Cultuursensitieve diagnostiek en therapie

Transcriptie

1 Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Mei 2009 Dr. Victor Kouratovsky Klinisch psycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP

2 Wat is Cultuursensitieve diagnostiek en therapie? DSM-IV Culture-Bound Syndromes en Outline for Cultural Formulation Transcultural Psychiatric Section WPA Kinder- en jeugdpsychiatrie Cross-cultureel: cultuur, taal en enculturatie Neuropsychologisch: autobiografisch geheugen, auditief-verbale en het visuele werkgeheugen who I am is the same as where I belong

3 Onderdelen cultuursensitieve diagnostiek en therapie 1. Etniciteit/ culturele achtergrond: inwikkeling 2. Migratie/ radicale verandering van omgeving 3. Acculturatie: relatie met dominante cultuur Vaardigheden, Attitude, Kennis

4 Etniciteit /cultuur In hoge mate bepalend voor betekenis van gedrag: Tot welke groep(en) word je gerekend? Tot welke groep(en) reken je jezelf? Afhankelijk van: Uiterlijk, naam, geslacht, Familie, status, opleiding Vertegenwoordiging in de samenleving Taal, enculturatie: gedrag conform aan groepsnormen en waarden

5 Ontwikkeling en inwikkeling Hechting, autonomie, sociale en cognitieve vaardigheden, identiteit Invulling radicaal bepaalt door [culturele] omgeving Enculturatie en the need to belong Inwikkeling als basaal voor holding / containment / identiteit

6 Inwikkeling Spiegelneuronen Theory of Mind Agency en embodiment Taal en mentaliseren [Schema s] Inwikkeling in 3 hoofdlagen

7 Inwikkeling als buffer voor stress Stress Onhanteerbare stress pathologie Def. inwikkeling: De fundamenteel vormende, richtinggevende beinvloeding van de eenling door de fysische en sociale omgeving

8 3 voorlopige conclusies Intelligentie is [vooral] een kwestie van inwikkeling Iedere test is biased: vooringenomen Er is geen test die los staat van taal en cultuur

9 Migratie Tot nu: Winst en verlies Invloed op ontwikkeling: vertrouwen, autonomie, vaardigheden, identiteit, intimiteit, generativiteit / ouderschap Risico van mislukking, frustratie, rouw, isolement Transitie en migratie als inter-wikkeling

10 Migratie en psychopathologie 1 Recent: kans op psychose en schizofrenie verviervoudigd Risico voor tweede generatie groter dan voor eerste kans op psychose onder de 16 jaar al verviervoudigd (UMC, K & J-psychiatrie) Verklaring: dopaminesysteem al vroeg in de jeugd gesensitiveerd voor stress Vergroot risico op allerlei psychopathologie, m.n. ook depressie en verslaving

11 Migratie en psychopathologie 2 K & J: in samenhang met taalstoornissen hebben tweetaligen groter risico op allerlei stoornissen, waaronder gedragsstoornissen Andere risicofactoren: Minderheid: huidskleur / uiterlijk, afkomst, Gebrekkige sociale integratie, weinig steun en slechte maatschappelijke vooruitzichten Ervaren discriminatie Cannabisgebruik Grote stad Eerder trauma en blootstelling aan stress Laag IQ

12 Acculturatie Assimilatie, separatie, marginalisatie, integratie Integratie als wederzijdse (h)erkenning Onderwijs, vooruitzichten

13 Categoriseren Stereotyperen Waarneming en waardering Discriminatie Racisme Virtuele sterotypen [onbewust, onmiddellijk] Marokkaans Afro-Caribisch Hindostaan Turk Asielzoeker

14 Rol van professional Geestelijke gezondheid: [bevorderen van] integratie gevaar onbewust mee te werken aan uitsluiting Terugbrengen van stress Huidige situatie, nog steeds, : Te weinig in de vrijwillige GGz, teveel in de forensische sector Categoriseren als zwakbegaafd en antisociaal Gebrek aan diagnostische en therapeutische mogelijkheden

15 Aandachtspunten Toegankelijkheid GGz instellingen Cultuursensitief aanbod Vaardigheden, attitude en kennis Invoeren van richtlijnen

16 Richtlijnen APA: psychiatric, DSM-IV; APA: psychological NIP Voorbeelden praktische richtlijnen Tolken bij de afdeling Jeugd Verklaringskaders expliciteren en navragen Gebruik van psychodiagnostische tests bij kinderen en adolescenten

17 Verklaringskaders expliciteren en navragen Voorbeelden van vragen Hoe moet een kind van een bepaalde leeftijd zich vanuit uw achtergrond gedragen? Wat is daarvoor nodig? Is bij dit kind alles even goed verlopen? Bij een probleem als dit, dat niet zo maar weggaat, gaat men aan allerlei dingen denken. Waaraan heeft u al niet gedacht bij wat het probleem veroorzaakt? Hoe zou dit vroeger, in uw eigen land of vanuit uw eigen achtergrond, kunnen worden genoemd en hoe zou er mee om worden gegaan?