De OR en cultuur en cultuurverandering

Transcriptie

1 De OR en cultuur en cultuurverandering workshop 3 StAZ Medezeggenschapdag Utrecht Herman Langen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Tineke Visser CAOP Bram de Gier PGGM 1

2 In de omschrijving van deze workshop.. Veranderend zorglandschap Verandering als gevolg van fusies en taakstellingen Veranderende cultuur in organisaties Verzakelijking van de organisatiecultuur De invloed daarvan op de rol van de OR Invulling van de OR-rol bij verschuivende en/of tegengestelde belangen? Positionering en taakopvatting van de OR (als het gaat om cultuur en cultuurverandering) 2

3 Veranderend zorglandschap 3

4 Ontwikkelingen in het ziekenhuislandschap (1) Bestuurlijk Hoofdlijnen Akkoord Bestuurlijk akkoord Regeerakkoord Zorgakkoord Selectieve contractering & inkoop Spreiding, concentratie, specialisatie substitueren van zorg tussen 3 e, 2 e, 1 e lijn en zelfzorg Afbouw van overbodige capaciteit in een regio Sturen op doelmatigheid 2% jaarlijkse groei Recent: krimp, daling van de omzet Recent: daling zorgpremies ten koste van ziekenhuizen (zorgverzekeraars contracteren beperkt aantal ziekenhuizen: veel volume, scherpe prijs) 4

5 Ontwikkelingen in het ziekenhuislandschap (2) 5

6 De strategische kaart: positie innemen

7 Organisatiecultuur 7

8 Organisatiecultuur, wat is dat eigenlijk? Als we ons wagen aan een definitie: de gemeenschappelijke waarden en normen van een organisatie en het daaruit voortvloeiende gedrag Gemeenschappelijke kenmerken van cultuur in de vele definities: is iets dat door mensen wordt gedeeld. wordt gedragen door mensen. is aangeleerd. is niet onmiddellijk zichtbaar, noch direct beïnvloedbaar. heeft een duurzaam, stabiel en moeilijk te beïnvloeden karakter. Wordt zichtbaar in gedragspatronen, rituelen, codes, sleutelpersonen, symbolen, verhalen, taal 8

9 Typologie volgens Cameron en Quinn 4 (extreme) cultuurtypen: Taakcultuur Doelcultuur Procescultuur Teamcultuur! Geen van deze cultuurtypen is goed of slecht; afhankelijk van strategie en missie kan een teveel/te weinig van een cultuurtype gevaarlijk zijn! Relatie met leiderschapsstijlen! Elke organisatie ontwikkelt zich, dus ook de organisatiecultuur en de daarbij behorende leiderschapsstijl! Organisatiecultuur heeft een sterke invloed op de prestaties en 9 de effectiviteit op lange termijn.

10 Cultuurelementen (Cameron & Quinn, Dreimuller) Cultuur elementen: Wat staat centraal in onze organisatie? Wat is onze leidende werkwijze? Hoe gaan we om met systemen, regels & procedures? Hoe gaan we om met fouten? Wat is de basis attitude ten opzichte van medewerkers? Wat kunnen we zeggen van de organisatie? Waar gaat communicatie over in onze organisatie? Wat is de kenmerkende leiderschapsstijl in onze organisatie? Welk gevaar schuilt er in onze organisatiecultuur? 10

11 De 4 organisatieculturen Taakcultuur Type leider: innovator en bemiddelaar Doel: groei door acquisitie Kenmerk: creativiteit Middel: innovatie Gevaar: hobbyisme Doelcultuur Type leider: producent en bestuurder Doel: cashflow door aandeel Kenmerk: doeltreffen Middel: macht Gevaar: verkokering Teamcultuur Type leider: mentor & stimulator Doel: kwaliteit door HRM Kenmerk: flexibiliteit Middel: cohesie & moreel Gevaar: anarchie Procescultuur Type leider: controleur & coördinator Doel: winst door routine Kenmerk: doelmatigheid Middel: procedures & regels Gevaar: bureaucratie 11

12 Fit of the survivors Ace 3 model A. Scheiding van Acute zorg (24/7) (25 min aanrijtijd) maximale verpleegduur van 72 uur 24 uur per dag 7 dagen per week Gecombineerd met de HAP C. Chronische Zorg (bij huisarts) Uitgevoerd poliklinisch Uitgevoerd bij huisarts Doel voorkomen complicaties en zelfregie patiënt vergroten E. Electieve Zorg 1. Hoog complex, laag volume (24/7) (45 minuten aanrijtijd) Concentratie en differentiatie Onderzoek en opleiding in ondergebracht (academische component) Verschillende patiënten stromen: (poliklinisch/ klinisch) hoog complexe electieve behandeling Trauma centrum Tertiair centrum van Acuut en Electief 2 2. Laag complex, hoog volume (5 dagen per week) (20 minuten aanrijtijd) Electieve zorg (dagopname/ poliklinisch/ klinisch) Concentratie en differentiatie specialismen Geopend van maandag t/m vrijdag, weekend gesloten 3. Nazorg (verpleeghuiszorg)/ revalidatiezorg Verpleeghuiszorg/ opnames langer dan 30 dagen

13 Organisatiecultuur & OR 13

14 2 opeenvolgende werkvormen 1. Ontdek je eigen organisatiecultuur: wat voor organisatie ben jij? * Het organisatiecultuurspel (Dreimuller) * 15 minuten 2. De OR (jij!) en de cultuur en/of de cultuurverandering in jouw organisatie * Het verbeterbord (StAZ / Quidos) deel 1 en deel 2 * 15 minuten 3. Plenaire afronding * wat kwam er op tafel? 14

15 Vragen voor het verbeterbord (werkvorm 2) 1. Ik merk. Welke cultuur veranderingen merkt de OR binnen de organisatie bij onder meer fusies en taakstellingen? Zijn de gevolgen van fusies en taakstellingen op de cultuur binnen de organisatie merkbaar? Veroorzaakt de veranderingen in cultuur tegengestelde belangen tussen de organisatie en de OR? 2. Wij gaan. Welke positie neemt de OR in bij de veranderende cultuur binnen de organisatie? In hoeverre biedt de W.O.R. een handvat (of wordt het ervaren als een belemmering) voor de OR ten aanzien van cultuurveranderingen? Moet de medezeggenschapstructuur worden aangepast als gevolg van een veranderende organisatiecultuur? 15