Open en aansprekend. Beleidsplan voor Oecumenische wijkgemeente De Oude Kerk te Soest

Transcriptie

1 Open en aansprekend Beleidsplan voor Oecumenische wijkgemeente De Oude Kerk te Soest Beleidsplan De Oude Kerk definitieve versie per 29 mei 2012 Totstandkoming Dit document schetst uitgangspunten en richting van het door de wijkkerkenraad te voeren beleid in de periode van september 2012 tot en met augustus Dit beleidsplan is tot stand gekomen in de periode augustus 2011 juni Aan de basis ligt een notitie van de hand van de wijkpredikant, ds. Kees Bregman, waarvoor heeft hij zich laten inspireren door het boek van prof. Henk de Roest Een huis voor de ziel. Gedachten over de kerk voor binnen en buiten (Zoetermeer 2010). De gemeente is n.a.v. de notitie tweemaal in beraad bijeen geweest. Op 11 oktober 2011 hebben vijftig gemeenteleden samen gesproken over a) de trefwoorden die de wijkgemeente kenmerken, b) de voorgestelde richting (concentratie op activiteiten ín De Oude Kerk) en c) welke activiteiten prioriteit moeten krijgen. Vervolgens heeft de wijkkerkenraad op 3 november 2011 nader gesproken over vijf thema s: a) de kern van onze motivatie, b) de naam van de wijkgemeente, c) de plaats van de kerkmuziek, d) de wens van meer openheid en communicatie, zowel intern als extern, en e) de zorg voor vrijwilligers. Hierna is de notitie onderwerp van bespreking geweest in verschillende groepen en geledingen, o.a. het Pastoraal overleg en de oecumenische vrijdagavondkring, waarbij de aandacht vooral uitging naar het beleid inzake het pastoraat. In februari 2012 heeft de kerkenraad vanuit het ontwerp speerpunten op vijf terreinen geformuleerd. Deze zijn op 23 april 2012 onderwerp van bespreking geweest in het gemeenteberaad, waaraan opnieuw een vijftigtal gemeenteleden heeft deelgenomen. Na bespreking en aanvulling in de wijkkerkenraadsvergadering van 26 april 2012 is de definitieve tekst vastgesteld per 29 mei UITGANGSPUNTEN: De Oude Kerk als een huis voor de ziel Voor het besef van velen in onze wijkgemeente is het historische kerkgebouw het hart van ons gemeente zijn. Om te spreken met een lied uit Zingend Geloven (V,1): De vreugde voert ons naar dit huis waar t Woord aan ons geschiedt En: Dit huis van hout en steen, dat lang / de stormen heeft doorstaan, / waar nog de wolk gebeden hangt / van wie zijn voorgegaan. Globaal zoeken drie groepen mensen regelmatig onderdak in De Oude Kerk: a) mensen die zich vanouds als Soester van hervormde komaf aan deze kerk gehecht hebben; b) mensen die aangesproken worden door de liturgische en kerkmuzikale stijl en c) mensen die geboeid worden door culturele en/of spirituele activiteiten. De categorieën a en b vormen de kern van de kerkgangers op zondagmorgen in De Oude Kerk. Voor de stijl en beleving van geloven betekent dit dat we te maken hebben met een mengeling van minstens twee stromen: oecumenisch liturgisch en traditioneel hervormd. Aan beide oriëntaties willen we in een goede balans proberen recht te doen. Het karakter van onze wijkgemeente in vier trefwoorden: open, stijlvol, levendig en bezield door het evangelie Dit zijn de trefwoorden die richting geven aan ons samen vieren, leren, dienen en ontmoeten in en vanuit De Oude Kerk. In de hier volgende beschrijving zijn de gesprekken in het gemeenteberaad en de nadere bezinning in de wijkkerkenraad verwerkt. pag. 1 van 5

2 Liturgie Open is de praktische vertaling van oecumenisch, zoals de wijkgemeente sinds 2002 heet. We vinden het belangrijk dat De Oude Kerk voor velen toegankelijk is. Onze stijl mag niet elitair worden. Open betekent ook dat we ons willen inspannen om in Soester samenleving duidelijk te maken waarvoor De Oude Kerk staat en welke bezieling binnen haar muren te vinden is. We vinden het wenselijk dat de thema s die aan de orde zijn in de vieringen aansluiten bij de maatschappelijke werkelijkheid van vandaag. In dit kader betekent levendig dat we in onze vieringen nadrukkelijk zoeken naar verbindingen met de levensvragen van mensen en het leven van alledag, dicht bij de actualiteit en het geleefde geloof van gemeenteleden. Levendig staat voor beweeglijk en soepel, een wijze van vieren waarin ook gemeenteleden mee voorgaan (lectoren) en (vooral ook!) met kindvriendelijke momenten en gastvrij voor wie de kerk geen wekelijks gebeuren is. Stijlvol geeft aan dat de sfeer van de liturgie verzorgd is, maar niet formeel; klassiek én modern in de bijdragen van cantor organist en cantorij. We sluiten graag aan bij oecumenische liturgische traditie van de Kerk. Het stijlvolle zal vooral blijken in de zorgvuldigheid waarmee de liturgie wordt voorbereid en uitgevoerd, met respect voor de mensen om en over wie het gaat en met eerbied voor het heilige waarmee we bezig zijn. Pastoraat Open, stijlvol en levendig zijn ook te vertalen naar een wijze van pastorale omgang met elkaar. We zijn een kerk waarin oog voor elkaar een belangrijke samenbindende kracht vormt. De Oude Kerk staat voor een netwerk kerk, niet in de zin van ons kent ons, maar voor een weefsel van relaties waarin ieder zich op haar of zijn eigen wijze kan thuis voelen. In het gemeenteberaad kwam naar voren dat naast de aandacht voor de vieringen het pastoraat een minstens even belangrijk speerpunt in het beleid van de wijkkerkenraad mag zijn. Middelpunt Het meest fundamentele trefwoord is de typering bezield door het evangelie. Wat betekent dat concreet? In het gemeenteberaad en later in de wijkkerkenraad werden hiermee de kernwoorden verwondering en bewondering verbonden. Verwondering duidt op de ontroering die velen ervaren in de vieringen van De Oude Kerk. Menigeen voelt zich aangesproken: door de muziek en/of door het gebouw zelf, en/of door de mensen die daar samen zijn en/of door de actuele uitleg van een Bijbelpassage. Bezield door het evangelie gaat in deze zin voorbij de woorden. In het gemeenteberaad (okt 2011) werd ook benadrukt dat bezieling/verwondering niet vrijblijvend is. Zulk geloof vraagt om inzet. Gods liefde wil zichtbaar worden in onze woorden en daden. Hier klopt het hart van ons gemeente zijn. Bewondering voegt een nuance aan het bovenstaande toe. De Oude Kerk kan bestaan als geloofsgemeenschap dankzij de onbaatzuchtige inzet van vele vrijwilligers. Bewondering betekent daarom: oog hebben voor de kwaliteiten van mensen en elkaar respecteren in ieders eigen bijdrage aan de gemeenschap in en rond De Oude Kerk. Zo ziet de gemeente bijvoorbeeld met plezier de enthousiasmerende samenwerking tussen de cantor organist en de wijkpredikant. Als we zoeken naar bezieling door het evangelie zullen we ook merken dat de boodschap van Jezus Messias een ánder verhaal is, dat haaks staat op tendensen in de huidige cultuur. In het midden van de gemeente gaat het om de ontmoeting met Gods vreemdeling. We zijn in de kerk niet met grenzen bezig, maar we oriënteren ons op Christus als centrum. Dat wil zeggen: we gaan voortdurend de uitdaging van dit vreemde verhaal en van deze Vreemdeling aan, door het te vieren, erin te bewegen, erover te praten met elkaar en vooral ook door het evangelie gewoon te doen. De naam van de wijkgemeente: oecumenisch Rond het woord oecumenisch in de naam van onze wijkgemeente voelen we een zekere verlegenheid. Naar buiten toe blijkt vaak dat de naam verwarring sticht. Het gaat namelijk niet om oecumenisch in de gebruikelijke zin, als samenwerking tussen rooms katholiek en protestants. pag. 2 van 5

3 Toch zou het ons spijten om van de toevoeging oecumenisch af te zien. De Oude Kerk herbergt kerkleden van zeer verschillende komaf, zowel protestants en katholiek. Het woord geeft aan dat het ons om openheid te doen is en dat ieder, ongeacht achtergrond, hier welkom is en zijn of haar inbreng mag hebben. Bovendien kan het woord oecumenisch gebruikt worden in de oorspronkelijke betekenis: betrokken op de bewoonde wereld. In deze zin willen we het hanteren. Als een uitdaging tot steeds weer nieuwe openheid voor mensen die onder het dak van De Oude Kerk inspiratie zoeken voor eigentijds geloof in de wereld van vandaag. RICHTING voor het kerkenwerk in en rondom De Oude Kerk in de periode Omdat onze wijkgemeente over beperkte menskracht en middelen beschikt, moeten we ons concentreren op kerntaken. Het beraad met de gemeente en in de wijkkerkenraad heeft geleid tot de volgende afweging in beleidskeuzes: A) Onze primaire aandacht gaat naar activiteiten ín De Oude Kerk en wat daarvoor ondersteunend is. Tot de kern van onze activiteiten behoort dan alles wat met de inhoud en uitvoering van vieringen en samenkomsten in De Oude Kerk te maken heeft. Concreet betekent dit: de zondagmorgendiensten, de viering van de Stille week en de Hoogfeesten. Daarnaast: de zondagavondbijeenkomsten (Lichtjesfeest, Oriëns, poëzievespers, Avondmuziek) en de kerkopenstelling in het kader van de samenwerking met Kerk & Cultuur (concerten, tentoonstellingen). Hierbij heeft de wijkkerkenraad de bijzondere plaats van de Cantorij en van kerkmuziek in het algemeen binnen De Oude Kerk nog eens onderstreept. In dit kader is het wenselijk dat De Oude Kerk actief naar buiten treedt en daarbij gebruikmaakt van de plaatselijke pers en van eigentijdse communicatiemiddelen. B) Het gemeenteberaad (okt 2011) heeft duidelijk gemaakt dat het pastoraat als het werken aan verbinding minstens evenveel aandacht behoeft als de vieringen in de kerk. In dit kader gaat het om de prioriteitsstelling in het werk van de wijkpredikant. Hierbij denken we aan de pastoraal vormende ondersteuning van jonge gezinnen en jongvolwassenen in onze wijkgemeente, het geregeld werken aan aandacht en verbinding voor alle gemeenteleden en de zorg voor de alleroudsten. C) Secundair gaat de aandacht naar overige taken, die we zoveel als mogelijk (voor zover we kunnen) doen in samenwerking met anderen, m.n. in het kader van de Protestantse Gemeente Soest (jeugdwerk, catechese, vorming en toerusting, oecumene, missionair overleg), met de Wilhelminakerk (pastorale achterwacht, gezamenlijke zomerdiensten, wijkdiaconie Zuid, actie Kerkbalans, ontmoetingswerk voor ouderen, contact kerk en school), met de Martha en Mariaparochie (oecumenische diensten, kerst en paasgroet, buurtpastoraat, vorming & toerusting i.h.b. bezinningswerk voor ouderen) en met instanties vanuit de burgerlijke gemeente Soest (bv. Dag van de Dialoog). D) Wat er dan nog overblijft, doen we noodgedwongen níet of we doen er niet aan mee (te denken valt aan missionaire acties). In de activiteiten die we aanpakken bouwen we aan de gemeenschap in en rond De Oude Kerk als een huis voor de ziel (prof. Henk de Roest). Dat betekent concreet dat we: a) gelegenheden scheppen voor gesprek over geloof en geloofservaringen; in het kader van kerkenraadsvergaderingen, kerkdiensten, vormings en toerustingsbijeenkomsten, ontmoetingsmomenten en in het individuele pastoraat; pag. 3 van 5

4 b) voortdurend verbindingen zoeken en leggen tussen gelovige inspiratie en de levensvragen die mensen werkelijk bezighouden (in preken, kringwerk en specifieke bezinningsbijeenkomsten); en c) last but not least: op een passende manier aan de (Soester) samenleving laten zíen dat het in De Oude Kerk om deze relevante zaken gaat (met behulp van de plaatselijke pers en eigen communicatieve kanalen Soestterkerk, Nieuwsbrief, website, mailinglist, enz.) Deze concentratie levert een aantal speerpunten van beleid op voor de komende jaren. Elk jaar in juni, te beginnen in 2012, wordt het beleidsplan voor het eerstvolgende seizoen vertaald in een werkplan waarin aangegeven wordt welke activiteiten gecontinueerd dan wel ontwikkeld zullen worden, in welke periode, door wie (vrijwilligers/professional(s)), in samenwerking met wie en evt. op welke wijze, zodat wijkkerkenraad en gemeente vanaf de start van het seizoen kerkenwerk in september een helder traject voor ogen zullen hebben. SPEERPUNTEN VAN (nieuw) BELEID voor de periode september 2012 augustus 2016 De Oude Kerk als huis voor de ziel Inhoudelijke afstemming van het pakket zondagse vieringen, tentoonstellingen, concerten, poëzievespers, Avondmuziek, Oriënsbijeenkomsten, enz. met alle betrokkenen. Met andere woorden: geïntegreerde aanpak van het eerste en tweede brandpunt, waarbij de kerkmuzikale insteek van De Oude Kerk toonaangevend is. De Oude Kerk inrichten als een gastvrije ruimte; en samen werken aan een gastvrije houding. Uitbreiding van faciliteiten die nodig zijn voor de beoogde gastvrijheid, m.n. de ingang onder de toren (inclusief de tochtsluis), ruimte voor koffiedrinken in de kerk (zitgelegenheid) en (pro memorie) extra sanitaire voorzieningen. Het streven is het nieuwe orgel op zo kort mogelijke termijn te realiseren. In De Oude Kerk een thuisbasis ontwikkelen voor een (project)kinderkoor. Traject rond de invoering van het nieuwe Liedboek: verkenning in 2013 en besluitvorming in Intensivering van het pastoraat Herziening van de prioriteiten in het werk van de wijkpredikant ten behoeve van meer (individueel) pastoraat. Vooralsnog lijkt er tijd te herschikken op de gebieden bestuur (moderamen), viering (Oriëns), publiciteit (redacteur wijkbericht Soestterkerk), toerusting (ondersteuning nevendienst in projectperiodes). Verschuiving van tijd voor kerkdiensten naar pastoraat heeft niet de voorkeur. Aanbeveling uit het gemeenteberaad: zoek de intensivering van het pastoraat in de samenwerking van predikant, pastorale team en gemeenteleden. Aanbeveling uit het gemeenteberaad: mensen opleiden om pastoraat vorm te geven. Suggestie uit het gemeenteberaad: gebruik de gespreksvorm van de Dialoogdag voor groepspastoraat (groothuisbezoek, buurtpastoraat). Doorlichting van de secties door wijkouderling/pastoraal medewerker en predikant. Uitbouwen van het oecumenische buurtpastoraat in de vorm van ontmoetingsbijeenkomsten (actie van het pastorale team). Jaarlijks een doelgroep centraal stellen voor gerichte pastorale aandacht in het kader van werken aan verbondenheid; in eerste instantie ter uitwerking door het Pastorale team. pag. 4 van 5

5 Verkennen van de mogelijkheden tot oecumenische samenwerking op het gebied van bezinningswerk voor ouderen (concept Soester Platform voor Levensvragen Schippers/Bregman) Verbinding geloof en dagelijks leven / evangelie en levensvragen Thema s die in kringen besproken worden inbrengen in de zondagse vieringen, m.n. maatschappelijke / actuele / persoonlijke onderwerpen. Regelmatig inhoudelijke voorbereiding van thematische diensten (preken) met groepen gemeenteleden van verschillende generaties; evt. binnen bestaande verbanden. In oecumenisch verband aandacht geven aan thema s en ontmoetingsvormen gericht op de middengeneratie (dertigers en veertigers). Regelmatig in de kerkenraadsvergadering tijd en aandacht voor inhoudelijk gesprek: delen wat ons bezielt, vragen die ons bezighouden, ervaringen die moed geven. Met het oog hierop: de prioriteitsstelling van de agenda heroverwegen. Open communicatie Communicatie zowel intern als extern bevorderen. Inzetten op openheid en het bevorderen van bekendheid van (wijkgemeente) De Oude Kerk naar buiten toe. Verduidelijken vanuit welke motivatie en in welke sfeer onze activiteiten plaatsvinden. Onderzoeken wie vanuit de kring van gemeenteleden daaraan ondersteuning kan geven. Gelegenheden scheppen waarbij gemeenteleden inhoudelijk over het beleid van de wijkgemeente kunnen spreken. Aandacht voor een goede presentatie van onze wijkgemeente en haar activiteiten d.m.v. website, digitale mailingen, folders, posters en berichten via lokale media. Aandacht voor vrijwilligers Zorg voor vrijwilligers: werving, openheid voor nieuwe bijdragen (aandacht voor nieuwkomers!), elkaar helpen overbelasting te voorkomen; regelmatige aandacht vanuit moderamen/kerkenraad voor het werk van personen, groepen en geledingen. Uitwerking van waardering voor vrijwilligers (in de vorm van een jaarlijkse bijeenkomst). Vastgesteld in de wijkkerkenraadsvergadering van Oecumenische wijkgemeente De Oude Kerk te Soest op 29 mei 2012 Voorzitter: mw. I. Doesburg Vries Scriba: mw. J.W.T. Voogt Apekrom pag. 5 van 5