Acceptatie van homoseksualiteit in Lelystad, 2010

Transcriptie

1 Acceptatie van homoseksualiteit in Lelystad, 2010 In februari 2010 hebben leden van het LelyStadsPanel een vragenlijst ingevuld over hun houding ten aanzien van homoseksualiteit in hun directe omgeving en in de samenleving in ruimere zin. Met het onderzoek is gedeeltelijk aangesloten bij andere onderzoeken, onder meer van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het onderzoek peilde de meer algemene opvattingen over homoseksualiteit, alsook de moeite die men heeft met homoseksualiteit naarmate het dichterbij komt in kennissenof familiekring. Ook wordt ingegaan op hoe men de situatie in Lelystad zelf ervaart. Onderzoeksverantwoording en vragenlijstfrequenties In deze deelrapportage wordt kort uitgelegd hoe het onderzoek is uitgevoerd om te zorgen dat de bevindingen zo veel mogelijk de mening en beleving van een doorsnee Lelystedeling weergeven. Tevens wordt de vragenlijst gepresenteerd met responspercentages voor alle afzonderlijke vragen. Juni 2010

2 Colofon Deze rapportage is gemaakt door: Onderzoek en Statistiek Verkrijgbaar, zolang de voorraad strekt bij: Gemeente Lelystad Onderzoek en Statistiek Postbus AB Lelystad T F onderzoek@lelystad.nl Voor feiten en cijfers en overige onderzoeksrapportages kunt u terecht op onze website: Lelystad, juni Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

3 Vragenlijst en steekproef Het onderzoek met als titel Homoseksualiteit in Lelystad is gehouden in februari Het onderzoek is uitgevoerd onder leden van het LelyStadsPanel. Op het moment van het onderzoek bestond het panel uit inwoners; hiervan hebben (83% respons) aan het onderzoek deelgenomen. Panelleden hebben de optie om de enquête via internet in te vullen; 74% van de respondenten maakte hier bij dit onderzoek gebruik van. De overigen hebben een schriftelijke vragenlijst ingevuld (zie voorbeeld achterin deze rapportage). Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid De uitkomsten van deze enquête kennen een bepaalde mate van onzekerheid, vanwege het feit dat er met een panel wordt gewerkt (in feite een steekproef uit de bevolking). De mate waarop het werkelijke getal kan afwijken van de steekproefschatting is afhankelijk van het totaal aantal respondenten. De mogelijke afwijking wordt groter en dus minder nauwkeurig naarmate de steekproef kleiner is en/of de schatting de 50% nadert, zie tabel 1. Tabel 1 Afwijkingsmarges rondom schattingen naar steekproefgrootte Steekproefgrootte 5% 20% 35% 50% 50 6,0 11,1 13,2 13, ,3 7,8 9,3 9, ,0 5,5 6,6 6, ,1 3,9 4,7 4, ,5 2,8 3,3 3, ,4 2,5 3,0 3, ,8 1,4 1,7 1,8 De kans bestaat dat het werkelijke getal ook buiten de marges van tabel 1 valt. Die marges zijn zo berekend dat 95% van de steekproefschattingen wél binnen de afwijkingsmarge vallen. Wil men echter 99% zekerheid, dan worden de afwijkingsmarges groter. Deze zekerheid noemt men de betrouwbaarheid. Overeenkomstig de landelijke richtlijnen voor beleidsonderzoek worden de schattingen in dit onderzoek met de afwijkingsmarges van een 95% betrouwbaarheid geïnterpreteerd. Wij spreken in dit onderzoek van een relatie (bijvoorbeeld tussen leeftijd en acceptatiegraad van homoseksualiteit) als de kans dat deze relatie voor alle inwoners op gaat, minder dan 1% is. In de rapportage wordt dan gesproken in termen als aanzienlijk, behoorlijk, in belangrijke mate of noemenswaardig. Weging Bepaalde groepen zijn in de respons in enige mate over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van het daadwerkelijke aantal inwoners. In de onderzoeksresultaten wordt daarom een weging toegepast om resultaten namens alle inwoners te kunnen presenteren. Met ingang van de enquête 2009 is de methode van weging iets veranderd. De afgelopen jaren werd gewogen op stadsdeel, sekse en leeftijdscategorie. Omdat de responsverschillen naar stadsdeel zeer beperkt waren is in 2009 gekozen voor een weging naar de 2 seksen, 4 leeftijdsklassen en naar 5 woningklassen (naar de economische waarde). Op basis van deze drie kenmerken zijn de respondenten herwogen, om te zorgen dat alle (2 x 4 x 5 =) 40 bevolkingsgroepen evenredig zijn vertegenwoordigd. Om te voorkomen dat bepaalde respondenten te zwaar wegen, is bij de weging een maximum van 4,0 toegepast. Achtergrondkenmerken De respondenten uit het onderzoek kunnen worden ingedeeld op basis van een aantal persoons- en gezinskenmerken. In de volgende paragrafen worden deze verschillende kenmerken nader belicht. Geslacht Net als in de rest van Nederland ligt de verhouding tussen mannen en vrouwen in Lelystad rond de verdeling 50%-50% (om precies te zijn: 49,5% mannen en 50,5% vrouwen onder de 18-plussers). In de respons van het onderzoek is de verhouding 47% mannen en 53% vrouwen. Door herweging verbetert de verhouding in het onderzoek ten opzichte van de populatie (de inwoners van Lelystad), namelijk respectievelijk 48,3% en 51,7%. Tabel 2: Responsverdeling naar geslacht mannen vrouwen totaal Alle panelleden Panel respons Gewogen respons Acceptatie van homoseksualiteit in Lelystad,

4 Leeftijd Jongeren doen in het algemeen minder vaak mee aan onderzoek, en dat geldt ook bij dit onderzoek. Ook zijn ze wat ondervertegenwoordigd in het LelyStads- Panel. Door herweging is de vertegenwoordiging van de verschillende leeftijdsgroepen meer in overeenstemming gebracht met hun aandeel in de Lelystedelijke bevolking. De mate van correctie is uit tabel 3 af te leiden. Tabel 3: Responsverdeling naar leeftijd panel respons gewogen respons jaar 6% 17% jaar 14% 20% jaar 29% 29% 55-plus 50% 34% Klasse van de woning De weging vanaf 2009 wijkt enigszins af van de weging toegepast in eerdere jaren. De weging op stadsdeel is veranderd in een weging op klasse van de woning. Een weging op stadsdeel werd dit jaar nodig geacht, omdat de respons van de steekproef verhoudingsgewijs overeenkomt met de verdeling over de stadsdelen in de totale bevolking. Mede daarom is er gekozen om op basis van postcode gebied een gemiddelde WOZ-waarde uit te rekenen. Op basis van de verdeling van de gemiddelden is er een klasse-indeling bepaald. Uit tabel 4 valt een ondervertegenwoordiging van de twee laagste klassen en oververtegenwoordiging van twee hoogste woningklassen af te lezen. Deze scheve verdeling wordt rechtgezet door de weging. Tabel 4. Klasse-indeling van de woning Klasseindeling Gemid. WOZ ( ) x Panel respons Totaal gewogen Klasse 1 tot 133 8% 13% Klasse % 25% Klasse % 24% Klasse % 21% Klasse en hoger 24% 17% lang duidelijk hoe de kijk op de Lelystadse politiek aan dergelijke verschillen is gerelateerd. Tevens bestaat geen landelijke overeenstemming hoe steekproefverschillen in opleiding moeten worden gecorrigeerd. In 2008 heeft O&S Lelystad op basis van een uitgebreide Leefsituatie peiling het aandeel hoog opgeleiden onder inwoners op 26% geschat. In tabel 5 is ter illustratie te zien dat het aandeel hoog opgeleiden onder de respons van het LelyStadsPanel veel hoger ligt; voor het gehele panel geldt hetzelfde. Tabel 5: Responsverdeling naar opleidingsniveau respons panel schatting O&S 2008 Laag opgeleid 22% 37% Middelbaar opgeleid 37% 37% Hoog opgeleid 41% 26% Vragenlijst met antwoordfrequenties Op de volgende pagina s wordt de vragenlijst weergegeven, zoals aan het LelyStadsPanel voorgelegd. De gegeven antwoorden op de vragen zijn in percentages vermeld, na herweging om steekproefverschillen in geslacht, leeftijd en stadsdeel te corrigeren. De percentages zijn steeds berekend ten opzichte van alle geldige antwoorden op de vraag. Hiermee worden geen mening of weet als ongeldig beschouwd, alsmede van toepassing of indien geen antwoord werd ingevuld. Per vraag zal een optelling van afzonderlijke antwoordcategorieën altijd op 100% uitkomen: óf door afrondingsverschillen en/óf doordat respondenten meerdere antwoorden konden geven. Bij een aantal vragen hebben respondenten de optie om weet / geen mening als antwoord te geven. Het percentage dat deze optie heeft aangekruist of helemaal geen antwoord heeft aangekruist is vermeld tussen haakjes en cursief. Opleidingsniveau Voor deze rapportage is herwogen voor afwijkingen tussen de panelrespons en de populatie Lelystedelingen wat betreft verschillen in opleiding. Het is 2 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

5 A. Algemene Vragen A.0 Wat is uw panelnummer? De vragen in deze enquête gaan over uw eventuele contacten met - en oordeel over - homoseksuelen. Om eventuele verwarring te verminderen: in dit onderzoek is een homoseksueel gedefinieerd als een persoon die seksueel gericht is op iemand van hetzelfde geslacht, in tegenstelling tot heteroseksuelen die uitsluitend gericht zijn op personen van het andere geslacht. Vanwege beperkte ruimte wordt in de vragen regelmatig alleen homo(seksueel) geschreven. Er wordt dan echter bedoeld: homo s, lesbiennes en biseksuelen. B.1 Kent u iemand in uw kennissen- of vriendenkring die homoseksueel/ lesbisch is? 76 Ja 22 Nee 2 Weet B.2 Rekent u zichzelf tot een geloofsgemeenschap/ godsdienst/ religieuze overtuiging? De onderstaande indeling is gebaseerd op de verschillende religies en levensbeschouwingen die met een adres vermeld staan in de gemeentegids van Lelystad. Kunt u zich vinden in een omschrijving, kruis dan a.u.b. de optie aan die uw overtuiging het beste benadert. 63 Nee ga naar vraag B.4 9 Ja, van de Rooms Katholieke Kerk Ja, van de Protestantse Kerk Nederland (voortzetting van Nederlands Hervormde Kerk, Gereformeerde Kerken en Evangelisch-Lutherse Kerk) 14 0 Ja, tot Jehova s Getuigen 7 Ja, van een Christelijke genootschap/ gemeente/ gemeenschap, anders dan bovengenoemde 0 Ja, tot een Joodse gemeente 1 Ja, tot een stroming binnen de Islam 4 Ja, tot geloofsgemeenschap/godsdienst/ religieuze overtuiging, anders dan bovengenoemde 1 Dit zeg ik liever ga naar vraag B.4 2 Weet ga naar vraag B.4 B.3 Hoe vaak bezoekt u een religieuze bijeenkomst? 22 Vaak (één keer per week of vaker) 16 Geregeld (minimaal maandelijks maar wekelijks) 24 Af en toe (minimaal een paar keer per jaar maar maandelijks) 38 Zelden of nooit (minder dan één keer per jaar) 0 Weet

6 B.4 Kunt u van de onderstaande stellingen aangeven in hoeverre u het hier mee eens bent? Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens / mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Nooit over nagedacht 1. Het is goed dat homoseksuelen met elkaar mogen trouwen Homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten hun leven kunnen leiden zoals zij dat willen 3. Ik zou het een probleem vinden als mijn kind op school les krijgt van een homoseksuele leraar of lerares Ik vind het aanstootgevend als twee mannen in het openbaar zoenen Seks tussen twee lesbische vrouwen vind ik walgelijk Homoseksuele paren moeten de zelfde rechten hebben als heteroseksuele paren bij het adopteren van kinderen Homomannen zijn eigenlijk geen echte mannen Ik vind het aanstootgevend als twee vrouwen in het openbaar zoenen Het homohuwelijk dient te worden afgeschaft Seks tussen twee homoseksuele mannen vind ik walgelijk Als ik een man en een vrouw hand in hand zie lopen heb ik daar minder moeite mee dan wanneer ik twee mannen hand ik hand zie lopen 12. Ik vind het aanstootgevend als een man en vrouw in het openbaar zoenen Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

7 B.5 In onderstaande vraag staan fictieve personen beschreven. In hoeverre zou u wel of geen moeite hebben om deze persoon te accepteren als deze persoon een nieuwe collega is met wie u een werkruimte deelt? Veel Weinig Geen Weet 1. Jessica, elegant gekleed, vrouwelijke uitstraling en hetero (3) 2. Kim, elegante gekleed, vrouwelijke uitstraling en lesbisch (3) 3. Merel, stoer gekleed, mannelijk gedrag en hetero (3) 4. Annemarie, stoer gekleed, mannelijk gedrag en lesbisch (4) 5. Freek, stoer gekleed, mannelijke man en hetero (3) 6. Tim, stoer gekleed, mannelijke man en homo (3) 7. Stijn, verzorgd geklede man, vrouwelijke uitstraling en hetero (4) 8. Mark, verzorgd geklede man, vrouwelijke uitstraling en homo (4) B.6 Kunt u van de onderstaande stellingen aangeven in hoeverre u het hier mee eens bent? 1. Voorlichting over homoseksualiteit is een belangrijke verantwoordelijkheid van het onderwijs 2. Religieuze organisaties hebben terecht de vrijheid om mensen in dienst te nemen als die uiting geven aan hun homoseksuele voorkeur 3. Het is zinvol dat de politiek aandacht en geld besteedt aan het vergroten van de sociale acceptatie van homoseksualiteit 4. Homoseksuelen hebben professionele hulp nodig om van hun afwijking/ ziekte te genezen 5. Als een puber denkt homoseksueel te zijn, groeit hij/zij daar meestal vanzelf wel overheen. Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens / mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet (2) (3) (3) (2) (11) 6. Homoseksuele ouders zijn net zulke goede ouders als heteroseksuele ouders (8) 7. Ik heb moeite met de vanzelfsprekendheid waarmee homoseksualiteit besproken wordt (2)

8 De onderstaande vragen gaan over homoseksualiteit in uw sociale omgeving. B.7 Hoe aanvaardbaar zou u het vinden als de onderstaande personen een (liefdes-)relatie zouden hebben met iemand van hetzelfde geslacht? Het gaat er bij deze vragen om of deze personen daadwerkelijk in uw omgeving voorkomen, maar hoe u denkt dat u het zou vinden als dit het geval zou zijn. Zou ik Zou ik met Zou ik Zou ik kun- Maakt mij Weet ik kunnen (enige) probleem- nen toejui- s uit / aanvaarden moeite loos kun- chen ben hierin 1. kunnen aanvaarden nen aanvaarden neutraal Een vage bekende van vroeger van de middelbare school (1) 2. Uw zoon / dochter (6) 3. De pompbediende van het tankstation waar u regelmatig uw auto tankt (1) 4. Uw beste vriend / vriendin (1) 5. Een tante / oom (1) 6. De buurvrouw van drie straten verderop (2) 7. Uw huisarts (2) 8. Een teamlid van uw voetbalelftal (3) 9. Uw broer / zus (1) 10. Uw kamergenoot op het werk (2) 11. Uw religieus leider (13) 12. De burgemeester (2) 13. Uw direct leidinggevende (1) 14. De oppas van de kinderen/ medewerkers van de kinderopvang (3) 6 Gemeente Lelystad, Onderzoek en Statistiek

9 B.8 De onderstaande stellingen gaan over zichtbaarheid van homoseksualiteit in Lelystad. Kunt u per stelling aangeven welk woord volgens u het beste tussen [ ] ingevuld kan worden? In Lelystad lopen [ ] homostellen Erg vaak Geregeld Af en toe (Bijna) nooit Weet hand-in-hand (23) Ik heb in Lelystad [ ] gezien dat iemand (23) fysiek/verbaal belaagd werd vanwege zijn seksuele gerichtheid B.9 De onderstaande stellingen gaan over homoseksualiteit in Lelystad. Kunt u per stelling aangeven welk woord volgens u het beste tussen [ ] ingevuld kan worden? In Lelystad staan [ Veel Een behoorlijk aantal Weinig Geen Weet ] plekken als expliciet homovriendelijk bekend (75) In mijn vrienden- en kennissenkring uit Lelystad ken ik [ ] mensen die een hekel hebben aan homoseksuelen In mijn vrienden- en kennissenkring ken ik [ ] mensen die vanwege discriminatie en intolerantie van homoseksuelen uit Lelystad verhuisd zijn Er zijn in Lelystad [ (11) (15) ] plekken waar homoseksuelen welkom zijn (76) Ik ken [ ] homo s die in Lelystad in het openbaar (openlijk) voor hun geaardheid uitkomen vanwege hun gevoelens van onveiligheid In mijn omgeving ken ik [ ] mensen die (41) moeite hebben met homoseksualiteit (15) De gemeente Lelystad zou [ ] maatregelen moeten nemen ter vergroting van de sociale acceptatie van homoseksualiteit (37) B.9 Heeft u nog opmerkingen naar aanleiding van dit onderzoek? Dan kunt u deze hieronder opschrijven. HARTELIJK DANK VOOR UW MEDEWERKING