Materiaalzending Paddenstoelen
|
|
- Heidi van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Materiaalzending Paddenstoelen WERKBLADEN
2 Colofon Deze werkbladen horen bij de materiaalzending paddenstoelen. Samenstelling: De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu, Harderwijk Milieu Educatie Centrum gemeente Renkum In samenwerking met: Amsterdams NME Centrum Voor het samenstellen is gebruik gemaakt van materiaal van Milieudienst Zuid Oost Utrecht De materiaalzending wordt uitgegeven door De vereniging Netwerk Gelderse Centra voor Natuur en Milieueducatie Het Natuurhuis, Apeldoorn Natuurcentrum Arnhem, Arnhem Het Dijkmagazijn, Beuningen Steunpunt NME, Culemborg De Ulebelt, Deventer Regionaal NME-centrum, Doetinchem e.o. De Hortus, centrum voor natuur en milieu, Harderwijk Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, Heerewaarden NME Centrum Midden Betuwe in Maurik Milieu Educatie Centrum in Nijmegen Milieu Educatie Centrum, Renkum IVN Scholenwerk, Rheden Stichting Duurzaam Rivierenland, Tiel Het Groene Wiel, Wageningen De Huusker, Winterswijk Liemers centrum voor NME, Zevenaar De Kaardebol, Zutphen Oktober 2010
3 Het klaarmaken van het kweekpakket 1 Wat heb je nodig? Het kweekpakket Schone bak of emmer Litermaat Water 1 In de doos zit: aarde (witte zak) compost (doorzichtige zak) 2 Doe de aarde in de bak. 3 Pak 1 hand vol compost. 4 Wrijf dit fijn tussen je handen. 5 Meng het door de aarde. 6 Doe er 300 ml water bij.
4 7 Doe de grote zak open. 8 Vouw de randen om de doos. 9 Maak het compost mooi gelijk. 10 Doe het mengsel van aarde, compost en water er op. 11 Maak de laag glad. Niet aandrukken! 12 Doe de doos dicht. 13 Zet de doos op een plek waar het 20 tot 22 C is.
5 Paddenstoelen kweken: zo doe je dat! 2 Wat heb je nodig? Het kweekpakket Litermaat Plantenspuit Water Dag 1 De doos wordt klaargemaakt. Dag 2 en dag 3 Niets doen. Vanaf dag 4, elke dag 1 Maak de doos open. 2 Geef een beetje water (50 ml). 3 Zet de deksel gekruist op de doos. 4 Zet de doos op een plek waar het ongeveer 18 C is. 5 Doe dit elke dag tot je ziet De champignons zijn zo groot als een erwt 1 Vanaf nu mag je meer water geven. Geef zoveel water, dat de aarde vochtig blijft. 2 Zet de deksel gekruist op de doos. 3 Doe dit elke dag tot je ziet
6 De champignons zijn groot. Het is tijd om te oogsten! 1 Geef vandaag geen water. 2 Oogst de grote champignons. De dag na de oogst 1 Geef zoveel water, dat de aarde vochtig is. 2 Ze de deksel gekruist op de doos. 3 Doe dit elke dag tot je ziet De champignons zijn groot. Het is weer tijd om te oogsten! 1 Geef vandaag geen water. 2 Oogst de grote champignons.
7 Hoe groeien onze paddenstoelen? 3 Dit hebben we gedaan Dit zie ik Teken het hier Dag: 1 de doos klaar gemaakt Dag: 2 Dag: 3 Dag: Dag:
8 Dit hebben we gedaan Dit zie ik Teken het hier Dag: de doos klaar gemaakt Dag: Dag: Dag: Dag: Dag: Dag:
9 Paddenstoelen groeien, net als wij! (A) 4 Wat heb je nodig? Schaar Lijm Kleurpotloden mensen champignons
10 Paddenstoelen groeien, net als wij! (B) 4 mensen champignons
11 Een sporenkijkdoos maken 5 Wat heb je nodig? Schoenendoos Schaar Zwarte verf en kwast Sterke zaklamp Hoed van een rijpe paddenstoel Met behulp van deze zelfgemaakte sporenkijkdoos kun je de sporen uit de hoed zien vallen. Dit moet je doen: Verf de doos en het deksel van binnen zwart. 1 Maak in het deksel een gat, dat iets kleiner is dan de hoed van de paddenstoel. 2 Maak ook een kijkgat aan de voorkant en een lichtsleuf aan de zijkant (zie tekening). 3 Snijd of breek de steel van de hoed. 4 Leg de hoed op het gat. 5 Schijn nu met de lamp door de lichtsleuf. Misschien moet je wat geduld hebben, maar als je door het kijkgat kijkt, kun je in het schijnsel van de lamp de sporen als een stofregen zien vallen. Je kunt ook héél zachtjes op het deksel van de doos tikken.
12 Van klein naar groot (A) 6 Wat heb je nodig? Werkblad Van klein naar groot (B) Kleurpotloden Schaar Lijm A3 vel 1 Kleur de plaatjes op werkblad Van klein naar groot (B) in. 2 Knip de plaatjes uit en leg ze in de goede volgorde. Er ontstaat nu een cirkel. 3 Plak de plaatjes op het papier. 4 Schrijf of plak de goede zin bij elke plaatje. De zinnen staan hieronder. De sporen vallen op de grond. De paddenstoelen worden groter. Uit een spore groeit een schimmeldraad. De hoed van de paddenstoel gaat open. Uit de zwamvlok groeien paddenstoelen. De zwamvlok wordt groter. Een rijpe paddenstoel laat zijn sporen vallen. De schimmeldraad wordt groter en heet nu zwamvlok.
13 Van klein naar groot (B) 6
14 Paddenstoelen bekijken 7 Wat heb je nodig? Spiegeltje Zoekkaart paddenstoelen Klembord of stevige ondergrond Grijs potlood en kleurpotloden Ga buiten op zoek naar paddenstoelen. Tip: Je vindt paddenstoelen meestal op vochtige, schaduwrijke plekken bij bomen of struiken. 1. Maak een tekening van de paddenstoel en kleur die in. 2. Wat is de vorm van jouw paddenstoel? Paddenstoel met hoed en steel Bolvormige paddenstoel Paddenstoel met hoed en steel Bolvormige paddenstoel
15 Als je een paddenstoel met hoed en steel hebt, dan kun je aan de onderkant de plaatjes (of de buisjes) zien. Hier zitten de sporen tussen. Deze kun je niet met het blote oog zien. Sporen zijn een soort zaadjes waar nieuwe paddenstoelen uit kunnen groeien. Ze zitten verborgen in de hoed. 3. Zoek een paddenstoel met hoed en steel. Houd het spiegeltje voorzichtig onder de hoed. Bekijk via de spiegel de onderkant van de hoed. Is het een plaatjeszwam of een buisjeszwam? Plaatjeszwam Buisjeszwam Plaatjeszwam Buisjeszwam 4. Waar groeit de paddenstoel? Op een boom, stronk of tak Op de grond 5. Welke kleuren heeft de paddenstoel? 6 Hoe heet de paddenstoel? Tip: gebruik de zoekkaart.
16 7. Ga verder met de paddenstoelenjacht. Welke soorten kom je nog meer tegen? Gebruik de zoekkaart. Hoeveel van elke soort kom je tegen? Tip: zet iedere keer dat je er één ziet één streepje. Waar groeit de paddenstoel? Kies uit: op een levende boom, onder een boom, in het weiland, op dood hout. Soort Hoeveel? Waar?
17 Teken een paddenstoel 8 Wat heb je nodig? Potlood Kleurpotloden Mes Elke paddenstoel ziet er weer anders uit. Bekijk jouw paddenstoel: Kijk naar de hoed. Deze is plat bol Hoe ziet de steel er uit? kort en dik lang en dun Hoe voelt de paddenstoel aan? glad ruw Hoe smaakt de paddenstoel? Opdracht Teken de paddenstoel na en kleur hem in. Snij de paddenstoel door. Hoe ziet de binnenkant eruit? Buitenkant Binnenkant
18 Onderzoek een paddenstoel 9 Wat heb je nodig? Paddenstoel Bak met water Weegschaal, bijvoorbeeld brievenweger Denk eerst na. 1 Wat denk je dat er gebeurt als je de paddenstoel in het water legt? 2 Wat denk je dat er gebeurt als de paddenstoel op de verwarming legt? Ga nu zelf op onderzoek uit. 1 Leg de paddenstoel in een bak met water. De paddenstoel drijft zinkt 2 Weeg de paddenstoel. De paddenstoel weegt: Leg de paddenstoel op de verwarming. Wacht een paar uur. De paddenstoel groeit krimpt De paddenstoel weegt nu: Wat is er gebeurd?
19 Hoe ziet mijn paddenstoel eruit? 10
20 9. Teken de onderkant van de steel 13. Teken de doorgesneden paddenstoel Wat heb je nog meer aan de paddenstoel ontdekt?
21 Mijn eigen paddenstoelenonderzoek 11 Wat wil je onderzoeken aan je paddenstoel? Hoe ga je dit onderzoeken? Wat heb je hiervoor nodig? Wat denk je dat er zal gebeuren? Wat heb je ontdekt?
22 Sporenafdruk 12 Wat heb je nodig? Een (grote) open champignon of andere paddenstoel met hoed Mesje A5 papier, lichtblauw (hier zie je alle kleuren sporen op) Een glas dat over de paddenstoel past Haarlak Dit moet je doen: 1 Snijd voorzichtig de steel van de champignon. 2 Leg de hoed op het vel papier. 3 Zet het glas er overheen. 4 Laat alles een paar dagen staan. 5 Haal dan het glas weg en til de hoed voorzichtig op. Op het papier zie je nu poeder in een bepaald patroon liggen. Dit zijn de sporen van de champignon. Uit deze sporen kan, als ze op de grond vallen, weer nieuw mycelium groeien, dat weer nieuwe champignons voortbrengt. 6 Spuit er van 20 cm afstand haarlak overheen. Zo blijft je sporenpatroon mooi.
23 Woordweb 13 Wat heb je nodig? Potlood Waar denk je aan bij het woord paddenstoel? Wat weet je al over paddenstoelen? Schrijf deze woorden rondom de paddenstoel en verbindt ze met een schimmeldraad.
24 Er zit schimmel op 14 Wat heb je nodig? Brood Appel Water Twee bakjes met deksels Warm plekje Het groeit op oud brood. Het groeit op oud fruit. Het groeit op alles dat niet vers meer is. Wat groeit er dan? Schimmel! Opdracht Je gaat schimmels kweken en bekijken. Wat moet je doen? 1 Pak twee bakjes. 2 In één bakje doe je een stuk oud brood. In het andere bakje doe je een stukje appel. 3 Giet er een klein beetje water bij en sluit de bakjes af met het deksel. 4 Zet de bakjes op een warme plek neer. 5 Kijk elke dag in de bakjes. 6 In welke bakje groeit het eerst schimmel? 7 Vul in: Op de appel zat na dagen schimmel. De schimmel heeft een kleur. Op het brood zat na dagen schimmel. De schimmel heeft een kleur. 8 Wat heb je nog meer ontdekt?
25 Schimmelonderzoek 15 Naam: 1 Waarop ga je schimmels laten groeien? 2 Doe je het ergens in dat je kunt afsluiten? Of leg je het ergens op? 3 Waar zet je het neer? (licht, donker, warm, koud) 4 Wat denk je dat er gaat gebeuren? 5 Welke materialen heb je nodig voor je onderzoek? 6 Hoe ga je je onderzoek vastleggen? (schrijven, tekenen, foto s) 7 Wat heb je ontdekt? 8 Klopt dat met wat je dacht bij vraag 4? 9 Heb je nu nog een vraag over je onderzoek? Welke?
26 Verslaglegging schimmelonderzoek 16 Naam: Datum Wat is er gebeurd? Teken wat er gebeurd is...
27 Schimmels van héél dichtbij 17 Wat heb je nodig? 1 Petrischaaltje 1 Vergrootglas Stereomicroscoop Beschimmelde voorwerpen Kleurpotloden Neem een petrischaaltje met beschimmelde voorwerpen. 1 Wat zit er in je petrischaaltje? 2 Welke kleuren schimmels zie je? Bekijk de schimmel met het vergrootglas. 3 Kun je al meer aan de schimmel zien dan met het blote oog? Zo ja, wat dan? Zet je petrischaaltje onder de microscoop. Kijk door de lenzen en draai aan de grote stelknop. Als het beeld onscherp is draai je door, tot je een scherp beeld hebt. Als het beeld waziger wordt, draai je de andere kant op, tot het scherp wordt. Door de stereomicroscoop zie je de schimmels 10 à 20 keer groter. 4 Maak er een tekening van en kleur die in.
28 Smullen met paddenstoelen (A) 18 Gevulde champignons
29
30 Smullen met paddenstoelen (B) 19 Gebakken paddenstoelen op toast Wat heb je nodig? Paddenstoelen Boter of olijfolie Toastjes Zout Peper Keukenrol Mes Snijplank Koekenpan Spatel Kookplaat of gourmetstel Wat doe je? 1 Wrijf de paddenstoelen schoon met keukenpapier. 2 Snijd de paddenstoelen in stukjes, of plakjes. 3 Doe boter of olie in de koekenpan. 4 Bak de paddenstoelen. 5 Doe er een klein beetje zout en peper op. 6 Leg de paddenstoelen op de toastjes. Eet smakelijk!
31 Smullen met paddenstoelen (C) 20 Champignonsoep Wat heb je nodig? Champignons Boter of olijfolie Water Pakje champignonsoep Keukenrol Mesje Snijplank Koekenpan Spatel Pan voor soep Kookplaat of gourmetstel Wat doe je? 7 Wrijf de champignons schoon met keukenpapier. 8 Snijd de champignons in dunne plakjes. 9 Doe boter of olie in de koekenpan. 10 Bak de champignons. 11 Maak de champignonsoep klaar in de grote pan. (lees eerst de gebruiksaanwijzing op het pak) 12 Doe de gebakken champignons bij de soep. 13 Laat de soep nog even trekken en Klaar! Eet smakelijk!
32 Stippen tellen 21
33 Paddenstoelen ordenen 22
34 Paddenstoelenhoed 23 Kopieer deze cirkel voor iedere leerling op stevig A3 papier.
35 Kleurplaat paddenstoelen 24
36 Herfstmozaïek 25
37 Woordenbrij 26 Opdracht Zoek de woorden op in de woordenbrij en streep ze door. De letters die overblijven vormen een zin. M K M P K N A R D R E V O T T A S A L G T O O R G R E V O W W C W A H O K P D A E R V I S Z H Z A M E Z W A E E E T P M S A R T L S K B E T R T O A W E M E J S E T S E K E R W S A J P T E O E O L E S E Z T L N S I S S E H A T T N N R E O D I G E Z P V E I S E K M I K E U N O W F L P R G N M R N J L B O E A L P K E F I E A I B I U N N M E J I E H S T D O N N N I E N T L Z C I S T S D T G H O E D V T S T I N K Z W A M E L F E N B A N K J E S E N P AFVALETER ELFENBANKJES OESTERZWAM SOEP TOVERKETEL BOS HEKSENKRING PADDENSTOEL SPOREN VERGROOTGLAS BUISJESZWAM HERFST PLAATJESZWAM STANK VLIEGENZWAM CHAMPIGNON HOED SCHIMMEL STINKZWAM WANDELING EETBAAR KWEKERIJ SMAAK TOVERDRANK WITTESTIPPEN
Paddenstoelen in de klas alle groepen
Paddenstoelen in de klas alle groepen werkbladen Uitgave: ANMEC Paddenstoelen in de klas Werkbladen Redactie Paula Wanner Lay-out Jolanda van der Heijden Met dank aan: De Hortus, Centrum voor Natuur en
Nadere informatiem a t e r i a a l z e n d i n g
m a t e r i a a l z e n d i n g Paddenstoelen ordenen 1 Kleurpotloden Schaar Lijm Kleur de paddenstoelen en knip ze uit. Plak ze op van klein naar groot. Stippen tellen 2 Kleurpotloden Kleur de paddenstoelen
Nadere informatiePaddenstoelen kweken in de klas
Paddenstoelen kweken in de klas Werkbladen 1. Woordweb 2. Hoe groeien onze paddenstoelen? Werkbladen groep 5 t/m 8 3. Hoe ziet mijn paddenstoel eruit? Versie: groep 5/6 en versie: groep 7/8 4. Recept:
Nadere informatiePaddenstoelen in de klas. werkbladen
Paddenstoelen in de klas werkbladen Paddenstoelen bekijken 1 spiegeltje paddenstoelenzoekkaart iets om op te schrijven/tekenen (kleur)potloden Ga buiten op zoek naar paddenstoelen. Je vindt paddenstoelen
Nadere informatieChampignons in de klas
Champignons in de klas Een project van: NME Samenwerking Lessuggesties en werkbladen Voor groep 1 t/m 6 van het basisonderwijs Colofon Lessuggesties en werkbladen bij champignons in de klas Gemaakt in
Nadere informatiePaddenstoelen in de klas
Paddenstoelen in de klas alle groepen docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Paddenstoelen in de klas Docentenhandleiding Redactie Lay-out Elena Francissen Martijn Weesing Rik Kuiper Agnes
Nadere informatiePaddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond!
Paddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond! Raadseltje: Een stoel in een bakje zie ik in de koelkast
Nadere informatieDit boekje is van: Paddenstoelenpracticum
Dit boekje is van: Paddenstoelenpracticum Doorsnede van een paddenstoel 2 3 Tafel 1. Champignons bekijken en tekenen 1. De steel van de champignon is ---------------------- cm lang 2. De steel is ------------------
Nadere informatieinhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 6.
Paddenstoelen inhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 8 6. Schimmelweetjes 11 7. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Colofon en voorwaarden
Nadere informatiePaddenstoelen in de klas (2) Natuur & Milieu. educatie. Groep 6 Paddenstoelen in de klas (2) Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna
Paddenstoelen in de klas (2) Natuur & Milieu educatie Groep 6 Paddenstoelen in de klas (2) Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Leerdoelen, doelgroep, samenvatting
Nadere informatieSchematisch en natuurgetrouw
Proef 1 Schematisch en natuurgetrouw - Werkblad 1 - Tekenmateriaal - Liniaal Hieronder zie je een afbeelding van een vlinder. Maak hiervan een schematische tekening op werkblad 1. Maak ook een natuurgetrouwe
Nadere informatiePaddenstoelen-kweek-pakket. Instructie voor de leerkracht
Paddenstoelen-kweek-pakket Instructie voor de leerkracht Gebruiksaanwijzing Paddenstoelen pakket. Werk altijd met schone handen!! In de doos vind u een wit zakje met dekaarde en een grote transparante
Nadere informatieGebruiksaanwijzing leerdagboek
Gebruiksaanwijzing leerdagboek Exempel Sporen van schimmels Afdrukken pagina 2-21 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte
Nadere informatiePaddenstoelen in de klas alle groepen
Paddenstoelen in de klas alle groepen docentenhandleiding Uitgave: ANMEC Paddenstoelen in de klas Docentenhandleiding Redactie Paula Wanner Lay-out Jolanda van der Heijden Met dank aan: De Hortus, centrum
Nadere informatieLunch recepten van Judith Rolf voor energie en een slanke lijn! Voor 2 personen
Lunch recepten van Judith Rolf voor energie en een slanke lijn! Voor 2 personen Boodschappenlijstje (de voorkeur gaat uit naar de biologische producten wanneer mogelijk) 4 stronkjes witlof 2 appels 1 mandarijn
Nadere informatieLesmateriaal bovenbouw
Lesmateriaal bovenbouw Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Bouw je eigen telescoop Benieuwd naar het oppervlak van de maan? Of de ringen van Saturnus? Deze dingen staan te ver
Nadere informatieVoer deze proefjes alleen uit met je juf of meester erbij.
Voer deze proefjes alleen uit met je juf of meester erbij. Waxinelichtje en een glas - Een waxinelichtje - Een schoteltje - Een lucifer - Een glas Zet in het midden van de kring een schoteltje neer met
Nadere informatieWerkbeschrijvingen werkjes VBW 2013. Kleuters: Herinneringsdoosje Midden: Memobord. Dag 2: Kleuters en midden: Slingerballetje
Werkbeschrijvingen werkjes VBW 2013 Dag 1: Kleuters: Herinneringsdoosje Midden: Memobord Dag 2: Kleuters en midden: Slingerballetje Dag 3: Dag 4: Kleuters: Tien gebodenzuil Midden: Tien geboden in klei
Nadere informatieMAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART
MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART De kinderen met een handicap die door het Liliane Fonds geholpen worden komen uit arme landen. Zij hebben meestal geen geld om een muziekinstrument te
Nadere informatiebospaddenstoelensoep
bospaddenstoelensoep * VOORBEREIDEN (dag voor het kerstdiner): * Week de gedroogde paddenstoelen 15 minuten in water. * Snipper de ui en pers of snijd de knoflook fijn. Snijd de bleekselderij in kleine
Nadere informatiePaddestoelen plukken
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Herfst Paddestoelen plukken De herfst komt eraan. Nu is het de tijd van de paddestoelen. Eigenlijk kan je ze het hele jaar door vinden.
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal
Nadere informatieNatuurtentoonstelling
Natuurtentoonstelling We gaan schilderijlijstjes maken. Knip elk een rechthoekige lijst uit een vel A4-papier. Daarna mag je jouw lijst versieren met kleurpotloden, verf, wascokrijt of ander materiaal.
Nadere informatiePaddenstoelen. activiteitenboekje
Paddenstoelen activiteitenboekje Inhoud Seizoenspakket Paddenstoelen Materialen in het pakket 5 Materialen lenen bij de NatuurMEdiatheek 5 In het kort 6 Voorbereiding 6 Betrek ouders 6 Een praatje 6 Suggesties
Nadere informatieOpdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Nadere informatie1. Geheimen. 2. Zwammen
1. Geheimen 'Geen plant en geen dier' Een paddestoel is zeker geen dier, maar een plant is het ook niet. Ze hebben geen groene bladeren om zonlicht op te vangen. Bovendien groeien paddestoelen in het donker.
Nadere informatieVollenhove Wonen op een havezate
D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieVoorspellen en tekst lezen
Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatiegelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...
Het verloren mandje Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Op een vroege zonnige ochtend is Fakir al druk bezig
Nadere informatieVegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011. Aardappelgerecht(februari)... 1. Natte preipot(april)... 2
Vegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011 Aardappelgerecht(februari)... 1 Natte preipot(april)... 2 Courgettesoep(mei)... 3 Rabarber met een variatie(juli-augustus)... 4 Meloensalade(september)...
Nadere informatieRoerei en komkommer ontbijt.
Roerei en komkommer ontbijt. Roerei en komkommer. Roerei en komkommer. Lekker luchtig roerei met wat komkommerschijfjes. Als je hongerige huisgenoten hebt die weigeren koolhydraatarm te eten dan is dit,
Nadere informatiePaddenstoelen groeien zo. activiteitenboekje
Paddenstoelen groeien zo activiteitenboekje ANMEC Paddenstoelen groeien zo Activiteitenboekje tekst: layout: Marijntje van Gisbergen, Mirella Vierveijzer en Veldwerk Nederland Jolanda van der Heijden Telefoon
Nadere informatieSTERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING
STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken
Nadere informatieIngrediënten 10 plakjes bladerdeeg, 2 friszoete stevige appels (bijv. Jazz, ) 1 ei, 2 el rietsuiker
Ingrediënten 10 plakjes bladerdeeg, 2 friszoete stevige appels (bijv. Jazz, ) 1 ei, 2 el rietsuiker Materialen appelboor, bakpapier, bakkwastje. STAP 1 Laat 10 plakjes bladerdeeg op het aanrecht ontdooien.
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieDroge boon. Ik heb nodig: - een droge boon - een geweekte boon - weegschaal - een liniaal - kleurpotloden
De boon Ik heb nodig: - een droge boon - een geweekte boon - weegschaal - een liniaal - kleurpotloden 1. Bekijk een droge en een geweekte boon. Vul het schema hieronder in. Droge boon Geweekte boon Welke
Nadere informatieSymfonie van Domy. 4 seizoenen in de keuken
Symfonie van Domy 4 seizoenen in de keuken Symfonie van Domy 4 seizoenen in de keuken Dominique Lucquedey Schrijver:Dominique Lucquedey Coverontwerp: Recepten van Domy ISBN: 9789402141313 www.receptenvandomy.nl
Nadere informatieSMOOTHIE. Benodigdheden snijplank schilmesje eetlepel theelepel grote kom maatliter staafmixer. Bereidingswijze
SMOOTHIE Ingrediënten voor ca. 2,5 liter 4 bananen 2 appels 4 sinaasappels 200 gram verse bladspinazie 2 theelepels olie 2 theelepels kaneel 8 walnoten 500ml water 500ml sinaasappelsap Dikke rietjes eetlepel
Nadere informatieVoorbereiding post 1. Hoe ik paddenstoel word Groep
Voorbereiding post 1 Hoe ik paddenstoel word Groep 1-2-3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 1: Hoe ik paddenstoel word, voor groep 1, 2, 3 en 4. Inhoud:
Nadere informatiePaddenstoelen kweken in de klas
Paddenstoelen kweken in de klas Lesbrief groep 5 t/m 8 Inhoud Inleiding... 1 Introductie thema paddenstoelen... 3 Het kweken van paddenstoelen in de klas... 4 Afsluiting en evaluatie... 6 Aanvullende activiteiten...
Nadere informatieOpdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.
D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede
Nadere informatiePaddenstoelen in de klas! Docentenhandleiding & Lessuggesties
Paddenstoelen in de klas! Docentenhandleiding & Lessuggesties Introductie Als de bomen hun mooiste kleuren laten zien en de bladeren beginnen te vallen, schieten de paddenstoelen overal uit de grond. Dit
Nadere informatie1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar
1. Het feest van de koning Slingers maken gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar Op onderstaande site staan verschillende mogelijkheden om een feestelijke
Nadere informatieGroente die door de. Vlees wat door de. spaghetti kan. Kruiden Zout Pastasaus voor door de spaghetti. Braadboter. Boter voor op brood
Spaghetti koken Dit document is onderdeel van de site www.huishoudeninhokjes.nl Stap 1. Wat heb je nodig van etenswaren Zet het volgende klaar: Ik gebruik: (vul merk en hoeveelheid in) Spaghetti Groente
Nadere informatieMijn schooltuin logboek 2013 Naam: Groep: school
Mijn schooltuin logboek 2013 Naam: Groep: school Inhoud Mijn tuin: verwachting en resultaten... 2 Tuinwoorden... 3 Tuinplattegrond en teeltplan... 4 Het logboek... 5 Onderzoek: het zaad... 7 Proefje: kiemplanten...
Nadere informatieVegetarische gerechten van Gery Mulder
Vegetarische gerechten van Gery Mulder Tomaten preisoep... 1 Zuuurkoolschotel, een echt wintergerecht... 2 Aardappelgerecht... 3 Rabarber met een variatie... 5 Natte preipot... 6 Tomaten preisoep Benodigd:
Nadere informatieTomatensoep. Eet smakelijk. Muffins. Nodig:
Tomatensoep Nodig: 1 liter water. 1 kilo rijpe tomaten. 2 groentebouillonblokjes. 1 prei of klein zakje soepgroente. Vermicelli. 1. Doe het water in de pan en breng het aan de kook. 2. Was en snij de tomaten
Nadere informatie1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.
Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje
Nadere informatieOpdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie
Nadere informatieV O O R W O O R D K R A B K L A U W E N A A N Z E E T A R B O T S C H O L P I J L I N K T V I S M A K R E E L S C H E E R M E S S E N G E E P
V O O R W O O R D 8 K R A B K L A U W E N 145 A A N Z E E 11 T A R B O T 157 S C H O L 33 P I J L I N K T V I S 173 M A K R E E L 49 S C H E E R M E S S E N 189 G E E P 69 S N O E K B A A R S 207 L A N
Nadere informatieSpeel-ontdekboek bij De Molenmuis
Speel-ontdekboek bij De Molenmuis Inhoud 1. En toen en toen... 2. Achter elkaar aanjgen 3. Kat begint met een K... 4. Wat zegt de molen? 5. Pas op gevaar! 6. En toen stak de muis zijn tong uit... 7. Mmm
Nadere informatieLoempia. Ingrediënten. Stappenplan
Loempia Witte kool Soja scheuten Champignon Wortelen Look 2 Eieren Zout Suiker Thaise saus Loempia vellen Noodles Varkensgehakt Olie 1. Doe de noodles in koud water en laat weken. 2. Was alle groenten
Nadere informatieLoof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
Nadere informatieDoe een flinke scheut olie in de pan en fruit de ui en wortel op laag vuur aan. Voeg ruim een halve liter water toe en zet het vuur hoger
Italiaanse tomtatensoep Per 4 personen 1 liter 1 ui 2 teentjes knoflook 1 wortel 2 blikken gepelde tomaten Olijfolie Suiker Chilipoeder 50 ml slagroom Potje pesto Snij de uit en wortel heel klein Doe een
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en
Nadere informatieDe lente in met foam!
De lente in met foam! VOORJAARSONTWERPEN FOAM 2012 Thea van Mierlo - Uil - Sneeuwklokjes - Narcis - Knutsel-zwaan - Haai-schilderij Handig om te weten over het werken met Foam Paint Verven met de foam
Nadere informatieKnutselen met Je knutsel Ei Kwijt November
Dit is alweer onze derde editie van iknutsel magazine. In deze november editie een mix van de volgende thema s. Sinterklaas, Sint Maarten en herfst. De maand november, waar zullen we beginnen! Er zijn
Nadere informatieK 1 Symmetrische figuren
K Symmetrische figuren * Spiegel Plaats de spiegel zó, dat je twee gelijke figuren ziet. Plaats de spiegel nu zó op het plaatje, dat je dezelfde figuur precies éénmaal ziet. Lukt dat bij alle plaatjes?
Nadere informatieWerkboekje Grote Wetenschapsdag
Werkboekje Grote Wetenschapsdag Als je alles ingevuld hebt - > inleveren bij je leerkracht. Naam: Klas: _ School: Start van de dag - > Video Wat vond je van de video? Heb jij een eigen vraag kunnen bedenken?
Nadere informatieLicht. Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. 10 min. 60 minuten
Licht GROEP 5-6 49 60 minuten 1, 32, 45 en 54 Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. U kunt ze dit ook in tweetallen of in groepjes laten doen. De leerling: weet dat licht altijd
Nadere informatiePilobolus. sporenkanon
Pilobolus sporenkanon Pilobolus is een geslacht van schimmels dat op poep van bijvoorbeeld paarden leeft. Net als andere schimmels verspreidt Pilobolus sporen om zich voort te planten. Dit doet hij op
Nadere informatieDoe mosterd, frambozenazijn, olijfolie en walnotenolie bij de kaas en meng met een garde. Breng op smaak met peper, zout en een eetlepel zure room.
Witloofsalade met blauwe kaas. Ingrediënten 4 pers. De dressing 200 g blauwe kaas 1 dl kokend water 2 koffielepels mosterd 2 eetlepels frambozenazijn 5 eetlepels olijfolie 2 eetlepels walnotenolie 1 eetlepel
Nadere informatieItaliaans torentje. ½ komkommer 2 tomaten 2 bollen mozzarella in 8 plakjes 4 plakjes geroosterde paprika 4 sneetjes brood ½ eetlepel basilicumpesto
Italiaans torentje. ½ komkommer 2 tomaten 2 bollen mozzarella in 8 plakjes 4 plakjes geroosterde paprika 4 sneetjes brood ½ eetlepel basilicumpesto 2 eetlepels olijfolie 4-8 blaadjes verse basilicum 4
Nadere informatieINHOUD. inleiding EENVOUDIG WERELDS BIJZONDER CULINAIR overzicht recepten
06 08 24 38 50 64 INHOUD inleiding EENVOUDIG WERELDS BIJZONDER CULINAIR overzicht recepten CHUTNEY VAN RODE UI & CHEDDAR Cheddar en chutney vormen een prima combinatie, maar voor het beste resultaat heb
Nadere informatieZalm in bladerdeeg. Veldkost # 26 Pagina 1
Zalm in bladerdeeg. 4 velletjes diepvries bladerdeeg, ontdooid 250 g zalmfilet 225 g H prei à la crème deelblokjes 1 ei losgeklopt 50 g Eikenbladsla melange of rucola met een vinaigrette van olijfolie
Nadere informatieZaden en Kiemplanten
Zaden en Kiemplanten Lesbrief groep 5 t/m 7 Inhoud Inleiding... 1 Les 1: zaden en kiemplanten... 2 Les 2: Lekker... 4 Werkblad 1 Onderzoek: het zaad... 6 Werkblad 2 Proefje: kiemplanten... 7 Milieu Educatie
Nadere informatieBOUW JE EIGEN WEERSTATION
BOUW JE EIGEN WEERSTATION Als je wilt weten wat voor weer het is, dan moet je de verschillende weerselementen kunnen meten. Met enkele heel gewone dingen kan je jouw eigen weerstation bouwen. De thermometer
Nadere informatieIt's Dreamtime! Goedemorgen allemaal!
It's Dreamtime Goedemorgen allemaal Vandaag start de workshop "Dreamtime". De eerste online workshop die iedereen via dit weblog kan volgen. We gaan in 6 weken tijd een schattig kastje maken met alles
Nadere informatieconsumptief-horeca CSPE KB 2012
consumptief-horeca CSPE KB 2012 bijlage 1 variant b PK-0811-b-12-1-b2 PK-0811-b-12-1-b1 2 lees verder recepturen en serveerwijzen menu variant b gerecht mise-en-place serveerwijze: amuse omeletrolletje
Nadere informatieLi Lefebure & Margot Senden
Li Lefebure & Margot Senden Samenvatting Het is winter en Draakje Donatius heeft het koud. Heel erg koud. Draakje Donatius houdt niet van kou. En al helemaal niet van sneeuw. In de sneeuw kan hij geen
Nadere informatieNatuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin
Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieBi B o i l o og o ie i Inlage
Inlage Proef 1 Schematisch en natuurgetrouw - Werkblad 1 - Tekenmateriaal - Liniaal Hieronder zie je een afbeelding van een vlinder. Maak hiervan een schematische tekening op werkblad 1. Maak ook een natuurgetrouwe
Nadere informatieBacteriën als hulpje. Yoghurt maken. Benodigdheden. Werkwijze
Bacteriën als hulpje Yoghurt maken Je gaat in deze opdracht zelf yoghurt maken. Benodigdheden schone pan thermometer warmwaterbad eetlepel yoghurt 0,5l. melk klein flesje van 0,5l. aluminium en elastiekjes
Nadere informatieInspiratie voor gezonde en feestelijke traktaties
Inspiratie voor gezonde en feestelijke traktaties Groentefrietjes Vrolijke bekertjes Rode paprika s Komkommers Waspenen 1. Schrijf de naam en leeftijd van de jarige op de bekertjes. 2. Was de paprika
Nadere informatieStoofaal van Lon. Een pak van 1 kilo diepgevroren stoofaal met het etiket van het Duurzaam Palingfonds
Stoofaal van Lon Paling kennen en eten we (bijna) allemaal. Grote favoriet hierbij is tegenwoordig de heerlijke gerookte paling of palingfilet. Gestoofde paling is redelijk uit de mode geraakt, maar volkomen
Nadere informatieKookboek. Gemaakt door: Anouk, Wiet, Dylan, Lisan, Mats en Demi
Kookboek Gemaakt door: Anouk, Wiet, Dylan, Lisan, Mats en Demi Hoe hebben we onderzoek gedaan???? We zijn langs bijna alle klassen gegaan en gevraagd wat ze het lekkerst vonden. Toen kwam er een top 6
Nadere informatieChina. Chinese karakters. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten
China Chinese karakters Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten Pagina 1 Colofon Chinese karakters Les voor groep 7/8 60 minuten Tekenen China - Chinese karakters - Leerkracht - handreiking Inleiding
Nadere informatiegelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...
Kabouter Keu is weg! Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Ik weet het zeker. Vandaag gaat het me lukken!, gniffelt
Nadere informatieHester Sotera GezondLeven-challenge kookboek. 2014, Hester Sotera Uitgegeven in eigen beheer. Alle rechten voorbehouden
Hester Sotera GezondLeven-challenge kookboek 2014, Hester Sotera Uitgegeven in eigen beheer Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel
Nadere informatieTips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen
Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatienaam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.
WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.
Nadere informatieOntdekdoos Kleuren groep 3 en 4. handleiding
Ontdekdoos Kleuren groep 3 en 4 handleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Kleuren Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is gratis te downloaden
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier
Nadere informatieOpdrachtenfiche mijn orkest
Opdrachtenfiche mijn orkest PER TWEE/IN GROEP In een orkest spelen instrumenten samen. Elk instrument werkt op een andere manier en geeft een ander soort geluid. Hier kan je vijf leuke instrumenten in
Nadere informatieInhoud kinderkookboek
Kinder- kookboek Inhoud kinderkookboek groep 1-2a Nachtpannenkoeken groep 1-2b Toverstengels van Hans en Grietje groep 3 Floddertjes tomatensoep groep 4 Toverbroodjes groep 5 Fleur op een mierenboomstam
Nadere informatieDe teelt van zonnebloemen
De teelt van zonnebloemen De zonnebloem heeft als wetenschappelijke naam: Helianthus annuus. Deze naam komt van de Griekse woorden voor zon (helios) en bloem (anthos). De plant behoort tot de grote familie
Nadere informatieZelf papier maken!? Hoe doe je dat?
Zelf papier maken!? Hoe doe je dat? Hoe belangrijk is papier? Wat voor heb je papier nodig? Met papier kan je bijvoorbeeld: schrijven, tekenen of boeken maken. Van oud papier zoals kranten, kun je zelf
Nadere informatieVerwarmende soepen. Tomatensoep.
! Verwarmende Tomatensoep. Tomaten, veel tomaten in kleine blokjes snijden Prei, in fijne ringen snijden Ui, snipperen Knoflook, heel fijn snijden of persen Wortel, in kleine blokjes snijden Verse basilicum,
Nadere informatieTegen kanker. Ananas - mango ijs Gebakken cashewnoten Kippensoep met balletjes Wijnappelsien-ananascocktail Exotische fruitsalade
Tegen kanker Ananas - mango ijs Gebakken cashewnoten Kippensoep met balletjes Wijnappelsien-ananascocktail Exotische fruitsalade www.mamagreet.be - greet.lybaert@greetlybaert.be Polenstraat 169a 9940 Evergem
Nadere informatieDIGIPRENTSERIE: DE SNOEPSLANG
DIGIPRENTSERIE: DE SNOEPSLANG Toelichting Bedankt voor het downloaden van het pakket De Snoepslang. Deze werkbladen zijn bedoeld om te gebruiken naar aanleiding van het verhaal De Snoepslang. Je vindt
Nadere informatieconsumptief-breed CSPE BB 2017
consumptief-breed CSPE BB 2017 bijlage 3 opdracht 15 en 16 PB-0866-b-17-1-b3 1 / 8 lees verder Gerecht voor 4 personen witlofsoep met hazelnoten en blauwe kaas, risotto, gevulde portobello met mais-avocadosalsa,
Nadere informatieNatuurschatten SPEELNATUUR
Naam: Natuurschatten SPEELNATUUR Groep: LES 10 - WERKBLAD 1 Bekijk het clipje: Speelnatuur a) Als je thuis buiten gaat spelen, waar speel je dan? b) Is er natuur waar jij buitenspeelt? Zo ja, waar speel
Nadere informatieLEERLINGENHANDLEIDING
NATIONALE beeld: DigiDaan LEERLINGENHANDLEIDING Naam: Klas: Datum: INLEIDING 2015 is het Internationaal Jaar van het Licht. Dit jaar is gekozen als Jaar van het Licht omdat we in 2015 een aantal jubilea
Nadere informatieHandleiding Oogfunctiemodel
Handleiding Oogfunctiemodel 300132 De mogelijkheden van het oog functiemodel zijn: - beeldvorming, met een positieve lens - gekleurde voorwerpen zien - accommoderen; werking van de ooglens - oogafwijkingen
Nadere informatieLekker-eten-menu Januari 2019
Lekker-eten-menu Januari 2019 Londonderry soep Nasi Goreng Kipsaté met pindasaus Gevulde appel uit de oven Londonderry soep (4 pers.) Ingrediënten 40 gr. boter 1 ui 1 tl. kerrie 40 gr. bloem 1 l. water
Nadere informatie