COMPOST NATUURLIJK WAT IS COMPOST? WAT IS COMPOSTEREN?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "COMPOST NATUURLIJK WAT IS COMPOST? WAT IS COMPOSTEREN?"

Transcriptie

1 COMPOST NATUURLIJK Inhoud: Wat is compost? Wat is composteren? Waarom composteren? Wat kan je composteren? Keuze van de methode. Het composteren. Hoe gebruik je compost? Alternatieven. WAT IS COMPOST? Compost is een donker, zwart-bruin, kruimelachtig materiaal dat naar bosgrond ruikt. Het is een humusproduct dat levende organismen en gemineraliseerde plantenvoedende elementen bevat. Het water en nutriënten worden door de compost goed vastgehouden en langzaam en naar behoefte aan de plantenwortels ter beschikking gesteld. Na het gebruik van de compost gaat de afbraak van het organische materiaal ook nog door in of op de bodem. Daarbij worden steeds meer voedingselementen vrijgegeven. Tegelijk wordt ook humus gevormd waardoor een goede kruimelige bodemstructuur ontstaat die water, warmte en voedingsstoffen vasthoudt. COMPOST - Verrijkt de bodem met organisch materiaal en voedt het bodemleven. - Doet een bodemstructuur ontstaan die water, warmte en voedingsstoffen vasthoudt. - Maakt kleibodems lichter en zorgt ervoor dat zandgronden beter water vasthouden. - Brengt de zuurtegraad van de bodem tot op optimale waarde. - Buffert temperatuurverschillen tussen dag en nacht. - Voorkomt erosie van de bodem door wind en water. - Beschermt de planten tegen parasieten en ziekten. WAT IS COMPOSTEREN?

2 Composteren is een versnelde vorm van het natuurlijke verteringsproces, waarbij het er in essentie op neerkomt de micro-organismen en wormen die voor de afbraak zorgen, goed te voeden en te verzorgen. Dit betekent: de organische afvalstoffen goed mengen en ervoor zorgen dat er voldoende vocht en lucht aanwezig is. Maar composteren is in de eerste plaats een wonderlijk en leerrijk tuingebeuren dat je meer inzicht verschaft in de natuurlijke processen die rondom ons plaatsgrijpen. WAAROM COMPOSTEREN? Door het keuken- en tuinafval te scheiden, bewijs je niet enkel je tuin een goede dienst; ook het milieu vaart er wel bij. Het organisch afval dat je uit de vuilnisemmer houdt, komt niet op de stortplaats of in de verbrandingsoven terecht. Je hoeft bij thuiscomposteren helemaal niets voor de afvoer en de verwerking van het organisch afval te betalen, zodat zowel je eigen portemonnee als die van de gemeente er wel bij varen. WAT KAN JE COMPOSTEREN? Organische afval- of reststoffen zijn materialen van dierlijke of plantaardige afkomst. Onder natuurlijke omstandigheden komen ze op de bodem terecht en worden er verteerd door allerhande bodemorganismen. Alle organische afvalstoffen uit keuken en tuin zijn te verwerken in de composthoop. Materialen zoals mest en bladeren verteren doorgaans snel, houtige bloemstelen en dikke takken veel langzamer. Maar opgepast! De mens behandelt sommige organische materialen op zodanige wijze dat ze niet meer of veel moeilijker verteren of dat ze de compost belasten met schadelijke stoffen. Hout wordt bijvoorbeeld ingestreken met verf, papier wordt bedrukt met gekleurde inkt die zware metalen bevat. Behandeld hout en gekleurd papier komen dus niet in aanmerking voor verwerking in de composthoop. We zullen er ook steeds op letten alle niet verteerbare stoffen uit ons afval te weren. In de compost leiden ze tot verontreiniging. Wel composteerbaar organisch materiaal aardappelschillen (bepoederde aardappelen eerst afspoelen), schillen van citrus- en andere vruchten, groenteresten, eierschalen, doppen van noten, theebladeren en -zakjes, koffiedik en -filters, papier van de keukenrol, kleine hoeveelheden etensresten, mest van kleine planteneters (vb.: cavia, konijn,...), snijbloemen en kamerplanten (zonder aarde), versnipperd snoeihout, haagsnoeisel, zagemeel en schaafkrullen, grasmaaisel, bladeren, onkruid, resten uit groente- en siertuin,... Niet composteerbaar timmerhout en grof ongesnipperd snoeihout, beenderen en dierlijk afval, wegwerpluiers, aarde en zand, saus, vet, olie, stof uit de stofzuiger, as van de open haard, houtskool, kunststof, ijzer, metaal en blik, kattenbakvulling,...

3 KEUZE VAN DE METHODE Alvorens aan de slag te gaan zal je moeten kiezen voor een bepaald systeem van composteren. Of je kiest voor een composthoop, compostbak, compostvat of wormenbak is afhankelijk van je eigen voorkeur, je budget, de oppervlakte van je tuin en de grootte van je gezin. Het systeem moet overeenkomen met jouw productie aan afval. Ook een combinatie van verschillende systemen behoort tot de mogelijkheden. Hieronder een korte uiteenzetting van de systemen. Kijk ook eens bij de alternatieven alvorens je een keuze maakt. HET COMPOSTVAT: (voor de kleinere tuin) Als je een tuin hebt van minder dan 100 à 200 m 2 of als je weinig groenafval hebt omdat je bladeren, gemaaid gras en versnipperde takjes reeds als bodembedekker gebruikt, dan is een compostvat voor jou het beste systeem om zelf compost te maken. Een compostvat is van gerecycleerde kunststof vervaardigd en heeft een inhoud van 200 tot 500 liter. Je kunt er dus optimaal kleine hoeveelheden keuken- en tuinafval in composteren. Vaak kan je het vat goedkoper aanschaffen via je gemeente. DE COMPOSTHOOP: (voor de grote tuin) Als je een grote tuin hebt met veel bomen, struiken, een grasveld of een behoorlijke groentetuin, dan kies je voor een composthoop. Een composthoop aanleggen is vooral zinvol als per keer dat een hoop wordt opgezet 3 à 4 m 3 materiaal kan worden verzameld. Een composthoop opzetten van minder dan 1m 2 heeft echter weinig zin. Het aan de lucht blootgestelde oppervlak is dan te groot ten opzichte van het volume en zorgt ervoor dat de hoop veel vocht en warmte verliest.

4 DE COMPOSTBAK: (voor de grote tuin) Voor de meeste tuinen is de compostbak het meest aangewezen systeem. Composteren in een compostbak of -silo gaat even snel als composteren op een composthoop, maar is iets eenvoudiger en netter. Een compostbak kan je kopen als bouwpakket, maar knutsel je ook snel zelf in elkaar. Maak één of meerdere bakken van zowat 1 m 3. De wanden bestaan uit steen, hout of draadwerk bedekt met geotextiel en zijn voorzien van verluchtingsgaten. Zijn die gaten te groot dan kan uitdroging optreden. DE WORMENBAK: (geen of kleine tuin) Woon je op een appartement of heb je maar een kleine (of geen) tuin, dan is de wormenbak voor jou het ideale systeem. In de wormenbak kan je op eenvoudige wijze je keukenafval (geen vlees) composteren. Alhoewel wormen in alle systemen een belangrijke rol spelen, krijgen ze hier de hoofdrol. Hoewel een wormenbak zelfs in de keuken zou kunnen, geef je hem eerder een plaats op het terras, in de garage of in een beschutte hoek in de tuin. Zeker in de winter verdient het aanbeveling om een warm plekje te zoeken zodat de wormen niet bevriezen. HET COMPOSTEREN Veel werk vraagt thuiscomposteren niet: zo nu en dan het materiaal omzetten om het te beluchten, de rest doet de natuur. Als je je aan een paar eenvoudige regels houdt, kan er niets mis gaan. Vergeet de praatjes over stank, ratten of zurigheid. Die verhalen komen misschien wel van mensen die ooit eens wat afval op een hoop gooiden, maar nooit van mensen die een echte composthoop opzetten en echt weten waarover ze praten.

5 HET COMPOSTVAT Plaats het compostvat op een zonnige plek in de tuin en niet te ver van de keukendeur, zodat je er gemakkelijk bij kan. Door zijn donkere kleur absorbeert het vat de zonnestralen. Zonder uit te drogen warmt het materiaal in het vat dan op en wordt de afbraak versneld. De bodemplaat van het vat plaats je best op een harde, vlakke ondergrond, bij voorkeur op enkele tegels. Hierdoor voorkom je dat deze in de grond zakt. De geperforeerde en geprofileerde bodemplaat zorgt voor luchttoevoer onderaan in het vat. Hierdoor kan ook het eventuele overtollige vocht wegsijpelen en kunnen de nuttige bodemorganismen zich een toegang verschaffen tot het verterend materiaal. Op de bodemplaat wordt een tonvormige romp geplaatst, die geen lucht toelaat via de zijkant, zodat het materiaal in het vat niet kan uitdrogen. Onderaan in de romp bevindt zich wel een luik waarlangs je af en toe kan kijken hoever het composteringsproces gevorderd is en waarlangs je de afgewerkte compost kan verwijderen. Bovenaan wordt het vat afgesloten met een deksel dat voorzien is van ventilatiegaten. Om een goede luchtcirculatie te bewerkstelligen bedek je de bodemplaat best eerst met kleine takjes, resten van snijbloemen of uitgebloeide kamerplanten. Het is het beste het vat bij het opstarten ten minste voor de helft te vullen zodat de temperatuur snel oploopt (40 à 50 C). Belangrijk is dat je 'groene' materialen (= vochtige materialen zoals: bladeren, schillen, gras,...) vermengt met bruine (= droog, verhout, meestal bruin materiaal zoals: snoeihout, gehakseld hout,...). Je vult vervolgens het compostvat dagelijks bij met kleine hoeveelheden keuken- en tuinafval en je vermengt dat met het aanwezige materiaal. Twee à drie keer per week belucht je het compostvat met een beluchtingsstok (zie tekening) die op verschillende plaatsen in de compost wordt gestoken, een kwartslag gedraaid en er vervolgens weer wordt uitgetrokken. Hierdoor wordt alles opgeschud en wordt er wat oude compost naar boven gebracht om het nieuwe materiaal mee te enten. Na enkele maanden kan je oogsten. Dat kan langs het luik, maar handiger is het om hiervoor de volledige mantel weg te nemen. Let er op dat de gaatjes in de bodemplaat niet verstopt zitten, maak ze zuiver alvorens opnieuw op te starten. Het onverteerde materiaal bovenop de compost gebruik je om je vat terug op te starten. DE COMPOSTHOOP

6 Kies een beschaduwde plaats voor de aanleg van de composthoop. Voor de onderste laag (oppervlakte minstens 2 m 2 ) van de composthoop gebruik je grof materiaal, zoals versnipperde stengels. Het ideale moment om te starten met je composthoop is daarom na een snoeibeurt in je tuin. De composthoop wordt laagsgewijs opgebouwd tot een hoogte van ongeveer 1,5 m. Bij iedere laag wordt langs de contouren het materiaal als een muurtje opgebouwd en vervolgens binnenin bijgevuld. Op die manier krijgt de hoop een rechte wand. Meng zoveel mogelijk "groen" en "bruin" materiaal onder elkaar. Waterrijke en structuurloze "slappe" afvalstoffen (= groen materiaal), zoals gras en fruitresten, spreid je over de hele oppervlakte van de composthoop uit of meng je met de drogere materialen (= bruin materiaal) zoals houtsnippers en bladeren die je in voorraad hebt. Maak eventueel de hoop bovenaan kuilvormig zodat, tot aan de eerste omzetting nog keukenafval, grasmaaisel e.d. kan toegevoegd worden. Na enkele dagen al stijgt de temperatuur in de hoop tot 50 à 70 C en soms zelfs meer: het composteringsproces is begonnen. Na enkele weken (hooguit 2 maanden) zet je de composthoop om, waarbij je alles luchtig en duchtig door elkaar mengt. De temperatuur zal nu gedurende een korte tijd opnieuw wat stijgen. Na verloop van tijd zakt de composthoop geleidelijk in, daalt de temperatuur en beginnen wormen de hoop verder te verteren. Bij de tweede omzetting, nog eens enkele weken later, zal je van het oorspronkelijke materiaal niet veel meer terugvinden. Na ongeveer zes maanden begint de composthoop te ruiken naar verse bosgrond. De compost is, na zeven, klaar voor gebruik. Een goed aangelegde composthoop verspreidt weinig of geen geur, zodat burenhinder uitblijft. Als je over voldoende plaats beschikt, is het beter dat je twee of drie hopen per jaar aanlegt, in functie van je hoeveelheid afval. DE COMPOSTBAK Voor een compostbak kies je een beschaduwde plaats. Op de bodem van je bak leg je grof materiaal, zoals versnipperde stengels of gehakseld hout. De compostbak wordt laagsgewijs opgebouwd waarbij je dan lagen "groen" en lagen "bruin" materiaal afwisselt. Waterrijke en structuurloze "slappe" afvalstoffen (= groen materiaal), zoals gras en fruitresten, spreid je over de hele oppervlakte van de composthoop uit of meng je met de drogere materialen (= bruin materiaal) zoals houtsnippers en bladeren die je in voorraad hebt. Tot aan de eerste omzetting kan nog keukenafval, grasmaaisel e.d. toegevoegd worden dat je dan mengt met de bovenste laag. Na enkele dagen al stijgt de temperatuur in de bak tot 50 à 70 C en soms zelfs meer: het composteringsproces is begonnen. Na enkele weken (hooguit 2 maanden) zet je de compostbak om. Nu zal blijken dat een compostbak met meerdere vakken het gemakkelijkste werkt. Bij dit type schuift de materie telkens een vak op. Bij een bak met 3 vakken zal eerst uit het laatste vak de compost geoogst worden. Daarna wordt dit vak terug gevuld met de materie uit het tweede vak, eventueel gemengd met grove deeltjes die overblijven na het zeven van de compost. Nu kan de inhoud

7 van het eerste vak overgebracht worden naar het tweede, waarna je in het eerste vak terug opstart. Bij het overbrengen moet de materie goed losgemaakt en gemengd worden. Zorg ervoor dat bij aanhoudende regen de bak afgedekt wordt. Aangezien het volume van een compostbak niet zo groot is, zou door het regenwater de temperatuur ervan te sterk dalen. Een goed verzorgde compostbak verspreidt weinig of geen geur, zodat burenhinder uitblijft. DE WORMENBAK Zet de wormenbak niet in de zon maar zoek een beschut plekje. Dit kan in de tuin zijn, maar evengoed in een berging of garage. Let er wel voor op dat de temperatuur er niet te extreem hoog of laag is. De compostworm voelt zich het best bij temperaturen van 15 tot 25 C. Het opstarten van de wormenbak gebeurt als volgt. Leg onderaan in de bak een grondlaag van half verteerde compost waarin zich wormen en andere afbraakorganismen bevinden. Gooi je keukenafval dagelijks in een dunne laag bovenop het reeds aanwezige materiaal. Je kan af en toe wat papiersnippers toevoegen, dit vormt voor de compostwormen een ideaal nestmateriaal. Het duurt altijd een aantal weken vooraleer de wormen het nieuwe organische materiaal beginnen te verteren. Ze eten immers geen vers afval. Eerst dient een bacteriële omzetting plaats te vinden. Niet om het even welke worm komt in aanmerking voor een wormenbak. Enkel de Eisenia foetida is geschikt voor de compostering. Regenwormen (Lumbricus terrestris) overleven niet in de wormenbak. Je kunt de compostwormen vinden bij commerciële wormenkwekers, in hengelsportwinkels of gewoon in de composthoop van je buurman. Wormen houden niet van licht, daarom moet je steeds je wormenbak afsluiten. De manier van oogsten hangt af van het gebruikte systeem. Gebruik je een enkele bak, dan zijn er 3 mogelijkheden: 1. Eens je bak gevuld is, laat je hem rusten tot de wormen hun werk gedaan hebben. Daarna haal je de compost uit je bak. 2. Je wacht tot je bak gevuld is, je haalt het onverteerde materiaal uit de bak, waarna je de compost kan oogsten. Start de wormenbak terug op met het onverteerde materiaal. 3. Van zodra je bak tot op 30 cm van de rand gevuld is plaats je in je bak een emmer met een geperforeerde bodem (of een mand voor vijverplanten).eens deze emmer gevuld, is de compost onder de emmer klaar. Neem de emmer weg, haal de compost uit je bak en start je wormenbak terug op met de inhoud van de emmer. Bij het gebruik van een dubbele bak (waarbij de twee compartimenten van elkaar gescheiden zijn door een geperforeerde tussenwand) begin je, zodra het ene compartiment vol is, het andere te vullen. Zodra de compostwormen klaar zijn in de ene bak kruipen ze door de gaatjes naar de andere waar ze onverstoord door gaan. Op dat ogenblik kan je de compost uit de niet actieve bak oogsten.

8 En dan is er nog de stapelbak. Deze bestaat uit een reservoir met daarop een drietal bakken met een geperforeerde bodem. Hierop komt een deksel waarmee het geheel afgesloten wordt. Bij dit systeem wordt eerst de onderste bak gevuld, daarna de middelste en dan de bovenste. Op het ogenblik dat deze laatste gevuld is, is de compostering in de onderste bak gedaan en zijn de wormen, door de geperforeerde bodem, naar de middelste bak verhuisd. De onderste bak wordt uit het systeem gehaald, geledigd en bovenaan teruggeplaatst. Nu kan deze terug gevuld worden, waarna alles zich weer herhaalt. Opgelet!!! Bij een gesloten systeem moet regelmatig het percolaatvocht worden afgelaten. Dit gebeurt langs het daarvoor voorziene kraantje. Het percolaat kan gemengd met water (1 deel percolaat / 10 delen water) gebruikt worden als meststof voor planten. Wegens zijn kwalijke geur is het gebruik ervan binnenshuis sterk af te raden. Open systemen moeten buiten gebruikt worden zodat het percolaatvocht in de bodem kan dringen. HOE GEBRUIK JE COMPOST? Compost is een uitstekende bodemverbeteraar, waarmee je in je eigen tuin heel mooie resultaten kan bereiken. Compost komt in aanmerking voor alle teelten: groenten, struiken, gazongras, bomen, eenjarige bloemen, kruiden, vaste planten,... In plantgaten voor bomen en struiken, als bijmenging in zaai- of potgrond, of bij aanleg van gazon gebruik je enkel fijne, volledig verteerde compost. Uitzeven is dan aangewezen. IN DE GROENTE- EN FRUITTUIN De hoeveelheid compost die je in de groentetuin gebruikt, is afhankelijk van de kwaliteit van de compost, het bodemtype en de vruchtbaarheid van de bodem. Hoeveel compost je gebruikt, hangt dus ook af van de hoeveelheid compost die je in het verleden hebt gebruikt en van de voedselbehoefte van het fruit en de groenten die worden geteeld. Omdat de voedingsstoffen in de compost gedurende vele jaren vrijkomen, hoef je voor weinig eisende wortelgewassen geen compost meer bij te voegen als de voorbije jaren reeds voldoende compost werd toegediend. Dit geldt vooral voor blad- en vruchtgewassen, aardappelen en aardbeien. De compost wordt liefst in het voorjaar oppervlakkig ingewerkt. Bij grote behoefte aan voedingselementen (aardappelen, kolen, tomaten): 4 tot 8 kg/m 2. Bij matige behoefte aan voedingselementen(sla, spinazie, andijvie, aardbei): 2 tot 4 kg/m 2. Tussen vruchtgroenten zoals tomaat, komkommer of paprika kan de compost ook als mulchlaag van 2 cm dik worden aangebracht. Bij aanplant van kleinfruit en fruitbomen: 20 % compost rechtstreeks in het plantgat mengen. Als verzorging van fruitaanplantingen: jaarlijks 3 tot 5 kg/m 2 onder de bladoppervlakte verdelen en eventueel oppervlakkig inwerken. IN DE SIERTUIN Bij de aanleg van een gazon of een siertuin kan je best een flinke dosis compost inwerken. Maar ook een bestaande siertuin reageert dankbaar op compost. Fijne, uitgezeefde compost laat zich goed uitspreiden tussen het gras. In de siertuin dient de bodemverbetering enkele weken op voorhand te gebeuren.

9 Bij aanleg van gazon: 8 tot 10 kg/m 2 oppervlakkig verdelen en 10 cm diep inwerken. Gebruik bij voorkeur fijne compost. Bij beplantingen: 8 tot 10 kg/m 2 oppervlakkig verdelen en 15 tot 20 cm diep inwerken. Bij grote planten (bomen) wordt 20 % compost rechtstreeks in het plantgat gemengd. Bij bodembedekkers de compost liefst niet inwerken. Tweejaarlijkse verzorging: 2 tot 3 kg/m 2 oppervlakkig verdelen tussen de beplanting en licht inschoffelen. Als mulchlaag (dit is een goede bescherming tegen onkruid): 3 tot 5 cm compost oppervlakkig verdelen en niet inwerken. Gebruik het liefst grove compost. IN BLOEMBAKKEN Vullen van nieuwe bakken: meng 40 % compost met gewone tuinaarde en vul hiermee de bakken. Hervullen van oude bakken: meng 20 % compost door de oude grond waarin reeds planten gestaan hebben. Gebruik echter geen grond afkomstig van bakken met zieke planten. ALTERNATIEVEN VOOR COMPOSTEREN Breng de natuurlijke kringloop in beweging en maak van je tuin een afvalarme tuin. MULCHMAAIEN Tijd voor de aanschaf van een nieuwe grasmaaier? Overweeg dan eens de aankoop van een mulchmaaier. Bij het mulchmaaien wordt het grasmaaisel fijn versnipperd teruggebracht in het gazon. Je hoeft het niet meer op te vangen en af te voeren, waardoor je bespaart op afval en tijd. De voedingsstoffen keren terug naar het gras en naar het nuttige bodemleven. MULCHEN Een 5 à 10 cm dikke laag dorre bladeren of houtsnippers houdt de bodem vochtig, remt de onkruidgroei, voedt het bodemleven en verbetert de bodemstructuur. Tussen je rododendrons, azalea's of andere zuurminnende planten kan je een 5 cm dikke graslaag aanbrengen, hierdoor zal de bodem lichtjes verzuren (na een week oppervlakkig inwerken). OMVANG VAN BOMEN EN STRUIKEN Hou bij het planten van bomen en struiken rekening met hun uiteindelijke omvang, dan moet je later minder vaak snoeien. SNOEIHOUT Door het snoeihout uit je tuin tot een hekwerk te vlechten, maak je een mooie, rustieke en goedkope afsluiting. De meeste houtsoorten komen hiervoor in aanmerking. Vermijd echter doornige takken. KIPPEN Kippen zijn sterke en levendige dieren die precies graag dát afval lusten dat problemen kan opleveren in het compostvat: onkruid in zaad, grasmaaisel, tafelresten, vlees- en visresten. VASTE PLANTEN Vermijd woekerende soorten. Laat afgestorven plantendelen tijdens de winter ter plaatse

10 liggen of staan. Door de bodem te bedekken, beschutten ze de ondergrondse plantendelen. De uigebloeide stengels lokken zaadetende vogels. 's Winters vormen de berijmde stengels een prachtig zicht. VERKLEIN JE GAZON Vervang een gedeelte van je gazon door streekeigen beplanting. Hierdoor zal er zich na enkele jaren een leuk vogelbosje ontwikkelen. Je kan ook een gedeelte van je gazon extensief gaan onderhouden zodat er een graslandje ontstaat waarin allerhande bloeiende kruiden verschijnen. Dit gedeelte van je gazon maai je slechts 1 à 2 maal per jaar. Het gazonmaaisel voer je af zodat de bodem verschraalt. Dit gedeelte van je tuin zal je dus ook nooit bijmesten. NATUURLIJK BIJMESTEN Chemische meststoffen hebben vaak het nadeel dat ze zeer explosief werken. Je gazon bijvoorbeeld, zal kort maar krachtig groeien wat een berg maaisel tot gevolg heeft. Na enkele weken is het effect van het bijmesten voorbij en kan je weer in je beurs tasten. Kies daarom voor een natuurlijke bemesting met compost. Compost geeft zijn voedingsstoffen langzaam af, heeft een langdurige werking en verbetert de bodem. FAQ'S Kan ik al mijn grasmaaisel composteren? De hoeveelheid gras die je kan composteren is sterk afhankelijk van de hoeveelheid ander tuinafval dat je hebt om te composteren. Je zal het grasmaaisel namelijk goed met bladeren, takjes, stengels,... moeten mengen om een luchtig geheel te verkrijgen. Doe je dit niet dan gaat het maaisel samenklitten en ontstaat een gistingsproces. Probeer daarom de hoeveelheid grasmaaisel te beperken of breng het naar het containerpark. Een andere mogelijkheid is je grasafval op te slaan. Maak een bak van draadwerk en vul deze de hele zomer lang met je maaisel. Zolang je het maaisel laat rusten zal er geen geurhinder zijn. Let wel: de grond rond de bak zal verzuren, de plantengroei rond de bak zal op enkele soorten na afsterven. Hoe zuur is compost? In tegenstelling tot wat vele mensen denken is compost niet zuur. Compost heeft een gemiddelde ph-waarde van 8 en is dus geschikt om een verzuurde grond (ph-waarde < 7) terug op optimale waarde te brengen. Moet ik zelf wormen in het compostvat doen? De compostwormen, die in iedere tuin aanwezig zijn, zullen zelf de weg naar je compostvat vinden. Wat is een wachthoop? Materialen die je niet dadelijk kan composteren worden op een aparte hoop geplaatst tot ze gecomposteerd kunnen worden. Heb je in de herfst bijvoorbeeld veel dorre bladeren, dan kan je deze als mulchlaag gebruiken tussen je planten, maar je kan ze ook op een hoop bewaren tot je ze in de zomer samen met je grasmaaisel kan composteren.

11 Mag ik schillen van bespoten fruit, bepoederde aardappelen,... wel gebruiken in mijn composthoop, -vat of -bak? Heel wat mensen vrezen dat hun compost van slechte kwaliteit zal zijn als zij schillen van bespoten fruit, bepoederde aardappelen,... in hun vat gooien. Omdat het meestal om vrij kleine hoeveelheden gaat, hoeft u hiervoor niet te vrezen en kan u toch een zeer goede kwaliteit van compost bekomen. Wat doe ik met onkruid of zieke planten? Door het intens afbraakproces stijgt de temperatuur in de compost en gaan de afbraakorganismen sneller werken. Bij temperaturen boven de 50 C worden zelfs onkruidzaden en ziektekiemen vernietigd. Deze planten stopt u best midden in de hoop waar de temperatuur het hoogst oploopt. Let wel op voor te veel vocht, want daardoor daalt immers de temperatuur. Heeft mijn composthoop, -vat of -bak starters, versnellers of kalk nodig? De micro-organismen, die door hun afbraakactiviteit de temperatuurstijging veroorzaken, komen van nature voor op de verschillende afvalstoffen en in de bodem zodat je ze niet extra aan de compost moet toevoegen. Compoststarters of -versnellers zijn dus overbodig. Welk vochtgehalte moet mijn compost hebben? Een vochtgehalte van ongeveer 50 % is ideaal. Zorg ervoor dat de compost in droge periodes met veel wind voldoende vocht heeft. Daar kan u bv. Voor zorgen door uw koffiegruis of zelfs een beetje water toe te voegen, bv. Het water waarmee u uw compostemmertje uitspoelt. Hoe kan ik geurhinder vermijden? Een composthoop, -vat of -bak zal absoluut geen geurhinder geven wanneer deze goed onderhouden wordt. Je zal dus voldoende moeten beluchten. Regelmatig omzetten en een goede afwisseling tussen houtige en groene materialen zorgen hiervoor. Bij het opstarten legt u onderaan steviger materiaal zoals takjes of snijbloemen, zodat de lucht ook langs daar bij de compost kan komen. Hoe kan ik fruitvliegjes vermijden? De oorzaak is meestal de aanwezigheid van fruit- of etensresten bovenaan in het vat. Vliegjes kan u vermijden (beperken) door fruitresten af te dekken met bv. gras, bladeren of papier. Mag ik de uitwerpselen van mijn huisdier composteren? In de officiële lijst van composteerbare materialen wordt een onderscheid gemaakt tussen mest van planteneters (composteerbaar) en de mest van vleeseters (niet of moeilijk composteerbaar). Alle contact met honden- en kattenuitwerpselen is af te raden. De kans op besmetting is immers zeer reëel (Bij de hond voornamelijk de ascariseieren; bij de kat is toxoplasmose de grote potentiële boosdoener). Daarom is het geen goed idee om ze in de compost te verwerken.

Composteren en kringlooptuinieren

Composteren en kringlooptuinieren Meer halen uit de biologische kringloop Composteren en kringlooptuinieren Iedereen wil graag een mooie tuin. Vlaco vzw, www.vlaco.be 1 Maar smaken verschillen. Bent u meer voor de wat wilde tuin? En zegt

Nadere informatie

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel!

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Hallo. Ik ben Jerom de compostworm. Ik eet alles wat in de natuur groeit. Ik ben verlekkerd op overschotjes uit de tuin en de keuken. Ik sabbel en

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom is compost

Nadere informatie

in het huishouden in de tuin FilOsOFie OVeriGe ActiViteiten & slot

in het huishouden in de tuin FilOsOFie OVeriGe ActiViteiten & slot In het huishouden Onderhoud vloeren, wandtegels, keuken en badkamermeubels............................................ p 19 Geurvermindering, afvoerbuizen en afvoerputjes (septische put)...........................................

Nadere informatie

Bodem en bodemverzorging

Bodem en bodemverzorging Bodem en bodemverzorging Compost en composteren Basisbemesting Basiscursus dl2. TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Vanavond Je eigen grond Soort, structuur, zorg Compost en composteren De natuurlijke

Nadere informatie

Nòg meer GFT Afval apart! Composteren in uw eigen compostvat: goed voor uw tuin èn voor het milieu!

Nòg meer GFT Afval apart! Composteren in uw eigen compostvat: goed voor uw tuin èn voor het milieu! Nòg meer GFT Afval apart! Composteren in uw eigen compostvat: goed voor uw tuin èn voor het milieu! 2013 Nu Een groot deel van het huishoudelijk afval bestaat uit groente- fruit- en tuinafval (GFT). Omdat

Nadere informatie

Composteren op school

Composteren op school Composteren op school HANDLEIDING LEERKRACHT Composteren op school Compost is een natuurlijke grondverbeteraar ontstaan uit huis en tuinafval. Compost geeft een prima basisbemesting aan de tuin. Voor

Nadere informatie

Vanaf 2015 wordt in onze gemeente gft opgehaald

Vanaf 2015 wordt in onze gemeente gft opgehaald Vanaf 2015 wordt in onze gemeente gft opgehaald Het sorteren van afval is goed ingeburgerd. Jaar na jaar worden goede inzamelcijfers genoteerd. Toch kunnen we nog een stapje verder gaan. Zo zit in het

Nadere informatie

De composthoop Een composthoop bij school

De composthoop Een composthoop bij school De composthoop Afval in de natuur bestaat eigenlijk niet. Alles wat op de bodem komt, wordt uiteindelijk verteerd door bodemdieren, schimmels en bacteriën. In een composthoop gebeurt precies hetzelfde

Nadere informatie

Bodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014

Bodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Bodem Bodemleven Composteren Bodemverzorging Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014 Vanavond. Bodem: leer je bodem kennen Bodemvoedselweb Composteren Bodem verbeteren en voeden

Nadere informatie

Compostvat. Gebruikershandleiding

Compostvat. Gebruikershandleiding Compostvat Gebruikershandleiding imo Opstellen, vullen en omzetten van het compostvat. Opstelling 1 Kies een zonnige plaats in de tuin (enkele uren zon per dag volstaan). Warmte in het compostvat verbetert

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Even kennismaken! Barbara Creemers freelance lesgever voor o.m. ChildFocus, Gezinsbon, Velt 13e moestuin-seizoen! motto: Zonder is gezonder! Even kennismaken! Wie ben jij? Wat

Nadere informatie

Copyright 2017 Frank Wasse Auteur: Frank Wasse Organisatie: Wormenkwekerij Wasse Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van

Copyright 2017 Frank Wasse Auteur: Frank Wasse Organisatie: Wormenkwekerij Wasse Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van Copyright 2017 Frank Wasse Auteur: Frank Wasse Organisatie: Wormenkwekerij Wasse Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden

Nadere informatie

ZELF COMPOSTEREN COMPOSTHOOP, COMPOSTVAT COMPOSTTROMMEL, BLADKORF COMPOSTTOILLET, BOKASHI EMMER GFT-BAK, WORMENCOMPOSTBAK DIRECT OP DE BODEM

ZELF COMPOSTEREN COMPOSTHOOP, COMPOSTVAT COMPOSTTROMMEL, BLADKORF COMPOSTTOILLET, BOKASHI EMMER GFT-BAK, WORMENCOMPOSTBAK DIRECT OP DE BODEM ZELF COMPOSTEREN COMPOSTHOOP, COMPOSTVAT COMPOSTTROMMEL, BLADKORF COMPOSTTOILLET, BOKASHI EMMER GFT-BAK, WORMENCOMPOSTBAK DIRECT OP DE BODEM AFVAL UIT KEUKEN, TUIN EN VAN DE STRAAT gaat als voeding naar

Nadere informatie

Meer theorie over bodem & compost

Meer theorie over bodem & compost Basiscursus Ecologische Moestuin Meer theorie over bodem & compost Inhoud van de presentatie 1. Waarom biologisch? 2. Waar een moestuin aanleggen? 3. Inleiding bodem 4. Bodem: Minerale bestanddelen 5.

Nadere informatie

1. Wat is composteren?

1. Wat is composteren? 1. Wat is composteren? Op de bodem van een bos worden de bladeren en takjes van de bomen door miljoenen kleine organismen langzaam afgebroken tot donkerbruine humus. In een composthoop in je eigen tuin

Nadere informatie

Tuinadvies. De Ceuster Meststoffen Bannerlaan 79 2280 Grobbendonk Tel.: 014-257 357 Fax: 014-25 73 51 voor annemie so on. Moestuin Moestuin Algemeen

Tuinadvies. De Ceuster Meststoffen Bannerlaan 79 2280 Grobbendonk Tel.: 014-257 357 Fax: 014-25 73 51 voor annemie so on. Moestuin Moestuin Algemeen Tuinadvies Moestuin De Ceuster Meststoffen Bannerlaan 79 2280 Grobbendonk Tel.: 014-257 357 Fax: 014-25 73 51 voor annemie so on Zuurgraad (ph) Zuurgraad van uw grond is 5,3 Streefwaarde: 6,8 Verhoog deze

Nadere informatie

Docentenhandleiding bij Krijg een les over afval en Attero

Docentenhandleiding bij Krijg een les over afval en Attero Docentenhandleiding bij Krijg een les over afval en Attero Wat is afval? Hoeveel is dat per dag? 538 / 365 dagen = 1,47 kilo per dag Hoeveel gooien we samen thuis elk jaar weg? 538 x 2,2 = 1183,6 per gezin

Nadere informatie

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Inhoudsopgave 1 Waarom is bemesten zo belangrijk? p5 Hoe vaak moet ik eigenlijk bemesten? p6 4 3 Wat is het

Nadere informatie

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei. Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!

Nadere informatie

Samenstelling en eigenschappen

Samenstelling en eigenschappen Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige

Nadere informatie

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente Informatie Het volledige beheer van DIFTAR gebeurt door IOK Afvalbeheer (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen), die gevestigd is in Geel. Met vragen over DIFTAR kan je, zoals eerder

Nadere informatie

Compost maken in 3 weken. Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer?

Compost maken in 3 weken. Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer? Compost maken in 3 weken Compost maken duurt toch altijd heel lang? Minimaal een jaar of langer? Al je tuin- en keukenafval verzamel je op een grote hoop. Dat kan. En werkt. Maar er is een veel snellere

Nadere informatie

COMPOSTEER JE EIGEN TUINAFVAL IN JE EIGEN TUIN

COMPOSTEER JE EIGEN TUINAFVAL IN JE EIGEN TUIN COMPOSTEER JE EIGEN TUINAFVAL IN JE EIGEN TUIN In plaats van je groente-, fruit- en tuinafval af te voeren, kun je dit ook zelf composteren op je eigen tuin. Doe je dit goed, dan spaar je energie en verminder

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Dia 1 Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Dia 2 Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom

Nadere informatie

Composteren kan je leren!

Composteren kan je leren! Composteren kan je leren! een brochure over zelf composteren i.s.m. Provincie Vlaams-Brabant Intercommunale Haviland Igo-Leuven Intercommunale Interleuven INHOUD Inleiding...4 1. Compost : afval omgevormd

Nadere informatie

Compost. vzw Volkstuin Werk van den Akker Sint-Amandsberg Koninklijke Vereniging Maatschappelijke zetel: Sint-Dorotheastraat 80 B-9040 Gent

Compost. vzw Volkstuin Werk van den Akker Sint-Amandsberg Koninklijke Vereniging Maatschappelijke zetel: Sint-Dorotheastraat 80 B-9040 Gent vzw Volkstuin Werk van den Akker Sint-Amandsberg Koninklijke Vereniging Maatschappelijke zetel: Sint-Dorotheastraat 80 B-9040 Gent Compost Zelfgemaakte compost ruikt heerlijk naar bosgrond, ziet bijna

Nadere informatie

De Wormtoren GEBRUIKERS RICHTLIJNEN

De Wormtoren GEBRUIKERS RICHTLIJNEN De Wormtoren GEBRUIKERS RICHTLIJNEN Composteren met de Wormtoren is Eenvoudig Reukloos Goed voor mens en milieu Geldbesparend Ruimtebesparend Een milieuvriendelijke manier om keukenafval te hergebruiken

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip Het bodemboek aanleg en onderhoud van de tuin Voorwoord De grond in de tuin, wat moeten we daar nu weer mee? Misschien heeft u zichzelf deze vraag wel eens gesteld. Wij van Hoveniersbedrijf Stip stellen

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Les 5 Een goede bodem

Les 5 Een goede bodem Pagina 1 Les 5 Een goede bodem 1 Bodemsoorten-/Composthooples Er zijn verschillende soorten grond in Nederland. Elke soort grond is anders. Sommige planten houden van arme, voedingsloze grond en anderen

Nadere informatie

PRIJS: 1,5 KG 7,50 10 KG 22,50

PRIJS: 1,5 KG 7,50 10 KG 22,50 TUINMEST Deze biologische meststof wordt gebruikt bij de bemesting van sierbladgewassen, boomkwekerijgewassen, balkonplanten en orangeriegewassen. Bevat gedroogde organische zeewieren. Bio-Tuinmest is

Nadere informatie

Onderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal

Onderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal Onderzoeksopdracht Bodem en grondstaal Gebruik grondboor 1. Duw en draai gelijktijdig, in wijzerzin, de schroefachtige punt (het boorlichaam) in de bodem. Deze schroef verzamelt en houdt de grond vast.

Nadere informatie

Meer halen uit de biologische kringloop. Starten met moestuinieren

Meer halen uit de biologische kringloop. Starten met moestuinieren Meer halen uit de biologische kringloop Starten met moestuinieren Plezier; Lichaamsbeweging; Leerrijk; Gezelligheid; Speciallekes kweken; Aandacht; Kringloop sluiten; Waarom? Enkele voorbeelden Enkele

Nadere informatie

Samen composteren op het Eilandje?

Samen composteren op het Eilandje? Samen composteren op het Eilandje? Het compost systeem dat ik voorstel te gebruiken heeft als doelstelling (1) ten allen prijs rotting vermijden, (2) vergisting van het materiaal boven 65 voorkomen (3),

Nadere informatie

COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN. Praktische gids COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN

COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN. Praktische gids COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN Praktische gids COMPOSTEREN OM MIJN AFVAL TE VERMINDEREN 1 INHOUDSOPGAVE VERMINDER UW AFVAL EN VOED TEGELIJKERTIJD UW PLANTEN 3 TIEN GOEDE REDENEN OM TE COMPOSTEREN

Nadere informatie

Klassieke groentetuin

Klassieke groentetuin DE EETBARE TUIN Klassieke groentetuin De verwaarloosde groentetuin VERSE GROENTEN LEKKER!!! Maar er zijn een heleboel redenen te verzinnen waarom je niet met een groentetuin zou willen beginnen. Geen tijd

Nadere informatie

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente Doel van DIFTAR DIFTAR is de afkorting van gedifferentieerd TARief. DIFTAR maakt het mogelijk om de kosten voor de afvalverwerking

Nadere informatie

3. BODEMANALYSE EN BODEMZORG

3. BODEMANALYSE EN BODEMZORG 3. BODEMANALYSE EN BODEMZORG 1. DE BODEMANALYSE De bodem bestaat uit drie grote bestanddelen. 1. Mineraal materiaal dat verschilt van streek tot streek en dat voortkomt van de ontbinding van het gesteente

Nadere informatie

Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En wat doen onze tuiniers met dode of planten of afgesnoeide takken?

Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En wat doen onze tuiniers met dode of planten of afgesnoeide takken? De bodem doorgrond Wat? Voor Leeftijd wie? Duur: Prijs: begeleid actief atelier Basisonderwijs 2 uur 90 per groep van max. 20 lln. Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En

Nadere informatie

WERK VAN DEN AKKER Afdeling Herentals PELARGONIUM EN GERANIUM.

WERK VAN DEN AKKER Afdeling Herentals PELARGONIUM EN GERANIUM. WERK VAN DEN AKKER Afdeling Herentals PELARGONIUM EN GERANIUM. Lesgever: Bart Peers 29-01 - 2012 Verslag: Michel Peeters 1. PELARGONIUM. 1.1 Inleiding Pelargonium ofwel in de volksmond geranium is een

Nadere informatie

bemesten wintergroenten slakkenjacht prei maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien

bemesten wintergroenten slakkenjacht prei maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien WEEK 1 bemesten Je hebt nu de tijd om alles in orde te maken. Heb je in huis wat je de komende maanden nodig gaat hebben? Mest, zaden, gereedschap? En

Nadere informatie

17. ALTERNATIEVEN VOOR MOESTUINEN IN VOLLE GROND

17. ALTERNATIEVEN VOOR MOESTUINEN IN VOLLE GROND 17. ALTERNATIEVEN VOOR MOESTUINEN IN VOLLE GROND Deze infofiche geeft een overzicht van een aantal alternatieve moestuinsystemen, niet in volle grond, maar op maat van kleine ruimten zoals een tuintje,

Nadere informatie

DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE!

DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE! 1B DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE! - Tuinbouw - "ik hoor en ik vergeet, ik zie en ik onthoud, maar ik doe en ik begrijp" Naam:... Klas:... 1 Probleem Binnen enkele weken is het weer infodag en de directie

Nadere informatie

Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui.

Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. KB2 Tijdsinvestering: 45 minuten Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. 1. Inleiding Een mol eet per jaar wel 50 kg wormen. Dat is veel, maar als je bedenkt dat in je

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Planning Les 1: ecologisch tuinieren, bodem, bemesting Les 2: netwerken in de tuin, biodiversiteit Les 3: bodembewerking Les 4: vruchtwisseling, zaden Voorzaaien Wat? Wanneer?

Nadere informatie

Composteren in de samentuin. Jos Goris Praktijkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Petit-Jean - Velt medewerker

Composteren in de samentuin. Jos Goris Praktijkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Petit-Jean - Velt medewerker Workshop Composteren in de samentuin Jos Goris Praktijkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Petit-Jean - Velt medewerker Inleiding Voorstelling samentuin de Motten 1 Samentuin De Motten Gestart

Nadere informatie

Het handige stappenplan van ECOstyle

Het handige stappenplan van ECOstyle Het handige stappenplan van ECOstyle 1 dag in de lente Spelende kinderen. Lekker languit zonnen. Ravotten met de hond. Een mooi, mosvrij gazon is heel wat waard. Het is immers de basis van uw tuin. ECOstyle

Nadere informatie

Workshop. Composteren in de samentuin. Jos Goris Prak,jkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Pe,t-Jean - Velt medewerker

Workshop. Composteren in de samentuin. Jos Goris Prak,jkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Pe,t-Jean - Velt medewerker Workshop Composteren in de samentuin Jos Goris Prak,jkbegeleider samentuin / compostmeester Frank Pe,t-Jean - Velt medewerker Inleiding Voorstelling samentuin de Motten Samentuin De Motten u Gestart in

Nadere informatie

Insecticiden binnenshuis

Insecticiden binnenshuis Insecticiden binnenshuis Tegen vliegende insecten in huis Vliegen, wespen, muggen en motten kunnen worden geweerd met spuitbussen. Spar U kan plakstrippen en elektrische verstuivers gebruiken. Tegen muggen

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers

(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers (Ver)ken je tuinbodem Annemie Elsen Stan Deckers Tuinbodems in Vlaanderen ZUURTEGRAAD (ph) 2/3 tuinen = overbekalkt 3/4 gazons = overbekalkt voedingselementen minder beschikbaar voor planten nooit blindelings

Nadere informatie

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi Effectieve Micro-organismen De praktijk van het maken van bokashi De bokashi-emmer De emmer kan luchtdicht worden afgesloten. Onderin zit een rooster, waardoor de GFT niet op de bodem kan komen. Daar wordt

Nadere informatie

PURVERsa

PURVERsa info@purver.be +32 471 50 45 90 www.purver.be PURVERsa Wat is PUR VER PUR VER verrijkt de bodem en zorgt voor een optimale ontwikkeling van de wortels, geeft sterkere planten en hogere opbrengsten. Micro-organismen

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Grond onder je voeten

Grond onder je voeten Grond onder je voeten Hé hé, wie heeft z n voeten niet geveegd? Overal ligt modder. Kijk allemaal onder je schoenen! Loop je even door de tuin en daar begint het gezeur. Grond op de vloer vinden we blijkbaar

Nadere informatie

MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK

MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK MOESTUIN IN EEN VIERKANTEMETERBAK AANVULLENDE INFO BIJ DE STARTER KIT MIJN GEMAKKELIJKE MOESTUIN U bent niet alleen geboeid door tuinieren, maar houdt er ook wel van om zelf iets in elkaar te steken? Dan

Nadere informatie

De kip of het ei S=T -N W=K -KN EL=K M=G

De kip of het ei S=T -N W=K -KN EL=K M=G De kip of het ei Kippen in jouw tuin? Ideaal om keukenrestjes kwijt te raken, als slakkenverwijderaars in de tuin en als leveranciers van kakelverse eitjes. Maar opgelet! Eitjes uit eigen tuin bevatten

Nadere informatie

JE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE

JE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE JE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE GROEN DOET JE GOED De geur van vers gemaaid gras en zingende vogels. Het sproeien van het gras en het voldane gevoel van een strakke grasmat. Geniet van je gazon!

Nadere informatie

HANDLEIDING LEGGEN VAN GRASZODEN

HANDLEIDING LEGGEN VAN GRASZODEN HANDLEIDING LEGGEN VAN GRASZODEN Leggen van graszoden Een gazon legt u, of laat u leggen voor (vele) jaren. Om de aanleg van een gazon tot een succesvol resultaat te brengen is een juiste uitvoer van de

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Planning Les 1: ecologisch tuinieren, bodem, bemesting Les 2: netwerken in de tuin, biodiversiteit Les 3: bodembewerking Les 4: vruchtwisseling, zaden Bodembewerking Laat vooral

Nadere informatie

Compost maken voor de moestuin

Compost maken voor de moestuin Compost maken voor de moestuin Over het nut en het maken van compost, door Cees de Haan, tekst van Wim Oudshoorn uit Het nieuwe moestuinboek. A.L.V. Ons Genoegen Steenwijk 12/02/18 De natuurlijke kringloop

Nadere informatie

GFT-inzameling in historische binnenstad van Mechelen

GFT-inzameling in historische binnenstad van Mechelen Proefproject GFT-inzameling in historische binnenstad van Mechelen 6 juni 2016 27 december 2017 Om zoveel mogelijk Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) uit het restafval te houden, starten Stad Mechelen

Nadere informatie

Groene tomaten rijp maken

Groene tomaten rijp maken Groene tomaten rijp maken Is het het einde van het seizoen en heb je nog wat onrijpe, groene tomaten aan je plant zitten? Hier zijn wat simpele suggesties om ze rijp te maken, waarbij je gebruik maakt

Nadere informatie

4 verschillende kweekmethoden

4 verschillende kweekmethoden 4 verschillende kweekmethoden Kweken met turfpotjes Turfpotjes zijn gemaakt van een samengeperst mengsel van houtvezels, turf en kalkzandsteen (natuurlijke voedingsstoffen). Deze zijn biologisch afbreekbaar

Nadere informatie

LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING. Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit er één is.

LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING. Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit er één is. Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 1 vrijdag 19 mei 9.00-11.00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING GROENE RUIMTE CSE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan

Nadere informatie

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS 1.V R U C H T W I S S E L I N G Dit verhaal gaat over vruchtwisseling. Vruchtwisseling betekent dat je planten niet steeds op dezelfde plek zaait

Nadere informatie

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid Basiscursus Ecologische Moestuin Onkruid Onkruid: veel werk! Onkruid vergaat niet Het komt telkens terug Het groeit harder dan de groenten Wieden helpt maar tijdelijk Herbiciden: nee! Bijen (enz) sterven

Nadere informatie

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid)

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) Onkruid de baas Geral Overbeek 2011 Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) 25 TUINTIPS ONKRUID DE BAAS Wil jij ook een tuin zonder

Nadere informatie

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente

DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente DIFTAR: afval en kosten in balans, zowel voor jou als voor onze gemeente Doel van DIFTAR DIFTAR is de afkorting van gedifferentieerd TARief. DIFTAR maakt het mogelijk om de kosten voor de afvalverwerking

Nadere informatie

VERSLAG BODEMANALYSE TUIN

VERSLAG BODEMANALYSE TUIN 1 BODEMKUNDIGE DIENST VAN BELGIE v.z.w. Staalnemer: 876 STAD ANTWERPEN B.D.B.-ONDERZOEK GROTE MARKT 1 Tel: 016 / 31 09 22 2000 ANTWERPEN VERSLAG BODEMANALYSE TUIN klantnummer: 323380 datum staalname: 22/04/2014

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

HANDLEIDING BIOLET. Gebruikshandleiding. Model 10 20-45 en 60. Wat je moet weten over het gebruik van je Biolet Composttoilet

HANDLEIDING BIOLET. Gebruikshandleiding. Model 10 20-45 en 60. Wat je moet weten over het gebruik van je Biolet Composttoilet HANDLEIDING BIOLET Gebruikshandleiding Model 10 20-45 en 60 Wat je moet weten over het gebruik van je Biolet Composttoilet Composttoilet.be 1-9-2009 GEBRUIKSHANDLEIDING BIOLET Inhoudstafel De juiste stand

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De afvalberg 2. Soorten afval 3. Vier belangrijke stappen 4. Voorkomen 5. Opnieuw gebruiken 6. Afval als bran dstof

inhoud blz. Inleiding 1. De afvalberg 2. Soorten afval 3. Vier belangrijke stappen 4. Voorkomen 5. Opnieuw gebruiken 6. Afval als bran dstof Afval inhoud blz. Inleiding 3 1. De afvalberg 4 2. Soorten afval 5 3. Vier belangrijke stappen 7 4. Voorkomen 8 5. Opnieuw gebruiken 9 6. Afval als bran dstof 11 7. Naar de stortplaats 12 8. Filmpjes 14

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

Vuurtje in de tuin? KIES VOOR EEN GEZOND ALTERNATIEF! www.stookslim.be

Vuurtje in de tuin? KIES VOOR EEN GEZOND ALTERNATIEF! www.stookslim.be Vuurtje in de tuin? KIES VOOR EEN GEZOND ALTERNATIEF! www.stookslim.be WETGEVING GEEN VUUR ZONDER ROOK Een vuurtje stoken in de tuin is nooit zonder risico s. De rook is het grootste probleem. Die is ongezond,

Nadere informatie

zaaien in zaaibakken zaaibakken maken voor binnen op warmte in maart en voor buiten in april

zaaien in zaaibakken zaaibakken maken voor binnen op warmte in maart en voor buiten in april zaaien in zaaibakken zaaibakken maken voor binnen op warmte in maart en voor buiten in april benodigdheden: - potgrond zonder klontjes, grof zand - schone emmer - schone zaaibak van b.v. piepschuim of

Nadere informatie

BEUKENHAAG INFORMATIE GIDS

BEUKENHAAG INFORMATIE GIDS GRATIS HANDIGE GIDS! beukenhaag.nl BEUKENHAAG INFORMATIE GIDS NIEUW PINNEN BIJ BEZORGING! NIEUW: PINNEN BIJ BEZORGING! In dit voorbeeld leggen we uit van welke afmetingen u uit kunt gaan bij het graven

Nadere informatie

ACTIE COMPOST MATERIAAL VOOR INDIVIDUEEL COMPOSTEREN. Voor alle verdere inlichtingen over het leefmilieu:

ACTIE COMPOST MATERIAAL VOOR INDIVIDUEEL COMPOSTEREN. Voor alle verdere inlichtingen over het leefmilieu: ACTIE COMPOST LIJST VAN DE VERKOPERS VAN MATERIAAL VOOR INDIVIDUEEL COMPOSTEREN Voor alle verdere inlichtingen over het leefmilieu: Dienst Info-Leefmilieu Leefmilieu Brussel Tel.: 02 / 775.75.75 - Fax:

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

COMPOSTEREN MOET JE LEREN

COMPOSTEREN MOET JE LEREN Sorteer de dieren Determineer en tel de dieren Bekijk kleine dieren onder de microscoop Maak een Berlese trechter. Vul de tabel in. Neem foto's van de organismen Handschoenen, loeppotjes, compost, draagbare

Nadere informatie

De vijverkalender. In januari heeft de vijver niet veel aandacht nodig. Enkele punten van aandacht zijn:

De vijverkalender. In januari heeft de vijver niet veel aandacht nodig. Enkele punten van aandacht zijn: De vijverkalender Hovenier Roel Zuidema biedt u advies en tips voor u vijver. Welke taken en welk onderhoud kunt u het best in bepaalde perioden uitvoeren? Vijver in januari In januari heeft de vijver

Nadere informatie

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en

Nadere informatie

Inhoudstafel van deze serie

Inhoudstafel van deze serie Inhoudstafel van deze serie 1. Het planten van aspergeplanten ( gezaaid of gekocht) 2. Asperges zaaien en de verdere opkweek het eerste teeltjaar, teelthandleiding (8 pagina s- 22 foto s) In dit artikel

Nadere informatie

Techniek Compost: van tuin- en keukenresten tot grondstof

Techniek Compost: van tuin- en keukenresten tot grondstof Techniek Compost: van tuin- en keukenresten tot grondstof A Probleem stellen Opdracht 1 Hoe verwerken jullie thuis de tuin- en keukenresten? Vul hieronder in... Je kunt de tuin- en keukenresten mee geven

Nadere informatie

Onderhouden van beplanting 1

Onderhouden van beplanting 1 Onderhouden van beplanting 1 3 Struiken, heesters, coniferen en sierbomen onderhouden 47 Water- en moerasbeplanting onderhouden 139 6oriëntatie a... Oriënteren op border- en perkbeplanting onderhouden

Nadere informatie

Januari. Februari DOEN ZAAIEN ETEN DOEN ZAAIEN PLANTEN ETEN

Januari. Februari DOEN ZAAIEN ETEN DOEN ZAAIEN PLANTEN ETEN Januari ~ Veel kun je deze maand buiten niet doen, wel is het een goed moment om het tuinhuis op te ruimen en al het gereedschap proper te maken. Borstel spades en spitvorken schoon en olie alles in. ~

Nadere informatie

Biologisch tuinieren, een levenswijze.

Biologisch tuinieren, een levenswijze. Biologisch tuinieren, een levenswijze. Een TEELTPLAN voor de tuin. Welke groente mag waar gaan staan? Een plan voor de moestuin. Waarom een teeltplan? Vroeger werd daar weinig of geen aandacht aan besteed.

Nadere informatie

Graszoden die niet onmiddellijk gelegd kunnen worden, rolt u uit op een stuk plastic. Geef ze dagelijks water.

Graszoden die niet onmiddellijk gelegd kunnen worden, rolt u uit op een stuk plastic. Geef ze dagelijks water. Graszoden leggen Graszoden leggen Het voordeel van graszoden boven graszaad is dat het effect direct zichtbaar is. Maar ook graszoden moeten eerst aanslaan voor ze kunnen worden betreden en moeten vochtig

Nadere informatie

GAZON ONDERHOUD. De graszoden zijn aangelegd, wat moet ik nu doen? 1

GAZON ONDERHOUD. De graszoden zijn aangelegd, wat moet ik nu doen?  1 GAZON ONDERHOUD De graszoden zijn aangelegd, wat moet ik nu doen? WWW.TUINENGRAS.NL 1 INHOUDSOPGAVE Premium graszoden... 2 De graszoden zijn aangelegd, wat moet ik nu?... 4 Maandelijks onderhoud... 8 Gazonvoeding...

Nadere informatie

Blog: http://barbekon.blogspot.be/ Website: http://bbq-barbekon.be/ HANDLEIDING BARBEKON

Blog: http://barbekon.blogspot.be/ Website: http://bbq-barbekon.be/ HANDLEIDING BARBEKON HANDLEIDING BARBEKON 1. AANSTEKEN BBQ: 1.1 Schuif de asbak helemaal naar beneden tot op het slotje dat werd voorzien op de verticale as. 1.2 Giet wat aanmaakgel of leg enkele aanmaakblokjes op de vierkante

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

1.0INLEIDING. Als we over natuur hebben waar denk je dan aan? Schrijf dit hier nu eens op:

1.0INLEIDING. Als we over natuur hebben waar denk je dan aan? Schrijf dit hier nu eens op: 1.0INLEIDING Als we over natuur hebben waar denk je dan aan? Schrijf dit hier nu eens op: De meeste mensen denken dat ze de natuur ver weg moeten zoeken. Ze denken niet meteen aan hun eigen leefomgeving,

Nadere informatie

Biodiversiteit en netwerken

Biodiversiteit en netwerken Basiscursus Ecologische Moestuin Biodiversiteit en netwerken Ecologisch tuinieren is 1. Niet destructief, maar constructief tuinieren; 2. Netwerken bevorderen 1. Destructief boeren/tuinieren Pesticiden

Nadere informatie

WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen. Mijn naam: Eddo de Veer

WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen. Mijn naam: Eddo de Veer WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen Mijn naam: Eddo de Veer HOE? Begin met een goede bodem analyse Ik werk met de Bodem Balans Analyse Het gaat om de verhoudingen van de mineralen aan het complex

Nadere informatie

De teelt van zonnebloemen

De teelt van zonnebloemen De teelt van zonnebloemen De zonnebloem heeft als wetenschappelijke naam: Helianthus annuus. Deze naam komt van de Griekse woorden voor zon (helios) en bloem (anthos). De plant behoort tot de grote familie

Nadere informatie

waarheen met je keukenen tuinafval? OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem

waarheen met je keukenen tuinafval? OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem waarheen met je keukenen tuinafval? OVAM, uw beleidspartner in afval en bodem waarheen met je keukenen tuinafval? Vlaanderen "produceert" jaarlijks heel Als je thuis al composteert, willen we wat organisch-biologisch

Nadere informatie

Thuiscomposteren in de kringlooptuin Alles wat u moet weten over thuiscomposteren

Thuiscomposteren in de kringlooptuin Alles wat u moet weten over thuiscomposteren Thuiscomposteren in de kringlooptuin Alles wat u moet weten over thuiscomposteren Inhoudstafel Composteren: hoe, wat en waarom? Waarom zou u thuiscomposteren? 3 Wat kunt u allemaal composteren? 5 Wat gebeurt

Nadere informatie