Leven met onze huisdieren: in goeie conditie én in goed gezelschap!

Transcriptie

1 Etho News 112 (juli 2006) Leven met onze huisdieren: in goeie conditie én in goed gezelschap! Dieren mogen dan wel lange tijd naast ons geleefd hebben omdat ze voor ons in de eerste plaats nuttig waren (jacht, bewaking, voedsel ), toch is er de interessante vaststelling dat sommige van hen voornamelijk de katten en honden ruimschoots onze sympathie hebben weten te winnen (alleen: wie heeft uiteindelijk wie verleid!?). In die mate zelfs dat ze deel zijn gaan uitmaken van ons dagelijks bestaan, zonder dat er van enig nut sprake is, maar puur voor het plezier van het gezelschap. Voor zover we rekening houden met de fysiologische en ethologische behoeftes van het dier, komt dit gedeeld plezier zowel onze eigen levenskwaliteit als die van de dieren ten goede. Onze favoriete huisdieren De dieren die als gezelschapsdier bestempeld worden, behoren hoofdzakelijk tot de vijf volgende soorten: katten, honden, volièrevogels, aquariumvissen en kleine knaagdieren. Uit diverse enquêtes die onder de bezitters van huisdieren gehouden werden, blijkt dat deze eigenaars duidelijk de voorkeur geven aan: - honden, omdat ze zo trouw zijn zij zien ze als aanhankelijk, waakzaam, betrouwbaar, beschermer, vriend, kameraad, gezel, altijd in de weer en afhankelijk; - katten, omdat ze zo lief en teder zijn zij beschouwen ze als zachtaardig, trouw, aanhankelijk (maar ook koppig), onafhankelijk, proper en hygiënisch; - vogels, omdat ze zo vrolijk zijn zij houden van hun gezang, hun kleuren, het gemak; - knaagdieren, omdat ze zo grappig zijn we vinden ze aardig, leuk, grappig, lollig althans voor zover ze ons óók overdag van hun capriolen laten genieten! - vissen, omdat ze zo mooi en sierlijk zijn we houden vooral van hun mooie vormen, hun kleuren, het vreemde en exotische, hun sierlijke en rustgevende bewegingen. Ook al hebben we met onze huisdieren hoofdzakelijk een affectieve band, toch kunnen we ons bij de keuze van een dier laten leiden door allerlei criteria, zelfs de meest subjectieve: soort, ras, al dan niet met een stamboom, bastaard, het aanvoelen van het haar of de vacht, de kleur van de vacht of de veren, schoonheid en soms zelfs lelijkheid. Helaas worden er ook dieren op een onbezonnen ogenblik gekocht of omdat het trendy is om zo n dier in huis te halen. Vaak gaat het om een ondoordachte keuze die de eigenaar nadien zuur opbreekt. En ook het dier, waar je al zo lang van droomde en niet echt met kennis van zaken voor gekozen hebt, heeft daar vaak zwaar onder te lijden. Hoeveel Nemo s zijn er zo al niet in troebel water beland? En hoeveel Rex en al niet achtergelaten langs de autoweg op de eerste dag van de vakantie? Om nog maar te zwijgen van de hondjes die alsmaar kleiner worden gekweekt en er in de kleur van een zuurtje moeten bij lopen! Soms worden ook andere diersoorten in huis gehaald: reptielen, reuzenspinnen, dieren van de boerderij in miniatuur, exotische vogels Het zijn de NGD s of Nieuwe Gezelschaps- Dieren. Naast de strenge wetgeving inzake de soorten die zijn toegelaten en de voorwaarden om ze te houden, is het bezit ervan doorgaans moeilijken valt dit haast niet te rijmen met de menselijke omgeving. Wat meer is, deze dieren vergen zo n specifieke vereisten inzake

2 voedsel, leefwereld of verzorging dat het bezit ervan eigenlijk zou moeten zijn voorbehouden aan de échte kenners en specialisten die heel goed weten waar ze mee bezig zijn! De uitslag van een recente enquête naar het bezit van huisdieren in België Uit een recente studie (die in 2004 op verzoek van Masterfoods door TNS Sofres is verricht onder gezinnen die representatief zijn voor de Belgische bevolking) blijkt dat 59,2% van de Belgische gezinnen minstens één huisdier hebben. Honden (1,6 miljoen) en katten (2,3 miljoen) blijven ontegensprekelijk de voorkeur van de Belgen genieten, aangezien 29,6% van de gezinnen minstens één kat en 27,8% minstens één hond bezitten. Er zijn ook beduidend meer gezinnen met meerdere katten (40,6%) dan met meerdere honden (22,1%). We hebben een voorliefde voor kleine hondensoorten en katten Retrievers (labradors en golden retrievers) mogen dan nog altijd goed in de markt liggen, de kleinere hondensoorten (Jack Russell s, leeuwhondjes en Yorkshire terriërs) zijn aan een forse inhaalbeweging begonnen. Eén op de vijf honden wordt door z n baasje als bastaard bestempeld en behoort dus niet echt tot een ras. Bij de aankoop van een kat speelt de keuze van een bepaald ras vrijwel nooit een rol of betreft het zelden een geplande aankoop (slechts in 10% van de gevallen). Het gaat veeleer om een kat die je krijgt of die je in huis haalt nadat je hem ergens gevonden hebt. Vooral in familiekring en buiten de stad Het beeld van een oudere en/of eenzame persoon die samen met z n huisdier leeft, klopt niet altijd. De gezinnen die het meest een gezelschapsdier hebben, zijn namelijk de huishoudens die bestaan uit drie of meer mensen en waarvan het gezinshoofd tussen de 35 en de 54 is. De meeste beschikken over een eigen huis en wonen vaak buiten de stad. De dieren worden er perfect in de huiskring opgenomen. Vrijwel de helft (54% van alle honden en 50% van alle katten) leven in gezinnen met één of meer kinderen. De motivaties die door de baasjes worden aangevoerd Onder de redenen die worden opgegeven en die als belangrijk en heel belangrijk worden bestempeld, haalt de liefde voor de dieren het ruimschoots van alle andere motiveringen om een dier in huis te nemen, gevolgd door het plezier om voor een dier te kunnen zorgen en de behoefte aan gezelschap. Honden Katten Uit liefde voor de dieren 79% 71% Om het plezier om voor een dier te kunnen zorgen 65% 54% Voor het gezelschap 62% 49% Omdat ik daar trots op ben 41% 28% Voor mijn eigen welzijn 35% 26% Omdat ik altijd al een dier in huis heb gehad 35% 32% Voor de kinderen 29% 28% Er zijn er ook die zeggen dat ze dankzij hun hond actief en in conditie blijven, terwijl anderen beweren dat hun kat hen helpt om hun dagelijkse muizenissen te vergeten. 74% van de

3 mensen die aan de enquête mee werkten, zeggen dat ze als kind met een kat en/of een hond zijn opgegroeid. Wie geen huisdier bezit, geeft als voornaamste reden de verwikkelingen op die ze in zijn dagelijkse leven met zich zouden mee brengen (met name het feit van overdag niet thuis te zijn) of met de problemen die ontstaan wanneer hij met vakantie gaat of weg is op weekend. Een heuse impact op ons welzijn en op onze gezondheid Dat de aanwezigheid van gezelschapsdieren een positieve invloed heeft op ons fysieke en mentale welzijn hoeft niet langer te worden bewezen. Deze positieve effecten zijn niet alleen gewoon maar vast te stellen, ze worden ook aangetoond door wetenschappelijk onderzoek. Het dier werkt kalmerend en geruststellend. Het geeft je meer zelfrespect en biedt een meerwaarde aan wie er zorg voor draagt. Het dier is de vertrouweling vrolijk én discreet zowel in blije als in trieste momenten. Het motiveert je, wakkert je verantwoordelijkheid aan en zet je aan tot bewegen. Het doorbreekt het isolement en bevordert het sociaal contact. Bovendien verzacht het je angsten, neemt het voor een stuk je stress weg, houdt het je bloeddruk op peil, scherpt het je geheugen aan In zoverre zelfs dat de medische wereld zich alsmaar meer interesseert voor de effecten van deze aanwezigheid. Dieren die daar speciaal voor worden geselecteerd en opgeleid, worden vandaag de dag ingeschakeld bij levensprojecten binnen een aantal instellingen zoals ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen en scholen voor bijzonder onderwijs Dit heefteveneens een invloed op ons dagdagelijkse leven. Deze effecten op onze gezondheid dienen namelijk in de brede zin van het woord te worden genomen, in die zin dat het begrip gezondheid zich niet beperkt tot het achterwege blijven van stoornissen, maar ook ons fysieke, mentale en sociaalaffectieve welzijn omvat. Kortom, onze levenskwaliteit. Welnu, dankzij de vooruitgang van de geneeskunde en het feit dat wij er alsmaar meer mee begaan zijn om in conditie te blijven, leven wij beter én langer. Welke rol is er in deze evolutie voor het dier weggelegd of kan er zijn weggelegd? Gezelschapsdier en lichaamsbeweging Het ontbreekt ons aan lichaamsbeweging en we hebben de slechte gewoonte van een zittend leven aangekweekt. Via studies en persartikels worden wij daar onophoudelijk aan herinnerd en meteen ook aangespoord om meer te gaan bewegen. Waarom zou je daar niet samen met je hond aan beginnen, tenminste als je het geluk hebt om er één in huis te hebben? Eind 2005 zijn de resultaten bekendgemaakt van een studie aan de Universiteit van Missouri (Columbia, VS) die wel eens heel interessant kunnen zijn voor al wie met z n gezondheid begaan is. Aan de hand van harde cijfers wordt in deze studie aangetoond in welke mate de hond kan bijdragen tot een gezondere levensstijl. Hoe dan wel? Gewoon door hem uit te laten. Het is alom bekend dat je een hond een paar keer per dag moet uit laten. Blijkt nu dat 20 minuten van deze lichte lichaamsbeweging per dag doeltreffender is om iets aan je gewicht te doen dan heel wat afslankdiëten! Om nog maar te zwijgen over het affectieve aspect. Niets dan voordelen dus, zowel voor de hond als voor het baasje. Trouwens, waarom zou je je beperken tot wandelen? Vakanties en weekends zijn immers een ideale gelegenheid om samen met je hond allerlei openluchtactiviteiten te doen.

4 En ook de hondencentra en -scholen bieden speciale baasje/hond activiteiten aan. Naast het contact en het spel onder honden (wat ze broodnodig hebben voor hun evenwicht) is dit meteen een gelegenheid om de banden onder hondenbezitters wat beter aan te halen. Uitstapjes en andere grotere wandelingen eindigen immers vaak op een gezellige drink, een barbecue of een spaghetti onder vrienden Ook katten hebben behoefte aan beweging: observatieposten, zoeken naar voedsel, achtervolgen van prooien stuk voor stuk dingen die een kat ook binnenshuis kan beleven, althans voor zover je jezelf de moeite getroost om dit universum met een beetje verbeelding in huis na te bouwen met behulp van accessoires uit de dierenspeciaalzaak of die je zelf in mekaar steekt, en je bereid bent om het spel mee te spelen met je favoriete huisdier. Gezelschapsdier en sociaal contact Het gezelschapsdier, en met name de hond, kan ook een uitstekend bemiddelaar zijn, die voor betere sociale contacten kan zorgen. Want geef toe: over een hond raak je nooit uitgepraat. Door je hond elke dag weer uit te laten, kom je haast onvermijdelijk andere baasjes tegen met hun hond, en kan je dus makkelijk aan de praat geraken. In een enquête die de stad Gent in 2001 heeft gehouden, kon worden aangetoond dat 89% van de hondenbezitters elkaar opzoeken aan de speciale hondenvoorzieningen die de stad de laatste jaren heeft aangelegd (hondentoiletten en zones waar honden vrij mogen rondlopen) om een babbeltje te slaan. Voor 86% is dit de ideale gelegenheid om zelf buiten te komen en voor 67% om eens met andere mensen te kunnen praten. Wordt er ook niet gezegd dat het feit van je hond uit te laten en er andere tegen te komen de kans vergroot om je zielsverwante tegen het lijf te lopen!? In andere steden, zoals in Namen, wordt er dan weer een beroep gedaan op ombudsmannen voor honden. Deze mensen werken voor de gemeentediensten die belast zijn met het proper houden van de openbare ruimten. Hun voornaamste taak bestaat erin hondenbezitters aan te spreken en hen bewust te maken van de diverse aspecten die te maken hebben met de opvoeding van een hond. Zij hebben hier vrijwillig een speciale cursus voor gevolgd. Alleen, het zijn al gauw de hondenbezitters zelf die naar hen komen toe gestapt, een gesprek aanknopen en hen om informatie en advies vragen. Plezier en verantwoordelijkheden Of je nu jong of al wat ouder bent, actief of met pensioen, in de stad of op de buiten woont het doet er niet toe. Zoals je ziet, biedt het feit van met een huisdier (samen) te leven heel wat voordelen en voldoening, maar het brengt ook een aantal verplichtingen met zich mee. Je moet het dier in de eerste plaats respecteren zoals het is: een dier mét zijn karakteristieke eigenschappen. Het is niet normaal en ook niet wenselijk noch voor z n welzijn, noch voor z n evenwicht dat je een dier behandelt als een mens. Doorgaans zorgt dit soort ervaringen enkel maar voor grote verwarring bij het dier in kwestie en is het daar geenszins mee gediend. Alternatieve oplossingen voorzien tijdens de vakanties (je hond aan een hondenpension toevertrouwen, je buur vragen om je kat te komen voeden en in ruil zijn planten gaan water geven wanneer hij op zijn beurt met vakantie is, op zoek gaan naar een dog-sitter en af en

5 toe zelf voor dog-sitter spelen ) behoort ook tot de verantwoordelijkheden van een goed baasje, ingeval hij zijn huisdier niet mee op vakantie of op weekend kan nemen. Per slot van rekening kunnen deze verplichtingen die we nu eenmaal tegenover onze huisdieren hebben, uitgroeien tot aangename en speelse bezigheden met een zekere waarde, zowel voor jezelf als om te delen met het hele gezin: zorgen voor je huisdier, je hond uitlaten, je huisdier verzorgen, het eten geven, het opvoeden, er mee spelen, het liefkozen