Herfst Revolutie of evolutie? Grote effecten leiden tot grote veranderingen. Hoe komen bedrijven zonder kleerscheuren uit de recessie?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Herfst 2010. Revolutie of evolutie? Grote effecten leiden tot grote veranderingen. Hoe komen bedrijven zonder kleerscheuren uit de recessie?"

Transcriptie

1 eureka Nummer Herfst 00 HET MAGAZINE VOOR PROFESSIONELE GOEDERENSTROOM BEHEERSING Revolutie of evolutie? Grote effecten leiden tot grote veranderingen. Hoe komen bedrijven zonder kleerscheuren uit de recessie? CO -uitstoot verlagen Mogelijkheden om emissies en kosten te reduceren Automatisering Machines voor geautomatiseerde goederenverwerking zijn fantastisch - maar zijn ze een wondermiddel?

2 eureka nummer Archimedes ontdekte dat met de kracht van een hefboom men de hele wereld kon verplaatsen. Dit magazine is vernoemd naar zijn beroemde uitspraak eureka! letterlijk, ik heb het gevonden! Het magazine voor professionele goederenstroom beheersing Welkom bij het herfstnummer 00 van eureka! In dit nummer kijken we hoe onze business verandert met artikelen over investeringen in automatisering, vaardigheden en het terugdringen van emissies binnen de hele keten. Eindgebruikers, of het nu OEM s of grote supermarkten als Wal-Mart zijn, eisen van hun leveranciers dat ze beter hun best doen om hun emissie terug te dringen. Samenwerking, organisatie, gebouwen en intern transport spelen allemaal een rol in dit proces. Lees op pagina 3 wat een aantal experts in hun eigen vakgebied hierover te zeggen hebben. Graham Lovatt werkte meer dan 0 jaar in de vorkheftruck- en logistiek branche, op pagina 8 deelt hij zijn ideeën met ons om uit de recessie te komen. Op pagina denken we na over de vraag of de meest recente recessie tot een transformatie in de industrie zal leiden. Zal de recessie de katalysator zijn voor de enthousiaste uitvoering van nieuwe ideeën? Geautomatiseerde apparatuur kan een belangrijke bijdrage leveren, maar er zijn heel weinig applicaties waarvoor het dé oplossing is. Om tot de juiste geïntegreerde oplossing te komen is het van essentieel belang om een uitgebreid onderzoek op de locatie zelf uit te voeren. Lees er meer over op pagina 9. De andere essentiële factor heeft betrekking op vaardigheden - van chauffeurs tot ondersteunend personeel. De afgelopen 0 jaar is er veel veranderd op het gebied van technologie en scholing. Beschikken we over de vereiste combinatie van vaardigheden? Dat leest u op pagina. Laat ons weten wat u van eureka vindt, via onze website of door een te sturen naar comment@eurekapub.eu. De hoofdredacteur is Monica Escutia, Bachelor in communicatie en journalistiek. Monica is Spaanse en spreekt ook vloeiend Nederlands, Engels en Italiaans. De voormalige redactrice van diverse internationale media is nu al zes jaar actief in de logistieke sector. De eerste vier jaar werkte ze als vertegenwoordigster van onderdelen voor verschillende Europese landen waarna ze EAME coördinator marketingcommunicatie werd voor Cat Lift Trucks, gevestigd in Nederland. Nummer - Herfst 00 Hoofdredacteur: Monica Escutia Bijdragen Redactie: Ruari McCallion Sue Tupling Vormgeving: Trevor Malkin Geproduceerd door: gu9creative Gedrukt/Verspreid door: Ovimex, Nederland Gepubliceerd door: Cat Lift Trucks Hefbrugweg AM Almere Nederland 00, MCFE. Alle rechten voorbehouden. CATERPILLAR, CAT, hun respectievelijke logo s, de kleur Caterpillar Yellow en de styling Power Edge zijn, net als de hier gebruikte bedrijfs- en productidentiteit, handelsmerken van Caterpillar en mogen niet zonder voorafgaande toestemming van Caterpillar worden gebruikt. ODuPC3(09/0)gu9 Evenementen kalender datum, evenement, location, website - oktober Supply Chain World Europe 00 München, Duitsland -9 november IMHX 00 Birmingham, Groot-Brittannië Tijd om te veranderen - Revolutie of evolutie? Uit een in 009 gepubliceerd onderzoek blijkt dat 7% van de respondenten het ermee eens is dat de huidige recessie tot belangrijke structurele veranderingen in hun organisatie heeft geleid. Wat zijn deze veranderingen en hoe ingrijpend zijn ze? Interview Graham Lovatt Een legende uit de logistiek sector deelt zijn ideeën met ons over hoe we zonder kleerscheuren uit de recessie kunnen komen. Emissies terugdringen 7-9 Verlagen van de CO - uitstoot eureka kijkt hoe bedrijven tegemoet komen aan de eis van hun klanten om beter te presteren op milieugebied binnen de gehele keten. 8 Machines en organisatie 0- Het liefst alles automatisch Standaardaanpak werkt niet. Met welke factoren moet rekening worden gehouden bij het bepalen van de optimale combinatie mens/machine in efficiënte productieprocessen? Training en vaardigheden 3- Een demografische tijdbom? Hebben we de juiste combinatie van vaardigheden en ervaring in huis voor de complexere logistieke processen? 0 overzicht Supply Chain World Europe is het belangrijkste evenement voor professionals om kennis uit te wisselen, nieuwe ideeën op te doen en te netwerken met collega s. IMHX, de International Materials Handling Exhibition, is het belangrijkste evenement op dit gebied in Groot-Brittannië met duizenden producten en diensten uit alle sectoren op het gebied van logistiek, intern transport en de opslagindustrie. Monica Escutia Eindredacteur Neem ook eens een kijkje op de eureka-website Hier vindt u ons archief met nuttige artikelen. Verder kunt u hier commentaar en suggesties voor ons blad achterlaten en kunt u ideeën voor nieuwe artikelen doorgeven. - november MANUTENTION 00 Parijs, Frankrijk MANUTENTION in Parijs is een internationale beurs voor goederenstroombeheersing, logistieke apparatuur en systemen. De beurs, die al vele jaren wordt georganiseerd, biedt professionals uit de industrie de gelegenheid om te netwerken en geeft bezoekers een overzicht van de hele sector. Internationale fabrikanten presenteren hun producten en geven een schat aan informatie over de industrie. SAMPLE IMAGE ONLY Redactie / Inhoudstafel 3

3 Flexibil Veiligheid Training van chauffeurs Intern transport park Revolutie of evolutie? Sue Tupling Meestal hebben veranderingen een geleidelijk karakter en passen organisaties en markten zich langzaam aan, maar de crisis heeft dit patroon op abrupte wijze doorbroken. Een discontinue verandering van deze aard stelt managers voor de uitdaging om hun organisatie aan te passen. eureka kijkt naar de effecten die de crisis heeft gehad op de intern transport branche, de dealers en de wijze waarop machines worden verkocht. Batterijonderhoud Arbeid Eigendomsbeheer In een, in november 009 uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek onder senior managers en directeuren van (hoofdzakelijk) productiebedrijven, was 7 procent van de ondervraagden het ermee eens dat de ernst van de huidige recessie heeft geleid tot structurele veranderingen op hun markten. Deze strategische schokgolven hebben tot nieuwe winnaars en verliezers geleid. Veel intern transport managers hebben de recessie overleefd door meer te doen met minder of voorlopig helemaal niets te doen. Zo is het economischer inrichten van het intern transport park door minder trucks hetzelfde (of meer) werk te laten doen de afgelopen 0 maanden de belangrijkste focus geweest van veel bedrijven waar vorkheftrucks worden gebruikt. In de regel wordt dit gedaan door het capaciteitspercentage van de gebruikte trucks te verhogen, apparatuur (d.w.z. extra voorzetstukken) te standaardiseren of door voor een andere samenstelling van het interne transport te kiezen. Dit plaatst de dealer voor een interessante uitdaging, omdat hij in plaats van het verkopen van apparatuur de rol van commerciële adviseur van de klant op zich moet nemen. Leveranciers van intern transport moeten de kostenstructuur van de business van hun klanten begrijpen en innovatieve manieren bedenken om deze te verlagen. Dit betekent niet alleen dat er gekeken moet worden naar de uren en gebruikspercentages, maar mogelijk ook dat de hele opzet met een frisse blik bekeken Tijd om te veranderen moet worden en er creatief nagedacht moet worden om de klant een aantal oplossingen te presenteren. Hierbij rekening houdend met een aantal extra aspecten van de intern transport organisatie, zoals batterijbeheer, stapelen, palletbewegingen en inkomende en uitgaande goederen. Vaak kan er op een snelle manier bespaard worden door zaken als voorzetapparatuur en losse onderdelen te standaardiseren. Zo standaardiseerde een voedselfabrikant kort geleden op drie verschillende typen vorkheftrucks de rotator, zodat deze op meerdere trucks gebruikt kan worden. Zo wordt gebruik en inzet gespreid en operationele tijd verbeterd en de afvalverwerking van het bedrijf geoptimaliseerd. Volgens Cat Lift Truck dealer Crepa wordt de rol van de dealer belangrijker en interessanter, maar het vereist wel een andere combinatie van vaardigheden. Naast het beschikken over goede en een grondige product- en industriekennis, moeten account managers flexibel zijn, zich goed kunnen aanpassen, creatief zijn en een goed probleemoplossend vermogen bezitten. Uit het onderzoek blijkt dat het vermogen om zich aan te passen aan de veranderingen in de behoeften van klanten één van de belangrijkste tekenen is dat een bedrijf goed uit de recessie zal komen. Bijna driekwart van de respondenten was van mening dat een gebrek aan flexibiliteit, innovatie en creativiteit bij het personeel het grootste risico voor hun bedrijf was. Er is een nieuwe combinatie van vaardigheden nodig om samen te werken, waarde te creëren en te innoveren, zodat er winstgevende en loyale klanten geworven en behouden kunnen worden. Deze vaardigheden zijn duidelijk aanwezig binnen het netwerk van Cat Lift Truck dealers. Cat Lift Trucks wil ze verder ontwikkelen door als een echte partner met dealers samen te werken. De katalysator hiervoor wordt vaak door zogenaamde moeilijke klanten gevormd. Met name lean organisaties zijn erop gericht om sleutelprocessen te verbeteren, minder mensen en middelen te gebruiken en de klant continu meer waarde te bieden. Natuurlijk eisen ze dezelfde instelling van hun leveranciers. Zo heeft een grote, internationale autofabrikant een intern transport park van 90 trekkers van Cat Lift Trucks, die op één van de vestigingen lasten van zes ton in een RoRoontvangstcentrum trekken. De oude met de voet bediende trucks waren zeer inefficiënt gezien het aantal handelingen dat de chauffeur moest uitvoeren en leidde tot vermoeidheid bij de medewerkers. Cat Lift Trucks heeft in samenwerking met de dealer de Cat NTR30N ontwikkeld en daarmee een bijdrage geleverd aan de lean doelstellingen van de fabrikant. Flexibiliteit is van essentieel belang in economisch moeilijke tijden, maar wat klanten nog belangrijker vinden, is een aanpak die naar het totale kostenplaatje van het proces kijkt, zegt Crepa woordvoerder en marketing manager Rogier van der Hoeven. 0 procent van de totale kosten van het beheren van een magazijn zijn arbeidskosten. Als je medewerkers efficiënter kunt inzetten, kun je de klant helpen om de kosten aanzienlijk te reduceren, maar dit houdt wel in dat je naar het complete productieproces en de hieraan gerelateerde kosten moet kijken. Uiteindelijk zoeken klanten machines die het werk van twee of meer mensen kunnen overnemen, omdat dit betekent dat ze niet alleen op de kosten van de machine kunnen besparen, maar ook op de hoge arbeidskosten die hiermee gepaard gaan. Flexibiliteit is van essentieel belang in economisch moeilijke tijden, maar wat klanten nog belangrijker vinden, is een aanpak die naar het totale kostenplaatje van het proces kijkt, Voor de eerste keer in de geschiedenis overtrof wereldwijd, de verkoop van elektrische heftrucks in 009 de verkoop van trucks met verbrandingsmotoren. Het intelligent managen van batterijen binnen het hele intern transport park kan leiden tot een verviervoudiging van de shiftlengte en daarmee ook de productiviteit. Wat de toekomst ook in petto heeft of dit nu de onvermijdelijke voortgang van lean, de roep om duurzaamheid of na BP, een grotere nadruk op de naleving van veiligheidheidsvoorschriften is één ding is zeker: dealers moeten in staat zijn om zich aan te passen aan de continu veranderende behoeften van hun klanten. De conclusie van het hierboven genoemde onderzoek is dat alles uiteindelijk terug te voeren is op vaardigheden. We moeten onze managementen vaardigheidsmodellen radicaal bijstellen om na de recessie te kunnen overleven op de hernieuwde markten. Bent u klaar voor de revolutie? Feedback op dit artikel is welkom: editor@eurekapub.eu. De NTR30N levert een verbeterde ergonomie en verhoogd de productiviteit. Tijd om te veranderen

4 Tijd om te veranderen Graham Lovatt Gedurende een carrière in de vorkheftruckindustrie van maar liefst 0 jaar, waarvan jaar aan het roer van twee grote vorkheftruckbedrijven in Europa, heeft Graham Lovatt menige recessie met succes doorstaan. De kort geleden gepensioneerde direkteur praat met eureka over de belangrijkste lessen die uit de meest recente crisis geleerd kunnen worden. Tips van Graham Lovatt om zonder kleerscheuren uit de recessie te komen. Controleer of uw dienstverleners hun beloftes kunnen nakomen kom met duidelijke argumenten en criteria.. Als u bent ingekrompen, houd vast aan de afgeslankte kostenbasis en laat groei voor winst zorgen. 3. Richt uw energie niet op te veel fronten, bepaal zorgvuldig wat uw prioriteiten zijn bekijk hoeveel projecten en initiatieven er in uw organisatie lopen.. Wees moedig, handel snel en besluitvaardig bij de eerste tekenen van recessie of herstel. Moedig uw mensen aan en stimuleer ze. Deze recessie heeft ons op vele fronten voor enorme uitdaging geplaatst. Ten eerste kunnen we stellen dat de crisis voor bijna iedereen als een verrassing kwam en wat betreft de snelheid en de ingrijpende gevolgen uniek is in de geschiedenis. Ten tweede blijkt het bijzonder moeilijk te zijn om te voorspellen hoe het herstel zal verlopen. Er blijft een discrepantie bestaan tussen hoop en werkelijkheid. De afgelopen jaar hebben we gedurende een lange periode van economische groei de vruchten geplukt van de globalisering. De eerst periode dat ik in de vorkheftruckindustrie werkte, wisselden de economische cycli zich regelmatiger af en ik denk dat dit heeft geresulteerd in een generatie managers die ten minste enige ervaring had met recessiemanagement op het moment dat de crisis toesloeg. Maar ondanks deze ervaring heeft de huidige recessie ons bijzonder zwaar op de proef gesteld en moet deze met name moeilijk zijn geweest voor managers die voor het eerst in hun loopbaan met een recessie te maken hadden. De complexe oorzaken van deze economische crisis zijn uitgebreid beschreven, maar toch nog niet volledig begrepen. Welk effect heeft de crisis gehad op de markt van industriële voertuigen en welke veranderingen brengt zij voor Cat Lift Trucks dealers met zich mee? Zelfs voor de recessie kochten eindgebruikers veel meer dan een Cat heftruck van hun dealer. Het product dat wil zeggen de kwaliteit, reputatie en technologie is uiteraard van essentieel belang. Maar klanten kijken ook naar andere zaken. Meer dan ooit zijn ze op zoek naar partners die kunnen helpen hun operationele efficiëntie te verbeteren en die kunnen meewerken aan het behalen van de bedrijfsdoelstellingen. Daarom speelt tegenwoordig de dienstverlening die bij het product hoort een grotere rol in de uiteindelijke beslissing om een product aan te schaffen. Hieronder vallen de kwaliteit, flexibiliteit en innovatie van de financiële oplossingen, onderhouds- en huurcontracten, levering van reserveonderdelen en daarnaast ook het aanbieden van diensten die waarde toevoegen, zoals inspecties van en aanbevelingen voor intern transport en programma s om het intern transport te beheren. Lovatt is van mening dat in de nasleep van de recessie, waarin bezuiniging de norm is geworden, eindgebruikers steeds meer zoeken naar tastbare bewijzen dat hun leveranciers hun beloftes na kunnen komen. Het komt neer op de volgende fundamentele vraag: hebben leveranciers op de nog competitievere markten van na de recessie de mensen, competenties, capaciteit, financiële kracht en structuur in huis om aan de eisen en verwachtingen van klanten te voldoen? De omvang en ingrijpendheid van de veranderingen die de crisis heeft versneld, spoort klanten en industrieën aan om te reageren en zich aan te passen. Lovatt ziet drie belangrijke trends als resultaat van de crisis. Voor het eerst in de geschiedenis kan vanwege de complexe aard van deze crisis niemand precies voorspellen hoe snel en in welke mate de economie zich zal herstellen. Door de ervaring van het afgelopen jaar hebben veel bedrijven de neiging om zich op de korte termijn te richten. Dit zou de verschuiving van verkoop naar verhuur kunnen versnellen. In sommige Europese landen beslaat lange termijnverhuur maar liefst 3 procent van de markt. Huren biedt eindgebruikers mogelijkheden en oplossingen waarmee ze hun bedrijfsrisico s in onzekere tijden beter kunnen beheren zonder dat ze eenmalig een grote aanslag op hun cashflow hoeven te plegen, terwijl ze tegelijkertijd ook hun intern transportpark kunnen vernieuwen. Veel organisaties hebben als gevolg van de recessie moeten inkrimpen. Ongetwijfeld zal dit tot een nog grotere afhankelijkheid van de leveranciers leiden en dus ook tot hogere eisen voor wat betreft de ondersteuning. Van ons wordt verwacht dat we nog beter ons best doen. Ik ben van mening dat onze industrie al een goed serviceniveau heeft en over de structuur en discipline beschikt om de lat nog hoger te leggen. CO -belasting, handel in CO -emissierechten en het verlagen van de CO -uitstoot zijn inmiddels redelijk bekende termen, maar de meeste bedrijven missen nog steeds kansen om hun uitstoot van schadelijke stoffen en de schadelijke effecten voor het milieu en daarmee ook hun kosten terug te dringen. Ruari McCallion bekijkt de zaak over de hele linie. Als je gevraagd wordt, de belangrijkste producenten van CO op te noemen, denk je automatisch aan fabrikanten. Moeten zij per slot van rekening niet het grootste deel van de rekening betalen gezien de nieuwe emissiecontrole wet- en regelgeving? Hoewel dit waarschijnlijk klopt, is het aantal bedrijven dat er niet mee te maken krijgt in werkelijkheid heel klein. Kort geleden publiceerde A.T. Kearney, een managementadviesbureau die wereldwijd opereert, het tweede jaarlijkse Carbon Disclosure Project (CDP) Supply Chain Report. Een van de belangrijkste bevindingen in dit rapport is dat sommige concerns van hun leveranciers verwachten dat ze de uitstoot van broeikasgassen beheren en actie ondernemen om deze terug te dringen indien deze leveranciers zaken met hen willen blijven doen. Er zijn toeleveringsbedrijven lid van de CDP (in totaal leveren ongeveer.00 organisaties data aan op het gebied van klimaatverandering), maar de omvang van deze bedrijven weegt meer dan genoeg op tegen het geringe aantal. Tot de leden behoren BAE System, Cadbury, Colgate-Palmolive, Dell; GlaxoSmithKline, H J Heinz Co, Johnson & Johnson, Johnson Controls, PepsiCo, Procter & Gamble, Reckitt Benckiser, Sony Corporation, Unilever en de Vodafone Group grote namen uit bijna iedere commerciële sector. Van deze bedrijven heeft 89% een beproefde strategie om afspraken te maken met leveranciers over CO -problemen en praktisch alle bedrijven hebben een plan ontwikkeld om de uitstoot van schadelijke gassen of het energieverbruik terug te dringen. Wat misschien nog belangrijker is voor de toeleveringssector, waaronder logistieke dienstverleners vallen, is het feit dat meer dan de helft (%) van deze organisaties aangegeven heeft dat ze in de toekomst niet langer zaken doen met leveranciers die zich niet houden aan de CO -criteria die door deze bedrijven zijn vastgelegd. Sommige hebben ook aangegeven dat in toekomstige Emissies terugdringen 7

5 CDP Supplier Analysis Introduction Measuring Member expectations versus Supplier capabilities Companies increasingly want to know that their suppliers actively participate in carbon management and are aligned with their own ambitions. To support CDP Members with their challenge, we have assessed Supplier performance across four key dimensions: awareness, ambition, reporting and implementation. CDP Supply Chain Members are eager to collaborate with their suppliers to better manage climate change risks and reduce carbon emissions. But are their suppliers up to this ambitious task? This section of the report provides an opportunity to evaluate the aggregate supply base on its ability to fulfill Members expectations of alignment on emissions reduction targets, emissions reduction capabilities and activities. We assessed the supply base along four dimensions:. Strategic awareness about climate change evaluates how aware the supply base is in terms of existing and future climate change risks. Do Suppliers have the ability to provide solid and precise information about risks related to climate change? Can they derive specific implications from their findings?. Carbon reduction ambition evaluates the level of sincerity of Suppliers reported emissions reduction ambitions. How high is their level of ambition to reduce GHG emissions measured by emissions reduction targets? How detailed is the information that they provide about their ambition? What is their time frame for achieving these targets? 3. Reporting capabilities evaluates Suppliers willingness and capability to report GHG emissions and climate changerelated activities. Are they proactively creating transparency for the public, investors and other stakeholders about GHG emissions? What are their capabilities when it comes to reporting the main emissions categories: Scope, Scope and Scope 3 emissions?. Implementation practices evaluates the approaches used to reach established emissions reduction targets and whether they are sustainable. What governance mechanisms are in place to ensure implementation? What is the Suppliers level of commitment to reach their targets? Will these implementation practices be sustainable in the long run? Strategic Awareness Carbon Reduction Ambition Reporting Capabilities Implementation Practices Heinz believes that if consistent regulations were implemented and enforced on a global scale, everyone would benefit from the increased communication and coordination that would result. However, we re finding that many countries are moving forward individually and are currently proposing regulations that may impact some locations but not others. Corporations such as Heinz have an important role to play in the development of consistent global policy, incorporating best practices among a broad spectrum of requirements. Obviously, this is a challenge that needs to be resolved and it requires the participation and collaboration of countries around the world. H.J. Heinz Company Heinz believes that if consistent regulations were implemented and enforced on a global scale, everyone would benefit from the increased communication and coordination that would result. However, we re finding that many countries are moving forward individually and are currently proposing regulations that may impact some locations but not others. Corporations such as Heinz have an important role to play in the development of consistent global policy, incorporating best practices among a broad spectrum of requirements. Obviously, this is a At the forefront of carbon emissions management Most CDP Supply Chain Members now have a formal, documented corporate climate change strategy. They have integrated a carbon policy into their procurement organization, and they have a reduction plan in place. Supplier relationship management processes are now becoming more important than ever, with an emphasis on green criteria for supplier selection. Although facing practical challenges, these Members are taking steps to move forward and overcome the issues they encounter. They are eager to collaborate with their Suppliers, but in order to remain competitive, these Suppliers are going to need to perform detailed assessments of their current capabilities in terms of climate change and carbon emissions management and set ambitious targets to reduce their emissions. High awareness among Member companies CDP Supply Chain Members are typically organizations very much at the forefront of climate change and carbon emissions management. Therefore, it is hardly surprising that the 009 survey confirms their significant risk awareness of the topic (see Figure ). In fact, the results of both the CDP Supply Chain Information Request and the Member Questionnaire confirm that the CEOs and board representatives of Member companies are placing increasing importance on climate change and GHG emissions reduction. Formal strategies with a focus on efficiency All Member companies currently have at least some general guidelines with regard to climate change strategy. A majority have taken this further to put in place a formal and documented climate change strategy (see Figure ). Over 90% of the Members have either a board committee or another executive body with overall responsibility for climate change management to ensure that the strategy is turned into action effectively (see Figure 7). CDP Supply Chain Member Analysis Our Group-wide Carbon Management Board has devolved authority for the management of our carbon emissions on behalf of our Board. It meets on a quarterly basis to review progress and provide strategic direction and governance framework for our Carbon Management programme. Royal Mail Group Climate change could result in changes in consumer preferences and retail customer demands we must anticipate and react to such changes to maintain the demand for our products. PepsiCo 89% % 8% 8% 8% % 3% 37% 9% 9% Y e s No or did not answer Have a formal and documented strategy Have some general guidelines Do not have any strategy (0%) Y e s No or did not respond Figure Members reporting exposure to risks related to climate change Figure Members with a corporate climate change strategy Figure 7 Members with a board committee or other executive body with overall responsibility for climate change countries are moving forward individually and are currently proposing regulations that may impact some locations but not others. Corporations such as Heinz have an important role to play in the development of consistent global policy, incorporating best practices among a broad spectrum of requirements. Obviously, this is a challenge that needs to be resolved and it requires the participation and collaboration of countries around the Our Group-wide Carbon Management Board has devolved authority for the management of our carbon emissions on behalf of our Board. It meets on a quarterly basis to review progress and provide strategic direction and governance framework for our Carbon Management programme. Royal Mail Group Climate change could result in changes in consumer preferences and retail customer demands we must anticipate and react to such changes to maintain the demand for our products. PepsiCo Figure Members reporting exposure to risks related to climate change Assessing Member and Supplier performance The CDP Supply Chain Program CDP Supply Chain is a collaboration of global corporations who have extended their climate change and carbon management strategies beyond their direct corporate boundaries to engage with their suppliers via CDP s annual Information Request. Member companies use CDP s standardized format to communicate with their supply chain companies in a streamlined, unified, annual request. This year Member companies reached out to 0 of their Suppliers, and 70 (%) responded to the request. This report synthesizes the key findings that have been extracted from the 009 CDP Supply Chain Information Request responses. It contains: An analysis of the GHG emissions and climate change management performance of CDP Supply Chain Member companies referred to as Members in this report; An analysis of CDP Supply Chain Supplier companies referred to as Suppliers in this report across the four dimensions of carbon management; The way forward for CDP. A glossary at the end provides the reader with clear definitions of the technical terms used throughout this report. Evaluating Suppliers across the four dimensions of carbon management The CDP Supply Chain Report 00 analyzes data from the Information Request to assess Supplier performance regarding GHG emissions and climate change management along four distinct dimensions: Strategic awareness; Carbon reduction ambition; Reporting capabilities; Implementation practices. This year, Supplier participation grew by %. Out of the 0 Suppliers contacted, 70 (%) participated, 9 (7%) declined to participate and 97 (%) did not respond (see Figure ). Multi-modal Member evaluations The following sources were used to evaluate the behavior of the Members with regard to GHG emissions and climate change management: The CDP Supply Chain Information Request; The Supplementary Member Questionnaire; Interviews with selected Members. The CDP Supply Chain Information Request was completed by all Members, representing eight different industries (see Figure ). % of the Members responded to the Supplementary Member Questionnaire. This was designed to complement the original CDP Supply Chain Information Request by focusing on how Members interact with their suppliers to drive improvements in carbon management. Interviews were also held with selected companies in order to check the hypotheses, analyses and conclusions that were extracted from both the Information Request and the Member Questionnaire. Methodology Followed 3 3% 3% % 7% 7% 7% % % Consumer Staples 3% Industrials 3% Information Technology % Financials 7% Telecommunications 7% Health care 7% Utilities % Materials % Figure Members per industry consumer preferences and retail customer demands we must anticipate and react to such changes to maintain the demand for our products. Figure Members reporting exposure to risks related to climate change Assessing Member and Supplier performance Assessing Member and Supplier performance Assessing Member and The CDP Supply Chain Program CDP Supply Chain is a collaboration of global corporations who have extended their climate change and carbon management strategies beyond their direct corporate boundaries to engage with their suppliers via CDP s annual Information Request. Member companies use CDP s standardized format to communicate with their supply chain companies in a streamlined, unified, annual request. This year Member companies reached out to 0 of their Suppliers, and 70 (%) responded to the request. This report synthesizes the key findings that have been extracted from the 009 CDP Supply Chain Information Request responses. It contains: An analysis of the GHG and climate change management performance of CDP Supply Chain Member companies referred to as Members in this report; An analysis of CDP Supplier companies referred to as Suppliers in this report across the four dimensions of carbon management; The way forward for A glossary at the end provides the reader with clear definitions of the technical terms used throughout this report. 3 In the wake of a global financial crisis fueled primarily by a lack of stakeholder information, corporate transparency is vital. Companies that have proven themselves leaders in areas such as measurement and disclosure have evolved beyond the view that climate change only poses risks, and are reaping benefits from the opportunities they have found. These leaders are spreading this message not only to their customers and shareholders, but also to their suppliers who provide the goods and services needed to run their businesses. Introduction to CDP Through its 7 annual Information Request, CDP has persuaded more than,00 companies across the globe to report their greenhouse gas (GHG) emissions and related climate change strategies. CDP hosts the world s largest database of selfreported corporate climate change information. CDP collects and provides this information to the marketplace on behalf of two main groups: Investment Market: 7 institutional investors controlling $ trillion in assets under management request disclosure from listed companies in whom they invest. Purchasing Organizations: global purchasing organizations from the public and private sectors that request disclosure from their suppliers. This global system provides stakeholders with a clear understanding of how companies are positioned as we transition to a low-carbon economy, and it enables transparency on climate change. The s detailed reporting is helping persuade companies throughout the world to measure, manage, disclose and ultimately reduce their greenhouse gas emissions. No other organization is gathering this type of corporate climate change data and providing it to the marketplace. Ban Ki-moon, UN Secretary- General CDP Supply Chain In 009, CDP Supply Chain Member companies requested information from more than 00 of their Suppliers. Using CDP s annual Information Request, they gathered information in a single format, reducing the time and resources spent by Suppliers on multiple requests. This also resulted in streamlined, comparable results which were then analyzed and benchmarked by CDP and its report writer, A.T. Kearney. The CDP Supply Chain Program helps to integrate carbon management and climate change mitigation into the procurement function. In an outsourced world, where companies externalize manufacturing, production, and logistics, most multinationals find that the emissions embedded in products purchased from the supply base are more significant than their own emissions. The objectives of the CDP Supply Chain Program are to reduce global emissions by: Driving action in purchasing companies by providing primary data from key suppliers; Motivating supplier companies by educating and supporting the collection and reporting of highquality climate change information; Influencing international standards by establishing a global process for supply chain disclosure leveraging the expertise and experience of Members and their suppliers. About CDP Supply Chain We believe it is important for companies to determine their scope and greenhouse gas (GHG) emissions. These emissions are directly associated with a company s operations and can be determined with reliability and consistency. Tracking them reveals opportunities to improve operational performance in a way that s good for both business and the environment and can therefore be sustained. Further, we support public disclosure of this information. As part of our objective to work with environmentally responsible suppliers, IBM has encouraged its key suppliers to gain that understanding and to disclose their inventories through the CDP Supply Chain program. John Paterson, Chief Procurement Officer IBM requires the participation and collaboration of countries around the world. H.J. Heinz Company Y e s No or did not answer No or did not answer Emissies terugdringen 9 8 contracten een strikter CO - beheer zal worden vereist. Een serieuze zaak Grote concerns nemen het terugdringen van CO -uitstoot heel serieus en ontwikkelen strategieën om CO -emissies in hun aanvoerlijnen terug te dringen, zegt Stephen Easton, directeur en onderzoeksleider van A.T. Kearney. CEO s van grote bedrijven en raden van bestuur verwachten niet alleen dat programma s die de CO -terugdringen voordelen voor het milieu opleveren, maar ook tot kostenbesparingen leiden. De boodschap is duidelijk: leveranciers, van zowel goederen als diensten, lopen het risico om belangrijke klanten te verliezen, als ze hun CO - uitstoot niet in de gaten houden. Een groot deel van de CO -uitstoot is afkomstig van gebouwen, wat de reden is dat er zo n grote nadruk ligt volgens de Europese richtlijn energieprestaties gebouwen (EPBD)op zuinig stoken en isolatie. In de richtlijn zijn onder meer minimumeisen voor ventilatie en warmteverlies vastgelegd. Hoewel dit tot een verhoging van de initiële kapitaalkosten van gebouwen kan leiden en gevolgen heeft voor verbouwingen, verandering van gebruiksdoeleinden of huurder, zorgen de nieuwe regels ervoor dat het beheer van magazijnen op langere termijn goedkoper zal worden. CEO s van grote bedrijven en raden van bestuur verwachten dat de CO-reductieprogramma s tot kostenbesparingen leiden. Stephen Easton, A.T. Kearney. Groenere magazijnen Sommige bouwbedrijven gaan veel verder dan de EPBD. In eureka nummer, zomer 008, hebben we gekeken hoe magazijnen groener kunnen worden gemaakt. In dit artikel kwam de firma Gazeley ter sprake die zich specialiseert in het bouwen van milieuvriendelijke magazijnen. Dit bedrijf heeft inmiddels een groot aantal hoogwaardige magazijnen met een totaal oppervlak van miljoen vierkante meter in een aantal landen gebouwd. Het begon in Groot-Brittannië, waar het bedrijf inmiddels door het hele land op locaties heeft gebouwd. 9 procent van het CO -effect van gebouwen wordt veroorzaakt door het energieverbruik na oplevering. Jonathan Fenton-Jones, Gazeley De 80 hectare grote Magna Park Plaza in Zaragoza, Spanje beschikt over alle milieuvriendelijke elementen die Gazeley standaard aanbiedt, waaronder het opvangen van overtollig regenwater, toiletten met een laag waterverbruik, luchtdichte en zeer goed geïsoleerde wanden om de kosten voor het verwarmen en de airconditioning terug te dringen en voorverwarming van warm water door de zon. Spanje heeft een zonnig klimaat en daarom konden extra krachtige pv-panelen (fotovoltaïsche panelen) worden aangebracht. Naar verluidt, leveren de milieuvriendelijke elementen in het standaardpakket van Gazeley aanzienlijke besparingen op in de operationele kosten. De inrichtingsservice die Gazeley biedt, kan de klant nog meer geld besparen. Een magazijnproject dat het voor John Lewis uitvoerde, één van de grootste magazijnen in Groot-Brittannië, leidde tot een besparing van meer dan op jaarbasis door het op grote schaal gebruik van duurzame energie hoofdzakelijk wind- en zonne-energie. Verwacht wordt dat de CO - uitstoot in de jaar die het magazijn mee zal gaan ongeveer 7 procent lager zal zijn dan soortgelijke gebouwen zonder aanpassingen. Een distributiecentrum van.000 m dat het bedrijf bouwde, bespaart ton CO per jaar vergeleken met standaardconstructies en functionaliteiten. 9 procent van het CO -effect van gebouwen wordt veroorzaakt door het energieverbruik na oplevering. Dit is iets waar wij, projectontwikkelaars, geen controle over hebben, zegt Jonathan Fenton-Jones, global procurement & sustainability director. Wat we wel kunnen doen, is het gebouw zodanig ontwerpen en bouwen dat het vanaf het begin zo efficiënt mogelijk gebruikt kan worden, met zaken als de opvang van overtollig regenwater, uitzonderlijk effectieve isolatie, aardwarmtepompen en de mogelijkheid om zonnepanelen te installeren. De principes van Gazeley zijn op locaties in Frankrijk, 8 in Duitsland, 3 in Italië en in België toegepast. Geen willekeur Energieverbruik is echter niet de enige oorzaak van CO -uitstoot, ook de organisatie van het magazijn zelf speelt een belangrijke rol. Hoewel elektrische vorkheftrucks tijdens het gebruik geen CO uitstoten, moeten de batterijen wel opgeladen worden en hoe efficiënter ze geladen worden en hoe doelmatiger ze gebruikt worden, hoe minder energie ze nodig hebben. Daarom is de tijd om ze lukraak op te laden definitief voorbij. Refererend naar een ander artikel in dit nummer HET LIEFST ALLES AUTOMATISCH, waarin locatie onderzoek en de automatisering belicht worden, heeft de Carbon Trust in Grootinstitutional investors controlling $ trillion in assets under management from the public and private sectors that request disclosure from their understanding of how companies are positioned as we transition to a low-carbon economy, and it enables transparency on climate change. The s detailed reporting is helping persuade companies throughout the world to measure, manage, disclose and ultimately reduce their greenhouse gas emissions. No other organization is gathering this type of corporate climate change data and providing it to the marketplace. Ban Ki-moon, UN Secretary- General CDP Supply Chain In 009, CDP Supply Chain Member companies requested information from more than 00 of their Suppliers. Using CDP s annual Information Request, they gathered information in a single format, reducing the time and resources spent by Suppliers on multiple requests. This also resulted in streamlined, comparable results which were then analyzed and benchmarked by CDP and its report writer, A.T. Kearney. The CDP Supply Chain Program helps to integrate carbon management and climate change mitigation into the procurement function. In an outsourced world, where companies externalize manufacturing, production, and logistics, most multinationals find that the emissions embedded in products purchased from the supply base are more significant than their own emissions. The objectives of the CDP Supply Chain Program are to reduce global emissions by: Driving action in purchasing companies by providing primary data from key suppliers; Motivating supplier companies by educating and supporting the collection and reporting of highquality climate change information; Influencing international by establishing a global process for supply chain disclosure leveraging the expertise and experience of Members and their suppliers. About CDP Supply Sustainability-focused companies outperform their peers During the past 8 months, as the financial crisis took its toll, many companies considered abandoning their carbon emissions management initiatives. But an A.T. Kearney analysis reveals that companies that demonstrated a true commitment to sustainability over the course of the recession appear to have outperformed their industry peers in the financial markets. In of the 8 industries examined, companies recognized as sustainability-focused (as defined by inclusion in the Dow Jones Sustainability Index or the Goldman Sachs SUSTAIN focus list) outperformed their industry peers and were well-protected from value erosion. Our findings suggest that investors may reward true sustainabilityfocused companies that demonstrate the following characteristics: A focus on long-term health rather than short-term gains; Strong corporate governance; Sound risk management practices; A history of investing in carbon emissions management innovations. Genuine carbon impact must involve the supply chain Now is the time for companies to move to next generation carbon emissions management. They must move beyond saying the right words to truly making carbon reductions happen. To achieve genuine results, however, companies must address the carbon impact of their supply chains, because 0 percent of a product s value, and often upwards of 70 percent, is typically derived from suppliers. Companies are finally realizing that consumers are aware that they do not just buy products they also buy the supply chains that deliver the products. As firms move to next generation carbon emissions management programs, a growing number of companies are putting in place specific, comprehensive strategies for internal operations and external relationships. Rather than simply offering general statements of good corporate citizenship, these companies have improved their supply departments with updated carbon reduction measures and practices, evaluating suppliers and their supply management organizations across multiple dimensions. The power of innovation Traditionally, supply managers sought to provide the necessary inputs at the lowest market prices. However, as executives and consumers move to distinguish market prices from social costs that is, market price plus externalities and social consequences supply is redefining and expanding its role by managing both internal and external costs. Supply managers can now foster carbon reductions by ensuring that suppliers incorporate innovations into their operations and processes. These executives also have the opportunity to investigate new processes and technologies that reduce dependency on scarce and potentially expensive resources. Managing the supply chain then becomes the catalyst for triggering corporate behavior that truly addresses carbon reduction. Accountability addressing a fundamental challenge A.T. Kearney believes that if we are to provide counsel to companies regarding their carbon reduction strategies, it is important for our firm to hold ourselves accountable on these issues. Two years ago, A.T. Kearney announced plans to move to a carbon-neutral consulting model by 00. This commitment to carbon neutrality applies to all aspects of global operations both internal and client-facing activities and is part of a larger carbon reduction effort that was launched across the firm s offices in 3 countries. The focus of this effort was to develop a series of innovative alternative delivery mechanisms that the firm s,00 consultants around the world could use for providing consulting services in a more sustainable and low-carbon way. The travel inherent in the consulting industry gives it a disproportionately large carbon footprint compared with many other professional services organizations, so efforts have focused on reducing the frequency of business travel and using collaborative technology to maintain the firm s hallmark collaborative working style while also reducing carbon emissions. Consistent with this pledge, the firm has also implemented initiatives to limit internal travel, shift necessary travel from air to rail as feasible, select services from among carbonefficient airlines, hotels and rental car companies, increase the use of public transit and further increase the energy and resource efficiency of its operations. For A.T. Kearney, and for the businesses it serves, learning to grow profitably and delivering value for all stakeholders in a resource-limited and threatened global environment is a fundamental business challenge of this century. Daniel Mahler Vice President at A.T. Kearney Stephen Easton Principal at A.T. Kearney The A.T. Kearney Perspective companies have improved their supply Traditionally, supply managers sought to provide the necessary inputs at the lowest market prices. However, as executives and consumers move to distinguish market prices from social costs that is, market price plus externalities and social consequences supply is redefining and expanding its role by managing both internal and external costs. Supply managers can now foster carbon reductions by ensuring that suppliers incorporate innovations into their operations and processes. These executives also have the opportunity to investigate new processes and technologies that reduce dependency on scarce and potentially expensive resources. Managing the supply chain then becomes the catalyst for triggering corporate behavior that truly addresses Accountability addressing a fundamental challenge A.T. Kearney believes that if we are to provide counsel to companies regarding their carbon reduction strategies, it is important for our firm to hold ourselves accountable on these issues. Two years ago, A.T. Kearney announced plans to move to a carbon-neutral consulting model by 00. This commitment to carbon neutrality applies to all aspects of global operations both internal and client-facing activities and is part of a larger carbon reduction effort that was launched across the firm s offices in 3 countries. The focus of this effort was to develop a series of innovative alternative delivery mechanisms that the firm s,00 consultants around the world could use for providing consulting services in a more sustainable and low-carbon way. The travel inherent in the consulting industry gives it a disproportionately large carbon footprint compared with many other professional services organizations, so efforts have focused on reducing the frequency of business travel and using collaborative technology to maintain the firm s hallmark collaborative working style while also reducing carbon emissions. Consistent with this pledge, the firm has also implemented initiatives to limit internal travel, shift necessary travel from air to rail as feasible, select services from among carbonefficient airlines, hotels and rental car companies, increase the use of public transit and further increase the energy and resource efficiency of its operations. For A.T. Kearney, and for the businesses it serves, learning to grow profitably and delivering value for all stakeholders in a resource-limited and threatened global environment is a fundamental business challenge of this century. Daniel Mahler Vice President at A.T. Kearney Stephen Easton Principal at A.T. Kearney The A.T. Kearney i Supply Chain Report 00 info@cdproject.net + (0) Report written for by: i Supply Chain Report 00 info@cdproject.net + (0) Report written for by: i Supply Chain Report 00 info@cdproject.net + (0) Report written for by:. Stephen Easton, directeur van A.T. Kearney. Carbon Disclosure Project, Supply Chain Members: Acer Taiwan BAE Systems UK Banco Bradesco Brazilië Bank of America USA Baxter International USA Boeing USA Cadbury UK Carrefour Frankrijk Cathay Pacific Airways Hong Kong Colgate-Palmolive USA ConAgra Foods USA Dell USA Eaton Corporation USA EMC USA ENEL Italië Fiji Water USA Fujitsu Japan GlaxoSmithKline UK Google USA H.J. Heinz Company USA Hewlett-Packard Company USA Imperial Tobacco Group UK IBM USA Johnson & Johnson USA Johnson Controls USA Juniper Networks USA Kao Japan Kellogg Company USA L Oréal Frankrijk Logica UK National Australia Bank Group Australië National Grid UK Newmont Mining Corporation USA PepsiCo USA Procter & Gamble Company USA Rautaruukki Finland Reckitt Benckiser UK Rolls-Royce UK Royal Mail Group UK SKF Zweden Sony Corporation Japan Unilever UK Vivendi Universal Frankrijk Vodafone Group UK Brittannië een handig instrument ontwikkeld. De zogenaamde Footprint Expert is online beschikbaar en kan gebruikt worden om de prestaties met een steeds groter wordende database te vergelijken. Het instrument is ontworpen om ondersteuning en informatie te leveren, variërend van snelle evaluaties ( hotspots ) op basis van controleerbaar dataverkeer tot uitgebreide, gecertificeerde CO -uitstoot die geschikt is voor externe publicatie. Het instrument is te vinden op Hoewel individuele bedrijven iets kunnen doen aan emissies, bereiken ze meer door samen te werken. Dit is althans de stelling van pallet pool operator LPR, dat met FMCG (fastmoving consumer goods) klanten samenwerkt om de aanvoerlijnen te optimaliseren en het aantal ritten dat de trucks uitvoeren te reduceren. In plaats van met kleine ladingen heen en weer te rijden, maakt LPR extra capaciteit vrij door volle palletladingen op te halen bij regionale distributiecentra en deze bij FMCG-fabrikanten af te leveren. Samenwerking loont Het logistieke bedrijf DHL Supply Chain is nog een stap verder gegaan door een samenwerkingsplatform op te zetten voor haar klanten in de auto-industrie. Het project begon met een Brits centrum voor binnenkomende goederen voor de Jaguar Land Rover fabriek in Solihull in Engeland. Het centrum kreeg een combinatie van zgn. FTL s (full truck loads) en LTL s (less than truck loads) te verwerken en werd uitgebreid met het onderdelenbeheer van BMW s (volgens het just-in-time principe) en het Jaguars auto-onderdelennetwerk. Het hart van het samenwerkingsplatform is het grote overslagstation in Solihull, dat is uitgerust met een intern transportpark van ongeveer 30 voertuigen en 00 trailers. Dit park wordt aangestuurd door het centrale planningsteam van DHL, dat als PL (fourth party logistics) fungeert en zo nodig aanvullende externe middelen inzet. Hoewel sommige elementen van het platform speciaal voor OEM s zijn ingericht, zoals motorfabrikant Perkins, is een aanzienlijk deel van de organisatie zodanig opgezet dat het variabele goederen kan verwerken. Momenteel beheert het platform reserveonderdelen voor JLR (Jaguar Land Rover), inbound activiteiten voor Groot-Brittannië en de EU en voor andere bekende leveranciers zoals Visteon. Ook fungeert het als het Britse opslag van vrachten bestemt voor de afhaalservice van Ford en BMW, zodat de anders overtollige bedrijfsruimte van makelaar JLR ook benut wordt. Momenteel verwerkt DHL meer dan.000 vrachten per week via het samenwerkingsplatform. Daarnaast haalt DHL.000 vrachten op voor Jaguar Land Rover in Groot-Brittannië en.00 voor de inbound EU-ophaalservice. Leveringen van BMW, verscheidene JIT-klanten, Perkins, Dana en andere leveranciers brengen het totale aantal op ongeveer.000 vrachten per week. Door een gevestigd en beproefd platform te gebruiken hoeft er minder te worden gereden, wat tot een efficiënter gebruik van de aanvoerlijnen leidt. Minder rijden betekent ook minder kosten en betere prestaties op milieugebied. DHL houdt zijn CO -uitstoot bij en denkt dat het samenwerkingsplatform voor binnenkomende onderdelen de CO -uitstoot van het bedrijf in een jaar tijd met, procent heeft verminderd. Het rijden zonder lading is een van de dingen waar men liever niet over praat in de industrie: 0% van de vrachtwagens voor zwaar transport in Groot-Brittannië vervoert nog steeds lucht, zegt Bob Naylor, VP van DHL s vrachtbusiness in Groot-Brittannië. Een initiatief als dit is één van de manieren om dit cijfer naar beneden te krijgen. Sinds een aantal directe en indirecte leveranciers van de autofabrikanten tot het platform zijn toegetreden, zijn de kosten van de aanvoerlijnen met ongeveer 0 procent gedaald. DHL richt zich ook op naleving door dossiers met foto s van leveringen aan te leggen om dozen te identificeren die niet gestapeld kunnen worden, zodat situaties waarin sprake is van een slechte verpakkingswijze gecorrigeerd kunnen worden. Het bedrijf bezoekt klanten om te bespreken hoe de tijdsplanning geoptimaliseerd kan worden en er minder gereden kan worden. Maar misschien is de belangrijkste prestatie wel dat er een platform is gecreëerd dat de samenwerking tussen concurrenten bevordert. Maar misschien is de belangrijkste prestatie wel dat er een platform is gecreëerd dat de samenwerking tussen concurrenten bevordert. Er is geen simpel antwoord op de wettelijke en commerciële uitdagingen om emissies te reduceren, met name die van CO. Zoals hierboven beschreven liggen er mogelijkheden in de constructie en lay-out van gebouwen, het managen van het productieproces en andere aspecten. Maar zoals het Carbon Disclosure Project Supply Chain Report van A.T. Kearney duidelijk maakt, zal de pressie van klanten om beter te presteren op dit gebied ook blijven toenemen. Feedback op dit artikel is welkom: Ruari@eurekapub.eu 3. Gazeley Construction is gespecialiseerd in het bouwen van eco-effi ciënte magazijnen (Met dank aan Gazeley voor de afbeelding). De blauwe coating op de magazijnen van Gazeley is visueel aantrekkelijk en past goed in het landschap (Met dank aan Gazeley voor de afbeelding). DHL heeft met Jaguar Land Rover samengewerkt om de aanvoerlijnen effi ciënter te maken (Met dank aan Gazeley voor de afbeelding) 3

6 Machines en organisatie Het automatiseren van magazijnen lijkt een aantrekkelijk idee, maar in de praktijk blijkt een standaardoplossing vaak niet te werken. Een evaluatie van behoeften, gevolgd door de installatie van de juiste combinatie van systemen leidt tot betere resultaten. Ruari McCallion Het is niet moeilijk om de aantrekkelijke kant van automatisering in magazijnoperaties te zien, maar mensen blijven bepaalde voordelen ten opzichte van machines houden: ze leren snel, hebben vlug door dat omstandigheden zich wijzigen en passen zich snel aan veranderingen aan. Over het algemeen zijn ze veel flexibeler dan machines. Een volledig geautomatiseerd magazijn werkt het best met producten van dezelfde grootte Maar dat wil niet zeggen dat er geen plaats is voor automatisering in logistieke operaties. Geautomatiseerde systemen vallen in verscheidene categorieën uiteen, van heel eenvoudig tot zeer complex. De meeste zitten hier ergens tussenin. De vraag is: wat ga je automatiseren en waar? Een volledig geautomatiseerd magazijn werkt bijzonder goed als de goederen voldoen aan standaard specificaties nu en in de toekomst. zegt Martijn Ligtvoet, warehouse consultant bij de Nederlandse Cat Lift Trucks Het liefst alles automatisch dealer Crepa. Een geïntegreerd en volledig geautomatiseerd magazijn is snel, zeer betrouwbaar en leidt tot grote tijdsbesparingen in de goederenverwerking. Als de afmetingen en het gewicht van producten constant veranderen, dien je zorgvuldig te overwegen wat de knelpunten zijn. Het doel is de ultieme oplossing te zoeken op de beschikbare locatie. Aan de hand van een Site Survey worden door Crepa de goederen en stromen in kaart gebracht, deze gegevens worden verwerkt in een optimale logistiek. Een ideale mix Een combinatie van automatisering en conventionele logistieke stroom is vaak de beste oplossing. Deze biedt een combinatie van een hoog opslagpercentage tegen een gering aantal intern transport middelen. Snelheid van werken blijft gewaarborgd en het levert tevens de nodigde managementinformatie die, indien nodig, gebruikt kan worden om processen verder te optimaliseren. Het maakt ook orderpicking op stuksniveau gemakkelijker, daarbij is en blijft het flexibel. Bokodes: een nieuwkomer Innovatie in automatisering betekent dat er voortdurend nieuwe gadgets, widgets en toevoegingen op de markt komen. Ooit waren barcodes nieuw en had niemand er ervaring mee, en waarschijnlijk zal ten minste een van de huidige, opkomende technologieën in de toekomst essentieel worden. RFID-tags hebben een gespecialiseerd segment van de markt veroverd en worden naarmate ze kleiner en minder kwetsbaar worden steeds vaker gebruikt. Een nieuwkomer zijn de zogenaamde bokodes, die hoewel ze een doorsnede van amper drie millimeter hebben, duizenden malen meer informatie kunnen bevatten dan de bekende streepjescodes. Momenteel bestaan ze uit een LED die met een piepklein masker en een lens is bedekt. Informatie wordt gecodeerd in het licht dat door het masker schijnt, dat varieert in felheid afhankelijk uit welke hoek het wordt waargenomen. De voordelen die vaak worden genoemd zijn de afmeting van het product en het feit dat bokodes vanuit verschillende invalshoeken en van een grotere afstand dan barcodes gelezen kunnen worden. De standaardcamera van een mobiele telefoon is sterk genoeg om een bokode te lezen en dus hoef je in principe geen kapitaal uit te geven aan de benodigde infrastructuur. Maar de bokodes zelf kosten rond de dollar per stuk, voornamelijk vanwege de momenteel benodigde lens en LED-display. Als ze gemeengoed worden, zal de prijs dalen, maar de informatiecapaciteit zal intact blijven. De flexibiliteit ervan waaronder de mogelijkheid om ze online op afstand te lezen zal ze wellicht tot een onmisbaar hulpmiddel maken. Maar het is de vraag of dit soort mogelijkheden het in de toekomst gaan worden? Steviger recept Tijdens de recessie hebben veel bedrijven hun productie geconsolideerd en zo goed als mogelijk gebruik gemaakt van wat al aanwezig was in plaats van te investeren in extra magazijnruimte, zegt Edward Hutchison, managing director van BITO Storage Systems, onderdeel van BITO-Lagertechnik Bittmann GmbH, dat opslag- en orderverzamelsystemen vervaardigt. Dit heeft een behoefte gecreëerd aan compactere opslag- en orderverzameloplossingen. Ook zijn bedrijven op zoek naar orderverzamelsystemen die kostenbesparend zijn om ervoor te zorgen dat de producten zo economisch mogelijk geleverd kunnen worden. Maar soms is automatisering, met de daarmee gepaard gaande besparing in arbeidskosten, niet de juiste oplossing. Vaak is het geen goede beslissing om te gaan automatiseren, zegt Nigel Bailey, senior consultant van het onafhankelijke Belangrijkste afbeelding: (Met dank aan BITO voor de afbeelding). Bagageverwerking op luchthavens is een uitstekend voorbeeld van volledig geautomatiseerde goederenverwerking.. Een traditionele barcode 3. RFID-tags worden steeds kleiner. Moderne barcodes slaan meer informatie op maar kunnen niet tippen aan de piepkleine bokodes. De bokode is minder dan 3 mm in diameter in vergelijking met de traditionele barcodes. (3mm) Traditionele barcodes (30mm) 3 Machines en organisatie 0

7 Machines en organisatie Training en vaardigheden 7 8. Magazijnsimulatieprogramma s onderzoeken functies. 7. Uitgebreide verzameling en analyse van data is essentieel. 8. Mens en machine in harmonie. adviesbureau Davies & Robson. Factoren die een rol spelen, zijn een stabiele vraag en externe factoren, zoals de grondprijs en beveiligingseisen. Als je een brede en fluctuerende vraag hebt, kun je misschien een deel van de productie automatiseren, maar niet alles. Automatisering bestaat echter niet alleen uit robotvoertuigen en lopende banden. Automatiseren is niet altijd de juiste oplossing In een draadloos managementsysteem draagt de heftruckchauffeur een oortelefoon waardoor hij hoort wat hij moet doen. Bij spraak gestuurd orderverzamelen voice picking vertelt de computer aan de medewerker wat hij moet doen. De medewerker voert de instructie uit, koppelt terug naar de computer en krijgt vervolgens de volgende taak, legt Bailey uit. Hij merkt hierbij op dat zulke systemen redelijk populair zijn bij de medewerkers zelf, hoewel soms beweerd wordt dat ze het eigen initiatief de kop indrukken en onpersoonlijk zijn. De instructies zijn duidelijker en gemakkelijker te volgen dan die op het traditionele klembord en papier. Menselijke interactie met geautomatiseerde systemen lijkt dus de norm te worden maar in welke combinatie en in welke mate? Prijs berekenen van de ingrediënten Aan de ene kant kan een bedrijf kiezen voor een investering in een geautomatiseerde oplossing op lange termijn, zegt Hutchison. Hoewel dit forse initiële kosten met zich meebrengt, kan dit in principe tot een behoorlijke toename in productiviteit en verlaging in personeelskosten leiden. De omvang van de eerste investering betekent dat deze pas in een aantal jaar zal worden terugverdiend. Aan de andere kant zal een kleinschaligere verbetering, zoals gebruik maken van doorrolstellingen, tot een geringere besparing in personeelskosten leiden. Maar omdat het gaat om een relatief kleine investering, is deze in een paar maanden terugverdiend. Hoe dan ook is het raadzaam om op de locatie zelf een onderzoek uit te laten voeren alvorens de beslissing te nemen. Over het algemeen is het de moeite waard om een overzicht van de leverancier te ontvangen en vervolgens een adviseur die ervaring heeft in de industrie in de arm te nemen, merkt Hutchison op. Deze adviseur kan de optimale oplossing bieden en een offerte samenstellen voor de benodigde apparatuur. Ligtvoet is het hier mee eens. Crepa werkt alleen met Mecalux, een van de grootste fabrikanten ter wereld op het gebied van magazijninrichtingen en opslagsystemen. Aan de hand van een Site Survey wordt een werkende indeling gemaakt en de totale kosten van het proces en de logistieke flow in kaart gebracht. Daarnaast vormt een simulering programma een steeds vaker voorkomend en waardevol element in het proces. Dit soort onderzoeken zijn nuttig voor analysedoeleinden en zijn bepalend bij het besluitvormingsproces. Ook is het een handig middel om de klant te laten inzien hoe de efficiëntie verbeterd kan worden. De factoren die in overweging genomen moeten worden zijn, of het mogelijk is om de indeling van het magazijn te veranderen van brede naar smalle gangpaden om op deze manier ruimte voor meer pallets te creëren. Als de gangpaden smaller gemaakt worden, moet er naar andere verwerkingsoplossingen worden gekeken, als de magazijntrucks. Je kunt ook bekijken of je de typische indeling van een magazijn kunt veranderen, waarbij het orderverzamelen en het aanvullen van voorraden via dezelfde gangpaden plaatsvindt en je een systeem van gescheiden gangpaden voor aanvullen en orderverzamelen kunt invoeren, zegt Hutchison. Dit zou een positief effect hebben op de gezondheid en veiligheid binnen het productieproces. En wat het stapelen zelf betreft is het gemakkelijk om dit te reorganiseren? Iets wat we momenteel vaak doen, is dat we systemen waarbij standaard de goederen op een hoger niveau in de stellingen worden opgeslagen veranderen in orderverzamelsystemen op vloer niveau met extra opslagruimte op de hogere niveaus. Volgens Bailey zijn bedrijven eerder geneigd om te kijken naar mini-load- en carrouselsystemen, met daaronder paternoster units. Tijdens het onderzoek ter plaatse worden het magazijn en de faciliteiten bekeken en wordt er in feite een audit uitgevoerd waarbij wordt vastgesteld wat de huidige situatie is en hoe deze kan worden verbeterd. Er wordt van andere industrieën geleerd, zegt Ligtvoet. Logistiek is dynamisch en zal blijven veranderen. Door automatisering is er veel verbeterd. Of een bedrijf nu de bestaande ruimte beter wil benutten of naar een andere locatie wil verhuizen, in beide gevallen is het advies hetzelfde: Een onderzoek van de locatie zelf en eventueel een simulatie zullen ervoor zorgen dat de oplossing waarvoor uiteindelijk wordt gekozen het best beantwoordt aan de bedrijfsbehoeften. Door het proces stap voor stap te analyseren kan bepaald worden wat voor elke locatie de beste oplossing is. Feedback op dit artikel is welkom: Ruari@eurekapub.eu Een demografische tijdb m? Er is sprake van een tekort aan geschoolde arbeiders die zijn weerslag heeft op industrieën in heel Europa maar het karakter ervan is misschien anders dan je zou verwachten. De vraag is: hoe gaan bedrijven ermee om?. Traditionele vaardigheden en ervaring nog steeds aanwezig bij de huidige beroepsbevolking. In de jaren 80 raakte het leerlingwezen in een aantal landen uit de mode, met name in Groot-Brittannië. Er waren uitzonderingen, waarvan Duitsland de belangrijkste was, Landen en bedrijven die nalieten om in hun toekomst te investeren, ondervonden daar in de jaren 90 flink de gevolgen van. Kennis en vaardigheden waren vooral te vinden bij de oudere werknemers, die weldra met pensioen zouden gaan. In Groot-Brittannië werd dit gevolgd door een inhaalslag om het gat te dichten, er werden nieuwe leerlingstelsels geïntroduceerd die na verloop van tijd werden uitgebreid. In 008/009 volgden in Groot-Brittannië rond de.8 miljoen mensen van boven de een opleiding of training. De Britse regering heeft ook opleidingen opgezet die speciaal bedoeld zijn voor + werknemers en behoefte hebben aan scholing. Dit soort programma s zijn heel gebruikelijk in de rest van Europa. Momenteel beschikken oudere werknemers over behoorlijk wat vaardigheden, jongere mensen beschikken over andere vaardigheden die misschien meer passen bij de moderne tijd. Daarnaast is er een middengroep die tussen de wal en het schip is gevallen en nu training op de werkvloer krijgt aangeboden. De verschillen zijn duidelijk zichtbaar volgens dr. Ugo Turchetti, managing director van de Training en vaardigheden 3 Italiaanse Cat Lift Trucks dealer Compagnia Generale Macchine SpA (CGM). Dit is één van de belangrijkste problemen waarmee bedrijven en de maatschappij in het algemeen in de komende jaren te maken krijgen, zegt hij. Jongere monteurs kunnen beter overweg met de nieuwste trucks Het is niet ongebruikelijk dat oudere generaties kritiek hebben op de manieren, het gedrag en het kennisniveau van de jongere generatie. Tegenwoordig hebben commentatoren het vaak over dumbing down, waarmee ze impliceren dat alles gemakkelijker wordt. Eigenlijk zeggen ze dus dat de jongere generatie niet de kennis of vaardigheden bezitten van hun voorgangers. Ugo Turchetti is het hier niet mee eens. Nieuw in plaats van oud? Nieuwe generaties zijn met elektronische apparaten opgegroeid, zegt hij. Ze zijn veel vertrouwder met elektronische apparatuur. Jongere monteurs kunnen beter overweg met de nieuwste trucks. Ze zijn veel beter bekend met de computers die in de trucks zijn geïnstalleerd. Hij benadrukt dat de trainingsbehoefte van de oudere generaties eigenlijk veel groter is. Maar dit brengt

8 Training en vaardigheden. De spuitafdeling bepaalt nog altijd de productiesnelheid. 3. Er is steeds meer vraag naar vaardigheden op het gebied van elektronica. 3 weer nieuwe problemen met zich mee, waaronder het verzet tegen verandering. De oplossing ligt in het aanbieden van trainingen, zodat zelfs ervaren medewerkers hun vaardigheden continu kunnen verbeteren. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Jongere mensen zullen er profijt van hebben, omdat ze sneller leren Het is een drastische en pijnlijke verandering in de mentaliteit van de oudere generatie, legt hij uit. Het vereist veel meer inzet en leidt vaak tot stress en frustratie. De gevestigde hiërarchie zal vaak veranderen. Oudere technici zien dat jongere mensen hen voorbijstreven wat betreft de inhoud van hun functie, carrière, inkomen en sociale status en dat is moeilijk te accepteren. Ieder goed georganiseerd bedrijf heeft een programma voor duurzame trainingen in huis, maar volgens Turchetti is dit maar een gedeeltelijke oplossing. Trainingen zullen de kloof niet kunnen overbruggen, zegt hij. Jongere mensen zullen er profijt van hebben, omdat ze sneller leren. Oudere mensen krijgen banen op een lager niveau en dalen op de sociale ladder. In extreme gevallen kunnen trainingen een manier zijn om ervoor te zorgen dat oudere werknemers economisch actief blijven en niet volledig de boot missen. Verschuivingen in functieprofielen in Europese steden onderstrepen het probleem: banen die fysieke kracht en vaardigheden vereisen worden vervangen door dienstverlenende industrieën. Noodzakelijke veranderingen De verandering geldt ook voor de commerciële functies. De oudere generatie verkopers, die eraan gewend was om voornamelijk via persoonlijke relaties te werken, heeft er problemen mee om echte intern transport adviseurs te worden; experts die vertrouwd zijn met computers en een grote kennis hebben van contracten, wet- en regelgeving, operationele processen, enzovoort, zegt Turchetti. In de intern transport industrie kampen zelfs heftruckchauffeurs met problemen. Jongere mensen voelen zich meer op hun gemak op nieuwe heftrucks die vaak door middel van joysticks bestuurd worden. Maar ook al zijn nieuwe vaardigheden noodzakelijk, toch zijn ze misschien niet zo ruim voorhanden als sommigen zouden wensen. Productie en techniek hebben in heel Europa met een slecht imago te kampen. Het beeld van slavenarbeid in donkere fabriekshallen waar aan het einde van iedere werkdag massa s arbeiders met grauwe gezichten uitstromen is achterhaald. Kantoorbanen in de financiële en andere dienstverlenende sectoren lijken aantrekkelijker met als gevolg een tekort aan essentiële vaardigheden bij de beroepsbevolking. Kort, maar niet bondig Mensen met vaardigheden op bepaalde specifieke terreinen, zoals bij robots uitgevoerde operationele processen, zijn heel moeilijk te vinden op de arbeidsmarkt, zegt Hans Wijnsma, coördinator van de bedrijfsschool bij Cat Lift Trucks Europa. De bedrijfsschool biedt permanente training aan werknemers van Cat Lift Trucks en op bepaalde specifieke gebieden ook aan Cat Lift Truck dealers en klanten. Robotoperaties zijn anders dan traditionele vaardigheden. Het is noodzakelijk om het proces als geheel te begrijpen, niet alleen je eigen gebied. De CLTE-bedrijfsschool werd in 998 opgericht. De school biedt voornamelijk training aan de eigen productiemedewerkers op operationele vlakken, zoals lassen, industrieel spuiten en assemblagetechnologieën. Alle opleidingen zijn erkend en voldoen aan de door de overheid gestelde eisen. De focus ligt op kwaliteit en het hele jaar door worden er trainingen gegeven. Naast basisvaardigheden bieden we ook training op specifieke gebieden, zoals robotgestuurde operationele processen, zegt Wijnsma. We trainen mensen om een breder perspectief te ontwikkelen en een overzicht van het hele productieproces te krijgen. De training van productiemedewerkers vormt maar een klein onderdeel van het programma. Het accent ligt op het bedienen van het systeem, wat al een vak op zich is. Het is moeilijk om dit werk de hele dag te doen en we zoeken altijd naar verbeteringen in de productiviteit en kwaliteit. Cat Lift Truck medewerkers moeten ervoor zorgen dat hun systeem 00% betrouwbaar is, voordat ze het aan de volgende fase overdragen. We trainen mensen op een andere manier dan vroeger, toen lag het accent meer op het vak zelf. Het valt niet mee om de juiste mensen voor bepaalde taken te vinden en daarom leidt de school onze nieuwe medewerkers zelf op. Werknemers kunnen overal met een internetverbinding inloggen op het online e-learning systeem, catlifttrucksacademy.com. De trainingsmodules behandelen uiteenlopende onderwerpen, van de grondbeginselen van de elektronica en magazijnbeheer tot uitleg van dieselonderdelen en specifieke training voor reachtrucks. Ons e-learningsysteem is ontwikkeld voor de service-, sales- en onderdelen afdelingen van onze dealers in Europa, Afrika en het Midden- Oosten, zegt Wijnsma. De marketing support manager (Jery Mom) beslist wie toegang krijgt tot welke onderdelen. Het Production Excellence Programme van CLTE is gericht op het naleven van deadlines en kwaliteit. De training wordt aangeboden aan onze klanten, leveranciers en andere bedrijven met soortgelijke behoeften, vervolgt hij. We bieden training aan op gebieden als Lean -simulatie en S. Dit is een module van uur, verspreid over dagen. Verscheidene dealers doen ook mee, zoals Crepa in Nederland, dat technische productondersteuning levert aan monteurs in het veld. Ervaring blijft van grote waarde, hoewel de oudere generatie zich zal moeten aanpassen. In de afgelopen decennia is gebleken dat veranderingen een continu gegeven zijn en dat doorlopende trainingprogramma s van essentieel belang zijn, of ze nu intern of in samenwerking met anderen worden ontwikkeld. Feedback op dit artikel is welkom: Ruari@eurekapub.eu. Vorkheftrucks van vandaag: complexe montage van elektronische en hydraulische componenten.. Niet alle laswerkzaamheden worden door een robot uitgevoerd.. Vaardigheden die de jonge generatie op school leert, worden op het trainingcentrum van Cat Lift Trucks ontwikkeld. Training en vaardigheden

9 MADE IN HOLLAND Wist u dat 80% van de Cat heftruck range gemaakt wordt in Nederland? Net zo Nederlands dus als de tulp en de molen. De Cat heftrucks staan synoniem voor kracht, robuustheid, lange levensduur en bedieningsgemak. Bovendien is Crepa de enige intern transport leverancier met drie regionale vestigingen in Nederland. Namelijk in Rijswijk, Assen en Venlo. Dus wat er ook gebeurt, we zijn altijd in staat om snel en accuraat op uw wensen te reageren. Dus wat er ook gebeurt, we zijn altijd in staat om snel en accuraat op uw wensen te reageren. Crepa Control Het unieke Crepa Control concept is een totaaloplossing voor alle aspecten binnen intern transport en magazijninrichtingen: op operationeel, technisch, financieel en administratief vlak. Met één contract neemt Crepa Control u alle zorgen uit handen. Indien u meer wil weten kijkt u dan op Tel CREPA B.V. Fleminglaan, 89CP Rijswijk. Tel / info@crepa.nl 00, MCFE. All rights reserved. CATERPILLAR, CAT, hun respectievelijke logo s, de kleur Caterpillar Yellow en de styling Power Edge zijn, net als de hier gebruikte bedrijfsen productidentiteit, handelsmerken van Caterpillar en mogen niet zonder voorafgaande toestemming van Caterpillar worden gebruikt.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant

Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant #polis14 Northeast-Brabant: a region in the Province of Noord-Brabant Innovative Poly SUMP 20 Municipalities Province Rijkswaterstaat Several companies Schools

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo BEOORDEEL DEZE LEZING VIA DE MIE2018 APP! Geef direct na deze lezing jouw beoordeling. Zoek de lezing op via Programma

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice

Nadere informatie

Crisis overheerst supply chain agenda in 2009

Crisis overheerst supply chain agenda in 2009 SUPPLY CHAIN MANAGEMENT Crisis overheerst supply chain agenda in 2009 Welke projecten houden stand in deze moeilijke tijden? Maart 2009 Crisis overheerst supply chain agenda in 2009 De financiële crisis

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

Talentmanagement in tijden van crisis

Talentmanagement in tijden van crisis Talentmanagement in tijden van crisis Drs. Bas Puts Page 1 Copyright Siemens 2009. All rights reserved Mission: Achieving the perfect fit Organisatie Finance Sales Customer Engineering Project management

Nadere informatie

Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie

Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie 1 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technische hype cycles 2 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technologische trends en veranderingen Big data & internet

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse De Digitale Transformatie en de impact op IT Capgemini Edwin Leinse 40+ countries and 120+ nationalities (As of December 31, 2015) North America 16 034 Latin America 9 363 Europe 62 301 Middle-East & Africa

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Identity & Access Management & Cloud Computing

Identity & Access Management & Cloud Computing Identity & Access Management & Cloud Computing Emanuël van der Hulst Edwin Sturrus KPMG IT Advisory 11 juni 2015 Cloud Architect Alliance Introductie Emanuël van der Hulst RE CRISC KPMG IT Advisory Information

Nadere informatie

How are Total Cost of Ownership and Whole Life Value methods used? For AMNL 7 th June 2017

How are Total Cost of Ownership and Whole Life Value methods used? For AMNL 7 th June 2017 How are Total Cost of Ownership and Whole Life Value methods used? For AMNL 7 th June 2017 1 Findings 1 TCO Policy statement often part of AM-policy statement Only one of the companies has an explicit

Nadere informatie

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014 If you have a client logo or other co-branding to include, this should go here. It should never be larger than the Deloitte logo. Waarom kiezen voor een shared services center? Succesfactoren en valkuilen

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

Wat komt er op ons af?

Wat komt er op ons af? BUSINESS ASSURANCE ISO 45001 Wat komt er op ons af? Apply veiligheidsdag Hans Snoeren 25 mei 2016 1 EHS Conversion_01_Introduction_Rev 0 SAFER, SMARTER, GREENER Introductions Planning ontwikkeling ISO

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State

Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State Den Haag 28 maart 2017 State of the State - Presentatie Taxlab 1 plancapaciteit hebben dan de veronderstelde huishoudensgroei. State

Nadere informatie

Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling

Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling Duurzaamheid in Agrologistiek; CO2 labeling Chris E. Dutilh Stichting DuVo/Unilever Benelux Conferentie Winst uit Agrologistiek Monster, 16 februari 2009 Doelstelling DuVo-studie In beeld brengen of, en

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt de

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

TaxLab 26 maart 2015. We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf

TaxLab 26 maart 2015. We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf TaxLab 26 maart 2015 We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf Inhoud Tax Incentives: o Innovatie drieluik: WBSO/RDA/iBox o Investeringsregelingen EIA/MIA en subsidies Optimalisatie

Nadere informatie

Effectief Toezicht ervaringen van een commissaris

Effectief Toezicht ervaringen van een commissaris Effectief Toezicht ervaringen van een commissaris Margot Scheltema September 2014 22-9-2014 Scheltema - VITP 1 Wanneer is toezicht effectief? (1) Samenstelling RvT Profielschets Competenties; verschil

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

IT risk management voor Pensioenfondsen

IT risk management voor Pensioenfondsen IT risk management voor Pensioenfondsen Cyber Security Event Marc van Luijk Wikash Bansi Rotterdam, 11 Maart 2014 Beheersing IT risico s Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de hele procesketen,

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

Business & IT Alignment deel 1

Business & IT Alignment deel 1 Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd

Nadere informatie

Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014

Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014 Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014 Aanscherping vereisten accountantscontrole: korte uitleg Aanscherping vereisten accountantscontrole: kwaliteit is het sleutelbegrip! Hoe ziet aanscherping

Nadere informatie

ENERGY FOR DEPARTMENT OF DEFENSE INSTALLATIONS. JOSEPH CORRIGAN, PE Kelley Drye & Warren

ENERGY FOR DEPARTMENT OF DEFENSE INSTALLATIONS. JOSEPH CORRIGAN, PE Kelley Drye & Warren ENERGY FOR DEPARTMENT OF DEFENSE INSTALLATIONS JOSEPH CORRIGAN, PE Kelley Drye & Warren jcorrigan@kelleydrye.com Agenda Market drivers Changing installation energy policies Appropriated funds expenditures

Nadere informatie

MILIEUPROGRAMMA F CGI NEDERLAND

MILIEUPROGRAMMA F CGI NEDERLAND MILIEUPROGRAMMA F2015 2016 CGI NEDERLAND Building on our fundamentals, creating a sustainable future together Augustus 2015 cginederland.nl 2015 CGI GROUP INC. Introductie Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Nadere informatie

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands PSO bij Ericsson Loet Pessers Head of HR Netherlands AGENDA 1 2 3 4 Introductie van Ericsson PSO bij Ericsson De lokale praktijk En nu verder. PSO within Ericsson Ericsson Internal Ericsson AB 2017 2017-06-07

Nadere informatie

De beleidsrobot. Realiteit of illusie?

De beleidsrobot. Realiteit of illusie? De beleidsrobot Realiteit of illusie? In een minuut.. 2017 Deloitte The Netherlands Insert your footer here De mogelijkheden van analytics nemen snel toe.. Data Informatie Inzicht Beschrijvend Wat is er

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Wilma Fokker, IBM account manager BA Ton Rijkers, Business Project Manager EMI Music IBM Cognos Express Think big. Smart small. Easy to install pre-configured

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs

De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs Een verkenning op basis van data-analyse Amsterdam, september 2016 Leiden we op tot werkloosheid? De impact van automatisering op het onderwijs

Nadere informatie

Inkoop en de link naar de value chain

Inkoop en de link naar de value chain Inkoop en de link naar de value chain Inkoop en de link naar de value chain 24 juni 2014 An aligned supply chain Bron: Van Veen, 2011 Historical difference supply chain/ logistics domain vs value chain

Nadere informatie

Digital municipal services for entrepreneurs

Digital municipal services for entrepreneurs Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for

Nadere informatie

Seminar BSC & IBM Cognos 8 22 September 2009 Yves Baggen- Solution Architect BI Charles van der Ploeg Partner en adviseur van Decido

Seminar BSC & IBM Cognos 8 22 September 2009 Yves Baggen- Solution Architect BI Charles van der Ploeg Partner en adviseur van Decido Seminar BSC & IBM Cognos 8 22 September 2009 Yves Baggen- Solution Architect BI Charles van der Ploeg Partner en adviseur van Decido 2008 IBM Corporation 2 3 Vraag? Hoe goed kent u uw bedrijfsvisie en

Nadere informatie

Enterprise Portfolio Management

Enterprise Portfolio Management Enterprise Portfolio Management Strategische besluitvorming vanuit integraal overzicht op alle portfolio s 22 Mei 2014 Jan-Willem Boere Vind goud in uw organisatie met Enterprise Portfolio Management 2

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

Interaction Design for the Semantic Web

Interaction Design for the Semantic Web Interaction Design for the Semantic Web Lynda Hardman http://www.cwi.nl/~lynda/courses/usi08/ CWI, Semantic Media Interfaces Presentation of Google results: text 2 1 Presentation of Google results: image

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

BABOK meets BiSL. Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation. Kennissessie, 19 januari 2016

BABOK meets BiSL. Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation. Kennissessie, 19 januari 2016 BABOK meets BiSL Kennissessie, 19 januari 2016 Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation 1 Agenda 1. Presentatie white paper hoofdlijnen 2. Intro

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

Organizational Change Driven by Vision & Courage

Organizational Change Driven by Vision & Courage Organizational Change Driven by Vision & Courage Breda, 26 Maart 2013 12 Juni 2006 H R U P D A T E H O T L I N E : ++ 4 1 2 1 6 1 8 6 1 1 8 2 Why do we need to change? All affiliates have full fledged

Nadere informatie

Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT. Daniel van Burk 7 november 2005

Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT. Daniel van Burk 7 november 2005 Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT Daniel van Burk 7 november 2005 Even voorstellen... Daniel van Burk Voorzitter van de afdeling Beheer van het NGI Senior Business Consultant bij Atos Consulting Veel

Nadere informatie

Haal er uit, wat er in zit!

Haal er uit, wat er in zit! De Resource Based View als basis voor Optimalisatie van de IT Waardeketen Haal er uit, wat er in zit! Apeldoorn, 21 Januari 2008 Ralph Hofman Partner BlinkLane Consulting 2 Agenda Introductie BlinkLane

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Presentator: Remko Geveke Start webinar: 08:30 uur Agenda Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Verticaal Toezicht vs. Horizontaal Toezicht

Nadere informatie

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS Smart Mobility Marije de Vreeze Connekt / ITS Netherlands Samenleving verandert Business modellen veranderen Klimaatverandering Bron: Nico Larco, 2018 Bron: Nico Larco, 2018 Waarom? Economy Accessibility

Nadere informatie

ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security

ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security IT Security in de industrie, 11 mei 2006 Standards Certification Education & Training Publishing Conferences & Exhibits Bianca Scholten, ISA Netherlands

Nadere informatie

PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE

PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE For the privacy statement in English, please scroll down to page 4. PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE Verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens van klanten, leveranciers en andere

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT 1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on

Nadere informatie

Impact Inspiratiemoment. Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18

Impact Inspiratiemoment. Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18 Impact Inspiratiemoment Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18 2 Wat is Collective Impact? 1. In theorie 2. In de praktijk NHOUD Hasselt Zorgstad 1. Van visie naar acties met impact 2. Hasselt

Nadere informatie

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,

Nadere informatie

Prove Everything or Die. Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed

Prove Everything or Die. Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed Prove Everything or Die Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed Een stelling Met een PR- budget van 20.000 hebben we een mediawaarde gerealiseerd van 60.000 en 500 nieuwe fans op Facebook

Nadere informatie

NVB Strategie-implementatie en verandering

NVB Strategie-implementatie en verandering NVB Strategie-implementatie en verandering Dr. Jeroen van der Velden Associate professor Strategy alignment Co-director Strategy center Nyenrode Business Universiteit Dr. Jeroen van der Velden Associate

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

1.1 ORGANIZATION INFORMATION 1.2 CONTACT INFORMATION 2.1 SCOPE OF CERTIFICATION 2.2 AUDITOR INFORMATION 3.1 AUDIT CONCLUSIONS 3.2 MANAGEMENT SYSTEM EFFECTIVENESS 3.3 OBSERVATIONS Organization Address Name

Nadere informatie

E-learning maturity model. Hilde Van Laer

E-learning maturity model. Hilde Van Laer E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e

Nadere informatie

Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING

Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING Dit is Laura 1 2015 Deloitte The Netherlands Laura & trends in onderwijs,

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 14.00: Welkom Best Practice Seminar 14.10: Centraal PMO als middelpunt van projecten en programma s Yvonne Veenma, Stedin 14.50: Pauze 15.30: Governance in een Enterprise

Nadere informatie

Ben ik Lid van de Groep? Ervaren inclusie als Moderator van de Relatie tussen Procedurele Rechtvaardigheid en Organizational Citizenship Behavior.

Ben ik Lid van de Groep? Ervaren inclusie als Moderator van de Relatie tussen Procedurele Rechtvaardigheid en Organizational Citizenship Behavior. Ben ik Lid van de Groep? Ervaren inclusie als Moderator van de Relatie tussen Procedurele Rechtvaardigheid en Organizational Citizenship Behavior. Do I belong to the Group? Experienced Inclusion as a Moderator

Nadere informatie

LET S SHARE SOME VALUES OUR CODE OF BUSINESS CONDUCT AND ETHICS ONZE NORMEN EN WAARDEN

LET S SHARE SOME VALUES OUR CODE OF BUSINESS CONDUCT AND ETHICS ONZE NORMEN EN WAARDEN LET S SHARE SOME VALUES OUR CODE OF BUSINESS CONDUCT AND ETHICS ONZE NORMEN EN WAARDEN ABOUT ENERGYRA OUR CODE OF BUSINESS CONDUCT AND ETHICS OVER ENERGYRA ONZE NORMEN EN WAARDEN ETHICS & INTEGRITY We

Nadere informatie

How will be the journey from corrective maintenance to preventive or even predictive maintenance?

How will be the journey from corrective maintenance to preventive or even predictive maintenance? How will be the journey from corrective maintenance to preventive or even predictive maintenance? Corporate movie Bakker Repair.mp4 Ton Klinkenberg Managing Director ton.klinkenberg@bakker-repair.nl Introduction

Nadere informatie

Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk. Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015

Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk. Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015 Internationaliseren van leeruitkomsten: vier voorbeelden uit de praktijk Jos Beelen Utrecht, 5 februari 2015 Case 1: add on Universiteit van Tilburg Link Class Collaborative Online International Learning

Nadere informatie

CLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019

CLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019 CLOUDSTRATEGIE voor Stedin Netbeheer v1.0 26/03/2019 Hoe analyseer je ruim 400 applicaties? Binnen een periode van zes maanden? Leuk u te ontmoeten! koen.vanschijndel@weolcan.eu 0614771300 blog.weolcan.eu

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie heeft Deloitte

Nadere informatie

Opportunities for Collaborative Interdisciplinary Programs. James W. Jones Director, FCI

Opportunities for Collaborative Interdisciplinary Programs. James W. Jones Director, FCI Opportunities for Collaborative Interdisciplinary Programs James W. Jones Director, FCI Outline Introduction: Motivation for the FCI Ongoing Projects Mechanisms Emerging Needs, Opportunities Closing Remarks

Nadere informatie

Wat is Interaction Design?

Wat is Interaction Design? Wat is Interaction Design? Wat is interaction design? Designing interactive products to support the way people communicate and interact in their everyday and working lives. Preece, Sharp and Rogers (2015)

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

XTREMIO WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER?

XTREMIO WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER? WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER? POWERED BY INHOUDSOPGAVE Inleiding 02 Wat zijn de redenen tot aanschaf? 03 Wat levert XtremIO organisaties in de praktijk op? 03 Voor welke bedrijfskritische applicaties

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

PLM & CAD Consultancy

PLM & CAD Consultancy 2 Over USG 3 Facts & Figures PARTNERS Elke maand helpen we 90.000 mensen aan het werk via ons netwerk van 5.195 medewerkers in 944 kantoren in 8 landen. Dit maakt ons de 2de grootste speler in de Nederlandse

Nadere informatie