De unieke waarde van Vrijwilligerswerk

Transcriptie

1 De unieke waarde van Vrijwilligerswerk De voortgang van het onderzoek naar de waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society Onderzoeksteam: Prof. Dr. Lucas Meijs Dr. Judith Metz Niek Hoogervorst MSc. Eva van Baren MSc. Lonneke Roza MSc. Rotterdam School of Management (RSM) Erasmus Centre for Strategic Philanthropy (ECSP) Erasmus Universiteit Rotterdam Postbus DR Rotterdam Contact: In opdracht van ZonMw voert het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy (ECSP) een onderzoek uit naar de unieke toegevoegde waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society. De pedagogische civil society bestaat uit (een deel van) de omgeving waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien en leren en is van grote invloed op de opvoeding en ontwikkeling, It takes a village to raise a child. Hoe te verwijzen naar deze publicatie? Roza, L., Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Metz, J. & (2012). ECSP webpublicatie: Nieuwsbrief November De unieke waarde van vrijwilligerswerk. Verkregen op [DATUM] van ( 1

2 Inhoud Onderzoek... 3 Voortgang project... 4 Gerelateerde onderzoeken... 9 Bedankt! Het onderzoeksteam

3 Onderzoek De pedagogische civil society bestaat uit (een deel van) de omgeving waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien en leren en is van grote invloed op de opvoeding en ontwikkeling. Het concept benadrukt het belang van informele netwerken, vrijwillige associaties en formeel vrijwilligerswerk in het opvoeden van kinderen en jongeren, ofwel: It takes a village to raise a child. In de pedagogische civil society wordt echter onderkend dat beroepskrachten, vrijwilligers en familieleden verschillende typen inzet zijn. Deze mensen voegen door hun verschillende relaties tot de organisatie, werkzaamheden, cliënten en elkaar, ook verschillende waarde toe aan het proces. Traditioneel wordt in professionele, beroepsmatige organisaties het werken met vrijwilligers geplaatst in het perspectief van een kostenbesparing ten aanzien van het werken met beroepskrachten. Dit wordt vrijwilligers-kosten-efficiëntie genoemd. Vrijwilligers worden dan ingezet voor werkzaamheden waar beroepskrachten te duur voor zijn of waar de organisatie te weinig budget voor heeft. Echter, in vrijwilligersmanagement kan er ook vanuit het perspectief worden gekeken dat vrijwilligers waarde toevoegen, juist omdat ze op vrijwillige basis participeren. Vrijwilligers worden dan ingezet op werkzaamheden, waar het feit dat ze vrijwilligers zijn een extra, unieke waarde toevoegt. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen dat cliënten het bezoek van een vrijwilliger hoger waarderen dan een bezoek van een beroepskracht. Met een looptijd van 27 maanden geeft dit onderzoek inzicht in de unieke positie en waarde van door vrijwilligers uitgevoerde werkzaamheden in de pedagogische civil society. Zowel vanuit bestaande kennis als vanuit praktijkonderzoek en een experimentele setting zal de centrale vraagstelling voor dit onderzoek worden beantwoord: Welke werkzaamheden in de pedagogische civil society kunnen beter worden gedaan door vrijwilligers dan beroepskrachten, omdat unieke aspecten van vrijwilligerswerk daar waarde toevoegen? Er wordt gewerkt met een actiegericht, interactief onderzoeksdesign. Empirisch wordt gekeken naar de werkzaamheden die door vrijwilligers (kunnen) worden uitgevoerd binnen (een selectie van) de door het programma "Vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin" gefinancierde projecten. 3

4 Het totale onderzoek resulteert in (praktisch toepasbare) kennis over hoe de (professionele) organisaties en hun financiers binnen de pedagogische civil society een inhoudelijke keuze kunnen maken tussen de inzet van beroepskrachten en vrijwilligers die verder gaat dan de financiële voordelen van werken met vrijwilligers. Hierdoor kan de totale effectiviteit van de interventie worden verbeterd. Organisaties streven er naar een zo goed mogelijke service te leveren en om dat te doen moeten er keuzes worden gemaakt. Keuzes over de locatie van de organisatie, welke fondsen aan welk project worden toebedeeld maar ook of de organisatie het best vrijwilligers of betaalde medewerkers kan inzetten voor een bepaalde taak. Het blijkt dat elke organisatie het weer net iets anders aanpakt. In de ene organisatie wordt een bepaalde taak of functie vervuld door een vrijwilliger, en in de andere door een beroepskracht. Hoe die keuze tot stand komt, en welke voor en nadelen het gebruik van vrijwilligers heeft tegenover beroepskrachten worden nader bekeken in dit onderzoek. Op deze manier wordt een beter inzicht verkregen in de toegevoegde waarde van vrijwilligers in organisaties. Uitgangspunt van het onderzoek is dat er wezenlijk verschillen zijn tussen vrijwilligerswerk en betaald werk. Ook wordt er aangenomen dat het voor de ontvanger van de service (bv hulp) een verschil maakt door wie het geleverd wordt. Voortgang project Inmiddels is het november 2012 en is het team al ruim 20 maanden bezig geweest met onderzoek op dit terrein. Inmiddels zijn we duidelijk in een afrondende fase van dit project en wordt er hard gewerkt aan verschillende (wetenschappelijke) publicaties. Maar allereerst willen wij graag heugelijk nieuws met u delen. Onze collega Judith Metz is per 1 oktober 2012 benoemd als Lector aan de Hogeschool van Amsterdam. Een bijzondere gebeurtenis, want niet eerder heeft de Hogeschool van Amsterdam een lectoraat ingevoerd gericht op jongerenwerk. Een erkenning voor onze collega, maar ook zeker voor het werkveld rondom jongerenwerk, proficiat! Terugkomend op het project en de voortgang daarvan, kunnen we zeggen dat we redelijk veel hebben kunnen uitschrijven in de afgelopen twee jaar. Om het allemaal gemakkelijk voor u te maken hebben wij het even op een rijtje gezet. De meeste hiervan zijn vrij toegankelijk (behalve artikelen in tijdschriften en boeken). Wij moedigen het veld daarmee hopelijk aan om deze publicaties te lezen, vragen te stellen en met ons daarover in discussie te gaan. 4

5 Webpublicaties (vrij toegankelijk via ) Jaar Auteurs Titel 2012, Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Baren van, E.A. & Metz, J.W Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Metz, J.W., & Baren van, E.A De Vries, J.R., Meijs, L.C.P.M., Roza, L,, Metz, J.W. & Baren van, E.A Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J.W. en 2011 Ploeg, F.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J.W., & Baren van, E.A Huisman, W.H.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J.W., Hoogervorst, N. & Baren van, E.A 2011 Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J.W. & 2011 Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Baren van, E.A., Metz, J.W. & 2011 Ploeg, F.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J.W., & Baren van, E.A. The Unique Value of Volunteering for Recipients of Support: an experimental Approach. Denktank beleidsmedewerkers over de waarde en inzet van vrijwilligers(werk) Wat maakt het uit voor jouw kind? Vrijwilligers over de waarde van vrijwilligerswerk ten opzichte van beroepsmatig werk Hoe derde partijen, zoals overheden, bedrijven en fondsen, hedendaags vrijwilligerswerk, vrijwilligersmanagement en de civil society kunnen bevorderen Denktank beroepskrachten & vrijwilligers over de waarde van vrijwilligerswerk. Vrijwilligerswerk in de media: termen in de Nederlandse samenleving. Over hedendaagse 'vrijwillige inzet' en 'vrijwilligersmanagement' als bouwstenen voor de pedagogische civil society Denktank vrijwillige inzet De taakverdeling tussen beroepskrachten en vrijwilligers: Waarom deze taken aan verschillende medewerkers wordt toegekend. 5

6 Professionele publicaties (artikelen) Jaar Auteurs Titel Bron 2012 Metz J.W., Meijs L.C.P.M., Roza L., Baren van E.A, Hoogervorst, N. Ongelijkheid in opvoeding Pedadogische civil society: het verkeerde concept Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken, No Roza L., Meijs L.C.P.M. Gezonde balans. Wat beroepskrachten en vrijwilligers toevoegen aan de sportvereniging Sport en Bestuur, April Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Baren van, E.A. & Rol Civil Society in transitie van de jeugdzorg? Jeugdbeleid, Juni 2012 Professionele publicaties (boeken en boekhoofdstukken) Jaar Auteurs Titel Boek 2012 Mies C., Meijs, L.C.P.M. Meer dan met elkaar hockeyen Jumelet H., Wenink, J., Zorg voor onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, opvoeders en omgeving, grenzen en mogelijkheden voor beleid en praktijk. Den Haag Metz. J.W., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Baren van, E., 2012 Metz. J.W., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Baren van, E., Grenzen aan de civil society Unique value of volunteering for the upbringing of children Jumelet H., Wenink, J., Zorg voor onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, opvoeders en omgeving, grenzen en mogelijkheden voor beleid en praktijk. Den Haag. Georg von Schnurbein, Daniel Wiederkehr, Herbert Ammann eds. Volunteering between Freedom and Professionalisation. Basel. Verwacht eerste kwartaal Metz. J.W., Meijs, L.C.P.M., Bridges-Karr, L. Werktitel: Perspectives on volunteering in the Pedagogic Civil Society: A common approach to parenting support and youth development Bridges-Karr, L. Metz. J.W., Meijs, Onderwijsbundel HBO & WO 1 De eerste versie van de onderwijsbundel ligt klaar. Na overleg met de drukker wordt deze nog eventueel aangepast en publicatieklaar gemaakt. 6

7 Conferenties (opvragen via Jaar Auteurs Titel Conferentie Abstract ingediend september 2012 Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M. & Roza, L. Value of volunteering for beneficiaries European conference for social work research 2012 Metz, J.W., Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Van Baren, E.A. & 2012 Metz, J.W., Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Van Baren, E.A. & Differences between paid and unpaid social services for beneficiaries The added value of volunteering to youth development Annual Conference of Arnova, Indianapolis, US Bi-Annual Conference of International Society for Third Sector Research, Siena, Italy 2011 Metz, J.W., Baren van, E.A., Roza, L., Meijs, L.C.P.M. & 2011 Meijs, L.C.P.M., Roza, L. Metz, J.W. & Baren, E.A. The unique value of volunteering for childrearing Volunteering in the pedagogic civil society Volunteer work between freedom and professionalization, European University of Voluntary Service (EFU) Philanthropy, public services, policy: working together or falling out? IRSPM 2011, Dublin, Ireland. 7

8 Wetenschappelijke publicaties Jaar Auteur Titel Journal June 2012 Metz, J.W., Van Baren, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L. & The benefits of volunteering to youth development DESK REJECT bij Youth & Society Oktober 2012 Metz, J.W., Van Baren, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L. & The benefits of volunteering to youth development Submission to American Journal of Community Psychology. Oktober 2012 Metz, J.W., Van Baren, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L. & Pedagogische betekenis van Vrijwillige Inzet Pedagogiek Verwacht voorjaar 2013, Van Baren, E.A., Roza, L. & Metz, J.W. Working title: The unique value of volunteering in the upbringing of children and adolescents: An experimental approach Submission Nonprofit Voluntary Quarterly to and Sector Verwacht voorjaar 2013 Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Van Baren, E.A. & Working title: Perceived differences in receiving support from paid staff or volunteers. A multi-actor perspective. Submission to British Journal of Social Work Ook in de aankomende periode zullen er weer conferenties worden bezocht om de kennis te verspreiden en de opgedane kennis te verscherpen. In November 2012 zal er een paper worden gepresenteerd op de jaarlijkse conferentie van Arnova over de waarde van vrijwilligerswerk door de ogen van diverse stakeholders (beleidsmedewerkers, betaalde krachten en vrijwilligers zelf). De conferentie staat bekend als DE conferentie op het gebied van nonprofit, vrijwilligerswerk en civil society. De paper is op te vragen via lroza@rsm.nl. In juli 2012 is er een toegankelijke brochure beschikbaar gesteld en uitgedeeld aan diverse deelnemers van het programma tijdens het congres. We hebben helaas niet iedereen kunnen bereiken, dus mocht u deze publicatie onverhoopt gemist hebben, kunt u de brochure alsnog downloaden via projecten of een aantal hardcopy gratis bestellen via lroza@rsm.nl. 8

9 Interessant in deze brochure zijn de samenvattingen van de expertpapers. Mocht het uw aandacht hebben getrokken, kunt u de gehele (engelstalige) papers opvragen via lroza@rsm.nl. De komende tijd staat er een onderwijsbundel op het programma, zodat er ook aandacht komt binnen het onderwijs (MBO+/HBO/Universiteit) voor vrijwillige inzet. Verwacht wordt dat deze in het voorjaar van 2013 zal worden gepubliceerd. Erg interessant zijn de 5 expertpapers die wij in het kader van dit onderzoek door een internationale expertgroep hebben laten schrijven over de waarde van vrijwillige inzet rondom jeugd en gezin. Deze zijn binnen de onderwijsbundel verwerkt. Ook is er een casus ingebracht om studenten spelenderwijs om te gaan. Deze casus zal ook mee gaan dingen bij internationale teaching case competities. Tot slot publiceren wij nog een rode draad met samenvatting van onze bevindingen op de website van het ECSP ( Deze rode draad van ons onderzoek met de belangrijkste uitkomsten kunt u tegen het einde van dit jaar verwachten. Gerelateerde onderzoeken Naast het grootschalige onderzoek wat het onderzoeksteam uitvoert in opdracht van ZonMw, is er nog een aantal interessante gerelateerde onderzoeken. Lucas Meijs, Lonneke Roza en Eva van Baren zijn op dit moment met een onderzoek bezig voor The International Award for Young People ( Dit is een leiderschap- en ontwikkelingsprogramma voor jongeren. De Award is actief in meer dan 50 landen. De onderzoekers kijken specifiek naar de sectie vrijwillige inzet en de impact van dit programma op het leven van de deelnemers. Het team hoopt begin volgend jaar met eerste resultaten te komen. Voor informatie over dit project kunt u contact opnemen met Lonneke (lroza@rsm.nl). Dr. Judith Metz onderzoeksleider van het 4-jarige Raak Pro programma Talentontwikkeling bij risicojongeren, waarin zij diverse onderzoeken doet binnen het jongerenwerk. Voor meer informatie daarover kunt u contact opnemen met Judith (j.w.metz@hva.nl). Daarnaast is een grootschalig en longitudinaal onderzoek opgezet naar episodisch (ad hoc) vrijwilligerswerk. Er wordt 5 jaar lang gekeken naar de effectiviteit van NL Doet als faciliterende partij voor episodisch vrijwilligerswerk. De komende jaren zullen deelnemers en niet-deelnemers worden bevraagd over hun participatieprofiel en naar hun bijdrage aan sociale cohesie en sociaal kapitaal in Nederland. Voor informatie over dit project kunt u contact opnemen met Eva (ebaren@rsm.nl). Tot slot is er in samenwerking met ZonMw en Universiteit van Utrecht een teachingcase ontwikkeld waarin groepen binnen een gemeente op een speelse manier aan de slag kunnen om te kijken welke actoren waar ingezet zouden kunnen of moeten worden, om de pedagogische civil society zo effectief mogelijk te laten werken. Doel is om buiten de eigen kaders na te denken over de ontwikkeling van het terrein rondom jeugd en gezin en hoe men verschillende partijen (naast de meest conventionele partijen) 9

10 daarbij kan betrekken. Mocht u interesse hebben in de teaching case kunt u contact opnemen met Niek Hoogervorst (nhoogervorst@rsm.nl) of ZonMw Bedankt! Dit was de laatste nieuwsbrief binnen het project Vrijwillige Inzet voor en Door Jeugd en Gezin vanuit ons onderzoeksteam. Wij willen graag via deze weg iedereen bedanken die heeft deelgenomen aan ons onderzoek en daarmee een waardevolle bijdrage heeft geleverd aan kennisontwikkeling. Wij hopen dat wij producten hebben mogen ontwikkelen die u en uw organisatie een helpende hand bieden. Het onderzoeksteam zal zich de komende jaren zeker nog verder verdiepen in vrijwillige inzet, dus houd de website van het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy in de gaten voor verdere kosteloze onderzoeksrapporten over vrijwillige inzet ( Het onderzoeksteam Prof. Dr. Lucas Meijs is hoogleraar Volunteering, Civil Society and Businesses aan de vakgroep Business-Society Management aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University en hoogleraar Strategic Philanthropy bij het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy.. Lucas is lid van de Raad voor Maatshappelijke Ontwikkeling (RMO). Tevens is Lucas sinds juli 2010 hoofdredacteur van Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, hét wetenschappelijk tijdschrift van the Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary Action (ARNOVA). Lucas studeerde bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en promoveerde in 1997 tot doctor in de bedrijfskunde met het proefschrift getiteld Management van vrijwilligersorganisaties. De Hogeschool van Amsterdam heeft per 1 oktober 2012 dr. Judith Metz benoemd tot lector van het lectoraat Youth Spot, Jongerenwerk in de grote stad. Het lectoraat gaat bestaande werkwijzen in het jongerenwerk onderzoeken en onderbouwen, zoals De Inloop, Ambulant jongerenwerk en Talentontwikkeling. Judith werkt samen met studenten, docenten, promovendi, en professionals aan de professionalisering van het jongerenwerk. Zij was tevens verbonden aan de Erasmus Universiteit voor onderzoek naar de pedagogische civil society. Sinds 15 jaar verricht Judith Metz onderzoek op het snijvlak van wetenschap en praktijk van welzijn en participatie in de Nederlandse samenleving. In dit brede werkveld houdt zij zich bezig met sociaal beleid, welzijnswerk, 10

11 civil society en diversiteit (inclusief jongeren). In 2006 is zij gepromoveerd aan de Universiteit voor Humanistiek. Lonneke Roza MSc. is sinds 2009 junior onderzoeker bij RSM Erasmus Universiteit en Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Haar onderzoeken richten zich onder andere op de effectiviteit van (sociale) programma s, nonprofit management en maatschappelijk betrokken ondernemen (werknemersvrijwilligerswerk). Lonneke heeft onder andere meegeschreven aan de achtergrondnotitie voor het aangenomen wetsvoorstel voor de Maatschappelijke Stage in opdracht van het Ministerie van OCW en is mede projectleider van het onderzoek in opdracht van ZonMw en van het onderzoek naar de International Award for Young People. Zij heeft een master in Bedrijfskunde en inmiddels is ze haar promotietraject gestart over de inrichting van programma s van maatschappelijk betrokken ondernemen vanuit zowel bedrijf- als non-profit perspectief. Eva Anne Van Baren MSc. is sinds 2010 junior onderzoeker bij RSM Erasmus Universiteit en Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Ze heeft onder andere een achtergrondnotitie voor het Ministerie van VWS geschreven over hedendaags vrijwilligerswerk. Naast haar werkzaamheden voor het project over de unieke waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society, richt Eva haar onderzoek voornamelijk op episodisch (ad hoc) vrijwilligerswerk. Haar grootste project is op dit moment naar de bijdrage van NL DOET. Dit longitudinaal onderzoek wordt over 5 jaar uitgevoerd onder een panel van deelnemers en niet deelnemers. De uitkomsten zullen aantonen in welke mate er een relatie is tussen deelname en NL DOET en sociale cohesie, vrijwillige inzet en sociaal kapitaal. Niek Hoogervorst is sinds juli 2011 postdoctoraal onderzoeker bij het Erasmus Centre for Strategic Philantropy. Niek heeft een breed interesseveld: hij studeerde Management, Economie & Recht (Bachelor) in Den Haag en Sociale & Organisatiepsychologie (Master) in Leiden. In september 2011is hij aan de Erasmus Universiteit gepromoveerd op zijn onderzoek naar de drijfveren van leidinggevenden om (on)ethisch leiderschap te vertonen. Zijn onderzoek wordt gekenmerkt door een combinatie van experimenteel lab- en veldonderzoek en is gepubliceerd 11

12 in de internationaal gerenommeerde tijdschriften Journal of Business Ethics, Journal of Experimental Social Psychology en Journal of Applied Social Psychology. 12