Verwarming in functie van het monument of van zijn gebruikers?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verwarming in functie van het monument of van zijn gebruikers?"

Heidi van der Pol
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verwarming in functie van het monument of van zijn gebruikers? Marc Vanderauwera Ir. architect, Ms in conservation Bestuurder Architectenvennootschap Studio Roma

2 Inleiding

3 Monumentenzorg en duurzaamheid een moeilijk huwelijk? Rationeel energiegebruik is hot Duurzaam bouwen - energie - materialen - ecologisch bouwen Monumenten zijn per definitie duurzaam Monumenten zijn per definitie niet energiezuinig We worden geconfronteerd met een steeds stijgende vraag naar comfort

ecologisch bouwen Monumenten zijn per definitie duurzaam Monumenten zijn

4 Comfort

5 Menselijk comfort Uit onderzoek is gebleken dat de volgende factoren van invloed zijn op het behaaglijkheidgevoel van de mens: 1. de luchttemperatuur 2. de gemiddelde stralingstemperatuur 3. de luchtsnelheid 4. de waterdampdruk 5. de thermische weerstand van de kleding 6. het activiteitenniveau 7. de relatieve vochtigheid 8. de samenstelling van het luchtgehalte aan toxische stoffen en geuren 9. het stofgehalte van de lucht 10. het geluidsniveau 11. het lichtniveau 12. de psychische gesteldheid van de mens Povl Ole Fanger, Denemarken,

de thermische weerstand van de kleding 6. het activiteitenniveau 7. de relatieve vochtigheid 8.

6 Comfort van het gebouw Meest voorkomende problemen bij verwarming van historische gebouwen: Orgels Glas-in-loodramen Vervuiling van gewelven en wanden Afschilferende verf Loskomende houten onderdelen, barsten en scheuren Zouten Oppervlaktecondensatie Problemen met muurschilderingen Discomfort voor de gebruiker

wanden Afschilferende verf Loskomende houten onderdelen, barsten en scheuren

7 Henk Schellen, TU Eindhoven, 2005

8 Henk Schellen, TU Eindhoven, 2005

9 Thermisch comfort 1. de luchttemperatuur 2. de gemiddelde stralingstemperatuur 3. de luchtsnelheid 4. de waterdampdruk 5. de thermische weerstand van de kleding 6. het activiteitenniveau 7. de relatieve vochtigheid Enkele begrippen: Verwarming Stratificatie Waterdamp Verzadiging of condensatie Koude stralingsoppervlakken

10 Aanbevelingen voor kerkverwarming Tabel: samenvatting van de aanbevelingen van H. Schellen i.v.m. kerkverwarming vergeleken met de omzendbrief ML/11. eigenschap symbool onderwaarde bovenwaarde ML/11 eenheid binnenluchttemperatuur θ i < (max 1,5 uur) basistemperatuur θ basis ideaal C C relatieve vochtigheid RV tussen 55 en 70 % dagelijkse schommeling RV ΔRV dag 10 % jaarlijkse schommeling RV ΔRV jaar 30 % opwarmingssnelheid Δθ/Δt 1 2 < 2 K/h luchtsnelheid binnen v 0,15 m/s inblaastemperatuur θ toevoer θ i tussen 40 en 45 C temperatuurstratificatie Δθ/Δh 0,1 Δθ max 2 inblaassnelheid v toevoer 2 m/s K/m K oppervlaktetemperatuur vloer θ vloer 16 houten 24 stenen C

..19 < 15 17 18 (max 1,5 uur) basistemperatuur θ basis 5 8 10 10 12 ideaal 13 14 C C relatieve vochtigheid RV 45 50 60 75 tussen 55 en 70 % dagelijkse schommeling RV ΔRV dag 10 %

11 Soorten verwarmingssystemen voor monumentale kerken Vloerverwarming Luchtverwarming Convectorverwarming Radiatorenverwarming Infrarood stralingsverwarming Lokale verwarming

12 Lokale verwarming

13 Lokale verwarming: Friendly Heating? Rocca Pietore ISAC en CNR, 2005

15 Vloerverwarming

16 Sint Pieter en Pauluskerk in Mechelen St Pieter en Paulus ARTER, 2007

17 St Pieter en Paulus ARTER, 2007

18 St Pieter en Paulus Henk Schellen e.a., 2005

19 Soorten verwarmingssystemen voor monumentale kerken F.G.H. Koene e.a., 2001

20 Warme lucht

21 Sint Romboutskathedraal in Mechelen St Rombouts ARTER en TECON, 2008

22 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

23 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

24 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

25 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

26 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

27 St Rombouts ARTER en TECON, 2008

28 Soorten verwarmingssystemen voor monumentale kerken

29 Soorten verwarmingssystemen voor monumentale kerken

30 Convectorverwarming

31 Sint Jan de Doperkerk in Averbode Averbode RDBM en ARTER, 2002

32 Averbode RDBM en ARTER, 2002

33 Averbode RDBM en ARTER, 2002

34 Averbode RDBM en ARTER, 2002

35 Averbode MAHR, 2002

36 Averbode RDBM en ARTER, 2002

37 Averbode RDBM en ARTER, 2002

38 Averbode RDBM en ARTER, 2002

39 Averbode Monumentenwacht Vlaams-Brabant, 2006

40 Averbode Monumentenwacht Vlaams-Brabant, 2006

41 Averbode Monumentenwacht Vlaams-Brabant, 2006

42 Averbode Monumentenwacht Vlaams-Brabant, 2006

43 Warme lucht

44 Sint Salvatorkerk in Meerle St Salvator RDBM en ARTER, 2006

45 St Salvator RDBM en ARTER, 2006

46 St Salvator RDBM en ARTER, 2006

47 Sint Eustachiuskerk in Zichem St Eustachius RDBM en ARTER, 2006

48 St Eustachius RDBM en ARTER, 2006

49 St Eustachius

50 Sint Amanduskerk in Sint Amands aan de Schelde St Amandus RDBM en ARTER, 2008

51 Een energiezuinige toekomst voor onze monumenten?

52 Nieuwe (duurzame?) verwarmingstechnieken voor monumentenzorg

53 Nieuwe (duurzame?) verwarmingstechnieken voor monumentenzorg

54 Basiliek van Heilig Hart in Berchem

55 Mogelijke maatregelen in het kader van energiezuinigheid functie aanpassen aan het monument passieve mogelijkheden, bvb beplanting buiten- of binnenluiken gevelisolatie binnenisolatie: calcium silicaat platen? dakisolatie vloerisolatie isolatieglas

56 Dank U voor Uw aandacht!

Vergelijkbare documenten

Isolatie en Klimaatbeheersing van het Nieuwe Rijksmuseum WTA studiedag 26 november 2004

Henk Schellen Isolatie en Klimaatbeheersing van het Nieuwe Rijksmuseum WTA studiedag 26 november 2004 Inhoud lezing Inleiding Klimaateisen aan collectie en gebouw Mogelijke conflicten Situatie in het oude