Alpha. Cursus HANDLEIDING

Transcriptie

1 De Alpha Cursus HANDLEIDING

2 Inhoud Inleiding Uitgangspunten van de Alpha-cursus Het organiseren van een Alpha-cursus Wat is een Alpha-cursus? Hoe ziet een Alpha-avond eruit? Het selecteren van een team De toerusting van het team De Alpha-cursus en de gemeente Praktische voorbereidingen Publiciteit...15 De inleidingen...16 Het Alpha-weekend...17 De feestelijke afsluitingsavond...17 Nazorg Inhoud

3 Bij de zestiende druk Alweer een nieuwe druk; de zestiende! Tijd om even stil te staan bij de afgelopen jaren. Hoe verwonderlijk is het dat de Alpha-cursus zich nog steeds mag verblijden in toenemende aantallen deelnemers. Meer dan mensen hebben inmiddels aan de cursus deelgenomen. Alpha-cursussen worden aangeboden vanuit kerken, gemeenten, parochies, en scholen, onder studenten, op werkplekken en in gevangenissen. Ik word er stil van en steeds opnieuw ontroert het me als ik zie dat mensen hun weg naar Jezus vinden via dit eenvoudige hulpmiddel. Wat ook steeds opnieuw weer blijkt, is dat de kwaliteit van een Alpha-cursus de beste reclame is voor de volgende. Als deelnemers enthousiast zijn over een gegeven cursus gaat dat goede nieuws snel verder. Op verschillende manieren kunt u, menselijkerwijs, de kwaliteit van uw cursus bevorderen: door gebruik te maken van deze handleiding als voorbereiding op uw cursus. door conferenties en/of trainingsdagen te bezoeken. door het lezen van Vertel het anderen over het hoe en waarom van de Alpha-cursus. door de checklist (zie bijlage D) met elkaar te bespreken. door regelmatig contact te zoeken met uw Alpha-adviseur (zie Gebed is de dragende kracht van heel het Alpha-werk! Wij wensen u veel zegen en succes met de Alpha-cursus waaraan u meewerkt. Aan Hem alle eer! Jan L.I. Bakker, directeur Alpha-cursus Nederland januari 2013 Inleiding 3

4 1. Uitgangspunten van de Alpha-cursus Achter elke werkvorm ligt een bepaalde visie van waaruit gewerkt wordt. De Alpha-cursus berust op een zestal uitgangspunten, die samen een gezonde visie op evangelisatie vormen. Het is goed om hiervan een helder beeld te hebben, wanneer u overweegt te gaan werken met de Alpha-cursus. 1. Evangelisatie is het meest effectief vanuit de plaatselijke gemeente Hoewel grootschalige en eenmalige acties soms goed zijn om het evangelie onder de aandacht van mensen te brengen, is een plaatselijke gemeente die mensen in haar midden uitnodigt en hun een plaats biedt om vrijblijvend kennis te maken met het christelijk geloof veel duurzamer. John Stott: Evangelisatie vanuit de plaatselijke gemeente is de meest normale, natuurlijke en produktieve methode om het evangelie te verspreiden. In de cultuur waarin wij leven is het natuurlijker om mensen uit te nodigen dan om ongevraagd naar hen toe te gaan. Als wij zelf enthousiast zijn over iets, is het vanzelfsprekend dat wij anderen daarin willen laten delen. Maar we gaan daar doorgaans niet mee langs de deuren. Ook spreken wij geen vreemden op straat aan. We vertellen het aan de mensen in onze eigen omgeving. We nodigen hen uit. In het geval van ons geloof is dat vaak minder eenvoudig. Als we bijvoorbeeld met een collega of vriend die niet gelooft in gesprek raken over het christelijk geloof, en de ander is geïnteresseerd, dan lijkt het vaak een te grote stap om hem/haar mee te nemen naar een kerkdienst of andere activiteit. De Alpha-cursus schept een plaats binnen de eigen gemeente, die helemaal is ingericht op het verwelkomen van belangstellenden en buitenstaanders. Daar kunnen zij leren wat het christelijk geloof inhoudt, maar zij kunnen ook zien hoe het in de praktijk functioneert binnen de gemeente. Het principe van What you see, is what you get. Het werken vanuit de plaatselijke gemeente schept ook de mogelijkheid om vele gemeenteleden mee te laten doen, elk met zijn/haar eigen gaven: gastvrijheid, evangelisatie, luisteren, onderwijs, bemoedigen, gebed, dienen, enz. Voor niemand hoeft de drempel om mee te doen te hoog te zijn, want ieder kan precies die taken vervullen die bij hem/haar passen. 4 Uitgangspunten van de Alpha-cursus

5 2. Evangelisatie is een proces Tot geloof komen is voor veel mensen een lange weg. Het is een bekend gegeven dat mensen die tot geloof komen vaak eerst een langere periode nodig hebben om er naar toe te groeien. Tijdens deze periode maken ze een proces door, waarin ze antwoorden zoeken op allerlei vragen, gesprekken voeren met christenen (om te onderzoeken of ze wel echt zijn en om te kijken wat het geloof in hun leven uitwerkt) en nadenken over de consequenties. Ook in de Bijbel worden beelden gebruikt voor het tot geloof komen, die een proces laten zien: het zaad dat groeit (Matt. 13; het zaad groeit overigens in het verborgene!), een huis dat gebouwd wordt (Matt. 7:24-27; 1 Kor. 3:10-15). Zelfs bij het spreken van de wedergeboorte (Joh. 3:3), moeten wij bedenken dat aan iedere geboorte een zwangerschap vooraf gaat. De gemeente moet bereid zijn om een langere periode in verwachting te zijn van nieuwe leden. Dat vraagt veel geduld en soms moeten er ook offers worden gebracht. De Alpha-cursus duurt tien avonden en een weekend en biedt een goede gelegenheid om deelnemers te begeleiden op (een deel van) hun zoektocht. De relaties en vriendschappen die ontstaan tussen teamleden en deelnemers vormen vaak een belangrijke factor bij de uiteindelijke beslissing. De deelnemers aan een Alpha-cursus zijn vaak in allerlei verschillende stadia op hun zoektocht. Sommigen zijn nog heel voorzichtig aan het verkennen, anderen hebben al de eerste stappen gezet op de weg van het geloof. Binnen de kleine groepen krijgt iedereen de ruimte die hij/zij nodig heeft om de weg tot God te vinden. De opzet van de Alpha-avonden (eerst een inleiding, dan doorpraten in kleine groepen), biedt enerzijds heldere informatie die structuur geeft aan het persoonlijke zoekproces en anderzijds de ruimte voor iedere deelnemer om zijn/haar eigen vragen te stellen. Uitgangspunten van de Alpha-cursus 5

6 3. Evangelisatie richt zich op de hele persoon Gezonde evangelisatie doet een beroep op de gehele mens: verstand, gevoel en wil. In de eerste plaats wordt er een beroep gedaan op het verstand. Geloven is immers niet een sprong in het duister. Er zijn gegronde redenen om te geloven (Hand. 18:4). Vooral in het begin van de Alpha-cursus wordt er aandacht besteed aan de historische basis: de feiten over Jezus Christus. Toch gaat het in het geloof niet slechts om het aannemen van een aantal verstandelijke waarheden over God, maar vooral om het leven in een relatie met God. Daarbij gaat het om ons hart: het ervaren van Gods liefde voor ons. Paulus schrijft: de liefde Gods is in onze harten uitgestort door de Heilige Geest (Rom. 5:5). In de huidige postmoderne cultuur is voor veel mensen de vraag naar de waarheid van het christelijk geloof (die in het verlichtingsdenken zo n grote rol speelde) ondergeschikt geraakt aan de vraag naar de werkelijkheid van het christelijk geloof: Is het echt? Wat maakt het voor verschil voor mijn leven? Hoe kan ik Hem ervaren? Het onderwijs over de Heilige Geest tijdens het weekend is daarom erg belangrijk. Tenslotte doet het evangelie een beroep op de wil. Wij beseffen dat niemand tot de Vader kan komen, tenzij God Hem roept. Jezus heeft gezegd: Niemand kent de Zoon dan de Vader, en niemand kent de Vader dan de Zoon en wie de Zoon het wil openbaren (Matt. 11:27). Tegelijkertijd vervolgt Jezus dan met de woorden Komt tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven. (vers 28). Er wordt dus ook een keuze gevraagd. Juist omdat wij weten dat alleen de Heilige Geest mensen het geloof kan geven, mogen wij in een geweldige ontspannenheid met de deelnemers omgaan. Wij oefenen op geen enkele manier druk op hen uit, want waar de Geest des Heren is, daar is vrijheid (2 Kor. 3:17). Wij geven de deelnemers alle ruimte en tijd die zij nodig hebben en bidden dat de Heilige Geest hun hart aanraakt. 6 Uitgangspunten van de Alpha-cursus

7 4. Evangelisatie is onlosmakelijk verbonden met de kracht van de Heilige Geest Paulus schrijft over zijn verkondiging in Korinthe (ook evangelisatiewerk!): "Ook kwam ik in zwakheid, met veel vrezen en beven tot u: mijn spreken en mijn prediking kwam ook niet met meeslepende woorden van wijsheid, maar met betoon van Geest en kracht" (1 Korinthe 2:4). De Heilige Geest is het die werkt in de harten van deelnemers: Hij overtuigt van zonde, van oordeel en gerechtigheid (Joh. 16:8), wijst op Jezus (Joh. 14:26) en bewerkt de wedergeboorte (Joh. 3:3-8). De Heilige Geest leidt ons (Rom. 8:14) en zaait in ons leven de vruchten van de Geest (Galaten 5:22), waardoor anderen iets van Christus in ons kunnen zien. De Heilige Geest rust ons toe met de gaven die wij nodig hebben om zijn werk te doen (1 Kor. 12:7-11, Rom. 12:7, Ef. 4:11-13). Daarnaast zien wij in het Nieuwe Testament steeds opnieuw hoe de Heilige Geest de verkondiging van het evangelie kracht bijzet door tekenen en wonderen. In de evangeliën zien wij dat de verkondiging van het Koninkrijk van God niet alleen bestaat uit onderwijs, maar dat de kracht daarvan ook zichtbaar wordt in genezingen, wonderen en tekenen. Uit de wijze waarop de evangelisten dit beschrijven, mogen we concluderen dat zij ervan uitgingen dat dit niet iets was van het begin, maar dat het blijvend zou zijn. We zien dat bijvoorbeeld in het evangelie van Mattheüs, waar eerst in 4:34 en 9:35 Jezus werk wordt samengevat met de woorden: Jezus ging alle steden en dorpen langs en leerde in hun synagogen en verkondigde het evangelie van het Koninkrijk en genas alle ziekte en alle kwaal. Dan zendt Jezus de 12 discipelen uit om hetzelfde te doen: Gaat en predikt en zegt: Het Koninkrijk der hemelen is nabijgekomen. Geneest zieken, wekt doden op, reinigt melaatsen, drijft boze geesten uit... (Matt. 10:7-8). Aan het einde van het evangelie geeft Jezus zijn discipelen de opdracht: Gaat heen en maakt al de volken tot mijn discipelen,... en leert hen onderhouden al wat ik u geboden heb (Matt. 28:19). Vergelijk ook Markus 1:14-1:21v - 16:15-20; Lukas 9: :9 Uitgangspunten van de Alpha-cursus 7

8 In het Johannesevangelie lezen wij: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, wie in Mij gelooft, de werken die Ik doe, zal hij ook doen, en grotere nog dan deze, want Ik ga tot de Vader en wat gij de Vader vraagt in mijn naam, Ik zal het doen opdat de Vader in de Zoon verheerlijkt worde. (Johannes 14:12-13) In het boek Handelingen zien wij dit gebeuren. Zie bijvoorbeeld: Handelingen 3:1-10; 4:12; 5:12-16; 9:32-43; 14:3,8-10; 19:11-12; 20:9-12, 28:8-9. Paulus tenslotte schrijft: Want ik zal het niet wagen van iets anders te spreken dan van hetgeen Christus door mij bewerkt heeft, om heidenen tot gehoorzaamheid te brengen door woord en daad, door kracht van tekenen en wonderen, door de kracht van de Geest. (Rom. 15:18-19) Uit de hoofstukken van de eerste Korinthebrief wordt duidelijk dat Paulus deze dingen niet alleen toeschreef aan de apostelen, maar ze zag als het werk van de Geest door de leden van het lichaam van Christus (1 Kor.12:7-11). Het is waar dat wij in de loop van de kerkgeschiedenis minder van deze dingen zijn gaan zien. Maar bijvoorbeeld in zendingssituaties, oog in oog met de machten van de duisternis, hebben zich voortdurend genezingen, tekenen en wonderen door de kracht van de Heilige Geest voorgedaan. Kernwoorden voor ons vandaag zijn: afhankelijkheid en verwachting. Wij mogen weten dat God gisteren en vandaag Dezelfde is en dat Hij ook vandaag in ons midden grote dingen wil doen. 5. Evangelisatie vraagt de vervulling met de Heilige Geest Jezus zei tegen zijn discipelen, vlak voor zijn hemelvaart: Gij zult kracht ontvangen, wanneer de Heilige Geest over u komt, en gij zult mijn getuigen zijn te Jeruzalem en in geheel Judea en Samaria en tot het uiterste der aarde (Hand. 1:8). 8 Uitgangspunten van de Alpha-cursus

9 Op het Pinksterfeest werd deze belofte vervuld: en zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen met andere tongen te spreken, zoals de Geest het hun gaf uit te spreken (Hand. 2:4). Later lezen wij echter nog een paar keer dat Petrus en de andere discipelen werden vervuld met de Geest. Het is dus niet een eenmalige ervaring. Hoewel wij weten dat de Heilige Geest woont in iedere christen (Rom.8:9), spoort Paulus de Efeziërs aan: wordt vervuld met de Heilige Geest (Efeze 5:18). Een goed beeld hiervoor is het waakvlammetje in de geiser, dat altijd brandt. Maar als de warmwaterkraan wordt opengedraaid gaat de hele geiser branden. Dat maakt nogal een verschil in warmte! Zo is het nodig dat wij voortdurend worden gevuld met de Heilige Geest, om in zijn kracht te kunnen evangeliseren. Vóór en tijdens de Alpha-cursus bidden wij met de teamleden en later ook met de deelnemers om de vervulling met de Heilige Geest. 6. Evangelisatie in de kracht van de Heilige Geest is dynamisch en effectief In het boek Handelingen lezen wij hoe de gemeente groeit met een geweldige dynamiek. Grote groepen mensen komen tot geloof en mensen worden genezen. We zien visoenen en profetieën, doden worden opgewekt en mensen spreken in andere talen. En de gemeente groeit. Vandaag de dag zien wij wereldwijd een geweldige beweging op gang komen die doet denken aan wat wij lezen in Handelingen. Uit allerlei delen van de wereld bereiken ons berichten van situaties waarin Gods Kerk groeit en bloeit en het evangelie zich verspreidt. In Europa lijkt de situatie op dit moment moeilijk, maar: Gods Geest doorbreekt de grenzen die door mensen zijn gemaakt.... Sinds het ontstaan van de Alpha-cursus volgden ruim 18 miljoen mensen wereldwijd een cursus. Velen daarvan kwamen tot geloof of vonden verdieping en groei in hun geloof. Wij mogen met grote verwachting aan het werk gaan! Uitgangspunten van de Alpha-cursus 9

10 2. Het organiseren van een Alpha-cursus Wat is een Alpha-cursus? Alpha staat voor: Alle mensen zijn welkom Iedereen die meer wil weten over het christelijk geloof wordt uitgenodigd voor deze cursus van tien avonden en een weekend, die vooral bedoeld is voor mensen die niet geloven en niet naar de kerk gaan. Leren en lachen De cursus bestaat uit vijftien inleidingen, waarna er elke avond in kleine groepjes wordt doorgepraat. Naast een heldere inhoud, wordt er veel aandacht besteed aan een goede, open, gezellige en ook feestelijke sfeer. Pizza s of pasta De Alpha-avonden beginnen met een (eenvoudige) gezamenlijke maaltijd. Samen eten biedt een goede gelegenheid om elkaar te leren kennen en vriendschappen te sluiten. Helpen van elkaar In de kleine groepen wordt iedereen aangemoedigd om mee te praten. Zo wordt het mogelijk om elkaar te helpen en te stimuleren in het zoeken naar antwoorden op de grote vragen van het leven. Alle vragen mogen gesteld worden Geen enkele vraag is te simpel of te kritisch. Iedereen krijgt de ruimte om de vragen te stellen, waar hij/zij mee rondloopt. Hoe ziet een Alpha-avond eruit? De structuur van iedere Alpha-avond is in principe hetzelfde, hoewel de specifieke invulling en het tijdschema per situatie kan verschillen. Zo zijn er bijvoorbeeld ook Alpha-cursussen die s morgens gegeven worden in plaats van s avonds. De maaltijd kan dan vervangen worden door een koffietafel. Een avondprogramma ziet er bijvoorbeeld zo uit: 10 Het organiseren van een Alpha-cursus

11 18.00 uur team komt bij elkaar voor gebed uur voorbereidingen, de deelnemers arriveren uur maaltijd uur welkom, opening, lofprijzing uur inleiding uur koffie uur kleine groepen uur einde De bidstond aan het begin van de avond is zeer belangrijk. In afhankelijkheid aan God samen de avond beginnen. Je openstellen voor God en de dingen die Hij wil doen tijdens de avond. Even ook aandacht voor elkaar om goed als team samen te kunnen werken. En bidden voor de deelnemers die die avond komen. De maaltijd is bedoeld voor het scheppen van een goede en veilige sfeer. Mensen kunnen elkaar leren kennen. In de loop van de cursus kunnen er vriendschappen ontstaan. Tijdens de maaltijd is het spreken over God en geloof taboe. Eerst tonen wij belangstelling voor de mensen die komen (en laten we wat van onszelf zien) voordat wij hun belangstelling vragen voor de boodschap van het evangelie. Bij een kleine Alpha-cursus kan er om beurten worden gekookt. Soms is het handiger om bepaalde helpers hierin een specifieke taak te geven. Er is een verscheidenheid aan gaven... Als de groep groot genoeg is om tijdens de tweede helft van de avond ( kleine groepen ) op te splitsen in verschillende groepen, verdient het de aanbeveling om in dezelfde groepen te eten. Na verloop van tijd wordt het dan mogelijk de leden van de eigen kleine groep wat beter te leren kennen. Hoewel de Alpha-cursus in principe gratis is, kan er een kleine bijdrage worden gevraagd voor de maaltijd (en voor de accomodatie voor het weekend). Na de maaltijd is er gelegenheid voor wat huishoudelijke mededelingen, een grap als ijsbreker en misschien wat informatie over boeken, bijvoorbeeld over het cursusboek Een kwestie van leven. Als de groep groot genoeg is, kunnen er dan een paar liederen worden gezongen. Het is dan wel belangrijk dat de liederen, zeker tijdens de eerste avonden heel bekend en eenvoudig zijn. Ook moet de begeleiding goed zijn en moeten er genoeg mensen zijn die de liederen goed kennen. Als dit alles niet het geval is, is het beter om het zingen achterwege te laten, aangezien de deelnemers zich gauw opgelaten zullen voelen. Enkelen zullen er misschien om wegblijven. Als er wel Het organiseren van een Alpha-cursus 11

12 wordt gezongen, is het goed om eerst de betekenis daarvan uit te leggen aan de deelnemers. De rest van de avonden bestaat uit de inleiding en het doorpraten daarover in de kleine groepen. Op het functioneren van de kleine groepen wordt ingegaan in hoofdstuk 4: Toerusting voor het Alpha-team II - het leiden van een kleine groep. Het selecteren van een team Iedere Alpha-cursus wordt geleid door een Alpha-team, dat bestaat uit inleiders, (gespreks)leiders en helpers, eventueel aangevuld met een coördinator. Het Alpha-team vormt als het goed is ongeveer éénderde van de totale groep, de deelnemers tweederde. Deze verhouding zorgt ervoor dat de de sfeer goed bewaakt kan worden (open, christelijk, gastvrij, vrijblijvend), terwijl de deelnemers toch in de meerderheid zijn en zich niet bedreigd hoeven te voelen. De kleine groepen bestaan uit maximaal twaalf personen, waarvan 2 (gespreks)leiders, 2 helpers en 8 deelnemers. Bij kleinere groepen moet de verhouding ongeveer hetzelfde blijven: bijvoorbeeld 1 leider, 2 helpers en 6 deelnemers. Bij een kleine cursusgroep (5-15 deelnemers) kan het toch goed zijn twee kleine groepen te vormen als er bijvoorbeeld grote verschillen zijn tussen de deelnemers (bijv. leeftijd, achtergrond, opleidingsniveau). Of dit zinvol is, kunt u het beste zelf inschatten. Bij een kleinschalige cursus is het waarschijnlijk het beste als een paar mensen die gemakkelijk spreken om beurten de inleiding verzorgen. Als de groep echter groter wordt, is het belangrijk dat de inleiders zich op hun gemak voelen bij het spreken voor een grote groep. De gespreksleiders vervullen een sleutelrol tijdens de Alpha-cursus. Het spreekt vanzelf dat het belangrijk is deze mensen goed te selecteren. Een belangrijk criterium is dat zij goed met mensen om moeten kunnen gaan en goed kunnen luisteren. Vooral geschikt zijn mensen met een (latente) gave van evangelisatie (mensen die op een natuurlijke, ontspannen wijze omgaan en in gesprek raken met niet-christenen). Om te beoordelen of mensen geschikt zijn voor deze rol is het verstandig om de volgende vraag te stellen. Stel dat u al enige tijd regelmatig in gesprek raakt met een goede collega of vriend over het geloof. Na lang aarzelen besluit u hem uit te nodigen voor de Alpha-cursus en tot uw verrassing belooft hij te komen. Zou u hem dan 12 Het organiseren van een Alpha-cursus

13 met een gerust hart toevertrouwen aan de hoede van x, dan is x waarschijnlijk een goede groepsleider. Als u echter twijfelt, is het misschien niet verstandig x te vragen. De helpers hebben een dubbele taak tijdens de Alpha-cursus. Zij helpen bij een aantal praktische zaken (koken, klaarzetten, afwassen, opruimen, enz.). Daarnaast zijn zij belangrijk in de kleine groepen. Aangezien zij niet het gesprek hoeven te leiden, kunnen zij op een ontspannen manier een stimulerende funktie hebben in het gesprek, bijvoorbeeld door stiltes op te vullen, door vragen te stellen of door iets van eigen ervaringen te delen, waardoor de sfeer opener wordt. Buitengewoon geschikt voor deze rol in het groepsgesprek zijn mensen die zelf nog maar kort christen zijn. Zij kennen de belevingswereld van niet-christenen van binnenuit en kunnen een brugfunktie vervullen. Soms vragen deelnemers aan het eind van de cursus of zij nog een keer mee mogen doen. In dat geval kunnen zij goed als helper meedraaien. Als de cursus groter wordt, kan het verstandig zijn om de twee taken van de helpers op te splitsen, dat wil zeggen: andere mensen te vragen voor de praktische taken. De toerusting van het team Toerusting van het Alpha-team is erg belangrijk. Er komt veel aan op het aannemen van de juiste houding tegenover de deelnemers. Uit ervaring weten we dat veel deelnemers tijdens de eerste avonden veel meer gericht zijn op het team (wat voor mensen zijn het? zijn ze te vertrouwen? wat willen ze van me? zijn ze een beetje normaal?) dan op de inhoud van de cursus. Ieder teamlid draagt bij aan het uitstralen van de liefde van Christus. In deze handleiding wordt materiaal aangereikt voor drie toerustingsavonden. De eerste twee kunnen het beste vóór het begin van de cursus worden gehouden. De derde leent zich er goed voor om te houden in de week voor het Alpha-weekend (week 6 of 7). De Alpha-cursus en de gemeente Het organiseren van een Alpha-cursus vraagt een zorgvuldige voorbereiding. In de eerste plaats is het van groot belang dat u de gemeente en de kerkenraad/oudstenraad uitgebreid informeert. Juist omdat Alpha zo gericht is op de plaatselijke gemeente moet er voldoende draagvlak zijn binnen de gemeente. Als het goed is, rust het evangelisatiewerk niet slechts op de schouders van enkele enthousiaste gemeenteleden, maar wordt het gedragen door de gehele gemeente. Het organiseren van een Alpha-cursus 13

14 Het Alpha-model biedt veel mogelijkheden om gemeenteleden warm te laten lopen voor het evangelisatiewerk. Als werkvorm is de Alpha-cursus niet alleen laagdrempelig voor de deelnemers (van buiten de gemeente) maar ook voor gemeenteleden zelf. Het verdient aanbeveling om de hele cursus eerst een keer met gemeenteleden te doen. Dit heeft een groot aantal voordelen. In de eerste plaats geeft dit mensen de gelegenheid om zelf te wennen aan het cursusmateriaal en aan de werkvorm (maaltijd, inleidingen, groepsgesprekken, enz). In de tweede plaats weten gemeenteleden dan zelf uit eigen ervaring wat Alpha inhoudt en kunnen zij beter mensen in de eigen omgeving ervoor uitnodigen. De ervaring wijst namelijk uit dat dit de meest effectieve manier van het werven van deelnemers is. In de derde plaats heeft het cursusmateriaal ook voor gemeenteleden nog veel te bieden. Hoewel bedoeld voor beginners, is het bepaald niet simpel. Er valt ook voor volwassen christenen nog veel te leren. Praktische voorbereidingen Data Wanneer u besloten hebt om een Alpha-cursus te gaan geven, moet u de data vaststellen. Het is hierbij belangrijk dat het om tien opeenvolgende weken gaat. Juist omdat het groepsproces zo belangrijk is, is het echt van cruciaal belang om wekelijks bij elkaar te komen. Deelnemers zullen makkelijker verstek laten gaan als het bijvoorbeeld om de week is. Ook is dan waarschijnlijk de inhoud van de vorige avond steeds te ver weggezakt. Hoewel het aanvankelijk voor zowel teamleden als deelnemers een hoge drempel lijkt, wordt het intensieve groepsproces vrijwel altijd als zeer positief ervaren. Bijkomend voordeel is ook dat het een overzichtelijke periode is. Mensen hoeven zich bijvoorbeeld niet voor een heel seizoen vast te leggen. Om tien opeenvolgende weken te kunnen inplannen, zijn waarschijnlijk de perioden september-november, januari-maart of april-juni het beste, omdat er dan geen onderbreking door feestdagen is. Het is zeer aan te bevelen om bij het plannen al in gedachten te hebben, wanneer u de daarop volgende Alpha-cursus wilt geven. De eerste cursus is vaak het moeilijkst 14 Het organiseren van een Alpha-cursus

15 om te geven. Daarom is het verstandig om van tevoren af te spreken dat u de Alphacursus een aantal keren gaat doen. Hierdoor krijgt u zelf de gelegenheid om erin te komen en raakt Alpha ook ingeburgerd in de gemeente. Ideaal is het als er na verloop van tijd drie vaste Alpha-cursussen per seizoen draaien (bijvoorbeeld één in het najaar en twee in het voorjaar). Alpha wordt dan als het ware een vaste instroomroute in de gemeente. Plaats Vervolgens komt de vraag aan de orde: waar gaat u de Alpha-cursus geven? Als de groep klein is, is het het beste om dit in een (grote) huiskamer te doen. Dit maakt het eenvoudig om een warme, verwelkomende sfeer te scheppen. Ook met het serveren van een maaltijd kan dit handig zijn. Als de groep te groot is voor een huiskamer en er naar een grotere ruimte moet worden omgezien, is het belangrijk om een gezellige, sfeervolle ruimte te kiezen. De deelnemers zullen het merken als er veel zorg is besteed aan het verwelkomen. Tenslotte is het van belang dat de locatie tijdens de hele cursus hetzelfde is. Zorg dat er voldoende bijbels aanwezig zijn, bij voorkeur in een eenvoudige vertaling. Publiciteit Het uitnodigen van de deelnemers kan verreweg het beste worden gedaan door gemeenteleden in hun eigen vrienden- en bekendenkring (buren, collega s, enz.). Onderzoek heeft aangetoond dat persoonlijk contact in 80% van de gevallen de belangrijkste factor is in het toetreden van mensen tot de kerk/gemeente. Een uitnodigingsfolder is eigenlijk onmisbaar. Het beste kan deze persoonlijk worden verspreid. Bijvoorbeeld door gemeenteleden in hun eigen omgeving, door mensen die bezoekwerk doen, tijdens welkomstdiensten, tijdens doopgesprekken, enz. Als er open kinderclubs zijn, kunnen de ouders bijvoorbeeld worden uitgenodigd. Het kan een goed idee zijn om voorafgaand aan een Alpha-cursus een evangelisatiedienst of andere actie te organiseren, die als doel heeft zoveel mogelijk mensen uit te nodigen voor de Alpha-cursus. Ook de feestelijke afsluitingsavond van de vorige Alpha-cursus levert vaak deelnemers voor de volgende cursus op (sneeuwbaleffect). Op staan veel promotietips en materialen. Het organiseren van een Alpha-cursus 15

16 N.B Uitnodigingsfolders, flyers en andere promotiematerialen zijn bij de Alpha-bookshop ( te bestellen, waarop de plaatselijke informatie kan worden ingekopiëerd of geprint. De inleidingen In het Engelse materiaal worden de inleidingen talks genoemd. Dat is letterlijk vertaald: praatjes. Dit geeft aardig de sfeer weer waarin we moeten denken. De bedoeling is dat de inleiding een informeel verhaal is over het onderwerp van de avond. De inleiding kan het beste worden gehouden door iemand die wel vaker voor (kleine of grote) groepen een verhaal moet houden en dat op een ontspannen manier kan. Het grote voordeel van het Alpha-cursusmateriaal is dat de inleidingen beschikbaar zijn in het boek 'Een kwestie van leven.' De hoofdstukken van dat boek zijn de inleidingen van de Alpha-cursus. De volgorde is die van het 'Werkboek voor deelnemers'. Het eerste hoofdstuk van 'Een kwestie van leven' is namelijk bedoeld voor de feestelijke afsluitingsavond. De beste en eenvoudigste manier om een inleiding voor te bereiden is als volgt. Lees het betreffende hoofdstuk eerst een aantal keren door. Probeer het vervolgens in eigen woorden na te vertellen en op te schrijven. Werk daarbij puntsgewijs aan de hand van de gegeven structuur in het Werkboek voor deelnemers. Probeer ieder punt zo helder mogelijk toe te lichten. De (vaak Engelse) voorbeelden kunnen daarbij worden vervangen door eigen voorbeelden, anecdotes en ervaringen. Houd wel de structuur van het Werkboek voor deelnemers aan. In het werkboek worden veel bijbelgedeelten genoemd. Het is vaak niet mogelijk om die allemaal te lezen of citeren. Selecteer dan de belangrijkste en moedig de deelnemers aan om de overige passages zelf thuis te lezen. Laat het geheel voorafgaan door een ijsbreker (grap, verhaaltje, ervaring, citaat o.i.d.). De eerste seconden zijn uiterst belangrijk. Zij bepalen de luisterhouding van de deelnemers. Besteed daar dus veel aandacht aan, zodat het verhaal vanaf het begin boeiend is. Sluit af met de belangrijkste conclusies. Zorg dat de inleiding beslist niet langer dan een half uur duurt (dit betekent vaak het inkorten van Nicky Gumbel s verhaal). 16 Het organiseren van een Alpha-cursus

17 Het Alpha-weekend Belangrijk in de Alpha-cursus is het weekend na de zesde of zevende avond. Tijdens dit weekend is er de gelegenheid om tot meer diepgang te komen in de onderlinge gesprekken en relaties. Ook komen tijdens het weekend de hoofdstukken over de Heilige Geest (en het laatste hoofdstuk) aan de orde. Het is prettig als dit in een rustige omgeving kan. Als mensen er even tussenuit zijn, geeft dat vaak extra ontspannenheid en openheid. Naast het inhoudelijke deel is er ook ruimte voor gezelligheid en ontspanning. En er is volop gelegenheid (veel meer dan tijdens de avonden) om één-op-één met mensen te praten. Het is dus het beste om een weekend (vrijdagavond tot zaterdagavond of vrijdagavond tot zondagmiddag) weg te gaan. Het zoeken naar een locatie die sfeervol en toch betaalbaar is, kan daarbij wel enige inzet vergen. In de toekomst hoopt Alphacursus Nederland op dit punt hulp te kunnen bieden (bijvoorbeeld in de vorm van een adressenlijst). Als het niet mogelijk is om een heel weekend weg te gaan, kan men er ook voor kiezen een weekendprogramma in de eigen woonplaats te hebben. Het is zelfs mogelijk om het onderwijs over de Heilige Geest op één zaterdag te doen. De feestelijke afsluitingsavond Aan het einde van de Alpha-cursus wordt een feestelijke afsluitingsavond georganiseerd. Dit kan een feestelijke maaltijd zijn of een barbeque of een tuinfeest. Voor deze avond kunnen deelnemers vrienden en bekenden uitnodigen. Tijdens de avond vertellen enkele deelnemers in het kort van hun ervaringen tijdens de Alphacursus. Iemand houdt een kort praatje over het eerste hoofdstuk van 'Een kwestie van leven : Is er meer? De gasten ontvangen een uitnodiging voor de volgende Alpha-cursus. Op deze wijze kan een sneeuwbal-effect ontstaan. Nazorg Wat gebeurt er met de deelnemers na de Alpha-cursus? Dit hangt er voor een deel van af wat er met hen gebeurd is tijdens de Alpha-cursus. Sommigen komen al tijdens de cursus tot de eerste stappen van geloof. Zij willen graag zo gauw mogelijk een vervolg op Alpha. Anderen zijn nog niet zo ver maar willen wel verder. Weer anderen vinden het na het volgen van de Alpha-cursus wel weer even Het organiseren van een Alpha-cursus 17

18 genoeg. Het is van groot belang om vóórdat de cursus is afgelopen een plan voor de nazorg te hebben. Dit moet op zijn minst uit drie onderdelen ontstaan. In de eerste plaats het onderhouden van persoonlijk contact met de deelnemers die dit willen. Op deze manier wordt een brug naar andere activiteiten van de gemeente gevormd. Bijvoorbeeld naar de kerkdiensten of andere meer laagdrempelige activiteiten: Heb je zin om een keer mee te gaan? Als mensen geen verder contact willen, moeten we hen echter niet verder achtervolgen. De Alpha-cursus is van het begin tot het eind gebaseerd op de principes van gastvrijheid en vrijblijvendheid. In de tweede plaats is het van belang dat er een doorstroommogelijkheid is, die specifiek is toegesneden op mensen die (aarzelend) de eerste stappen op de weg van het geloof willen zetten en daarin verder willen groeien. Dit kan bijvoorbeeld een discipelschapskring zijn. Soms zelfs een belijdeniscatechisatiegroep. In de derde plaats bestaat er vaak onder de deelnemers de behoefte om elkaar nog eens te zien. Dat kan in de vorm van een reünie. Als een groot deel van de groep verder wil, kan er ook worden gekozen voor een vervolgkring of bijvoorbeeld een maandelijkse ontmoetingsavond. De deelnemers hebben in het begin elkaars steun hard nodig. Het streven moet echter wel zijn om te komen tot zoveel mogelijk integratie met andere gemeenteleden. Het is een geweldig voorrecht om van tijd tot tijd te zien hoe zoekende, enigszins argwanende deelnemers in enkele maanden veranderen in actieve leden van het Lichaam van Christus! Als vervolg op de Alpha-cursus zijn er twee boeken en werkboeken verschenen. Het eerste is 'Een leven dat zin heeft'. Dat gaat over de Brief aan de christenen van Filippi. Het bestaat uit 9 hoofdstukken. Het andere boek is 'De uitdaging van een christelijke levensstijl'. Dit behandelt de Bergrede in 19 hoofdstukken. 18 Het organiseren van een Alpha-cursus

19

20 HANDLEIDING bij de Alpha-cursus De Alpha-cursus is een kennismakingscursus over het christelijk geloof. De cursus duurt 10 avonden (of morgens) en een hele dag of een weekend. In een goede en open sfeer kunnen belangstellenden zelf ontdekken wat het betekent om christen te zijn. Iedere cursus begint met een gezamenlijke maaltijd, gevolgd door een inleiding. In kleine groepjes wordt daarover nagepraat. Deze opzet heeft als voordeel dat er enerzijds duidelijke informatie wordt overgedragen en dat er anderzijds volop ruimte is voor onderling gesprek en ontmoeting. Deze handleiding is bedoeld voor degenen die een Alpha-cursus willen geven. In deze handleiding staan de uitgangspunten beschreven en is er informatie over wat er komt kijken bij het organiseren van een Alpha-cursus. Daarnaast bevat het gesprekstof voor drie voorbereidingsavonden van de Alpha-teams. Twee bijeenkomsten voor de cursus en één voordat de groep op weekend gaat. Naast deze handleiding raden wij u aan als voorbereiding op het geven van een cursus een Alpha-conferentie te volgen of een van de trainingsdagen. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij Alpha-cursus Nederland. Voor meer informatie over deze uitgave of de Alpha-cursus kunt u contact opnemen met: Alpha-cursus Nederland info@alpha-cursus.nl