Realisatieverslag 2013 Bond zonder Naam

Transcriptie

1 Realisatieverslag 2013 Bond zonder Naam

2 Inhoudsopgave BZN sensibiliseert rond maatschappelijk relevante thema s 3 Complimentendag 3 BZN Eenzaamheidscampagne 4 Dag van de Chronisch Zieken 8 BZN Gevangenencampagne 10 BZN Sociale Projecten, verbindt en versterkt mensen 1 6 BZN Stiltehoeve, een plek om even stil te staan 25 BZN Vrijwilligerswerk: TONY! Brigade 26 B.zen Bond zonder Naam in cijfers 33 2

3 BOND ZONDER NAAM SENSIBILISEERT ROND MAATSCHAPPELIJK RELEVANTE THEMA S Dat Bond zonder Naam meer in petto heeft voor deze samenleving dan enkel spreuken, had je al door. Met cross-mediale campagnes kiezen we ervoor om gevoelige thema s, onrecht en taboes bespreekbaar te maken bij een breed publiek. Met concrete call-to-actions stimuleren we zoveel mogelijk mensen om een echt maatschappelijk verschil te maken. Tegelijk wil Bond zonder Naam het politieke debat op gang brengen en beleidsmensen aanzetten tot reflectie en actie. Samen met de juiste partners versterken we het beste in elkaar en in de samenleving. COMPLIMENTENDAG Op 1 maart 2013 organiseerde Bond zonder Naam op de Nationale Complimentendag een Grote Complimentenbak. Heel het land werd uitgenodigd om iemand te verrassen met zelfgebakken lekkers. Net als de voorbije jaren werkte Bond zonder Naam samen met initiatiefnemer CHANGE Think Positive en ander partners zoals B-Post, Arteel en Edenred (nieuwe Waalse partner sinds 2013). Als positieve beweging is Bond zonder Naam altijd op zoek naar kansen om het beste in mensen te versterken. De Nationale Complimentendag is daar een uitgelezen moment voor. In 2013 ging Bond zonder Naam voluit voor de ontmoeting en verbinding tussen mensen, want positieve contacten stimuleren ons geluksgevoel en sociale cohesie. Samen met initiatiefnemer magazine CHANGE Think Positive nodigt Bond zonder Naam iedereen uit om op 1 maart massaal vrienden, familie, buren, collega s, baas, kinderen, maar waarom ook niet jouw postbode of vaste buschauffeur, een lokale handelaar of de school, met een uniek en persoonlijk compliment te verrassen. Online actie In 2013 koos Bond zonder Naam ervoor om mensen te inspireren om te complimenteren met zelfgebakken lekkers. Op een online complimentenkaart (ontwikkeld door Random Hacks of Kindness) kon je jouw bakactie pinnen en delen om anderen te inspireren hetzelfde te doen. Op kan je alle bakacties en recepten van de BZN vrijwilligers en partners bekijken. Voor mensen die niet willen/kunnen bakken, bood Bond zonder Naam een alternatief aan op Facebook waar je een digitale cupcake kon geven aan een van je vrienden. 3

4 Tv-kok Sofie Dumont vertelt waarom zij het initiatief steunt: Complimentjes! Vroeger, als ik er zelf kreeg, probeerde ik ze altijd te verantwoorden en voelde mij ongemakkelijk, nu zeg ik gewoon, DANK U WEL. Ik doe mee aan deze actie omdat we eigenlijk niet genoeg aandacht besteden aan complimentjes en toch zijn ze heel efficiënt in ons dagelijkse leven. Offline actie Bond zonder Naam gaf zelf alvast het goede voorbeeld. Met vrijwilligers en partners bakte BZN iets lekkers en overhandigde het persoonlijk bij o.a. Sociale Werkplaats Werkhuis MIN, sociale projecten BZN Café zonder Bier en BZN Filet Divers, Dienstencentrum De Fontein Borgerhout, Moskee De Koepel Borgerhout, Vluchtelingenhuis Leuven, Con+tact vzw en de Gevangenis Leuven- Centraal als compliment voor de manier waarop ze dagelijks het beste in mensen versterken. BZN Cultuur vzw realiseerde dit samen met vrijwilligers Marijke, Geertje, Zahra, Markus, Matoma, Sylvie en Kristiaan. Impactmeting De voorbije jaren is er op 1 maart in alle mediakanalen aandacht voor Complimentendag. In de persberekening is echter enkel de persaandacht opgenomen waar BZN expliciet in is vermeld. Naar aanleiding van Complimentendag 2013 kreeg Bond zonder Naam media-aandacht ter waarde van ,66. EENZAAMHEIDSCAMPAGNE ERBIJ.BE De eenzaamheidscampagne erbij.be werd gelanceerd op 12 december In een prestatiegerichte maatschappij is eenzaamheid nog al te vaak een taboe. Met een sensibiliserende campagne waarin onder meer Marijke Pinoy en Nigel Williams getuigen, wil Bond zonder Naam dit thema bespreekbaar maken en het clichébeeld van de eenzame doorbreken. Vereenzamen kan immers iedereen overkomen, ongeacht leeftijd, sociaal-economische achtergrond, gender, opleiding, etc. De ervaringen uit de praktijk uit onze vele lezersbrieven en mails en getuigenissen uit onze sociale projecten (BZN Sociale Dienst, BZN Filet Divers en BZN Café zonder Bier) dienden als grondslag. Deze campagne werd gevoerd met campagnepartners Tele-Onthaal, OCMW Gent, Coalitie Erbij (Nederland), RIMO Limburg, LOGO Antwerpen, Rode Kruis Vlaanderen, Ziekenzorg CM, Socialistische Mutualiteiten, Thuiszorg en Straathoekwerk, AWEL, demens.nu, Buddywerking Vlaanderen, Similes en Vlaams Steunpunt voor Vrijwilligerswerk. Met verschillende partners werden in 2013 enkele initiatieven rond dit thema opgezet. 4

5 1. Jeugdtheater Charlotte met nagesprek i.s.m. De Kopergietery De Kopergietery maakte de voorstelling Charlotte die gericht is op jongeren vanaf het derde middelbaar. Het stuk handelt rond de gedichten van een meisje dat een zelfmoordpoging ondernam. Uit haar gedichten spreekt eenzaamheid en een gebrek aan verbondenheid met haar omgeving. De voorstelling wordt gespeeld door jongeren tussen 12 en 18 jaar en is geregisseerd door Eva Bal. De Kopergietery ging ermee akkoord een extra voorstelling speciaal voor Bond zonder Naam te spelen in hun eigen zaal te Gent op 26 februari. Luk Dewulf van Kessels & Smit bood aan een nagesprek te ontwikkelen en te faciliteren voor 150 jongeren die de voorstelling bijwoonden. Via het netwerk van Kessels & Smit werden 14 begeleiders gevonden die vrijwillig een nagesprek met een kleine groep jongeren wilden begeleiden. Volgende gespreksleiddraad werd ontwikkeld door Luk Dewulf, i.s.m. Bond zonder Naam en Lotte Naudts, verantwoordelijke scholenwerking van De Kopergietery: 1. Tijdens het groepsgesprek wordt allereerst gevraagd naar wat de leerlingen vonden van de voorstelling. Ook worden er enkele bijvragen gesteld: Hoe vond je de voorstelling? Wat heeft je geraakt? Hoe zijn de acteurs erin geslaagd om het verhaal en de gedichten van Charlotte te brengen? 2. Vervolgens vullen de leerlingen de vragenlijst in. Tijdens het invullen van deze vragenlijst worden ze aangespoord om al dieper na te denken over het thema eenzaamheid. 3. Hierna gaan de jongeren in gesprek met elkaar, twee per twee. Ze stellen de volgende vraag aan elkaar: Denk eens terug aan een periode of een tijd waarin jij je eenzaam hebt gevoeld. Als je niet onmiddellijk denkt aan een ervaring van jezelf kan je ook denken aan een vriend of vriendin die eenzaam was. Als je terugdenkt aan die periode, wat heeft jou of die vriend/in dan geholpen om hier door te komen of om je minder eenzaam te voelen? Na vijf of tien minuten kunnen ze dan hun bevindingen delen in een groepsgesprek waarin gefocust wordt op de positieve verbindende elementen. 4. Tot slot wordt aan de jongeren gevraagd wat ze van het gesprek vonden. De Kopergietery bood haar ruimtes aan om het nagesprek direct na de voorstelling te laten plaatsvinden. Aan campagnepartner AWEL en de Suicide preventiecel van de Stad Antwerpen werden tips gevraagd rond het voeren van gesprekken over moeilijke (zware) onderwerpen met jongeren. Zij leverden een vijftal tips aan die werden meegegeven aan de gespreksbegeleiders. Via de digitale mailing van de Lerarenkaart (7.000 mailadressen) organiseerden we een wedstrijd voor leerkrachten om met hun klas naar de voorstelling te komen. 17 leerkrachten namen hieraan deel. Hieruit selecteerden we 6 klassen, waarbij als selectiecriteria de verdeling tussen de verschillende onderwijstypes gold en de nabijheid tot het theater. In totaal woonden 149 jongeren de voorstelling bij. 5

6 2. Workshops Bond zonder Naam organiseerde 16 workshops in Vlaanderen rond eenzaamheid. Hierop hebben 193 mensen ingeschreven. De workshop is bedoeld voor een brede groep van mensen: mensen die met eenzaamheid te maken krijgen in de privé-levenssfeer (dichtbij of veraf), mensen die als vrijwilliger met het thema in aanraking komen in hun vrijwilligerswerk mensen die geïnteresseerd zijn in het thema. De workshop trekt bewust een diverse groep aan om uitwisseling van ervaringen zoveel mogelijk te stimuleren. Voor niet-eenzamen is het immers verrijkend het standpunt van (ex-)eenzamen te horen, en vice versa. Om interactie tussen de deelnemers zoveel mogelijk ruimte te geven en om elke deelnemer de kans te geven om zijn verhaal te brengen, is het aantal deelnemers beperkt tot maximum 16. Volgende partners werkten mee aan de ontwikkeling van de workshop, die door het PRH-Persoonlijkheid en Relaties Vlaanderen-vormingscentrum gegeven worden: Vlaams Steunpunt voor Vrijwilligerswerk Zorgbedrijf Antwerpen Vormingplus Limburg Huis van de Mens Hasselt Levuur Vormingplus Oost-Brabant Huis van de Mens Antwerpen Tele-Onthaal Vormingplus Vlaamse Ardennen. WORKSHOP Iedereen kan vereenzamen Help een ander - Bescherm jezelf PRH ontwikkelde deze workshop speciaal voor Bond zonder Naam Workshop Iedereen kan vereenzamen PRH-Vlaanderen vzw 2013 en haar partners, en leverde ook een syllabus aan. Bovendien ontwikkelden ze ook filmpjes met getuigenissen. Deze worden aangevuld met getuigenissen van de Erbij-website. In het najaar 2013 werd de syllabus omgezet tot een bundel met cursusmateriaal, die vrij op de website erbij.be te verkrijgen is. De toegangsprijs van de workshop is 3 euro. De partnergroep besloot een kleine bijdrage te vragen, omdat anders de deelname te vrijblijvend is. De inkomsten van de workshop gaan naar de gastheer, om de kosten van de dranken en een kleine versnapering tijdens de workshop te dekken PRH zegde toe om deze workshop verder in haar vast aanbod op te nemen. 6

7 3. Reizende Expo Uit het materiaal dat voor de website be werd gecreëerd, werden 7 getuigenissen en bijbehorende portretfoto s geselecteerd voor een reizende tentoonstelling. Houten panelen werden bedrukt met de portretfoto s, met onderaan steeds een relevante quote uit elke getuigenis. Bij de reizende expo hoort ook een brochure met de getuigenissen van Kim Duchateau, Koen Vanmechelen, Leo (klant bij BZN Filet Divers), Lucie (klant bij BZN Café zonder Bier), Marijke Pinoy, Marthe (9-jarig meisje) en Meyrem Almaci. Locaties Bij het zoeken van locaties, werd de landelijke spreiding in het oog gehouden. Bond zonder Naam sprak haar partnernetwerk aan, en enkele partners van de eenzaamheidscampagne boden ook aan de expo in huis te halen. december 2012: Antwerpen, Filet Divers, Rolwagenstraat 7 januari tot 8 februari 2013: Brussel, FOD Sociale Zekerheid, Kruidtuinlaan 8 februari tot 18 maart 2013: Hasselt, Ethias, Prins-Bisschopssingel maart tot 18 april 2013: Hasselt, Vrijzinnig Ontmoetingscentrum, Albrecht Rodenbachstraat april tot 30 april 2013: Brussel, Vlaams Parlement 2 mei tot 2 juni 2013: Aalst, LDC De Toekomst, Sint Kamielstraat 85 3 juni tot 23 juni 2013: Antwerpen, Centraal Station 24 juni tot 3 juli 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Thuishaven, Neuseplein 33 4 tot 15 juli 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Waterspiegel, Meulesteedsesteenweg tot 25 juli 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Boei, Vaartstraat 2 26 juli tot 6 augustus 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Regenboog, Lucas De Heerestraat 83 7 tot 19 augustus 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Vlaschaard, Jubileumlaan tot 29 augustus 2013: Gent, OCMW dienstencentrum Ten Hove, Begijnhofdries augustus tot 9 september 2013: Gent, OCMW dienstencentrum Speltinckx, Meersemdries 4 10 tot 18 september 2013: Gent, OCMW dienstencentrum De Horizon, Ferdinand Lousbergkaai tot 30 september 2013: Sint-Amandsberg, OCMW dienstencentrum Wibier, Antwerpsesteenweg oktober tot 6 november 2013: Brugge, Tolhuis, Jan Van Eyckplein 2 7 november tot 13 november 2013: Menen, CC De Steiger, Waalvest 1 14 november tot 20 november 2013: Koksijde, Gemeentehuis, Zeelaan november tot 1 december 2013: Poperinge, Sociaal Huis, Veurnestraat 22 2 december tot 6 januari 2014: Halle, OCMW, August Demaeghtlaan 36 7 januari tot 20 februari 2014: Antwerpen, Atlas, Trefpunt voor inburgering en diversiteit, Carnotstraat 110 7

8 Impact De impact berekenen van de expo is niet evident. Van enkele locaties kregen we een geschat aantal bezoekers door: FOD Sociale Zekerheid, Brussel: potentieel hebben mensen de tentoonstelling gezien. Ethias, Hasselt: personen (cliënten, bezoekers, medewerkers & familieleden) hebben de fotopanelen in de inkomhal bekeken. Vrijzinnig Ontmoetingscentrum, Hasselt: volwassen personen. Vlaams Parlement, Brussel: Wekelijks 400-tal bezoekers LDC De Toekomst, Aalst: 500 bezoekers. Antwerpen Centraal: er komen dagelijks bezoekers langs in Antwerpen-Centraal, waarvan ong effectief langs de plaats waar de expo stond. Gent OCMW Dienstencentrum De Regenboog: per dag ong. 12 personen Gent OCMW Dienstencentrum De Vlaschaard: per dag ong. 100 bezoekers Gent OCMW Dienstencentrum De Horizon: per dag ong. 50 bezoekers Gent OCMW Dienstencentrum Speltincx: per dag ong. 200 bezoekers De reizende expo is tijdelijk in opslag. Er zijn plannen om deze weer te laten reizen n.a.v. de Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid in najaar Dag van de Chronisch Zieke Mensen Jaarlijks organiseert Erbij-campagnepartner Ziekenzorg de Dag van de chronisch zieke mensen. Op zondag 13 oktober 2013 brachten Bond zonder Naam en Ziekenzorg CM op de Dag van de chronisch zieke mensen de eenzaamheidsproblematiek die vaak gepaard gaat met zorgbehoevendheid onder de aandacht. De slogan Doorbreek eenzaamheid is een duidelijk appel om ten aanzien van chronisch zieken een concreet engagement op te nemen. In dit kader vroeg Bond zonder Naam onderzoekster Leen Heylen (Thomas More Hogeschool) om opnieuw onderzoek uit te voeren naar eenzaamheid, deze keer met een focus op chronisch zieke mensen. Het onderzoek toont aan dat 34% van de personen die langdurig of chronisch ziek zijn, zich sterk tot zeer sterk sociaal eenzaam (gebrek aan contacten) voelt, tegenover 25% van de Belgen zonder gezondheidsklachten. Van de langdurig of chronisch zieke mensen is 26% sterk tot zeer sterk emotioneel eenzaam (gemis aan hechte affectieve band met iemand), tegenover 15% van de gezonde populatie. Ziekenzorg CM ontwikkelde voor deze actie een nieuwe website een postercampagne en een broodzakkencampagne. Er werden ook deurhangers ontwikkeld, BZN werd steeds vermeld. De campagnematerialen werden op volgende aantallen verspreid: deurhanger: deurhangen in te kleuren: grote deurhanger: 250 raamaffiche: broodzak rond: broodzak lang: aandachtskaart:

9 In het weekend van 13 oktober 2013 voerden de plaatselijke kernen van Ziekenzorg CM campagne in hun buurt via activiteiten, affiches, deurhangers en roepen zij op om (opnieuw) contact te leggen met een zieke buur, familielid, vriend of oud-collega. Beleidsbeïnvloeding Bond zonder Naam en Ziekenzorg CM stuurden een gezamenlijke brief naar minister Jo Vandeurzen: Beste Minister Vandeurzen, Vandaag is het de Dag van de chronisch zieke mensen. Bond zonder Naam en Ziekenzorg CM vragen aandacht voor deze doelgroep met een nieuw Belgisch onderzoek, getuigenissen, een persbericht en een vraag aan u. Over het onderzoek: Ziekte en een laag inkomen werken eenzaamheid in de hand. Het onderzoek van Leen Heylen (Thomas More Hogeschool) in opdracht van Bond zonder Naam en Ziekenzorg CM, toont aan dat 34% van personen die langdurig ziek zijn zich sterk tot zeer sterk sociaal eenzaam voelt (gebrek aan contacten) en 26% voelt zich sterk tot zeer sterk emotioneel eenzaam. Cijfers die telkens 10% boven het gemiddelde liggen. De mate waarin chronisch zieke mensen aangeven dat ze het moeilijk dan wel gemakkelijk hebben om financieel rond te komen is een sterk bepalende factor voor zowel sociale als emotionele eenzaamheid. In bijlage een samenvatting van dit rapport. Naar aanleiding van de Dag van de chronisch zieke mensen op 13 oktober 2013 brengen Ziekenzorg CM en Bond zonder Naam deze problematiek onder de maatschappelijke aandacht en wordt een oproep gelanceerd aan elke Vlaming om een concreet engagement op te nemen en de eenzaamheid van chronisch zieke mensen te doorbreken. en www. doorbreekdeeenzaamheid.be Maar ook een aantal beleidsmaatregelen dringen zich op. De financiële situatie verbeteren van chronisch zieke en zorgbehoevende mensen dijkt hun eenzaamheid in. Binnen de verdere uitbouw van de Vlaamse sociale bescherming stellen we bij prioriteit voor om een aantal maatregelen uit te werken die de financiële situatie van deze kwetsbare groep versterken. Het onderscheid tussen sociale en emotionele eenzaamheid is erg relevant in de aanpak en preventie van eenzaamheid, ook bij chronisch zieke mensen. Een andere, verscheiden aanpak is vereist. Concrete vraag is om middelen vrij te maken voor de opbouw van extra expertise rond eenzaamheid, in het bijzonder rond emotionele eenzaamheid. Om vanuit deze verworven expertise een ondersteuningsbeleid uit te tekenen voor vrijwilligers en organisaties die werk maken van de emotionele eenzaamheid bij extra kwetsbare doelgroepen. Bond zonder Naam en Ziekenzorg CM zijn graag bereid verder van gedachten te wisselen over de concretisering van deze voorstellen. We hopen in jullie medestanders te vinden om de eenzaamheid in onze Vlaamse samenleving terug te dringen. Anniek Gavriilakis Adjunct-directeur Bond zonder Naam Johan Tourné Nationaal Secretaris Ziekenzorg CM vzw 9

10 In navolging van de actie eenzaamheid & chronisch ziek zijn met Ziekenzorg CM werden er met de verschillende fracties afspraken gemaakt om te kijken hoe we het thema op de politieke agenda zouden kunnen krijgen. Alle leden van de commissie welzijn van het Vlaams Parlement werden aangeschreven en 3 partijen reageerden: N-VA, CD&V en sp.a. Op 16/12 was er een overleg met Piet De Bruyn (N-VA), op 24/2 was met Sonja Claes (CD&V) en op 15/1 met Else De Wachter (sp.a). We mochten een bereidheid voelen om rond het thema te werken, maar de timing (te dicht bij de verkiezingen) maakt dat het voor bepaalde interventies (memorandum etc.) te laat was. We hebben wel in het beleid gesprekspartners gevonden voor de toekomst. De Dag van de Chronisch Zieken kreeg media-aandacht ter waarde van ,22. BZN GEVANGENENACTIE 2013 Op 11 december 2013 trapte Bond zonder Naam haar nieuwe Gevangenencampagne af in de Gevangenis van Oudenaarde. 71 personen waren hierop aanwezig. De BZN Gevangenencampagne vraagt aandacht voor herstelgerichte detentie. Dit jaar focust ze in het bijzonder op talent en werk. Bond zonder Naam wil tonen dat er binnen de muren heel wat talent aanwezig is. Luk Dewulf en collega s van Kessels & Smit boden aan met gedetineerden talentgesprekken te voeren. Daarnaast wil Bond zonder Naam het personeel in de gevangenis opleiden om zelf talentgesprekken te kunnen doen. 1. Campagne binnen de muren Talentgesprekken met gedetineerden Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen die vanuit hun sterktes aan de slag gaan productiever zijn, meer intrinsiek gemotiveerd zijn, meer bevlogenheid en betrokkenheid tonen op het werk, minder kans hebben om in een burnout terecht te komen En dit zijn maar een paar van de vele bewezen voordelen. Om vanuit je sterktes te kunnen werken, moet je in de eerste plaats te weten komen wat jouw sterktes zijn. Tijdens talentgesprekken wordt er op zoek gegaan naar momenten waarin mensen de tijd vergeten, die dingen doen die hun veel voldoening geven en waar ze erg goed in zijn. Dit gesprek wordt gevoerd met in het achterhoofd een referentiekader van 40 talenten die beschreven worden in de Ik kies voor mijn talent-toolbox. Het mooie is dat je tijdens zo n gesprek de blik van mensen helemaal ziet veranderen. Ze gaan stralen: omdat iemand hen ziet, erkent en waardeert in hun talenten. Daar blijft het echter niet bij. Mensen inzicht geven in hun eigen talenten maakt dat ze bewuster hun sterktes gaan inzetten, op het werk en elders. 10

11 Drie talentgesprekken werden opgetekend en gepubliceerd in De Standaard. Voor de website werden ook 3 talentgesprekken opgetekend met focus op: Persoonlijk verhaal Effect van het gesprek Het transformerende van het gesprek Maatschappelijke relevantie Talentoefening BZN eindejaarspakket Via het eindejaarspakket, dat Bond zonder Naam elk jaar uitdeelt in Vlaamse en Brusselse gevangenissen, werden gedetineerden uitgenodigd om schriftelijk na te denken over hun eigen talenten. Het pakket bevatte een talentoefening, gemaakt op basis van de talententest uit Ik kies voor mijn talent toolbox van Peter Beschuyt, Els Pronk en Luk Dewulf. De talententest werd hertaald naar eenvoudig Nederlands. Bond zonder Naam ontving iets meer dan 200 ingevulde talentoefeningen. De deelnemers kregen een persoonlijk talentenprofiel teruggestuurd, ook hertaald naar eenvoudig Nederlands. Vorming talentgesprekken Binnen de campagne boden Luk Dewulf en Kessels & Smit ook vormingsessies aan het gevangenispersoneel rond het voeren van talentgesprekken. We willen met dit aanbod weg van het denken in termen van tekorten, problemen en dat wat moeilijk loopt. Dit aanbod moedigt aan te kijken naar de dingen die er al zijn, de kracht die er is en het potentieel dat aangeboord kan worden. Tijdens deze vorming gaat het gevangenispersoneel eerst op zoek naar de eigen talenten, zodat ze zelf ervaren hoe de talentaanpak werkt. Daarna krijgen ze handvaten aangereikt om zelf met de talentenaanpak aan de slag te gaan in het eigen professioneel kader. Georganiseerde vormingen 16/9/2013 opleidingsdag VDAB detentieconsulenten 25/11/2013 Gevangenispersoneel Oudenaarde en vzw Touché 17/12/2013 De Rode Antraciet 9/1/2014 Demens.nu - Tania Ramoudt 18/2/2014 Steunpunt Algemeen Welzjinswerk en BZN Sociaal vzw Gedetineerden worden in het huidige systeem vooral en bijna alleen gewezen op de fouten die ze maakten, op alles waarin ze gefaald zijn. Mensen kunnen leren uit hun fouten maar een toekomst ligt vooral in de dingen waar ze goed in zijn. Door te werken rond toekomst, talenten, krachten, hulpbronnen proberen we de focus van mensen te verleggen, dit kan hun kans op slagen daadwerkelijk verhogen. (Katrien Dalle, vzw Touché) Ik zal de methodiek zeker toepassen. Bij het voorbereiden op een sollicitatiegesprek is het wel noodzakelijk dat de deelnemer op de hoogte is van zijn talenten en met zelfvertrouwen naar de werkgever stapt. (Benedicte De Bock, Groep Intro). 11

12 2. Campagne buiten de muren De CosmoGolem in Oudenaarde De CosmoGolem, het eerste beeldhouwwerk van kunstenaar Koen Vanmechelen, is het centrale campagnebeeld van de Gevangenencampagne van Bond zonder Naam. De CosmoGolem is een grote houten reus die verhalen in zich draagt van kwetsbare groepen zonder stem. Het is een beeld dat zelf niet communiceert maar uitnodigt tot communicatie. Ieder mens heeft het recht zijn of haar verhaal met iemand te kunnen delen. Gevangenen vertrouwden hun verhaal toe aan de CosmoGolem. De reus neemt deze verhalen mee buiten de muren om met burgers in dialoog te gaan. De CosmoGolem werd het campagnebeeld van de BZN Gevangenencampagne binnen en buiten de muren; de verpersoonlijking van talentontwikkeling. De kunstenaar gaf in het kader van de ruimere BZN Gevangenenactie de toestemming aan Bond zonder Naam om de CosmoGolem te gebruiken als centraal beeld bij alle communicatie en gaf een levensgrote houten CosmoGolem in bruikleen. Met het beeld als visuele trekker werd beslist een stadsactie op te zetten waarbij de hele stad Oudenaarde betrokken werd. In samenwerking met De Rode Antraciet en de Stad Oudenaarde werd beslist het beeld op 3 opvallende plekken te zetten gedurende drie maanden: 18/11 t/m 22/11 op de Markt in Oudenaarde 22/11 t/m 6/1 tegenover de gevangenis van Oudenaarde 6/1 t/m 20/2 aan het Administratief Centrum Maagdendale Campagnespot Voor de campagnespot ging de CosmoGolem 2 dagen in dialoog met burgers en passanten in Oudenaarde. De CosmoGolem vertelde verschillende verhalen en ging in dialoog met zijn omgeving. Hij sprak letterlijk passanten aan, stelde vragen, deed voorstellen om iets te vertellen, zocht de interactie met kinderen, jongeren en volwassenen. Hij was alert, opmerkzaam, scherpzinnig en onderlegd in de materie van het gevangeniswezen. De Golem kon met kritiek omgaan en reageerde beheerst en empathisch op weerstand. 12

13 Om de actie breder open te trekken werd op de BZN Facebookpagina een oproep geplaatst om stukjes voor een sjaal voor de CosmoGolem te breien (breedte 20 cm, lengte koos men zelf). Bond zonder Naam ontving 15 stukken breisel die een vrijwilligster tot een lange sjaal aan elkaar naaide. Op dinsdag 19 en woensdag 20 november werden burgers, verenigingen en scholen uitgenodigd om vragen te stellen aan de CosmoGolem: Willen gevangen hun kinderen zien?, Willen gevangenen na vrijlating meteen aan het werk?, Wat leren gevangenen in de gevangenis?, Wat missen ze het hardst? en meer. Iedereen was welkom om de dialoog met de houten reus aan te gaan. De stem werd vertolkt door ambassadeurs Francesca Vanthielen, Marijn Devalck, Mungu Cornelis, gevangenisdirecteur van Oudenaarde Hans Claus en burgemeester van Oudenaarde Marnic de Meulemeester. Verschillende jongeren van de TONY! Brigade leidden de interactie in goede banen. Deze actie leidde tot een campagnespot die gelanceerd werd bij de start van de campagne via social media-kanalen en partners. De campagnespot kreeg views op Youtube. Campagnewebsite Bond zonder Naam lanceerde een nieuwe sensibiliserende campagnewebsite, waarop context en getuigenissen te vinden zijn. Op deze website staan de volgende onderdelen: De neerslag van drie talentgesprekken Drie getuigenissen van werkgevers Twee getuigenissen van ex-gedetineerden De stem van de slachtoffers De stem van de ambassadeurs 13

14 Verder zijn ook de partners te vinden op de website en is er een concrete call to action voor burgers. Deze worden opgeroepen de petitie te ondertekenen en in het BZN Correspondentieproject te stappen. 97 mensen schreven zich in voor dit briefwisselingsproject en 207 mensen ondertekenden de petitie. Voor werkgevers is er een apart luik, waarbij zij als bedrijf worden gevraagd de petitie te tekenen en de mogelijkheid krijgen zich in te schrijven voor een bedrijfsbezoek. Campagneposter en flyer Voor de campagne werden twee posters ontwikkeld: de versie voor ondernemers werd gedrukt op exemplaren, verdeeld onder de lokale vrijwilligers van Bond zonder Naam, 21 gevangenissen, de partners van de gevangeniscampagne en de VDAB werkwinkels en digitaal verspreid. De versie voor de overheid werd enkel digitaal verspreid. De flyers werd gedrukt op exemplaren en verdeeld via de BZN postorder. Bedrijfsbezoeken Bond zonder Naam vatte ook het idee op om heel concreet mee te ijveren voor meer werkkansen voor (ex-)gedetineerden. We stapten naar VDAB, het ondernemersplatform VKW en de Regie der Gevangenisarbeid om een samenwerking op te zetten rond het thema werk (en opleiding) binnen en buiten de muren als cruciale factor in een degelijk re-integratiebeleid. Op de campagnewebsite bracht Bond zonder Naam werkgevers en werknemers aan het woord over de maatschappelijke meerwaarde van werkkansen. Ook de drempels kregen hier aandacht. Bond zonder Naam nodigde ondernemers samen met VKW uit om tijdens een bedrijfsbezoek kennis te maken met onderwijsprojecten en tewerkstelling in de gevangenis. Hét moment om geïnformeerd te worden over werk verschaffen aan ex-gedetineerden. VDAB en de Regie der Gevangenisarbeid gaven informatie. Eigen publicatiekanalen van VDAB, VKW etc. werden opengezet voor getuigenissen van werkgevers, ex-gedetineerden en een oproep om deel te nemen aan bedrijfsbezoeken achter de tralies. In de lokale pers (tv, radio, print) kregen de 14

15 bedrijfsbezoeken achter tralies veel aandacht. Ook door de persoon van Fons Leroy (VDAB) en VKW hoofdeconoom Geert Janssen werd er via social media aandacht gevraagd voor het thema. Zij waren ook gastsprekers op de lancering. Twee bedrijfsbezoeken werden vastgelegd: 1. Gevangenis Hoogstraten op 31 januari Gevangenis Oudenaarde op 21 februari 2014 Beleidsbeïnvloeding In aanloop naar de campagne had Bond zonder Naam herhaaldelijk contact met Margaux Donckier, woordvoerder van minister Turtelboom. Minister Turtelboom werd genodigd voor de actie met de CosmoGolem in Oudenaarde en voor de persconferentie. Ondanks eerdere toezegging annuleerde ze op de dag zelf. Ze stuurde echter wel vooraf een quote voor het persbericht door. Verder verwees minister Turtelboom ook naar onze actie in het Federaal Parlement in antwoord op een vraag van Bert Anciaux. In de plenaire vergadering, minister Turtelboom: Mijnheer Anciaux, ik vind ook dat gedetineerden een tweede kans verdienen. Daarom hecht ik ook zoveel belang aan het zorgen voor een goed aanbod aan werk en opleidingen binnen de gevangenismuren. Volgende week lanceert de Bond zonder Naam een campagne om aandacht te vragen voor de gedetineerden. Dit jaar zal deze campagne, met de slogan uit de bak, aan de bak, in het teken staan van re-integratie en het belang van het vinden van werk voor ex-gedetineerden. Via de campagne zullen werkgevers gesensibiliseerd worden om exgedetineerden een kans te geven op een job. Ik ondersteun deze campagne volledig, en zal volgende week mee de aanzet geven, want in een moderne Westerse samenleving is dit van cruciaal belang. Ook via Twitter verspreidde zij onze campagneboodschap. Beide ministers verzorgden een bijdrage op de website waarin ze hun motivatie om de campagne te steunen verwoorden. Hieronder de gepubliceerde tekst van minister De Coninck (minister van werk). Gevangenisarbeid geeft gedetineerden de mogelijkheid om hun detentietijd op een zinvolle manier door te brengen. Maar we moeten verder durven kijken dan dat. De professionele vaardigheden die zij tijdens dat werk ontwikkelen, kunnen hen helpen het leven na de opsluiting vorm te geven. Maar er is meer. Ik pleit ook voor diversiteit op de werkvloer. De campagne Uit de bak, aan de bak geeft het duidelijke signaal dat op het niveau van rekrutering, loopbaanontwikkeling, opleiding en talentontwikkeling ook ex-gedetineerden kansen verdienen. Dat betekent dat zowel binnen de publieke als de private sector HR processen uitgesproken niet discriminerend zijn tegenover bepaalde (groepen van) personen. Na de actie wordt er gepoogd om verder af te stemmen en met minister Turtelboom en De Coninck om de kans te krijgen om onze sensibilisering rond werk en detentie verder af te stemmen. De campagneposter voor de overheid geeft alvast onze vraag weer om ook binnen de overheid jobkansen te geven aan (ex)- gedetineerden. De BZN Gevangenencampagne 2013 kreeg media-aandacht ter waarde van ,00. 15

16 BZN Sociale Projecten, verbindt en versterkt mensen Over de BZN Sociale Projecten De BZN Sociale Projecten heeft als missie om te werken aan de wortels van de marginaliteit. Dit doet ze door voeling te hebben met mensen in de marge, door netwerken op te bouwen, door de problematieken terug te geven aan de samenleving en door nieuwe initiatieven te nemen. BZN FILET DIVERS Over BZN Filet Divers BZN Filet Divers vzw wil mensen met geschonden basisrechten en in het bijzonder mensen zonder papieren respectvol benaderen. Naast concrete hulp wil BZN Filet Divers hen oproepen om hun stem te laten horen en mee te participeren. Sociale Kruidenier Binnen BZN Filet Divers komen we wekelijks in contact met mensen in armoede. In 142 dagdelen ontving de Sociale Kruidenier klanten (14% meer dan in 2012). Onthaal- ontmoetingsruimte In de onthaal- ontmoetingsruimte gingen 42 vrijwilligers in gesprek met mensen in armoede. We willen immers vermijden dat mensen vlug hun boodschappen doen en dan weer vertrekken. De werking wil mensen verwelkomen, luisteren naar hun verhalen, hen betrekken in de werking en het aanbod. Alles begint met het aanbieden van een tasje thee of koffie en een luisterend oor. Hierbij spelen ook doelgroepmedewerkers een belangrijke rol. Zij zijn lotgenoten die van binnenuit de situatie van mensen in armoede verstaan. In het onthaal werd informatie aangeboden, mensen werden aangesproken om deel te nemen aan activiteiten, petities, acties, enz. Men kon gratis gebruik maken van het internet. In het onthaal staan twee toestellen ter beschikking. Een onthaalmedewerker begeleidt mensen in het zoeken naar een woonst of werk. Mensen gebruiken het internet om in contact te komen met familie in het buitenland of om informatie op te zoeken. 16

17 Ruilmuur Vele mensen willen mensen in moeilijkheden helpen. Vaak staat een hulporganisatie in het midden, tussen hulpgever en hulpvrager. Met de ruilmuur trachten wij deze twee met elkaar in verbinding te stellen zodat een hulpgever effectief in contact komt met een hulpvrager. Via de ruilmuur kunnen mensen vragen stellen naar spullen waar ze concreet naar op zoek zijn: een ijskast, een tafel, een koffiezet, enz. In 2013 stelden 177 mensen een vraag naar tweedehandsgerief. 65 mensen boden een voorwerp aan. 77 mensen kregen wat ze vroegen. Nederlandse Conversatiegroepen Vele nieuwkomers zijn op zoek naar taaloefenkansen. Participeren in vrijwilligerswerk is een uitgelezen manier om dit te oefenen. Anderzijds biedt Filet Divers ook Nederlandse conversatiegroepen aan. Dit zijn autochtonen die met 1 of meerdere nieuwkomers wekelijks samenkomen om het Nederlands te oefenen. We opteren niet voor de omschrijving Nederlandse les. De bijeenkomst heeft niet de bedoeling de focus te leggen op het Nederlands leren, dan wel het oefenen en in de praktijk brengen wat men op andere plaatsen via onderricht zou hebben verworven. 10 medewerkers gingen aan de slag in evenveel Nederlandse conversatiegroepen. 65 deelnemers maakten gebruik van dit aanbod. Januari: 9/1: Ghanese maaltijd voor 16 vrijwilligers 23/1: Marrokkaanse maaltijd voor 15 vrijwilligers Februari: 8/2: broodjes voor studiedag 13/2: Belgische maaltijd voor 14 vrijwilligers 21/2: lunch voor 34 deelnemers 22/2 en 23/2: Restaurantdagen voor 200 deelnemers Multicultureel Kookproject In BZN Filet Divers worden mensen aangesproken op hun capaciteiten. Het is immer niet zo omdat men in armoede zit dat men voor het overige niet over capaciteiten en talenten zou beschikken. In BZN Filet Divers worden mensen hierop aangesproken. Zo zijn er klanten die goed kunnen koken en zich inschakelen in het kookproject. Het kookproject is geen opleiding. Het is een plaats waar mensen kunnen tonen wat ze kunnen. Het stelt mensen in hun kracht. Tevens brengt het ook mensen in armoede in verbinding met de samenleving en omgekeerd. Om de veertien dagen kookt er iemand van de doelgroep voor de ingeschreven klanten, vrijwilligers en buitenstaanders. Soms wordt er ook een maaltijd bereid voor bezoekende groepen. Ook tijdens speciale activiteiten zoals de restaurantdagen, de open poort dag en het vrijwilligersfeest wordt het kookproject ingeschakeld In 2013 waren 23 doelgroepmedewerkers uit 13 verschillende landen aan de slag in het kookproject. 17

18 27/2: Belgische maaltijd voor 14 vrijwilligers 27/2: Beignets bakken voor Werkhuis MIN Maart: 13/3: Kameroense maaltijd voor 19 vrijwilligers 27/3: Ethiopische maaltijd voor 19vrijwilligers 28/3: Lunch voor 25 deelnemers April: 10/4: Ethiopische maaltijd voor 21 vrijwilligers 10/4: Nepalese maaltijd voor actie Mensen zonder Papieren 24/4: Marokkaanse maaltijd voor 22 vrijwilligers Mei: 8/5: Ethiopische maaltijd voor 17 vrijwilligers 22/5: Irakese maaltijd voor 21 vrijwilligers Juni: 12/6: Belgische maaltijd voor 16 vrijwilligers 19/6: deelname aan Open poort: salade-, snack- en dessertbuffet (Ethiopië, Nepal, Irak, Guinee, Armenië, Marokko, België, Congo, Nigeria, ) 26/6: maaltijd met de overschotten van de Open Poordag voor 15 vrijwilligers Juli 10/7: Congolese maaltijd voor 16 vrijwilligers 24/7: Irakese maaltijd voor 19 vrijwilligers (Irak) Augustus: 14/8: Nepalese maaltijd voor 22 vrijwilligers 28/8: Belgische maaltijd voor 18 vrijwilligers September: 11/9: Marokkaanse maaltijd voor 28 deelnemers 1711: Marokkaanse maaltijd voor 66 bezoekers van de KdG Hogeschool 25/9: Angolese maaltijd voor 22 vrijwilliges Oktober: 9/10: soep voor 16 vrijwilligers 23/10: Ethiopische maaltijd voor 24 vrijwilligers November: 13/11: Marokkaanse maaltijd voor 29 vrijwilligers 23/11: Vrijwilligersfeest met multicultureel buffet voor 70 deelnemers 27/11: Somalische maaltijd voor 18 vrijwilligers December: 11/12: Congolese maaltijd Vrijwilligers vrijwilligers 19/12: soep voor Soep op de stoep-actie 19/12: 30 liter soep voor Stop Armoede Nu 18

19 Houtatelier In het Houtatelier kunnen mensen in armoede aan de slag om samen producten in hout te maken. Hier ligt de klemtoon op groepsvorming en reactivering. In 2013 participeerden 8 doelgroepmedewerkers en 4 vrijwilligers aan de werking. Samen Inburgeren Met het project Samen Inburgeren spreken nieuwkomers met een autochtoon om de veertien dagen af. Men gaat samen op uitstap, men bezoekt een museum, gaat zwemmen, maakt een wandeling, doet aan sport, enz. Op die manier wordt een nieuwe taaloefenkans aangeboden, verbinden we de samenleving met de nieuwkomer en faciliteren we de inburgering ervan. In 2013 gingen 16 vrijwilligers aan de slag met evenveel nieuwkomers uit 16 verschillende nationaliteiten. BZN Filet Divers Sport! Mensen aansporen om meer te bewegen is belangrijk. Ook voor mensen in armoede en nieuwkomers is dit een belangrijk aandachtspunt. Mensen hiertoe aanzetten, drempels wegnemen, hen enthousiasmeren om in beweging te komen, dat is het doel van BZN Filet Divers Sport! Er wordt ingezet op eenvoudige bewegingsactiviteiten zoals zwemmen, wandelen, fitnessen, tafeltennis, het gebruik van een stappenteller, enz. In 2013 gingen 186 mensen participeren aan de activiteiten. 18 doelgroepmedewerkers zetten mee hun schouders onder deze werking. Samen Sterk Met Samen Sterk komen groepen van lotgenoten bijeen om ervaringen uit te wisselen, krachten te bundelen en om in dialoog te gaan met de samenleving. In 2013 kwamen op regelmatige basis een groep van mensen zonder papieren (70 deelnemers) en een groep van Spaanssprekende Marokkaanse vrouwen (13 deelnemers) samen. 19

20 BZN Filet Divers werkt! Mensen in armoede en vooral nieuwkomers staan vaak zeer ver verwijderd van de reële arbeidsmarkt. Door allerlei obstakels (taal, scholing, vaardigheden, geslotenheid van arbeidsmarkt, administratieve voorwaarden, enz) wordt de toegang tot werk moeilijk (gemaakt). Met BZN Filet Divers Werkt! onderzochten we in 2013 de mogelijkheden om deze kloof voor mensen in armoede te verkleinen. Er werden coachingsgesprekken met doelgroepmedewerkers gehouden waarin werd gefocust op hun capaciteiten en de versterking ervan, er werd vorming opgezet rond talenten en er werd in samenwerking met VDAB en Op School een werking voor analfabete traaglerende nieuwkomers opgezet. Talenteren Doelgroepvrijwilligers werden uitgenodigd om deel te nemen aan de groepswerking TalentEren. Er zijn 2 groepen bij elkaar gekomen. Gedurende 2 maanden gingen we met de groep wekelijks (2u) op zoek naar elkaars talenten. Door talenten te benoemen versterkten we niet alleen het zelfvertrouwen van onze medewerkers maar ook het zelfinzicht wat van pas komt bij de zoektocht naar werk. We moedigden de medewerkers ook aan om hun talenten actief in te zetten tijdens hun vrijwilligerswerk. De eerste groep kwam wekelijks samen op maandag namiddag vanaf 13 mei. Er waren 10 bijeenkomsten tot 29 juli met 3 vaste deelnemers. De deelnemers waren allen anderstalige doelgroepmedewerkers. Op 8 oktober startte een tweede groep van TalentEren. Deze groep kwam wekelijks samen op dinsdag voormiddag. Er waren 8 bijeenkomsten tot 10 december met een groep van 6 personen. De groep was gemengd, 2 artikel 60 medewerkers namen deel, 1 Nederlandstalige vrijwilliger en 3 anderstalige doelgroepvrijwilligers. Coaching Er werd ook een nieuwe evaluatietool/coachingstool (Pop: persoonlijk ontwikkelingsplan) voor vrijwilligers uitgewerkt die de focus legt op talenten en waar de medewerkers zelf in willen groeien. Deze werd positief geëvalueerd (getest in de groep van TalentEren en bij 2 art.60-medewerkers) en zal in 2014 verder worden uitgewerkt en gebruikt. Registratie Er werd een nieuwe registratiemodule ontwikkeld die ons toelaat om de kloof van aangemelde en participerende vrijwilligers t.o.v. de arbeidsmarkt van in het begin te detecteren zodat op gepaste wijze een coaching kan gebeuren. Aanbod analfabete/traaglerende nieuwkomers In 2013 ging BZN Filet Divers een samenwerking aan met VDAB en Open School. Samen zetten we een nieuw traject op voor uitgeleerde/analfabete/traaglerende werkzoekenden. Door ons contact met deze groep van mensen binnen het onthaal en BZN Sociale Dienst stelden we vast dat deze steeds verder in de armoede terecht kwamen. Doordat ze er niet in slaagden een minimum aan Nederlands te verwerven werden ze naar verloop van tijd als niet-meer-leerbaar uit het taalonderwijs gezet. 20