HBO-WO Doorstroom minor Informatiebrochure December

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HBO-WO Doorstroom minor Informatiebrochure December 2008 1"

Transcriptie

1 HBO-WO Doorstroom minor Informatiebrochure December 008 Deze brochure biedt inzicht in de algemene procedure van een HBO-WO doorstroomminor en de wijze waarop men zich hierop kan voorbereiden. Deze brochure moet niet los gezien worden van de website waar steeds de meest actuele informatie en aankondigingen te vinden zijn.

2 Introductie...3 Indeling minor...5. Opbouw...5. Voorafgaande activiteiten Vereiste voorkennis en toelatingsvoorwaarden Examencommissie HBO opleiding Zelftoetsen en/of bijspijkeren voor ingangstoets Zelftoetsen Bijspijkermaterialen Bijspijkermateriaal Wiskunde en Engels Opbouw van de materialen Toetsing Organisatie van de ingangstoets Inhoud van de ingangstoets Wiskunde Engels Toelating tot TUDelft Inschrijving Inschrijving bij TU Delft: via contactpersoon bij het HBO en wat is nodig Afhandeling inschrijving op de TU Delft Inschrijfformulieren en instructieboekjes Starten met de minor Tijdpad Adresgegevens CSa...0 Contactpersonen TU Delft...0 Contactpersonen HBO instellingen...0 Bijlagen.... Algemene niveau s Common European Frame of Reference.... Voorbeeld papieren variant van de 3TU- Ingangstoets (Augustus 005)...3

3 Introductie Masteropleidingen aan de TUDelft richten zich op ontwerpen en produceren van bekende en innovatieve technische systemen, en op het verder ontwikkelen van techniek en wetenschap. Zowel de Hoe als Waarom vraag komen aan de orde. De studie richt zich op een fundamentele behandeling van de stof, gericht op inzicht en tegelijk toch praktisch toepasbaar. In een Masteropleiding wordt een student opgeleid tot Master of science (gelijkwaardig aan ingenieurstitel ir.). De studie vergt een hoog studietempo maar biedt ook veel mogelijkheden tot eigen initiatief. Een HBO-bachelor die zich graag verder wil verdiepen in de waarom-vraag, mee wil ontwikkelen aan de techniek en wetenschap, of een onderzoekende functie ambieert, heeft nu ook de mogelijkheid om zich al binnen zijn HBO-opleiding voor te bereiden op een Masteropleiding aan de TU. De hogescholen en de universiteit introduceren daarvoor samen doorstroomminoren: schakelprogramma s die in de HBO-opleiding zijn opgenomen. Het is dan ook niet meer noodzakelijk dat men eerst als HBO Bachelor afstudeert, om pas daarna een schakelprogramma te kunnen volgen dat toegang geeft tot een masteropleiding aan de TU Delft. Men kan nu binnen de HBO-opleiding een doorstroomminor volgen die studiepunten (30 EC) oplevert voor de HBO-opleiding. Als een student deze minor succesvol afrondt, dan heeft hij na afronding van zijn HBO-opleiding meteen toegang tot de bijpassende/ verwante masteropleiding(en). De HBO-opleiding sluit natuurlijk niet altijd naadloos aan op de beoogde masteropleiding. De doorstroomminor beoogt daarom zoveel mogelijk lacunes in de kennis en vaardigheden op te vangen. Tijdens de minor wordt niet alleen kennis overgedragen, maar krijgt men ook een beter beeld van het tempo, de moeilijkheidsgraad en het meer abstracte karakter van de masteropleiding aan de TU. Voor deelname aan de minor worden de kandidaten geselecteerd. Voor deelname aan de minor heeft men formele toestemming nodig van de examencommissie van de HBOopleiding. Hierbij spelen motivatie en bewaamheid een rol, en veel gevallen ook enkele ingangseisen. Studenten die de ingangseisen (nog) niet halen, kunnen gebruik maken van een op maat gemaakt bijspijkeraanbod voor ze met de minor beginnen. De doorstroomminoren worden gezamenlijk door de TU Delft en de hogescholen verzorgd. De deelnemende hogescholen zijn: De Haagse Hogeschool, Hogeschool INHolland, Hogeschool Rotterdam, Christelijke Hogeschool Windesheim, Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Arnhem Nijmegen (alleen Bouwkunde) en de Hanzehogeschool Groningen (alleen Bouwkunde). In de opstartfase zullen studenten nog vaak een groot deel van het programma aan de TU Delft doen. Daarnaast zal het onderwijs steeds meer in de hogeschool en via internet aangeboden worden, zodat ook een student die niet zo dicht bij Delft woont, de minor kan volgen. De doorstroomminoren kunnen vanaf 009 gevolgd worden door HBO-studenten met de volgende opleidingen (of gelijkwaardig): bouwkunde, civiele techniek, industrieel product ontwerpen, technische bedrijfskunde/commercieel ingenieur, technische informatica, technische natuurkunde, elektrotechniek, lucht- en ruimtevaarttechniek, scheikunde, maritieme techniek en werktuigbouwkunde. Voor een meer gedetailleerd overzicht van de doorstroommogelijkheden, zie de doorstroommatrix op de volgende pagina. Naast de doorstroomminoren blijven ook de schakelprogramma s bestaan voor studenten die al een HBO-bachelordiploma hebben.

4 HBO-Doorstroomminoren November008 - F a c B K F a c Ci TG Faculteit EWI Faculteit IO Naar TU Delft MSc opleiding F Faculteit TBM Faculteit TNW Faculteit 3Me a c L & R AU CE EE AM CoE ES CS MKE DfI IPD SPD Van HBOopleiding (of gelijkwaardig) Bouwkunde X X* Civiele Techniek** X X* X X X* X* Elektrotechniek X X X X X X* X X* X* Technische Informatica X X X X X X Bedrijfskundige Wiskunde*** X Industrieel Productontwerpen X X X Vliegtuigbouwkunde** X X* X X X* X X* X* X* X* X* Technische bedrijfsk. X Commercieel Ing. X Scheikunde X X X X X X* X* Technische Natuurkunde** X X X X* X X* X* X* Scheepsbouwkunde X* X X X X* X* X* X* Werktuigbouwkunde X* X X X* X X* X X* X* X* X* AE SEPAM TIL EPA MOT ChE BCE AP SEC SET MT ME MSE BME OE SC * mogelijk met enkele aanpassingen van het minorprogramma. Overleg met betrokken studieadviseur van de TU Delft. ** Voor de HBO opleidingen: Civiele Techniek, Vliegtuigbouwkunde en Technische Natuurkunde worden de doorstroomminoren voor de eerste keer per september 009 aangeboden. ***Voor studenten van de TH Rijswijk. Afkortingenlijst masteropleidingen AE Aerospace Engineering CS Computer Science MSE Materials Science & Engineering AM Applied Mathematics DfI Design for Interaction MT Marine Technology AP Applied Physics EE Electrical Engineering OE Offshore Engineering AU Architecture, Urbanism and Building EPA Engineering & Policy Analysis SC Systems and Control Sciences BCE Biochemical Engineering ES Embedded Systems SEC Science Education and Communication (lerarenopleiding) BME Biomedical Engineering IPD Integrated Product Design SEPAM Systems Engineering, Policy Analysis & Management CE Civil Engineering ME Mechanical Engineering SET Sustainable Energy Technology ChE Chemical Engineering MKE Media and Knowledge Engineering SPD Strategic Product Design CoE Computer Engineering MOT Management of Technology TIL Transport, Infrastructure & Logistics

5 Indeling minor. Opbouw De meeste doorstroomminoren bestaan uit max. 30 EC. Indien een bepaalde Masteropleiding teveel afwijkt van de HBO-bacheloropleiding, dan kan eventueel nog een homologatie schakeltraject worden ingevoerd van maximum 5 EC. Dit homologatie schakeltraject vormt dan onderdeel van de masteropleiding en bestaat alleen uit domeinspecifieke vakken die in plaats van een stage of van keuzevakken kunnen worden gevolgd. In sommige gevallen kan er gekozen worden voor een additioneel programma (bijvoorbeeld een summer course). Meestal volstaat echter een periode van 30 EC. De minor neemt meestal twee semesters ( * 5 EC) in beslag, in het derde en/of vierde studiejaar van het HBO. Soms wordt de minor geconcentreerd tot één semester (voor BK, IO en TB). Als de minor gespreid is over semesters, dan kan de minor gecombineerd worden met andere HBO vakken of een stage.. Voorafgaande activiteiten Voorafgaand aan de minor wordt vooral aandacht besteed aan informatie, voorbereiding, bijspijkeren en selectie. Voor studenten die de minor willen starten per februari 009 (inschrijven uiterlijk 5 januari 009) betekent dit: Kennismaken op de informatiesite en via voorlichtingsdagen Kennisnemen van vereiste voorkennis en toelatingsvoorwaarden Toestemming examencommissie HBO-opleiding Zelftoets en, indien nodig, bijspijkeren via (begeleide) zelfstudie Ingangstoetsen: o Voor instroom februari 009: en o Voor instroom september 009: juni/juli 009 Toelating Inschrijven bij de TU Delft Starten met doorstroomminor Dit document licht elk van deze activiteiten nader toe, in volgorde van bovenstaande lijst. 3 Vereiste voorkennis en toelatingsvoorwaarden Met het oog op een succesvolle deelname aan de HBO-doorstroomminor is vooral een sterke motivatie belangrijk. Daarnaast is het echter ook van belang dat de kandidaat over voldoende voorkennis van Wiskunde en Engelse taalvaardigheid beschikt. In de meeste richtingen omvat de minor een flink pakket aan vakken waarvoor een wiskundige basisvoorkennis vereist is. Ook voldoende beheersing van Engelse taalvaardigheid is in verband met de Engelstaligheid van de Masteropleidingen een must. De minor omvat in veel gevallen al een aantal vakken in het Engels. Tevens wordt verwacht dat men een Engelstalige rapportage of presentatie kan verzorgen. Voor alle opleidingen (met uitzondering van Bouwkunde en Industrieel Ontwerpen) geldt als ingangseis dat men de ingangstoetsen Wiskunde en Engels met succes aflegt. Het beoogde basisniveau voor het volgen van de master ligt op VWO niveau. Uit ervaring met eerdere schakelprogramma s is aan de 3 technische universiteiten gebleken dat studenten die niet aan dit niveau voldeden een geringe kans van slagen hadden. Een goede selectie en eventueel wat bijspijkeren is één van de basismiddelen om teleurstellingen te vermijden. Het is van belang om hier al in de pre-minor periode voldoende aandacht aan te besteden. Taal en Wiskunde zijn immers geen onderwerpen die men in een paar weken aanleert. Een selecterende ingangstoets Wiskundebasisvaardigheden en Engels voor academici maken Bij Engels ligt dit niveau op B van het Europese Referentiekader (Common European Framework of Reference, CEF). Zie verder in bijlage.

6 daarom een belangrijk onderdeel uit van de procedure waarmee een student kan toetsen of die voldoende kans van slagen heeft om de minor met succes te volgen. Er zijn diverse middelen beschikbaar 3 waarmee men voor zichzelf, in de wervingsperiode of voorafgaand aan de selectie, kan testen of men het vereiste niveau haalt. Daarbij valt te denken aan proeftoetsen. Daarnaast voorzien we ondersteuning bij het bijspijkeren (remediëren) van eventuele ontoereikende voorkennis. 4 Examencommissie HBO opleiding Binnen de eigen HBO-opleiding maakt de kandidaat een keuze voor de betreffende HBOdoorstroomminor. De formele goedkeuring van die keuze gebeurt door de examencommissie van de HBO-opleiding. De contactpersoon van de hogeschool maakt alvast een melding van de studenten aan bij de Centrale Studentenadministratie (CSA) (dit bij wijze van aankondiging, nog geen definitieve inschrijving). Doel hiervan is de administratie in de gelegenheid te stellen alles zoveel als mogelijk voor te bereiden. 5 Zelftoetsen en/of bijspijkeren voor ingangstoets 5. Zelftoetsen Op de informatiesite kan men PDF documenten downloaden met een overzicht van de vereiste voorkennis op het gebied van basisvaardigheden wiskunde, calculus en engelse taalvaardigheid. Via de site krijgt de student ook toegang tot proeftoetsen Test jezelf, waarmee men kan testen of er eventueel nog behoefte tot bijspijkeren is. Na het invullen van de proeftoets of zelf-toets krijgt de student feedback op zijn resultaten: een globale score en een feedback per onderdeel. Op basis van de feedback op die toets volgt een advies om eventuele ontbrekende kennis en vaardigheden bij te spijkeren. Als zelf-test voor Engels adviseren we Dialang ( Deze diagnostische toets geeft op vijf deelgebieden (lezen, schrijven, luisteren, grammatica en woordenschat) een indruk van de taalbeheersing, uitgedrukt in een niveau. Het afnemen van de gehele toets duurt ongeveer uur. Voor Wiskunde bieden we als zelf-test een representatieve variant van de 3TU-toets aan. De toets duurt ongeveer een uur. 5. Bijspijkermaterialen Wanneer men via de zelftoetsen tot de ontdekking komt dat men nog over onvoldoende voorkennis of basisvaardigheden beschikt, kan men zich via de website aanmelden voor interactieve pakketten van bijspijkermaterialen ( Na aanmelding ontvangt de student informatie hoe de bijspijkermaterialen te ontvangen zijn. 3 Deze materialen zijn en/of worden verder doorontwikkeld in het kader van het WO Sprint project, het NAP project HBO Doorstroom en Nationale Kennisbank Wiskunde Basisvaardigheden (twee projecten van het Nationaal actieplan e-learning), in 3TU verband of in het kader van het project Meten en Maatwerk (Samenwerking Consortium Leren op Maat, Radboud universiteit, Open Universiteit en TU Delft). Tevens wordt samengewerkt met uitgeverij Cengage (Calculus, Stewart).

7 5.. Bijspijkermateriaal Wiskunde en Engels De interactieve bijspijkermaterialen voor Wiskunde zijn gebaseerd op een selectie van theorie en voorbeelden uit de standaardwerken Precalculus en Calculus van Stewart (Stewart Precalculus 5e en Calculus, Early Transcendentals 6th edition, International Metric Edition). Deze worden in een digitale omgeving aangeboden, vergezeld van bijhorende oefenmaterialen, een selectie van materialen uit de Nationale Kennisbank Basisvaardigheden Wiskunde en extra begeleidende informatie. Voor het verbeteren van Engelse taalvaardigheid is ook een interactieve omgeving beschikbaar, met veel verwijzingen naar (online) materiaal. Dit materiaal is speciaal geselecteerd voor de HBO-doorstroom en wordt op een gestructureerde manier online aangeboden, voorzien van studeeraanwijzingen, opdrachten e.d.. Voor de interactieve bijspijkercursussen volstaat een webbrowser (I.E.6 of hoger, voor Engels is het handig om een headset te gebruiken). 5.. Opbouw van de materialen De bijspijkermaterialen zijn zodanig opgebouwd dat elk onderwerp wordt ingeleid door een herkenbare situatie waardoor de toepasbaarheid van het begrip, de procedure, de techniek, e.d. zichtbaar wordt. Hierna volgt een stukje theorie (zie voorbeeld hieronder), waarna deze theorie weer wordt toegepast in de inleidende context. Daarnaast wordt een veelheid aan interactieve oefeningen aangeboden, aangevuld door materialen die het inzicht in het concept, de techniek of de procedure bevorderen. In de wiskundematerialen worden bij de onderwerpen nog eens de corresponderende items uit de zelftoets aangeboden. Ditmaal kan de student bij elke vraag nagaan waarom een bepaald antwoord het juiste antwoord is en waarom de andere antwoordalternatieven fout zijn. Daarbij krijgt hij ook een aanwijzing voor een correcte oplossing. Door de feedback op de test-items wordt de student naar de betreffende theorie geleid.

8 6 Toetsing 6. Organisatie van de ingangstoets Het afleggen van de ingangstoets vindt meestal plaats op de TU Delft, tenzij de Hogeschool andere afspraken met TU Delft heeft gemaakt. Inschrijving voor de ingangstoets verloopt via de website ( 6. Inhoud van de ingangstoets 6.. Wiskunde Als ingangstoets voor Wiskunde wordt gekozen voor een variant van de 3TU toets Wiskunde basisvaardigheden op VWO niveau (voor een representatief voorbeeld op papier: zie bijlage ). De toets is steeds een nieuwe steekproef uit de vereiste voorkennis (Zie de overzichten in bijlage). De toets bestaat uit opdrachten die men op kladpapier mag uitwerken, maar zonder gebruik van rekenmachine of formulekaart. Het beantwoorden van de toets verloopt via het aanduiden van één van de meerkeuze-alternatieven. 6.. Engels Als ingangstoets Engels voor Academici wordt gebruik gemaakt van de Quick Placement Test (QPT). Het vereiste niveau is B. Voor studenten die een B niveau niet halen, is remediëring noodzakelijk. Na een half jaar kunnen zij de test nogmaals afnemen, waardoor ze alsnog toegelaten kunnen worden tot de minor. 7 Toelating tot TUDelft De uitslagen van de toetsen worden door de TU Delft naar de betreffende contactpersonen in de HBO instellingen gecommuniceerd. Indien men beide toetsen met goed gevolg heeft afgelegd, kan men worden toegelaten tot het doorstroomminorprogramma. Om in september van een studiejaar van start te gaan met de doorstroomminor, moet de inschrijving uiterlijk augustus ingediend zijn. Om in februari van een studiejaar van start te gaan met de doorstroomminor, moet de inschrijving uiterlijk 5 januari ingediend zijn bij de TU Delft. In de volgende paragraaf wordt nader op de inschrijfprocedure ingegaan. 8 Inschrijving 8. Inschrijving bij TU Delft: via contactpersoon bij het HBO en wat is nodig Inschrijven aan de TU Delft is gratis, als een bewijs van betaling van het HBO kan worden aangetoond. Inschrijving is wel verplicht. Door inschrijving krijgt de student toegang tot de faciliteiten van de universiteit, Blackboard, het examensysteem, computer- en bibliotheekfaciliteiten. Tevens heeft de student daardoor ook recht op een pakket van studiespecifieke software De inschrijving loopt via de contactpersoon van de hogeschool. De student levert daar de benodigde zaken (zie hieronder) in en de contactpersoon levert alle inschrijfdocumenten als een pakket aan bij de CSA van de TU Delft.

9 De student levert bij de contactpersoon in de HBO instelling onderstaande zaken in: Een inschrijfformulier Een uittreksel uit het bevolkingsregister (niet ouder dan één jaar) Een verklaring van inschrijving en betaald collegegeld Als een minor gespreid is over twee studiejaren, dan dient de student voor het tweede studiejaar een herinschrijvingsformulier in te leveren, inclusief een nieuwe verklaring van inschrijving en betaald collegegeld. Een gewaarmerkte kopie van het Propedeusediploma en een cijferlijst van de HBOinstelling De betreffende studenten zorgen dat de benodigde inschrijfdocumenten tijdig bij de betreffende contactpersoon van de hogeschool zijn. 8. Afhandeling inschrijving op de TU Delft CSa maakt de inschrijving van studenten definitief en voorziet de student van een TUstudienummer en een NetID. Vanaf dat moment wordt de studievoortgang van de studenten geregistreerd en heeft de student toegang tot Blackboard, TAS (tentamenaanmedsysteem) en de computer- en bibliotheekfaciliteiten van de TU Delft. CSa stuurt de gegevens naar de student. 8.3 Inschrijfformulieren en instructieboekjes Inschrijvingsboekjes zijn te verkrijgen bij de contactpersoon van de HBO instelling of bij de TU Delft TU Delft zorgt ervoor dat er voldoende inschrijfformulieren (incl. boekje en instructie) in bezit zijn van de contactpersoon van de hogeschool. 9 Starten met de minor 9. Tijdpad Starten met de minor kan in veel gevallen zowel in september als in februari. Het globale tijdpad ziet er als volgt uit: Start minor februari Remediëren en self assessment voor december Ingangstoets december Eventuele herkansing: januari Inschrijven voor minor uiterlijk 5 januari Starten met de minor in februari 009 Start minor september Remediëren en self assessment voor juni Ingangstoets mei Eventuele herkansing juni/juli Inschrijven voor minor uiterlijk augustus Starten met de minor in september 009

10 0 Adresgegevens CSa Centrale Studentenadministratie TU Delft Postbus AA Delft Tel.: Fax CSa@tudelft.nl Contactpersoon met betrekking tot studenten in de doorstroomminor: Aat Rense, tel , a.rense@tudelft.nl Contactpersonen TU Delft Voornaam Achternaam adres Faculteit Telefoon Jolien Gytha Kooijman Rijnbeek studieadviseurs-ewi@tudelft.nl studieadviseurs-ewi@tudelft.nl EWI EWI Jack Wiltjer J.H.Wiltjer@tudelft.nl IO Marja Brand M.J.C.C.Brand@tudelft.nl TBM Evert Vixseboxse E.Vixseboxse@tudelft.nl 3ME Peter Hamersma P.J.Hamersma@tudelft.nl TNW Peter Hegi P.Hegi@tudelft.nl CiTG Aldert Kamp A.Kamp@tudelft.nl LR Hans Zoetelief J.Zoetelief@tudelft.nl TNW Tom van Rongen Schakelsemester-bk@tudelft.nl BK Coördinatie Ellen Bos E.D.Bos@tudelft.nl TU Delft O&S Contactpersonen HBO instellingen Voornaam Achternaam adres Namens instelling Ton de Jager A.deJager@hhs.nl Haagse Hogeschool Jaap Korteland J.Korteland@hro.nl Hogeschool Rotterdam Gilles van der Hoeven G.van.der.Hoeven@hva.nl Hogeschool van Amsterdam Ynte van der Meer IF.vander.Meer@windesheim.nl Windesheim Maja Wisman Maja.Wisman@INHOLLAND.nl INHOLLAND Hiddo Velsink Hiddo.Velsink@hu.nl Hogeschool van Utrecht

11 Bijlagen. Algemene niveau s Common European Frame of Reference Tussen 998 en 000 is door de Afdeling Taalbeleid van de Raad van Europa het zogenaamde Europese Taalportfolio ontwikkeld. Het Taalportfolio werd in geheel Europa gelanceerd in het Europees Jaar van de Talen 00. Belangrijkste doelstelling van het systeem is de ontwikkeling van meertaligheid en culturele diversiteit. Als onderdeel van het Taalportfolio werd een uniform systeem van taalniveau-indeling ontwikkeld: het Europees Referentiekader (Common European Framework of Reference, CEF). Voordeel van dit systeem is dat het kan worden gebruikt voor alle Europese talen. Een ander belangrijk voordeel is dat het systeem aansluit bij reeds bestaande internationaal erkende niveausystemen, taaltoetsen en taalexamens. Hierdoor zijn de verschillende toetsen en niveau-indelingen goed met elkaar te vergelijken. Eindniveau C Vaardig gebruiker C Kan vrijwel alles wat hij hoort of leest gemakkelijk begrijpen. Kan informatie die afkomstig is van verschillende gesproken en geschreven bronnen samenvatten, argumenteren reconstrueren en hiervan samenhangend verslag doen. Kan zichzelf spontaan, vloeiend en precies uitdrukken en kan hierbij fijne nuances in betekenis, zelfs in complexere situaties onderscheiden. Dit is het taalniveau van een hoog opgeleide near-native speaker. (In het Europees Referentiekader wordt dit niveau niet verder uitgewerkt.) C Kan een uitgebreid scala van veeleisende, lange teksten begrijpen en de impliciete betekenis herkennen. Kan zichzelf vloeiend en spontaan uitdrukken zonder daarvoor aantoonbaar naar uitdrukkingen te moeten zoeken. Kan flexibel en effectief met taal omgaan ten behoeve van sociale, academische en beroepsmatige doeleinden. Kan een duidelijke, goed gestructureerde en gedetailleerde tekst over complexe onderwerpen produceren en daarbij gebruik maken van organisatorische structuren en verbindingswoorden. Eindniveau B Onafhankelijk gebruiker B Kan de hoofdgedachte van een ingewikkelde tekst begrijpen, zowel over concrete als over abstracte onderwerpen, met inbegrip van technische besprekingen in het eigen vakgebied. Kan zo vloeiend en spontaan reageren dat een normale uitwisseling met moedertaalsprekers mogelijk is zonder dat dit voor een van de partijen inspanningen met zich meebrengt. Kan duidelijke, gedetailleerde tekst produceren over een breed scala van onderwerpen; kan een standpunt over een actuele kwestie uiteenzetten en daarbij ingaan op de voor- en nadelen van diverse opties. B Kan de belangrijkste punten begrijpen uit duidelijke standaardteksten over vertrouwde zaken die regelmatig voorkomen op het werk, op school en in de vrije tijd. Kan zich redden in de meeste situaties die kunnen optreden tijdens het reizen in gebieden waar de betreffende taal wordt gesproken. Kan een eenvoudige lopende tekst produceren over onderwerpen die vertrouwd of die van persoonlijk belang zijn. Kan een beschrijving geven van ervaringen en gebeurtenissen, dromen, verwachtingen en ambities en kan kort redenen en verklaringen geven voor meningen en plannen.

12 Eindniveau A - Basisgebruiker A Kan zinnen en regelmatig voorkomende uitdrukkingen begrijpen die verband hebben met zaken van direct belang (bijvoorbeeld persoonsgegevens, familie, winkelen, plaatselijke geografie, werk). Kan communiceren in simpele en alledaagse taken die een eenvoudige bewoordingen aspecten van de eigen achtergrond, de onmiddellijke omgeving en kwesties op het gebied van diverse behoeften beschrijven. A Kan vertrouwde dagelijkse uitdrukkingen en basiszinnen gericht op de bevrediging van concrete behoeften begrijpen en gebruiken. Kan zichzelf aan anderen voorstellen en kan vragen stellen en beantwoorden over persoonlijke gegevens zoals waar hij/zij woont, mensen die hij/zij kent en dingen die hij/zij bezit. Kan op een simpele wijze reageren, aangenomen dat de andere persoon langzaam en duidelijk praat en bereid is om te helpen.

13 . Voorbeeld papieren variant van de 3TU- Ingangstoets (Augustus 005) Deze toets is bedoeld om een idee te krijgen van uw parate kennis en uw beheersing van enkele basisvaardigheden van de wiskunde. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan. De tijdsduur van de toets is één uur. De toets bestaat uit meerkeuzevragen. Bij iedere vraag is één van de vier mogelijkheden goed. Nadat u op kladpapier berekeningen hebt uitgevoerd, omcirkelt u de mogelijkheid die volgens u de juiste is. Als u vervolgens toch een andere keuze wilt maken, zorg er dan voor dat u duidelijk aangeeft wat uw nieuwe keuze is. Naam: Ident.nr.: Jaar eindexamen: Profiel: OGOgroep: OGOnummer:. 0 (3) is gelijk aan a. 900 b c. d x x x x + is gelijk aan a. x x b. x x c. x + d. x x

14 3. x x + x + x is gelijk aan a. x x b. x x c. x x d. x x p is gelijk aan 3 3 p b. ( ) 8 a. ( ) 8 p c. 8 p 3 d. 3 8 p a b is gelijk aan 3 a a. b b. a b c. 8a b d. 8b a 6. ln 5 ln 3 is gelijk aan a. 0 0 log 5 log3 b. ln 5 c. ln d. ln5 - ln ln a e is gelijk aan a. e a b. e a c. a d. a 8. 3 ln( e e ) is gelijk aan a. 3 b. + ln( e ) c. ln e d. ln( e ) 9. De oplossing van de vergelijking lnx = - is a. e b. e c. e d. ( e)

15 0. De oplossing van de vergelijking x e = 4 is a. ln6 b. ln c. ln d. ln. De vergelijking 3x = 3x 8 is te herleiden tot a. 3 x( x + ) = 0 b. ( x + )( x 3) = 0 c. ( x )( x + 3) = 0 d. ( x 3) = 0. Het aantal gemeenschappelijke punten van de grafiek van de functie 3 f ( x) = x + x x met de x-as is a. 0 b. c. d De opdracht: Los y op uit : x 4y = 3 4x + y = geeft als oplossing a. y = b. y = - c. y = d. y = cos π is gelijk aan 3 a. 3 b. c. d cos a is gelijk aan a. sin a b. cos a c. cos a d. sin a cos a 6. sin( π + x) is gelijk aan a. sin x b. sin x c. cos x d. cos x 7. De afgeleide van f ( x) = ln ( cos x) a. cos x 8. De functie f wordt gedefinieerd door b. tanx c. -tan x d. x f ( x) = x ln cos x Een vergelijking van de raaklijn aan de grafiek van f in het punt met x-coördinaat is: a. y =-5x+4 b. y =-3x+ c. y = 3x-4 d. y = 5x-6

16 9. De afgeleide van f(x) = sinx. cosx is gelijk aan a. cos cos x.sin x x sin x b. sin x cos x c. cos x.sin x d. 0. Een primitieve van x x is a. 5 x x b. 3 x x c. 5 x x d. 5 x x. 8 x + dx is gelijk aan 0 a. 8 b. 8 e c. ln d. ln 9 9. sin lim x 0 x x is gelijk aan a. 0 b. bestaat niet c. d.

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk)

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Mevrouw Bea Voorbeeld Adviseur: De heer Administrator de Beheerder Datum: 19 juni 2015 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen.

Nadere informatie

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3. Projecten 6 Project 6 doorlopend Totaal 41 Schakelprogramma t.b.v. instroom van studenten van de HBO-bacheloropleiding Werktuigbouwkunde in de TU Delft masteropleiding Mechanical Engineering en daaraan gerelateerde masteropleidingen: Biomedical

Nadere informatie

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3

Mechanica 8 Wb1217 Sterkteleer 2 3 2 Wb1216-06 Dynamica 2 3 4 Wb1218-07 Niet Lin. Mechanica 2 3 Schakelprogramma t.b.v. instroom van studenten van de HBO-bacheloropleiding Scheepsbouwkunde in de TU Delft masteropleiding Marine Technology en daaraan gerelateerde masteropleidingen: Materials Science

Nadere informatie

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Toelichting: In het onderstaande overzicht is per technische masteropleiding aangegeven welke bacheloropleidingen drempelloos worden toegelaten.

Nadere informatie

Vaardigheden. 1. Q1000 Spelling- en grammatica 2. Q1000 Nauwkeurigheid 3. Q1000 Typevaardigheid 4. Q1000 Engels taalniveau

Vaardigheden. 1. Q1000 Spelling- en grammatica 2. Q1000 Nauwkeurigheid 3. Q1000 Typevaardigheid 4. Q1000 Engels taalniveau Vaardigheden Wat zijn vaardigheden? Vaardigheden geven aan waar iemand bedreven in is. Ze zijn meestal aan te leren. Voorbeelden van vaardigheden zijn typen en kennis van het Nederlands. Wat meet Q1000

Nadere informatie

Aanmelden externe studenten voor een minor van de TU Delft

Aanmelden externe studenten voor een minor van de TU Delft Als je een minor aan de TU Delft wilt volgen, moet je de volgende stappen ondernemen: 1. Regel een tweede inschrijving bij de TU Delft via Studielink. - Kies bij Kies een studie de minor-opleiding die

Nadere informatie

Highlights Nationale Studenten Enquête 2015

Highlights Nationale Studenten Enquête 2015 Highlights Nationale Studenten Enquête 2015 De Nationale Studenten Enquête (NSE) is een grootschalig landelijk onderzoek waarin jaarlijks alle Bachelor en Master studenten in het hoger onderwijs gevraagd

Nadere informatie

Welkom bij 3mE s Maart Master Maand Kick off

Welkom bij 3mE s Maart Master Maand Kick off Welkom bij 3mE s Maart Master Maand Kick off Prof.dr.ir. J. Hellendoorn Opleidingsdirecteur 3mE Wat ga ik vertellen? Introductie master Maand Overzicht masteropleidingen 3mE 3mE Alumni Advies studiekeuze

Nadere informatie

De indeling van de sector Techniek

De indeling van de sector Techniek De indeling van de sector Techniek Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zes subsectoren: 1 Biologie, scheikunde en medisch 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakelprogramma 6 INHOLLAND met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2014-2015 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Niveaubepaling Nederlandse taal

Niveaubepaling Nederlandse taal Niveaubepaling Nederlandse taal Voor een globale niveaubepaling kunt u de niveaubeschrijvingen A1 t/m C1 doornemen en vaststellen welk niveau het beste bij u past. Niveaubeschrijving A0 Ik heb op alle

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Common European Framework of Reference (CEFR)

Common European Framework of Reference (CEFR) Common European Framework of Reference (CEFR) Niveaus van taalvaardigheid volgens de Raad van Europa De doelstellingen van de algemene taaltrainingen omschrijven we volgens het Europese gemeenschappelijke

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2014-2015 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2015-2016 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) VERSIE UNIVERSITEIT

Nadere informatie

Europees Referentiekader

Europees Referentiekader Europees Referentiekader Luisteren Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete omgeving betreffen, wanneer de mensen langzaam en duidelijk spreken. Ik

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

ANALYSE INSTROOM BSC EN MSC O.B.V. 1 OKTOBER-TELLING

ANALYSE INSTROOM BSC EN MSC O.B.V. 1 OKTOBER-TELLING ANALYSE INSTROOM BSC EN MSC 2015-2016 O.B.V. 1 OKTOBER-TELLING 1. TOTAAL INSCHRIJVINGEN 2015-2016 BRON: OSIRIS/SIS (PER: 1-10-2015) inschrijvingen tussen aug en okt 2014-2015 2015-2016 VERSCHIL % Instroom

Nadere informatie

De toets Rekenvaardigheden in 2004/2005

De toets Rekenvaardigheden in 2004/2005 De toets Rekenvaardigheden in 2004/2005 F.J.L. Martens TUE Eindhoven Woensdag 3 november 2004 e-mailadres: f.j.l.martens@tue.nl Dit verslag bevat wat achtergronden en cijfers bij de toets Rekenvaardigheden

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Studeren in deeltijd 8 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Niveaus Europees Referentie Kader

Niveaus Europees Referentie Kader Niveaus Europees Referentie Kader Binnen de niveaus van het ERK wordt onderscheid gemaakt tussen begrijpen, spreken en schrijven. Onder begrijpen vallen de vaardigheden luisteren en lezen. Onder spreken

Nadere informatie

Niveaus van het Europees Referentiekader (ERK)

Niveaus van het Europees Referentiekader (ERK) A Beginnend taalgebruiker B Onafhankelijk taalgebruiker C Vaardig taalgebruiker A1 A2 B1 B2 C1 C2 LUISTEREN Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete

Nadere informatie

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan.

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan. Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Mekelweg 4, Delft Voorbeeldtoets Lees zorgvuldig onderstaande punten door Deze toets is bedoeld om een idee te krijgen van

Nadere informatie

1 Beoordeling instellingsconversietabellen CDHO 1 2 Opheffing Hogeschool Positief advies CDHO: Engineering Engineering AOT Techniek(deeltijd) Einde instroom: 31-12-2011 Einde opleiding: 31-12-2016 Engineering

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER 2017-2018 Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties Pre-masterprogramma Maakt u plannen voor een masteropleiding Psychologie? Heeft u een afgeronde vierjarige hbo-opleiding of een driejarige bachelor wo-opleiding? Dan kan, voor sommigen van u, het eenjarige

Nadere informatie

Voorbereidingscursussen

Voorbereidingscursussen Voorbereidingscursussen Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Studeren aan de Open Universiteit voorbereidings cursussen Het systeem van eindexamenprofielen in het voortgezet onderwijs brengt met zich

Nadere informatie

MBO Rijnland. ESL Taalreizen taalreizen naar het buitenland vmbo/havo/vwo B55

MBO Rijnland. ESL Taalreizen taalreizen naar het buitenland vmbo/havo/vwo B55 Programma van 13 november 2018 Onderwijsinstelling Studierichting vooropleiding ronde 1 ronde 2 ronde 3 DAPA Artiesten VMBO B08 Assisterende in de Gezondheidszorg (Apothekersassistente, Doktersassistente,

Nadere informatie

Terugblik. - stedenreizen / EEPD / stadswandeling. - lustrum

Terugblik. - stedenreizen / EEPD / stadswandeling. - lustrum 100 %?! Terugblik - stedenreizen / EEPD / stadswandeling - lustrum Site: - vakinhoud PTA - examenreglement BOOR Toetsweken Periode 1:- 10 t/m 18 oktober SE's - profielwerkstuk, literatuurlijst - 18 t/m

Nadere informatie

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Decentrale selectie Psychobiologie Procedure en selectiecriteria 2014-2015 Voor het studiejaar 2014-2015 zal de opleiding Psychobiologie 100%

Nadere informatie

C. Regeling schakelprogramma 2011 voor HBO-afgestudeerden voor de aansluitende masteropleidingen Human-Technology Interaction en Innovation Sciences

C. Regeling schakelprogramma 2011 voor HBO-afgestudeerden voor de aansluitende masteropleidingen Human-Technology Interaction en Innovation Sciences Bijlage 2 bij artikel 1.1.2, tweede lid, van de Onderwijs- en Examenregeling 2011 van de bacheloropleidingen Technische Bedrijfskunde en Technische Innovatiewetenschappen C. Regeling schakelprogramma 2011

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Hbo-minor bedrijfswetenschappen

Hbo-minor bedrijfswetenschappen Hbo-minor bedrijfswetenschappen tijdens het hbo kwalificeren voor de universitaire master bedrijfswetenschappen! 2007-2008 Te bespreken onderwerpen: welke doelen dient de hbo-minor BW? voor wie is de hbo-minor

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Inholland met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Inholland met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Inholland met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

Kan ik het wel of kan ik het niet?

Kan ik het wel of kan ik het niet? 1 Kan ik het wel of kan ik het niet? Hieronder staan een aantal zogenaamde kan ik het wel, kan ik het niet-schalen. Deze hebben betrekking op uw taalvaardigheid in zowel het Nederlands als het Engels.

Nadere informatie

2 De keuze van de hogeschool per individuele conversie geldt voor alle opleidingsvormen, inclusief de te beëindigen varianten. 1 Beoordeling instellingsconversietabellen CDHO 1 2 Opheffing Hogeschool Positief

Nadere informatie

BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING. 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404)

BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING. 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) BIJLAGE 2 ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING UITVOERINGSREGELING 3TU Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) 2016-2017 TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT UNIVERSITEIT TWENTE TECHNISCHE

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakeltraject 7. Van schakeltraject naar Masteropleiding 8. Het totale traject in schema 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakeltraject 7. Van schakeltraject naar Masteropleiding 8. Het totale traject in schema 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakeltraject 7 Van schakeltraject naar Masteropleiding 8 Het totale traject in schema 9 Studeren in deeltijd 10 INLEIDING Het departement Pedagogische

Nadere informatie

Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2)

Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2) Taalniveaus CEFR (A1, A2, B1, B2,C1, C2) Om het taalonderwijs op elkaar af te stemmen, met elkaar te kunnen vergelijken en taalniveaus te kunnen inschatten is het Europees referentiekader, CEFR, voor de

Nadere informatie

Studierendement en -uitval

Studierendement en -uitval Studierendement en -uitval Afgelopen maanden zijn (t.b.v. het TUD-jaarverslag 2011) rapportages over rendement en studieuitval gedraaid. Daaruit zijn de volgende conclusies te trekken. Studierendement

Nadere informatie

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16.

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16. Voorkennistoets Met behulp van deze toets kun je voor jezelf nagaan of je voldoende kennis en vaardigheden in huis hebt om het vak wiskunde in het eerste jaar van de studie Bedrijfskunde te kunnen volgen

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College,

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 32957 30 september 2015 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 21 september 2015, nr. HO&S/805204,

Nadere informatie

Producten en prijzen 2013 GPS Nederlands GPS Duits GPS Engels

Producten en prijzen 2013 GPS Nederlands GPS Duits GPS Engels Nederlands - Duits - Engels Navigeren op maat Producten en prijzen 2013 GPS Nederlands GPS Duits GPS Engels www.instruct.nl 1 Inhoudsopgave Maak kennis met GPS Taal Pag. 3 Opbouw en inhoud van de methoden

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

Vrijstellingen Faculteit der Rechtsgeleerdheid EUR. Bacheloropleiding Nederlands recht. Studiejaar 2008/2009

Vrijstellingen Faculteit der Rechtsgeleerdheid EUR. Bacheloropleiding Nederlands recht. Studiejaar 2008/2009 Vrijstellingen Faculteit der Rechtsgeleerdheid EUR Bacheloropleiding Nederlands recht Studiejaar 2008/2009 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Standaardvrijstellingen bacheloropleiding Nederlands recht... 3 Algemeen...

Nadere informatie

Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics

Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics Voorlichting over de Masteropleiding Applied Mathematics Rik Lopuhaä MSc Coordinator Applied Mathematics April 23, 2009, Delft Toelating tot de Masteropleiding AM Met een Bachelor (Technische) Wiskunde

Nadere informatie

COLLOQUIUM DOCTUM REGELING FACULTY OF PSYCHOLOGY AND NEUROSCIENCE

COLLOQUIUM DOCTUM REGELING FACULTY OF PSYCHOLOGY AND NEUROSCIENCE COLLOQUIUM DOCTUM REGELING FACULTY OF PSYCHOLOGY AND NEUROSCIENCE 2017-2018 Regeling voor het toelatingsonderzoek ex art. 7.29 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) voor

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Premasterprogramma Psychologie 11 maart 2016. Jan van Rooij Serena Verdonk Margot Starkenburg

Premasterprogramma Psychologie 11 maart 2016. Jan van Rooij Serena Verdonk Margot Starkenburg Premasterprogramma Psychologie 11 maart 2016 Jan van Rooij Serena Verdonk Margot Starkenburg huishoudelijke mededelingen - voorlichting duurt tot 12.00 uur - 12.15 13.00 in deze zaal: Plan your master

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College,

Nadere informatie

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur TU/e Lerarenopleiding Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Opbouw presentatie Filmpje Tweedegraads lerarenopleiding Uitstroomprofiel 1e graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College,

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 1 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) UITVOERINGSREGELING 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404) TECHNISCHE

Nadere informatie

Pre-master programma's HTI en IS. Ir. Anja Kirkels Studieadviseur pre-masterprogramma's IE&IS

Pre-master programma's HTI en IS. Ir. Anja Kirkels Studieadviseur pre-masterprogramma's IE&IS Pre-master programma's HTI en IS Ir. Anja Kirkels Studieadviseur pre-masterprogramma's IE&IS Inhoud Algemene informatie pre-master programma's HTI en IS Informatie over OASE, OWInfo en nieuwe onderwijswebsite

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21337 29 juli 2014 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 09-07-2014, nr. DL/641019, houdende

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen dinsdag 9 oktober 2018 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College,

Nadere informatie

De indeling van de sector Techniek

De indeling van de sector Techniek De indeling van de sector Techniek Een sectorbeeld gaat in op één sector en brengt daarbij een groep van gelijksoortige opleidingen in beeld. De inspectie gaat uit van een indeling gebaseerd op inhoudelijke

Nadere informatie

Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Rotterdam 2007-2008

Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Rotterdam 2007-2008 Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Rotterdam 2007-2008 De opleiding Media & Entertainment Management is een opleiding met een numerus fixus. Dit betekent dat er

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven:

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit: Faculteit A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: Artikel 32 Inschrijving voor cursussen 3A De student

Nadere informatie

Voorlichting B3 Civiele Techniek

Voorlichting B3 Civiele Techniek Voorlichting B3 Civiele Techniek Lisette Woud, maart 2015 05 maart 2013 1 Inhoud voorlichting Overzicht programma B3 Civiele Techniek Ingangs- en doorstroomeisen Minor Afstudeersemester Masters Civiele

Nadere informatie

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen

MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN. 15 mei 2019 Maurice van Haperen MINOR SOFTWARE KWALITEIT EN TESTEN 15 mei 2019 Maurice van Haperen Agenda Introductie Aanleiding, ontwikkeltraject Programma en toetsing Ervaringen Hoe verder Discussie / vragen en (eventueel) een bijdrage

Nadere informatie

LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM)

LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM) UNIVERSITEIT GENT ACADEMIEJAAR 2019-2020 LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM) FACULTEIT INGENIEURSWETENSCHAPPEN EN ARCHITECTUUR STUDIEGEBIED: TOEGEPASTE WETENSCHAPPEN

Nadere informatie

Deze formulieren s.v.p. opsturen naar: Toelatingscommissie Psychologie t.a.v. mw. A.I. Emmen Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS GRONINGEN

Deze formulieren s.v.p. opsturen naar: Toelatingscommissie Psychologie t.a.v. mw. A.I. Emmen Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS GRONINGEN Aanvraag tot toelating tot Master Opleiding Psychologie 2015-2016 (voor studenten met een bachelor Psychologie Nederlandse Universiteit, niet bestemd voor studenten van de RUG) Deze formulieren s.v.p.

Nadere informatie

Studeren aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Studeren aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding

Nadere informatie

U I T S P R A A K 1 4-3 0 5

U I T S P R A A K 1 4-3 0 5 U I T S P R A A K 1 4-3 0 5 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen het Bestuur van de Faculteit Campus Den Haag, verweerder

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 24411 1 mei 2017 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 11 april 2017, nr. HO&S/805204, houdende

Nadere informatie

Educatief Professioneel (EDUP) - C1

Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) die willen functioneren in een uitdagende kennis- of communicatiegerichte functie: in het hoger onderwijs, als docent

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 70643 17 december 2018 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 20 november 2018, nr. HO&S/1439087,

Nadere informatie

Milieu-natuurwetenschappen en Environmental Sciences

Milieu-natuurwetenschappen en Environmental Sciences Vrijstelling en toelating Milieu-natuurwetenschappen en Environmental Sciences Verkorte bacheloropleiding en vrijstelling 6516484 Als u eerder een hbo-bachelor of wo-bachelorstudie geheel of gedeeltelijk

Nadere informatie

COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN

COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN Op het einde van de

Nadere informatie

Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Haarlem

Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Haarlem Aanmelden bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) INHOLLAND Haarlem De opleiding Media & Entertainment Management is een opleiding met een numerus fixus. Dit betekent dat er een maximum

Nadere informatie

Ouderavond klas 6 vwo schooljaar

Ouderavond klas 6 vwo schooljaar Ouderavond klas 6 vwo schooljaar 2018-2019 Inhoud van de presentatie Inleiding: de weg tot nu toe Bachelor-Master structuur / BSA Aanmelding / Open Opleidingen Aanmelding/ Opleidingen met selectie Selectie

Nadere informatie

Artikel 1. Definities

Artikel 1. Definities Deelnemersvoorwaarden Business Tour 2015 Artikel 1. Definities 1) Christiaan Huygens : Wiskunde en Informatica Studievereniging Christiaan Huygens van de Technische Universiteit Delft. 2) Business Tour

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Talen modulenaam Italiaans Richtgraad 1: niveau 1 en niveau 2 (ERK = Breakthrough en Waystage) code module 5862/5863 en 5864/5865 goedkeuring door aantal lestijden 120/jaar studiepunten

Nadere informatie

REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017

REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017 REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar 2018-2019 Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017 Artikel 1. Algemene bepalingen 1. De bepalingen in dit reglement zijn aanvullend op de

Nadere informatie

Aanmelding & toelating. Nhu Ngan Trang MSc Admissions Officer

Aanmelding & toelating. Nhu Ngan Trang MSc Admissions Officer Aanmelding & toelating Nhu Ngan Trang MSc Admissions Officer Op de agenda Toelatingsvoorwaarden master Directe toelating of schakelprogramma Hoe zit het met mijn toelating? Alle informatie vind je ook

Nadere informatie

I. Bacheloropleidingen 2012-2013 Penvoerder

I. Bacheloropleidingen 2012-2013 Penvoerder Register Opleidingen van de Technische Universiteit Delft Academisch Jaar 2012-2013 Het is op 6 maart 2012 vastgesteld door het College van Bestuur van de TU Delft. Het Register bevat alle initiële en

Nadere informatie

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Voor wie? Voor hogeropgeleiden die hun taalvaardigheid in het Nederlands zullen moeten bewijzen op de werkvloer in Vlaanderen, Nederland of in een buitenlands bedrijf

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Communicatiewetenschap. Voor hbo-doorstromers

Communicatiewetenschap. Voor hbo-doorstromers Communicatiewetenschap Voor hbo-doorstromers Olga Boekhoorn MSc Studieadviseur (verkorte) bachelor Programma Een wo-master na een hbo-opleiding: wat zijn de mogelijkheden? Waarom een wetenschappelijke

Nadere informatie

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING

BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BIJLAGE 3 BIJ 3TU.ONDERWIJS ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 3TU.Onderwijs (Masteropleiding) Locatie specifieke bijlage TU/e 2013-2014 Master of Science in Science Education and Communication (croho 68404)

Nadere informatie

I. Bacheloropleidingen 2011-2012 Penvoerder

I. Bacheloropleidingen 2011-2012 Penvoerder Register Opleidingen van de Technische Universiteit Delft Academisch Jaar 2011-2012 Het Register Opleidingen TU Delft 2010-2011 is op 21 juni 2011 vastgesteld door het College van Bestuur van de TU Delft.

Nadere informatie

Communicatiewetenschap. Voor hbo-doorstromers

Communicatiewetenschap. Voor hbo-doorstromers Communicatiewetenschap Voor hbo-doorstromers Anke Koopmann MSc Studieadviseur Communicatiewetenschap (verkorte) bachelor Programma Een wo-master na een hbo-opleiding: wat zijn de mogelijkheden? Waarom

Nadere informatie

TOELATINGSVOORWAARDEN

TOELATINGSVOORWAARDEN Interfacultair Departement LerarenOpleiding TOELATINGSVOORWAARDEN Academiejaar 2019 2020 De educatieve master vervangt de specifieke lerarenopleiding en combineert vakken met een onderwijsfocus met domeinspecifieke

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Elektrotechniek. november 2016 Instituut EAS. Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS)

Elektrotechniek. november 2016 Instituut EAS. Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS) Elektrotechniek 9-11-2013 Instituut EAS november 2016 Instituut EAS Hogeschool Rotterdam Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS) Opleidingen: - Autotechniek - BML - Chemie - Elektrotechniek

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten I. Instellingen en opleidingen die toestemming hebben gekregen voor deelname aan het experiment leeruitkomsten, n.a.v. per 1 mei 2016

Nadere informatie

Premasterprogramma Psychologie 4 november Jan van Rooij Serena Verdonk Evelien Nienhuis

Premasterprogramma Psychologie 4 november Jan van Rooij Serena Verdonk Evelien Nienhuis Premasterprogramma Psychologie 4 november 2016 Jan van Rooij Serena Verdonk Evelien Nienhuis huishoudelijke mededelingen - voorlichting duurt tot 12.00 uur - 12.15 13.00 in deze zaal: Plan your master

Nadere informatie

Hbo tweedegraadslerarenopleiding

Hbo tweedegraadslerarenopleiding Hbo tweedegraadslerarenopleiding Verkort traject www.saxionnext.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Een bijzondere opleiding 4 Opbouw 5 Toelating en inschrijving 7 Beste student, Je hebt een afgeronde hbo- of

Nadere informatie