5. SAMENVATTING. 5.1 Opzet en uitvoering
|
|
- Stefanie Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 5. SAMENVATTING In dit hoofdstuk wordt allereerst kort ingegaan op de opzet en uitvoering van het onderzoek naar oudkomers in de gemeente Hoogezand-Sappemeer. Vervolgens worden de conclusies van het onderzoek weergegeven, waarbij aandacht wordt besteed aan de dataverzameling, de belangrijkste bevindingen van elke afzonderlijke doelgroep en enkele algemene opmerkingen naar aanleiding van het onderzoek onder oudkomers in Hoogezand-Sappemeer. 5.1 Opzet en uitvoering In het kader van het formuleren van een uitvoeringsplan voor het oudkomersbeleid in de gemeente Hoogezand-Sappemeer heeft onderzoeks- en adviesbureau INTRAVAL medio 2001 de behoeften van de oudkomers zelf geïnventariseerd. Oudkomers zijn bewoners van allochtone herkomst die voor 1998 in Nederland zijn gekomen. Sinds medio 1998 de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) in werking is getreden, worden allochtone immigranten nieuwkomers genoemd. De twee centrale thema s die bij de totstandkoming van het beleid ten aanzien van oudkomers een rol spelen zijn de opvoeding van kinderen en het zoeken naar arbeid. Voor een goede besteding van de beschikbare middelen heeft de gemeente behoefte aan meer informatie over haar oudkomers en de problemen waarmee deze groep te maken heeft. Daarbij is in dit onderzoek eveneens aandacht besteed aan de behoeften en oplossingen die de groep oudkomers zelf aandraagt. Uit de registratiegegevens is gebleken dat de volgende vijf groepen oudkomers in Hoogezand-Sappemeer de grootste omvang hebben: Turken; Marokkanen; Surinamers; Antillianen/Arubanen; en voormalig Joegoslaven. Zij vormen dan ook de groepen die in het onderzoek centraal staan. Om de gewenste informatie te verkrijgen zijn diverse onderzoeksmethoden toegepast. Begonnen is met het verzamelen en bestuderen van bestaande informatie over de genoemde doelgroepen. Het gaat hierbij om registratiegegevens, rapporten, nota s, notities en dergelijke. Vervolgens zijn gesprekken gevoerd met zogenoemde sleutelinformanten. Het betreft medewerkers van instanties die zich met oudkomers bezighouden (Prisma, Humanitas) en vertegenwoordigers van de groepen oudkomers. Deze vertegenwoordigers kunnen op grond van hun functie of rol in de gemeenschap een beeld geven van een deel of de gehele groep waartoe zij behoren. Belangrijke aandachtspunten in de gesprekken zijn onder meer de achtergrondkenmerken van de groepen, de problemen waar tegenaan wordt gelopen en de hulpvragen. Verder zijn de wijze waarop de doelgroepen het best kunnen worden benaderd en de mogelijke medewerking van intermediairs en zelforganisaties aan het onderzoek besproken. De kern van het onderzoek vormen de gesprekken met de Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse/Arubaanse en voormalig Joegoslavische oudkomers. Voor het realiseren van een goede dwarsdoorsnede is gebruik gemaakt van een aselecte steekproef uit de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Om de leden van de doelgroepen te Samenvatting 47
2 kunnen benaderen is met behulp van de GBA een bestand gemaakt van alle inwoners in Hoogezand-Sappemeer die van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse/- Arubaanse en voormalig Joegoslavische herkomst zijn. Uit dit bestand zijn vervolgens de personen geselecteerd die voldoen aan de volgende criteria: voor 1998 in Nederland gevestigd; in 2001 ouder dan 18 jaar; niet ingeschreven bij de sociale dienst; bekend als werkzoekend, echter niet deelnemend aan speciale trajecten. Deze criteria zijn in overleg met de opdrachtgever en de gemeente tot stand gekomen. Hierbij is er vanuit gegaan dat werkzoekenden die een uitkering krijgen via de sociale dienst voldoende contacten hebben met instellingen en instanties, zodat hun (eventuele) problemen bekend zijn en er voldoende wordt ondernomen om deze problemen op te lossen. Bij alle groepen is dezelfde vragenlijst toegepast. In deze vragenlijst is aandacht besteed aan de volgende vier hoofdonderwerpen: achtergrond (sinds wanneer in Nederland/Hoogezand-Sappemeer, gezinssituatie, gezondheidssituatie en dergelijke); opvoeding (ouderschap, opvoeding van kinderen, rol culturen bij opvoeding, problemen bij opvoeding en dergelijke); arbeidssituatie (wel/geen werk, activiteiten en problemen bij vinden werk en dergelijke); integratie/participatie (taalvaardigheid, deelname aan maatschappelijke activiteiten, contacten met allerlei instanties; problemen bij integratie/participatie en dergelijke). Gedurende het onderzoek is gebruik gemaakt van zowel autochtone als allochtone interviewers. Bij oudkomers die de Nederlandse taal (nog) niet goed beheersen heeft het interview in hun moedertaal plaatsgevonden. Sommige oudkomers hebben het, onafhankelijk van hun taalbeheersing, op prijs gesteld een interviewer te spreken die uit hun eigen land afkomstig is. Anderen vonden het juist prettig met een Nederlandse interviewer te spreken. Met deze wensen en voorkeuren is zo veel mogelijk rekening gehouden. De wijze van contactlegging met de respondenten heeft deels plaatsgevonden in overleg met sleutelinformanten en zelforganisaties. De daadwerkelijk benadering en afname van de interviews heeft echter vrijwel uitsluitend plaatsgevonden door de medewerkers van bureau INTRAVAL. Zowel de verenigingen, met uitzondering van het activiteitencentrum voor Surinamers en Antillianen, als de welzijnsinstelling (Prisma) hebben uiteindelijk weinig bijgedragen aan de dataverzameling. Voorafgaande aan het onderzoek is gepland met 60 tot 75 oudkomers te spreken (12 tot 15 per groep), waarvan in totaal ruim tien door Prisma zouden worden gedaan. Uiteindelijk zijn na veel inspanning 59 oudkomers door medewerkers van bureau INTRAVAL en drie oudkomers door een medewerker van Prisma geïnterviewd; 13 Turken, 12 Marokkanen, 11 Surinamers, 13 Antillianen/Arubanen en 13 voormalig Joegoslaven. 5.2 Conclusies Hieronder worden de conclusies van het onderzoek naar oudkomers in de gemeente Hoogezand-Sappemeer weergegeven. Hierbij wordt een onderverdeling gemaakt in conclusies met betrekking tot de dataverzameling, de bevindingen per groep oudkomers en enkele algemene opmerkingen. 48 INTRAVAL Oudkomers in Hoogezand-Sappemeer
3 Dataverzameling Bij de uitvoering van het onderzoek is gebleken dat de dataverzameling voornamelijk heeft plaatsgevonden door bureau INTRAVAL. Naast inzet van medewerkers van Prisma zou normaal gesproken kunnen worden verwacht dat bij het benaderen van de doelgroepen hulp kan worden verkregen van organisaties voor zelfhulp. Deze weg is in Hoogezand-Sappemeer moeizaam gebleken. Opvallend is daarnaast dat de beste methode om respondenten te werven is om (na het toesturen van een brief) aan de deur te komen en binnen te worden gelaten. Bij ruim de helft van de respondenten heeft het interview op deze wijze plaatsgevonden. Bij de overige respondenten heeft het interview plaatsgevonden na het, al of niet telefonisch, maken van een afspraak. Gedurende de dataverzameling is echter gebleken dat gemaakte afspraken niet altijd worden nagekomen door de oudkomers. Verder is gebleken dat niet alle oudkomers willen of hoeven te worden benaderd door interviewers die de eigen taal spreken. Nederlandse interviewers zijn minstens even succesvol gebleken in het benaderen van en een gesprek voeren met de respondenten. Al met al kan worden gezegd dat de medewerking van de Surinamers onder de oudkomers het makkelijkst is verlopen. De Surinamers hebben duidelijk aangegeven het onderzoek op prijs te stellen, hoewel zij tegelijkertijd de minste problemen lijken te ervaren met het leven in Hoogezand-Sappemeer. De voormalig Joegoslaven, Marokkanen en Antillianen/Arubanen hebben meer moeite getoond met de medewerking aan het onderzoek. Zij lijken wantrouwend te staan tegenover het verstrekken van persoonlijke gegevens en de rol van de gemeente in het onderzoek. Als gevolg van de steekproefcriteria zijn twee groepen in het onderzoek onderbelicht gebleven: werkzoekenden met een uitkering van de sociale dienst en jongeren onder de 18 jaar. De reden waarom oudkomers met een uitkering van de sociale dienst niet zijn opgenomen in het onderzoek is dat vooraf door de opdrachtgever en de gemeente is verondersteld dat van deze personen voldoende gegevens beschikbaar zijn. Bovendien is aangenomen dat er via de contacten met de sociale dienst en het arbeidsbureau activiteiten worden ondernomen om hen te helpen. Gedurende het onderzoek is echter gebleken dat deze veronderstelling onterecht is. Uit de gesprekken met zowel sleutelinformanten als respondenten is naar voren gekomen dat uitkeringsgerechtigden veelal een geïsoleerde positie hebben en dat voor een groot deel weinig tot geen activiteiten worden ondernomen. Daarbij komt dat het percentage werklozen onder de vijf groepen oudkomers aanzienlijk hoger is dan bij de autochtone inwoners van Hoogezand- Sappemeer. Onder de vijf primaire groepen oudkomers is gemiddeld ruim 31% werkloos tegenover gemiddeld ruim 10% van de autochtone bewoners. Het lijkt dan ook zeker raadzaam deze groep onder de oudkomers alsnog nader te onderzoeken. Dit geldt eveneens voor de jongeren onder de oudkomers. Uit de informatie die tijdens het onderzoek is verzameld blijkt dat jongeren een speciale groep vormen. Als gevolg van een veelal lage opleiding en de cultuurverschillen tussen de thuissituatie en de situatie op school en op straat lijkt een deel van deze groep in moeilijkheden te komen. Deze signalen zijn echter niet bij de jongeren zelf onderzocht, zodat hun beleving van de situatie niet kan worden weergegeven. Overigens dient hierbij tevens te worden opgemerkt dat uit de registratiegegevens is gebleken dat het percentage jongeren onder de 20 jaar bij de vijf groepen oudkomers 10 tot 30% hoger is dan bij de autochtone bevolking. Samenvatting 49
4 Vijf primaire groepen oudkomers Hieronder worden de belangrijkste conclusies per groep oudkomers besproken. Achtereenvolgens komen aan bod de Turken, de Marokkanen, de Surinamers, de Antillianen/Arubanen en de voormalig Joegoslaven. Turken De indruk bestaat dat de integratie van Turkse vrouwen momenteel makkelijker lijkt te verlopen dan die van Turkse mannen. Vrouwen zijn actief in het benaderen van vrouwen uit de Turkse gemeenschap en het organiseren van maatschappelijke activiteiten. Daarnaast is het bereik van scholen onder Turkse moeders groter dan bij Turkse vaders. Vooral de eerste generatie Turkse mannen komt wel regelmatig bij elkaar, met name in het gebouw van de Turkse vereniging, maar vaak gaat het hierbij om het drinken van koffie en kaarten. Deze activiteiten hebben niet het doel bij te dragen aan een verdere integratie in de Nederlandse samenleving. Hierbij moet wel worden geconstateerd dat de Turkse vereniging op zich een waardevolle functie vervult, vooral voor de (oudere) Turkse mannen. Er wordt onderling gepraat over problemen, zieken worden bezocht, er wordt geholpen bij het invullen van formulieren en het lezen van brieven. Ook wordt er bijstand geboden aan gezinnen waarvan een familielid is overleden. Overigens bezoekt de helft van de respondenten de vereniging regelmatig tot vaak. Een meerderheid van de respondenten ervaart wel eens moeilijkheden in de opvoeding van de kinderen. Soms leiden de verschillen tussen de wijze waarop kinderen op school en op straat leven en de thuissituatie tot spanningen. Ook binnenshuis bestaan er verschillen tussen de opvattingen van de ouders en inwonende groot- of schoonouders van de respondenten. Daarbij wordt door sommige moeders aangegeven dat ze hun kinderen niet kunnen helpen bij het maken van huiswerk omdat ze zelf de Nederlandse taal onvoldoende machtig zijn. Overigens lijken de verschillen tussen de opvoeding van dochters en zonen de afgelopen jaren te zijn verminderd. Dochters kunnen tegenwoordig bijvoorbeeld steeds vaker meedoen aan gymnastieklessen, zwemmen en schoolreisjes in vergelijking met een aantal jaren geleden. Zonen hebben vrijwel altijd al aan dergelijke activiteiten kunnen deelnemen. Verder komen uit de gesprekken met de respondenten de volgende opvallende bevindingen naar voren. De helft van de respondenten geeft aan in een slechte gezondheid te verkeren. Eveneens de helft van de respondenten heeft vooralsnog de intentie om in de toekomst terug te keren naar Turkije. De meerderheid van de respondenten verleent financiële steun aan familieleden die in Turkije woonachtig zijn. De helft van de respondenten beheerst de Nederlandse taal matig tot slecht. Een derde van de respondenten krijgt hulp van familieleden of de Turkse vereniging bij contacten met diverse instanties en instellingen. Marokkanen Uit de gesprekken met Marokkaanse sleutelinformanten en respondenten is gebleken dat de Marokkaanse vereniging slechts een deel van de Marokkaanse gemeenschap bereikt. Dit wordt door een aantal betreurd. De functie van de vereniging zou verder kunnen worden uitgebouwd. De suggestie wordt dan ook gedaan om de vereniging door te lichten, de huidige doelstellingen te toetsen en deze doelstellingen eventueel uit te breiden. 50 INTRAVAL Oudkomers in Hoogezand-Sappemeer
5 Daarbij wordt opgemerkt dat er een aparte voorziening voor Marokkaanse jongeren zou moeten komen. Jongeren hebben momenteel geen plaats binnen de bestaande vereniging, terwijl het aandeel van jongeren onder de 20 jaar binnen de Marokkaanse bevolking 51% bedraagt. Een vereniging voor jongeren zou niet alleen dienst moeten doen als ontmoetingsplek, maar ook om voorlichtingen en huiswerkbegeleiding te geven. Het achterliggende idee hierbij is dat Marokkaanse jongeren zich (nog) te weinig bewust zijn van het belang van een goede opleiding. Uit de gesprekken is verder gebleken dat de onderlinge sociale controle en druk binnen de Marokkaanse gemeenschap vrij groot is. Problemen en afwijkingen van de Marokkaanse gewoonten en tradities worden veroordeeld door de Marokkaanse gemeenschap. Dergelijke veroordelingen worden zoveel mogelijk vermeden. Met name het gedrag van meisjes wordt goed in de gaten gehouden. Veel Marokkanen geven overigens aan dat hun leefstijl niet zozeer als typisch Marokkaans moet worden gezien, maar veel meer als uiting van het islamitische geloof. Aansluitend hierop kan worden gezegd dat veel Marokkaanse vrouwen een hoofddoek dragen. Voor enkelen die op zoek zijn naar een baan levert dit een probleem op. Werkgevers stellen het dragen van een hoofddoek vaak niet op prijs, terwijl de vrouwen het dragen van een hoofddoek niet willen opgeven. Verdere opvallende aspecten die uit de gesprekken naar voren komen zijn de vaak grote leeftijdverschillen tussen Marokkaanse huwelijkspartners (de leeftijd van de partner verschilt bij de helft van de respondenten minstens 15 jaar) en het ontbreken van de intentie bij een grote meerderheid van de respondenten om in de toekomst terug te keren naar Marokko. Daarnaast geeft een derde van de respondenten aan dat ze zich matig tot slecht kunnen redden met de Nederlandse taal. Surinamers Met de Surinaamse oudkomers waarmee is gesproken lijkt het relatief goed te gaan. Zij zijn goed geïntegreerd in de Nederlandse samenleving, ondervinden weinig problemen op het gebied van de taal en het vinden van werk. Zij geven dan ook aan dat er op zich voldoende mogelijkheden zijn om werk te vinden, maar wijzen er wel op dat de jeugd nog steeds moet worden gewezen op het belang van een goede opleiding. Uit de registratiegegevens blijkt dat, hoewel het werkloosheidspercentage onder de Surinamers het laagst is van de vijf groepen, het opleidingsniveau van ruim 90% op LBO- of lager niveau ligt. Het stimuleren van de kinderen tot het volgen van een goede opleiding is vaak moeilijk. Ouders ervaren problemen met de opstandigheid en ongehoorzaamheid van de kinderen en hebben zelf vaak ook geen goede opleiding genoten. Het blijkt voor een aantal ouders met name moeilijk te zijn om de Surinaamse gebruiken omtrent respect voor ouderen over te brengen op de kinderen. Hierbij wordt overigens zelden hulp van buitenstaanders ingeroepen; problemen worden binnenshuis of met familie besproken. De hulpbehoeften van de Surinaamse respondenten zijn zeer gering. Wel wordt opgemerkt dat sommige instanties verzoeken van allochtonen c.q. Surinamers niet altijd serieus nemen. Hoewel de taalbeheersing van de Surinamers goed is, blijven ze voor autochtone medewerkers alleen al aan de stem herkenbaar als allochtoon. De wijze waarop (telefonische) gesprekken worden gevoerd, wordt vervolgens door sommige Surinamers als vervelend ervaren. Daarnaast wordt opgemerkt dat een persoonlijke benadering en het eventueel thuis opzoeken van met name oudere Surinamers door instanties een beter resultaat opleveren bij het achterhalen en oplossen van eventuele problemen. Samenvatting 51
6 Opvallend kenmerk van de Surinaamse respondenten is verder dat een grote meerderheid geen intentie heeft ooit terug te keren naar Suriname. Daarbij is in vergelijking met de overige groepen de frequentie waarmee het vaderland in vakanties wordt bezocht zeer laag. Antillianen/Arubanen De Antilliaanse en Arubaanse oudkomers blijken gedurende het onderzoek moeilijk benaderbaar. Veel potentiële respondenten hebben geen interesse in medewerking aan het onderzoek. Dit houdt verband met de eigenschap van Antillianen/Arubanen om persoonlijke gegevens en eventuele problemen voor zichzelf te houden, zo is uit het onderzoek gebleken. De leden van de Antilliaanse gemeenschap leven op zichzelf, geven niet gauw toe dat er sprake is van problemen en bespreken eventuele problemen alleen met een beperkt aantal vertrouwelingen. Deze houding impliceert een persoonlijke, actieve en tactische benadering van de Antilliaanse gemeenschap bij het achterhalen en oplossen van problemen. Eén van deze problemen, hoewel het onder de respondenten zelf niet is vastgesteld, is dat geïnterviewden aangeven dat financiële moeilijkheden vaak voorkomen binnen de Antilliaanse gemeenschap. Ook wordt speciale aandacht gevraagd voor alleenstaande moeders. Onder de respondenten bevinden zich relatief veel alleenstaande ouders. Dit blijkt eveneens uit de registratiegegevens: bijna een derde van de Antillianen en Arubanen leeft in een eenouder huishouden. Daarnaast wordt door veel respondenten opgemerkt dat ten onrechte wordt verondersteld dat Antillianen en Arubanen een goede beheersing van de Nederlandse taal hebben. Het onderwijs op de Antillen en Aruba wordt slechts voor een deel in het Nederlands gegeven. Daarbij heeft de wijze waarop het Nederlands wordt geleerd tot gevolg dat Antillianen en Arubanen het Nederlands vaak letterlijk opvatten. Hierdoor, en door het feit dat Nederlanders er vanuit gaan dat Antillianen het Nederlands wel machtig zijn, ontstaan vaak communicatieproblemen. Een ander gevolg van de taalproblemen is dat Antillianen en Arubanen zich nauwelijks ontwikkelen op de arbeidsmarkt. Hoewel de meeste Antillianen liever geen uitkering ontvangen in verband met de daarbij behorende controles, vinden zij niet altijd een baan. Degenen die wel werken zijn vaak werkzaam in de productiesector of doen schoonmaakwerk, waarbij weinig eisen aan communicatieve vaardigheden worden gesteld. Voormalig Joegoslaven Onder de voormalig Joegoslaven dient een duidelijk onderscheid te worden aangebracht tussen oudkomers die als gastarbeider naar Nederland zijn gekomen en oorlogsvluchtelingen. De gastarbeiders vormen de kleinste groep en zijn in de jaren zeventig en tachtig naar Nederland gekomen. De oorlogsvluchtelingen hebben zich in de jaren negentig met een totaal andere reden in Nederland gevestigd dan de gastarbeiders. Onder de respondenten bevinden zich relatief veel oorlogsvluchtelingen. Zij lijken, vergeleken met de overige oudkomers, het minst positief over de gemeente Hoogezand- Sappemeer. De reden hiervoor ligt voornamelijk in het feit dat ze weinig opvang en hulp hebben ervaren na binnenkomst in de gemeente. Zij wijzen er op dat zij momenteel weinig hulpbehoeften meer hebben, maar dat vooral de nieuwkomers onder de voormalig Joegoslaven assistentie nodig bij het dagelijks leven in Nederland. Zij hebben behoefte aan uitleg over de hier geldende regels en gewoonten. 52 INTRAVAL Oudkomers in Hoogezand-Sappemeer
7 Hiertoe zijn Joegoslavisch sprekende intermediairs nodig, maar ook een eigen ruimte of vereniging zou kunnen bijdragen aan de integratie van de voormalig Joegoslaven. Het voordeel van een dergelijke voorziening is dat er groepsgewijze voorlichtingen kunnen worden gegeven en ervaringen kunnen worden uitgewisseld. Opvallend is dat er sprake is van een hoog werkloosheidspercentage binnen de Joegoslavische gemeenschap, terwijl het opleidingsniveau relatief hoog is. Dit wordt deels veroorzaakt door het nog niet in het bezit zijn van een definitieve verblijfsvergunning of Nederlands paspoort. Daarnaast wordt door respondenten opgemerkt dat uitkeringsgerechtigden niet gestimuleerd en geholpen worden bij het vinden Uit van de gesprekken werk. blijkt verder dat, meer dan bij de overige oudkomers, veel directe familieleden van de voormalig Joegoslaven woonachtig zijn in voormalig Joegoslavië. Daarnaast is de helft van de respondenten van plan om in de toekomst terug te keren naar voormalig Joegoslavië. Voorwaarde hierbij is wel dat kinderen hier een zelfstandig bestaan hebben opgebouwd of dat een eventuele toekomst in voormalig Joegoslavië ook voor de kinderen zeker is gesteld. Algemene opmerkingen Hieronder worden enkele algemene opmerkingen geplaatst over de onderwerpen die in het onderzoek centraal hebben gestaan, te weten taalbeheersing, opvoeding en werksituatie. Afgesloten wordt met enkele overige aandachtspunten. Taalbeheersing Uit het onderzoek onder de oudkomers is gebleken dat de taalbeheersing van met name de eerste generatie Turken en Marokkanen matig tot slecht is. Daarbij geven enkelen aan dat zij geen concrete plannen hebben om het Nederlands beter te leren beheersen. De mening van en over de eerste generaties is dat het voor hen weinig zinvol is om nog Nederlands te leren, mede gezien het feit dat velen analfabeet zijn. De beperkte beheersing van de Nederlandse taal uit zich in de afhankelijkheid van familieleden of buren bij contacten met instanties, het lezen van brieven, het invullen van formulieren en het kunnen begeleiden van het huiswerk van (klein)kinderen. Om het aanbod van Nederlandse taalcursussen aantrekkelijker te maken en de intentie om het Nederlands te verbeteren om te laten zetten in een daadwerkelijke deelname aan Nederlandse lessen, zou het huidige aanbod op het gebied van Nederlandse lessen moeten worden aangepast, met name in de richting van conversatievaardigheden. Bij het huidige aanbod van Nederlandse lessen ondervinden moeders specifieke drempels. Moeders hebben weinig gelegenheid om deel te nemen aan taalcursussen omdat het huishouden en de opvoeding van kinderen veel tijd kost. Daarbij vallen de lessen niet altijd binnen de schooltijden van de kinderen zodat oppas nodig is. Enkelen zijn daarnaast van mening dat ze de kinderen zelf willen opvangen, zodat het geen optie is een oppas in te schakelen. Bovendien vindt de cursus Nederlands momenteel plaats in Sappemeer, een locatie die ver is verwijderd van de woonbuurten waar de meeste oudkomers wonen. Een bijkomend aandachtspunt op het gebied van de taalbeheersing is dat in werksituaties door werknemers onderling vaak in een Gronings dialect wordt gesproken. Vooral de oudkomers die het Nederlands niet helemaal machtig zijn, zijn niet of nauwelijks in staat om het Gronings te verstaan en te spreken. Hierbij dient echter ook te worden vermeld dat sommige oudkomers in Hoogezand-Sappemeer zijn opgegroeid en zelf met een Gronings accent spreken en het dialect wel verstaan. Samenvatting 53
8 54 INTRAVAL Oudkomers in Hoogezand-Sappemeer
9 Opvoeding Een belangrijk aspect binnen de opvoedingssituatie is dat er veel wordt gevergd van het aanpassingsvermogen van de kinderen onder de oudkomers. Kinderen krijgen vaak erg tegenstrijdige indrukken: de (culturele) normen en waarden die thuis gelden verschillen aanzienlijk van die op school en op straat. Ook voor de ouders is het soms moeilijk om hiermee om te gaan. Dit is een aspect waarvoor geen directe oplossing is te vinden. Sommige respondenten geven aan dat naarmate de jaren verstrijken deze problemen zullen verdwijnen. Wanneer de tweede, maar met name de derde generatie volwassen is geworden en het leven verder heeft opgebouwd in Nederland, zullen de culturele verschillen een veel kleinere rol spellen. Tot die tijd is het echter wel belangrijk rekening te houden met de processen die gaande zijn, vooral de tegenstrijdige indrukken die kinderen van oudkomers (maar ook nieuwkomers) opdoen en de wrijvingen die dit oplevert binnen de gezinnen. Een ander aandachtspunt is dat allochtone ouders vaak (te) veel verwachten van de Nederlandse leerkrachten. In het land van herkomst vervult een leerkracht een machtige en invloedrijke positie bij de opvoeding van kinderen gedurende de schooltijden. Nederlandse leerkrachten zijn wat dat betreft terughoudender en minder invloedrijk. Daarnaast is het Nederlandse schoolsysteem voor veel ouders onbekend. Hiermee wordt niet alleen de wijze waarop de scholen functioneren bedoeld, maar ook de mogelijkheden voor vervolgonderwijs en het belang van een goede opleiding. Ouders leggen zich vaak makkelijk neer bij de beslissingen omtrent de vervolgopleiding van hun kinderen, omdat ze zich niet bewust zijn van de diverse mogelijkheden. Daarbij komt het voor dat kinderen door hun taalachterstand minder kansen krijgen voor het volgen van een goede opleiding. Werksituatie Oudkomers betreuren het vaak dat ze, wanneer er sprake is van een taalachterstand, weinig kansen op de arbeidsmarkt krijgen. Zij pleiten er voor dat het arbeidsbureau, uitzendbureaus en werkgevers niet te veel nadruk moeten leggen op het criterium taalbeheersing bij het aannemen van personeel. De mening van de oudkomers is dat juist op de werkplek de taal verder kan worden geleerd. Capaciteiten, inzet en motivatie zijn volgens hen even belangrijk om een functie goed uit te oefenen. Hiernaar wordt volgens hen te weinig gekeken door potentiële werkgevers. Overigens geldt dit niet zo zeer voor de eerste generatie oudkomers, zij kwamen naar Nederland als gastarbeider en verrichtten voornamelijk productiewerk waarbij een goede communicatie nauwelijks een rol heeft gespeeld. Hierbij wordt tevens opgemerkt dat de deelname aan het arbeidsproces een verdere integratie in de samenleving bevordert. Zowel de eerste als de tweede generatie oudkomers leert veel over de Nederlandse samenleving op de werkplek, Nederlandse collega s worden vrienden en staan de oudkomers zo nodig bij in geval van problemen. Uit enkele gesprekken blijkt verder dat de uitkering van de sociale dienst te hoog wordt gevonden; veel jonge werklozen worden hierdoor niet gestimuleerd om te gaan werken. Vaak is het in het land van herkomst noodzakelijk voor het normale levensonderhoud om een baan te hebben. In Nederland redt men zich makkelijker met behulp van het hier geldende uitkeringssysteem. Verder lijkt het er op dat met name de allochtone werknemers slachtoffer worden van de regels omtrent tijdelijke en vaste contracten. Veel oudkomers geven aan dat ze steeds kortdurende contracten krijgen welke niet worden verlengd in verband met de (aangepaste) arbeidswetgeving. Samenvatting 55
10 Tenslotte wordt door veel respondenten opgemerkt dat het arbeidsbureau weinig tot geen activiteiten onderneemt om de werkzoekende oudkomers te helpen bij het vinden van werk. Na inschrijving wordt vaak niets meer van het arbeidsbureau vernomen, tenzij de werkzoekenden zelf het initiatief nemen om medewerkers van het arbeidsbureau dagelijks of wekelijks te benaderen. Overige aandachtspunten Een aspect dat zeker aandacht verdient is de vraag waar oudkomers naar toe kunnen gaan wanneer zij bejaard zijn. Van oudsher is het bij alle vijf primaire groepen oudkomers gebruikelijk dat kinderen hun ouders in huis te nemen wanneer deze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Deze kinderen zijn inmiddels echter meer gericht op de Nederlandse manier van leven, zij zijn meer gesteld geraakt op hun privacy en vinden het niet meer vanzelfsprekend om hun ouders in huis te nemen. Daar komt bij dat de Nederlandse huizenbouw geen rekening houdt met grote gezinnen waarbij drie generaties bij elkaar in kunnen wonen. Daarnaast is voor veel oudere oudkomers het systeem van bejaarden- en verzorgingstehuizen niet goed bekend. Bovendien zijn ze bang dat deze tehuizen niet zijn ingericht op islamitische of overige culturele gewoonten. Hoewel een aantal oudkomers heeft aangegeven wellicht terug te keren naar het land van herkomst, zal dit lang niet voor allen werkelijkheid worden. Al met al is het duidelijk dat er aandacht zou moeten worden besteed aan de bejaardenzorg voor oudkomers. Een positieve constatering is dat vrijwel alle respondenten van alle vijf primaire groepen oudkomers aangeven dat zij een goed contact hebben met de buren en buurtgenoten. Voor een groot aantal betreffen dit buren van allerlei nationaliteiten, waaronder Nederlandse. Daarnaast zijn veel respondenten van mening dat ze redelijk tot goed geïntegreerd zijn in de Nederlandse samenleving. Hoewel het moeilijk is om hier objectieve maatstaven voor te hanteren, is het bemoedigend om te weten dat de oudkomers zich over het algemeen thuis voelen in Nederland en de gemeente Hoogezand- Sappemeer. 56 INTRAVAL Oudkomers in Hoogezand-Sappemeer
Alleenstaande moeders op de arbeidsmarkt
s op de arbeidsmarkt Moniek Coumans De arbeidsdeelname van alleenstaande moeders is lager dan die van moeders met een partner. Dit verschil hangt voor een belangrijk deel samen met een oververtegenwoordiging
Nadere informatie12. Vaak een uitkering
12. Vaak een uitkering Eind 2001 hadden niet-westerse allochtonen naar verhouding 2,5 maal zo vaak een uitkering als autochtonen. De toename van de WW-uitkeringen in 2002 was bij niet-westerse allochtonen
Nadere informatieBijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele integratie Sandra Beekhoven (SCP) en Jaco Dagevos (SCP)
Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Bijlagen bij hoofdstuk 7 Sociaal-culturele
Nadere informatie10. Veel ouderen in de bijstand
10. Veel ouderen in de bijstand Niet-westerse allochtonen ontvangen 2,5 keer zo vaak een uitkering als autochtonen. Ze hebben het vaakst een bijstandsuitkering. Verder was eind 2002 bijna de helft van
Nadere informatie10. Banen met subsidie
10. Banen met subsidie Eind 2002 namen er 178 duizend personen deel aan een van de regelingen voor gesubsidieerd werk. Meer dan eenzesde van deze splaatsen werd door niet-westerse allochtonen bezet. Ze
Nadere informatieLangdurige werkloosheid in Nederland
Langdurige werkloosheid in Nederland Robert de Vries In 25 waren er 483 duizend werklozen. Hiervan waren er 23 duizend 42 procent langdurig werkloos. Langdurige werkloosheid komt vooral voor bij ouderen.
Nadere informatieArbeidsdeelname van paren
Arbeidsdeelname van paren Johan van der Valk De combinatie van een voltijdbaan met een is het meest populair bij paren, met name bij paren boven de dertig. Ruim 4 procent van de paren combineerde in 24
Nadere informatieThuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen
Thuis voelen in Nederland: stedelijke verschillen bij allochtonen Jeroen Nieuweboer Allochtonen in, en voelen zich minder thuis in Nederland dan allochtonen elders in Nederland. Marokkanen, Antillianen
Nadere informatieFORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009
FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)
Nadere informatie5. CONCLUSIES ONDERZOEK
5. CONCLUSIES ONDERZOEK In dit hoofdstuk worden de conclusies van het onderzoek gepresenteerd. Achtereenvolgens worden de definitie van het begrip risicojongeren, de profielen en de registraties besproken.
Nadere informatieSteeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs
Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatie8. Werken en werkloos zijn
8. Werken en werkloos zijn In 22 is de arbeidsdeelname van allochtonen niet meer verder gestegen. Onder autochtonen is het aantal personen met werk nog wel licht toegenomen. De arbeidsdeelname onder Surinamers,
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid niet-westerse allochtonen nauwelijks toegenomen in 2005
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB06-015 13 februari 2006 9.30 uur Werkloosheid niet-westerse allochtonen nauwelijks toegenomen in 2005 In 2005 is de werkloosheid onder niet-westerse allochtonen
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieSamenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder autochtone Nederlanders
Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder autochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder autochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieGemeente Boxmeer. Nummer: AAN de Raad van de gemeente Boxmeer. Boxmeer, 28 oktober 2008
Gemeente Boxmeer Onderwerp: Het nieuwe integratiebeleid van de gemeente Boxmeer, zoals is beschreven in de 'Integratienota gemeente Boxmeer'. Inclusief de reacties naar aanleiding van het inspraaktraject.
Nadere informatieSterke toename alleenstaande moeders onder allochtonen
Carel Harmsen en Joop Garssen Terwijl het aantal huishoudens met kinderen in de afgelopen vijf jaar vrijwel constant bleef, is het aantal eenouderhuishoudens sterk toegenomen. Vooral onder Turken en Marokkanen
Nadere informatieFactsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland
Factsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland Onderwijs Het aandeel in de bevolking van 15 tot 64 jaar dat het onderwijs reeds heeft verlaten en hun onderwijscarrière
Nadere informatieArtikelen. Overwerken in Nederland. Ingrid Beckers en Clemens Siermann
Overwerken in Nederland Ingrid Beckers en Clemens Siermann In 4 werkte 37 procent de werknemers in Nederland regelmatig over. Bijna een derde het overwerk is onbetaald. Overwerk komt het meeste voor onder
Nadere informatieCultuurparticipatie in Dordrecht.
Cultuurparticipatie in Dordrecht. Bas Hoeing CMV 2 09018387 Inhoudsopgave: Aanleiding Blz. 3 Het probleem Blz. 3 De opdrachtgever Blz. 3 Vraagstelling Blz. 4 Deelvragen Blz. 4 Aanpak Blz. 4 Definities
Nadere informatieKenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet
Publicatiedatum CBS-website: 16 juli 2007 Kenmerken van wanbetalers zorgverzekeringswet Centraal Bureau voor de Statistiek Samenvatting Op 1 januari 2006 is de nieuwe Zorgverzekeringswet inwerking getreden,
Nadere informatie2. De niet-westerse derde generatie
2. De niet-westerse derde generatie Op 1 januari 23 woonden in Nederland tussen de 34 duizend en 36 duizend personen met ten minste één grootouder die in een niet-westers land is geboren. Dit is ruim eenderde
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming
Jaarrapport integratie 27 Jaco Dagevos en Mérove Gijsberts Sociaal en Cultureel Planbureau, november 27 Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Mérove Gijsberts en Miranda Vervoort B11.1 Aandeel
Nadere informatiePersonen met een uitkering naar huishoudsituatie
Personen met een uitkering naar huishoudsituatie Ton Ferber Ruim 1 miljoen personen van 15 tot 65 jaar ontvingen eind 29 een werkloosheids-, bijstands- of arbeidsongeschiktheidsuitkering. Gehuwden zonder
Nadere informatieNiet-westerse allochtonen behoren minder vaak tot de werkzame beroepsbevolking 1) Arbeidsdeelname niet-westerse allochtonen gedaald
7. Vaker werkloos In is de arbeidsdeelname van niet-westerse allochtonen gedaald. De arbeidsdeelname onder rs is relatief hoog, zes van de tien hebben een baan. Daarentegen werkten in slechts vier van
Nadere informatie4. Kans op echtscheiding
4. Kans op echtscheiding Niet-westerse allochtonen hebben een grotere kans op echtscheiding dan autochtonen. Tussen de verschillende groepen niet-westerse allochtonen bestaan in dit opzicht echter grote
Nadere informatieGebruik van kinderopvang
Gebruik van kinderopvang Saskia te Riele In zes van de tien gezinnen met kinderen onder de twaalf jaar hebben de ouders hun werk en de zorg voor hun kinderen zodanig georganiseerd dat er geen gebruik hoeft
Nadere informatieGemengd Amsterdam * in cijfers*
Gemengd Amsterdam * in cijfers* Tekst: Leen Sterckx voor LovingDay.NL Gegevens: O + S Amsterdam, bewerking Annika Smits Voor de viering van Loving Day 2014 op 12 juni a.s. in de Balie in Amsterdam, dat
Nadere informatieMaatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.
Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieMantelzorgers op de arbeidsmarkt
ers op de arbeidsmarkt Jannes de Vries en Francis van der Mooren Een op de tien 25- tot 65-jarigen verleent zorg aan hun partner, een kind of een ouder. Vrouwen en 45- tot 55-jarigen zorgen vaker voor
Nadere informatieFORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid,
FORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid, @ FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, september 29 Samenvatting De werkloosheid onder de 1 tot 2 jarige Nederlanders is in het 2 e kwartaal van 29 met
Nadere informatieVrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten
Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8
Nadere informatieUitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016
Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016 Inleiding Met de transities in het sociale domein in 2015 zijn de voorwaarden en criteria voor het verkrijgen van huishoudelijke hulp
Nadere informatieSociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014
in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als
Nadere informatieCohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen
Cohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen Mila van Huis De vruchtbaarheid van vrouwen van niet-westerse herkomst blijft convergeren naar het niveau van autochtone vrouwen. Het kindertal
Nadere informatieSamenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders
Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid niet-westerse allochtonen in 2008 licht gedaald
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB09-013 17 februari 2009 9.30 uur Werkloosheid niet-westerse allochtonen in 2008 licht gedaald Minder sterke daling werkloosheid niet-westerse allochtonen
Nadere informatieAchtergrond en thuissituatie. jongeren en het leefklimaat waarbinnen zij opgroeien.
De Jeugdpeiling is een instrument met als doel op systematische wijze ontwikkelingen en trends in riskante gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Hierbij is de aandacht gericht op gedrag met betrekking
Nadere informatieLangdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari
Nadere informatieProject Vadercentra: 1. Probleemstelling.
Project Vadercentra: 1. Probleemstelling. De SCP-studie Variatie in participatie naar achtergronden van de arbeidsdeelname van allochtone en autochtone vrouwen (september 1999) heeft uitgewezen dat niet
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Amsterdam over 2017
Gemeente Amsterdam Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 201 Factsheet maart 201 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald ten opzichte van 201. Van de.000 Amsterdamse
Nadere informatieMaatschappelijke participatie
7 Maatschappelijke participatie Amsterdammers kunnen op vele manieren maatschappelijk actief zijn. Zij kunnen actief zijn in een vereniging door daar bijvoorbeeld een cursus te volgen, zij kunnen zich
Nadere informatieZijn autochtonen en allochtonen tevreden met hun buurtbewoners?
Zijn autochtonen en allochtonen tevreden met hun? Martijn Souren en Harry Bierings Autochtonen voelen zich veel meer thuis bij de mensen in een autochtone buurt dan in een buurt met 5 procent of meer niet-westerse
Nadere informatieFLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner
FLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner Dit onderzoek is uitgevoerd door het Bonger Instituut voor Criminologie van de Universiteit
Nadere informatieszw0001052 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid s-gravenhage, 23 november 2000 Aanleiding
szw0001052 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid s-gravenhage, 23 november 2000 Aanleiding Naar aanleiding van vragen over de hoge arbeidsongeschiktheidspercentages
Nadere informatiePensioenaanspraken in beeld
Pensioenaanspraken in beeld Deel 2: aanspraken naar herkomst, sociaaleconomische categorie en type Deel 2: huishouden Elisabeth Eenkhoorn, Annelie Hakkenes-Tuinman en Marije van de Grift De pensioenopbouw
Nadere informatieJongeren op de arbeidsmarkt
Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding
Nadere informatieWeinig mensen sociaal aan de kant
Weinig mensen sociaal aan de kant Tevredenheid over de kwaliteit van relaties Hoge frequentie van contact met familie en vrienden Jongeren spreken of schrijven hun vrienden elke week 15 Drie op de tien
Nadere informatieKinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging
Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Respons thuiszorgorganisaties en GGD en In deden er tien thuiszorgorganisaties mee aan het, verspreid over heel Nederland. Uit de
Nadere informatieDemografische levensloop van jongeren na het uit huis gaan
Carel Harmsen en Liesbeth Steenhof In dit artikel wordt de levensloop gevolgd van jongeren die in 1995 het ouderlijk huis hebben verlaten. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen tussen herkomstgroeperingen.
Nadere informatiePersbericht. Maatschappelijke achterstand allochtonen is hardnekkig Jaarrapport Integratie EMBARGO tot dinsdag 20 septemper 2005, 15.
Sociaal en Cultureel Planbureau Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum Centraal Bureau voor de Statistiek Maatschappelijke achterstand allochtonen is hardnekkig Jaarrapport Integratie 2005
Nadere informatieDe integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker
Nadere informatieB en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp
B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015 Onderwerp Beantwoording van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid A. Van den Boogaard (PvdA) inzake Arbeidsparticipatie
Nadere informatieArtikelen. Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst
Artikelen Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst Martijn Souren en Jannes de Vries Onder laagopgeleide vrouwen is de bruto arbeidsparticipatie aanzienlijk
Nadere informatieResearchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University
LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG - CONCLUSIES Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS
Nadere informatieMonitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016
1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren
Nadere informatieHet geheel moet meer worden dan de som der delen
Bijlage 2. Het geheel moet meer worden dan de som der delen 26-08-09 1 Inleiding 3 Werkwijze 4 Resultaten ouders 5 De steekproef Uitkomsten gesloten vragen ouders Uitkomsten open vragen ouders Resultaten
Nadere informatieDe stem van ouders. succesvolle samenwerking. voor. Sardes Special
De stem van ouders voor succesvolle samenwerking Sardes Special Nummer 22 november 2017 Arline Spierenburg De Staat van de Ouder in het primair en voortgezet onderwijs In het voorjaar van 2017 voerde Ouders
Nadere informatieMeerdere keren zonder werk
Meerdere keren zonder werk Antoinette van Poeijer Ontvangers van een - of bijstandsuikering en ers worden gestimuleerd (weer) aan de slag te gaan. In veel gevallen is dat succesvol. Er zijn echter ook
Nadere informatieMaatschappelijke participatie
8 Maatschappelijke participatie Maatschappelijke participatie staat voor actief zijn in de maatschappij, en dit kan op veel verschillende manieren. Veel Amsterdammers zijn actief lid van een maatschappe
Nadere informatieHoe is de multiculturele samenleving ontstaan?
Hoe is de multiculturele samenleving ontstaan? Multicultureel Nederland: vanaf 100 jaar geleden tot nu Soms lijkt het of Nederland in korte tijd veranderd is van een monoculturele tot een multiculturele
Nadere informatieZorggebruik. 5.1 Inleiding. 5.2 Contact eerste lijn
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL in 2004. De gegevens mogen met bronvermelding (H van Lindert, M Droomers, GP Westert.. Een kwestie van verschil: verschillen in zelfgerapporteerde leefstijl, gezondheid
Nadere informatieDeelname van allochtonen aan de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) over 1e halfjaar 2001
Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Staven Centrum voor Beleidsstatistiek i.o. Postbus 4000 2270 JM Voorburg Deelname van allochtonen aan de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) over 1e halfjaar 2001
Nadere informatieSamenvatting. Achtergrond
Samenvatting Achtergrond Ongeveer 10% van de Nederlandse bevolking bestaat uit niet-westerse allochtonen. Hoewel dit een aanzienlijk deel van de bevolking betreft, weten we nog weinig van de wegen die
Nadere informatieHerintreders op de arbeidsmarkt
Herintreders op de arbeidsmarkt Sabine Lucassen Voor veel herintreders is het lang dat ze voor het laatst gewerkt hebben. Herintreders zijn vaak vrouwen in de leeftijd van 35 44 jaar en laag of middelbaar
Nadere informatieAllochtone Nederlanders thema 21
Allochtone Nederlanders thema 21 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres minke popma 07 June 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61049 Dit lesmateriaal is gemaakt
Nadere informatieMonitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015
1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015 Fact sheet juni 20 De werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald. Van de 3.00 Amsterdamse jongeren in de leeftijd van 15
Nadere informatieUitgevoerd in opdracht van de afdeling Beleid, dienst Sociale Zaken en Werk, gemeente Groningen
Meer of Minder Heden Verschillen tussen, en trends in, de verhouding allochtone en autochtone klanten van de dienst SOZAWE Alfons Klein Rouweler Ard Jan Leeferink Louis Polstra Uitgevoerd in opdracht van
Nadere informatieSamenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders
Samenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek. Dienstverlening team Werk en Inkomen, gemeente Olst-Wijhe
Klanttevredenheidsonderzoek Dienstverlening team Werk en Inkomen, gemeente Olst-Wijhe Aanleiding, methode en respons Aanleiding Gedurende de afgelopen jaren heeft de gemeente Olst-Wijhe meerdere onderzoeken
Nadere informatie2. Groei allochtone bevolking fors minder
2. Groei allochtone bevolking fors minder In 23 is het aantal niet-westerse allochtonen met 46 duizend personen toegenomen, 19 duizend minder dan een jaar eerder. De verminderde groei vond vooral plaats
Nadere informatieHoofdstuk 23 Discriminatie
Hoofdstuk 23 Discriminatie Samenvatting Van de zes voorgelegde vormen van discriminatie komt volgens Leidenaren discriminatie op basis van afkomst het meest voor en discriminatie op basis van sekse het
Nadere informatieHuiselijk Geweld in 's-hertogenbosch. Omvang, kenmerken en meldingen
Huiselijk Geweld in 's-hertogenbosch Omvang, kenmerken en meldingen O&S oktober 2003 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Samenvatting 1. Inleiding Plan Plan van van Aanpak Aanpak Huiselijk Geweld Geweld Inhoud
Nadere informatieV erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4162, pagina 596, 31 juli 1998 (datum)
Emancipatie en opleidingskeuze A uteur(s): Grip, A. de (auteur) Vlasblom, J.D. (auteur) Werkzaam bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. (auteur) Een
Nadere informatieFLEVOMONITOR 2006 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop, Susan Place, Marije Wouters & Dirk J. Korf
FLEVOMONITOR 2006 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop, Susan Place, Marije Wouters & Dirk J. Korf Dit onderzoek is uitgevoerd door het Bonger Instituut voor Criminologie van de Universiteit
Nadere informatieBruggenbouwers Linko ping, Zweden
Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet
Nadere informatieSamenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder autochtone Nederlanders
Samenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder autochtone Nederlanders Samenvatting 2-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder autochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieMantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen
Mantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen Martijn Souren Ongeveer 7 procent van de werknemers met een verleent zelf mantelzorg. Ze maken daar slechts in beperkte mate gebruik van aanvullende
Nadere informatiePersbericht. Niet-westerse allochtonen tweemaal zo vaak een uitkering. Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB01-187 24 augustus 2001 9.30 uur Niet-westerse tweemaal zo vaak een uitkering Eind 1999 ontvingen anderhalf miljoen mensen in Nederland een bijstands-,
Nadere informatieBijlagen Bouwend aan een toekomst in Nederland
Bijlagen Bouwend aan een toekomst in Nederland Pagina 1 van 24 Inhoud Bijlagen bij hoofdstuk 1 5 Bijlage B1.1 5 Bijlagen bij hoofdstuk 2 6 Figuur B2.1 6 Figuur B2.2 7 Figuur B2.3 8 Bijlagen bij hoofdstuk
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Amsterdam
Jeugdwerkloosheid Amsterdam 201-201 Factsheet maart 201 De afgelopen jaren heeft de gemeente Amsterdam fors ingezet op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Nu de aanpak jeugdwerkloosheid is afgelopen
Nadere informatieTOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN
TOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN 22 oktober Sinds 2011 meet Bureau O+S met een signaleringsinstrument de spanningen tussen bevolkingsgroepen in Amsterdamse buurten. De
Nadere informatieBuitenlandse arbeidskrachten en vraag en aanbod op de arbeidsmarkt van Curaçao.
Buitenlandse arbeidskrachten en vraag en aanbod op de arbeidsmarkt van Curaçao. Zaida Lake Inleiding Via de media zijn de laatste tijd discussies gaande omtrent de plaats die de buitenlandse arbeidskrachten
Nadere informatieOudere minima in Amsterdam en het gebruik van de AIO
Oudere minima in Amsterdam en het gebruik van de AIO In opdracht van: DWI Projectnummer: 13010 Anne Huizer Laure Michon Clemens Wenneker Jeroen Slot Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon 020
Nadere informatieOnderzoek postpartum depressie HvdM mei 2018
Onderzoek postpartum depressie HvdM mei 2018 Contact: Maaike Jongsma T: 050-3171777 E: maaikejongsma@kienonderzoek.nl Groningen / Haarlem W: www.kienonderzoek.nl twitter.com/panelwizardnl facebook.com/panelwizardnl
Nadere informatieAntwoorden Maatschappijleer Pluriforme samenleving
Antwoorden Maatschappijleer Pluriforme same Antwoorden door een scholier 2176 woorden 23 juni 2012 3,7 14 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 5a. foto 1 = rooms katholiek 5b. rooms katholiek
Nadere informatiemonitor Marokkaanse Nederlanders in Maassluis bijlage(n)
Raadsinformatiebrief (openbaar) gemeente Maassluis Aan de leden van de gemeenteraad in Maassluis Postbus 55 3140 AB Maassluis T 010-593 1931 E gemeente@maassluis.nl I www.maassluis.nl ons kenmerk 2010-4748
Nadere informatieBIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos
Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland Willem Huijnk Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlagen hoofdstuk 2... 2 Bijlagen hoofdstuk 3... 3 Bijlagen hoofdstuk 4...
Nadere informatieAlfahulp en huishoudelijke hulp. Rapportage Ons kenmerk: 11110 Juni 2014
Alfahulp en huishoudelijke hulp Rapportage Ons kenmerk: 11110 Juni 2014 Inhoudsopgave Geschreven voor Achtergrond & doelstelling 3 Conclusies 5 Resultaten 10 Bereidheid tot betalen 11 Naleven regels 17
Nadere informatieNieuwe dadergroep vraagt aandacht
Er is een nieuwe groep van jonge, zeer actieve veelplegers die steeds vaker met de politie in aanraking komt / foto: Pallieter de Boer. Nieuwe dadergroep vraagt aandacht Jongere veelplegers roeren zich
Nadere informatieFinanciële problemen op de werkvloer
Financiële problemen op de werkvloer Gemeente Zoetermeer Nibud, 2012 Auteurs Daisy van der Burg Tamara Madern Inhoud 1 INLEIDING... 2 2 ONTWIKKELING FINANCIËLE PROBLEMEN... 3 3 OORZAKEN, SIGNALEN EN GEVOLGEN...
Nadere informatieKansen in Kaart B A S I S V O O R B E L E I D. Marjolein Kolstein Oktober
Kansen in Kaart Marjolein Kolstein Oktober 2016 www.os-groningen.nl Inhoud Inhoud... 1 1. Kansen in Kaart... 2 1.1 Onderzoek... 2 1.2 Informatie Kansen in Kaart... 2 2. Gesprekken Kansen in Kaart... 3
Nadere informatieManagement samenvatting Ongekend Talent. De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen
Management samenvatting Ongekend Talent De woorden Ongekend Talent zijn begonnen om een verhaal te vertellen De managementsamenvatting van Ongekend Talent is mede mogelijk gemaakt door Equal subsidiering
Nadere informatieHet arbeidsaanbod van laagopgeleide vrouwen vanuit een economisch en sociologisch perspectief. A Gebruikte databestanden... 2
BIJLAGEN Het werken waard Het arbeidsaanbod van laagopgeleide vrouwen vanuit een economisch en sociologisch perspectief A Gebruikte databestanden... 2 B Bijlage bij hoofdstuk 4... 3 C Bijlage bij hoofdstuk
Nadere informatieDE CHEF EN DIVERSITEIT
VRAGENLIJST DE CHEF EN DIVERSITEIT Wilt u het juiste antwoord aankruisen of invullen op de stippellijn U kunt bij alle vragen meerdere antwoorden aankuisen Bureau Driessen Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek
Nadere informatieMet een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt
Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt Ingrid Beckers en Tanja Traag Van alle jongeren die in 24 niet meer op school zaten, had 6 procent een startkwalificatie, wat inhoudt dat ze minimaal
Nadere informatieFact sheet. Dienst Wonen, Zorg en Samenleven. Eigen woningbezit 1e en 2e generatie allochtonen. Aandeel stijgt, maar afstand blijft
Dienst Wonen, Zorg en Samenleven Fact sheet nummer 1 januari 211 Eigen woningbezit 1e en Aandeel stijgt, maar afstand blijft Het eigen woningbezit in Amsterdam is de laatste jaren sterk toegenomen. De
Nadere informatiePatiëntregistratie. 9.1 Inleiding. 9.2 Variabelen en meetinstrumenten
9 Patiëntregistratie 9.1 Inleiding 81 In dit hoofdstuk wordt de patiëntregistratie beschreven. De patiëntregistratie is een van de zes gegevensverzamelingsmodules van de Tweede Nationale Studie. Het doel
Nadere informatie