14. De Russische Revolutie
|
|
- Thijs Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 14. De Russische Revolutie De Eerste Wereldoorlog werd niet alleen aan het westfront uitegevochten. Ook de bondgenoot van Frankrijk en Groot-Brittannië, Rusland, kreeg het zwaar te verduren. In dit hoofdstuk gaan we op zoek naar de specifieke kenmerken van de Russische samenleving voor de Eerste Wereldoorlog die een bepalende invloed hebben op de Eerste Wereldoorlog aan het oostfront. Daarna bekijken we samen hoe die Eerste Wereldoorlog verliep in Rusland en hoe deze de samenleving blijvend zal veranderen. 1. Rusland voor de Eerste Wereldoorlog Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 92
2 Tsarina Aleksandra ( ) in een brief aan haar grootmoeder, koningin Victoria van Engeland ( ), na U vergist zich, lieve grootmoeder. Rusland is anders dan Engeland. Hier hoeven we de liefde van het volk niet te veroveren. Het Russische volk aanbidt zijn tsaren als goddelijke wezens, aan wie alle goedheid en voorspoed te danken zijn. Wat betreft de burgerij van Sint-Petersburg, die kan geheel over het hoofd gezien worden. De meningen en spotternij van de mensen die daarvan deel uitmaken hebben geen enkele betekenis. Uit: FIGES, Orlando, Tragedie van een volk. De Russische Revolutie , Aan het einde van de 19de eeuw bleek Rusland een landbouwstaat te zijn die niet mee geëvolueerd was met de tendensen in het westen. Hierdoor was er veel armoede bij de boeren, die bovendien overgeleverd werden aan de willekeur van de lokale machthebbers. Wanneer de industriële revolutie zijn intrede doet, brengt deze een grote, arme arbeidersklasse. Aan het hoofd van deze staat stond tsaar Nicolaas II, die het land bestuurde als een absoluut vorst, blind voor de problemen van zijn volk. Aan het begin van de twintigste eeuw kwam het tot een deel misoogsten en een economoische crisis, wat analeiding gaf tot vele betogingen en stakingen. De staking van 1905, waarbij het Kozakkenleger het vuur opende op de demonstranten ging de geschiedenis in als Bloedige Zondag. Hierdoor moest de tsaar enkele toegevingen doen. Er kwam een grondwet en een parlement, dat in praktijk weinig macht bleek te hebben. De sociale onrust werd op deze manier tijdelijk onder controle gehouden Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 93
3 2. Rusland tijdens de Eerste Wereldoorlog Russische militaire slachtoffers tijdens WOI Mobilisatie Doden Gewonden Gevangen/vermist TOTAAL Generaal Broesilov ( ) over de toestand in het Russische leger, In het geval van mobilisatie zouden er geen kleding of laarzen voorhanden zijn voor de opgeroepen manschappen. Vrachtwagens zouden pech hebben gekregen zodra ze uit de garage waren gereden. Er waren wel machinegeweren, maar niet meer dan 8 per regiment. Er waren bovendien geen transportmiddelen voor, zodat ze in een oorlogssituatie alleen met paard en wagen konden worden vervoerd. Houwitsers waren niet beschikbaar. Bovendien wisten we dat we ernstige tekorten aan munitie hadden, zowel voor de veldartillerie als voor de geweren. Later begon ik te zien dat de zaken er overal zo voor stonden als in het XIV Leger. Op dat moment zou het volmaakt onmogelijk zijn geweest om oorlog te voeren. Duitsland had zonder slag of stoot Polen of de Baltische staten kunnen innemen. Uit: FIGES, Orlando, Tragedie van een volk. De Russische Revolutie , De Russische schrijver Maksim Gorki ( ) over de toestand in Petrograd, november Binnenkort zal hier hongersnood heersen. Ik raad je aan tien pond brood te kopen en dit te verstoppen. In de buitenwijken van Petrograd lopen goedgeklede vrouwen te bedelen op straat. Het is erg koud. De mensen hebben niets om in hun kachel te stoppen. Hier en daar verdwijnen s nachts beschuttingen. Wat is er gebeurd met de Twintigste Eeuw? Wat is er gebeurd met de Beschaving? Het aantal kinderprostituees is schokkend. Wanneer je s avonds over straat gaat, zie je ze buiten rondhangen, als kakkerlakken, blauw van de kou en de honger. Afgelopen dinsdag sprak ik er een aan. Ik drukte haar wat geld in de hand en rende in tranen weg. Het was zo triest dat ik mijn hoofd wel tegen een muur kon beuken. Ach, we gaan toch allemaal naar de verdommenis. Maar wat is het moeilijk geworden om te leven? Uit: FIGES, Orlando, Tragedie van een volk. De Russische Revolutie , Het loon van een arbeider in Rusland bedroeg in 1917 gemiddeld 5 roebel per dag. Daarmee kocht je: zakken bloem 1/3 zak bloem 5 zakken aardappelen 3/4 zak aardappelen 5 kilo vlees 0,8 kg vlees Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 94
4 Vertaling van het plakkaat: Leve de soviet van arbeiders en afgevaardigden van de soldaten De Aprilthesen van Lenin in de Pravda van 7 april De eigen aard van de huidige situatie in Rusland bestaat in de overgang van de eerste etappe van de revolutie, die als gevolg van de gebrekkige organisatie van het proletariaat de burgerij aan de macht bracht, naar de tweede etappe, die de macht in de handen van het proletariaat en van de boerenbevolking moet leggen. Geen parlementaire republiek - die terugkeer ware een stap achteruit - maar een republiek van de sovjets van arbeidsafgevaardigden, dagloners en landbouwers van het hele land, van hoog tot laag. Verkiesbaarheid en de mogelijkheid tot terugroeping op elk ogenblik van alle ambtenaren: hun lonen moeten niet hoger liggen dan het gemiddelde loon van een goede arbeider. In het agrarisch programma het zwaartepunt terug bij de sovjets van plattelandsdagloners leggen. Inbeslagname van alle domeinen van de grootgrondbezitters. Nationalisatie van alle domeinen van grootgrondbezitters. Nationalisatie van alle gronden in het land: de grond worden ter beschikking gesteld van de plaatselijke sovjets van afgevaardigden van plattelandsdagloners en van landbouwers. Onmiddellijke fusie van alle banken van het land in één enkele nationale bank, gesteld onder de controle van de sovjet van arbeidsafgevaardigden. Niet de instelling van het socialisme als onze onmiddellijke taak, maar eenvoudig de onmiddellijke overgang van de controle van de maatschappelijke productie en van de verdeling van de producten in handen van de sovjet van arbeidsafgevaardigden Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 95
5 Het congres van de Sovjets kondigt de val van het Voorlopig Bewind af (oktober 1917) Het voorlopig bewind werd afgezet. Het merendeel van zijn leden werden aangehouden. De sovjet-macht zal een onmiddellijke democratische vrede voorstellen aan alle volkeren. Zij zal overgaan tot de overdracht van de goederen van grootgrondbezitters, van de Kroon en de Kerk aan boerencomités Zij zal de arbeiderscontrole instellen over de productie, zal zorgen dat op vastgestelde datum de wetgevende vergadering bijeengeroepen wordt en zal alle nationalisten die in Rusland leven het absolute zelfbeschikkingsrecht verzekeren. Het congres beslist dat de uitoefening van alle macht in de provincies wordt overgedragen aan de sovjets van arbeidersafgevaardigden, boeren en soldaten die zullen moeten instaan voor een volmaakte revolutionaire discipline. Het Congres der Sovjets is er van overtuigd dat het revolutionaire leger de revolutie tegen de imperialistische aanvallen zal verdedigen. Uit : FERRO, Marc, La révolution russe de 1917, Parijs, De vrede van Brest-Litovsk, 3 maart Art. 1 Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije, aan de ene kant, en Rusland, aan de andere kant verklaren de oorlog tussen deze betrokken partijen gedaan is. Art. 3 De grondgebieden die liggen aan de westelijke kant van de lijn, die overeengekomen is door de betrokken partijen en die oorspronkelijk aan Rusland toebehoorden, zullen niet langer onderworpen zijn aan de Russische soevereiniteit. Art. 6 Rusland is verplicht om vrede te sluiten met de Oekraïense Volksrepubliek en is verplicht om de Russische legermacht uit het Oekraïense grondgebied terug te trekken. Rusland is verplicht en zonder enig uitstel zich terug te trekken uit Estland en Letland. Rusland is verplicht om zich terug te trekken uit Finland en de Aaland Eilanden Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 96
6 De Russische deelname aan de Eerste Wereldoorlog was een ramp: het was een ware uitputtingsslag tegen het beter geïndustrialiseerde Duitsland. De Russische economie ging volledig ten onder. De winter van was zeer zwaar: er waren problemen met de bevoorrading van het leger en de bevoorrading van de steden. De honger, de inflatie en de oorlogsellende versterkten de bestaande politieke en sociale tegenstellingen. In februari 1917 kwam het in Sint-Petersburg tot stakingen en betogingen. Deze groeiden uit tot een volksopstand (de Februarirevolutie), gesteund door de meerderheid van de Doemaleden en door het leger. Om de situatie toch onder controle te krijgen, werd een Voorlopige Regering gevormd o.l.v. de Mensjevieken. Alexander Kerenski stond aan het hoofd van deze regering. Ze eiste het aftreden van de tsaar en voerde ook enkele liberale hervormingen door, zoals de erkenning van politieke en burgerlijke rechten. Daarnaast besliste de regering ook om de oorlog tegen Duitsland verder te zetten; een beslissing die door de Westerse bondgenoten van Rusland in de oorlog toegejuicht werd. Ondertussen kwam het tot de oprichting van een sovjet (raad) van arbeiders en soldaten in Sint-Petersburg. Deze sovjet werd beheerst door de Bolsjewieken, die Vladimir Lenin intussen Rusland binnensmokkelden, en keek toe op de handelingen van de Voorlopige Regering, opdat de rechten van de arbeiders niet geschonden zouden worden. In de zomer van 1917 wisten de Bolsjewieken hun positie te versterken. Lenin deed de steun van de boeren aan de Bolsjewieken toenemen doordat hij het standpunt innam dat de grond toebehoorde aan wie erop werkte. De greep van het leger en de regering op Rusland werd alsmaar zwakker. Op 25 oktober 1917 kwam het tot een machtsovername van de Bolsjewieken na een muiterij in het leger in Sint-Petersburg. De Oktoberrevolutie zorgde ervoor dat centrale punten in Sint-Petersburg werden bezet. Waar het in eerste instantie om een zeer lokale revolutie ging, breidde ze zich al zeer snel uit over heel Rusland. Lenin proclameerde de val van de Voorlopige Regering. Het Winterpaleis van Sint-Petersburg werd zonder veel geweld ingenomen en het regeringskabinet werd gearresteerd. Stuk voor stuk vielen alle steden in handen van revolutionairen. De revolutie gaf bij de bevolking het idee van totale vrijheid en gelijkheid tussen alle mensen (ook tussen man en vrouw). Er leefde de opvatting dat er volledig komaf gemaakt kon worden met het oude tsaristische Rusland en dat een volledig nieuwe wereld op basis van nieuwe waarden kon worden opgebouwd. Omdat een socialistische wereldrevolutie uitbleef besliste Lenin om de oorlog met Duitsland te beëindigen. Dit resulteerde in de vrede van Brest-Litovsk van 3 maart Het doel van het beëindigen van de oorlog met Duitsland was om zo de situatie in Rusland terug onder controle te krijgen Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 97
7 3. Het ontstaan van de Sovjet-Unie Op zoek naar Anastasia Tsaar Nicolaas II hoorde tot de dynastie van de romanovs. Die regeerde Rusland al sinds het begin van de zeventiende eeuw. Na de Februarirevolutie van 1917, waardoor hij moest aftreden, kreg hij huisarrest. Maar hij bleef on speaking terms met de Voorlopige Regering. In oktober 1917 vluchtte hij met zijn vrouw, zijn vijf kinderen en een aantal trouwe bedienden naar Ekatarinenburg. Daar leefde hij ondergedoken. In juli 1918 werd het hele gezin geëxecuteerd door enkele - vermeend trouwe - bedienden. In 1991, na de val van de Sovjet-Unie, werden de lichamelijke resten van de tsarenfamilie opgegraven. Nicloaas, zijn vrouw en drie van de vijf kinderen konden worden geïdentificeerd. Twee kinderlichamen ontbraken: dat van de jonge Alexei en zijn zus Anastasia. Vooral over het lot van Anastasia werd - onder andere i de naar haar genoemde film - druk gespeculeerd. Misschien was zij nog in leven? Die speculaties werden ontkracht, toen in 2007 de resten van twee kinderlichamen werden gevonden. Een jaar later werden ze geïdentificeerd als die van Alexei en Anastasia. Passages, Het interbellum en de Tweede Wereldoorlog, p Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 98
8 In de zomer van 1918 ontstond er een burgeroorlog in Rusland tussen de Roden (de Bolsjewieken) en de Witten (aanhangers van de tsaar, liberalen, Mensjevieken, ). De Roden hadden Centraal-Rusland en de spoorlijnen in handen. De Witten bezaten het grootste deel van het grondgebied maar waren onderling erg verdeeld, wat in het voordeel van de Roden speelde. De burgeroorlog, die duurde tot 1922, kostte aan ongeveer 15 miljoen Russen het leven. In 1922 werd Rusland omgevormd tot de USSR (Unie van Socialistische Sovjet-Republieken). De leider van deze nieuwe staat werd Vladimir Lenin Cursus geschiedenis 5TSO Pagina 99
De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie.
De Sovjet-Unie (9.3) Onderzoeksvraag: Kenmerkende aspecten: Waardoor kreeg Rusland een communistische regering en hoe werd het land een totalitaire staat. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën
Nadere informatie2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917
Boekverslag door M. 1772 woorden 26 november 2001 6.1 113 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het ontstaan van de Sovjetunie 1. Inleiding: Ik heb als onderwerp het ontstaan van de Sovjetunie gekozen, omdat
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieСоюз СоветскихСоциалистических Республик
Союз СоветскихСоциалистических Республик SojoezSovjetskichSotsialistitsjeskichRespoeblik http://www.youtube.com/watch?v=hle4inigsee&feature=related De Romanovs De Romanov familie komt in 16313 aan de macht
Nadere informatie7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie
Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen
Nadere informatieDE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND MET POSTZEGELS
DE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND MET POSTZEGELS De eerste postzegels van Rusland werden uitgegeven in 1858.Rusland was toen een Keizerrijk, dat door de familie Romanov ( de Tsaren) Alexander I, Alexander II,
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieKOUDE OORLOG
KOUDE OORLOG 1945-1991 Waarom is de gebeurtenis afgebeeld in deze bron zo cruciaal geweest voor de KOUDE OORLOG? 37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2
Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:
Nadere informatieKOUDE OORLOG. Opgavenblad
ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit
Nadere informatieScriptie Geschiedenis Rusland in de tijd van het communisme
Scriptie Geschiedenis Rusland in de tijd van het communisme Scriptie door een scholier 1811 woorden 13 juni 2002 5,6 58 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wie regeerden er vóór het communisme: 1.1 Rusland
Nadere informatieDe koude oorlog Jesse Klever Groep 7
De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet
Nadere informatieWereldoorlog I ( De Grootte oorlog )
Wereldoorlog I ( De Grootte oorlog ) 1914-1918 Waarom breekt de oorlog uit? * Op weg naar de oorlog. (v) Aandachtspunten: - oorzaken - aanleiding - maatschappijbeeld - verwachtingen - bondgenootschappen
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieRussische revolutie. Dimitri Sijnesael. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Dimitri Sijnesael Laatst gewijzigd 12 January 2011 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/27876 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieDe tijd van: Wereldoorlogen
De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatie7,1. Biografie door een scholier 2184 woorden 22 november keer beoordeeld. Geschiedenis
Biografie door een scholier 2184 woorden 22 november 2001 7,1 150 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De ouders van Lenin Lenin werd op 22 april geboren in Simbirsk. Toen was tsaar Nicolaas 2 de dictator
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b
Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de
Nadere informatieSamenvatting Moderne Geschiedenis ABC
Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Week 1ABC: De Franse Revolutie Info: De Franse Tijd (1795 1814) Na de Franse Revolutie werd Napoleon de baas in Frankrijk. Napoleon veroverde veel Europese landen,
Nadere informatieSamenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk
Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieSO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht
SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje b
Bijlage VMBO-KB 2008 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Uit een openbare brief van iemand die zich zorgen maakt over de ontwikkelingen
Nadere informatieRussische papiergeld in WW-I (1914 1917) Door John Laureijsen
Russische papiergeld in WW-I (1914 1917) Door Inleiding Op 1 augustus 1914 vielen Russische troepen Oost Pruisen binnen en was de eerste wereldoorlog niet meer tegen te houden. De tsaren hadden de kosten
Nadere informatieLeerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam
Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt
Nadere informatieNapoleon, Alexander en Josephine. Dit werkboekje is van:
Napoleon, Alexander en Josephine Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog
Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit
Nadere informatieWat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Nadere informatieGeschiedenis van China
Geschiedenis van China Periodes: Shang dynastie 1766 1046 v.chr. Zhou dynastie 1046 256 v.chr. Han 206 v. Chr. 220 n.chr. Tang dynastie 618 907 Song dynastie 960 1279 Ming dynastie 1368 1644 Qing dynastie
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Rusland
Samenvatting Geschiedenis Rusland Samenvatting door een scholier 1750 woorden 13 februari 2002 4,3 40 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos Rusland tussen dictatuur en democratie 1860-1924 *van
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.
Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieBelangen: Rusland versus de EU
Belangen: Rusland versus de EU Korte omschrijving werkvorm Leerlingen denken na over de redenen waarom Rusland en de EU zich met het conflict in Oekraïne bemoeien. Dit doen zij door eerst een tekst te
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b
Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij
Nadere informatie7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting
Samenvatting door een scholier 1776 woorden 11 december 2007 7,2 240 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 2; Wetenschappelijke revolutie, verlichting
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1659 woorden 4 maart 2002 5,4 22 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De drie fasen van een revolutie: 1.De bestaande regering wordt verdreven
Nadere informatieVervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3)
Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Na de dood van Stalin leek de Sovjet greep op het Oost Europa wat losser te worden. Chroesjtsjov maakte Stalins misdaden openbaar (destalinisatie),
Nadere informatieT4 Oefen SED Geschiedenis Module 6
T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden
Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari 2005 7 334 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Wat is een revolutie? Een grote verandering in de samenleving in een korte
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2004
Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Wereldoorlogen in de 20ste eeuw
Samenvatting Geschiedenis Wereldoorlogen in de 20ste eeuw Samenvatting door een scholier 1323 woorden 27 november 2005 6,4 16 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 2 Wereldoorlogen
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b
Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge
Nadere informatieExamenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland
Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet
Nadere informatieRomanovs & Revolutie. Dit werkboekje is van:
Romanovs & Revolutie Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je
Nadere informatieHoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie
Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten
Nadere informatieWEBQUEST L6-02 oorlog & vrede
WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieTijdvak II. november 2013 8: 30-10:00.
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak II GESCHIEDENIS november 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieDe Duitse buitenlandse politiek
De Duitse buitenlandse politiek 1933-1939 Presentation by Mr Young Jouw taak Jij bent adviseur in buitenlandse politiek Het is jouw taak de leiders van de Nazi s te adviseren. Jij krijgt een aantal problemen
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieGESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT
GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning
Nadere informatieInstructie: Landenspel light
Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatie5,4. Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei 1999 5,4 78 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De gevolgen van bepaalde revoluties en burgeroorlogen uit het verleden worden in ieder geschiedenisboek
Nadere informatieWelkomstwoord commissaris van de koningin Max van den Berg viering Russisch Nieuwjaar, 13 januari 2013, provinciehuis Groningen
Welkomstwoord commissaris van de koningin Max van den Berg viering Russisch Nieuwjaar, 13 januari 2013, provinciehuis Groningen Namens de stuurgroep Noord Nederland Rusland 2013 wil ik graag met u het
Nadere informatiePuzzel: Wat is een staatsgreep?
Puzzel: Wat is een staatsgreep? Korte omschrijving werkvorm In de zomer van 2016 is er een mislukte poging tot een staatsgreep gedaan in Turkije. Maar wat is een staatsgreep eigenlijk? De leerlingen bekijken
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieHONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913
HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieSectorwerkstuk Geschiedenis De Berlijnse Muur
Sectorwerkstuk Geschiedenis De Berlijnse Muur Sectorwerkstuk door een scholier 2336 woorden 31 mei 2004 5,7 218 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij, *** en *** hebben het onderwerp: De Berlijnse
Nadere informatieSCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden
Nadere informatieBurgers en Stoommachines. Tot 1:20
Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9: Paragraaf 1 t/m 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9: Paragraaf 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 789 woorden 5 juni 2012 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Paragraaf 1 18 juni 1914 - Franz Ferdinand
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieSlaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder)
Samenvatting door M. 1033 woorden 15 juni 2015 6,7 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 7.1 De verlichting Verlichting is het gevolg van de wetenschappelijke revolutie uit hoofdstuk/tijdvak
Nadere informatieCommunisme hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73237
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 januari 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/73237 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieDINGEN DIE JE MOET WETEN
50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de landen die Napoleon veroverde, voerde hij een beleid dat: enerzijds paste binnen het gelijkheidsideaal van de Franse Revolutie
Nadere informatieRusland in de tweede helft van de 19e eeuw en bij de aanvang van de 20e eeuw. LESVOORBEREIDING O. Decombele
LESVOORBEREIDING O. Decombele 1 2 DRAAIBOEK We laten de lln aan de hand van historische kaarten vaststellen: hoe uitgestrekt ʻtsaristisch Ruslandʼ was en dat het door vele volkeren werd bewoond dat Rusland
Nadere informatieDE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?
DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In
Nadere informatie1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...
HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het
Nadere informatie5.7. Samenvatting door een scholier 2067 woorden 24 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Het socialisme
Samenvatting door een scholier 2067 woorden 24 maart 2005 5.7 56 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het socialisme Socialisme: de socialisten wilden dat alle productiemiddelen in handen van de staat kwamen,
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen VWO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieGeschiedenisvan Suriname. 1980: de staatsgreep
Geschiedenisvan Suriname 1980: de staatsgreep De oprichting van de SKM Voor de onafhankelijkheid was de Nederlandse regering verantwoordelijk voor de verdediging van Suriname. Na de onafhankelijkheid moest
Nadere informatieMODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!
MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2008-I
De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië Stel: Er worden twee scheepswrakken gevonden van schepen op weg naar Indië. Het ene wrak was beladen met vaten zilveren rijksdaalders en ballast
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO
Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het
Nadere informatie6 keer beoordeeld 4 maart 2018
8 Samenvatting door Syb 1745 woorden 6 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Geschiedenis Methode Feniks Geschiedenis H3 Samenvatting PARAGRAAF 1 Vanaf de middeleeuwen hoorde de balkan al bij het Osmaanse Rijk.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen
Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieHerdenking Capitulaties Wageningen
SPEECH SYMPOSIUM 5 MEI 2009 60 jaar NAVO Clemens Cornielje Voorzitter Nationaal Comité Herdenking Capitulaties Wageningen Dames en heren, De détente tussen oost en west was ook in Gelderland voelbaar.
Nadere informatieNapoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis
Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatie35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1
35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland
Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet
Nadere informatie