L. Houtbewerking. Controle punten J N Te nemen maatregelen CONTROLELIJST HOUTAFDELING. School: Inspectiedatum: Lokaal: Uitgevoerd door: Algemeen

Transcriptie

1 CONTROLELIJST HOUTAFDELING L. Houtbewerking School: Inspectiedatum: Lokaal: Uitgevoerd door: Controle punten J N Te nemen maatregelen Algemeen 1. Er is een inventaris waar alle machines in vermeld staan. De inventaris vermeld bij voorkeur: merk, leverancier, bouwjaar, nummer, aanwezigheid van (ce-attest, risicoanalyse, handleiding, onderhoudsboekje, veiligheidsinstructiekaarten, specifieke risico s, keuringsverslagen, ). 2. Alle machines zijn kenbaar door middel van een unieke identificatie, goed zichtbaar aangebracht, op de machines. 3. Van al de machines zijn indienststellingsverslagen opgemaakt (zowel CE als niet CE-gekeurde). 4. Er is een aankoopbeleid. Bij aankoop wordt het advies gevraagd aan de preventiedienst voor bijkomende eisen met betrekking tot veiligheid door middel van bijkomende eisen vermeld in de bestelbon of lastenboek. 5. Niet gebruikte machines zijn verwijderd uit de Houtafdeling 1/18 laatste versie

2 werkplaats. 6. Het werkplaatsreglement is goed zichtbaar opgehangen in het lokaal. Het werkplaatsreglement kan volgende elementen bevatten: de doorgangen vrijgehouden, verplicht dragen van PBM s zoals gehoorbescherming en veiligheidsschoenen, het dragen van aangepaste sluitende kledij, geen lange haren, niets plaatsen in de nabijheid van blustoestellen, gebruik en onderhoud van machines, 7. De opstelling van machines is zodanig dat bij eventuele terugslag van materiaal geen mensen bij andere machines geraakt kunnen worden. 8. Er zijn onderhoudsinstructies aanwezig en het periodiek onderhoud van de machines wordt bijgehouden in een onderhoudsboekje. 9. De bedieningsvoorschriften en -instructies voor de machines zijn in het lokaal aanwezig. 10.De veiligheidsinstructies van de machines (en van de pbm s (cbm s)) zijn aanwezig bij de machine en worden jaarlijks herzien. 11. Er zijn algemene informatie- en instructiebladen opgehangen zoals diameters zaagbladen, snelheden, gevaar voor terugslag, gevaar voor ontploffing, 12. Er wordt aandacht gegeven aan orde en Houtafdeling 2/18 laatste versie

3 netheid (opruimen, schoonhouden). 13. Er zijn richtlijnen voorzien voor het dagelijks reinigen van de werkplaats en de machines. Voor het reinigen van machines kan men best geen perslucht gebruiken maar wel via opzuiging. 14. De vloer is voldoende stroef (ook met houtstof) en gaaf. Aan de machines zijn eventueel antislip strips voorzien. 15. Er zijn losstaande apparaten, stellingen en dergelijke die omgetrokken kunnen worden. 16. Zaaglinten worden veilig opgehangen (met de tanden naar de muur). 17. Materialen, werkstukken zijn zodanig opgeborgen dat deze niet kunnen vallen of dat scherpe punten uitsteken. 18. Gebruikte handgereedschappen zijn in goede staat. 19. Er zijn aangepaste duwhouten voorzien bij de machines. 20. Er is aangepaste kledij (sluitende stofjas en veiligheidsschoenen) voor de leerkrachten en de leerlingen (en het haar en de sieraden geven geen risico s bij draaiende machines, loshangende delen niet toegelaten). 21. Bij het schuren van vreemde houtsoorten (kamballa, teak: carcinogene stoffen) is een aangepast masker noodzakelijk. (P1 filter (5x limietwaarde van 1-5mg/m³, P2 filter (10x), Houtafdeling 3/18 laatste versie

4 P3 filter (50x), volgelaatsmasker (200x)) 22. Er is een wasgelegenheid in de nabijheid van het lokaal met voldoende wasplaatsen, zeep en afdroogmiddelen. 23. De montageruimte is afgeschermd van de machinekamer (doorzichtige, akoestische wand). 24. De doorgangen en looppaden worden steeds vrijgehouden en zijn aangepast aan de stroom en de bewerkingen van het hout (minimaal 0,80 m breed) en afgebakend met gele verf op de vloer. 25. Er bevindt zich geen slijpmachine in het werkhuis (of deze is afgeschermd opgesteld). 26. De ventilatie en verwarming (geen blazers) in het lokaal zijn voldoende. 27. Leerkrachten/leerlingen hebben informatie en/of opleiding gekregen in verband met de veiligheidsaspecten voor houtbewerkingmachines. (b.v. in de modelwerkplaatsen van het ministerie) Stofafzuiging 28.Nieuwe stofafzuiginstallaties dienen te voldoen aan: * pren12779 rev.6 vanaf 01/06/93 * bestaande installaties dienen aangepast te worden tegen 01/06/06 * richtlijn 1999/92/EG van 16 december 1999 (explosieve atmosferen) Houtafdeling 4/18 laatste versie

5 * ATEX 137 (118A) (zone 22 is laagste zone, zone 20 is gevarenzone) 29.De stofafzuiging is ondergebracht in een apart lokaal. De deuren, wanden, plafond van het lokaal hebben een brandweerstand van een ½ h resp. 1h. 30. De schuurbandmachine is op een aparte stofafzuiging aangesloten (wegens de zeer fijne stofdeeltjes en een verhoogde kans op brand/ontploffing) (verspanende en schurende machines aparte afzuiging). Dit is niet noodzakelijk indien de stofafzuiginstallatie dit toelaat en hierop is voorzien. Het schuren van gelakte producten dient steeds via een aparte afzuiging te gebeuren. 31. De afzuigleidingen zijn geaard (tegen statische elektriciteit) en bestaan uit staal of soepele antistatische geleiders (geen pvc). Het eerste stuk aan de machine is geribbeld uitgevoerd (tegen de trillingen). 32. De stofafzuiging werkt voldoende. De TLVwaarde is 1mg/m³ voor harde houtsoorten (beuk en eik) en 5mg/m³ voor zachte houtsoorten. 33. De stofafzuiging start zodra één machine in werking is en valt af (met een tijdsvertraging) wanneer er geen machines meer in werking zijn. Houtafdeling 5/18 laatste versie

6 34. De gebruiksaanwijzing van de stofafzuiging is aanwezig en goed aangeduid. Elektriciteit in het lokaal 35. Er is een laagspanningskeuring uitgevoerd door een erkende dienst voor technische controle. 36. Er is een zoneringsplan opgesteld (machines, lokaal stofafzuiging) 37. Elektrische schema s van de machines (en stofafzuiging) zijn aanwezig. 38. De verlichting is aangesloten op verschillende fases. (vermijden van stroboscopisch effect) 39. Er wordt aangepast elektrisch materiaal gebruikt. IP4X voor verspanende bewerkingen. IP5X voor schurende bewerkingen. De verlichtingsarmaturen zijn van het stofdichte type, IP44. Veiligheidscomponenten IP6X. 40. De machines zijn uitgerust met een minimumspanningschakelaar of er zijn algemene minimumspanningsschakelaar voorzien. 41. Draagbare machines zijn ook aangesloten op minimumspanningsschakelaar en een verliesstroomschakelaar van bij voorkeur 10mA (bv in een verlengstuk verwerken) (of een blok met # stopcontacten en een verliesstroomschakelaar van 30mA). Houtafdeling 6/18 laatste versie

7 42. Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in goede staat. 43. Er liggen geen snoeren op de grond in verband met struikelen en beschadigen. 44. Er zijn geen centrale noodstoppen aanwezig. 45. De zekeringenkast is gesloten en voorzien van duidelijke groepenaanduiding. Aanduiding van welke zekering voor welke machine. 46. Er is een verliesstroomschakelaar aanwezig tegen rechtstreekse aanraking (bij voorkeur 30mA) 47. Aarding van de machines in orde. 48. De machines zijn aangesloten via een vergrendelbare hoofdschakelaar. 49. De aansluiting van de machines gebeurt bij voorkeur langs de bovenzijde via een busbaarsysteem met aparte aarding. Brand 50. Er is een brandveiligheidsverslag opgemaakt voor de werkplaats hout (bij voorkeur door de brandweer. 51. Evacuatie-instructies zijn goed zichtbaar opgehangen evenals een grondplan van het lokaal. 52. De brandmeldinstallatie wordt periodiek gecontroleerd op de goede werking Houtafdeling 7/18 laatste versie

8 (drukknoppen, sirene en zwaailicht). 53. Nabij de (nood)uitgangen hangen op een zichtbare en bereikbare plaats brandblussers (aangeduid met een pictogram en met een markering op de vloer zodat hier geen voorwerpen geplaatst kunnen worden). 54. De brandblussers worden periodiek gecontroleerd. 55. Brandbaar afval wordt verzameld in een met deksel af te sluiten bak. 56. Er is een tweede uitgang die niet geblokkeerd is. Uitgangen en nooduitgangen dienen steeds vrij te zijn en op eenvoudige wijze geopend te kunnen worden. Sleutel met sleutelkastje is niet toegelaten, panieksluiting is aangewezen. 57. De (nood)uitgangen zijn goed zichtbaar aangeduid met de juiste veiligheidspictogrammen. 58. Leerkrachten/leerlingen hebben informatie en/of opleiding gehad voor het blussen van brand. (o.a. bij het blussen van hout dient men niet rechtstreeks naar de vuurhaard te richten maar wel vernevelen met poeder) Eerste hulp 59. Er is een EHBO-kastje aanwezig. 60. De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en bijgevuld. Houtafdeling 8/18 laatste versie

9 61. Leerkrachten/leerlingen hebben informatie en/of opleiding gehad i.v.m. EHBO. Medische onderzoeken 62. De leerkrachten worden onderworpen aan een medisch toezicht. 63. De stagiairs hebben een medisch onderzoek ondergaan in het kader van hun stage op de stageplaats. Lawaai 64. De leraar en de leerlingen gebruiken geschikte gehoorbeschermingsmiddelen. Voor de leerkrachten kunnen op maat gemaakte oordopjes voorzien worden met frequentiefilter (spraakfrequentie blijft behouden en de schadelijke frequenties worden gefilterd). Voor de leerlingen oorkappen met de juiste frequentiefilter. 65. Leerkrachten/leerlingen hebben informatie en/of opleiding gehad in verband met lawaai. 66. Aan de machines zijn lawaaibeperkende maatregelen getroffen (trillingdempers) afdichting, ontdreuning, geluidarme zaagbladen (voorzien van blokkeringsysteem, enz...). 67. Het plafond en de wanden zijn geluidsabsorberend. 68. Tussenwanden, -deuren en glaswanden daarvan zijn geluidsisolerend. Houtafdeling 9/18 laatste versie

10 69.De geluidsisolatie van de stofafzuiging is voldoende. 70. Het geproduceerde lawaai in onbelaste toestand van een machine mag slechts 85dB(A) bedragen. 71. Geluidsmeting: a) Alle machines in onbelaste toestand: Leq db(a): b) In belaste toestand: Leq db(a): Peak: c) Machine A: Peak d) Machine B: Peak e) Machine C: Peak f) Machine D: Peak: g) Machine E: Peak Varia Houtafdeling 10/18 laatste versie

11 Enkele specifieke veiligheidseisen voor machines. VLAKSCHAAFMACHINE a) Beschuttingstoestel: - bedekt de schaafmessen automatisch op de tafel en tegen de geleider; - de beschermklep is voorzien van een oploopstuk waarvan het hoogste punt 8 cm boven het blad ligt; - het geheel heeft een goede stabiliteit; - een voldoende krachtige en instelbare veer maakt een goede uitbalancering van de klep mogelijk; b) Het gedeelte van de schaafmessen achter de geleider is bij elke stand van de geleider afgeschermd; c) Stroboscopisch effect (schaafas staat precies stil) d) De tafellippen zijn voorzien van een vertanding, sleuven of gaten (voor een beperking van het lawaainiveau): e) Aangepast duwhout, hulpstukken (hulpgeleider): VANDIKTESCHAAFMACHINE a) Machine is voorzien van een stel doelmatige terugslagpallen: b) Het bovenste gedeelte van de as en de aandrijfrollen zijn voorzien van een afschermkap zodat de handen niet Houtafdeling 11/18 laatste versie

12 gekneld kunnen raken of niet met het te schaven stuk kunnen worden meegesleept: c) Maatregelen genomen om stroboscopisch effect (schaafas staat precies stil) te vermijden (verlichting op verschillende fases aangesloten): d) De tafellippen zijn voorzien van een vertanding, sleuven of gaten (voor een beperking van het lawaainiveau): e) Men gebruikt schaven die automatisch beveiligd zijn tegen het uitvliegen: f) Men gebruikt een ondersteuning voor het schaven van lange planken en latten: g) Noodstop aan voor- en achterzijde: BOVENFREESMACHINE a) Beschuttingstoestel: Men heeft voldoende zicht: Voorzien van microswitch: LANGGATBOORMACHINE: a) De draaiende booras is zo laag/ver mogelijk tot aan de boorkop afgeschermd: b) Het wegvliegen van de boorkopsleutel is uitgesloten (afschermkap met microswitch, een aanspansleutel met veer zodat wanneer men hem loslaat hij automatisch uit de boorkop gedreven Houtafdeling 12/18 laatste versie

13 wordt: HORIZONTALE PLATENZAAGMACHINE PANEELZAAGMACHINE a) Beschuttingstoestel: De afschermkap is voldoende veilig uitgevoerd (zaagtanden beschermen, voldoende zicht behouden, eenvoudig instelbaar, ) (b.v. een SUVAbeschuttingstoestel): b) Aangepast duwhout, hulpstukken (hulpgeleider): c) Spouwmes aanwezig (van staal (FE60), grote stijfheid, lager gemonteerd dan het zaagblad (h=5mm), dikte gelijk aan de breedte van het zaagblad voor widiatypes en iets smaller voor gewone zaagbladen, afstand spouwmes en zaagblad maximum 3mm, : d) loopwagen is voorzien van een aanslag; e) een extra noodstop is achteraan op de loopwagen gemonteerd; f) het zaagblad is onderaan de tafel volledig beschut. g) De gevaarlijke zone van de voorsnijder is gemarkeerd op de tafel. VANDIKTESCHUURMACHINE Houtafdeling 13/18 laatste versie

14 a) Stofafzuiginstallatie: aparte stofafzuiging indien de algemene hier niet geschikt voor is. LINTZAAG a) Bijkomende stopinrichting via een (afgeschermde) voetpedaal: b) De beschermkasten van het bovenste en onderste vliegwiel zijn voorzien van positieve microswitchen (met vergrendelstand, zodanig dat men de kasten slechts kan openen na volledige stilstand van de zaag): c) Binnenkant van de boven- en onderkast zijn gearceerd als bijkomende aanduiding gevaarlijke zone: d) Beschuttingstoestel van de lintzaag is geborgen en enkel af te nemen met speciale sleutels (borging is zodanig dat nog wel de zaag kan vervangen worden): e) Het hulpstuk van de tafel waar de lint doorgaat is voorzien van gaten voor een betere afzuiging: f) de lintzaag is volledig afgeschermd (de afscherming loopt door tot onderkant zaaggeleider en is op die plaats voorzien van doorzichtig materiaal: g) de vliegwielen zijn uitgerust met een borstel: Houtafdeling 14/18 laatste versie

15 h) de zaaglinten zijn met de tanden naar de muur gericht opgehangen: VERTIKALE FREESMACHINE (TOUPIE) a) Er is een aangepast beschuttingstoestel (instelbaar met lamellen, beschutting tegen terugslag): b) De freesas is bovenaan volledig afgeschermd: c) Het gebruik van zaagbladen is enkel toegestaan mits een aangepast beschuttingstoestel gebruikt wordt: d) De frezen zijn voorzien van een spaandiktebegrenzing: e) Spillen met sleufgaten zijn verboden. DE AFKORTZAAG a) De afschermkap (vast en beweegbaar) voor de zaagbladafscherming dient: de zaagtanden volledig af te schermen, mag het zicht en het zagen niet hinderen, moet automatisch of manueel instelbaar zijn, mag geen risico s opleveren wanneer het zaagblad ermee in aanraking komt. b) Het starten gebeurt via een dodemansknop: Houtafdeling 15/18 laatste versie

16 PENNEBANK (ALLESKUNNER) a) Alle draaiende en bewegende machinedelen worden afgeschermd (ook de kant waar de wagen zich verplaatst moet uitgerust zijn met een verticaal scherm): b) Let op voor het stroboscopische effect dat de indruk geeft dat de draaiende delen stilstaan: c) de wagen van de pennenbank is uitgerust met een efficiënt inklemmingssyteem: KETTINGFREES a) Er is een vaste afschermkap voorzien die het bovenste kettinggedeelte afschermt tot op de hoogte van het te bewerken stuk. Tegen het opgaande gedeelte van de kettingfrees dient er een spaanderafscherming voorzien terwijl aan het neergaande gedeelte een kap of een verplaatsbare drukstang (op het werkstuk) moet voorzien worden en die tezelfdertijd met de kettingfrees op en neer gaat: b) na loslaten van het bedieningshandvat moet de ketting automatisch terugkeren naar het hoogste punt en automatisch stoppen; BANDSCHUURMACHINE Houtafdeling 16/18 laatste versie

17 a) Er is een bijkomende stopinrichting d.m.v. een kettingsysteem aan de voorkant van de schuurband: b) Alle bewegende delen zijn ingekast: c) Het niet schurende gedeelte van de schuurband is afgeschermd: d) Is aangesloten op een aparte afzuiginstallatie (indien de algemene niet voldoet): DE RADIAALZAAG a) De afschermkap (vast en beweegbaar) voor de zaagbladafscherming dient: de zaagtanden volledig af te schermen (ook binnenzijde), mag het zicht en het zagen niet hinderen, moet automatisch of manueel instelbaar zijn, mag geen risico s opleveren wanneer het zaagblad ermee in aanraking komt. b) Het starten gebeurt via een dodemansbediening: c) Bij het loslaten keert de machine automatisch in uitgangspositie terug (terugloopinrichting); d) er is een correct geplaatst spouwmes: e) Er is een blokkeerinrichting aangebracht zodat men niet kan zagen in de langsrichting (90 ). f) De plaats van afzuiging is aangepast (aan de linkerzijde van de machine en Houtafdeling 17/18 laatste versie

18 niet op de zaag): g) De hoogte van de tafel is op maat van de gebruiker: h) Er wordt niet duwend maar trekkend gezaagd: Houtafdeling 18/18 laatste versie

19 This document was created with Win2PDF available at The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only. This page will not be added after purchasing Win2PDF.