Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Transcriptie

1 Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer De lijst is aangemaakt op: 11 november 2001 Gegevens zijn geregistreerd in de maand: oktober 2001 Dit overzicht bevat titels en 'samenvattingen' van berichten, berichtjes, artikelen en publicaties die het terrein van het informatiebeheer raken. Ze zijn gerubriceerd op basis van de lifecycle of documents uit het rapport Management of electronic records: Issues and guidelines; Prepared by the Advisory Committee for the Coordination of Information Systems (ACCIS), United Nations, New York, (blz 27-34). Als laatste is een overzicht van termen opgenomen die zijn gerelateerd aan de onderwerpen van de geregistreerde titels. Het begripe 'informatiebeheer' omvat het geheel van de informatievoorziening en het archiefbeheer. De berichtjes etc. zijn binnen de rubrieken gesorteerd op titel. Een overheid die als amateur bestuurt zal ook als amateur registreren en archiveren. En vooral vergeten, veel vergeten. Uit: Transparant bestuur; De Bijlmerwaarheid, Van : Roger Vleugels In Binnenlands Bestuur van 26-mrt Pagina 1 van 20

2 0 Algemeen 4305 Cultural Resource Management in Context Ruthan Knudson (Bericht) Archives & Museum Informatics /, number 13, 1999/2001 CRM. Cultural Resource Management In the United States, much of historic preservation is carried out in a framework of cultural resource management. Cultural resource management is increasingly being conducted as heritage management in the larger context of ecosystem management or ecological stewardship. Cultural resources are an improtant factor in the human environment and must be managed in the context of all other biological, social, and geophysical elements in that environment or ecosystem. Good environmental stweradship requires affirmative resource management, including management of our tangible and intangible cultural resources. Many scientists are involved in cultural resource management, either directly or indirectly and either consciously or unconsciously. There is increased public awareness of the value of cultural resources, and their protection involves the knowledgeable and caring collaboration of resource specialist (e.g. anthropologists, archaeologists, architects, archivists, engineers, folklorists, historians), material scientists, decision-making land managers, and the living community with ties to the heritage resources. This in turn involves each participating community and individual (including scientists) managing the interfaces among themselves. This is done by learning something about (and learning to appreciate) other group's values and special languages and their operating constraints and opportunities, and about the overall public benefits and costs of cultural resource manaement descicions. Beheer; Cultureel belang; Cultureel erfgoed; Intersubjectiviteit Digitale overheid vergt nogal wat inspanning Stefan van Mierlo (Bericht) Automatisering Gids van 5-okt Beschikbaarheid Professor Frissen, vice voorzitter van de commissie ICT en Overheid, droomt zich een digitaal Nederland zonder zoiets banaals als (virtuele) loketten, maar veel gemeenten hebben niet eens een website. Back-office; Beschikbaarstellen; Communicatie; E-governemt; Front-office; Transactie; Website Goed besluit over software vergt de juiste argumenten; Professor Chris Verhoef breekt lans voor 'software asset management' op niveau raad van bestuur <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Software grote bedrijven gaan vaak slordig om met hun software, terwijl die toch vaak een strategisch middel is. Directies moeten leren hun software op waarde schatten, met behulp van de juiste argumenten. Bewustwording. Pagina 2 van 20

3 1 Ontstaan ** 4311 DIRKS: A Strategic Approach to Managing Business Information; A users guide <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Publicatie) National Archives of Australia, RKS. Record Keeping System This publication is a revision of 'Designing and Implementing Recordkeeping Systems: Manual for Commonwealth Agencies' which was developed in cooperation with the State Records of New South Wales and released in March 2000 as an exposure draft. 'DIRKS: A Strategic Approach to Managing Business Information' is the result of a review of the draft DIRKS Manual by the National Archives to refine the methodology, incorporate lessons learnt from implementation experience and reflect the specific needs of the National Archives and Commonwealth agencies. The original DIRKS (Designing and Implementing Recordkeeping Systems) Manual resulted from a collaborative effort between the National Archives and the State Records Authority of New South Wales. It has always been our intention to delay publication of the official DIRKS Manual until after we had put it to the test in a variety of implementation settings. The revised DIRKS Manual incorporates improvements and clarifications that we have identified as being useful over the course of 18 months of implementation experience. Although we continue to work closely with the State Records Authority of New South Wales in the ongoing development of the DIRKS methodology, the revised Commonwealth version of the Manual has been tailored more explicitly to reflect the specific regulatory environment of the Commonwealth. While the revised Manual retains the DIRKS acronym in its title, we have changed the name of the Manual to reflect that the methodology is relevant to the management of records and information across the totality of organisational activity. Archieffunctie; Documentair structuurplan; Informatiebeheer; Meta informatie; RMA. Records Management Application; Waarderen. Verwijzing (URL of bestandsnaam) DIRKS: A Strategic Approach to Managing Business Information (also known as the DIRKS manual). De publicatie op het WWW Website National Archives of Australia Working with DIRKS * 4295 Information audit Lian van Uden (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Information audit De informatiestroom naar en binnen bedrijven wordt steeds groter en moet doelgericht worden ingeperkt en gestuurd. Voor een effectief informatiemanagementbeleid is een information audit een goed startpunt. Een beschrijving van information audit, doel, voordelen en de aanpak daarvan. Analyse; Audit; Informatiebeleid; Informatiestroom; Procesgebonden informatie; Waarderen. Verwijzing (URL of bestandsnaam) DocLinx, adviesbureau voor informatiemanagement Information audits / N.Oxbrow TFPL Nieuwe regels voor archiefvorming en archiefbeheer; Regelingen Erika Hokke (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Pagina 3 van 20

4 1 Ontstaan Normen Al in de fase waarin archieven gevormd worden moet rekening worden gehouden met het gebruik van deze archieven op korte en lange termijn. Dit uitgangspunt ligt achter de drie nieuwe ministeriele regelingen voor archiefvorming en archiefbeheer. Het betreft de regeling duurzaamheid, de regeling geordende en toegankelijke staat archiefbescheiden en de Regeling bouw en inrichting archiefruimten en archiefbewaarplaatsen. Archiefbeheer; Archiefvorming; Geordende en toegankelijke staat; Goede staat; Informatiebeheer. * Procesbeheersing voorwaarde voor succes e-business Rob Aaldijk en Robert Maalman, Ton Pijpers (Artikel) Automatisering Gids van 12-okt Procesmanagement Procesmanagement moet niet verward worden met Busines Process Redesign. Bij procesmanagement wordt de onderneming niet eenmalig overhoop gehaald, het gaat om het systematisch modelleren, uitvoeren en verbeteren van de primaire bedrijfsprocessen. Procesmanagement beantwoord vragen als: - Welke handelingen moeten met welk doel worden uitgevoerd, in welke volgorde en met welke hulpmiddelen, data systemen en gewenste resultaten? - Wie is verantwoordelijk? - Welke processen lopen wel goed en welke niet? - Op welke wijze kan een proces worden bijgestuurd of verbeterd? BPR. Business Process Reengineering; Context-gegevens; ERP. Enterprise resource planning; Geordende staat; Informatiesysteem; Meta informatie; Proces; Procesgebonden informatie; Procesmanagement; RKS. Record Keeping System; Toegankelijke staat; Verantwoordelijkheid; Waarderen. Rotterdam vernieuwt GBA in 2002; Den Haag broedt op opvolger GBS Peter Mom (Bericht) Computable van 19-okt GBA. Gemeentelijke BasisAdministratie bevolking De gemeente Rotterdam wil in 2002 een aanbesteding houden voor een nieuw GBA-systeem. Dat moet het huidige Gunim, in 1991 gekocht bij het toenmalige Raet Decentrale Overheid, vervangen. Die firma maakt inmiddels deel uit van Pinkroccade Civillity. Omdat het contract eind 2001 afloopt, wil Rotterdam het korte tijd verlengen en in de tussentijd de nieuwbouw aanbesteden. Bevolkingsregister. Pagina 4 van 20

5 2 Waarderen 4296 Nieuwe regels voor archiefvorming en archiefbeheer; Regelingen Erika Hokke (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Normen Al in de fase waarin archieven gevormd worden moet rekening worden gehouden met het gebruik van deze archieven op korte en lange termijn. Dit uitgangspunt ligt achter de drie nieuwe ministeriele regelingen voor archiefvorming en archiefbeheer. Het betreft de regeling duurzaamheid, de regeling geordende en toegankelijke staat archiefbescheiden en de Regeling bouw en inrichting archiefruimten en archiefbewaarplaatsen. Archiefbeheer; Archiefvorming; Geordende en toegankelijke staat; Goede staat; Informatiebeheer. 2.1 Bepalen van de waarde 4300 Veel is er niet meer over; 50 jaar TV Jeroen den Blijker (Artikel) Trouw van 2-okt Bewaarbelang Er is veel tv-materiaal verloren gegaan. De videobanden waren duur en werden hergebruikt. En in 1971 is de Studio Vitus door een brand in as gelegd waarbij vermoedelijk ook veel verloren is gegaan. Cultureel belang; Hergebruik. 2.2 Bepalen van de termijnen 4309 Administratie ESF-projecten niet te vinden Thom Meens (Bericht) Volkskrant van 30-jul Bewaartermijn Van veel projecten die sinds 1994 met Europees werkgelegenheidsgeld zijn gefinancierd kan de administratie niet meer worden achterhaald. Dit blijkt uit gegevens van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Administratie; Bewaarbelang; Vernietiging. 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 4293 Het biometrische experiment Geert-Jan van Bussel (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Biometrie Biometrie is de geautomatiseerde identificatie of autorisatie van individuele lichaamskenmerken van een levend persoon. De techniek is gebaseerd op niet veranderlijke biologische kenmerken, de psychologische en/of gedragskenmerken van een persoon: bijvoorbeeld de vingerafdruk, een deel van de iris of bepaald gedrag. Dat kenmerk wordt vervolgens elektronisch opgeslagen en vergeleken met een op een ander tijdstip verkregen versie. Om fraude uit te sluiten worden bij voorkeur meerdere kenmerken tegelijkertijd gebruikt, al of niet in combinatie met een PIN-code. Authenticatie; Autorisatie; Gedraging; Irisscan; Netvliesherkenning; Persoonsidentificatie; Privacy; Vingerafdruk. Pagina 5 van 20

6 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 4294 Ketens zo sterk als de zwakste schakel; Beleidscyclus Wim Burggraaff en Bernard Verlaan (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Beleid Beleidswerk is kennisintensief. Die kennis wordt beleidsmedewerkers aangedragen in stapels informatie: dossiers vol knipsels, speeches, onderzoeksrapporten, memoranda, brieven en regelingen. In de informatiesamenleving neemt het aantal bronnen sterk toe; via Internet zijn miljoenen pagina's bereikbaar, talloze databanken, en via intranet duizenden pagina's interne informatie. Welke aard en bronnen van kwalitatieve informatie zijn van primair belang voor beleidswerk? Betrouwbaarheid; Bruikbaarheid; Informatiestress; Interpreteerbaar; Kennis; Pdca-model; Registreren Ministerie BZK/Grote Steden- en Integratiebeleid: Uitgangspunten elektronische handtekening vastgesteld; Persbericht Ministerraad <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Persbericht) Ministerie van Justitie, Den Haag, Datum persbericht: Digitale handtekening De ministerraad heeft op voorstel van minister Van Boxtel voor Grote Steden- en Integratiebeleid ingestemd in met een aantal uitgangspunten voor de totstandkoming van de elektronische handtekening en vertrouwelijke communicatie binnen en vanuit de overheid. Daartoe wordt momenteel gewerkt aan een zogeheten Public Key Infrastructuur (PKI), die grootschalige verstrekking van digitale identiteiten en het gebruik van de elektronische handtekening mogelijk maakt. Een breed toepasbare en betrouwbare digitale identificatie vormt de belangrijkste randvoorwaarde in de ontwikkeling van een volwaardige elektronische overheid. Het belangrijkste uitgangspunt is dat vanuit de overheid van een betrouwbaarheidsniveau voor beveiliging wordt uitgegaan. Hiermee wordt vermeden dat burgers en bedrijven gebruik moeten maken van meerdere elektronische handtekeningen (de digitale sleutelbos) om hun diensten af te nemen bij de overheid. De digitale identiteit wordt vastgelegd op een smartcard, waarmee op afstand met overheidsinstellingen transacties kunnen worden afgehandeld. Het voornemen is om de smartcard op termijn te beveiligen met biometrie. Betrouwbaarheid; Beveiligen; Biometrie; Digikluis; Encryptie; Handtekening; Identificatie; Keyring; PKI. Public Key Infrastructure; Sleutelring. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Persbericht op de site van Justitie Richtlijn 1999/93/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 1999 betreffende een gemeenschappelijk kader voor elektronische handtekeningen <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Wet- en regelgeving) Ministerie van Justitie, Den Haag, Publikatieblad nr L 013 van 19/01/2000 BLZ Digitale handtekening Europese richtlijn betreffende een gemeenschappelijk kader voor elektronische handtekeningen. Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Encryptie; Handtekening; TTP. Trusted Third Party. Verwijzing (URL of bestandsnaam) De tekst van de regeling op de Website van het ministerie van Justitie Pagina 6 van 20

7 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 4330 Wettelijke erkenning voor de elektronische handtekening in het civiele recht <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Persbericht) Ministerie van Jusitie, Den Haag, datum 17 mei 2001 Digitale handtekening Een elektronische handtekening die aan bepaalde betrouwbaarheidseisen voldoet, wordt in het rechtsverkeer gelijk gesteld aan de handgeschreven handtekening op papier. Dat is de strekking van een wetsvoorstel van minister A.H. Korthals van Justitie dat vandaag is ingediend bij de Tweede Kamer. Het voorstel is de implementatie van richtlijn nr. 99/93/EG van het Europees parlement en de Europese raad. Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Handtekening; Onweerlegbaarheid; Schriftelijkheidsvereiste. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Persbericht op de site van Justitie Wettelijke regeling voor elektronische vergunningen <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Persbericht) Ministerie van Justitie, Den Haag, Datum persbericht 26 april 2001 Vergunning Het wordt in de toekomst wettelijk mogelijk vergunningen elektronisch aan te vragen of te verlenen. Dat staat in een voorstel van de Commissie-Scheltema aan de ministers Korthals van Justitie en De Vries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zo aan te passen dat rechtsgeldig elektronisch verkeer met het openbaar bestuur mogelijk wordt. Nu moeten de meeste vergunningen nog schriftelijk zijn. Een uitzondering vormt de belastingaangifte die kan langs elektronische weg worden gedaan. Beveiligen; Onweerlegbaarheid; Schriftelijkheidsvereiste; Vormvereisten. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Persbericht op de site van Justitie Pagina 7 van 20

8 3 Gebruik, afstemming en toezicht 4326 Chaotische archieven algemeen beeld; Veel bedrijven zien geen gat meer in beeldbeheer Nico Baaijens (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Geordende en toegankelijke staat Door de opkomst van digitale technieken is de beeldarchivering bij veel bedrijven de laatste jaren verwaarloosd. Massa's fotoafdrukken, negatieven, dia's artworks, technische tekeningen, enzovoorts moeten hoognodig worden gescand en gedigitaliseerd en in databasesn toegankelijk worden gemaakt. ASP's die in beeldbeheer zijn gespecialiseerd, hebben het gat in de markt ontdekt. Archiveren; Audiovisueel; Digitalisering; Goede staat; Scanning Documentaire informatievoorziening bij het ministerie van VROM Aart van der Kooij (Artikel) Informatie professional /, e jaargang, nummer 10, 2001 DIV. Documentaire informatievoorziening Het werken bij de Rijksoveheid is te vergelijken met het schaken op meerdere schaakborden tegelijk. Werken binnen een departementale organisatie is geconfronteerd worden met elkaar snel opvolgende ideeen over de wijze waarop de organisatie het best kan worden bestuurd om te kunne reageren op signalen en ontwikkelingen van buiten. Archiefbeheer; Archieffunctie; Bibliotheek; Informatiebeleid; Informatievoorziening Internet verrijkt het arsenaal aan actiemogelijkheden van Greenpeace; Internet Sytze Dijkstra en Jelle Wijkstra (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Beschikbaarheid 'De toekomst? Interactie wordt steeds belangrijker. Internet stelt ons in staat meer mensen actief te betrekken bij de campagnes. En dat stelt op zich weer hogere eisen aan onze organisatie', volgens de directeur van Greenpeace Nederland, Harry A. Crielaars. Bedrijfsvoering; Beschikbaarstellen; Interactie; Transactie. 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 4302 Alleen nog met rijbewijs achter de computer Herbert Blankesteijn (Column) Volkskrant van 11-okt Cybercrime De milde straf voor de maker van het Kournikova-virus toont aan dat de ernst van computercriminaliteit nog steeds wordt onderschat. Dat moet veranderen door alle computergebruikers meer discipline bij te brengen. Gullability-virus; Hacker; Verantwoordelijkheid; Virus Het biometrische experiment Geert-Jan van Bussel (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Biometrie Biometrie is de geautomatiseerde identificatie of autorisatie van individuele lichaamskenmerken van een levend persoon. De techniek is gebaseerd op niet veranderlijke biologische kenmerken, de psychologische en/of Pagina 8 van 20

9 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden gedragskenmerken van een persoon: bijvoorbeeld de vingerafdruk, een deel van de iris of bepaald gedrag. Dat kenmerk wordt vervolgens elektronisch opgeslagen en vergeleken met een op een ander tijdstip verkregen versie. Om fraude uit te sluiten worden bij voorkeur meerdere kenmerken tegelijkertijd gebruikt, al of niet in combinatie met een PIN-code. Authenticatie; Autorisatie; Gedraging; Irisscan; Netvliesherkenning; Persoonsidentificatie; Privacy; Vingerafdruk Ministerie BZK/Grote Steden- en Integratiebeleid: Uitgangspunten elektronische handtekening vastgesteld; Persbericht Ministerraad <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Persbericht) Ministerie van Justitie, Den Haag, Datum persbericht: Digitale handtekening De ministerraad heeft op voorstel van minister Van Boxtel voor Grote Steden- en Integratiebeleid ingestemd in met een aantal uitgangspunten voor de totstandkoming van de elektronische handtekening en vertrouwelijke communicatie binnen en vanuit de overheid. Daartoe wordt momenteel gewerkt aan een zogeheten Public Key Infrastructuur (PKI), die grootschalige verstrekking van digitale identiteiten en het gebruik van de elektronische handtekening mogelijk maakt. Een breed toepasbare en betrouwbare digitale identificatie vormt de belangrijkste randvoorwaarde in de ontwikkeling van een volwaardige elektronische overheid. Het belangrijkste uitgangspunt is dat vanuit de overheid van een betrouwbaarheidsniveau voor beveiliging wordt uitgegaan. Hiermee wordt vermeden dat burgers en bedrijven gebruik moeten maken van meerdere elektronische handtekeningen (de digitale sleutelbos) om hun diensten af te nemen bij de overheid. De digitale identiteit wordt vastgelegd op een smartcard, waarmee op afstand met overheidsinstellingen transacties kunnen worden afgehandeld. Het voornemen is om de smartcard op termijn te beveiligen met biometrie. Betrouwbaarheid; Beveiligen; Biometrie; Digikluis; Encryptie; Handtekening; Identificatie; Keyring; PKI. Public Key Infrastructure; Sleutelring. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Persbericht op de site van Justitie Nederland offert recht op privacy te snel op Peter Blok en Anton Vedder (Ingezonden brief) Trouw van 18-okt Privacy In het belang van de terreurbestrijding, moet de vertrouwelijkheid van communicatie wijken, vindt het kabinet. Opportunisme ligt op de loer. Privacy, vrijheid en de mogelijkheid naar eigen inzicht sociale relaties te onderhouden zijn enorme verworvenheden. Grondrechten Privacyregels gaan te ver; Staatssecretaris De Vries gaat mee met Britten en Amerikanen <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Bericht) Trouw van 16-okt Privacy De balans tussen het belang van de privacy van de burger en dat van de opsporing door politie en geheime diensten,,is te ver doorgeslagen naar de privacy'', stelde staatssecretaris Monique de Vries van verkeer gisteren na een vergadering met haar EU-collega's. Die besloten de EU-privacyregels af te zwakken. (geen gerelateerde termen opgenomen) Pagina 9 van 20

10 3.3 Fysiek beheer 4303 The Opportunities and challenges of preservation technologies Ray A. Williamson (Artikel) Archives & Museum Informatics /, number 13, 1999/2001 CRM. Cultural Resource Management The pace of technology development in fields other than historic preservation has generally outsrtipped that of historic preservation, resulting in predominant flow from those fields into historic preservation practice. This article summarizes some of the major trends in technology transfer and explores some of the issues that the increased use of advanced technologies brings to the practice of historic preservation to public policy. Beheer; Database; Digitale duurzaamheid; Gegevensdrager; GIS. Geografisch Informatiesysteem; Multimedia; Standaard; Videofilm; Virtual reality. 3.6 Beschikbaarstellen 4308 Google; Erik Sieverts (Artikel) Informatie professional /, e jaargang, nummer 10, 2001 Zoekmachine Google heeft een webby-award gekregen, een soort Oscar voor webdiensten en webproducten. Intussen blijken er wel al weer wat concurrenten op de loer te liggen. Een uitgebreide bespreking. Beschikbaarheid; Internet; Toegankelijkheid; Zoeken. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Adobe PDF search Fast Google Google advanced Google directory Google search tips Google usenet search Hotbot Searchenginewatch Teoma Webtop Wisenut Ketens zo sterk als de zwakste schakel; Beleidscyclus Wim Burggraaff en Bernard Verlaan (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Beleid Beleidswerk is kennisintensief. Die kennis wordt beleidsmedewerkers aangedragen in stapels informatie: dossiers vol knipsels, speeches, onderzoeksrapporten, memoranda, brieven en regelingen. In de informatiesamenleving neemt het aantal bronnen sterk toe; via Internet zijn miljoenen pagina's bereikbaar, talloze databanken, en via intranet duizenden pagina's interne informatie. Welke aard en bronnen van kwalitatieve informatie zijn van primair belang voor beleidswerk? Betrouwbaarheid; Bruikbaarheid; Informatiestress; Interpreteerbaar; Kennis; Pdca-model; Registreren. Pagina 10 van 20

11 3.7 Beveiliging 4321 Beet; Anoniem surfen Herbert Blankesteijn (Column) NRC van 20-okt Privacy Zero Knowledge Systems is gestopt met het maken van Freedom. Een systeem voor het anoniem surfen. Er zijn nog andere systemen die de anonimiteit van de surfer bewaren. Voorbeelden zijn: - anonymizer - crowds en - freenet Beveiligen; Surfen. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Anonymizer Columns op de site van de NRC Crowds Deze column op de site van de NRC Freedom Zero Knowledge Systems Inbreken blijkt nog beschamend simpel; Penetratietest kan de zwakke plekken blootleggen Hans van de Looy (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Beveiligen Bedrijven die het web op willen met meer dan alleen een uithangbord op internet kunnen er met een penetratietest achter komen of hun systemen wel zo ondoordringbaar zijn als ze hopen. Meestal valt dat vies tegen. Beschikbaarheid; Hacker; Verstoring Interne security blijft onderbelicht; 'Domoren en sloddervossen zijn het grootste gevaar' Niko Baaijens (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Verstoring Het merendeel van alle schade in bedrijfssystemen wordt niet aangericht door virusmakers, wormenverspreiders, hackers, crackers en andere computervandalen, maar door eigen interne en externe medewerkers. De brokkenmakers zijn geen kwaadwillenden maar domoren die schade veroorzaken door onwetendheid en slordigheid. Autorisatie; Beveiligen; Gullability-virus; Kennis PGP gedumpt; Anti/virusleverancier trekt handen af van desktop/encryptie Jasper Bakker (Bericht) Computable van 19-okt PGP. Pretty Good Privacy Network Associates (NAI) doet zijn divisie voor encryptieproduct PGP grotendeels van de hand. De ontwikkeling van software is met onmiddellijke ingang gestaakt en komt pas weer opgang wanneer er een koper is gevonden die dit werk opppikt. NAI stelt dat dit een herziening en integratie van zijn produktielijnen betreft. Backdoor; Beveiligen; Encryptie; Privacy. Pagina 11 van 20

12 3.7 Beveiliging 4313 Planet Internet raakt duizenden sites kwijt <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Bericht) Trouw van 11-okt Beveiligen Een op hol geslagen computerprogramma heeft bij Planet Internet heeft enkele duizenden websites van klanten gewist. Die klanten moeten zelf de gegevens weer op hun website plaatsen, voor een backup heeft het bedrijf niet gezorgd omdat het om een gratis dienst ging. Backup; Website Specialist op ministerie verdacht van computerkraak <Geen auteur geregistreerd of bekend> (Bericht) Trouw van 12-okt Hacker Een systeembeheerder van het ministerie van buitenlandse zaken wordt er van verdacht dat hij zich onrechtmatig toegang heeft verschaft tot uiterst geheime informatie. De rijksrecherche heeft op 12 september, een dag na de aanslagen in de Verenigde Staten, huiszoeking bij de verdachte gedaan. Autorisatie; Beveiligen; Geheim; Verstoring Verspreiden van kennis is beste middel tegen virussen Herman Brand (Bericht) Automatisering Gids van 19-okt Beveiligen Als een van de grootste leveranciers van anti-virussoftware houdt McAfee Research Laboratorium over de hele wereld alle ontwikkeling in de gaten. Kennis; Virus; Worm Wie bewaakt de kroonjuwelen? Arthur Donkers (Artikel) Automatisering Gids van 19-okt Beveiligen Veel bedrijven doen de beveiliging van hun internetaansluiting de deur uit. De complexiteit is te groot geworden. Maar wie controleert de kwaliteit van het werk van die externe partij? Overeenkomst. Pagina 12 van 20

13 4 Afstoten 4299 Dossiers King Kong en Mussert cultureel erfgoed; Geheimen Wim Boevink (Bericht) Trouw van 5-okt Cultureel erfgoed Voor het eerst openbaart een Nederlandse inlichtingendienst zijn geheimen. Een procent van de dossiers van vlak na de oorlog is nu openbaar, onder anderen NSB-leider Mussert en de collaborateur King Kong. Criteria; Inlichtingendiensten; Openbaarheid; Uitzonderingsgrond Nieuwe regels voor archiefvorming en archiefbeheer; Regelingen Erika Hokke (Artikel) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 Normen Al in de fase waarin archieven gevormd worden moet rekening worden gehouden met het gebruik van deze archieven op korte en lange termijn. Dit uitgangspunt ligt achter de drie nieuwe ministeriele regelingen voor archiefvorming en archiefbeheer. Het betreft de regeling duurzaamheid, de regeling geordende en toegankelijke staat archiefbescheiden en de Regeling bouw en inrichting archiefruimten en archiefbewaarplaatsen. Archiefbeheer; Archiefvorming; Geordende en toegankelijke staat; Goede staat; Informatiebeheer. 4.1 Duurzaamheid 4292 Apenstaartje; Service Geert-Jan van Bussel (Column) ARCHOS Magazine /, nummer 9, september 2001 * 4297 Licentie De nieuwe licentiepolitiek van Microsoft mag dan wel duur zijn, uit oogpunt van digitale duurzaamheid is het een regelrechte bedreiging. Het gedrag van deze leverancier tot nu toe is in ieder geval geen garantie. Abonnement; Digitale duurzaamheid; Monopolie. Emulation, Preservation, and Abstraction David Holdsworth en Paul Wheatley (Artikel) RLG DigiNews! van 15-aug Volume 5, Number 4 Emulatie Emulation is a digital preservation strategy that holds great promise for the future. By emulation, we mean the recreation on current hardware of the technical environment required to view and use digital objects from earlier times. As the digital preservation community increasingly takes emulation seriously there is still considerable debate about how to deploy the technique. Until recently, the lack of any real practical work has left these arguments on a purely theoretical (or more correctly hypothetical) level, and the CAMiLEON Project ( ) is attempting to redress the balance. This is the project's first low level look at the use of emulation as a real and practical preservation strategy, which we will be developing and testing over the remaining period of the project. Digitale duurzaamheid. Verwijzing (URL of bestandsnaam) De site van RLG DigiNews! The Research Libraries Group Pagina 13 van 20

14 4.1 Duurzaamheid The Research Libraries Group (copyright) Volume 5, Number 4 op het web The Opportunities and challenges of preservation technologies Ray A. Williamson (Artikel) Archives & Museum Informatics /, number 13, 1999/2001 CRM. Cultural Resource Management The pace of technology development in fields other than historic preservation has generally outsrtipped that of historic preservation, resulting in predominant flow from those fields into historic preservation practice. This article summarizes some of the major trends in technology transfer and explores some of the issues that the increased use of advanced technologies brings to the practice of historic preservation to public policy. Beheer; Database; Digitale duurzaamheid; Gegevensdrager; GIS. Geografisch Informatiesysteem; Multimedia; Standaard; Videofilm; Virtual reality. Pagina 14 van 20

15 De rubrieken 0 Algemeen De naam spreekt voor zich, alles omvattend dus. 1 Ontstaan <none> Ontstaan en identificatie 1.1 Definitie Creation and identification Definitie van het begrip archiefbescheiden, inclusief toepassing en reikwijdte. Defining electronic records 1.2 Benoeming informatiesysteem Begrenzing van het informatiesysteem waarbinnen de gegevens (archiefbescheiden) verwerkt worden. 1.3 Benoemen bestanddeel Identifying electronic records systems Begrenzing van de eenheid die als bestanddeel te beschouwen is (archiefblok, archiefbestanddeel, archiefstuk,object). 2 Waarderen Identifying electronic records Het waarderen en het bepalen van de uiteindelijke bestemming van de archiefbescheiden. Appraisal 2.1 Bepalen van de waarde Het vaststellen van de waarde en functie van gegevens in een bepaalde context. Appraising 2.2 Bepalen van de termijnen Het vaststellen van de bewaartermijnen. Scheduling 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Het vaststellen van de (juridische) grondslag van de gegevens, het garanderen van de authenticiteit en de betrouwbaarheid (volledigheid, juistheid, beschikbaarheid en controleerbaarheid). Assuring legality 3 Gebruik, afstemming en toezicht Opslag, ontsluiting en beschikbaarstelling van informatie op basis van informatiebehoefte van de organisatie, burgers, politiek, bestuur, controllers, juristen en archiefbewaarplaats. 3.1 Bewaken kosten Control and use Vaststellen van de kosten voor beheershandelingen ten aanzien van informatievoorziening en gegevensbeheer. Kosten/baten en risico's. Controlling costs 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Bepaling van de organisatieonderdelen, overheidsorganen, die verantwoordelijk zijn, ales eigenaar of houder, voor de gegevens. Bepaling herkomst. Assigning responsability Pagina 15 van 20

16 3.3 Fysiek beheer Fysieke opslag van de archiefbescheiden en aanwijzing van verantwoordelijken voor het fysiek beheer. 3.4 Integratie Storing De opslag van gegevens in verschillende formaten mag geen barriere zijn voor de toegankelijkheid en uitwisseling. Standaardisatie en uitwisseling. 3.5 Documentatie Integrating access Beschrijving van gegevens en systemen (meta-gegevens). Bepaling van standaarden voor documentatie. Ook ten behoeve van het bewaren van de context. Documenting 3.6 Beschikbaarstellen Het feitelijk gebruik en het vaststellen van regels en afspraken voor het gebruik. 3.7 Beveiliging Providing for use Het waarborgen van logische en fysieke beveiliging, ten behoeve van de continuiteit van de organisatie, de vertrouwelijkheid van informatie en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. 4 Afstoten Assuring security Selectie en vernietiging van de informatie volgens de selectielijst die is vastgesteld in de waarderingsfase. Overgang van beheer zoals overbrenging naar de archiefbewaarplaats. 4.1 Duurzaamheid Disposition Het garanderen van de duurzaamheid van de betrokken gegevensdragers. 4.2 Bewaren context Preserving media Bewaren van de originele functionaliteit en de documentatie daarover. Ook in geval van conversie. Preserving functionality Pagina 16 van 20

17 Overzicht termen Beleid Archiefbeleid; Beleidsanalyse; Beleidsevaluatie; Beleidsinstrument; Beleidsonderzoek; Beleidsterrein; Beleidsveld; Beleidsvorming; Informatiebeleid. Beleidsplan. Beschikbaarheid Kwaliteit. Access; Beschikbaarstellen; Internet; Openbare overheidsinformatie; Waarneembaarheid. Beveiligen Gebruikt voor : Autorisatie; Backdoor; Backup; Clean desk; CRC. Cyclic Redundancy Check; Encryptie; Firewall; Informatiebeveiliging; Infraroodpatroon; Portblocker; Steganografie; Veiligheidsverfilming. Beveiliging. Beheershandeling; Gebruik. Authenticiteit; Informatie-apartheid; Verstoring. Bewaarbelang Gebruikt voor : Synoniem : Analytische en kritische waarde; Cultureel belang; Culturele waarde; Descriptieve waarde; Fiscale waarde; Informatieve waarde; Juridische waarde; Waarde. Belang; Belang informatie; Waarden. Values. Administratieve waarde; Bewaarplicht; Criteria; Historie. Bewaartermijn Gebruikt voor : Synoniem : Vernietigingstermijn. Retention Period. Biometrie Irisscan; Netvliesherkenning; Stemherkenning; Vingerafdruk. Autorisatie. Waarmerk. CRM. Cultural Resource Management Cultureel erfgoed. Beheer. Cultureel erfgoed CRM. Cultural Resource Management. Cultuur. Cybercrime Gebruikt voor : Hacker; Virus; Worm. Cybermisdaad; Cyberterrorisme. Strafrecht; Verstoring. Computercriminaliteit; Vandalisme. Pagina 17 van 20

18 Digitale handtekening Gebruikt voor : Synoniem : Electronische handtekening. Handtekening. Digital signature. Encryptie. DIV. Documentaire informatievoorziening Gebruikt voor : Documentaire informatie. Archieffunctie; DIM. Documentair informatiemodel; Informatievoorziening. Emulatie Digitale duurzaamheid. Simulatie. GBA. Gemeentelijke BasisAdministratie bevolking Aktualiseren; G-geheel; Opschorten PL; Persoonslijst. Bevolkingsregister. Basisadministratie; Brondocumenten; Houder. Geordende en toegankelijke staat Gebruik : Geordende staat; Toegankelijke staat. Ontsluiting. Hacker Cracker. Cybercrime; Gebruiker. Backdoor; Verstoring. Information audit Audit. Licentie Abonnement; OSS. Open source software. Normen Gebruikt voor : Norm. Kwaliteit. Normblad. PGP. Pretty Good Privacy Encryptie. Privacy Gebruikt voor : Bescherming persoonlijke levenssfeer; Persoonlijke levenssfeer; Privacybescherming. Grondrechten. Procesmanagement Procesontwerp. Informatiebeheer. Pagina 18 van 20

19 RKS. Record Keeping System Synoniem : DIS. Documentair Informatiesysteem; Documentaire infrastructuur. Archiefbeheerssysteem. Administratieve organisatie; Archief; DIRKS methodology; Elektronisch documentenverkeer; Informatiesysteem. Software Antoniem : Gebruikt voor : Synoniem : Hardware. OSS. Open source software. Computerprogramma. Techniek. Applicatie. Vergunning Akte. Autorisatie; Machtiging. Verstoring Computercriminaliteit; Corruptie; Cybercrime; DoS. Denial of Service; Exploit; Hoax; Illegale vernietiging; Mailbombers; Spam; Storing. Gebruik. Beveiligen; Cracker; Hacker; Ongeoorloofd gebruik. Zoekmachine Internet. Webbrowser. Pagina 19 van 20

20 De gegevens komen uit een Accessdatabase met behulp van de reportfunctie. Dit report is geprint met de postscript printerdefinitie (HP LaserJet 5P/5MP Postscript) naar PS-formaat en vervolgens met Ghostscript 7.00 geconverteerd naar PDF-formaat. Inlichtingen over deze lijst bij: Rienk Jonker Mijn waardering van de publicaties: ** = zeer interessant * = interessant -- = matig, maar juist daarom geschikt om op te nemen. Pagina 20 van 20