Verslag labodag. Naam: Charlotte Goethals Klas: 5WWA School: Hemaco Dendermonde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verslag labodag. Naam: Charlotte Goethals Klas: 5WWA School: Hemaco Dendermonde"

Transcriptie

1 Verslag labodag Vrijdag 20 januari was voor 9 leerlingen van de 5 de Wetenschappen wiskunde van het Heilig Maagd College te Dendermonde een wetenschappelijke en interessante dag. We moesten voor een keer eens niet op ons eigen schoolbanken zitten maar we mochten zelf aan de slag. We gingen op bezoek bij 2 Hogescholen te Gent, namelijk KAHO Sint-lieven en Hogeschool Gent-Campus Vesalius (Hogent). Toch gingen we niet zomaar eens kijken, we hadden op voorhand de taak gekregen ons voor te bereiden op het practicum dat we in de 1 ste hogeschool (KAHO Sint Lieven) moesten uitvoeren. We hadden dus al een kleine kennis en wisten min of meer wat ons te doen stond en wat het nut van ons practicum was. Ondanks we het onderwerp al in grote lijnen begrepen ben ik er zeker van dat we die dag nog zeer veel hebben opgestoken wat betreft restrictie analyse van DNA. KAHO Sint-Lieven De eerste hogeschool die we gingen bezoeken was KAHO Sint-Lieven. In deze hogeschool waren onze practicums gericht naar wat we zelf moesten opzoeken en waar we een werk moeten over maken namelijk de restrictie analyse van DNA. Het eerste experiment was Knippen met restrictieenzymen en het tweede Agarosegelelektroforese. Een hoogleraar van de Hogeschool leidde ons practicum over ons onderwerp in met een vrij lange, maar interessante uitleg met powerpoint. Deze uitleg heeft mij zeker en vast nog meer inzicht gegeven over de restrictie analyse van DNA. Ik wist op voorhand wel al het een en ander maar begreep nog niet alles in detail. Ik ben er van overtuigd dat deze uitleg zeker een meerwaarde zal zijn wanneer we ons onderwerp zelf zullen voordragen aan onze klas.

2 Experiment 1: Knippen met restrictie analyse Elke leerling kreeg individueel een set materiaal bestaande uit: Micropipet Tips Eppendorfbuisjes Buisje met plasmide DNA( pbr322) Buisje met H2O Buisje met buffer H Buisje met restrictie-enzymen Eco RI Buisje met restrictie enzym SalI Ontsmettingsmiddel Voor we echt aan de proef begonnen moesten we leren werken met een micropipet. Dit had niemand van ons ooit eerder gedaan, dus ook dit was compleet nieuw. Moeilijk was het niet, maar ik vond het wel indrukwekkend hoe specifiek en nauwkeurig de micropipet kon afmeten. Vervolgens werden we onderverdeeld in 5 groepen van elk 2 personen. De eerste personen van de groepjes moesten de eerste twee reactiemengsels samenstellen. In het allereerste reactiemengsel zaten alle reactiecomponenten maar geen restrictie-enzymen. In het tweede mengsel waren alle componenten aanwezig en ook het knipenzym EcoRI. Ik zelf was persoon 2 in het eerste groepje, en ook ik moest in 2 eppendorfbuisjes samenstellingen maken. Mijn eerste buisje was een samenstelling van alle componenten om pbr322 te knippen met SalI. In mijn 2 de buisje (het vierde buisje van ons groepje) moest ik een mengsel maken van alle componenten maar met beide restrictieenzymen (Eco RI en Sal I).

3 Eerst hebben we het mengsel goed opgeschud waarna we het gecentrifugeerd hebben zodat we alle mengsels onderaan in het buisje verkregen. Hierna werden de buisjes in een incubatie oventje geplaatst met een temperatuur van 37. Dit is de optimale temperatuur zodat de enzymen perfect hun werk kunnen doen. Ook de buffer H die we in onze mengsels toevoegden diende voor een optimale werking van onze enzymen. Dit was ons eerste experiment in het KAHO Sint-Lieven. Experiment 2: Agarosegel-elektroforese De eerste twee stappen, zijn stappen die we zelf niet hebben ondernomen. Als eerste stap goot de hoogleraar een vloeibaar mengsel (op voorhand klaargemaakt) in een gelhouder met een kam. Het vloeibare mengsel stolde tot een gel. Vervolgens moest ze de gel in zijn gelhouder aanbrengen in de elektroforesetank die reeds met buffer gevuld werd. Bij de tweede stap hadden we onze buisjes van experiment 1 nodig. Aangezien de kleur van onze mengsels dezelfde was als deze van de gel werd er een kleine hoeveelheid ladingbuffer toegevoegd. Hierdoor kregen onze mengsels een blauwe kleur en konden we de elektroforese waarnemen. Er werd ook glycerol toegevoegd zodat onze mengsels goed in de putjes van de gel zouden vallen. De volgende stap mochten we wel zelf ondernemen. Met een micropipet mochten we de gaatjes in de gel opvullen met de mengsels (10 µl) uit de buisjes. Je moest heel precies te werk gaan en dit vond ik moeilijk. De gaatjes in de gel waren heel moeilijk te zien en het was niet makkelijk om je hand met de micropipet stabiel te houden. De laatste stap hebben we zelf niet gedaan of gezien. In deze stap wordt de elektroforese uitgevoerd bij 100V en 1 uur lang. Nadien wordt het gel 20 minuten in een ethidiumbromidebad gelegd waarna men het op de uvlichtbak legt waar een foto van het gel wordt genomen. Dit waren onze resultaten:

4 T o t h i e r o n s b e z o e k Tot hier ons bezoek aan het KAHO Sint-Lieven. Vesalius Hogeschool In deze hogeschool deden we een practicum dat minder gericht was op het onderwerp dat we zelf moesten voorbereiden maar het was zeker niet minder interessant. Hier kregen we eerst een korte en beperkte uitleg i.v.m. bloed. De titel van het onderwerp was Bloed van A tot Z en hield dus in dat we in de namiddag ons eigen bloed gingen onderzoeken.

5 1. Glucosegehalte Het meten van ons glucosegehalte hebben we tweemaal gedaan. De eerste keer wanneer niemand van de 9 personen iets had gedronken en de tweede keer wanneer de helft water had gedronken en de andere helft een drankje met suiker. We moesten eerst onze vinger ontsmetten en nadien in onze vinger prikken. Hierdoor bekwamen we een druppel bloed die we op het teststrookje aanbrachten. Het teststrookje staken we in een glucosemeter en na enkele seconden al, verscheen je suikergehalte. Mijn eerste meting, voor ik dus iets gedronken had, bedroeg : 92 mg/dl. Dit was correct want een normale concentratie in het bloed ligt tussen de 70 mg/dl en 110 mg/dl. Een dikke 20 minuten nadat ik water gedronken had meette ik opnieuw mijn glucosegehalte, deze was gedaald naar 80 mg/dl. Bij de personen die een drankje dronken met suiker in was hun glucosegehalte uiteraard sterk gestegen. 2. Cholesterolbepaling Het onderzoeken van de cholesterol gebeurde op de zelfde manier als het onderzoeken van het glucosegehalte. Enkel werd er een ander teststrookje en een ander apparaat gebruikt. Mijn bekomen cholesterol waarde was 166 mg/dl. Deze ligt tussen de normale concentratie van cholesterol in het bloed namelijk tussen de 160mg/dl en 180mg/dl.

6 3. Bloedgroepbepaling Tijdens de uitleg over het bloed, zagen we onder andere bloedgroepbepaling. Er werd ons uitgelegd wat een bloedgroep was, welke verschillen er waren tussen bloedgroepen, wat het belang was van een bloedgroep, aan wie men welke bloedgroep mag toedienen, enz. We mochten nadien ook onze eigen bloedgroep bepalen, dit vond ik het tofste onderzoek van de 3. Alweer hadden we bloeddruppels nodig, maar nu 2. Deze druppels legden we op een glaasje verspreid van elkaar. Vervolgens deed men bij de ene druppel een testserum (gele druppel) en bij de andere bloeddruppel een andere testserum (blauwe druppel). Nu moest men de testserum en een bloeddruppel mengen met een tandenstoker. Aan de hand van de 2 rode vlekkken die je nu bekwam kon je uitmaken of je O, A of B was. Dit hing af van de al dan niet samenklontering in de mengsels. Ik zelf was B, maar de meerderheid van de klas was O. A O B

7 Bronnen: Foto s van D. Van Den Broeck - Eigen foto s - Informatie bundel van het Kaho Sint-Lieven - Informatie bundel van de Vesalius hogeschool Tot hier mijn verslag over deze wetenschappelijk dag!

Verslag Restrictie-analyse van DNA en bloed van A tot Z 20-01-2012

Verslag Restrictie-analyse van DNA en bloed van A tot Z 20-01-2012 Verslag Restrictie-analyse van DNA en bloed van A tot Z 20-01-2012 Tessa Van Riet 1 Met een groep van tien stapten we op de trein we wisten niet precies waar we moesten zijn uiteindelijk waren we op bestemming

Nadere informatie

Practicum: het maken van een DNA-profiel

Practicum: het maken van een DNA-profiel Practicum: het maken van een DNA-profiel (Met dank aan Jo Bloemen voor zijn basisversie van dit practicum en aan Brigitte Vanacken voor de technische uitwerking) Achtergrondinformatie Met welk genoom wordt

Nadere informatie

Docentenhandleiding 2x16 Daderprofiel Dye kit

Docentenhandleiding 2x16 Daderprofiel Dye kit Docentenhandleiding 2x16 Daderprofiel Dye kit #VOS-039 versie 1.0 Inhoud kit: 2 x 15 Dye profielen 2 x Daderprofiel 3 g agarose 20 ml TAE 100x Benodigdheden: Electroforese opstelling inclusief voeding

Nadere informatie

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil

Nadere informatie

Docentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit

Docentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit Docentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit #VOS-038 versie 2.1 Inhoud kit: 2 x 15 DNA profielen 2 x Dader profiel 2 x 1 ml loading dye (kleurloze vloeistof) 3 g agarose 400 µl blauwe gel dye (1000x)

Nadere informatie

genetisch gemanipuleerde planten zien. Ook onze leerkracht chemie had al ervaring in het VIB en gaf ons de nodige uitleg.

genetisch gemanipuleerde planten zien. Ook onze leerkracht chemie had al ervaring in het VIB en gaf ons de nodige uitleg. A trypanosoma story Op maandag 24 januari trokken we met onze wetenschapsklas naar Gent om wat meer te weten te komen over de ziekte trypanosomiasis en over het VIB zelf. We hadden al een voorstelling

Nadere informatie

Agarosegelelektroforesebandenpatroon...

Agarosegelelektroforesebandenpatroon... Agarosegelelektroforesebandenpatroon... voorspelbaar of blijvend myserie? Kimm Henricks & Irene Lok Profielwerkstuk scheikunde 6 VWO Natuur & Gezondheid Montessori Lyceum Herman Jordan Dit werkstuk had

Nadere informatie

Docentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit

Docentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit Docentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit #VOS-038A versie 2.0 Inhoud kit: 6 x 5 DNA profielen 6 x Dader profiel 6 x 200µl loading dye (kleurloze vloeistof) 4 g agarose 400µl gel dye (1000x) 100ml elektroforese

Nadere informatie

Bezoek leerlingen van het Strabrecht College, Geldrop: dd. 11 maart 2008

Bezoek leerlingen van het Strabrecht College, Geldrop: dd. 11 maart 2008 Bezoek leerlingen van het Strabrecht College, Geldrop: dd. 11 maart 2008 Plan: In het kader van het Brainport project brachten op 11 maart leerlingen van het Stratrecht College uit Geldrop een bezoek aan

Nadere informatie

RECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING

RECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING RECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING Kinderen leren wat discriminatie inhoudt Discrimineren gebeurt overal ter wereld Iedereen heeft het recht om gelijk behandeld te worden MATERIAAL Spelregels Pionnen (zie

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

leerlingen sociale veiligheid

leerlingen sociale veiligheid Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Krabbie Krab wordt Kapper

Krabbie Krab wordt Kapper E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage Jac. P. Thijsse College

Maatschappelijke Stage Jac. P. Thijsse College Maatschappelijke Stage Jac. P. Thijsse College Afgelopen weken hebben de leerlingen van 3H, 3V de maatschappelijke stage doorlopen. In deze nieuwsbrief geven wij een verslag van de activiteiten 3H en 3V.

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

Verslag gehandicapten platform.

Verslag gehandicapten platform. Verslag gehandicapten platform. 5 Maart kwamen er gehandicapten mensen bij ons op school. Ze waren niet gehandicapt in hun hoofd en gedrag maar ze waren lichamelijk gehandicapt. We begonnen met een paar

Nadere informatie

o In zakken gemaakt uit de huid van de dieren. o In de magen van de dode dieren. o Door veel te roeren in de melk.

o In zakken gemaakt uit de huid van de dieren. o In de magen van de dode dieren. o Door veel te roeren in de melk. Oppervlaktespanning Lees aandachtig info fiche 1 Beantwoord de vragen. info fiche 1 Apps 15 min Van probleem tot ontwerp In welk voorwerp bewaarden de jagers hun melk vele jaren geleden? o In zakken gemaakt

Nadere informatie

M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D

M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D 1 M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D Na wat rondkijken op internet, en vragen stellen aan andere aquarianen ben ik toch zelf begonnen. Ik had er ook in div. winkels al veel gezien

Nadere informatie

Opstart modulen. Einde topografie oefenen

Opstart modulen. Einde topografie oefenen Start Topografie oefenen Opstart modulen Onderwerp kiezen Onderwerp uitvoeren Afsluit module Einde topografie oefenen Start opstart module Charlie zit Charlie gaat staan, gaat zwaaien met 1 hand en hij

Nadere informatie

PRACTICUM: TESTEN OP ALLERGIE

PRACTICUM: TESTEN OP ALLERGIE PRACTICUM: TESTEN OP ALLERGIE Julia zit met haar tweeling Saskia en Onno bij de huisarts. De tweeling is nu 7 maanden oud. Onno huilt veel en spuugt zijn eten vaak weer uit. De huisarts vertelt Julia dat

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN

4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN INSTAPBUNDEL NIEUWE LEERLING 4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN Beste nieuwe leerling Vermits je vanuit een andere studierichting naar het 4 de jaar S.T.W.stroomt, zouden we graag uitleg geven over een

Nadere informatie

Vlinder en Neushoorn

Vlinder en Neushoorn Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder

Nadere informatie

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN STUDIELOOPBAANBEGELEIDING DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN BUSINESS BENCHMARK COMMUNICATIEMIDDELEN INLEIDING COMMUNICATIE PROJECTMATIG WERKEN PRESENTEREN

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL

CHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer

Nadere informatie

Ik Eet Het Beter. Een lekkere en gezonde lunch! Ik Eet Het Beter

Ik Eet Het Beter. Een lekkere en gezonde lunch! Ik Eet Het Beter Een lekkere en gezonde lunch! Ik eet het beter Hallo, allemaal ik ben Gaby en zit in groep8. En ik ga jullie iets vertellen over wat we twee weken geleden hebben gedaan. Het was 20 maart toen we van de

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

AAN de slag 1.1 de bunsenbrander

AAN de slag 1.1 de bunsenbrander AAN de slag 1.1 de bunsenbrander ORiËNTEREN De bunsenbrander werd rond 1855 uitgevonden door professor Robert Wilhelm Bunsen (1811-1899) uit Heidelberg. De uitvinding diende vooral om een stabiele warmtebron

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Reflectie PRAKTIJKLES KLEUR. Mathieu Peters. Fontys PTH Eindhoven. Studentennummer: 2073444

Reflectie PRAKTIJKLES KLEUR. Mathieu Peters. Fontys PTH Eindhoven. Studentennummer: 2073444 Reflectie PRAKTIJKLES KLEUR Mathieu Peters Fontys PTH Eindhoven Studentennummer: 2073444 2014 2015 Inhoudsopgave 1. De praktische opdrachten... 2 2. Secundaire kleuren mengen... 3 3. Zwart mengen... 5

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

LIGATIE. Brown 4.3.1en 4.3.2

LIGATIE. Brown 4.3.1en 4.3.2 Kloneren - deel 2 LIGATIE Brown 4.3.1en 4.3.2 Ligatie T4 DNA ligase + bijbehorende buffer (bevat ATP) Vergelijkbaar met restrictie-enzymen (10xbuffer, glycerol bij enzym,..) Werken vaak in allerlei buffers,

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008 Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008 Plan: Bij het Christiaan Huygens College mogen 4-VWO leerlingen een aantal dagen meelopen bij een bedrijf

Nadere informatie

Tentamen Planning 2de semester Wetenschappelijk verslag Lenzen en Hydrodynamica. 17 februari 2006 Meten en experimenteren 1

Tentamen Planning 2de semester Wetenschappelijk verslag Lenzen en Hydrodynamica. 17 februari 2006 Meten en experimenteren 1 Tentamen Planning 2de semester Wetenschappelijk verslag Lenzen en Hydrodynamica 17 februari 2006 Meten en experimenteren 1 tentamen Wie minimum 10/20 heeft behaald op het tentamen is vrijgesteld van het

Nadere informatie

DNA-elektroforese visualisatie van DNA-fragmenten

DNA-elektroforese visualisatie van DNA-fragmenten DNA-elektroforese visualisatie van DNA-fragmenten INHOUDSTABEL: Handleiding DNA-elektroforesekit 1. Een voorbeeld uit de praktijk p.3 1.1. Ontmasker de misdadiger 1.2. PCR-techniek p. 4 2. Materiaal p.

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Gedichtendag op internet www.skep.nl (Stichting Kinderen en Poëzie)

Gedichtendag op internet www.skep.nl (Stichting Kinderen en Poëzie) Gedichtendag op internet www.skep.nl (Stichting Kinderen en Poëzie) Klik eerst door naar volwassenen. Dan open je een nieuw scherm. Kies dan voor kinderpoëzie. In de stam zie je jaartallen verschijnen.

Nadere informatie

Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel

Nadere informatie

Als paarden konden spreken

Als paarden konden spreken Als paarden konden spreken Eerste druk, maart 2012 2012 Julie Beirens isbn: 978-90-484-2338-5 nur: 285 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon

Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon Nieuwsbrief 1 stadsspel op dinsdag 2 september. Emily Leon Op dinsdagnamiddag 2 september 2014 beleefden we samen met onze klas (7CZR) een aangenaam stadspel in Aalst. De zon was van de partij en iedereen

Nadere informatie

Bètadag 2015. Bèta In Leiden

Bètadag 2015. Bèta In Leiden + Bètadag 2015 + Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe

Nadere informatie

De leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.

De leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren. LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders

Nadere informatie

Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be

Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op Batibouw botsten we op Sibomat. We waren op de juiste plek op het juiste moment. - Catheline John S. (70) en Catheline S. (64) hebben geen tijd om zich

Nadere informatie

Door: Laura Kursten Het Nieuwe Eemland Klas: B2d

Door: Laura Kursten Het Nieuwe Eemland Klas: B2d Door: Laura Kursten Het Nieuwe Eemland Klas: B2d 1 Onderwerp: Bladzijde nummer: Geschiedenis 3 Hoe werkt het? 4 Soorten magnetrons 5 Magnetron ongezond? 6 Evaluatie 7 Bronvermelding 8 2 De magnetron is

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

T O E K O M S T V A K 4 HAVO

T O E K O M S T V A K 4 HAVO T O E K O M S T V A K 4 HAVO In het jaarprogramma voor de vierde klas kom je een geheel nieuw vak tegen. Dit vak noem je het toekomstvak. Het woord zegt het al: je gaat je bezighouden met je toekomst.

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Workshop Biosensor/DNA 5 maart 2009 HAV0-4

Workshop Biosensor/DNA 5 maart 2009 HAV0-4 Workshop Biosensor/DNA 5 maart 2009 HAV0-4 Evenement Op 5 maart brachten 24 leerlingen van 2 scholen uit de regio een bezoek aan de High Tech Campus en kregen de mogelijkheid om een kijkje te nemen bij

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3.

Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3. Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3. 1 OPDRACHT 1 Bekijk hetvolgende lijstje mondelinge opdrachten. Probeer elke opdracht te analyseren: welke soort opdracht

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Twee weken geleden zijn we begonnen met lezingen uit het Marcus-evangelie. Een bijzonder evangelie waarin de vraag centraal staat: wie is Jezus? Hoe

Nadere informatie

Inhoud Slaapkamer 6 Opwarming 8 Een jaar later 10 Genoeg 12 Terrorist 14 Geheim 16 Olie 20 R.O.A. 23 Betty 26 Vertrouwen 29 Feiten 32 G.O.F. 35 Protest 38 Warm 42 Reuzenmachine 44 Een bewaker! 47 Terrorist?

Nadere informatie

Les 2 ... Hoe in alle veiligheid surfen. Deze iconen tonen aan voor wie het document is. Leerkrachten

Les 2 ... Hoe in alle veiligheid surfen. Deze iconen tonen aan voor wie het document is. Leerkrachten Les 2... Hoe in alle veiligheid surfen. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht Waarom?

Nadere informatie

1. Brillenglazen zijn toch gewoon brillenglazen? Merk jij het verschil tussen een glas van Pearle, Hans Anders of een dure opticien? Waarom een hele hoop euro's betalen als het ook stukken goedkoper kan.

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren.

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. 1/5 Fase 1: Wat wilde ik bereiken? Handelen/ ervaring opdoen Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. De opdracht wilde ik zo ontwikkelen,

Nadere informatie

DNA en misdaadonderzoek in de klas: EDVOTEK kits speciaal voor het onderwijs

DNA en misdaadonderzoek in de klas: EDVOTEK kits speciaal voor het onderwijs DNA en misdaadonderzoek in de klas: EDVOTEK kits speciaal voor het onderwijs Eurofysica vertegenwoordigt EDVOTEK, een Amerikaans bedrijf dat sinds 1987 educatief materiaal ontwikkelt voor biotechnologie,

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

1. Een van mijn collega s, liet een mooi verhaal zien: De opgave was: Los op ln(x + 2) ln(x + 1) = 1.

1. Een van mijn collega s, liet een mooi verhaal zien: De opgave was: Los op ln(x + 2) ln(x + 1) = 1. Tentamen-wiskunde?. De basiswiskunde. Een van mijn collega s, liet een mooi verhaal zien: De opgave was: Los op ln(x + 2) ln(x + ) =. Oplossing : ln(x + 2) = + ln(x + ) x + 2 = ln + x + 3 = ln dus x =

Nadere informatie

Dossieropdracht 4. Analyse 1 - Didactiek

Dossieropdracht 4. Analyse 1 - Didactiek Dossieropdracht 4 Analyse 1 - Didactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 27 november, 2007 Samenvatting Al eerder zijn de studenten bloot gesteld

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Insecten. Kus Marit. Insecten maken

Insecten. Kus Marit. Insecten maken Groep 8a Wij groep 8A hebben een ijzeren insect gemaakt je mocht ook met zijn tweeën en dat deden wij Jim en Mees wij wouden een olifant maken maar dat ging niet en toen hadden we maar een verzonnen insect

Nadere informatie

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C Pagina 3 Inleiding. Pagina 4-5-6 De voorbereiding. Pagina 7 De motorische demodagen. Pagina 8 na de demodagen. Pagina 9 Wat heb ik er van geleerd Pagina 10-11-12 logboekkaarten Voor school moeten we een

Nadere informatie

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht

Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015. Gedicht: Kaarsenlicht Teksten van Wereldlichtjesdag 12 december 2015 Gedicht: Kaarsenlicht Omdat ieder lichtje een verhaal is groter dan alle woorden van missen en dood van liefde levensgroot die we ooit spraken en hoorden

Nadere informatie

Workshop Perceptie -Horen en Zien-, VWO-5 d.d. 12 oktober 2007

Workshop Perceptie -Horen en Zien-, VWO-5 d.d. 12 oktober 2007 Workshop Perceptie -Horen en Zien-, VWO-5 d.d. 12 oktober 2007 Plan Op vrijdag 12 oktober stond de eerste VWO-5 activiteit van dit schooljaar weer op de planning; perceptie. Voor deze workshop waren 30

Nadere informatie

Werkstuk-wijzer. School: CBS De Wegwijzer te Zuidbroek. Groep:.. (Om je te helpen bij het maken van een werkstuk)

Werkstuk-wijzer. School: CBS De Wegwijzer te Zuidbroek. Groep:.. (Om je te helpen bij het maken van een werkstuk) Werkstuk-wijzer (Om je te helpen bij het maken van een werkstuk) School: CBS De Wegwijzer te Zuidbroek Naam: Groep:.. Hoe maak je een goed werkstuk? Als je bij de voorbereiding van je werkstuk de stappen

Nadere informatie

Nieuwsbrief uit de schatkist van de Taborschool. 1 september 17 oktober 2008

Nieuwsbrief uit de schatkist van de Taborschool. 1 september 17 oktober 2008 Nieuwsbrief uit de schatkist van de Taborschool. 1 september 17 oktober 2008 WELKOM ALLEMAAL! Blind Vertrouwen Evenwaardig Op maandag 1 september begonnen we er weer aan. Van harte welkom aan alle kinderen,

Nadere informatie

INTERNETMEMORIE. Maak in één les een 3D doosje met de App Foldify. Les in het kader van Code Kinderen project Mijn Kind Online.

INTERNETMEMORIE. Maak in één les een 3D doosje met de App Foldify. Les in het kader van Code Kinderen project Mijn Kind Online. INTERNETMEMORIE Een les waarbij de leerlingen het InternetMemorie spelen en gaan nadenken over hun internetgedrag. Deze les is een mediawijze discussie starter. Maak in één les een 3D doosje met de App

Nadere informatie

Nummer 1! Collector s item!

Nummer 1! Collector s item! Nummer 1! Collector s item! Wie is wie op planeet K! Dat ben ik, K! Woohoo! Mijn maatje BV #1 Vince BV #2 Tom BV #2 gedeelde plaats! Maddie Todd Heeft het allemaal & nog veel meer! Haha! Hier is je ergste

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Juf Sabine en juf Maaike

Juf Sabine en juf Maaike Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal

Nadere informatie

Van harte gefeliciteerd!

Van harte gefeliciteerd! Obs De Plaats Schoolwerf 1 1657 LD Abbekerk T: 0229-581278 E: info@obsdeplaats.nl Zaterdag 14 maart Woensdag 18 maart Donderdag 19 maart Vrijdag 13 maart 2015 Ophalen oud papier. Lopers zijn: Smit (lindenstr)(2014),

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B

Inhoudsopgave. Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B Inhoudsopgave Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B PORTFOLIO 1 - STAPPEN Stappen INTRODUCTIE Voordat ik over mijn stappen vertel, wil ik kort toelichten dat ik eerder een

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

Stageverslag De Causmaecker Ewout

Stageverslag De Causmaecker Ewout Stageverslag De Causmaecker Ewout 5 Stageperiode: 18/03/2013 t.e.m. 29/03/2013 2 STAGEDAGBOEK Uitgevoerde opdrachten: Datum: maandag 18/03/13 We kregen een rondleiding over heel de fabriek, en er werd

Nadere informatie

In bezit van een mobiel

In bezit van een mobiel Resultaten onderzoek Marie Montessori Op vrijdag 21 september 2012 zijn Floor en Steven naar bassischool Marie Montessori geweest om een onderzoek uit te voeren. Het onderzoek hebben we uitgevoerd onder

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik

Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik 17 en 19 november 2009 Strabrecht College, Geldrop HAVO/VWO-2 Het doel Het doel van deze gastlessen is om de leerlingen bewust te maken van energieverbruik. De gastles

Nadere informatie

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935

JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 1 Wat moet je doen? 1. Maak een presentatie over hoe jouw buurt er omstreeks 1935 uitzag of over de mensen die in die tijd in jouw buurt leefden. Wat kun je te weten komen

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In

Nadere informatie

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

De Voorleeswedstrijd GROEP 7

De Voorleeswedstrijd GROEP 7 De Voorleeswedstrijd GROEP 7 Wij hebben weer de voorleeswedstrijd gehad. Deze keer moest Esma tegen Daan. Daan had het boek de voetbalgoden nr. 1. Esma had het boek dagboek van een muts: zak er maar lekker

Nadere informatie

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk

Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Kerk- School- en Gezinsdienst op zondag 29 maart 2015 in de Martinikerk Voorganger: Ds. M.N. Ariesen-Holwerda Organist: Kees Nottrot Pianist: Peter Wagenaar Afkondigingen Zingen van een psalm 122: 1 en

Nadere informatie

Hoe maak ik... Naam: Groep:

Hoe maak ik... Naam: Groep: Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

Wiskunde en creativiteit

Wiskunde en creativiteit Wiskunde en creativiteit Tom Verhoeff Al op de kleuterschool kreeg ik mijn bedenkingen bij de manier waarop het onderwijs omgaat met creativiteit. Creativiteit kwam toen niet verder dan de (door juffen

Nadere informatie

Aangenaam kennismaken!

Aangenaam kennismaken! Aangenaam kennismaken! Dit programma is er op gericht dat de meiden en de leiding kennis maken met elkaar. Dit gebeurt door middel van verschillende werkvormen. Ook maken de meiden in het programma kennis

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie