan Ylnss is namlijk dat ht subjctif is. J kunt ht mtn naar j ign maatstavn. J lft jouw lvn n dat is andrs dan dat van andrn. Maar Ylnss is ook gbasrd op kihard wtnschap. Want mnsn di zich gwldig voln (ht maakt nit uit waarom) zijn bwzn gzondr, vrolijkr, productivr, glukkigr én lvn langr. Dit bok gaat ovr allrli aspctn van Ylnss. Zakn di wij cool, intrssant n waardvol vindn n mt jou willn dln. W hopn dat j r j voordl m kunt don n dat j rgns its lst of zit dat jouw Ylnss n boost gft. FILOSOFIE 6 7

5 Mijn Ylnss Onz Ylnss is nit d jouw. En paar voorbldn van wat mnsn hun Ylnss nomn. Zlfs aan ht ind van d dag volop fut om mt mijn kids t spln D trap oprnnn zondr bovnaan staan t hijgn Eindlijk afvalln zondr t chagrijnn Erlijk Eignwijs Gwoon, n nacht lkkr doorslapn Mijn suikrwaardn al vir maandn ondr control Enrgik Mijn maandlijks rviw mt coach Tra n wtn dat alls gaat zoals ik wil Total focus op mijn gzin als ik thuis bn 8 9

6 Lvl up your nrgy! 10 11

7 1. Eén van d blangrijkst Ylnss lssn: vrtrouw r nit op dat j motivati altijd vn hoog is. Go with th flow Zit j op d top van j motivati? Gbruik j nrgi dan om moilijk dingn t don. Dat maakt ht makklijkr om ook in motivatidip god bzig t blijvn. 5. Voorbld: J nmt j 's ochtnds voor om di avond n rondj t rnnn. J motivati is hoog. Bl op zo'n momnt mtn n hardloopmaatj om d afspraak vast t lggn. Dan kun j r nit mr ondruit. 2. J bnt cht nit d nig mt gbrkkig disciplin. Motivati is als n golf. Ht komt n gaat. 4. Maak afsprakn, lg j rgns op vast. Dan mot j wl, ook al hb j op dat momnt misschin gn zin

8 Kaizn is Japans n staat voor d wg van klin, maar blangrijk vrandringn. Grot vrandringn vroorzakn panik in j brin. Klin vrandringn, di nit kunnn mislukkn, wordn nit als vrandring gzin n houdn d grijz massa tussn j orn rlaxd. Idr ris bgint mt d rst stap (al was ht n Chins di dat zi). Babystapjs. D vrandring zit ondr d radar. Th scrt of gtting ahad is gtting startd. Th scrt to gtting startd is braking your complx ovrwhlming tasks into small managabl tasks and thn starting on th first on. Mark Twain 14 15

9 Als j rlaxd bnt (r drigt gn gvaar), richtn j brin n lijf zich op d lang trmijn. J brin kan crativ oplossingn vrzinnn, vooruit dnkn n lrn. Er is nrgi voor complx takn n r wordt groot ondrhoud uitgvord: clln vrniuwn zich, schad wordt grparrd. Alls in j lichaam wordt klaarg maakt om t vchtn of t vluchtn. Dln van j lichaam n brin di nit ssntil zijn voor ovrlvingskansn op d kort trmijn wordn op n lagr pitj gzt om nrgi vrij t makn. In j brin vindt n shutdown plaats van crativitit n van bijvoorbld j vrbldingsn planningsvrmogn. J hartslag is zo ingstld dat nrgi glijkmatig door j hl systm wordt gtransportrd. J admhaling is langzaam n dip. J spijsvrtring zorgt rvoor dat ht god uit j tn wordt gbruikt n dat wat ovrblijft in ht toilt trchtkomt. J afwrsystm dot zijn wrk. J hartslag n admhaling vrsnlln om snl grot hovlhdn zuurstof (=nrgi) naar j spirn t transportrn. D bijnir krijgt bij acut strss n signaal om hormonn t producrn di ht voorgaand in gang zttn. Bij chronisch strss is dit signaal nit lktrisch, maar hormonaal. Dat lidt rto dat d bnodigd hormonn langr gproducrd wordn. J spijsvrtring n sksul opwinding wordn op n laag pitj gzt, trwijl j lvr juist vol aan d bak mot om glucos (n nrgibron) vrij t makn. 16 J spirn hrstlln zich van inspanning. Z rparrn schad n bouwn n xtra vilighids laag. Hirdoor wordn z strkr n flxiblr. Al di nrgi wordt gbruikt om d spirn in j ldmatn n kort, maar norm krachtsinspanning t latn lvrn. D kracht di tijdns dit procs onbwust vrijkomt, is vl grotr dan d kracht di j bwust kunt vrijmakn, bijvoorbld tijdns sport. 17

10 Haal vn rustig adm n vol d impact Ga rcht staan of zittn. Rug n btj hol, schoudrs naar achtrn n j hoofd rcht op j schoudrs. Lg j handn op j buik. Adm dip in door j nus. Probr dat zo t don dat j volt dat j buik zich uitzt. Adm langzaam wr uit, via j mond. Ht kan god zijn om daar gluid bij t makn: pfffffff! Laat j buik rustig mbwgn mt j admhaling. J kunt dz ofning ook gbruikn om j lijf n brin in n acti-stand t zttn, om mr focus t krijgn. Doorloop stap 1 n 2, maar probr bij stap 3 bij ht uitadmn j buikspirn aan t spannn, zodat ht lijkt alsof j d lucht langzaam maar zkr uit j longn prst

11 Waarom kizn hrsnn rvoor n glas half vol óf half lg t zin? Dat hangt voor n dl af van ho jij d wrld bkijkt: door n roz (positiv), grijz (nutral) of zwart (ngativ) bril. Ho jij d wrld om j hn zit, kun j trainn. Krachtig positiv motis zijn plzir, dankbaarhid, rust, intrss, hoop, trots, inspirati, vrbazing n lifd. Zok manirn om dz motis vakr t rvarn. Dan ga j d wrld snllr dan j wllicht dnkt door n roz bril zin. Ht hlpt j ook positiv puntn t hrknnn in situatis di j als ngatif kunt zin. En dat hlpt j wr om j gwldig(r) t voln. Half vol Half lg 20 21

12 En blangrijk dl van j hrsnn is aartslui (nit alln bij jou, maar bij idrn). Dat maakt dat w bij problmn mstal d nvoudigst oplossing kizn. Danil Kahnman, psycholoog n Noblprijswinnaar, nomt ht in zijn gwldig bok Ons filbaar dnkn (2012) ht Wat J Zit Is Alls Wat Er Is-princip. Dit zijn nkl aansprknd voorbldn: Voorbld 1: D volgnd vragn wordn voorglgd aan n grop studntn: Ho glukkig vold j j d afglopn tijd? Hovl dats hb j d afglopn tijd ghad? Hovl dats hb j d afglopn tijd ghad? Ho glukkig vold j j d afglopn tijd? Nu blijkt r n groot vrband t zijn. Opns wordt ht aantal dats n norm voor gluk. D vrklaring? Wat J Zit Is Alls Wat Er Is. J zit hovl dats. D vraag ovr gluk wordt vrvolgns op basis van di dats bantwoord (lkkr makklijk voor j brin). Voorbld 2: Ovrmodig. J zit alln wat dirct voor j ligt, bijvoorbld j motivati om btr t gaan tn. Wat j nit zit: all andr krn dat j j htzlfd hbt voorgnomn, maar ht toch nit hbt gdaan. Wat J Zit Is Alls Wat Er Is! Voorbld 3: Wlk ziknhuis zou j kizn voor n oprati? Ziknhuis A: Bij ons is d kans dat j n maand na d oprati nog lft 90%. Ziknhuis B: Bij ons is 10% van d goprrdn binnn n maand ovrldn. A waarschijnlijk, trwijl d uitkomst bij bid ziknhuizn xact glijk is. En its andr manir van htzlfd zggn, gft n andr gvol. En misschin rlvantr voorbld: Ht blijkt dat gluk n d hovlhid dats nits mt lkaar t makn hbbn. Snack A: 90% vtvrij! Maar wat gburt r als w d vragn Snack B: 10% vt! in omgkrd volgord stlln? Snap j? Dit nomn w ht framing ffct. Marktingmnsn gbruikn DENKFOUTEN ht om j gdrag t bïnvlodn

13 Somtims you just want to quit

14 ! g lln Y Jouw 26 n t: rok mn pri g waar n, in x da t t okn r r nt op d, na h dag?!) g g i tr fi m Ont- n mo ij d kof t? idr kn in b h s : c t t ro ( ki ij hoor ks lang h tlln. s b t ch o, na d wk s n u i t t minut n ut a n t j r d 5 u r n i u m aa,k n r ob t l r m 5 a p, l v i t itua puk w ls dit b n, n k s i A d j k l. acht n oo ookt maa J r an nor inutn w omnt m m rd lat idn: 10 ndr a j uitbr laan, bi tn. rt siga l s ch r n a w v o n in n d nut zin voor slad 5 mi? t kt di ohol) is d vr ook wr c t m o i op ld al r s h Waa voorb ract t dl i n t ij oo ijk n gr rin lg auto (of b chaml r i b l in d J voo n aar ondn. ati A ( rokn). m, g u b it t vin xt-g ssn s n sigar t n tu co B ( ling rag kopp n gd n) zitt 27

15 Wat j ook wilt vrandrn, j zult BHAMmomntn tgnkomn B oos, Bzorgd of Bang Strsssituatis waarin j lijf n brin ovrschakln naar d ovrlvingsmodus n j crativitit, langtrmijnfocus n willpowr op n lagr pitj wordn gzt. H ongr Hongr btknt t winig nrgi. En t winig nrgi btknt mindr willpowr. Et om d 2 á 3 uur its n j gft j willpowr n boost. 28 A fglid Wat J Zit Is Alls Wat Er Is. J hbt focus nodig om nit in dz dnkfout t trappn. Multitasking? Ht zijn cht nit alln mannn di daar nit god in zijn. M o Gbrk aan slaap n hrstlmomntn zijn dsastrus voor j willpowr. Nit voor nits is mnsn wakkr houdn één van d mst ffctiv vrhoormthods. 29

16 10 manirn om 's nachts gn oog dicht t don Drink 26 koppn koffi, bij voorkur binnn 4 uur voor j naar bd gaat Ls di vrvlnd -mails van j baas Et n frikandl spciaal Drink 6 glazn wijn Zorg rvoor dat r minstns 2 cntimtr stof ondr j bd ligt Laat j hond in bd Maak j nog vn lkkr boos ovr d blundr di j vandaag hbt gmaakt Zt d vrwarming op 23 gradn Kijk nog vn n horrorfilm in bd Bdnk dat als j nu wéér nit god slaapt, dat cht n drama is 30 31

17 D mst mnsn hbbn winig knnis van wat n hovl z tn. Houd ns n wk lang bij wat j t. J zult waarschijnlijk vrrast zijn! (W)t! Wat, hovl, wannr n waarom j t hft invlod op j blodglucos spigl. Di hft op zijn burt wr n norm invlod op j hovlhid nrgi. Dus: (w)t! 32 33

18 Mindr kilo s Mr Ylnss En dit om snl af t valln wrkt nit. Punt uit. J krijgt vl mindr nrgi binnn dan j gwnd bnt. J hrsnn rgistrrn dat als n bdriging n zggn: O j, t winig nrgi. W haln d vot van ht gaspdaal. Ht gvolg? Allrli procssn in j lichaam n brin wordn op n lagr pitj gzt, ook dat dl van j hrsnn dat j ht hardst nodig hbt om af t valln: ht dl dat voor j willpowr zorgt. Dat gaat dus nooit wrkn! Als j wilt afvalln, is 10% pr jaar n god dol. J hoft j lvn r nit drastisch voor om t gooin (wat j waarschijnlijk toch nit zult don). J t mindr of andrs dan j gwnd bnt, zondr jzlf uit t hongrn. Dat hft bwzn voordln voor j gzondhid én j nrginivau. Gbruik d Ylnss-scor om t bpaln of j dit t strng is: vol j j na n dag diëtn nit gwldig, dan bn j waarschijnlijk nit god bzig. Bij ons gaan mindr kilo s n mr Ylnss altijd hand-in-hand

19 ZITTEN IS SCHADELIJK VOOR DE GEZONDHEID Is zittn ht niuw rokn? Misschin wl. Ondrzok laat zin dat mnsn di ht ovrgrot dl van d dag zittn n grotr gzondhidsrisico lopn. En dan maakt ht nit uit of j sport. Ht laatst woord is hirovr zkr nog nit gzgd. W wtn wél al zkr dat rglmatig bwgpauzs (lk uur) j nrgi n flink boost gvn. Gt up! "Sinc prolongd physical inactivity can hav dvastating ffcts on th body all by itslf, it should b considrd a disas." Dr. Michal Joynr, Mayo Clinic 36 37

20 J hrsnn gvn ht rdr op dan j bnn... Vrmoidhid zit in j hoofd. Als j j inspant, gvn j hrsnn als voorzorgsmaatrgl rdr aan dat j bnn rust nodig hbbn, dan fitlijk ht gval is

21 SHIT Lif isn t about waiting for th storm to pass, it s about larning to danc in th rain. Op d volgnd pagina ls j ho jij kunt lrn dansn in d rgn. Ht is nit d Gburtnis di bpaalt ho jij j volt n gdraagt, maar j Gdachtn ovr di Gburtnis. HAP PENS! 40 41

22 dacht vol drag volg 2. Wat n #$@*&!!! 3. BOOOOOOSS! 4. Schldn, middlvingr opstkn 5. D chauffur is n halfbror van Arnold Schwarznggr n komt vn vrhaal haln burtnis bruiksaanwijzing 1. Imand pikt j parkrplk in bij d AH op zatrdagmiddag dacht vol drag volg 2. Di hft zkr vl mr haast dan ik 3. Zondr dat j ht wist, hb j its aardigs voor imand gdaan: dat volt lkkr 4. Zokn naar niuw parkrplk 5. D chauffur bdankt j voor d plk, julli lopn samn d winkl in n wordn vrindn voor ht lvn (misschin onwaarschijnlijk, maar j wt nooit) 42 43

23 -nr-gik [-` zjik, -` gik] bijvoglijk naamwoord n bijwoord vrvuld van n krachtig n volhardnd strvn om n dol t brikn; flink, krachtig handlnd of optrdnd Enrgik is Ylnss: wrkn aan ht bst uit jzlf haln Enrgik is focussn op wat j cht blangrijk vindt Enrgik zijn gft mr nrgi Enrgik is don waar j j cht god bij volt Enrgik is hard wrkn, ook als j vn gn zin hbt Enrgik is rustmomntn inbouwn, ook als j gn tijd hbt 44 45

24 r - lijk bijvoglijk naamwoord n bijwoord d waarhid zggnd, oprcht, nit vals; btrouwbaar; rlijk duurt ht langst Erlijk is Ylnss: duidlijk zijn dat vrandring nit altijd makklijk is, maar om n invstring vraagt Erlijk btknt dat alls wat w don gbasrd is op zo robuust moglijk wtnschapplijk ondrzok Erlijk is duidlijk zijn ovr wat w nit wtn Erlijk zijn vormt d basis voor vrtrouwn Erlijk zijn is don wat j zgt Erlijk zijn is ook rlijk zijn tgnovr onszlf n lrn van foutn 46 47

25 i - gn - wijs bijvoglijk naamwoord n bijwoord j ign - wijshid, ignzinnig, tgndraads Eignwijs is Ylnss: don waar jij j god bij volt n nit wat n norm voorschrijft Eignwijs is don waar j in glooft, ook al botst dat soms mt wat nu in d mod is Eignwijs is zlf bpaln wat hip is Eignwijs is nit don wat normaal is, maar wat wrkt Eignwijs is gk don als nimand ht vrwacht 48 49

26 YELLOW Anti-fragil Ht tgnovrgstld van fragil, maar nit robuust. Fragil gaat stuk ondr druk, robuust kan bpaald druk wrstaan n antifragil wordt juist strkr ondr druk (bijvoorbld n bactri di rsistnt wordt tgn antibiotica) BMI Arbitrair norm voor ovrgwicht Boostrs Alls wat j snl n op n nit-dstructiv manir n oppppr gft, zoals muzik, buitnlucht, dansn, kussn of touwtjspringn Coach Advisur, bij-d-ls-houdr, bschrmngl, ondr-achtrwrkschoppr, nrgik xprt Commitmnt Vorm van xtrn motivati: d prsoon hft zich vastglgd om its wl of nit t don Dstructiv boostr Alls wat j snl n oppppr gft, mt schadlijk gvolgn of schuldgvol als gvolg, zoals drugs of d 26st kop koffi Dtachmnt Ht vrmogn om (grlatrd aan wrk) d bol d bol t latn n j t richtn op rcovry Eudaimonia Gluk gaat ovr ht gwldig gvol dat ontstaat als j rnaar strft ht bst uit jzlf t haln (volgns Aristotls) Extrn motivati En nit uit d prsoon zlf voortkomnd druk di d prsoon aanzt om its wl of nit t don Fight or flight D strssrspons. Van oudshr is dz gricht op korttrmijnovrlvn, maar hij trdt ook op bij chronisch of nit-lvnsbdrignd strss, mt mntal n fysik problmn als gvolg Flow En mntal staat waarbij j mt volldig focus, aandacht n plzir n activitit uitvort. Gvolg: optimal prformanc n lol Focus Tgnhangr van multitaskn: mt al j nrgi mt één ding bzig zijn Gluk Mstal dat wat w stds ovr d horizon schuivn. Als ik di partnr krijg, bn ik glukkig. Is hij j partnr? 'Als ik hm zovr krijg dat hij zijn sokkn opruimt, bn ik glukkig'. Enzovoorts Gzondhid En staat van fysik, mntaal n sociaal wlbvindn n nit alln d afwzighid van zikt of handicap Intrn motivati En mstal tijdlijk wil om its wl of nit t don Nicotin D tabaksindustri stopt dz chmisch substanti in sigarttn om d kans dat j stopt zo klin moglijk t makn Obsitas Mstal op basis van d BMI vastgstld (BMI hogr dan 30). Soms op basis van buikomvang Prfrontal cortx Dl van j brin dat volutionair ht laatst is ontstaan. Ht is gricht op planning, vooruitkijkn n bijvoorbld crativitit. Volgns nurobioloog Sapolsky is ht rop gricht j moilijk dingn t latn don n vormt ht d basis van willpowr. Ht wordt op n lagr pitj gzt tijdns d fight-or-flightrspons of (drignd) nrgitkort Rcovry All activititn di hlpn om j battrij wr op t ladn, zoals slaap n rust. Rcovry kan ook juist door inspanning brikt wordn: ontspanning door inspanning Smosjs Zi valkuiln Suprfood Duur, vaak xotisch tn (mstal gront of fruit) dat door marktrs misbruikt wordt om gld uit j portmonn t kloppn Triggr Situati of gburtnis di j r (onbwust) to aanzt bpaald gdrag t vrtonn (kan positif of ngatif wrkn) Valkuiln Alls wat ht j moilijk maakt om n vrandring t rali srn. Dit kan xtrn n bïnvlodbaar zijn (gn stun vanuit d omgving bijvoorbld) of xtrn n nit-bïnvlodbaar (ht wr bijvoorbld). Daarnaast kan ht n intrn oorzaak hbbn, zoals angst of onzkrhid Ylnss Scor op d zognaamd WHO-5 wllbing indx, maar vooral ht vrbtrn van di scor (zi ook udaimonia) 50 51

27 d schopondrdkont- Onz coachs zijn nrgik xprts, advisurs, bglidrs n vraagbakns. Ht zijn zkr ook gwldig achtrwrkschopprs. Nit omdat z daar lol aan blvn, maar omdat jij r lol van zult hbbn. Ho vaak nm j j its voor n do j ht vrvolgns toch nit? In d mst gvalln is ht vrschil tussn voornmn n don n ztj in d rug. Of dat schopj ondr j kont. coach 52 53

28 Enrgy lovs bananas... Wat, hovl, wannr n waarom j t, hft n norm impact op j nrgi

29 WE ZETTEN HET STOPLICHT OP GEEL Als its blangrijk voor j is, laat j ht nit aan ht toval ovr. Dan do j ht. Vraag j rglmatig af of j bzig bnt mt d zakn waarm j bzig wilt zijn, di j god don. Ht stoplicht hrinnrt j hiraan n bidt inzicht in ho god j bzig bnt

30 W houdn van gl! 58 59

31 NIKS MOET

32 Ik wrk aan ht vrgrotn van mijn Yllng door zodat ik 62 63

33 64

34 Lvl up your nrgy!

35 Ondrdl van Futsur Halth B.V. Spaarnpoort TM Hoofddorp +31 (0) info@ylnss.nl