Het weer De Vogels de wilde paarden en stieren van de Camargue de zigeuners van de Camargue

Transcriptie

1 26 april - 3 mei 2007 De CAMARGUE Geelse Vogelaars 1

2 Het weer De Camargue heeft 300 dagen per jaar zon; de temperatuur loopt eind april, begin mei op tot ca 24 C - gemiddelde neerslag 0 Enig probleem kan in het voorjaar en het najaar de Mistral zijn : een koude wind uit de Alpen die door de Rhône-vallei naar de Middellandse Zee waait Deze wind kan soms zeer hevig zijn met windsnelheden tot boven de 100 km/u en kan soms een paar dagen aanhouden: dit voelt dan ondanks de zon onaangenaam aan en vogels zijn er dan niet veel te zien De Vogels De Camargue is door zijn grote verscheidenheid aan biotopen (stranden en vijvers, zoetwater en zoutwatermoerassen, beboste duinengordels, weilanden ruigtes en moerasbossen) en door zijn uitgestrektheid een waar toevluchtsoord voor alle soorten vogels. In totaal werden hier 398 soorten waargenomen waarvan 281 regelmatig Het aantal soorten dat in deze streek broedt (Camargue/Gard + Alpilles) bedraagt 206 : lijst van de broedvogels in bijlage Aangetrokken door het grote voedselaanbod en de rust komen vele soorten hier tijdens de trek even op adem, om dan verder noord of zuid te gaan. Tijdens voor- en najaar zijn hier dan ook steeds verrassende waarnemingen mogelijk voor de vogelaar Volgende doortrekkers zijn steeds present : Bontbekplevier Groenpootruiter Poelruiter Visarend Bonte Strandloper Kanoet Regenwulp Witbuikzandhoen Bosruiter Kemphaan Rosse Grutto Witgatje Drieteenstrandloper Kleine Strandloper Steenloper Zilverplevier Goudplevier Krombekstrandloper Temmincks Zwarte Ruiter de wilde paarden en stieren van de Camargue Het Camargue-paard wordt al eeuwenlang gekweekt als een half-wild dier, wat betekent dat het vrij rondloopt binnen de grenzen van de "manade" (kweekboerderij) tot het 3 jaar oud is.vanaf dan moet het de "gardians" (=cow-boys) helpen bij het beheer van de kudden en in het toeristisch seizoen moet het als vervoermiddel dienen voor de toerist die dit gebied op een andere manier wil verkennen Veulens worden steeds "vrij" geboren = de moeder trekt zich terug in de natuur om haar jong te werpen en te zogen; deze veulens zijn steeds bruin gekleurd maar worden na een paar jaar grijs-wit; alle volwassen Camargue-paarden zijn steeds grijs-wit van kleur. De zwarte stieren worden uitsluitend gekweekt voor de Franse arenas, en dus niet voor het vlees. In de camargue zijn stierengevechten evenwel geen bloederige aangelegenheid zoals in Spanje. De stieren voor de arenas worden in de manades voorzien van allerlei attributen aan de horens en de kop (lintjes, gekleurde lapjes stof, gekleurde strikken) en dan met paarden door de straten naar de arena gedreven (= de "Abbrivado") : in de arena is het dan een zaak van handigheid en moed om deze attributen van de stierenkop te plukken en zelf ongedeerd te blijven Na afloop van deze spelen worden de stieren door de gardians dan terug door de straten naar de manades gedreven (= de "Bandido") de zigeuners van de Camargue Saintes-Maries-de-la Mer is voor de Europese Roma-, Sinti- en Manouche-zigeuners een heilige plaats:ze komen naar het beeld van hun Heilige Zwarte Sara (Sara-la-Kâli); In Saintes-Maries lopen er dus wel altijd rond, maar vooral op en rond 24 mei verblijven zij hier met duizenden: de kinderen geboren tijdens het afgelopen jaar worden dan gedoopt; het beeld van Sara wordt in processie en onder begeleiding van zigeunermuziek letterlijk in de zee gedragen. 3

3 de Camargue algemene informatie Geelse Vogelaars De "Camargue " bestaat uit de "Grote" en de "Kleine" Camargue, de Camargue "Gardoise" en "Bourg" De Grote Camargue wordt gevormd door de rivier de Rhône en ligt, tussen de 2 takken van deze rivier, de Grote Rhône in het oosten en de Kleine Rhône in het westen. Deze Grote Camargue met een oppervlakte van ha is dus in feite de delta van de Rhône bij zijn uitmonding in de Middellandse Zee; het meer van Vaccarés neemt hier een groot deel van in en is een uitgestrekt ondiep zoetwaterreservoir (nergens dieper dan 2 meter) met een enorm voedselaanbod voor al wat leeft in, op en rond het water Rond Vaccarés zijn er nog talloze moerassen en rietvelden en open stukken met alle gradaties van vochtigheid en zoutgehalte De Kleine Camargue wordt gevormd door de Kleine Rhône en het Kanaal van Peccais en is ha groot. Het bestaat voornamelijk uit zoutwinning en moerasland De Camargue Gardoise ligt ten westen van de Kleine Rhône (rechteroever) en beslaat ha. Hier zijn hoofdzakelijk zoetwaterplassen en -moerassen te vinden, samen met weilanden voor de kweek van de Camargue-paarden en stieren; hier ook wijnbouw met de gekende vins des sables (wijn van de zandgronden) en rijstteelt Bourg is het oostelijk deel op de linkeroever van de Grote Rhône en is ha groot Het grootste deel hiervan wordt ingenomen door het moeras van Vigueyrat Alles samen dus goed voor een opppervlakte van ha 2

4 Buiten de eigenlijke Camargue zijn er dan nog een paar aantrekkelijke aangrenzende gebieden De Vlakte van Crau ligt niet in de Camargue, maar grenst aan het moeras van Vigueyrat ( oppervlakte van ha) Deze vlakte is de vroegere monding van de rivier Durance en bestaat uit de afzetting van gesteente uit het bergland van de Alpilles Deze steensteppe is vooral 's morgensvroeg heel interessant voor de waarneming van kleine trap, zandhoenders, grielen, leeuweriken en andere steppevogels Hier ook een plantje dat alleen hier voorkomt : de Crau-gamander (Teucrium gravense) Er is slechts 1 route opengesteld voor bezoekers aan dit natuurreservaat en bezoekers dienen op voorhand een 2-daags ticket aan te kopen in Saint-Martin de Crau (prijs 2007: 3 p/persoon) Moeras van Vigueyrat (Plan du Bourg): gelegen tussen Rhône en Crau Grote zoetwatermoerassen met uitgestrekte rietvelden en moerasbossen Alle Europese reigers komen hier in aanzienlijke aantallen voor, lepelaars, baardmannetje, visdiefje, zwartkoprietzanger, karekiet, en in het algemeen alle soorten van de rietkraag Een pad is aangelegd dwars door het gebied (2 km) en is vrij te bezoeken - er kan ook met een gids gewandeld worden naar speciaal aangelegde observatoria (tegen betaling uiteraard: 7 p/p-te reserveren) 83 vogelsoorten komen hier tot broeden soorten worden hier doorheen het jaar waargenomen. Les Baux de Provence en de Alpilles : gebied ten noorden van de Crau Les Baux is een prachtig stadje (eigendom van de familie De Grimaldi van Monaco) dat als een arendnest hangt aan de rotsen van een kleine bergketen, Les Alpilles. Interessante plaatsen in de Alpilles zijn de omgeving van St-Rémy de Provence en Aureille. Dit is het gebied van slechtvalk, havikarend, aasgier,oehoe, torenvalk, raaf, blauwe rotslijster, rotszwaluw, grijze gors Dit is ook een zeer interessant gebied voor insectenkenners en floraspecialisten; orchideeën komen hier in grote getale voor 4

5 Lijst van de Broedvogels Aasgier Dwergooruil Grote Zilverreiger Kruisbek Rode Rotslijster Vink Alpengierzwaluw Dwergstern Grutto Kuifeend Roek Visdiefje Alpenkraai Ekster Havik Kuifkoekoek Roerdomp Vorkstaartplevier Appelvink Europese Kanarie Havikarend Kuifleeuwerik Roodborst Vuurgoudhaantje Auerhoen Fazant Heggenmus Kuifmees Roodborsttapuit Waterhoen Baardgrasmus Fitis Holenduif Kwak Roodkopklauwier Waterpieper Baardmannetje Flamingo Hop Kwartel Roodstuitzwaluw Waterral Beflijster Fluiter Houtduif Lachstern Rotsduif Watersnip Bergeend Fuut Houtsnip Lepelaar Rotsmus Waterspreeuw Bergfluiter Gaai Huismus Meerkoet Rotszwaluw Wespendief Bijeneter Geelgors Huiszwaluw Merel Ruigpootuil Wielewaal Blauwe Kiekendief Geelpootmeeuw IJsvogel Nachtegaal Scharrelaar Wilde Eend Blauwe Reiger Gekraagde Roodstaart Kalanderleeuwerik Nachtzwaluw Scholekster Winterkoning Blauwe rotslijster Gele Kwikstaart Kauw Notenkraker Slangenarend Witte Kwikstaart Blonde Tapuit Geoorde Fuut Kerkuil Oehoe Slechtvalk Witwangstern Boerenzwaluw Gierzwaluw Kievit Oeverloper Slobeend Woudaapje Bonte Vliegenvanger Glanskop Klapekster Zuidel Oeverzwaluw Snor Wulp Boomklever Goudhaantje Kleine Bonte Specht Ooievaar Sperwer Zanglijster Boomkruiper Goudvink Kleine Karekiet Orpheusgrasmus Spreeuw Zomertaling Boomleeuwerik Grasmus Kleine Klapekster Orpheusspotvogel Sprinkhaanzanger Zomertortel Boompieper Graspieper Kleine Plevier Ortolaan Staartmees Zwarte Ibis Boomvalk Graszanger Kleine Torenvalk Paapje Steenarend Zwarte Kraai Bosuil Grauwe Gors Kleine Trap Patrijs Steenuil Zwarte Mees Brilgrasmus Grauwe Kiekendief Kleine Zilverreiger Pimpelmees Steltkluut Zwarte Roodstaart Bruine Kiekendief Grauwe Klauwier Kleine Zwartkop Porseleinhoen Provençaalse Strandplevier Zwarte Specht Buidelmees Grauwe Vliegenvanger Kluut Grasmus Tafeleend Zwarte spreeuw Buizerd Griel Kneu Purperkoet Taigaboomkruiper Zwarte Stern Cetti's Zanger Grijze gors Knobbelzwaan Purperreiger Tapuit Zwarte Wouw Cirlgors Groene Specht Koekoek Putter Tjiftjaf Zwartkop Citroenkanarie Groenling Koereiger Raaf Torenvalk Zwartkopmeeuw Dodaars Grote Bonte Specht Kokmeeuw Ralreiger Tuinfluiter Zwartkoprietzanger Draaihals Grote Gele Kwikstaart Koolmees Ransuil Tureluur Duinpieper Grote Karekiet Kortteenleeuwerik Rietgors Turkse tortel Dunbekmeeuw Grote Lijster Krakeend Ringmus Vale gierzwaluw Dwergarend Grote Stern Krooneend Rode patrijs Veldleeuwerik 5

6 CAMARGUE : Waar Vogels Kijken? 1. La capelière krooneend zwartkoprietzanger cettis zanger baardmannetje 2. Mas Neuf steltkluut grutto's ralreiger 3. Mas d'agon vorkstaartplevier lachstern ralreiger kwak griel waadvogels 4. Basses Méjanes purperreiger 5. Paty de Gouyère vorkstaartplevier lachstern roerdomp ralreiger 6. Scamandre gorzen reigers bijeneters scharrelaars 7. Conseconière 8. St Maries monding Pet Rhône in winter : eenden, ruiters in winter: zeevogels (eider, jan v Gent, ) 9. St Maries Parking Rousty zwartkopmeeuw kleine mantelmeeuw stormmeeuw 10. Gacholle sternen brilgrasmus waadvogels 11. Golf Beauduc in winter: zeevogels (duikers, koeten, alken, Jan v Gent, ) 12. Beauduc waadvogels dunbekmeeuw 13. Fangassier bergeend kluten flamingos 14. Baisse des 500 Francs migr waadvogels dunbekmeeuw 15. They de Roustan zeevogels zwartkopmeeuw 16. Grenouillet grote zilverreiger winter: bastaardarend lepelaar 17. Crauvlakte kleine trap scharrelaar witbuikzandhoen griel 18. Les Baux blauwe rotslijster grasmussen 19. La Caume havikarend aasgier slangenarend 20. Les Opies havikarend oehoe blauwe rotslijster

7 De Flamingo's van de Camargue Dé vogel van de Camargue is zonder twijfel de Roze Flamingo. Je kan er dan ook niet naast kijken: hij is overal tegenwoordig. Deze vogel is tamelijk groot (tot 1,87 m) en weegt van 2 kg (vrouwtjes) tot 4,5 kg (mannetjes). De oudste levende roze flamingo zit in de zoo van Basel en is 65 jaar oud - de oudste wilde geringde is 26 jaar Zij kunnen leven in zeer zout water dank zij een speciale klier die hen toelaat het zout uit hun organisme te verwijderen via de neusgaten. De flamingo is ook één van de zeldzame soorten die zijn jongen grootbrengt in een gezamenlijke kinderbewaarplaats. Ook de roze kleur is zeer zeldzaam in de dierenwereld: flamingo's zetten het caroteen uit hun voeding om in een roze verkleuring van hun pluimen. Deze voeding bestaat vooral uit kleine schaaldiertjes (Artemia Salina) en algen die uit het water worden gezeefd terwijl ze hun kop ondersteboven houden. De jongen worden geboren met een witte donslaag die na een paar dagen verandert in grijs, en met zwarte poten en bek. De pluimen worden vervolgens met de jaren steeds witter met wat roze tot het roze overheerst vanaf de leeftijd van 4 jaar. Flamingo's broeden alleen op plaatsen die volledig veilig zijn voor predatoren (vooral vos en wild zwijn) en waar geen verstoring is. In de jaren 1969 kwam er bijna een eind aan de bestaande kolonie door de indijking van de Rhône en het verloren gaan van de oude eilandjes. Men heeft toen een eilandje ingericht en kunstmatig nestplaatsen aangelegd en gelukkiglijk hebben de flamingo's dit onmiddellijk geaccepteerd. Sindsdien is de kolonie terug aangegroeid en momenteel stabiliseert het aantal zich op zo'n 15 à broedparen per jaar. Het aantal schommelt jaarlijks doordat de flamingo's rond het westen van de Middellandse Zee blijkbaar 1 grote groep uitmaken en soms 1 jaar broeden in Spanje en het volgend jaar in de Camargue, en andersom. Een flamingopaartje maakt een nest op het eiland door het bijeenschrapen van modder tot een cylinder van 10 à 20 cm hoogte, waarop dan 1 enkel ei gelegd wordt. Het ei wordt om beurten door beide ouders gedurende 1 à 4 dagen uitgebroed zodat de andere partner kan gaan ravitailleren. Het ei komt uit na 28 à 30 dagen. Na 12 dagen worden alle jongen dan samengedreven in 1 grote bewaarplaats onder bewaking van een paar oude vogels. De oudervogels gaan dan overdag voedsel zoeken en komen 's avonds terug naar de broedplaats om hun jong te voeden. Dit spektakel bij valavond is werkelijk onvergetelijk en gaat gepaard met unieke luchtacrobatie boven de broedplaats/crêche Iedere oudervogel herkent zijn/haar jong in de crêche aan de unieke roep van elk jong - voeding gebeurt dan door afscheiding van een proteinerijke vloeistof uit de krop. De jonge vogels vliegen uit vanaf een ouderdom van 77 dagen. In de herfst vliegt het grootste deel van de kolonie dan naar het zuiden om te overwinteren : overwinteren gebeurt in Noord-Afrika, ook in zuid Spanje Jonge vogels blijven de eerste jaren dan in hun eerste overwinteringsgebied tot ze op een ouderdom van ca 4 jaar beginnen te trekken. maken van nesten in de modder luchtfoto van de broedkolonie luchtfoto van de kindercrèche 6