Zorgplan. Accent wsns

Transcriptie

1 Zorgplan Accent wsns

2 INHOUD Zorgplan voor het Samenwerkingsverband Accent De functie van het zorgplan Kengetallen per 01 oktober 2012 De routing van het zorgplan De relatie van het zorgplan met het schoolplan en de schoolgids Ambities van Accent als basis voor het zorgplan Van ambitie naar beleidsuitgangspunten De betekenis voor de regio Het doel van het samenwerkingsverband Accent Een ononderbroken ontwikkelingsproces Zoveel mogelijk kinderen succesvol op een Accentschool Een passend aanbod De AccentAcademie Ondersteuning vanuit de AccentAcademie De zorgvoorziening De aanvraag van een beschikking voor Speciaal Basis Onderwijs (SBO) Plaatsing op het SBO Een Tijdelijke Beschikking Terugplaatsing naar het basisonderwijs Observatieplaats De klachtencommissie De aanvraag voor een indicatie voor het Speciaal Onderwijs (SO) De aanvraag voor een bespreking in het Jeugdzorg Advies Team (JAT) Het Zorg Advies Team (ZAT) Het Regionaal Aanmeldpunt (RAP) Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het Onderwijskundig Rapport (OKR) De Verwijsindex Beleidsvoornemens Passend Onderwijs vanaf De zorgplicht vanaf Verevening vanaf en de inzet van de zorgmiddelen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 De scholen van Accent. Schema routing van de zorg. Ondersteuning op leerkrachtniveau van CIO (Collegiale Intensieve Ondersteuning). Aanbod AccentAcademie. 1

3 Zorgplan voor het Samenwerkingsverband Accent Accent wil zelf verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van het onderwijs. Het richting geven aan passend onderwijs is daarbij een belangrijk speerpunt. Met ingang van werkt Accent met een eigen WSNS Samenwerkingsverband en dus met een zorgplan. Dit zorgplan geeft aan hoe de onderwijsondersteuning in het schooljaar voor alle Accentscholen geregeld gaat worden. De volgende documenten vormen de basis voor het zorgplan. Strategisch beleidsplan Met Accent op ieders talent. Basisnotitie Met Accent op Passend Onderwijs. Scholingsplan Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute en het bestuursakkoord PO. Het zorgplan Evaluatie zorgplan Accent kijkt verder Evaluatie scholings- en ondersteuningsaanbod AccentAcademie De functie van het zorgplan Het zorgplan is een kwaliteitsdocument waarin de ambities, verwoord in de hiervoor genoemde documenten, opgenomen zijn als beleidsuitgangspunten. In het aanbod van de AccentAcademie staat de wijze waarop de ambities gerealiseerd worden, beschreven. Dit aanbod is als bijlage toegevoegd. Kengetallen: Aantal basisscholen Aantal speciale basisscholen Aantal basisschool leerlingen Aantal SBO-leerlingen Deelnamepercentage SBO zonder inkomend grensverkeer Deelnamepercentage SBO met inkomend grensverkeer 2,92 2,94 2,89 3,22 3,15 3,16 Totaal aantal leerlingen Aantal leerlingen volgens de 2% regeling Inkomend grensverkeer Uitgaand grensverkeer

4 1. Onder inkomend grensverkeer wordt het aantal leerlingen verstaan dat uit een ander samenwerkingsverband de SBO van het samenwerkingsverband van Accent bezoekt. 2. Onder uitgaand grensverkeer wordt het aantal leerlingen van het samenwerkingsverband Accent dat een ander SBO bezoekt verstaan. De routing van het zorgplan In het maart 2013 zijn de zes onderdelen van het zorgplan geëvalueerd. In april 2013 is het conceptzorgplan besproken met de Stuurgroep OnderwijS. Het zorgplan is in het Directeuren Overleg van april 2013 vastgesteld en door het College van Bestuur goedgekeurd. Aan de Gemeenschappelijke Medezeggenschaps Raad wordt gevraagd om in te stemmen met het zorgplan. Dit is het laatste zorgplan van het samenwerkingsverband Accent. Een ondersteuningsplan zal i.v.m. de wetgeving Passend Onderwijs vanaf het zorgplan vervangen. Voor wordt een ondersteuningsplan Passend Onderwijs voorgelegd aan het bestuur en de ondersteuningsplanraad van het regioverband Passend Onderwijs. De relatie van het zorgplan met het schoolplan en de schoolgids De scholen van Accent hebben een schoolplan opgesteld voor de periode Jaarlijks wordt een schoolgids opgesteld. De begeleiding en opvang van kinderen die extra ondersteuning behoeven wordt hierin beschreven. Er is een verbinding zichtbaar tussen het zorgplan van Accent en de beide genoemde documenten. Ambities van Accent als basis voor het zorgplan Mensen met een beperking zijn gelijkwaardige, participerende burgers in de samenleving. De onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van het kind staan centraal. Ontwikkelingskansen worden herkend en deze bepalen het dagelijks handelen in de school. Ouders zijn pedagogisch partner. De scholen van Accent ontwikkelen zich tot kwalitatief goede scholen met een perfect ondersteuningsaanbod. Het onderwijs is zo gewoon mogelijk en zo dichtbij mogelijk. De scholen van Accent zorgen zoveel mogelijk samen voor een onderwijscontinuüm. De speciale basisschool nieuwhessen is complementair aan de Accentscholen. De AccentAcademie zorgt voor een professionaliseringsaanbod en voor de ondersteuning van de scholen. Afstemming met de Voor en Vroegschoolse Educatie, het Voortgezet Onderwijs en de Jeugdhulpverlening vindt voortdurend plaats. 3

5 Van ambities naar beleidsuitgangspunten Accent richt zich op de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en op het vergroten van de zorgbreedte door: a. De 1-zorgroute op schoolniveau en bovenschoolsniveau in te voeren. De onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van de kinderen en de medewerkers in de school staan centraal. Het onderwijs wordt vormgegeven volgens de 1-zorgroute en is daarmee handelings- en opbrengstgericht. Een effectieve, gestructureerde leeromgeving is hierbij voorwaardelijk. Het rendement van het onderwijs wordt systematisch geëvalueerd met behulp van het instrument De lat omhoog. Op Accent-, school- en groepsniveau worden data worden verzameld, geanalyseerd en vertaald in het aanbod. Het doel wordt bereikt door: De implementatie van de 1-zorgroute te ondersteunen. -Het voeren van ouder- en kindgesprekken te optimaliseren. Collegiale Intensieve Ondersteuners (CIO s) worden hiervoor ingezet. -Groepsplannen in ParnasSys te verbeteren. Kenniskringen bieden daarbij ondersteuning. Het volgen van de 1-zorgroute te borgen door collegiale consultaties met behulp van een kijkwijzer uit te voeren. De opbrengst van de collegiale consultatie wordt teambreed besproken. De onderwijsopbrengsten samen te vatten en het scholings- en ondersteuningsaanbod van de AccentAcademie af te stemmen op deze samenvatting. De 1-zorgroute-scholing te volgen. Een viertal Accentscholen volgt voor het laatste jaar de scholing 1-zorgroute. De andere Accentscholing hebben de scholing afgerond en de 1-zorgroute geïmplementeerd. b. Ontwikkelingskansen van kinderen te herkennen en te vertalen in het dagelijks handelen binnen de school. Doorgaande lijnen m.b.t. de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE): o Gemeente Oude IJsselstreek: een warme overdracht is gerealiseerd. Internbegeleiders van de basisschool verrichten waar nodig observaties bij kinderen in voorschoolse groepen. o Gemeente Aalten: een warme overdracht is gerealiseerd m.b.v. het Ontwikkelings Volg Model. Internbegeleiders van de basisscholen voeren waar nodig observaties uit. o Gemeente Winterswijk en Oost Gelre: een warme overdracht is gerealiseerd m.b.v. het Ontwikkelings Volg Model. 4

6 Het doel wordt bereikt door: De doorgaande lijnen af te stemmen met de partners van de VVE. Terugkoppelingen te verzorgen vanuit de basisscholen. Ondersteuning en onderzoek van de AccentAcademie aan te bieden voor kinderen in voorschoolse voorzieningen. Trainingen voor medewerkers die met (zeer) jonge kinderen werken op te nemen in het scholingsaanbod van de AccentAcademie. Ouders te betrekken bij de warme overdracht. Jonge kinderen die vanuit de kindercentra (voor kinderen met ontwikkelingsproblemen) naar het onderwijs geleid worden te bespreken in het ZAT. Te onderzoeken of het peuterspeelzaalwerk bestuurlijk bij Accent ondergebracht kan worden. De kennis van het integraal kindcentrum De Bosmark te delen met de Accentscholen. c. De soepele overgang naar het Voortgezet Onderwijs (VO) te waarborgen. De overdracht van kinderen naar het VO wordt afgestemd om een ononderbroken ontwikkelingslijn te waarborgen. De overgang naar het VO vindt plaats met behulp van een onderwijskundig rapport. Er is sprake van een warme overdracht. Het doel wordt bereikt door: De leerlijnen en de didactiek af te stemmen m.b.v. collegiale consultaties. De doorgaande leerlijn van de leerling met speciale ondersteuningsbehoeften af te stemmen met het V(S)O. Te participeren in het PO/VO-overleg van de gemeente Winterswijk. De werkgroep PO/VO in Aalten weer bij elkaar te roepen, opdat de doorgaande lijnen Engels, dyslexie en de referentieniveaus afgestemd worden. Terugkoppelingen te vragen van het VO. Jaarlijks een gesprek te organiseren voor de directeuren, de internbegeleiders en de leerkrachten van de eindgroepen van Accent met de rectoren en de zorgcoördinatoren van het VO. d. Een onderwijscontinuüm te realiseren. De scholen van Accent ontwikkelen zich tot scholen met een kwalitatief goed ondersteuningsaanbod. Ondersteuningsprofielen zijn in het voorjaar van 2011 vastgesteld met behulp van het Sardesmodel Indiceren Volgens Onderwijsbehoefte (IVO). 5

7 Accent kent een aantal brede scholen en een kindcentrum. Afstemming op didactische en pedagogische ontwikkelingslijnen wordt gerealiseerd. In diverse gemeenten worden de komende jaren brede scholen gevormd. Het doel wordt bereikt door: Het aantal scholen met een kwalitatief goed ondersteuningsaanbod te vergroten. Met de partners van het kindcentrum en de brede scholen afspraken te maken over het onderwijscontinuüm. Collegiale consultaties uit te voeren. Scholing en ondersteuning aan te bieden. Het ondersteuningsprofiel te evalueren. e. De AccentAcademie te vormen. De AccentAcademie is gericht op de voortdurende ontwikkeling van het onderwijs door middel van professionalisering en samenwerking. Professionalisering. Onderwijsgevenden, directeuren en internbegeleiders worden opgeleid met behulp van de scholingsplannen Kwaliteitsimpuls 1-zorgroute ( ) en het Bestuursakkoord Primair Onderwijs ( ). Accent heeft beide plannen samengevoegd tot één scholingsplan. Accent wil hiermee de onderwijsopbrengsten van de kinderen verhogen door medewerkers maximale ontplooiingskansen te bieden. Leerkrachten in spé worden opgeleid op de acht Opleidingsscholen. Het plan Accent en de opleidingsschool is daarbij leidend. De attitude van de medewerker is van belang. We dragen de volgende waarden uit: je verricht waardevol werk dat bijdraagt aan het gemeenschappelijke doel; je bepaalt zelf hoe je het doel behaalt binnen de afgesproken kaders; je enthousiasme is daarbij van grote waarde; je leert van en met elkaar; de medewerkers van Accent zijn Aanspreekbaar, Christelijk, Competent, Enthousiast, Nieuwsgierig en Trots. De professionalisering wordt versterkt door: Het scholingsplan uit te voeren en het plan Accent en de opleidingsschool te borgen. De voortdurende professionalisering van de medewerkers van Accent te borgen m.b.v. het aanbod van de AccentAcademie. 6

8 Samenwerking Het onderwijs te verbinden met het Speciaal Onderwijs (SO) cluster 3 en 4. De collectieve ambitie is in 2011 vastgesteld. Dit geeft aan dat de expertise in de groep ingezet wordt. Opdat de expertise geïmplementeerd wordt op de scholen. De samenwerking met het SO wordt versterkt door: Ontwikkelingslijnen af te stemmen. Medewerkers (ambulant begeleiders en onderwijsassistenten) van het speciaal onderwijs cluster 3 en 4 in te zetten vanuit de behoefte van de school. De regie ligt bij de directeur van de Accentschool. De directeur kan kiezen voor een meer kindgerichte begeleiding of voor co-teaching. f. Ouders nauw te betrekken bij de pedagogische ontwikkeling van hun kind. Ouders zijn pedagogisch partner. De school formuleert een antwoord in de 1-zorgroute. Het doel wordt bereikt door: Het onderwijs op de Accentscholen met de ouders te bespreken. Ouders te betrekken bij de ontwikkeling van hun kind conform de 1-zorgroute. Het ontwikkelingsperspectief en de evaluaties hiervan met de ouders te bespreken. De inbreng van ouders tijdens de gesprekken over hun kind te stimuleren door leerkrachten te scholen in effectieve gespreksvoering met ouders. Oudercontactavonden en informatieavonden te organiseren voor ouders van kinderen met speciale ondersteuningsbehoeften. De betekenis voor de regio Steeds meer kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte ontvangen een goed onderwijs- en ondersteuningsaanbod op een Accentschool. Steeds meer kinderen ontwikkelen zich volgens een ononderbroken ontwikkelingslijn en dus volgens hun ontwikkelingsperspectief. Het doel van het samenwerkingsverband Accent De scholen van Accent vormen het samenwerkingsverband Accent. Het samenwerkingsverband stelt zich ten doel een samenhangend geheel van zorgvoorzieningen binnen en tussen basisscholen in samenwerking met de speciale school voor basisonderwijs te realiseren. En wel zodanig dat zoveel mogelijk kinderen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken. Vanaf 01 augustus 2014 vormen de cluster 3- en 4- scholen van het Speciaal Onderwijs samen met de speciale basisschool en de basisscholen een samenhangend geheel. De beleidsvoornemens Passend Onderwijs richten zich op deze samenwerking. Als we spreken over de cluster 3 en 4 scholen dan gaat het om scholen voor: 7

9 zeer moeilijk lerende kinderen; lichamelijk gehandicapte kinderen; langdurig zieke kinderen; meervoudig gehandicapte kinderen; zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Een ononderbroken ontwikkelingsproces Het schoolbestuur van Accent is verantwoordelijk om voor elke leerling een passend onderwijsaanbod te realiseren. Als de scholen van Accent dat niet kunnen bieden, dan moet met andere besturen afgesproken worden hoe daar wel in voorzien kan worden. Zoveel mogelijk kinderen succesvol op een Accentschool Passend onderwijs wordt op de Accentscholen vorm gegeven door het onderwijs- en ondersteuningsaanbod op de scholen af te stemmen op de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van alle leerlingen. De zorgcapaciteit van de scholen wordt de komende jaren vergroot. De AccentAcademie is daarbij ondersteunend. Steeds meer kinderen kunnen hierdoor dicht bij huis naar school gaan. Ontwikkelingskansen van kinderen worden benut. De medewerkers van Accent en de leerlingen zijn trots op hun school en op hun organisatie. Een passend aanbod Om voor zoveel mogelijk kinderen een passend onderwijsaanbod te realiseren hebben de Accentscholen gekozen om te werken volgens de 1-zorgroute. De invoering van de 1-zorgroute betekent een kwaliteitsverbetering van het onderwijs op groepsniveau, schoolniveau en bovenschoolsniveau. Op groepsniveau biedt de 1-zorgroute de leerkracht handvatten voor handelingsgericht en opbrengstgericht werken. Op schoolniveau zorgt de 1-zorgroute ervoor dat de leerlingenzorg en daarmee de kwaliteit van het onderwijs systematisch verbeterd worden. Op bovenschoolsniveau zorgt de 1-zorgroute ervoor dat er bij Accent vanuit een gezamenlijke visie gewerkt wordt. De AccentAcademie De AccentAcademie ondersteunt de scholen m.b.t. de leerlingenzorg, de nascholing en de schoolontwikkeling. Ondersteuning vanuit de AccentAcademie 1. Ondersteuning op leerling-niveau Op alle scholen vindt minimaal drie keer per jaar een zorgteamoverleg plaats met de OrthoPedagogischeDienst (OPD) (zie de routing van de zorg in de bijlage). 8

10 Onderstaande mogelijkheden voor een vervolgtraject worden geboden: Afname van een psychodiagnostisch onderzoek. Waar nodig verricht de fysiotherapeut, de ergotherapeut, de logopedist, de speltherapeut, de maatschappelijk werker en de GZ-psycholoog aanvullend onderzoek of observatie. Een observatie in de groep. Het voeren van een diagnostisch kindgesprek. Het voeren van een reflectiegesprek met de leerkracht. 2. Ondersteuning op leerkrachtniveau Door Collegiale Intensieve Ondersteuning (CIO) uit te voeren (zie de bijlage) in de volgende stappen. a. De leerkracht signaleert dat het onderwijs in de groep onvoldoende afgestemd is op de behoefte van één of meerdere leerlingen. Interne ondersteuning volgt. b. Ondanks de ondersteuning blijft de handelingsverlegenheid m.b.t. de achterstand/voorsprong. Er kan een beroep gedaan worden op het lichtste zorgarrangement: de CIO. Dit wordt besproken in het zorgteamoverleg met de leerkracht, de internbegeleider, de directeur en de orthopedagoog. c. De CIO komt gedurende enkele dagen (of dagdelen) bij de leerkracht in de groep om te observeren en met één of meerdere kinderen te werken. Dossieranalyse volgt en de onderwijsbehoefte van de kinderen wordt geclusterd. De CIO voegt de kennis over de gedrags- en leerproblematiek en de vaardigheid in het klassenmanagement samen en deelt dit direct met de leerkracht, de internbegeleider en de directeur. d. De CIO en de School Video Interactie Begeleiding (SVIB). Een ondersteuning die nadrukkelijk gericht is op de interactie tussen leerkracht en de leerling. 3. Ondersteuning op schoolniveau De directeur kan een beroep doen op de expertise van een CIO ten behoeve van de systeembegeleiding. Het voeren van een reflectiegesprek met de internbegeleider en/of de schooldirecteur. Ondersteunen van een team op casusniveau of op inhoudelijke thema s. Voorlichting op ouderavonden. De zorgvoorziening De speciale basisschool nieuwhessen in Aalten is complementair aan de basisscholen van Accent. NieuwHessen biedt vraaggestuurd onderwijs. Kinderen met complexe pedagogische en didactische vraagstellingen worden begeleid in samenwerking met het basisonderwijs, het speciaal onderwijs en de hulpverlenende instanties in de regio. De speciale basisschool is complementair aan de basisscholen in het Samenwerkingsverband. Daar waar het 9

11 onderwijs op de basisschool handelingsverlegen is, formuleert de speciale basisschool een passend antwoord. SBO nieuwhessen is steeds beter in staat om kinderen die voorheen verwezen werden naar het speciaal onderwijs vraaggestuurd onderwijs te bieden. Grenzen worden verlegd, onderwijs nabij kan in de regio gerealiseerd worden. De aanvraag van een beschikking voor Speciaal Basis Onderwijs (SBO) Kinderen kunnen een beschikking voor het Speciaal Basisonderwijs ontvangen via de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) binnen het Zorg Advies Team (ZAT). Er moet sprake zijn van een belemmering in de pedagogische en de didactische ontwikkeling. Daarbij moet er sprake zijn van handelingsverlegenheid binnen de school. Ouders vragen een beschikking aan i.s.m. de school. Het Onderwijs Kundig Rapport dient hiervoor ingevuld worden. ( In de loop van het schooljaar zal het Onderwijs Kundig Rapport vervangen worden door HGW-formulieren. Het ZAT kan een definitieve of tijdelijke beschikking voor het speciaal basisonderwijs afgeven. Daarnaast kan het ZAT een observatieperiode op de speciale basisschool adviseren. Een aanmelding voor een bespreking in de PCL loopt via het Regionaal Aanmeld Punt (RAP). Het PCL-reglement (privacy- en huishoudelijk reglement) is te vinden op de website van Accent. Plaatsing op het SBO SBO nieuwhessen kent drie plaatsingsmomenten. Na de zomervakantie, 01 januari en 01 april. Slechts als er sprake is van een crisissituatie kan een tussentijdse plaatsing gerealiseerd worden. Een Tijdelijke Beschikking Jonge kinderen ontvangen altijd een tijdelijke beschikking voor speciaal basisonderwijs. De speciale basisschool neemt in het Ontwikkelings Perspectief van de leerling de terugplaatsing naar de basisschool op. De speciale basisschool draagt zorg voor handelingsgerichte diagnostiek en rapporteert aan de ouders en de ontvangende school. De leden van het ZAT worden van de voortgang op de hoogte gesteld. Terugplaatsing naar het basisonderwijs De directeur van de speciale basisschool plaatst in goed overleg met de ouders en de ontvangende school kinderen terug naar de reguliere basisschool als het ontwikkelingsperspectief van de leerling dat aangeeft. De ouders en de ontvangende school kunnen bij een terugplaatsing ondersteuning vanuit het SBO aanvragen. De leden van het ZAT worden van de voortgang op de hoogte gesteld. Observatieplaats 10

12 Soms is het nodig de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van een kind goed in beeld te brengen. Om dit te realiseren kan bij het ZAT een observatieplaats op de speciale basisschool aangevraagd worden. Een observatieplaats is altijd van korte duur. De speciale basisschool brengt de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling in beeld en bespreekt dit met de verwijzende school en de ouders. De leden van het ZAT worden van de voortgang op de hoogte gesteld. De klachtencommissies Accent kent een klachtenregeling. Bezwaren over een beschikking van de PCL worden behandeld door de contactpersoon de heer Herman Riphage. Postbus 277, 7000 AG DOETINCHEM Tel. nr De aanvraag voor een indicatie voor het Speciaal Onderwijs (SO) Ouders kunnen i.s.m. de school een indicatie voor het SO cluster 2, 3 en 4 aanvragen via het ZAT. Het ZAT kan hiervoor een verklaring van ontoereikende zorg in het samenwerkingsverband uitschrijven, zodat een bespreking in een Commissie Van Indicatiestelling (CVI) van een bepaald cluster plaats kan vinden. De aanvraag voor een bespreking in het Jeugdzorg Advies Team (JAT) Het JAT is onderdeel van het ZAT. Het JAT biedt het onderwijs ondersteuning bij de aanpak van kinderen met psychosociale problemen en het draagt zorg voor een soepele aansluiting op de jeugdzorg. Dossiers die in aanmerking komen voor de bespreking in het JAT worden geselecteerd door de intaker. Het ZAT is verbonden met de Centra voor Jeugd en Gezin in de diverse gemeenten. Het Zorg Advies Team (ZAT) Het ZAT is het overlegorgaan voor casusbesprekingen. Het ZAT heeft een adviesfunctie en een verwijsfunctie. Scholen en ouders kunnen vragen om advies. De OPD kan waar nodig verdiepend of aanvullend onderzoek uitvoeren. Daarnaast kan het ZAT toeleiden naar onderwijs of zorg waar een indicatie of een beschikking nodig is. De internbegeleider van de school en eventueel de leerkracht van het kind is aanwezig bij de ZAT-bespreking. Ouders worden standaard uitgenodigd voor de bespreking. Het ZAT richt zich in verband met de wetgeving Passend Onderwijs op de invoering van het handelingsgericht integraal indiceren. Het Regionaal Aanmeldpunt (RAP) Het Regionaal Aanmeldpunt is per mail en telefonisch gedurende de ochtenduren te bereiken. Bij het RAP kan een aanvraag voor een ZAT-bespreking ingediend worden. 11

13 Adres: Postbus 391, 7100 AJ WINTERSWIJK Telefoonnummer (0543) Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Professionals, ouders, kinderen, en jongeren tot en met 23 jaar kunnen in de diverse gemeenten met hun vragen over opvoeden en opgroeien terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het Onderwijskundig Rapport (OKR) Het OKR wordt gebruikt bij de aanvraag van een advies of een verwijzing. Dit document wordt door alle scholen in de regio Achterhoek gebruikt. In de loop van het schooljaar wordt een overgang naar de HGW-formulieren gerealiseerd. De Verwijsindex De scholen zijn aangesloten bij de Verwijsindex Achterhoek. Professionals kunnen elkaar sneller en makkelijker vinden en beter afstemmen en samenwerken m.b.t. de hulpverlening aan jeugdigen. ( Beleidsvoornemens Passend Onderwijs vanaf Cluster 3 en cluster 4 scholen worden verplicht aangesloten bij de regionale samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs. Met besturen van cluster 1 en 2 scholen wordt betrokkenheid geoperationaliseerd in nadere afspraken. Dit geldt ook voor externe partijen zoals gemeenten en de jeugdhulpverlening. In de gemeente Aalten, Winterswijk en Oost Gelre wordt de Zorg In en Om de School (Zios) hiervoor uitgelijnd. De zorgplicht vanaf De zorgplicht wordt geformuleerd op het niveau van het schoolbestuur. Binnen het Primair Onderwijs zijn basisscholen, SBO-scholen en SO-scholen toegedeeld aan een regionaal samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Taak van het samenwerkingsverband Passend onderwijs PO is een dekkend geheel van voorzieningen met een systematiek van handelingsgerichte toewijzing van onderwijszorg, in afstemming met externe partners als schoolmaatschappelijk werk en de jeugdhulpverlening te realiseren. De scholen van Accent zijn op basis van postcodes verdeeld over twee regionale samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs Doetinchem en Oost Achterhoek. Het ondersteuningsplan In het ondersteuningsplan is de basisondersteuning vastgelegd. De basisondersteuning is het niveau van ondersteuning dat elke school binnen het samenwerkingsverband minimaal moet kunnen bieden. Verder is in het ondersteuningsplan de procedure voor verdeling, besteding 12

14 en toewijzing van ondersteuningsmiddelenen en -voorzieningen beschreven. Ook staat beschreven hoe ouders worden geïnformeerd over de ondersteuningsvoorzieningen. De ondersteuningsplanraad (OPR) Ouders en personeelsleden hebben medezeggenschap bij het opstellen van het ondersteuningsplan via de ondersteuningsplanraad. Ouders en personeelsleden dienen gelijk vertegenwoordigd te zijn door de leden van de betrokken medezeggenschapsraden van de bij het samenwerkingsverband Passend Onderwijs aangesloten scholen. Het schoolondersteuningsprofiel De scholen hebben een schoolondersteuningsprofiel. Deze zijn in 2011 opgesteld door Sardes volgens het model Indiceren volgens onderwijsbehoefte. Het schoolondersteuningsprofiel wordt vastgelegd in de schoolgids, zodat alle belanghebbenden hiervan kennis kunnen nemen. Verevening vanaf en de inzet van de zorgmiddelen De samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs ontvangen vanaf een gedeelte van de zware zorgmiddelen en alle lichte zorgmiddelen. Van de zware zorgmiddelen betreft dit het schooldeel van de huidige middelen Leerling Gebonden Financiering (LGF). De gelden voor het huidige deel Ambulante Begeleiding blijven tot 2016 naar het Speciaal Onderwijs gaan. De verevening van de onderwijsondersteuningsbudgetten zal in een periode van 5 jaar plaatsvinden. Het bestuur van het regionale samenwerkingsverband Passend Onderwijs zal voor het ondersteuningsplan vaststellen. In het ondersteuningsplan wordt de inzet van de zorgmiddelen beschreven. Accent wenst haar beleid Passend Onderwijs verder door te kunnen zetten en daarbij is het nodig dat alle ondersteuningsmiddelen naar de scholen gaan. 13

15 Bijlage 1 De scholen van ACCENT 02WC nieuwhessen Hessenweg MG Aalten 04 RJ De Hoeksteen Biss.Philip Roveniusstr KS Groenlo 04VW Kon. Wilhelminaschool Burg.v.Nispenstr WJ Winterswijk 04WR Bontebrugschool Bontebrug LM Silvolde 05LR CBS Barlo Markerinkdijk RK Aalten (Barlo) 05QO De Klimop Schooldijk LX Aalten (Lintelo) 05UK De Knienenbult Stompdijk AT Westendorp 06UI De Hoeksteen Oosterstraat DP Gendringen 06ZL t Möllenveld Haartseweg 12a 7121 KZ Aalten (Haart) 07AG CBS Talent Varsseveldseweg BJ Lichtenvoorde 07OM PWA school Laan van Hilbelink WK Winterswijk 08BP Emmaschool Vredenseweg AE Winterswijk-Henxel 08BQ t Warmelinck Kruisdijk JX Aalten (IJzerlo) 08CY De Broekhof Vondelstraat 11a 7121 VB Aalten 08WG De Meeander Hofskampstraat DM Varsseveld 08WG De Meeander Molenweg AH Heelweg locatie Heelweg 08RL Groen van Prinsterer Ludgerstraat EM Aalten 09DL De Bosmark Europastraat XC Dinxperlo 09ZJ De Höve Keizerweg AX De Heurne 10JT00 De Triangel-hoog Berkenhovestraat ZX Aalten 10JT01 De Triangel-laag Dalweg BC Aalten 10NW Julianaschool Corleseweg EV Winterswijk Psz De Krömmels Kruisdijk JX Aalten (IJzerlo) 14

16 Bijlage 2 1-zorgroute. Schema routing voor ondersteuning en verwijzing. Basispakket: ondersteuning op en door de school Stap 1 Leerkracht in de groep observeert, signaleert, voert kindgesprek en werkt handelingsgericht. Leerkracht overlegt met collega s/ collegiale consultatie. Stap 2 Leerkracht overlegt met internbegeleider tijdens groepsbespreking. Twee keer per jaar worden kinderen met sociaal emotionele vraagstellingen besproken (conform verplichting meldcode en ZorgOog). Stap 3 Leerkracht overlegt in zorgteam (leerkracht, internbegeleider en orthopedagoog). HGW formulier invullen: - wat of wie is er nodig binnen de school? - wat of wie is er nodig buiten de school? Leerkracht in gesprek met ouders over de ontwikkeling van hun zoon of dochter. Leerkracht informeert ouders over HGW en wisselt ervaringen uit. De expertise van de ouders wordt gebruikt. Leerkracht in gesprek met ouders, delen zorgen, uitwisselen ervaringen, afstemmen aanpak. Aanvraagformulier ondersteuning OPD invullen. Waar mogelijk de leerling betrekken. SCHOOLNABIJ: INSCHAKELEN EXPERTISE Stap 4 - Internbegeleider, leerkracht, directeur en orthopedagoog bespreken in zorgteamoverleg het inschakelen van expertise op school en/ of thuis (smw, cio, svib). -Evalueren/ rapporteren van de inzet van de expertise. BOVENSCHOOLSE EN EXTERNE ONDERSTEUNING: ZAT Stap 5 Inbrengen bij het ZAT t.b.v.: -toelaatbaarheidsverklaring SBO, SO en observatieplaats. -toeleiden naar de jeugdhulpverlening. VERVOLG: ONDERWIJS- EN ZORG OP MAAT Stap 6 - Ondersteuning/aanpassingen in reguliere school realiseren. - Aangepaste onderwijsvorm buiten reguliere school, zoals SBO, SO of observatieplaats realiseren. -Terugplaatsing naar Bao of SBO op basis van het ontwikkelingsperspectief van de leerling realiseren. - Aangepaste voorzieningen voor jeugdzorg tijdens en na schooltijd realiseren. - Afstemming school en behandeling jeugdhulpverlening realiseren. Ouders als partner in ondersteuning betrekken bij gesprek en toestemming regelen. Waar mogelijk de leerling betrekken. Toestemming ouders regelen. Ouders worden altijd voor een bespreking in het ZAT uitgenodigd. School steunt ouders bij keuze: - eigen school kind - Bao Bao - observatieplaats - SBO - SO SO en SBO handelen conform het ontwikkelingsperspectief van de leerling en plaatsen in overleg met ouders en de ontvangende school de leerling terug naar Bao of SBO. Het ZAT wordt hiervan op de hoogte gesteld. 15

17 Bijlage 3 Ondersteuning op leerkrachtniveau (co-teaching) van Collegiale Intensieve Ondersteuner (CIO) en School Video Interactie Begeleider (SVIB) a. De leerkracht signaleert dat het onderwijs in de groep onvoldoende afgestemd is op de behoefte van één of meerdere leerlingen. De leerkracht verzorgt extra ondersteuning binnen de groep in de vorm van pre-teaching / verlengde instructie etc. De internbegeleider wordt van deze extra ondersteuning op de hoogte gebracht tijdens de groepsbespreking en in overleg met de internbegeleider worden doelen gesteld en afspraken gemaakt. Conform de 1-zorgroute worden de ouders geïnformeerd (stap 2 van de routing van de zorg). b. Ondanks de extra aandacht en ondersteuning blijft de handelingsverlegenheid betreffende de achterstand / voorsprong. De leerkracht bespreekt dit met de intern begeleider tijdens de groepsbespreking. Het kan zijn dat de internbegeleider nog voldoende adviezen heeft, zo niet dan kan men een beroep doen op het lichtste zorgarrangement: de CIO. Dit wordt besproken in het zorgteamoverleg met de leerkracht, de internbegeleider, de directeur en de orthopedagoog (stap 3 en 4 van de routing van de zorg). c. De CIO. Deze vorm van ondersteuning wordt uitgevoerd door collega s van Accent. Zij worden ondersteund door de OPD en kenmerken zich door professionele eigenschappen zoals: heel goed naar kinderen kunnen kijken; gestructureerd en snel kunnen werken; kennis hebben van gedrags- en leerproblemen; zeer bekwaam zijn en ervaring hebben in het schrijven van een groepshandelingsplan; laagdrempelig zijn voor collega's. De CIO komt gedurende enkele dagen of dagdelen bij de leerkracht in de groep. Ze observeert, werkt met één of meerdere kinderen en analyseert de dossiers van de kinderen. De intern begeleider levert alle toetsgegevens en niveaus aan. Vervolgens gaat de CIO de onderwijsbehoefte van de kinderen clusteren. Daarna rapporteert de CIO naar de leerkracht, de internbegeleider en de directeur. De CIO voegt de kennis over de gedragsproblematiek en de vaardigheid in het klassenmanagement samen en deelt dit met de leerkracht, de internbegeleider en de directeur. d. Tijdens het zorgteamoverleg kan ook gekozen worden voor ondersteuning door School Video Interactie Begeleiding (SVIB). Dit is een ondersteuning die nadrukkelijk gericht is op de interactie tussen leerkracht en de leerling. De internbegeleider en de directeur participeren niet bij deze ondersteuningsvorm. In overleg met de leerkracht vindt wel een verslaggeving plaats naar de internbegeleider en de directeur. Bij de inzet van de School Video Interactie Begeleiding volgen we de volgende stappen: intakegesprek door de CIO met de leerkracht; filmopnames in de groep op, in onderling overleg, vastgestelde momenten; bespreken van de opnames en komen tot afspraken (doelgedrag); nieuwe opnames maken en nabespreken. 16

18 Ondersteuning systeembegeleiding door Collegiale Intensieve Ondersteuner (CIO) De directeur van de school kan systeembegeleiding aanvragen ten behoeve van de schoolontwikkeling bij de directeur onderwijs. Een voorbeeld van systeembegeleiding is de ondersteuning bij het Sturen op data, zoals beschreven in het aanbod van de AccentAcademie. De directeur van de school en de directeur onderwijs zoeken samen naar de geschikte expertise. Bijlage 4 Scholings- en ondersteuningsactiviteiten AccentAcademie Schoolteams en individuele medewerkers van de Accentscholen kunnen zich voor een cursus inschrijven via de schooldirecteur. Wanneer er voor een bepaald onderdeel veel belangstelling is en de groep te groot wordt, volgt in het voorjaar van 2014 een extra aanbod. Het aanbod richt zich op de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen, het pedagogisch klimaat en het pedagogisch- en didactisch handelen van de leerkracht. Het aanbod kent drie onderdelen. Een aanbod voor schoolteams en individuele medewerkers en een aanbod voor ouders. Aan de scholings- en ondersteuningsactiviteiten vanuit de AccentAcademie zijn geen kosten verbonden. Het aanbod voor de ouders van kinderen op de AccentScholen volgt in september De ouders ontvangen hierover bericht via de schooldirecteur. Aanbod voor schoolteams Ondersteuning Sturen op data Ondersteuning op maat om de opbrengsten zichtbaar in De lat omhoog te verbeteren. De ondersteuning wordt aangeboden voor technisch en begrijpend lezen, spelling en rekenen. Cito-scores worden vertaald naar leerling-, groep- en schoolniveau. Interventies worden besproken en ingezet conform de 1-zorgroute om het streefpercentage te bereiken. Verbeterplannen worden op basis van deze gegevens geschreven. De ondersteuning wordt verzorgd door Collegiale Intensieve Ondersteuning (CIO) van Annie Klumpenhouwer, Marleen Willemsen en Riny Kappert. De CIO s klankborden op hun beurt regelmatig met experts van CPS (voor lezen) en het Seminarium voor orthopedagogiek (voor rekenen). De schooldirecteur kan deze ondersteuning aanvragen bij de directeur onderwijs. 17

19 Sociaal emotionele ontwikkeling/ pedagogisch klimaat Taakspel (sociaal emotionele ontwikkeling) De cursus wordt aangeboden voor schoolteams. De cursus wordt verzorgd door Riny Kappert. Data: in overleg. Ontwikkeling Volg Model (sociaal emotionele ontwikkeling) Diverse cursussen voor het jonge en het oudere kind worden aangeboden. De cursussen worden verzorgd door Karin Elburg. Data: in overleg. Kids skills Kids skills is een speelse methode om kinderen nieuwe vaardigheden aan te leren. Binnen Kids skills wordt de aandacht verlegd van het probleem naar een vaardigheid die het kind aan zou kunnen leren en waardoor het probleem wordt opgelost. Het kind staat centraal binnen Kids skills en het kind wordt uitgenodigd mee te denken welke vaardigheid hij of zij zou kunnen leren. De wijze waarop het kind ondersteund wordt bij het aanleren van de nieuwe vaardigheid heeft een coachend karakter en wordt gedaan vanuit het systeem rondom het kind, door betrokkenen uit te nodigen supporter van het kind te zijn. De bijeenkomsten worden verzorgd door Petra Damkot. Data: 2 middagen in overleg. Groepsplan gedrag Het gelijknamige boek van Kees van Overveld is de basis voor deze middag. Het is een praktisch boek voor leraren in het primair onderwijs die gedragsproblemen in de groep willen voorkomen. De middag zal bestaan uit achtergrondinformatie en praktische handvatten om een goed groepsplan gedrag te kunnen opstellen. De bijeenkomst wordt gegeven door Annie Klumpenhouwer. Datum: donderdagmiddag 20 maart van uur. o Pesten is van alle tijd, maar voor niet altijd! Nieuwste visies op pesten: wat beschouwen we als pesten.. wat beleven we als pesten: vanuit perspectief van de gepeste, pester, toekijkers, leerkrachten, directie, ouders. Diverse aanpakken (KIVA, M5, ) en wetenschappelijke inzichten (2012) 18

20 Afspraken tot gezamenlijke schoolaanpak: Het roer om, duidelijke stellingname van de leerkrachten en de school: klikken, plagen, pesten, conflict oplossen. Algemene aanpak die effectief is om pestgedrag te verminderen: waarnemen, begrijpen, plannen, uitvoeren. De training wordt verzorgd door Harrie Velderman. Data: vier bijeenkomsten in een tijdsbestek van twee jaar en een intakegesprek (data in overleg). Gespreksvoering met ouders Ouders zijn dé deskundigen van hun kind. Voor de leerkracht zijn ouders dan ook een zeer waardevolle bron van kennis en ervaring wat betreft deze specifieke leerling. Verder blijkt telkens weer dat een positieve betrokkenheid van de ouders de ontwikkeling van hun kind op school ten goede komt. Maar hoe zorg je voor een goede communicatie en samenwerking, ook tijdens een lastige periode? In deze training leer je de valkuilen in de communicatie met ouders te herkennen en te hanteren. Onder andere de volgende onderwerpen zullen aan de orde komen: Hoe deel je de zorg over jouw leerling met zijn of haar ouders? Hoe worden ouders echt pedagogisch partner? Wat zijn de valkuilen wanneer je in gesprek gaat met ouders? Hoe voorkom je dat ouders het gevoel krijgen op het matje geroepen te worden? Met behulp van beeldmateriaal zullen do s and don ts van het oudergesprek geïllustreerd worden en tijdens de training wordt er ook geoefend. De training wordt bij voorkeur aangeboden in twee delen van 1,5 tot 2 uur. Dit om een interval te creëren waarin de teamleden tijdens de gebruikelijke oudergesprekken op school kunnen oefenen. De bijeenkomsten worden verzorgd door Manuela Jansen en Nathalie Holkenborg. Data: Teambijeenkomsten bij voorkeur aangeboden in 2 delen van 1,5 tot 2 uur of in overleg gedurende 1 dagdeel. Didactische ontwikkeling Effectieve verslaglegging Op welke wijze maak ik een goed leesbaar verslag van b.v. een observatie? Op welke wijze schrijf ik een groepsplan, een ontwikkelingsperspectief en een effectieve evaluatie? De cursus wordt verzorgd door Manuela Jansen en Marleen Willemsen. Data: één of twee teambijeenkomsten in overleg. 19

21 o Training ter verdieping van de 1-zorgroute: oudergesprekken De plek van het oudergesprek in de 1 zorgroute wordt tijdens deze bijeenkomst besproken. De volgende onderdelen komen aan de orde: Een niet-constructief oudergesprek. Een constructief oudergesprek. Het format voor een oudergesprek. De training wordt verzorgd door Annie Klumpenhouwer. Datum: 1 teambijeenkomst in overleg. Training ter verdieping van de 1-zorgroute: kindgesprekken De plek en de inhoud van de kindgesprekken in de 1-zorgroute wordt tijdens deze bijeenkomst besproken. De volgende onderdelen komen aan de orde: - De verschillende soorten gesprekken met kinderen. - Het kindplan. - Enkele formats. De bijeenkomst wordt verzorgd door Annie Klumpenhouwer. Datum: 1 teambijeenkomst in overleg. Werken met combinatiegroepen De school moet gaan werken met één of meerdere combinatiegroepen. Op welke wijze kun je dit effectief organiseren binnen de 1-zorgroute? Wat is de consequentie voor het groepsplan en de uitvoering van de planning? Deelnemers worden in de gelegenheid gesteld om na deze bijeenkomst een CIO in de eigen groep te ontvangen ten behoeve van de praktische ondersteuning. De bijeenkomst wordt verzorgd door een Collegiale Intensieve Ondersteuner (CIO). Data: in overleg. Aan de slag met Zo Leren Kinderen Lezen en Spellen (zlkls) Om de implementatie van zlkls op schoolniveau te ondersteunen kan begeleiding aangevraagd worden van een Collegiale Intensieve Ondersteuner (CIO). Data: in overleg. Effectief rekenen basiscursus: Hoe krijg ik iedereen aan het rekenen? Een masterclass van drie middagen voor leerkrachten die het als een uitdaging zien om door goede afstemming op rekenbehoeften van het kind, de rekenontwikkeling beter en effectiever in de groep of de school te laten verlopen. Daarbij krijgt u volop feedback op uw eigen praktische ervaringen. U krijgt inzicht in de wijze waarop getalbeelden bij kinderen ontwikkeld worden en u wordt op ideeën gebracht om rekenproblemen voor een kind concreet en visueel 20

22 te maken. Alleen al ontdekken welke procedures er voor een rekensom nodig zijn, toont het belang van kennis van doorgaande leerlijnen. Kortom vanuit de praktische invalshoek aan de slag met de laatste inzichten rondom rekendidactiek, dyscalculie en diagnostiek. Deze bijeenkomsten worden verzorgd door Roel Roelofs, docent bij het Seminarium voor Orthopedagogiek. Data: 3 dagdelen op (data onder voorbehoud): , , steeds van uur. N.B. deze cursus is geschikt voor het schoolteam of een gedeelte van het schoolteam. o Hoe krijg ik iedereen binnen de school aan het rekenen? verdiepingscursus voor medewerkers die de basiscursus gevolgd hebben Als vervolg op de bijeenkomsten van afgelopen schooljaar bieden we de leerkrachten een vervolg aan op de bijeenkomsten Hoe krijg ik ieder kind aan het rekenen. In dit tweede jaar zullen de deelnemers in de drie bijeenkomsten zich vooral richten op hun specifieke onderwijssituatie op het gebied van rekenen. Aan de hand van gerichte ontwikkelingsplannen zal er gewerkt worden aan een verbetertraject voor het rekenonderwijs. Hierbij staan analyse, diagnostiek, afstemming op onderwijsbehoeften en plan van aanpak centraal. In tegenstelling tot het eerste scholingsjaar zal in deze bijeenkomsten meer worden ingegaan op de theoretische onderbouwing van de rekendidactiek. Om u zoveel mogelijk goede feedback te geven op de specifieke onderwijssituatie en/of vragen is voor deze vervolggroep een maximaal aantal van 15 deelnemers gesteld. Deze bijeenkomsten worden verzorgd door Roel Roelofs, rekenexpert bij het Seminarium voor Orthopedagogiek, is zelf directeur basisonderwijs en auteur van diverse rekenuitgaven. Data: 3 dagdelen op (data onder voorbehoud): , , steeds van uur. N.B. deze cursus is geschikt voor het schoolteam of een gedeelte van het schoolteam. Hoogbegaafdheid Bijeenkomst Hoogbegaafdheid: praktische toepassingen in de groep Hoe zorg je voor passend onderwijs voor begaafde leerlingen in je groep? Tijdens deze middag ligt het accent op de begeleiding van begaafde leerlingen binnen de eigen groep. Wanneer je een begaafde leerling in je groep hebt, hoe ga je daar dan mee om? We gaan in op de mogelijkheid van een vervroegde doorstroming en 21

23 aanpassingen in het leerstofaanbod in de vorm van compacting en verrijking. Maar niet alleen het leerstofaanbod is van belang. Begaafde leerlingen hebben ook begeleiding nodig van de leerkracht om ervoor te zorgen dat ze zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Aan bod komen vragen als wat wordt bedoeld met leren leren en hoe ontwikkel je werk- en leerstrategieën bij begaafde leerlingen. De bijeenkomst wordt verzorgd door Sylvia Drent. Data: 1 middag op dinsdag of op donderdag (maximaal deelnemers per bijeenkomst). Tijdstip: uur. N.B. deze cursus is geschikt voor het schoolteam of een gedeelte van het schoolteam. Bijeenkomst Slimme kleuters: hoe zorg je voor voldoende uitdaging? Uitdaging bieden aan slimme kleuters wordt vaak als moeilijk ervaren door leerkrachten. Er zijn weinig kant-en-klare materialen beschikbaar en ook de manier van verrijken wijkt af van die in groep 3-8. Toch is de behoefte aan uitdaging juist bij slimme kleuters erg groot. Ze hebben vaak al een grote ontwikkelingsvoorsprong en het aanbod in groep 1-2 is al snel te gemakkelijk. In deze bijeenkomst gaan we aan de hand van praktische opdrachten kijken hoe het verrijkingsonderwijs aan slimme kleuters vormgegeven kan worden. De bijeenkomst wordt verzorgd door Sylvia Drent. Data: 1 middag op woensdag , woensdag of op woensdag (maximaal 20 deelnemers per bijeenkomst). Tijdstip: uur N.B. deze cursus is geschikt voor het schoolteam of een gedeelte van het schoolteam. Intervisiebijeenkomsten hoogbegaafdheid (voor directeur en internbegeleider) Twee bijeenkomsten bedoeld voor de medewerkers van de school die de beleidsdagen bij Sylvia Drent gevolgd hebben en die al beleid voor begaafde leerlingen ontwikkeld hebben. Tijdens deze bijeenkomsten gaan we in op de knelpunten die scholen tegenkomen bij het uitvoeren van dit beleid en vragen die er zijn vanuit de praktijk. Maar er is ook aandacht voor de positieve ervaringen en tips die scholen voor elkaar hebben. Verder is er in deze bijeenkomsten aandacht voor nieuwe ontwikkelingen en kan er dieper ingegaan worden op een onderwerp of thema. De bijeenkomsten worden verzorgd door Sylvia Drent. Data: donderdagochtend van uur en donderdagmiddag van uur. Voor medewerkers die de beleidsdagen bij Sylvia Drent gevolgd hebben. 22

24 Aanbod voor individuele medewerkers Sociaal emotionele ontwikkeling/ pedagogisch klimaat Taakspel Taakspel is op de meeste Accentscholen geïmplementeerd. De cursus wordt aangeboden voor nieuwe leerkrachten die de scholing nog niet eerder gevolgd hebben. De cursus wordt verzorgd door Riny Kappert. Data: 3 middagen van uur. Woensdag 18 september 2013 invoeringstraining. Woensdag 22 januari 2014 uitbreidingstraining. Woensdag 2 april 2014 generalisatietraining. Locatie: SBS nieuwhessen Ontwikkeling Volg Model Diverse cursussen voor het jonge- en het oudere kind worden aangeboden. De cursussen worden verzorgd door Karin Elburg. Data: in overleg. Signaleren van psycho-sociale problemen op de basisschool (voorheen vroegsignalering) Tijdens deze bijeenkomst staan we stil bij het belang voor leerkrachten van goed signaleren. Daarnaast wordt het stappenplan ZorgOog doorgenomen. ZorgOog geeft aan hoe te handelen bij zorgelijke opvoed- en opgroeisituaties, waaronder huiselijk geweld en kindermishandeling. Herhalingscursus voor (nieuwe) leerkrachten die de cursus nog niet gevolgd hebben. De cursus wordt verzorgd door Annie Klumpenhouwer. Data: 1 middag van uur op donderdagmiddag 20 februari Locatie: De Bosmark. Teach like a champion To teach like a champion. Welke leerkracht voelt daar niet voor? Het boek is een must voor elke leerkracht die gereedschappen wil om het beste uit zijn leerlingen te halen. 23

25 Het gaat om een gereedschapskist met 49 specifieke, concrete en uitvoerbare technieken, gebundeld rond onderwerpen als: hoe leg je de lat hoog bij je leerlingen, hoe houd je leerlingen bij de les, hoe bouw je aan een goede groepscultuur. Deze bijeenkomst is gebaseerd op dit boek en biedt praktische tips om mee aan de slag te gaan. Annie Klumpenhouwer zal deze cursus verzorgen. Datum: donderdagmiddag 28 november 2013 van uur. Locatie: De Bosmark. Kinderen met een kort lontje Hoe komt het dat sommige kinderen zo onvoorstelbaar boos worden. Snappen zij de ander minder.. Kunnen ze er met andere woorden niks aan doen. Of hebben ze wellicht een verkeerd voorbeeld in hun directe omgeving? Maar vooral, hoe ga je er als leerkracht mee om? De bijeenkomst wordt verzorgd door Manuela Jansen en Willy Koskamp. Datum: 5 november 2013 van uur. Locatie: nieuwhessen. Spelontwikkeling bij jonge kinderen Wat is een normale spelontwikkeling? Hoe kun je spel binnen je groep gebruiken bij kinderen waar je je zorgen over maakt. Wat is spelbegeleiding en wat is speltherapie? Hoe spelen autistische kinderen Kinderen spelen.. altijd en overal. Misschien is spel wel de meest krachtige therapie ter wereld. Kortom, over spel valt heel veel te vertellen. De middag wordt verzorgd door Marlies Cohen. Datum: 1 middag op een nader te bepalen tijdstip. Angstige kinderen Angst is de meest krachtige emotie die we kennen. Wanneer je ooit echt, echt bang / angstig bent geweest, dan verlamt alleen al de herinnering aan die gebeurtenis je! Kinderen die met angstig gedrag de wereld tegemoet treden, worden enorm in hun ontwikkeling belemmerd. Veel volwassenen die een depressie doormaken, waren als kind al angstig.. Hoe herken je angstklachten en hoe reageer je er als leerkracht op? Wat kun jij voor jouw leerling betekenen? De bijeenkomst wordt verzorgd door Manuela Jansen en Willy Koskamp. Datum: 21 januari 2014 van uur. Locatie: nieuwhessen. 24

26 o Hoe maak je van groep 8 een goed hanteerbare groep? Een must voor leerkrachten van de bovenbouwgroepen! De ontwikkelingspsychologie van de leerling van groep (7)8 wordt besproken. Wat zijn de stappen en op welke wijze sluit je maximaal aan bij deze leerlingen en bij de groep? De bijeenkomst wordt verzorgd door Harrie Velderman, gedragsdeskundige en Wim Versluis. Datum: 1 dagdeel op: van uur. Locatie: Triangel Laag. o Wat zeggen toetsresultaten? Waar moet je op letten als je methode gebonden en niet methode gebonden toetsen afneemt. Welke uitgangspunten hanteren Cito en de onderwijsinspectie? En op welke wijze interpreteer je de toets gegevens en wat is het effect hiervan op het dagelijks handelen? De bijeenkomst wordt verzorgd door Rieky Tuenter. Datum: 1 bijeenkomst op een nader te bepalen tijdstip. o Kinderen en seksualiteit Een onderwerp waarbij menig leerkracht zich best ongemakkelijk voelt. De meeste basisschoolleerlingen zijn weleens verliefd, hebben verkering en liefdesverdriet. Kinderen kunnen zelfs heel dwingend zijn in relaties. Hoe ga je daar als leerkracht mee om? Er komt veel seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling voor. Wanneer is dat misbruik? Hoe ga je om met een kind dat misbruikt is. Wat zijn belangrijke signalen? Wat is normaal en hoe verloopt de ontwikkeling bij kinderen met een beperking? Hoe kun je als leerkracht binnen je rol en verantwoordelijkheid als leerkracht een positieve ontwikkeling op het gebied van seksualiteit bevorderen en adequate interventies inzetten wanneer dat aan de orde is. Daarover gaan we met elkaar in gesprek waarbij ook het gesprek met de ouder nadrukkelijk aan bod komt. De bijeenkomst wordt verzorgd door Manuela Jansen. Datum: van uur. Locatie: nieuwhessen. Didactische ontwikkeling Zo leer je kinderen lezen en spellen (zlkls) 25

27 Workshop met algemene informatie over Zo leer je kinderen lezen en spellen. Dit is een effectieve methodiek voor het spellingonderwijs. José Schraven heeft deze methodiek ontwikkeld. Door adequaat gebruik te maken van deze methodiek gaan de resultaten van de kinderen daadwerkelijk omhoog. De middag wordt verzorgd door José Schraven. Datum: 1 middag op 17 september 2013 van uur. Locatie: nader te bepalen. Workshopmiddag speciale onderwijsbehoeften: Vier workshops op één middag! Je kunt je voor twee workshops inschrijven. 1. Logopedie: signalering van risico s bij jonge kinderen Informatie voor leerkrachten die met jonge kinderen werken en andere geïnteresseerden. Waar moet je op letten bij jonge kinderen? Welke signalen zijn risicovol en op welke wijze kun je in de groep en thuis aansluiten bij de onderwijsvraag van deze kinderen? Wat kan het Ontwikkelings Volg Model betekenen? Wanneer is het zinvol om de ouders attent te maken op het werk van een logopedist? Door Jolène Steverink, logopediste. 2. De opbouw van een leesdossier: Voor leerkrachten die zich verdiept hebben in de lees- en spellingsdidactiek en die kennis en vaardigheden willen delen met anderen. Tevens worden de recente inzichten onder de loep genomen. Door een CIO. 3. Fysiotherapie: signaleren van risico s bij jonge kinderen Informatie voor leerkrachten die met jonge kinderen werken en andere geïnteresseerden. Het motorisch functioneren van jonge kinderen staat centraal. Wat is een gebruikelijke ontwikkeling en wat zijn de signalen voor risico s? Hoe leer ik de signalen herkennen en duiden en wat zijn de vervolgstappen? Door Danny Kempinga, fysiotherapeut en Wendy Zweerink. 4. Bewegen op het plein/ beweegangst: Op welke wijze signaleer je beweegrisico s bij jonge kinderen en hoe ziet een plan van aanpak eruit en de beschrijving in het groepsplan? Door: Harmen Temming, specialist beweegonderwijs. Datum: 1 middag op Locatie: nieuwhessen 26

28 o Psychologisch onderzoek basiscursus Wat vertelt een IQ-score? Hoe ziet een intelligentieonderzoek eruit? De eerste middag zal vooral besteed worden aan het intelligentieonderzoek zelf. De deelnemers worden zelf aan het werk gezet met het materiaal. De tweede middag komen allerlei andere tests aan bod. Doel van beide middagen is vooral kennismaken met het materiaal en ontdekken wat het voor jou als leerkracht betekent! Wat kunnen we meten en hoe wordt dat gedaan. De bijeenkomsten worden verzorgd door Nathalie Holkenborg. Data: Data: en van uur. Psychologisch onderzoek verdiepingscursus Voor medewerkers die de basiscursus gevolgd hebben. Tijdens de eerste training komt het testmateriaal van de WISC III en de globale interpretatie van de uitkomsten aan de orde. Dit vervolg bouwt daarop verder en geeft de deelnemers de kans om het intelligentieprofiel verfijnder te leren aflezen. Wat vertelt het subtest profiel van de WISC III over deze specifieke leerling en hoe vertaal je dat naar diens onderwijsbehoeften? Anders geformuleerd, wat betekent het subtest profiel voor het handelingsgericht werken in de klas? De deelnemers gaan actief aan de slag met zeer uiteenlopende intelligentieprofielen, waarbij de aangedragen casuïstiek voor de bijeenkomsten doorgenomen is. Tijdens de bijeenkomsten worden hypothesen besproken en getoetst. Indien gewenst kunnen casussen vanuit de eigen school ingebracht worden. De bijeenkomsten worden verzorgd door Nathalie Holkenborg. Data: en van uur. Leren kun je observeren. Onder de titel Leren kun je observeren hebben Gertjan Boog, Dolf Janson en Dick Memelink in 2012 een heel praktisch en bruikbaar boek geschreven voor leerkrachten in het basis en speciaal onderwijs. Met dit boek hebben ze een zeer belangrijk instrument, die de specifieke leer en ondersteuningsbehoeften van kinderen in beeld kan brengen, weer goed onder de aandacht gebracht. Onder andere vanuit dit boek wordt tijdens de training het doel en het belang van het observeren van kinderen doorgenomen. Welke observatietechnieken zijn er en welke techniek kun je het beste toepassen bij welke vraagstelling? Wat zijn de voorwaarden voor een goede observatie en hoe zorg je dat je zogenaamde mis en foutmetingen voorkomt? Hoe rapporteer je observatiegegevens, maar ook, hoe interpreteer je ze en wat zijn dan de conclusies waarmee je aan de slag gaat? 27

29 Het is al lang bewezen dat observeren een zeer belangrijk onderdeel is van (handelingsgerichte) diagnostiek. Met deze training kunnen de kennis en vaardigheden van de dagelijkse praktijk van observeren in de klas weer opgefrist en aangescherpt worden. Tijdens de training zal onder meer gewerkt worden met beeldfragmenten waarmee tijdens de bijeenkomsten praktisch geoefend wordt. De deelnemers krijgen na de eerste bijeenkomst ook een observatie opdracht mee. De bijeenkomsten worden verzorgd door Manuela Jansen en Nathalie Holkenborg. Data: Twee middagen van uur. Donderdag en Locatie: De Meeander. Ontluikende geletterdheid. Cursus voor collega s die met jonge kinderen werken. Taal en vroegstimulering van taal met een beredeneerd aanbod is speerpunt en hot topic van de overheid. Voor jonge kinderen is spelenderwijs taal het middel bij uitstek om tot ontwikkeling te komen en om te komen tot leren in de breedste zin van het woord. Jonge kinderen/kleuters praten immers de hele dag door en taal is meer dan het aanleren van de letters alleen. Taal is ook communiceren met de ander en jezelf. Het onderwijs aan jonge kinderen is erg in beweging, veel nieuwe inzichten dienen zich aan waaraan jonge kinderen met behoud van hun eigenheid zowel via methodes als activiteiten gestimuleerd worden tot taal in combinatie met de leerlijnen en tussendoelen en ontwikkelingslijnen. Jonge kinderen als ook kinderen met speciale onderwijsbehoeften verschillen onderling enorm qua basishouding en startpunt om tot leren en taal te komen. Ook kunnen kinderen bepaalde problematiek of een bepaalde stoornis hebben waardoor taal, ontluikende en beginnende geletterdheid zich niet vanzelfsprekend ontwikkelt. Dit vraagt speciale vaardigheden en inzichten in de didactiek en ontwikkeling van taal en taalactiviteiten. Ook de CITO toets taal en woordenschat voor jonge kinderen stelt eisen aan de vaardigheden en didactiek van de leerkracht. Op dit moment wordt vanuit de nieuwste inzichten geadviseerd dagelijks met taal, begrijpend luisteren, woordenschat en ontluikende en beginnende geletterdheid bezig te zijn en te stimuleren. Het vraagt naast kennis en inzicht op dit moment veel van de leerkracht om taal te stimuleren. Deze cursus volgt de nieuwste inzichten en geeft handvatten hoe dit in de groep en school toe te passen, ook rekening houdend met een doorgaande leerlijn binnen de school. We leren in deze cursus ook te kijken naar de voorwaarden en houding van jonge kinderen om tot leren te komen, intrinsieke en extrinsieke motivatie technieken 28

30 gekoppeld aan taal en dit te optimaliseren rekening houdend met de eigenheid en kwaliteiten van jonge kinderen. Bijeenkomst 1: Kennisoverdracht van de betekenis van taal en de voorwaarde om tot taal, ontluikende en beginnende geletterdheid te komen bij jonge kinderen. Bijeenkomst 2: Huidige en nieuwste inzichten t.a.v. taal, ontluikende en beginnende geletterdheid van jonge kinderen, leerlijnen, tussendoelen. Bijeenkomst 3: Nieuwste methodes en methodieken en activiteiten t.a.v. taal, ontluikende en beginnende geletterdheid bij jonge kinderen o.a. met woorden in de weer van Verhallen. Bijeenkomst 4: Analyseren van CITO gegevens taal en daarop een passend onderwijsaanbod bij bieden zowel klassikaal als individueel, inzichten van signalering van dyslexie en andere taalproblemen en taalstoornissen. Bijeenkomst 5: Werken met handelingsplannen, groepsoverzichten taal, ontluikende en beginnende geletterdheid combinatie met andere leer- en ontwikkelingsgebieden en een doorgaande leerlijn ook bij dyslexie en andere taalproblemen en taalstoornissen. Van cursisten wordt een actieve inbreng verwacht door het zelf oefenen en toepassen wat geleerd is in de groep en dagelijkse praktijk en meebrengen van praktijksituaties. Hierdoor wordt het een mix van kennisoverdracht en zelf opgedane praktijkervaring en het aan leren van de basisvaardigheden, methodes, inzichten en technieken op maat gemaakt en verweven in het totale onderwijsaanbod aan jonge kinderen. De cursus bestaat uit vijf bijeenkomsten van 3 uur en wordt gegeven door Eveline Bons, werkzaam bij het Seminarium voor orthopedagogiek. Maximaal twintig deelnemers. Data: donderdag 16 januari 2014, donderdag 30 januari 2014, donderdag 13 februari 2014, donderdag 6 maart 2014, donderdag 20 maart 2014 van Locatie: De Klimop. Jonge kinderen met een voorsprong, wat kun je daar mee? Een kind zal alleen zijn potentieel verwezenlijken als het daar van jongs af aan toe wordt uitgedaagd (Van Gerven, 2009). Er wordt steeds meer aandacht gevraagd voor jonge kinderen met een cognitieve ontwikkelingsvoorsprong. Soms zijn deze kinderen al op jonge leeftijd in beeld maar wordt er te weinig bij hen aangesloten in onderwijsaanbod? Begaafde kinderen laten kenmerken zien, welke gelijk zijn voor alle leeftijden. De manier waarop deze zich vertalen in concreet gedrag hangt af van het leeftijdsniveau en het stadium van ontwikkeling waarin het kind zich bevindt (Van Gerven, 2009). Bij jonge kinderen zijn grote cognitieve verschillen merkbaar zijn. Wat valt bij hen op? Wat gebeurt er met deze inzichten? Is enkel de cognitieve 29

31 ontwikkeling van deze kinderen belangrijk? Of ook de sociaal emotionele ontwikkeling of beiden? Hoe wordt omgegaan met kinderen met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel? Deze cursus volgt de nieuwste inzichten en geeft handvatten hoe dit in de groep en school toe te passen, ook rekening houdend met een doorgaande leerlijn. Tevens wordt er stil gestaan bij het gebruik van ontwikkelingsmaterialen en andere materialen voor deze kinderen. We leren in deze cursus ook te kijken naar de voorwaarden en houding van jonge kinderen om tot leren te komen, intrinsieke en extrinsieke motivatie technieken en dit te optimaliseren rekening houdend met de eigenheid en kwaliteiten van jonge kinderen en vooral gericht op slimme, hoogbegaafde en meerbegaafde jonge kinderen. De cursus bestaat uit deel 1: drie bijeenkomsten voorjaar 2014 en deel 2: drie bijeenkomsten najaar 2014, deze kunnen los van elkaar gevolgd worden. Bijeenkomst 1 Kennisoverdracht van de betekenis van hoogbegaafde, slimme en meerbegaafde jonge kinderen. Bijeenkomst 2 Huidige en nieuwste inzichten t.a.v. hoogbegaafde, slimme en meerbegaafde jonge kinderen. Bijeenkomst 3 Nieuwste methodes en ontwikkelingsmaterialen voor hoogbegaafde, slimme en meerbegaafde jonge kinderen. Deel 2 najaar 2014 Bijeenkomst 1 Analyseren van CITO gegevens en daarop een passend onderwijsaanbod bij bieden zowel klassikaal als individueel bij hoogbegaafde, slimme en meerbegaafde jonge kinderen. Bijeenkomst 2 Werken met handelingsplannen, groepsoverzichten en aansluiten tussen EQ en IQ Bijeenkomst 3 Werken met handelingsplannen rondom compacten, verrijken en verdiepen wanneer er een disharmonieus profiel is en bij speciale onderwijsbehoeften en stoornissen. Van cursisten wordt een actieve inbreng verwacht door het zelf oefenen en toepassen wat geleerd is in de groep en dagelijkse praktijk en meebrengen van praktijksituaties. Hierdoor wordt het een mix van kennisoverdracht en zelf opgedane praktijkervaring en het aan leren van de basisvaardigheden, methodes, inzichten en technieken op maat gemaakt en verweven in het totale onderwijsaanbod aan jonge kinderen en speciaal voor hoogbegaafde, slimme en meerbegaafde jonge kinderen. 30

32 De cursus wordt gegeven door Eveline Bons, docent bij het Seminarium voor Orthopedagogiek. Maximaal twintig deelnemers. Data: Deel 1 donderdag 3 april 2014, donderdag 8 mei 2014, donderdag 22 mei 2014, Data voor deel 2 worden in het voorjaar 2014 bekend gemaakt Locatie: De Klimop. Met Sprongen Vooruit voor leerkrachten van groep 3 tot en met 5 (8). Met sprongen vooruit is een productief oefenprogramma in het getallengebied tot 100. Het programma is een verdieping van de rekendidactiek. Het bijzondere aan Met Sprongen Vooruit is dat het de bestaande methode niet vervangt maar aanvult en naast elke methode te gebruiken is. Door met het oefenprogramma te werken, krijgt u als leerkracht meer zicht op: de doorgaande leerlijn tot 100, de rekenwiskunde didactiek en het leerproces van uw leerlingen. In deze cursus komt de nadruk te liggen op de basale vaardigheden. Tot de basale vaardigheden horen de oefenonderdelen leren tellen, ordenen en lokaliseren, springen naar getallen(decimale structuur), aanvullen tot 10, splitsingen en de sprong van 10. Vervolgens komen de oefenonderdelen eigen producties, opereren op de lege getallenlijn, bijna-verdwijnsommen en rekenen op formeel niveau aan de orde. Tevens is er aandacht voor de rekendidactiek met het handeling- en drieslagmodel uit het protocol ERWD. Na elke bijeenkomst wordt van u verwacht, dat u de ervaringen, opgedaan tijdens de bijeenkomsten uitprobeert in de praktijk. U maakt hier een klein verslag van. In de eerste bijeenkomst ontvangt u een hand-out van de ppt presentatie, een cursusmap met de theorie en met een aantal spel- en oefenvormen. Daarnaast krijgt u een inlogcode voor downloads op de website. De bijeenkomsten worden verzorgd door Alette Lanting, werkzaam bij Lanting rekenadvies. Minimaal 12 en maximaal 24 deelnemers. Data: 4 dagdelen op: 23 september, 28 november, 7 januari 2014 van uur en woensdag 16 oktober uur Locatie: nader te bepalen. o Met Sprongen Vooruit voor leerkrachten van groep 1 en 2 (3). Het fundament voor goed leren rekenen wordt gelegd in groep 1 en 2. Twee internationale onderzoeken tonen aan dat de vaardigheid met getallen van jonge kinderen hun latere schoolprestaties in rekenen voorspelt. (Duncan, CEM, Durham e.a., 2007). Aangevuld met een recent onderzoek (NWO, 2012) dat aantoont, dat kleuters met een regelmatig en duidelijk gestructureerd programma met een variatie aan werkvormen sneller en beter leren rekenen dan nu gebruikelijk is in het 31

33 onderwijs. Wat betekent dit nu voor ons onderwijs en welke deskundigheid vraagt dat van de leerkracht? Om goed rekenonderwijs te geven aan jonge kinderen is het nodig om te weten waar een goede rekenactiviteit aan moet voldoen, kennis te hebben van de leerlijnen, (tussen) doelen en inzicht in de ontwikkeling van het kind. In vier bijeenkomsten gaan we nader in op getalbegrip en tellen bij kleuters én groep 3 leerlingen. Welke kennis, vaardigheden en inzichten hebben de kinderen nodig om tot goed getalbegrip te komen? Hoe ziet de leerlijn van tellen eruit? Welke niveaus komen we daarin tegen en welke vraagstelling past daarbij? Hoe belangrijk is structurerend tellen? Wanneer het didactisch kader duidelijk is gaan we werken aan rekenroutines door spel- en oefenvormen (5 minuten spelletjes) weg te zetten in de leerlijn tellen. Rekenroutines zijn herkenbare, terugkerende betekenisvolle reken-wiskunde activiteiten voor kinderen, die door de leerkrachten regelmatig worden ingezet met een bepaald doel (didactische setting) om de ontwikkeling te stimuleren. Deze rekenroutines kunnen tussendoor gespeeld worden, maar zijn ook toepasbaar in thema s. Ze vergen weinig voorbereiding, materialen en uitleg. Door het werken met deze rekenroutines krijgt u grip op de rekenleerlijn in groep 1 en 2 en de doorgaande lijn naar groep 3. U leert hiermee doelbewust en doelgericht te werken aan de einddoelen (herziene einddoelen SLO) van groep 1 en 2. In de laatste bijeenkomst wordt aandacht besteed aan de overgang van groep 2 naar groep 3. De bijeenkomsten worden verzorgd door Alette Lanting, werkzaam bij Lanting rekenadvies. Minimaal 12 en maximaal 24 deelnemers. Data: 4 dagdelen op: 12 september, 8 oktober, 21 november van uur en woensdag 11 december uur. Locatie: nader te bepalen. Na elke bijeenkomst wordt van u verwacht, dat u de ervaringen opgedaan tijdens de bijeenkomsten uitprobeert in de praktijk. U maakt daar een klein verslag van. o Het Integraal Kindcentrum: wat is dat? Het Integraal Kindcentrum is, als vervolg op de brede school gedachte, in opmars. In deze bijeenkomst staat de vraag wat een Integraal Kindcentrum is en wat het betekent voor alle betrokkenen centraal. Hoe ziet een IKC eruit? Waarin onderscheidt het IKC zich van de Multifunctionele Accommodatie of de Brede School? Wat betekent het als we een Integraal Kindcentrum worden? Deze vragen analyseren we vanuit het perspectief van de school, de betrokken partners (kinderopvang), de ouders en de medewerkers. De meest belangrijke vraag is echter: wat wordt het kind er beter van? Tijdens deze interactieve bijeenkomst krijgt u niet alleen informatie, maar wordt u ook uitgedaagd mee te denken en mee te discussiëren over deze belangrijke ontwikkeling in onderwijsland. 32

34 De bijeenkomst wordt verzorgd door Margriet Hofstee van Kinderopvang Zonnekinderen, betrokken partner in het Integraal Kindcentrum De Bosmark. Datum: 1 middag op 30 oktober 2013 van uur. Locatie: De Bosmark. o De Dalton-principes De principes van het Daltononderwijs worden uitgelegd aan de hand van praktische voorbeelden. Welke principes zijn over te nemen op de reguliere basisschool? Tijdens de training worden praktische handvatten gegeven om direct mee aan de slag te gaan. De training wordt verzorgd door Jan van Herksen en Lia Wiggers. Datum: woensdagmiddag 16 april Locatie t Warmelinck. o De inclusieve school presentatie Talent De kinderen op Basisschool Talent ontvangen een perfect onderwijsaanbod in één groep. Op welke wijze is dit georganiseerd en welke effectieve aspecten kunnen we gebruiken in een basisschool met meerdere groepen? De bijeenkomst wordt verzorgd door Job van Essen. Datum: woensdagmiddag van uur. Locatie: Talent. o Meervoudige intelligentie presentatie De Broekhof Basisschool De Broekhof werkt al jaren vanuit de principes van de meervoudige intelligentie. Welke principes zijn dat en welk effect heeft het op de leerling en zijn prestaties? De bijeenkomst wordt verzorgd door Jan-Willem Duenk. Datum: woensdagmiddag 06 november van uur. Locatie: De Broekhof. o Kenniskring ParnasSys Voor de ParnasSysdeskundige, de zorgdeskundige en de directeur van de school worden twee kenniskringen georganiseerd. Op welke wijze gebruik je ParnasSys effectief bij het handelingsgericht werken? Welke (on)mogelijkheden zijn er? De bijeenkomsten worden verzorgd door Jan-Willem Duenk. Data: twee keer per jaar in overleg. Locatie: De Broekhof. Workshopmiddag: ontwikkelthema s van de 8 opleidingsscholen 33

35 De acht Opleidingsscholen van Accent stemmen het ontwikkelthema voor de studenten van de Hogeschool Iselinge jaarlijks af op de schoolontwikkeling. De Opleidingsscholen presenteren de ontwikkelthema s tijdens een workshopmiddag. Ontwikkelthema s: -digitale ondersteuning bij de lessen; -uitwerken van rekenthema s; -uitwerken woordenschat en begrijpend lezen; -ICT bij kleuters; -Mediawijsheid; -kanjertraining; -Kunst en cultuur; -HGW 1-zorgroute ontwerpen: formats voor oudergesprekken en kindgesprekken, groepsdoorbrekend werken, ontwikkeling van het integraal kindcentrum. Data: 1 middag voorjaar Locatie: De Triangel. o Basiskennis van Word2010 Bijeenkomst 1: Maak kennis met de look & feel van Word Leer een aantal handige tips en trucs over tekstverwerken. Maar belangrijker: ontdek de verschillen tussen Word2003 en Word2010 en ontdek de gemakken van de nieuwste versie. Er is geen bijzondere voorkennis nodig. Je werkt zoveel mogelijk zelf. De bijeenkomst wordt verzorgd door Marco König. Datum: 19 september 2013 van uur Locatie: volgt. Bijeenkomst 2: Nu je al kennis hebt kunnen maken met Word2010 is het tijd om wat dieper het programma in te duiken. Na deze bijeenkomst ben je beter in staat om leerlingen te begeleiden bij het maken van werkstukken. Deze kunnen er ineens stukken professioneler uitzien met de juiste hulp. Het is een praktische bijeenkomst waarin je zelf veel doet. De bijeenkomst wordt verzorgd door Marco König. Datum: 03 oktober 2013 van uur. Locatie: volgt. Basiskennis van Powerpoint2010 Bijeenkomst 1: 34

36 Maak kennis met de look & feel van Powerpoint2010. Leer een aantal handige tips en trucs over presentaties. Maar belangrijker: ontdek de verschillen tussen Powerpoint2003 en Powerpoint2010 en ontdek de gemakken van de nieuwste versie. Er is geen bijzondere voorkennis nodig. Je werkt zoveel mogelijk zelf. De bijeenkomst wordt verzorgd door Marco König. Datum: 17 oktober 2013 van uur. Locatie: volgt. Bijeenkomst 2: Nu je al kennis hebt kunnen maken met Powerpoint2010 is het tijd om wat dieper het programma in te duiken. Na deze bijeenkomst ben je beter in staat om leerlingen te begeleiden bij het maken van presentaties. Het is een praktische bijeenkomst waarin je zelf veel doet. De bijeenkomst wordt verzorgd door Marco König. Datum: 31 oktober 2013 van uur. Locatie: volgt. o Workshops textiele werkvormen Zes inspirerende workshopavonden die bestaan uit twee delen. Het leren van een nieuwe techniek en een vertaalslag maken naar de onderwijspraktijk: hoe kan ik het geleerde toepassen in mijn eigen groep/op mijn eigen school? Met behulp van de mindmaptechniek gaan de deelnemers aan de slag. De deelnemers ontvangen kopieerbladen van de technieken en materiaallijsten. Een serie van zes workshops waarin gewerkt wordt met handen, hoofd en hart! HANDEN: praktisch bezig zijn, ervaren, experimenteren en ontdekken. HART: verwonderen over wat mogelijk is, het kind in jezelf weer aanspreken. HOOFD: de techniek die je geleerd hebt, leren vertalen naar lesopdrachten voor je eigen groep/school of je eigen kunstenaarschap. De workshops: Workshop 1: vliezen maken van textiel; Workshop 2: vilten (naaldvilten en natvilten); Workshop 3: textiel-maché en werken met gipsverband; Workshop 4: textiel verven in verschillende technieken; Workshop 5: appliqueren met vliezofix en werken met freezerpaper; Workshop 6: fabricpaper maken. De workshops worden verzorgd door Joke Bruggink, vakleerkracht beeldende vorming op De Triangel in Aalten. Voor meer informatie kun je Joke mailen j.bruggink@accentscholengroep.nl Minimaal zes deelnemers. 35

37 Data: om de week een woensdagavond van uur met ingang van half september 2013 in het atelier van De Triangel Hoog. o Tekentechnieklessen door Marina Aalderink In vier lessen leer je 50 technieken die je kunt gebruiken in je groep. Ecoline, houtskool, verf, pastelkrijt, oliepastel enz. Je maakt handige kaartjes met alle technieken plus de beschrijving. Door het zelf te doen en te ervaren kun je het makkelijker toepassen. De thema's: Kleurpotlood, fineliner, verf, oliepastel, pastel, houtskool, ecoline en collage. Minimum aantal deelnemers 6 en maximum aantal deelnemers 12. Data: in overleg.! Aanbod voor rekening van de school! Cursus: Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Deze cursus is bedoeld voor leerkrachten en intern begeleiders die meer willen weten over de signalering, diagnostiek en begeleiding van begaafde leerlingen. De eerste dag van de cursus staat centraal wat nu precies begaafdheid is en hoe je het kunt signaleren en diagnosticeren in je groep. De tweede dag staat de didactische begeleiding centraal. Welke aanpassingen kun je maken in het leerstofaanbod, zodat dit recht doet aan de leereigenschappen van begaafde leerlingen. We gaan hierbij in op de mogelijkheid van vervroegde doorstroming en het vormgeven van verrijkingsonderwijs. De derde dag gaan we in op de begeleiding van slimme kleuters en leerlingen die onderpresteren. Ook is er tijdens deze dag aandacht voor begaafde kinderen met bijkomende problematiek, zoals leer- en of gedragsproblematiek. Iedere les bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte met werkopdrachten. De cursus wordt verzorgd door Sylvia Drent. Lesplaats: Hotel Villa Ruimzicht Doetinchem. Drie dagen van uur (maximaal 20 personen). Kosten: 750,- per cursist of 700,- bij meerdere deelnemers van een school. Data: vrijdag ; vrijdag ; vrijdag Bij de basiscursus is het boek Passend onderwijs voor begaafde leerlingen inbegrepen. Opgave bij Sylvia Drent via: info@sdrent.nl Cursus: Beleid voor begaafde leerlingen Steeds meer scholen besteden aandacht aan de begeleiding van begaafde leerlingen. In eerste instantie bestaan er vaak grote verschillen tussen leerkrachten in de manier waarop ze deze begeleiding vormgeven. Van daaruit ontstaat de behoefte 36

38 van scholen aan vaste afspraken en een doorgaande lijn binnen de school. In deze cursus wordt aan de hand van een format een beleidsplan geschreven, waarin scholen vastleggen hoe ze om willen gaan met de signalering, diagnostiek en begeleiding van hun begaafde leerlingen. De cursus wordt verzorgd door Sylvia Drent. Lesplaats: Het Ruimzicht Doetinchem. Twee dagen van uur. Deelname: maximaal 15 personen (2-3 personen per school). Kosten: 800,- bij twee deelnemers van een school en 1100,- bij drie deelnemers van een school. Data: maandag en maandag Opgave bij Sylvia Drent via: Ontluikende gecijferdheid Een cursus van vijf avonden voor collega s die met jonge kinderen werken. Voor jonge kinderen is spelenderwijs rekenen het middel bij uitstek om tot ontwikkeling te komen en om te komen tot leren in de breedste zin van het woord. Het onderwijs aan jonge kinderen is erg in beweging, veel nieuwe inzichten dienen zich aan waaraan jonge kinderen met behoud van hun eigenheid zowel via methodes als activiteiten gestimuleerd worden tot leren rekenen en ontwikkelen. Jonge kinderen als ook kinderen met speciale onderwijsbehoeften verschillen onderling enorm qua basishouding en startpunt om tot rekenen te komen. Ook kunnen kinderen bepaalde problematiek of een bepaalde stoornis hebben waardoor rekenen, ontluikende en beginnende gecijferdheid zich niet vanzelfsprekend ontwikkelt. Dit vraagt speciale vaardigheden en inzichten in het rekenproces en getalbegrip. Ook de CITO toets rekenen voor jonge kinderen stelt eisen aan de vaardigheden en didactiek van de leerkracht. Op dit moment wordt vanuit de nieuwste inzichten geadviseerd dagelijks met rekenen, getalbegrip en ontluikende en beginnende gecijferdheid bezig te zijn en te stimuleren. Het vraagt naast kennis en inzicht op dit moment veel van de leerkracht om rekenen te begeleiden. Deze cursus volgt de nieuwste inzichten en geeft handvatten hoe dit in de groep en school toe te passen, ook rekening houdend met een doorgaande leerlijn. We leren in deze cursus ook te kijken naar de voorwaarden en houding van jonge kinderen om tot leren te komen, intrinsieke en extrinsieke motivatie technieken en dit te optimaliseren rekening houdend met de eigenheid en kwaliteiten van jonge kinderen. Bijeenkomst 1 Kennisoverdracht van de betekenis van rekenen en de voorwaarde om tot rekenen, ontluikende en beginnende gecijferdheid te komen bij jonge kinderen. 37

39 Bijeenkomst 2 Huidige en nieuwste inzichten t.a.v. het rekenen, ontluikende en beginnende gecijferdheid van jonge kinderen, leerlijnen en tussendoelen. Bijeenkomst 3 Nieuwste methodes en methodieken en activiteiten tav rekenen, ontluikende en beginnende gecijferdheid bij jonge kinderen. Bijeenkomst 4 Analyseren van CITO gegevens rekenen en daarop een passend onderwijsaanbod bij bieden zowel klassikaal als individueel. Bijeenkomst 5 Werken met handelingsplannen, groepsoverzichten rekenen, ontluikende en beginnende gecijferdheid in combinatie met andere leer- en ontwikkelingsgebieden en een doorgaande leerlijn. Van cursisten wordt een actieve inbreng verwacht door het zelf oefenen en toepassen wat geleerd is in de groep en dagelijkse praktijk en meebrengen van praktijksituaties. Hierdoor wordt het een mix van kennisoverdracht en zelf opgedane praktijkervaring en het aan leren van de basisvaardigheden, methodes, inzichten en technieken op maat gemaakt en verweven in het totale onderwijsaanbod aan jonge kinderen. Data: donderdag 9 januari 2014, donderdag 23 januari 2014, donderdag 6 februari 2014, donderdag 13 maart 2014, donderdag 27 maart 2014 van De cursus wordt gegeven door Eveline Bons, docent bij het Seminarium voor Orthopedagogiek. Maximaal twintig deelnemers. Kosten ongeveer 300,- per deelnemer. Het Seminarium stuurt een factuur naar de school. Locatie: De Klimop. WSNS Samenwerkingsverband ACCENT Adres: Plein Zuid 6, 7121 EX AALTEN Telefoon: (0543) Website: info@accentscholengroep.nl 38