Int. Instituut Soc. Geschiedenis Amsterdam DUITSLAND IN DE CRISIS VAN 1929

Transcriptie

1 Int. Instituut Soc. Geschiedenis Amsterdam DUITSLAND IN DE CRISIS VAN 1929 HET DUITJE BANKROET. In geen land te** wereld werkte de c r is is van 1929 zo verwoestend en te g e lijk zo "genezend" als in D uitsland. V/el zakte het b e d rijfsle v e n in Amerika nog verder ineen dan in D uitsland, v/el v/as het aan tal v/erklozen in Amerika nog veel groter dan in D uitsland, maar Amerika had geen la s t van buitenlandse sch u ld eisers, te r w ijl Duitsland enorme betalingen in het b u iten land had te doen. Na de le w ereldoorlog werd D uitsland b ij het Verdrag van Vers a i lle s ontwapend, een h e le r i j " o n a fh a n k e lijk e ", k le in e staten werd in het leven geroepen, die onderling genoeg zouden krakelen, orn F rankrijk de overheersende p o s itie op het vaste land van Europa te verzekeren en toen kon de grote u itp lu n d erin g van de duitse arb eid ersk lasse beginnen. Deze bestond in de eerste p laats u it het opbrengen van een geweldig bedrag aan "oorlogsschulden". De e e rste b etalin g en werkten echter al d ad elijk ontv/richtend op het hele d u itse b e d rijfsle v e n, doordat er een ongekende in f la tie u i t v oortsproot. De duitse mark verloor prak tisch iedere waarde. Van een verdere b e ta lin g van oorlogsschulden kon op deze voorwaarden geen sprake z ijn en dus b eslo ten de overwinnaars D uitsland e e rst v/eer op de been te helpen, om daarna nieuwe aderlatin g en te kunnen toepassen. De zieke moest eerst weer wat op krachten komen. De overwinnaars besloten dus de mark opnieuw te sta b ilis e re n, waartoe Amerika D uitsland een lening gaf van 800 m illio en mark

2 (Daw ös-lening). Haar ook daarna bleek het onmogelijk, om ja a r lijk s de m illiard en u i t ds normale middelen op te 'brennen, zodat D uitsland telk en s opnieuw leningen moest aangaan, om de oorlogsschulden te voldoen. De m oeilijkheden leidden to t een nieuwe h erzien in g van da "betaling der oorlogsschulden, zod*at in 1920 het "Young-plan z n "beslag kreeg. D uitsland moest ja a r lijk s de som van 1600 m illio en mark als oorlogsschuld "betalen.., Ket Toung-plan is echter "bij een plan geh.'.even, wanx ae c r i s i s maakte de u itv o e rin g ónmogelijk. Over de hele werexd k raakten de "banken en s to rtte n ze ineen. Do franse, de engelse, de amerikaanse, de nederlandse, de zw its^rse "baneen begonnen allem aal hun kortlopende c re d ie te n op te vragen. Er v o ltro k zich een enorme goudverplaatsing, waarbij meer ^dan de h e lf t van het goud der wereld in Amerika en F rankrijk t e rech t kwam, zodat h e t 'ro ts v a s te ;i engelse pond zich n iet kon handhaven, ; ^ # In D uitsland werkten deze crediet-opzeggingen C a ta stro fa a l. De meeste s ta a ts leningen v/aren leningen op ko rte t e r m ijn en daarnaast lie p e n cle p a r tic u lie r e schulden der ondernemers, die in 1933 de som van m illio en b e re ik t hadden, waarvan m illoen op k o rte torm ijn. Nu was d it op zich z e lf niet zo e rn s t 5*;, r.r.r.r de c r i s i s had grote schade toegebracht aan de buitenlancins handel van l>ai os land Alle landen slo ten hun grenz en door invoerrechten ol contingenterin g en, zodat de vorderingen op het buitenland snel teru g liep en. Toen de buitenlandse banken dan ook begonnen met het opvragen der kortlopende cred ieten, v/as het lie d je gauw re - zongen* In de t i j d van 10 dagen werd b i j de d u itse banken 2000 m illioen door het buitenland opgevraagd en tegen een der ge lijk e stormloop waren ze n iet bectano.. kon geen sp rake z ijn van een verdere b e ta lin g der oorlogsschulden en evenmin van een regelm atige afw ikkeling der leningen. De opper-chirurg Amerika ste ld e dus met leedwezen vast, dat de d u itse p a tië n t aan verval van b e taalk rach t leed en dus e e rs t weer wat op de been geholpen moest werden. Zonder dat Pu i t s 1and er nog om gevraagd had, kwam Amerika reeds met het v o o rstel de b e ta lin g der oorlogsschulden een ja a r u it te s te lle n. (H oo ver-mor at or iurn). Maar F rank rijk kon zich daarmee n ie t zonder meer verenigen. F ran k rijk e is te, dat het "onvoorv/aàrdelijk e " deel der oorlogsschulden, de e ig e n lijk e "h erstelb etalin g en " in ieder geval moest doorgaan, wat een be drag van 660 m illio en uitm aakte. De overwinnaars overlegden dus opnieuw en maakten een l i j s t van de T ezit Singen. en schulden van de d u itse b e zitten d e 1 Act -hii e e n failliete "boedel b e h o o r t. (Laÿtonklasse op, zoals dat bij p a tient ook d a aderlating ra p p o rt).». «aar F r.r to ijh h ie ld V! t4 ia n 6h e t" 1"onvoorwaarde li3he doel", ofschoon het «e l va s t a a n het onv u i r t e t a i in g van 660 m ill.tc o * In spoorgön b 1 i rat i ess v an de" d u itse r i jk ssp oorw eg^, d io dan onder de b e langhebbenden konden verdeeld worden. ^ * ljl z0u deze o b lig a t i e s dan binnen'-10 jaar t e r ; r.^ c e n kopen. Ä idus^geschiedde. H et m o ratorium " I ^ l o e g D u i t sland dus van de e a i ]laar dat 1600j n i l l i 0é n v iie op 1 J u l i V. ^ J ^ t ê n W ^ e ï d e r voort ging ticgn goen v e rlic h tin g, on. <. dieten# En zo waren dan de d u it- met het opvragen v a n de loketten te sluiten. De d u i t se sö b a n k e n verplicht op 12 ^ overwinnftar9 k o n d e n met h u n schuld- our ge olgj^wag-b_ankroe_,. d m i r e n V an de b a n k g e b o u w e n komen, b e k e n t e n i s s e n voor de ges ^ e n v a n het amerikaanse Insti 1* P«*»«*- d l? Î «? *.. ««n S * m illia rd eondmark r Ä Ä w b eta a ld. «a S v o l d e n n itg e p n t. m a * ia e ae,'- 3a i "? r h o ê l k v srn w e n!vo f h ~ - r ä s r : a a n d e le n in fa trie k e n en bedr c0..eeo b lisa t iea had moee is e rs moeten overdragen zoals worden. D a a rb ij zou te n afstaan. Ze zou p r a k t» c h g e i g e n d ^ ^, o n rg e o is ie ^ ^^ d ^ co n cern -h eam b te van het u itb u ite n d e, n lte n la n d se.h a p ita a! 2 O VI Q»^ ^ ^ ^ z ijn.. Q-pwiTricelinF van zaken v ie l u±ev -e Liaar met e e n dergelij*-. i t 3 geprobe r e kenen. R e e d s v r o e g e r h a d f J î e t opbracht, door R o e r b e z e t t i n g ( 192o ). Maar u. R o e r gebied door een s t aking dat de duitse b o u r g e o i s i e h e t h e l e ^ artel. lamlegde. De o n d e r : ^ ^ ^ u n l n g u i t. De d u i t s ^ u r ^ g o i s i g ^ l ders e e n geregelde onder^ oo_ tp iat e n onteigenen. E n nu, 1-^1. van de nat 1 o n a a ls oiti a l i s1 1sche e - b ii de k rachtig e ontwil v g Jarenlang was de binnenw eging, was z i j d i t minder d ^ p0 r v u llin g " van de landse p o l i t i e k b e h e e rs t oor ld a d ig e v e rb re k in g van h et e is e n d e r overw innaars, o f d g ^ d u its e b o u r g e o i s i e, de V e rd ra g van V e r s a i l l e s. d a r b i j de p o l i t i e k van so cia a l-d em o cra tie en de e,^ e r v u llin g «gevolgd, zolang de btresemann, de p o l i t i

3 -bezittende k lasse aan deze "v erv u llin g kon verdienen en ha~" p roductieapparaat kon p erfectio n eren. Maar nu met het br^kroc* d3 p ractische onteigening dreigde nu ging ze zich o rïe n te ren c-~de gewelddadige doorbreking van het Verdrag ï e r s a n ï e s i>arom I J * in het ja a r 1931 de t i j d van de m achtsontplooiing van dc duit=«b o u rg eo isie. Ze gaat dan de grote s t r i j d voor het behoud van haar k a p ita le n beginne.. S I. e ie n s t r i j d voor een a f z e t l e d n ie - of een grondstoffrebied daar. Het gaat er ook n ie t om, ^ koloniën door de overwinnaars k r ijg t «toegewezen'. Het baat ook n ie t om een g an stig handelsverdrag met een of andei. ia, of voordelige contingenten, w aarbij de gemaakte w inst toch naar de buitenlandse k a p ita lis te n a fv lo e it. De d u itse bour - «eoisie kan zich a lle e n aan de o _ n t ^ i j : ^ n ^ o n t t r ^ t o e n ^ q ^ - r ^ i e u v ^ - v o r e l ^ c h t o? h e t s t r i j A t o n c e _ l _ t e _ v ü r s ç h i ^ ~Hoe ze dat zou doen, daarvan was ze zich zelf nog ^l l e r - m inst bewust. En ook de n a tio n a a l-s o c ia lis tis c h e p a r t i j, die in Maart 1935 aan het bev/ind kwam, had daarvan nog Seen v o o rste llin g. De bele p o litie k e en economische ontw ikkeling var het Doitschland na 1931 wordt enkel gedragen door het b e -e f dat a lle e n m ilita ire m achtsontplooiing tegenover de deurwaarders Amerika, Frankrijk en Engeland hen voor ondergang als k a p ita lis te n kan behoeden. Dit b esef werkt n ie t volgens een "plan", maar gaat de wegen, die neu ogenblik b ie d t. Dit b esef van de b ezitten d e k la sse in D u i t s l a n d bep a a lt te g e lijk, dat de oude p o litie k e le id e rs, d ie i n d e school van de 'vervuilingspol i t lek" groot geworden zijn, deze taak n ie t kannen vervullen. De nieuwe machtdragers moeten?.o w einig mogelijk b e la st z ijn met de t r a d i t i e s van de vroegere compromissen. Zodoende kon de nationaa -so c ia - lis tis c h e p a r ti j, waarvan de leden voor een goed deel u it e p n ander so ciaal m ilieu komen, de co n cen tratie i/an de d u itse m ilita ir e en k a p i t a a l m a c h t veel b e te r voltrekken dan de veel meer ervaren, tra d itio n e le p o l i t i c i dat konden. HET DUITSE KAPITAAL Ondertussen stonden de schuldeisers S l i m in 1931 nog voor de geslo ten bank- deuren te beraadslagen, hoe ze ae^ p a tie n t verder zouden kunnen v ille n. R ijk sk a n se lie r Bruning ste ld e hen gerust met de v erk larin g, dat h ij de oude vervu - lin g sp o x itiek " zou voo rtzetten, zover er ie ts te vervullen was. Ieder zou "het z ijn e 1 k rijg e n, als h ij maar geduld ha. In deze omstandigheden namen de schuldeisers van v e rs c h ille n de landen er genoegen mee, dat hun u itb e ta lin g opgeschort zou rden, als regelm atig een deel zou worden a fb e ta a ld (S til-,lte~overeenkomst ). Regelmatig moest een "balans van de ce-.ttingen en schulden van de d u itse b ezitten d e klasse v/orden Igemaakt, om te kunnen zien, of de afb etalin g en inderdaad vollende waren. P raktisch v/as de duitse b ezitten d e klasse dus onir c u ra te le g esteld, Daarnaast waren dan onderhandelingen gaan- I, om de c re d iete n op k o rte term ijn om te z etten in leningen > lange term ijn, v/at n a tu u rlijk een b lijv en d e la s t op het litse k a p ita a l betekende. Bruning heeft inderdaad de ovide^ re rv u llin g sp o litie k!l doorgezet. Van 1 Aug, '21 to t 1 Jan. >rd nog de som van 1200 m illio en a fg e lo st. In de tegenwoordige omstandigheden, b ij de geringe omvang tn de d u itse u itvoer, had deze "v e rv u llin g sp o litie k " échter ^volgen, waarvan men de draagw ijdte geenrzins voorzag. v. ilde -uning de buitenlandse v erp lich tin g en zoveel m cgelijk voldoen, tn moest de regering de beschikking k rijg e n over a lle b u i- ^.nlandse betaalm iddelen, die in het c u its e r i j k maar te k r i j - n waren, Bovoidien moest de invoer van grondstoffen voor^ie idustrie ook verder voortgaan, zodat a lle buitenlandse b e ta a l- idelen bijeengeschraapt moesten v/orden er. zoveel mogelijk.anmatig v/orden verdeeld. Daarom bepaalde Bruning per nood- [rordening, dat a lle ondernemers, die over meer dan [rk aan buitenlandse betaalm iddelen b e s c h ik te n, deze binnen^ Ln v/eek b ij de rijksbank moesten aanbieden te r inning. ( J u li t l ). Alle deviezen van het d u itse r i j k werden zodoende in een Lntraal punt samengevat. Verder v/erd per noodverordening bekald, dat a lle exporteurs een nota van de geleverde goederen Lt de gemaakte p rijz e n b ij de rijksbank moesten inleveren, zof.t men daar een overzicht over de hele d u itse export kreeg. Dc Jidernemers* die buitenlandse betalingen' te v e rric h te n hadden, >nden de benodigde deviezen b ij de rijkst:ank aanvragen en deze js lis te dan of ze toegewezen v/erd en of n ie t. Zo leidde de do- Lezencontrole to t eon co n tro le op de he?> e./aih se buitejila!idse mdel, zowel, van de i n v oerjjls_v_a i_de u ijt voer,» Zo leidde de itrvuiiingspoïitiek b ij de heersende deviezennood to t de mogelijkheid van hot beheersen van een b e la n g rijk deel van het beƒ ijfsle v e n, hoewel d it zeker n ie t in de oorspronkelijke bedoeling lag.»,.. * t Bleek echter al heel gauv/, dat t beheersen van de b u i tenlandse handel n iet voldoende was, om de buitenlandse betalm id d elen te beheersen. De k a p ita a lv lu ch t deed zich gevoelen Ii de vorm van de verkoop van effecten. E ffe c te n b e z itte rs v er- >chten hun e ffe cte n op de d u itse beurs. De opbrengst werd dan. d u its geld op een bank gezet, waarna de b e z itte rs dan in het titenland aan een bankier opdracht gaven, daar voor hun reke-

4 ning "buitenlandss e ffe cte n te lcopen. Hierdoor steeg dus weer het "'bedrag, dat de d u itse banken in "buitenlandse betaalm iddelen moesten voldoen. Er kwam dus een nieuwe noodverordening b etreffen d e de k a p ita a lv lu c h t. Do b an k -sald i, die u it de verkoop van effecten ontstaan waren, werden geblokkeerd. Ze mochten n ie t met het buitenland verrekend worden en konden alleen voor binnenlandse belegging worden gebruikt. Zo voerde de v e r v u i l ingspo1 itie k b ij de heersende deyiezennood to t ' t begin van de _c ntrjol_e _ o _ e _. d? _. v * wat zeker n iet in de oorspronkelijke bedoeling gelegen h e e lt. U o v.'3 1 ). Zo logde de v e r v u i l ingspo l i t iek van Brun m g o grondslag voor de ontw ikkeling van z 'n tegenpool, de machtsp o litie k, die de klauwen van de d u itse roofvogel, de d u its. adelaar, zou scherpen. Het is dan ook volkomen j u i s t, als het "Algemeen Handelsblad van '2 9 d it als volgt fo r- muloer "Het is u i t economisch oogpunt buitengew oon^interessant, "na te gaan, hoe D uitsland, al sedert 1931 in de r ic h t i n g werd gestuurd, welke zich als een nooalot scheen "te moeten doorzetten, o n v e rsc h illig de regeringsvorm "des lanen; ja, rr.n zou zelfs de s t e l l i n g verde- "dip-en d»t de p o lle k k e re o rg a n isa tie, welke p la a ts "von* in 1933, Yoornaxnoli jk h*t gevolg vras van de econom isc h e ontw ikkeling der d a a r aanvoorafgaande periode. "Toen D uitsland in Juni.31 to t deviezenm aatregelen ov.r- "e-ing, schiep de toenm alige regering-b runing daarmee 4 1 forste, i i a n e i g h e i d, m ï k o sou le i d «. to t 4. to ta l! - " ta ir e economie, welke wij thans in D uitsland zien. (wordt vervolgd) Po at abonnee 53 o p ^ l e t *! LLLLLi,, _ Voor de "meeste ""van onze postabonnees loopt het abonnement b ijv o o r u itb e ta lin g, ( 10 nummers à 70 cent ), met d it nummer a f v ie z ijn abonnement wil vernieuwen gelieve opnieuw voor?0 n o y e r s te sto rte n op rek enins van J. M eijer. W V M * minmier wordt a» ** m hen, die hiin abonnemyn^. hebben vernieuwd» POSTGIRO r-lb 779 Het bedrag kan ook in postzegels v/orden opgestuurd.. Rusland en de groote nederlaag van de d'- tre ar 1)0.der ^klasse in 1933 Toen ons ' jc hr itt nog u it kwam onder de naam va^i P.IcC.. drukten wij in het maartnummer 1933( b ij de \ overing van de macht door H itle r ) een a r tik e l af, g e t i teld "K lassen strijd in D u itslan d ". Omdat in d it a r tik e l veel m ateriaal is dat onze tegenwoordige lezers nog n iet kennen drukken wij h et, ie ts verkort, nog eens af. Het luidde als volgt:...de K.P.D. is in de i l l e g a l i t e i t gedreven en sta a t nu voor de scherven van haar eigen p o litie k. De KPD was sinds jaren ie groote ideologise bondgenoot en te g e lijk concurrent van het fascisrne voor zover het de n a tio n a lis tis e ophitsing der massaas e tro f. 4. ie t alleen op de sociaal-dem ocratie en de vakbeweging naar ook op de derde in te rn a tio n a le en haar handlanger de KPD ru st e zv/are schuld van de voorbereiding dezer ontzettende nederlaag t e r arbeid ersk lasse, doordat ze niet de belangen der p r o lé ta r i s é r e v o lu tie, de ontw ikkeling van het p ro le ta rie s bew ustzijn, ot middelpunt van haar werkzaamheid maakte, maar de belangen Iran de ru ssise s ta a t. Rusland, dat in 1921 in de diep ste ellende Irerkeerde, o.a* doordat de door het w esters k ap itaal g e fin a n cie r- l e legers der c o n tra rev o lu tie een bovenmenselijke s t r i j d op 23 jro n ten deed ontbranden, moest vóór a lle s trach ten z ijn b e d r ijf s leven opnieuw op te bouwen. Het moest daartoe machines en grondtoffen die het z e lf nog n ie t kor. vervaardigen u i t het b u ite n and betrekken en dus v/as er a lle s aan gelegen, H ANDELS'VERDRAGEN t de k a p ita l i s t ise mogendheden af te slu iten* Daarom moesten n de k a p ita lis t is e landen de brede massaas to t hulptroepen voor buitenlandse h a n d e lsp o litie k van Rus land gemaakt worden. De rbeidende massaas moesten twee*, dingen bev/erks te lü g e n ; ten eerste oesten ze een kracht tegen de bourgeoisieeen vormen, om Rusland p m ilita ir gebied geen m oeilijkheden in de weg te leggen en ten [woede moesten z ij ze dwingen, een vredelievende h a n d elsp o litiek egenover Rusland te voeren. Bij de d eso late toestand waarin usland verkeerde, was d it land b ij een re v o lu tie, in het b ijz o n - *r in D uitsland NIET gebaat,omdat deze het b e d rijfsle v en volkoen zou ontw richten en de d ire c te hulp die Rusland voor z ijn pbouw nodig had zou doen u itb lijv e n. Rus land was v/el gebaat b ij en reg erin g sw isselin g in de k a p ita lis tis e landen, die in re g e l- fttig ru ilv e rk e e r met Rusland wou treden en de benodigde macmnes ft grondstoffen op c re d ie t won leveren. Voor deze p o litie k waren breede m assapartijen nodig 't een ste rk b u rg e rlijk e in sla g. Daarom ging de derde in te r -

5 ., Qpi tnp OVer de uitgesproken re v o lu tio - n atio n ale er in l - 2* rm itqland de KAPD en in n a ire groepeeringen, z a - J 'r i ï e n 't e sto ten, om aan- I t a l i ë dc B ordigisten, ƒ ^ J ï - d e l c r k t e n ( in s lu itin g to zoeken bij de lm * Verenigde D uitsland smolt de U3P samen met de CP to t t i 0 ttn c et e n T e r ena0ss;a s? a -t^n ationalism e, dat diep in da in stin c te n der m a s s a a e en o lü ta risö lagen worin te lle c tu e le, id^ir. n.-.*0 * i naar de massapartelde werd het uitgangspunt voor de groei na^ * t ü En dus veroverde (la KPD de massa n ie t, maar de k* werd veroverd door de b u rg eru jk e massa. De u itp lu n d erin g van de D uitse masbaaa a verdrag van V ersailles was na ar de reg erin g ^ h t nder k p i ^ l Sisïe n i i t de overwinnende landen trokken macht* Le L a p i-a iis bt. Tw.ï+a» hpvolkinr. Zodat de j a a r l i j k s «n o «T a ^ i ï ê î a n d ' f ^ t o l i j k d e r d e i n t e r n a t i o n a l e v e r k l a a r d e. ^ ^ l e y r 0 0 m d 8,,a p l t a _ to t koloniaal arheidsloos inkomen vandaan sleepten Dui t s 1 an^had i j n^ " oiiafhanke 1 i jkhe id v e rlo r en, het was een D u i t siand had. z ij -onderdrukt" land geworden, door vreemde overheersers p3worden to t een len bevrijden! Zoo stolde de KFD of liev er Iloskou dekwestie ook voor D uitsland. Le formuler ing.daar van vinden wij in de "STEL LINGEN EN RESOLUTIES AANGENOMEN IN HET EX. COÜITE DER I lle INT* in Dec. i926". Zie Inprecorr. Nr. 11, bldz. 220, eng. u itg av e. Ze luidde a l 3 volgt: t t - ^ i t nu 4» ssa. «o v e r, n ook al «as do- -M V 001* de doeleinden der derde in t.r 'Voor zover D uitsland een overwonnen en u itg ep lu n ze n ie t kom m m isties; ^ - maggaas de voorwaar- derd land v/as, onderworpen doo*** het overwinnende imperialisme van de Entente en dientengevolge een land werd, dat onder bepaalde voorwaarden in sta a t was» EEN RECHTVAARDIGE E S S s ä OORLOG \/uür NATIONALE BE VI; IJ DING tegen de imper i al is ten van de Entente te voeren, en voor zover deze verdediging van haar onafhankelijkheid tiaar de bourgeoisie werd gesaboteerd het k ielzo g vande ^ ^ t e * mkssaas bepaalt v/as het de taak der komnunisten, de la ffe en aarzelende onw il v/il der d u itse bourgeoisie tegen het Entente-im perialism e tie k bepalen. Het beheersen van weu> dat ieder f ^ e s apparaat kan alleen op te stuv/en door een krachtige tussenkomst van de arbeidende wordt onderdrukt. het. d; r opperste leid in g, massaas. In d it geval v/as het noodzakelijk de k a p ita lis te n hezet worden met geva in leidende fu n cties komen a ls de verraders van de gehele duitse n a tie te doen zien en met m arionetten, die a U m issen. De kommunisl HET PROLETARIAAT AL6 DE ENIGE WERKELIJKE STRI JDSF.S VOJ? DE BEVRIJDING VAN Hlii1 GZriELE LAND TEGEL* DE VREK-IDE II ipjp IALISTEN TE DOMEN... Daarom kon de arbeidende klasse de kw estie l j t o - van de natio n ale verdediging voor D uitsland n ie t zo s te lle n p a r tij te worden. Daarom f.te ^ e ij ^ tu rg e ri i j ke als zij het in een im p e ria lis tie s D uitsland had moeten doen1*1 Zoals hierboven reeds we^d aangegeven was de d u itse bourg e o isie te la f om "de rechtvaardige oorlog voor n atio n ale b e v rijd in g te voeren. Wij voor ons geloven echter n ie t aan die lafh eid, maar zoeken de verk larin g in het f e it, dat de g rote bourgeoisie aan de vreemde overheersers schatten verdiende door de le v e ran tie der oorlogsschattengen. Maar de in te lle c tu e le n, de handeldrijvende middenstand, de beambten en het p ro le ta ria a t waren het kind van de rekening, omdat ze to t op het gebeente werden uitgezogen. Zo ontstonden Tt/EE b elan g rijk e p a rtije n die de "nationale b e v rijd in g s s trijd " wel wilden voeren, n.l* de f a s c is tis e p a r tij der in te lle c tu e le n en het kleinburgerdom der KPD. Ze stonden enerzijds a ls ideologise bondgenoten voor een gemeenschappelijke taak en and erzijd s als concurrenten die elkaar in n a tio n a lis tis e oorlogeophitsing de lo ef poogden a f te steken. Daaruit is ook het v e rsc h ijn se l te verklaren, dat er voortdurend een groot ledenverloop is geweest van de fa sc iste n naar de communisten en van de communisten naar de fa sc iste n. Om to t regeerende m assapartij te worden moest de p ro léta ris é re v o lu tie van het program geschrapt worden en vervangen

6 "HEI' DUITSE RIJK, DE DUITSE Kü LTUUP GEI IEM SCHAP, DE EENHEID DER NATIE, KUNNEN ALLEEN GEI 3B WCPDEN. ALS GIJ, MIJNE HEREN VAN i)e DUITS-VÖLKISCHE ZIJDE (dat aijr. de fa sc iste n ) ERKEMT, DAT GIJ GEi-iEINZAAM MOET STRIJDEN ME DE MASSAAS, DIE IN DE KOMÏ.DNISTISE PARTIJ GEORGANISEERD ZIJN...GIJ ROEPT TEGEN HET JODENKAPITAAL OP, MIJNE HEREN? VOLKOMEN JI IST. : AP DE JODENKAPITALISTEN KEER, HANG ZE O? AAN DE LANTAARN, VERNIETIG ZE!! p ra c h tin le id in g betreffende de p ro lé ta risé e de discus, ie, waarbij d r. Rosenb<jr*:(KPD ) eenheidsfront met de fa s c is te n "bepleitte: "üe -'.PD ZOU MET EEN GROTE LIJST VAN DOD (Liebknecht, Luxemburg),MA Hl r : 3 HET GAAT ER NU om, DE DINGEN DIE ONS. NAA" VüREN KUNNEN KOMEN jpet BEGRAV: N BLIJVEN 'IGEN NAAR VOREN TEBR3ÎGIN van 18 Aug 23 veroorlooft zich de opm

7 opn beweging van. de h.andeldrxj Terwijl het fascisme ^. elen ön het beambtendom was, vende middenstand, ae ^n t e l ^ec^ van h et g ro o t-k a p ita al, wordt het nu een tew egi.4. i z ijn wagen spant, wat die al deze lagen der ^ o l f n g * i e l. In wezen door middel van de pers n _ f ascisme du3 een c r is is v e r - is deze ongehoorde groei van het f a s e i s m e j ^ s c h ijn s e l. En wel m deze a:l. met v e rn ie tig in g worden v,0vnor te vloeien, zodat de Kap 1 bedreigd,»»erom KOET de d m ts e sta te n nienwe oorlog gereed maken V ersailles doorac " e8u3l:' berechtigdheid" met de andere bonrgeoisieon eisen.» m e» «w i o w * laat DE ««w a a» M» va*» «e U e te n h ie r b o v e n d ie n, hoe de KP.», ruïne van haar eigen >waarvan 3C te n s lo tte z e lf het ten h e e ft helpen groot maken v ^ r v a n ^ ^ p o litic k der s la c h to ffe r werd. Of e ig e n lijk p o litie k bepalen; het KPD, want deze kan en xen «ocxt z e i, f ilia ftl is Busland, dat door mi j.ael ^ i0 duitsö a rb e id e rsde KPD deze ontzettende ^o-p.c- < ^ oefenen van in - k la sse b ra c h t. In z n draj naar fc*der k a p ita lis tis c h e vloed op de m ilita ir e en hand.slspolititk v In te rn a. landen te n opzichte van Busland heelt h et d,>11 tio n a le de KPD gedv/ongen de grondbegin.ele ^ ^ risc h e b e v riç c in g a s trijd pr J ^ ^ rr,s, tirig inzake de_ ^ p r o le ta r ia a t en de bourg eo isie op bepaalde punten vo' " ;. r ln g van h et prol e t a r i s c h bevjüsts i j n, dat «e ^ t h ^ i n c i c h t j k o,» o n f i j n, ^ dat p r o le ta r ia a t en hnurgeo i. ie METS m a, ^ ie., of de l i j k METS gene en hebben. De e ^ Ellth F ischer (KPD) "duitsche cuituto'g^^ensc: - L 'ü d om de rech ten van h et d u itde arbeiders b ed rio g t, <-. dn do a rb e id ersv e r- se "v o lk ", waarmee Badek z ijn ste e n t n domrning b ijd ra a g t, bestaan helemaal n l ' (Przegloud sch reef reeds in 1908 m een ï,het nationa- Socjaldem ocratyczny ) een s ^ i e ( = zelfb estu u r),w aaraan we lite ite n v r a a g stu k en de auuo.> ld i t k. A. Z. No.25, hieronder een en ander o n t l e n e n. (Vertaald, u i t *. M rt. IS27)^ (IS/ "In een klassenm aatschappij b estaat "Het Volk" als sociaaj.- Fjolitieke eenheid n ie t! Daarentegen bestaan in ieder volk [s e n met tegengestelde belangen en "rechten". Er is le t h e i l i j k peen m a a t s c h a p p e l i j k gebied van de -ruwste to t de f i j n t e morele verhoudingen, waarin de b ezitten d e k lassen en het klassebowuste p ro le ta ria a t overeenkomen, waar z ij als ongedeelde nationale Eenheid zou kunnen optreden. Op het gebied der economische verhoudingen vertegenwoordigt de b u rg e lijk e overal de belangen der u i t,. ^ H nu voor een bu itin g en het p ro le ta ria a t de belangen van de arbeid. Op het gebied der rechtsverhoudingen is het p riv a a tb e z it de grondsteen der bu rgelijke m artschappij, te r w ijl het belang van het p ro le ta ria a t de b e v rijd in g van de b e z itlo z e mens van de heerschappij van de eigendom v erlan g t. Op het gebied der rechtbank vertegenwoordigt de b u rg elijk e maatschappij het k la sse n -"re c h t, hot recht der dikbuiken en heersenden, te rw ijl het p ro le ta ria a t de g ro n d stellin g verdedigt, dat men de so ciale invloeden op de mens en de m enselij^ heid in aanmerking moet nemen...zelfs op het gebied der z.g. algemeen menscli.ike begrippen, in de inzich ten omtrent kunst de opvoeding, vertegenwoordigen v e n e g u m u o ru i^ i, de ^ belangen, de -w ereldb^cnouw ing - en idealen der bourgeoisie en die van het p ro le ta ria a t WEE AFZ - LLRLIJivE KAMPEN, die door een afgrond gescheiden z i j n Omdat ju is t de begrippen "volk", "rech t" en "wil van het volk als een ongedeeld g eh eel...een o v e rb lijfs e l is u it een t i j d van de onrivoe en onbewuste te g e n s te llin g tusschen bourgeoisie en p ro le ta ria a t daarom is het gebruik EEN ONOVERBRUGBARE PEGENSTELLIJG gezien u i t de gezichtshoek van het klassebewuste en z e lfsta n d ig georg ^ L e e r d e p r o le ta r ia a t...hot zelfbeschikkingsrecht dor v o l- keren zal e e rst in die m aatschappelijke orde ophouden een frasv te zijn, waar ook het "recht op arbeid" heeft opgehouden a lle e n maar rook te si jn....m Dit in z ic h t, dat bourgeoisie en p ro le ta ria a t hoegenaamd n ie ts gemeen hebben, is de hoeksteen der p ro le ta risc h e bevnistwording. Het is onze huidige zwakte en onze toekomstige k ra c h t. Onze t a l r i j k e klas se van rijkdomvoortbrengènde armoedzaaiers kan a lle e n r i j k gorden in d it k la s s e -in z ic h t, in deze bewustwording. Daarom is d it het middelpui van w aaruit ons hele denken en doen s tr a a lt, zonder ons op macht van samenwerking met andere klassen te la te n le*d.n. Wie n g gemeenschappelijke belangen van onderdrukkers en onderdrukten z, I wie nog schermt met woorden a ls "de eenheid van de n a tie, cl. I v r i j d i n g van het "volk"", de rech ten van een volk, bew ijst daar-! I mee dat h ij nog vaart in het k ie lz o g der b u rg elijk e denkwijze. En wie*nog met d e rg e lijk e begrippen opereert tegen b e te r weten. in, z - als de I l l e In te rn a tio n ale en haar aanhang, is een bewuste b e d rie - 1 ger van het p r o le ta r ia a t. Wij beschuldigen de I H e In te rn a tio n ale,

8 dat zo te rw ille van het ru ssisch e staatsb elan g da eenvoudigste beginselen van de p ro le ta risc h e maatschappijbeschouwing om h a lf brengt, om in d it opzicht met pak en zak naar de bourgeoisie te lopen, de arbeidende kun- overleverend aan ontzettende nederlagen, zoa o rrb eid ersk lasse er een b ij de H ittlerdictatuur h e e ft kun «en incasseren. V/ant het noodlottige van deze V.r ^viize is dat de arbeiders in hun zwakte hulp en steun X n ««r iezo n io t is, n. l. M J andere k lassen,» a a r- mee ze hun eigen nederlagen voorbereiden. RUSLAND BEWAPENT1 DE DUITSE, BCKBSEOISIE,J. In de s t r i j d om de handelsverdragen tu ssen het R ussische s ta a ts k a p ita l isme en het p riv a a t-k ap ita lism e der andere landen volstond Rusland n iet met de T>-qtine der massa* s, maar ze verleende d ire c te m ilita ir e l l l l n L Ï d e T i t s e W g e o l s i e, dat is aan de d n itse contr r - r e v o lu tie. In een geheim m ilita ir verdrag van,5 Maart 22 tu ssen de d u itse on do ru ssisch e m a c h t h e b b e r s, werd de d u i t s e o o r l o g s i n d u s t r i e, die door het Verdrag v a n V ersailles aan banden gelegd wa,, ^ s i n t e l Ä Ä w ä >: r - o- JaarF *28). Het enige, wat de massa s in de m e.st dem von hpt r^val gewaar worden, v/as, dat de n j k s r ^ t x iiïï g bij Ie u * J L «m f " * *» 60 H U W lmffi vroeg voor een i^nndpré a f '1el in r' van de Rijksweer, w aarbij m ha- ; * - «r r s f Æ w S * MET D E _ D u. ~ ~ ~ ~ r V a n de honderden m il- Ï i o L i r SdieKre fd 8Öv ó? rv ie t i j d in de"*aak" ^ s t o k e n werdon vernam men eerst l a t e r. Hot spreekt vanzelf, dat d*. sociaal-dem ocratie haar vaderlandse verzaakte- de overeenkomst kwam trouwens onaer Ebert to t s S I n roerende e e n s g e z i n d h e i d stor.d "het gehele volk" ncbter de reg erin g : de nationale gedachte overheerste d. n atio n ale g e fc n ilïen, of zoals Radek *et -eg tl ; het volk tob de zaak van de n a t i e gemaakt, maakt de zaak do natie to t do zaak van het volk Het spreekt vanzelf, dat het voor de KPD geen P i t t i g * gewaarv;or ding was, toen het m ilita ir e bondgenootschap tu s sen S cwj e t - Rus 1a nd" en de d u itse c o n tra -re v o lu tie u itlo k te. I5/Eerst poogde men hot te ontkennen, maar ten s lo tte moest men het toegeven on d*uy Lteld^ men het als een handige, rev o lu tio n a ire p o litie k voor De v/ij ze, waarop het geval goed gepraat moest wor den, kunnen v/u ervaren u i t de beschouwing van Arthur Ewert ( p a rti jb astu u r KPD ) op de d i s t r ic ts p a rt ijd ag te Hamburg. V/ij 1 zen daarom trent in de "Hamburger Volks ze itung" (KPD) van 1 fcirt 1927: "NU NOG EEi» ü^rd 0 /}?. DE SC, JETGF.ANATEûI Part i jgenoten! Lernen v/e b ijv. de tu rk 33 reg erin g. Deze voerde een oorlog tegen Griekenland. Er: Sowjet rus land heeft aan de turkse reg erin g ook v/apenmateriaal geleverd. DIP IS EÏZI ONBESNEDEN Ki VASTSTAAND FEIT. D iezelfde turkse regering h eeft echter te g e lijk de kommunisten in Turkije ten scherpste vervolgd; OOK DIT*IS EÈr ONBE 3TREDEN FEIT. Onze p a r tij in Turkije werkte onder do m o eilijk ste omstandigheden, maar ondanks dat word de s t r i j d van deze n a tio nale tu rk se regering tegen de voortroepen van het v/ester se imperialism e door Sowjet-usland ondersteund. DIT JI02T MEJ DE AHBEI- DïRS DUIDELIJK ÏIAKEN". Dit samengaan van Pus land met de d u itse co n trarev o lu tie v/as van ve strekkende betekenis, v/ant het leidde tevens to t een samengaan in de komende oorlog voor" de rechten van het d u itse volk" Op Bucharine ru s tte de taak de massaas g e w illig in een nieuwe oo-log onder hun oude d u itse generaals te voeren. Hij bereidde d it als volgt voor: "i,logen p ro lé ta ris é sta te n, uitgaande van de doelmatigheden van de s tr a te g ie van het gehele w ereidprolotarir.pt, m ilita ir e bloes slu ite n met b u rg e rlijk e staten? Er is h ie r geen p rin c ip ie e l v erschil tussen een lening en een m ilita ir verbond. En ik beweer, dat v/e al zo gegroeid z ijn, dat wij een m ilita ir verbond met een andere bourgeoisie kunnen slu ite n, om door middel van deze b u rg e rlijk e sta a t een ander burgerdom te v e rp le tte re n...bij deze I vorm van landsverdediging, van een m i li t a i r verbond met burgerlijk e sta te n, IS HET DE PLICHT VAN DE KA].ERADEN VAN ZULK ESN LAND, [DIT ülav TOT DE. OVERWINNING TE BRENGEN". ( vierde congres van de J derde in te rn a tio n a le,. v erslag bldz. 420.) De KPD v/as. bereid d it o n tzaggelijke verraad aan de arb eid ersklasse door te voeren. De m ilita ir e form atie, die de re v o lu tio - jn air w illende arbeid ers hadden gevormd, de rode fro n tstrijd e rsb o n d werd reeds b ij voorbaat aan de d u itse bourgeoisie aangeboden, om "de d u itse kultuurgemeenschap" te verdedigen. Het aanbod geschiedd door C lara Zetkin (KPD) in het parlem ent, z ij verklaarde:

9 «Duitsland.s toekomst berust op een nauwe beiangengem een-^^ schap in m aatschappelijk, politiële, en wanneer loof nnir TTC ïftlitaier OPZICHT met de Sow jetunie...ik gel z e lfs, ^ ^ t S ^ t e l i i n g to t ^ ^ ^ / v o o r U f l t. ^ a ^ o n d e r ^ b e p a a l d e 1 o m s t a n d i g h e d e n SAIEWERKINGTOf ST^ro KOIi^TUSSEN DE RIJKSWEER SI DE RODE ÏRONTSOLDAIEN.... ( van de rijk sd ag op 27 Nov V erslag b ld S lechts een k le in deel van het d u itse p ro le ta ria a t î n + i ck'h'i A r b e iterpartei DöUtschlaftds* d^» m u n i s t i s c h e A r o e i i e. p. v t % hebben o n d e r w o r p e n ^ X i S Ä & S ä f B T - ï ï â â â ^ S ris ok IK HERINNER H l OVERIGENS, DAf ZU^L r ^ op DEZS ALLE ANDEP-E K0HMJNIST1SE PARTIJEN JUIST ME p^-ut VOOR W 8 B W TOESTAND IN.^ V O L i S 3 S S S T 5 3 s ä s t -s * s ä ; - -» i u r a l i n k s c renegaten» h at ^ ^ 8" f av» r n 'o n S ^ s d houding in deze kwestie a ls WIJ w $ VAilAF BE2E S Ä «U : \» * Â Ï Ï 5 w u «NATIONAAL BUH0FLIJ1C 3TAT1 ^ ^ " ^ ^ g ô ^ ô p o n 'w o r d e n. s r ^ i s e s s. ^ l i» m m, af ï s - * d u itse u itg av e) En Busland h eeft»oord gehouden!!! In Sept. "32 v är r a s to ae d u itse bourgeoisie de zg. "ontw apeningsconferentie met de mededeling, dat ze n ie t aan de beraadslagingen zou deelnemen, zolang D uitsland als minderwaardige s ta a t werd behandeld. Zij e is te, dat D uitslands m ilita ir e m acht'in overeenstemming gebracht -zou worden rnet die der andere bewapeningen. Met andere v/oorden. D uitsland e iste een grotere bewapening van D uitsland!! En het was aan Rusland en I t a l i e voorbehouden, deze eis van "het onderdrukte D uitsland te ondersteunen! Voor de twede maal bewapent Rusland de d u itse c o n tra rev o lu tie! "DEZE LIJN HEBBEN WIJ DOORGEVOERD EN ZULLEN WIJ DOüRVOERE En Rusland heeft woord gehouden!!! 6 Febr LITWINOW b iedt aan de vergaderende k a p ita lis te n op de zpn. "ONïWAPENINGS- CCNFEREÜflE" zijn "oorkonde van de rechten der volkeren aan. Rusland kent geen klassen meer, maar praat met de in tern atio n ale bourgeoisie mee over de "rechten der volkeren v/at onder het k a p i talism e nooit anders is geweest en nooit anders z ijn zal dan de rechten der bezittende klassen! De enige a rb e id e rssta a t te r wereld" "de d ictatu u r van het p ro le ta ria a t" biedt de bourgeoisie de volgende oorkonde aan: "Uitgaande van HET GELIJKE RECHT VAN ALLE NATIES OF ONAFHAN KELIJKHEID, VEILIGHEID El. ZELFVERDEDIGING, bezield door het streven in het belang vande algemene vrede aan ieder volk het recht te verzekeren, zich v r i j op de door hemz e lf gekozen weg en in het door hemzelf gekozen tempo te ontwikkelen en om to t d it doel de v e ilig h eid, onafhankelijkheid en v o l komen onaantastbaarheid van z ijn gebied en z ijn v rijh e id to t z e lf verdediging tegen een aanval of een inval van buiten, maar u i t slu iten d binnen de eigen grenzen, volkomen te waarborgen, in de overtuiging, dat het noodzakelijk is, aan de in te rn a tio n ale organen die vast moeten s te lle n, wie de aanvallende pa.rt i j is, r ic h tlijn e n en aanwijzingen te geven, v erk laart de algemene kom m issie:...(dan volgt een opsomming van wat de bourgeoisie- in het dokument s ta a t n a tu u rlijk "het volk" wel mag en n ie t mag) "moskauer Rundschau:,12-2-l933. We w illen h ie r n ie t de algemene betekenis van d it schandedokument van "de d ic ta tu u r van h e t p r o le ta r ia a t onderzoeken, omdat we nu a lle e n de werking van Rusland op de k la s s e n s trijd in D uitsland onderzoeken. V/ij voeren het dan ook alleen aan, om te doen zien, dat Rusland to t op de huidige dag z ijn woord getrouw -is en de dviits* bourgeoisie bewapent. De Moskauer Bundschau van v e stig t hierop als volgt de aandacht: "De werkenden in de Sow jetunie... nemen met de g ro o tste ^ te vredenheid kennis van de stap door de Sow jetregering in Geneve gedaan. Maar ook andere volkeren, die om hun onafhankelijkheid strijden, zullen de waarde der sow jetvoorstellen weten te sch atten.

10 w IH KET BIJZONDER HEï DUITSE VOLK. dat beroofd ia van de v e r dedigingsmiddelen, waarover de andere strt8"_b " JxJ ^ T.y bfteptnis 4VAN LE S OY'.'J ETV O O R STELLEN VOOR L-j ZAAK V a l. U m m ir. t o m» a t h b m-tp ^cilatt^t LAT LITWINOtf Uj.'iGAA.l \ Ai* 5 K» W Ä OP L m *»» «*». VEILIG, HEID ES ZELFVERDEDIGING". * Inderdaad! H e t dnitse volk, dat is de dnitse bonrgs-oisiedie de p o l i t i e k bepaalt, zal het naar w a a r d e schatten. Ze aanvaardt gaarne h et recht op v e ilig h e id en zelfv erd ed i ging, omdat d it beteken t b e t "rechv'op het vormen v a n e.n grote m ilita ir e macht, dat betekent, het ' recht ora haer z e l f v e r d e d i g i n g h et p ro le ta ria a t opnieuw de dood in te jagen voor i J L Selangenï-Da enige a r b e i d e r r a a t te r wereld" smeedt de duitso bourgeoisie en het d u itse pr T l i ï to ï hot d u itse ï * «m een, w m i a Ä l Ä S Ä M B U - GAAN!!! Nawoord van Iiei 1929 Zoals u i t het b o v e n s t a t e blijkt, schreven we in 1933:» Rusland wil in de k o m e n d e nieuv/e w e r e l d o o r l o g met do dv.itse b o u r g e o i s i e samengaan" Het leek echter i-.i - e.. gau, of w e ons in dit opzicht vergist hadden, want D u i t s l a n d. t onden n a 1-33 fel tegenover elkaar, ^ d i e ^ t i h e b b e n v/e in R u s l a n d ook de u i t r o e i i n g der oude bols «-Wik zoels Buchftrir.o enz, fshed. Zij wedden ervan b e. o t a U l «^ v r i e n d s c h a p p e l i j k e b e t r e k k i n g e n m e o de, * u i t ^ onderhonden. H e t andere woorden, ze w e r d e n e r v a n b e s c h u - d ï g d dat ze zich in de b u i t e n l a n d s e op D u i t s l a n d orient e e r d e n. D e z e b e s c h u l d i g i n g e n b e r u s t e n w a a r s c h i j n l i j k w e l op P«n b e n a a r d e waarheid, omdat R u s l a n d met de duitse b o u r g e o i sie heeft s a mengewerkt v a naf 1922 ( onder L e n i n en. tot Febr. 1S33 onder Stalin. H e t is dus zeer goed mogelijk, dat Bucharine. S 5 n ; v j e w enz. de oude p o l i t i e k ^ r d o r w i l d e n voortzetten.. De v i j a n d i g e h o u d i n g van H i t l e r tege o v e r R u s l a n d m a a k t e deze p o l i t i e k echter, in i e der^geva ^ lopi^r onmogelijk, zodat de russise m a c h t h e b b e r s zich op Oo samengà'an met de grote k a p i t a a l m a c h t e n F r a n k r i j k en E n g e l a n p i n g o r i e n t e r e n Bij de "vrede" v a n M a n c h e n, w a arbij de R u s s v o l k o m e n w e r d e n uitgeschakcld, is echter wel *eble.<en dat de w e s t e r s e k a p i t a a l r e c h t e n alleen m de ^ e Y st9 od.ee e t v e rbond met h u n a z i a t i a e konkurrent aangaan. Zodoende is h e t b/ samengaan van Rusland met de D uitsland, of de " n e u tra lite it" v a n Rusland b ij een oorlog van Duitsland tegen de w esterse machten we'-.r binnen het gezichtsveld der prakt ise p o litie k gekomen. T erw ijl H itle r vroeger in z ijn redevoeringen f e lle aanvallen op Rusland deed, hoort men daar tegenwoordig n ie ts van. En omgekeerd, is een toenadering van Rusland to t Duitsland na de vrede van Hunchen n ie t te miskennen. Het heeft er a lle schijn van, dat de oude l i j n van het ondersteunen de'" d n itse bourgeoisie, een li j n, die n ie t door Rusland, maar door H itle r we r i afgebroken, nu weer zal worden voortgezet. HET JAPANSE IHPEPIALISHE (s lo t) Het japanse imperialisme Iiandsjo o r ije was 60 jaar geleden «-Ai&ûàsiûfîliifî-ÜD-QtiiQa* nog hoofdzakelijk bewoond door mongoolse nomadenstammen die van jacht en schapenteelt leefden. Omstreeks die t i j d begon een Chinese immigratie var. boeren, die de nomadenstammen voor zich uitd^even en een "hogere" productiew ijze, h ie r de landbouwproduct ie meebrachten. Ook begonnen in deze periode dc- eerste kapi ta a l exporten van Rusland en Japan, die een u i t gebreid spoorwegnet aanlegden.^eze spoorwegmaatschappijen verzorgden echte** n ie t alleen het vervoer, z ij bedreven ook hontontginning, mijnbouw en andere in d u strieën. Begin der japanse Zowel de ru ssise, als de japanse p en etratie in invloed groeiden na 1900 steeds meer in Hands jo e r ije en Korea, to td at de te g e n ste llin g e n tussen beide in 1904 in een oorlog u i t monden. In deze oorlog v/ordt de macht van het ru ssies imperialisme in iiandsjoerije v rijw el voorgoed gebroken. B ij de vrede van P o rtsmouth in 19o5 moest Rusland h et van China gepachte gebied Kwantung en de z u id e lijk e h e lf t van de 2uid-IJandsjoeri^se^spoorweg^ van Port Arthur naar T sjangtsjoen aan Japan afstaan. Zo behield Rusland a lle e n nog enkele macht in Noord-M andsjoerije, doordat het in het b e z it b le e f van h e t noordelijk gedeelte van de Zuid- M andsjoerijse spoorweg en de Oost-Chinese spoorweg. In de loop des tijd s werd de Zuid-H andsjoerijse spoorweg Haatschappij verreweg de b e la n g rijk ste in d u s trie le onderneming in H andsjoerije. Le taak van doze spoorwegmij. beperkt zich n ie t to t het exploiteren van spoorlijnen, maar ook mijnbouw en handel worden bedreven,. Industrien gevestigd. Gas en o l e c t r i c i t e i t v/orden door haargeleve* d, de maatschappij b e z it hotelconcevn s, andere vervoerdiensten dan alleen spo /rwegvervoer, verzekeringsm ijen en scholen,

11 1 ftboratoria landbouwproofstat ions ^ ^ ^ dq ^ o e g à - Be maatschappij kroeg van do J p;, handül^n verdragen hâid mot c r.ine s o autorxtexten te o n d e - ^ ^ t s. h a p p i j haalt a s l v. i t en on o v e r e e n k o m s te n. ^ r t o m <i e z M r m a n h e t U e e n g r o o t d o o l v a n H a n d s j o e r i j e m e c a n ^ k a p i t a l i s t i e s p r o d u c t i e p r o c e s. De z 6 b e l a n g r i j k M a n d s j o e r ij e W e e k v o o r " ^ ^ f j ^ o n s o r t i. r n d a t 1 m i l - t e z i j n, d a t een_ i ^ e r n a t x o n a a l ^ i:;v,; S t 3. 3 r on, l i o o n pond s t e " l i n g xn ^ J fl k r3i;g. En n a do w e - a l d - s l e c h t s v o o r 4uJ.OOO pon n o g m oer doordat xn oorlog steeg Japans ma China door ingeland on 1922 b i j het verdrag van ^,1 ton ovü- ajnk0msten te Amerika geprest we^d, voor ap,gp0orwogen or. mijnbouw, tekenen betreffen d e de 0 f h i nese " v rije to e - D aarnaast w ist de J a p a n s o ^ u rg e o x s pjld van Kandsjoegang«dvB ekonomise v rijh.x a xn r i j o af te dwingen.,, _ China ift 1922 Ausland en China y e r d r ^ van W a s h in g to n o n - k t r a c h t t. d i t la n d günstige v e r d r a g e n. -moest o n d.r t.k.n., ^ ; ^ ^ l R n g c toch naar verloren p o a iti«in ; an j si U j v h ij China t i j d oen zgn. autonoom g.b i.d w. ^ achtör n ie t a lle e n b eh o o rd e) t o h e r o v e r e n. Da. rd ; r Wö h e t s t r a k s d e s p a n n in g e n t u s s e n ChJ;n tr,s3 ü n C hina en A u s la n d. V e l o v e r z u l l e n h e b b e n ) maa n h e i d e la a t s t g e n o e m d e werd nog in 1924 een verdr.ƒ g t^(.hindba spo.rwegrr.i j. to t landen ^ ^ ^ o ^ e r a i m, werd gemaakt. Kaar toch üon ZOT* ioirir^rci^v-w # ^ mi i. z o d a n i g ui ^ ^ W is t r u s l a n d d e t r a n s a c t x e s j a ^ ^ o o r d _ t.la n d s jo e r ije s t e e g n u t t e n. d a t z i j n p o l x t i. k e mac ^ dgzö i n v l o e d t o De Chinese b o u r g e o i s i e r a r o a p e n n a a r d e sp o o r w e g op, W rtw». I»» ; ' * t v l S S e " es ö 8n en lad v ijv an. t a r - t. i a t t a n do d aarb ij d o n door clunasa. w iil de ru ssiso b e a m b te n Vo g t r o e p e n. De D irect a n t w o o r d d e Rusland o o r ^ n i auwe verdrag, dat Chinese werden te-uxgge slag en.«.n j nuslanà de beminneé i j s ä i - - a a n J a p a n t e v e rk o p ;n. / uhinese concurrent ie De groeiende C h in ese macht in I-Iandtegen Japan in s jo e r ije na 1922 b l i j k t het best u i t M andsjoerije. de vele spoorwegen, die na die t i j d riet chine s k a p ita a l z ijn aangelegd.de b e la n g rijk ste waren d ie van fakoesjan naar toenliau met 'aans l u i t ing van F sjengsjiatoen naar l aonan en Angantsji en de l i j n koeleden v ia H ailoeng naar Z irin. De betekenis van deze spoorwegen komt naar voren, als men weet, dat de e e r s t genoemde sp o o rlijn het thans mogelijk zou maken, westmandsjoer i j e zo goed als geheel onafhankelijk te maken van de ( japanse) Zui dmands j o e r i j s e spoorweg, Via de l i j n Peking-iioekden werd d it nieuwe spoorwegcomplex in verbinding gebracht met dc haven van Hoeloetau en had daardoor zeker aan de koreaans-japanse stad Dairen een geweldige klap toegebracht, indien Japan n ie t in 1931 zou hebben ingegrepen, baarbij komt, dat orn d it nieuwe spoorwegcomplex leven in te b la zen, een tegen de zuidmands jo e r i jse spoorwegini j., dus tegen Japan, gerichte v ra c h tta rie v e n -p o litie k werd gevoerd. In 1929 werden de Chinese tarieven met 47 ^ verlaagd, zodat de Zuidmandsjoeri jse maatschappij n ie t meer kon meekomen. EEn tweede aanval op deze m ij. werd begonnen toen de l i j n van i.oekden-hailoeng to t K irin in i929 werd volto,id. Daardoor werd een aanval op üostm andsjoerije ingezet. Vooral tegen de aanleg vandeze la a ts te spoorwegen v/erd door de japanse regering h e f tig g eprotesteerd. T enslotte legden andere Chinese spoorwegmaatschappijen nog noordm andsjoerije bloot! tfaast de e x p lo ita tie van het land door middel van spoorvegen v/erd chinees k a p ita a l g e p la a tst orn grote riv ie re n bevaarbaar te maken. En ten s l o t t e ondervond het japanse k a p ita a l in Uandsjoeri io lievige concurrentie door nieuw opgerichte Chinese mijnbouw in d u strie - bosbouw- en landbouwondernemingen. Deze groeiende Chinese économisé invloed had to t gevolg, dat in 1931, toen Japan M andsjoerije binnenviel, de handel van het huidige kanis jo e ri je met China zowel, absoluut als r e l a t i e f s t e r ker kon toenemen dan de handel tussen Iiands jo e ri je en Japan en dan de to ta le buitenlandse handel. Y/as de mands jo e ri j se handel in 1907 slech ts 12 '% van de Chinese handel, in 1920 was het 19% in 1929 PIK en in ^. Ln deze verscuiving van de handel vond p laats ten koste van de handel op Japan. Op deze wij ze ondervond het japanse k a p ita a l, dat in Mancisjoe r i j e was belegd ( in 1931 was d i t 1,7 milliard yen) zowel door de Chinese spoorwegen als door de Chinese handel een gevoelige concurrentie

12 f.,... &. : ' ' : :«. m a m m o B O m m, De "»aanleiding" Afgezien echter van hovengenoemde, voor hüt-êcöncm ïêü'lëven van Japan ingrijpende veranderingen, wa ren er nog andere oorzaken die da japanse inval m M andsjoerije I I Ä U l in China In verhand t dit «nder.erp I» -» W t** M 1 M * * * - * S K H r Jat tussen de mejidsjoerijse genera a i Tsiarg-Tso-Lin en de lïankingregerm g, de Awo-uin-xang, Ï Ó t e tegenstellingen hestonden. De»ankingregering mot Tsjang- Kai-3 iek aan het hcofd, was de u itd ru k k in g van de met a l l. macht"opkomende Chinese -bourgeoisie (vooral u i t het idon en mieden van China) die één k ra c h tig China to t dool had, met ß begrip van M andsjoerije. De heer?ende k lasse van L andsjoerij voornamelijk hesta nde uit grootgrondhe^tterr en rnjne go naren, v erz ette n zich echter tegen een ecoromise afhankelijkheid van de zvidchinese b o u rg eo isie, net Tsjang-Tso-Lin aan het roofd der reg erin g vochten z ij voor de.onafhankelijkheid van HU. k i r d e n aard der zaak was d it voor Japan van grote betekenis De s t r i j d der Chinese r e u r i n g ging nu n ie t a lle e n tegen Japan maar ooi tegen Tbjang-Tso-Lin. Omgekeerd kon de la a t s t e z ijn doel echter pas bereiken indien h ij ruggesteun z o c. t b i j Japan. Daardoor liep en de be?. r.jen van beide vaak p a r a le l. h«t volgende zal echter b iij;.o n cat er tus a on bol e o... p-enstellin^ren "bestonden, Terwijl de s t r i j d om M andsjoerije tussen de hoofdmachten China en Japan ging, kon het echter door de ^ 5.1 zonder e oms^andiffbeden liik e n 01' er in M andsjoerije-een burgeroorlog _ uitgevochten w e k. Doordat immers de Nankingregoring onder l e i ding van T sjan ;-i'lai-sjek, beweerde dat M andsjoerije bi Chi f "behoorde" werd de generaal Tsjang-Tso-i.in zo iets a ls e.-n o, ständige generaal die neergeslagen moest v/orden, haar het neerslaan van den la a ts te en het vestig en van h et c b in e o s g e - 7 a - ir Hands io e rije zou vcor Japan een groot gevaar betekenen. " vandaar dat elke aanval van de Nankingreger m g op Tsjan,,-- Tso-Lin door de japanse reg erin g werd u itg e le g d _a ls een u r- eeroorlog" die de japanse belangen in M andsjoerije schaadde. Onder deze "rechtva i'diging" kon Japan dan z ijn troepen laten binnenrukken. Lo b ijv. in In d it jaar werd een s t r i j d gevoerd tussen Tsjang-Tso- Lin en de toenmalige generaal van Peking Feng-Hu-Rsiang. Eén van de aanvoerders van Tsjang-Tso-Lin lie p ech ter naar de Pekinger generaal over, die op z ijn beu rt weer m verbinding stond met Tsjang-K ai-sjek, dus met de H ankingregering. Doo- d it verraad kon Tsjang-Tso-Lm n ie t stand houden, j ç o r -.e Chinese leg ers w estm andsjoerije binnenrukken en do sp o o rlijn Peking-Lïoekden bezetten. D it betekende een gevaar voor de japanse b e z ittin g e n in deze gebieden. Vandaar dat om de ' orde" te handhaven en het "communisme te b e s trijd e n Japan een neutrale zone afkondigde van 7 m ijl linies en rechts van de Zuid-llands joer i j se spoor v/eg. De C h i n e s e le:;ers konden n iet verder oprukken. Ts jang-tso-lin kreeg t i j d nieuv/e troepen te verzamelen, waarna het n ie t lang neer duurde of de cninese troepen werden teruggeslagen. In werd daarentegen weer een a c tie door de Kwo-Ilin-Tang vanuit Peking tegen Tsjang-Tso-Lin ondernomen. Opnieuw dreigde de "burgeroorlog", zoals de Japanners het noemden, in H andsjoerije uitgevochten te worden. Vandaar dat de Japanse generaal Tanaka (de man van het zgn. beruchte rapport) toen bekend maakte, dat, indien in Liands jo e ri je v/eer een burgeroorlog zou v/orden u itg e vochten, Japan zich genoodzaakt zou zien z e lf de "vrede en orde in Liandsjoerije te handhaven". De Chinese troepen trokken daarop n iet voorbij de "grote muur'5. Zoals v/e strak s nog d u id e lijk e r zullen zien, was de binnenlandse p o litie k van Ts jang-tso-lin g erich t op de ver sta v.-.ing van de macht der rnands joer ijs e b ezitten d e k lasse. Dit echt 31* v/as niet de bedoe]ing van de japanse reg erin g. Daarbij gevoegd het f e i t, dat de s t r i j d van Ts jang-tso-lin tegen de Uanking-regering n iet a l t i j d even gelukkig v e rlie p, is het d u id e lijk, dat h ij op zeker mon.ent voor de japanse heersende klasse eer.-sta-in-de-v/eg vierde Hen beweert, dat h ij door japanse m ilita ire n u it de weg is geruimd. Toch lukte het de japanse regering n ie t in H andsjoerije iemand als opvolger te k rijg en, die d irect naar hun p?jpen zou dansen«. De opvolger v/erd Tsjang-Hsue-Liang, de zoon van de vermoorde generaal, die echter veel meer dan z ijn vader bereid v/as met de Nanking-regering sam^n te werken. In December 1929 verklaarde h ij M andsjoerije onder het gezag van IT ank ing. Zo v/as dus opnieuw de "a.utonomie", dat waren dus meteen de belangen van het japanse k a p ita a l, in gevaar gebracht. Door de inval van 1931 v/erd aan d it dreigend gevaar echter een einde gemaakt. 2. -bklaot I j G-HEEFING, V alut a~manipul a- t i e s en 1 ar*2.bor.w- Ook van al deze dingen had het japanse kap i- ta a l te lijd e n. Wel is v/aar v/aren de b u ite n - landers z e lf van b elastin g en v rij gesteld, maar door de zeer zware belastingdruk op de bevolking werd, zo zeggen de japanse b e ric h ten, de "koopkracht van de bevolking" gedrukt en zou M andsjoerije op deze v/ij ze meer en meer als afzetgebied verloren gaan. 'Zo wa.s het ook met het geld als c irc u la tie -m id d e l, v/at voor de hr del van zeer groot nadeel is, maar door een voortd\irende vergroting van de bankbil je tte n -c irc u la t ie ontstond een in f la tie, v/at voor de landbouw-bevolking en het indiis t r i e -pro le t ar iaat prakt ies neerkwam. -.. ' ' r * v:. 1"; 1 f»-

13 op een "w e tte lijk e afpersing" en voor de " a u to rite ite n " op een voortdurende v e rrijk in g. "Op monetair gebied h e e rste in Mands jo e r ije in 1931 een volslagen chaos...'.'kortom, het was n ie t anders dan een m onsterachtige o f f ic ie le ro v e rij, waarvan de u itg eb reid h eid en de uitw erkingen m oeilijk z ijn te sch atten ". Zie : L ytto x -rap p o rt...) Brachten dus deze oorzaken grote m oeilijkheden voor de japanse handel, minstens zo "belangrijk was het volgende: De verkoop van landbouw-producten was door de chinees mand s jo e r ijs e reg erin g zodanig gemonopoliseerd, dat z ij het u i t sluitende rech t bezat, deze producten op te kopen, waarvoor geld (bankpapier) werd b etaald, dat in de regel n ie t op de v r ije markt inw isselbaar was. Zodoende had deze reg erin g n iet a lle e n een m onopolie-positie v/at de p r ijs b e tr e f t, maar te g e l i jk e r t ij d v/aren de landbouw-exporteurs van de regering a fh an k elijk. Op deze w ijze gelukte h et T s jang-tso-lin de hoge m ilita ir e uitgaven te dekken. Wel konden de japanse exporteu rs zich met japanse regeringssteun handhaven, maar deze^ toestand kon op de duur n iet voortduren en zeker niet als in de c r i s i s het japanse k a p ita a l voor nog grotere m oeilijkheden komt te staan. 3. Verbod van land-pachten. Op a lle m ogelijke winzen tra c h tte de M andsjoerijse reg erin g het v erpachten van land aan Japan tegen te gaan. Zelfs werd de doods t r a f g esteld op het verpachten van land aan vreemdelingen.^ Tiaar ook h ie r moest de m and3joerijse reg erin g op de duur w ijken. Grote japanse banken werden voor d it doel opgericht. Men - ging als volgt te werk: Er werd geld geleend, b.v. aan boeren om hun land te verzorgen of om de hoge b e la stin g e n te b etalen, In onderpand v/erd dan h et land gegeven. Maar de boer kon over het algemeen de gelden en da renten n ie t teru gb etalen. In zo n geval v/erd het land dan verkocht en kwam op deze w ijze in ja panse handen. 2o gelukte het de japanse maatschappijen in 19?1 ongeveer H.A. in handen te k rijg e n. 4. De Koreanen. N atu u rlijk was er ook een"minderheden-kwestie In 1910 annexeerde Japan Korea, waardoor het japanse r i j k aan Mands jo e r i j e kwam te grenzen. Thans wonen in Mands joer i je ongeveer 1 m illio en Koreanen, waarvan "bijna de h e lf t in het vroegere Chinese g re n s d is trie t Chientao woont. In d it d i s t r i c t v/erden de Koreanen toegestaan land te pachten. D aarbuiten n ie t. Toen in 1915 de Japanners het recht kregen in Zuid-Mands jo e r ije en Binnen-Iïongolie te wonen, handel te d rijv e n en land te pachten, beweerden de Japanners la te r, dat d i t recht ook van toepassing was op a lle japanse onderdanen, dus ook op de Koreanen. L it geschil b le e f slepende en v/erd n ie t to t oplossin g gebracht. fie Koreanen in het d i s t r i c t Chientao stonden onder Chinese w etten, Chinese p o litie handhaafde daar de orde. Op de duu^ echter tra c h tte Japan, om redenen die o v erdu id elijk zijn, in Chientao de japanse wetten te la te n gelden en japans p o li t ie to ezicht op de Koreanen u it te oefenen, daarbij kwam dat Japan voortdurend Koreanen naar handsjoekwo l i e t emigreren. Daardoor echter verloor door een in d e rtijd ingestelde Chinese maatregel zo n Koreaan de japnse n a ti o n a l it e i t. Japan echter erkende deze m aatregel n ie t. Y/at was hiervan het gevolg?het japanse kap ita a l, dat z e lf n ie t in het b e z it kon komen van grond in liands jo e rije, verschafte de KOreanen het k a p ita a l om d it aan te kopen, zich landbouwmachines en kunstmest aan te schaffen. Daardoor steeg de japanse invloed in Handsjoekwo en werden de Koreanen de vooruitgeschoven posten van h e tjapanse k a p ita a l. U it de aard der zaak was d it de m andsjoerijse a u to rite ite n spoedig bekend. Het gevolg was dat de Koreanen wedden geboycot. Menigmaal v/erden ze ook door de mands joer ij se landbouwers, die door de regering opg eh itst v/erden, mishandeld. In zulke gevallen riepen de i.oreanen de hulp in van de japanse p o litie of van do japanse le g e rs. Op deze v/ijze konden vaak mishandelingen of v e c h tp a rtije n tussen H andsjoerijers en Koreanen door de j a panse g eld sch ieters u itg e lo k t worden. :3n één deser v e c h tp a rtije n die p la a ts vondop 1 J u l i 1921 bracht, na^st de mo^rd op de ja panse spion xiakamura, Japan to t naito n ale verontw aardiging". Le oorlog tussen China en Japan z e tte in en de japanse legers v ielen als eerste doel H andsjoerije binnen.l ater zou de re st van China volgen. De ekonomise b e te - V/e zullen tans nagaan, v/elke b e te kenis van H andsjoerije kenis M andsjoerije h eeft voor. Japan voor Japan. voor zover het van belang is voor ße ^ripodnstoffenverwe^king der japanse in d u strie en voor de a f zet van de japanse v/aren. A lle re e rst ie ts over de japansevoedselvoorziening. Het belangr i j k s te japanse voedsel is de r i j s t ende soja. Voorzover in J a pan een tekort is aan r i j s t, wordt de re s t ingevoerd u i t Korea en Formosa. Het b e la n g rijk s te product is de soja, z ij wordt u i t Hands jo e r ije ingevoerd,ivleer dan 50S van de Hands jo r i jse u itv o er b estaat u i t sojaproducten. Hiervan neemt Japan 20 3 der bonen en 70 /o der koeken af, die als m eststof in de landbouw worden gebruikt. De grondstoffen^ Zoals we reeds zagen u i t h et voorgaande, wordt in H andsjoerije i j z e r e r ts gevonden met een v r ij laag i j z e rg e h a lte. Vandaar dat de

14 Zuidmands jo e ri jse spoorwegmij. to t op d it ogenblik, voor wat do ijzerp -o d u ctie b e tr e f t met v e rlie s verprotan Om do productie en d e o u tilla g e van het bedri if te v (. r, m. n werd in 1934 de At.s janm ijn (van de zd. Manc.sj. spoor*;... door een gro ter concern, het Sjowaconcern overgonomen. Geweldige k a p ita le n werden in het n ie t rendabele b e d r ijf g^stop ïa rs v/ordt de productie "belangri jker.. La productie van steenkool is van meer b e te k e n is. 'jlt komt de japanse gteenkoolproductie, die ov«r w ^m ig a «en lcooks besch ik t, ten goede. Een nadeel voor de _««M oen-ren is echter, dat de m andsjoenjso kool v c a cn : ï ï c T Ö r U L. do japanso. Do japnr.se ste e n k o o l,o d n.tr,o wnrrft dan ook grelcont ingenteerd. Évon^ als In J a p a n wordt in a n sjo o rijo re tro den. Daarentegen z ijn er u itg e b re ile o lx e le is t^ n la g v, P het ogenblik produceert een grote fabriek m inerale oliecn lil lï le is te e n la a g dio over de *olenhedjing v a n ^ o sjoen h a a n lie t Daai deze le is te e n toch moet worden verw ijderd, is de e x p lo itâ t ie n ie t a l te k o sth aar. Som ige b e ric h ten r.alden, n+ de ip - ts te iaren ongeveer 300. '00 ton ruwe o lie op d ê» ï ^ d v o o r d r a c h t. Ofschoon d e» p re d ic tie «el stijg e n d e io. z ijn de productiekosten, vergeleken normale w ijze van produceren veel te boog. t^ebreide Verder tra c h t men in Handsjoe-i 'e te komen to t u itg eb reid e V atoenaanplant»..., Afzetgebied. Van meer betekenis is Handsjoerije als afzetgë5ïës7-dë-ü itv o e r var Japan naar Iiands.ioerx ie bedroeg b i j ^ in i » van de to ta le u itv o e r, m 1534 reeds 18,6. droeg het japanse aandeel 58,4«van de to ta le invoer van M a n d s io e rije (1932) in 1935 was d it reeds 75,4-. U it dez c ijf e r s b l i j k t, dat M andsjoerije als afzetgebied van veel "betekenis v/ordt. Invoer van Japan naar M andsjoerije, met inbegrip van de Kwangtungprovmcie in (?o 1932 " , ,8 4ü ,4 456 De Chinese goederen werden daarentegen de t P? r J ^ steeds meer van de m andsjoerij se markt verdronge. u i t het volgende: 7/ Invoer van China en Japan in M andsjoerije : ( ste h a lf ja a r.) ~ atoenen gare m. Z,iden stuk,-:oeder e n Panier. Japans chinees Japans chinees japans chinees 29,9/o 70?o 50,1% 48,1% 58,7% 32,2% 38,2 61,6 53,1 45,9 65,9 29, , ,7 78,4 17, , , 4 6j_9 En deze tendens b estaat n ie t a lleen voor bovengenoemde goederen, maar ook voor katoenen stukgoederen, tnee enz. Sam envatting:, Zoals we dus zagen, is de inval van Japan in M andsjoerije n ie t zo maar p lo ts e lin g in 1331 geschied. Er ging reeds eer. lange im p e ria listi3 e ontw ikkeling aan vooraf. Alleen 'kwamen in 1931 de te g e n ste llin g e n to t een hoogtepunt. l'e g e lijk e rtijd konden deze te g e n ste llin g e n ju is t in die t i j d to t d it hoogtepunt komen, doordat in 1931 de c r is is in Japan z ijn dieptepunt had b e re ik t, de handel geweldig te ru g lie p, de buitenlandse afzetmarkten zich voor japar.se waren begonnen te slu ite n en China tegen dezr- t i j d to t grote k ap itaalexport in M andsjoerije overging. Al doze oorzaken werkten samen en deze, gevoegd b ij de binnenlandse toestanden in M andsjoerije maakten het, dat Japan ju is t in die t i j d bin n en v iel. Om uii* de c r is is te komen, moest Japan naar nieuwe afzetm arkten zoeken, zodat het wo-er opnieuw in het b e z it kon komen van grondstoffen. Daarvoor was nodig dat de Chinese invloed in Ma.'ïdsjoekwo grondig moest worden gebroken. Voor de andere landen v ie l het d iep ste Punt van de c r is is r.a )0 "saneringsm aatregelen" van de verschillende gr-> t - machten om u i t deze c r i s is te komen, dateren dan ook vooral van na Nog meer afzetgebieden werden gesloten, waardoor het japanse k a p ita a l opnieuw d ire c t gedwongen word naarandere markten om to zien. Zowel voor de grondstoffen a ls voor d e _a f zet der goederen is China een gebied, dat voor eon k a p ita lis - tis e ontw ikkeling nog geweldige mogelijkheden in zich draagt. In het voorgaande is gebleken, hoe Japan de drijvende macht is, die in Oost-Azie meer en meer de oude productiew ijze v erd rin g t en daarvoor in de p la a ts het kapitalism e bren g t. Om de ontw ikkeling en de mogelijkheden van het japanse^kap ita a l en daarmee de b e v rijd in g van het japanae p ro le ta ria a t to leren kennen, zal het daarom ook in do toekomst van doorslaggevend belang z ijn de ontw ikkeling in M andsjoerije en China to volgen. Het japanse probleem is m e tte rtijd uitg eg ro eid

15 uct een A sia tisc h Probleem". Bekeken van het standpunt der arb eid endo klassen w il d it'zeg g en, dat over een veel grote r gebied dan Japan de te g e n s te llin g u itg e b u ite en u itb u i te r op k a p ita l i s t ise grondslag wordt doorgevoerd. Als de japanse im p e ria iiste n beweren, dat hun zending is : de bev rijd ing 'van 800 m illio en mensen, dan kunnen z ij v.rel eens g e lijk krijgen* A lleen zal de b e v rijd in g er dan v/at anders u itz ie n. Post abonnees opgelet?!? S? Voer de meeste van onze postabonnees loopt het abonnement b ij v o o ru itb e ta lin g ( 10 nummers à 70 cent ) met d it nummer af. Wie z ijn abonnement wil verlengen, gelieve opnieuw voor 10 nummers ^te s to rte n op rekening van J.M eijer. Het volgend 2onden aan hen, d i e hun abonnement hebben vernieuwd^ ~ ~ Spaanse v lu ch te l i ngen!? De in te rn a tio n a le ^commission pour l aide aux réfugiés Espagnols " kwam begin Maart i939 met haar e e rste B u l l e t i n inform ation5', waaraan wij hetvolgend b e rie n t omtrent cio- concentratiekampen in Peipignan ontlenen«de concentratiekampen die de franse regering voor de spaanse vluchtelingen l i e t in rich ten, z ijn u itg e s tre k te velden, die mat prikkeldraad z ijn cmgeven, Het leven in deze knapen speelt zich a f onder mishandeiing, honger en onophoudelijke regen* Zonder een dak boven het hoofd. Genoemd in fo rm a tie b u lletin toont aan, dat deze mensen moeten l^ven als kuaden vee, dat han^ gezondheid dcor a l l e r l e i ziekten bedreigd w ordt, Vrouwen noch kinderen worden in deze kampen ontzien, Vrouwen als b ijv. Maria lianonelles, die zwanger is en ko rt voor haar b e v a llin g s ta a t, haar é én jarig d o c h te rtje b ij zich, moeten op e n hoop stroo slapen. Kinderen van h> en i2 jaar, in het concentratiekam p opgeslo ten, slapen zonder dekens in regen en kou, zonder dat zij ie ts hebben om zich toe te dekken of te beschutten. Een Spanjaard die Perpignan b e re ik t heeft, b e ric h t ons: De k atalaan se re g e rin g riep ons b ije e n in Centre C atalan, om ons een k le m bedrag en een spoorkaartje te geven na-.r P a rijs x^r*. i j l wij voor heo bu.ro stonden te v/achten, zagen v/ij binnen p o litie a g e n te n. Een van hen zei tegen mij met luide stem: A lle Spanjaarden, die in d it lokaal z ijn, z ijn g earresteerd!! Eri4gc:n van ons wilden zich n ie t la te n a rre ste re n en v lu ch t ten op de daken van er naast staande huizen; maar de p o l i t i e agenten volgden ofts en namen ons daar te pakken* V/ij bevonden ons in een groep van tweehonderd personen en v/erd en onder goede bewaking naar hot p o litie -b u re a u en vandaar in vrachtauto*s naar het co n cen trâtiekamp Las Harras (Perpignan) gebracht. In het kamp kwamen v/ij om 9 uur»s avonds aan. Het v/as een j donkere en regenachtige nacht. V/ij gingen door een grote ijzeren Jdemr, die bewaakt v/erd door een legioen-soldaat met het geweer Î op de schouder. Men schreef onze namen op en verklaarde ons, dat (w ij in a rre st waren. Wij lie te n onze passen zien, maar onze papieren interesseerden hen n ie t. Wij waren spaanse a n ti-fa 3 c is te n en d it enigst v erg rijp was genoeg om ons vast te houden. V/ij vroegen waar r i j zonden slapen. De bewakers begonnen te lachen en zeiden: T,Hier, onder de v r ije hemel. Het v/as koud, het regende. I Wij vroegen: "Geeft U ons geen de^en?., om ons toe te dekken?" Inplaats van antwoord te geven, leverde men ons over aan de le gi oen-s o ldp ten, die ons net kolfslagen u it elkander dreven, t e r w ijl zij schreeuwden: "Verdergaan, verdergaan!" Dat was iedere keer het g ebruikelijke antwoord, wanneer een van on3 ie ts vroeg. Ik begreep, dat hot b e te r v/as te zwijgen: géén dekens te v erlangen, geen stuk brood te eten, géén dak boven het hoofd om zich tegen kou en regen te beschermen. Ik besloot te zwijgen en mij te o rien teren. Zo begon ik het kamp te doorkruisen. Elke tie n passen stond een soldaat op v/acht, het geweer op de schouder. Uitgeput door vermoeidheid probeerden honderden mensen in de regen te slapen onder de bomen, of zij drukten zich togen de muren aan, die om het kamp stonden. In het midden van het veld vond ik een oude lood3. Aan elke kant stonden tv/ee of d rie barakken en een stuk verder probeerden mensen in de regen te slapen. Nog verder v/eg v/as het prikkeldraad en elke tie n meter stond een soldaat. Als ik een van hen naderde, v/erd ik met gev/eerslagen en geschreeuw; "doorlopen, doorlopen!" ontvangen. Het regende. Ik had honger en was koud. V/aar slapen? Hoe de nacht doorbrengen? Ik vroeg een groep mensen, die zich onder een boom beschutten: "Is het geoorloofd die barakken of die loods in te gaan?" In gedrukte stemming v/erd mij geantwoord: "Ifee, zij z ijn overvol". Ik gaf mij n iet gewonnen en ging erheen. Men kon n ie t naar binnen, het was er vol met gewonden en zieken. Ik ging midden door het-kamp teru g. Iedere keer als ik in de buurt van een I der bewakers kwam, die daar groot en zwart stonden, werd ik met I het geweer bedreigd en men schreeuwde mij toe: "Doorlopen, doorloper. Ik dacht b ij m ijzelf: "Wanneer er mensen van mijn p a r tij h ie r zijn, zullen ze mij minstens b ij hen onder de dekens nemen." Ik uegon met L

16 S : r S f î ü J f g e U j k M n n e n t. k o L n. Honderden en hondcrden mensen legen samengeperst op de grond,op een weinig s tro. Achteraan in een hoek gesmakt, bevonden zich een dozijn rca- Achteraan,. t te gaan -betekende voor m ij, wat Î Â S S t S s wat «L i t e k rijg e n. Ik»sloot er te e te n - en voor a lopen. Op do h e ftig e o r o te s te n ^ ^ ie ik daardoor opriep. antwoordden mijn kameraden, d ie mij in verdediging namen. Zij gaven mij wat te eten en b0dezomlzonaï Ï l e T a c h f ^ g e b r S f ^ b b e n als n ie t gezegd had, dat er een deur open- en ^ s l i s t z o n d o f bewaking was. V ij stonden op en gingen naar b u ite n. ^ o n t s n a p p i n g m islukte en we moesten de nacht Tegen doortre n z e n. ^ In de vroege morgen schreeuwden de bewakers: Opstaan, opstaan!" en dreven ons naar het midden van het kamp. Vandaar brachten z ij ons onder goede bewaking naar het s ta tio n. Ie ts la t e r ontvluchtte ik.. Mijn v rijh e id was echter van k o rte duur. D rie uur la te r was ik opnieuw ««grepen en in het ka** teruggebracht. Om d rie uur in de middag kregen we een droog stuk brood een een s a r d ie n tje : dat was h e t rantsoen voor de gehele dag. De p o li ie - agent, die het ons gaf, schold ons u i t op de volgende manie. "Dat z ijn die dapperen, die voor Franco z ijn gevlucht, de dieven en moordenaars van weerloze burgers". Toen we hierop antwoord gaven, d re e f h ij ons naar een hoek om ons b ru taal Ondanks d it a lle s is het concentratie-kam p van La Havas volgens a lle verkregen inform aties het beste kamp in de Oos Pyreneeën. Ik had gelegenheid met vluchtelingen u i t a lle andere kampen te spreken. Daar is het leven nog veel harder dan in het kamp La Havas. Meer honger, meer kou, g ro ter mishandelingen. Elke dag sterven vele van honger en kou. Anderen, gewonden of zieken die u it Spanje z ijn gekomen sterven, omdat z ij geen v erp leging vinden. In a lle kampen slaap t men onder de b lo te hemel en in die aan de k u st,o p het annd aan het stran d. Als rantsoen iedere dag een stuk droog brood en soms n ie ts anders, afgezien van het geschreeuw der bewakers en de gew eerkolf sto te n. De in te rn a tio n a le commissie voor hulp aan spaanse vlucn^ telingen', waaronder zich o Ta. James Marton, Fenner Brockway, ^ Henk S neevliet, Ignazio Silone, Marceau P iv ert bevinden, h e lp t a lle v lu ch telin g en u it de spaanse arbeidersbeweging, die nie L ij do p a r t i jkommunidtise of an arch istiso hulporganisaties terech t kunnen, bijv* lin k s s o c ia lis te n, P.O.U Ji., s tr ijd e r s d in te rn a tio n a le brigade, leden van d u itse en ita lia a n se ' emig ran ten o rgan isaties enz. Dezo komniysie verzamelt geld en kledingstukken en prob e e rt, door middel ener in te rn a tio n a le a k tie, hulp to brengen z ij hooft to t op d it ogenblik, afgezien van haar d irecte hulpdienst, d rie bierenkolonies in gerich t, om tenminste enige vluchtelingen een bestaansm ogelijkheid te verschaffen. ALo UW A3 ON NEMEN i' 16 AFGLL0P3!, STuRT DAN VOOR DE VOLGENDE 10 UUMMBRS 70 OP POSTGIRO ( J. M eijer, Chassés tr a a t 11 Amsterdam V/. ) In het door de Société d Etudes et d in fo rm a tio n s Economiques in P a rijs uitgegeven B u lle tin Quotidien van 30 Haart j 1959 is afgedrukt het verslag van een redevoering van i.iatthew IWoll, de v ice-p resid en t van de Amerikaansche Vakvereenigings- Ic e n tra le, gehouden voor de 3 taats-handelskamer te New-York. Wo11 h ield zich bezig met de u itsp raak van het Opper- 131e Gerechtshof over de staking met b e d rijfsb e z e ttin g van 27 IF e b ru a ri. De voornaamste inhoud van z ijn rede kan met de vol - Igendo korte c ita te n worden weergegeven; "Ue faisen toonen afdoende aan, to t aan welk punt de verant Iwoordelyke le id e r van de Amerikaansche Federatie van dn Arbeid inzake het probleem van de b e d rijfs b e z e ttin g, het zelfde geiz ichts punt heeft als de verantwoordelyke le id e r van het Ameri- Ikaansche ondernemersdom. Indien ons uitgangspunt varschillend i s, heden ontmoeten wij elkaar om éénstemmig de f e lle veroor- Ideeling der fab riek sb ezettin g, door het Opperste Gerechtshof, goed te keuren". "Indien Gij de redevoeringen bestudeert die op onze ja a r - Ivergaderingen gehouden zijn, kunt g ij erkennen, dat de Fede- r a t i e zich steeds zonder voorbehoud heeft uitgesproken voor Jde bescherming van de ondernemingen, van da p a rtic u lie re eigen dom en de v rijh e id van handel''.

17 '-Vij z ijn er van overtuigd; dat het in het algemeen belang is, dat de p a rtic u lie re in d u strie de voor haar ontw ikkeling noodige aansporingen k r ijg t, waardoor z ij in s ta a t zal z ijn door het scheppen van nieuwe arbeidsgelegenheid, het land te dienen... " ffvvij verklaren, dat diegenen, die hun k ap itaal in de p a r tic u lie r e in d u strie beleggen de zekerheid van een behoorlyk inkomen noeten hebben en dat de arbeiders een loon zullen v erk rijg en, dat hen en hun fam ilies v ero o rloo ft in welstand te leven11. "Daarenboven hebben wij weer ons vertrouwen uitgesproken in de noodzakelykheid van nauwe samenwerking tusschen de l e i ders van de ondernemingen en van de a rb eid ers, en zulks n ie t slech ts in het belang van de beide in het geding zijnde groepen, maar in dat van het algemeen w e lz ijn. B ij d it nummer van "Hadencommunisme" voegen we een c irc u la ire inzake fin an cieele b ijd rag en voor ons "machinepark ;. We w illen de ruim te die we nog dispon ibel hebben benutten om toch nog* ie ts te zeggen over de p o litie k e noodzaak ons werk voort te zetten en zoo mogelyk u i t te breiden. JÜÜIrSLAND I.< DE CRISIS VA* II (n io t) De arbeidersbeweging g ra a ft haar eigen g ra f. IM tler v o ltre k t de berrnfer.ifl! Xn het e e rste a r tik e l sch etsten we de u itg an g s punten van do " t o ta l i ta i r e ekonomie" door de de- viezenverordeningen van Brein ing. Het twede houdt zich bezig met de z e lfv e rn ie tig in g der arb e id ersbeweging en de uitgangspunten van de " to t a l it a i r e s t a a t " Voor steeds meer arbeiders wordt het duidelyk, dat de groote s o c ia lis tis c h e arbeidersbew eging zich geheel heeft overgegeven aan haar n atio n ale b o u rg eo isie. De a fta k e lin g van de Tweede en Derde In te rn a tio n ale dus, is er voornamelyk één van beg in selen. Hun landelyke se c tie s zijn, ondank3 de oude in te rn a tio n a le leuzen die z ij soms, opgepoetst, den volke vertoonen, verworden to t n a tio n ale s o c ia lis tis c h e bewegingen. Het v e rsc h il tusschen de zich noemende N a tio n a a l-s o c ia lis - tisc h e Bwweging en de se c tie s der Ile en I l l e In te rn a tio n a le is, dat de eerste h eu lt met de reg eerin g der landen v/aar het K apitaal op uitgesproken fa s c is tis c h e v/ij ze de lakens u itd o e lt en de anderen zich hecht verbonden hebben met de dem ocratische staatsvorm waarmede de andere kapitaalsgroepen nu nog de v o l keren beheerschen. Beiden schreeuwen h ie r te lande over V rijh eid, Arbeid, Brood voor den arbeider; rech t op arbeid; het wegstemmen van het p o litie k e christendom u i t de reg eerin g en natuurlyk van elkaar u i t het parlem ent. Hoewel de grondslagen voor de t o t a l i t a i r e ekonomie reeds in Juni 1931 werden gelegd, maakte de staatsinm enging in de o rg a n isa tie en de le id in g van het b e d rijfs le v e n van 1921 to t 1922 w einig vorderingen, doordat de binnenlandse onrust d it ónmogelijk maaküe0door de voortdurend k ra c h tig er on zich heen {rijpende k r is is daalden de staatsinkom yten zeer snel, t e r w ijl de uitgaven in even snel tempo stegen. Het afbreken van de lonen en sa la ris s e n der staatsam btenaren, benevens de afspraak der eosialo verzekeringen stonden daarom n r. 1 op het program van de staatswerkzaamheid.zo kon er in D uitsland ook Jniet veel komen van een k ris is s te u n aan de noodlijdende in- Jdustrieen en aan de boerenr zoals we dat in Nederland kennen, maar gold voor hen in hoofdzaak het : Help U z e lf! Daarom fvoerden de ondernemers de ene loonsverlaging na de andere door I *o ene in d u strie na de andere werd onder het mes genomen, zodat a lle e n in de ].oop van 1921 gemiddeld een loonsverlaging -Van 15 'vo over 12 m illioen arbeiders v/as doorgevoerd;,