BEVOEGDHEID NA UITSLUITING ARBITRAGE

Transcriptie

1 1 BEVOEGDHEID NA UITSLUITING ARBITRAGE BRUSSEL I 1. TOEPASSINGSGEBIED verbintenissen in geld uitdrukbaar onrechtmatige daad zakelijke rechten in betwisting vennootschapskwesties Personeel Woonplaats verweerder rechtspersonen Bescherming ingezetenen Uitzonderingen artikel 1 Brussel I EU lidstaten artikel 2 Brussel I artikel 60 Brussel I artikel 3 Brussel I artikel 22 en 23 Brussel I Denemarken via Verdrag 19/10/2005 vanaf 01/07/'07 IJsland, Noorwegen, Zwitserland EVEX verdrag verweerder woonplaats Boek p 89 artikel 76 Brussel I vanaf 01/03/'02! lidstaten die later zijn toegetreden ingang toetreding tot EU Vrijwaring en tussenkomst artikel 6.2 Brussel I Boek p 112 niet indien onder exclusief forum Tegenvorderingen artikel 6.3 Brussel I Boek p 114 niet indien onder exclusief forum Beperkt forum connexatis causarum artikel 6.4 Brussel I Boek p 115 in de regel: geen samenhangende zaken Voorlopige maatregelen artikel 31 Brussel I Boek p 132 Forumkeuze: vormvereisten artikel 23 Brussel I Boek p 122 schriftelijk karakter, taal niet arrest Elefanten Shuh mondeling overeenkomst arrest Berghoefer 2. VERKEERSONGEVALLEN Woonplaats verweerder immatriculatie/nummerplaat Onrechtmatige daad artikel 2 Brussel I artikel 5.3 Brussel I 3. ONTBINDING RECHTSPERSOON Exclusieve bevoegdheid artikel 22.2 Brussel I (artikel 4 ) plaats van vestiging bepaald adhv IPR van het forum

2 2 4. ZAKELIJK RECHT OP OF HUUR VAN ONROEREND GOED (hypotheek, achterstallige huur) Exclusieve bevoegdheid artikel 22.1 Brussel I normeert niet door intern Boek p 116 voorrang op bevoegdheidsbeding artikel 23.5 Brussel I Huur-verhuur voor alle geschillen Boek p ZAKELIJKE RECHTEN OP ROERENDE GOEDEREN (revindicatie) Woonplaats verweerder artikel 2 Brussel I 6. KOOP-VERKOOP OVEREENKOMST Woonplaats verweerder artikel 2 Brussel I Alternatief forum Boek p 96 Plaats waar verbintenis moet uitgevoerd worden artikel 5.1a Brussel! conflictrechtelijke methode Boek p 98 gerecht: interne territoriale bevoegdheid HvJ De Bloos/Bouyer HvJ Leathertex/Bodetex Plaats waar roerend goed geleverd wordt gerecht: interne territoriale bevoegdheid! blijf weg van conflictrechtelijke toets Forumkeuze exclusief? artikel 5.1b Brussel I artikel 23 Brussel I 7. ARBEIDSOVEREENKOMST Woonplaats verweerder Alternatief: exploitatie van filiaal artikel 2 Brussel I artikel 5.5 Brussel I Autonome afdelingen arbeidsovereenkomst artikel 19 Brussel I Boek p 131 > alle andere regels Brussel I laten vallen! bevoegdheidsbeding artikel 21 Brussel I woonplaats werkgever artikel 60 Brussel I 8. CONSUMENTENKOOP Autonome afdelingen artikel 15 Brussel I Boek p 128! voorwaarden definitie van consument

3 3 9. CONCESSIE = kadercontract in de context van distributie van verbruiksgoederen = onderscheid tussen concessieverhouding en individuele koopovereenkomsten Woonplaats verweerder Forumkeuze artikel 2 Brussel I artikel 23 Brussel I Alleenverkoopwet artikel 4 Alleenverkoopwet Brussel I echter voorrang op bevoegdheidsbepalingen artikel 4 Alleenverkoopwet Boek p EXPLOITATIE VAN EEN FILIAAL Woonplaats verweerder artikel 2 Brussel I Alternatief forum Boek p 110 artikel 5.5 Brussel I 11. ONRECHTMATIGE DAAD Woonplaats verweerder artikel 2 Brussel I > verweerder buiten EU artikel 96 Alternatief forum Boek p 106 Onrechtmatige daad artikel 5.3 Brussel I forum delicti commissi: rechter van plaats schadebrengend feit HvJ Bier / Mines de potasse d'alsace zowel gerechten van plaats schade is ingetreden = locus damni als gerechten plaats veroorzakende gebeurtenis = forum acti > ubiquiteitsleer

4 4 BRUSSEL IIbis 1. TOEPASSINGSGEBIED artikel 1 Brussel IIbis huwelijkszaken ontbinding huwelijk nietigheid huwelijk ouderlijke verantwoordelijkheid zeer ruim begrip, ook omgangsrecht Personeel niet Denemarken buiten EU Ambtshalve controle van bevoegdheid EU lidstaten artikel 72 Brussel IIbis vanaf 01/03/'05 artikel 17 Brussel IIbis 2. ECHTSCHEIDING 7 alternatieve fora: forumshopping artikel 3 Brussel IIbis Belgische rechter niet bevoegd, wel andere EU rechter: ambtshalve onbevoegd artikel 17 Brussel IIbis indien nergens bevoegdheid artikel 42 vb homohuwelijk Aanhangigheid Verstek Ambtshalve bevoegdheidsonderzoek artikel 19 Brussel IIbis artikel 18 Brussel IIbis artikel 17 Brussel IIbis! nationaliteit partijen speelt geen rol (+ bevoegdheid niet-eu rechter op basis van eigen IPR mogelijk) 3. OUDERLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Autonoom of in kader van andere procedure Gemeenschappelijk kind of niet HvJ 2 april 2009: ondertoezichtstelling en plaatsing in ander gezin Gewone verblijfplaats kind centraal artikel 8 Brussel IIbis HvJ: integratie van het kind in sociale en familiale omgeving op tijdstip waarop zaak aanhangig wordt gemaakt Uitzonderingen Legale verhuis kind (legal kidnapping) artikel 9 Brussel IIbis Kinderontvoering artikel 10 en 11 Brussel IIbis Prorogatie van rechtsmacht artikel 12 Brussel IIbis Opvangforum artikel 13 Brussel IIbis Doorverwijzing artikel 15 Brussel IIbis Indien geen bevoegdheid in EU lidstaten artikel 14 Brussel IIbis > artikel 32 en 33

5 5 ALIMENTATIEVERORDENING 1. TOEPASSINGSGEBIED Personeel artikel 1 AlimentatieVo EU lidstaten artikel 76 AlimentatieVo vanaf 18/06/'11 2. INTERNATIONALE BEVOEGDHEID Beperkte forumkeuze artikel 4 AlimentatieVo niet voor onderhoudsvorderingen kinderen gerecht waar geschil al enige band mee heeft > exclusieve forumkeuze Alternatieve bevoegdheid artikel 3 AlimentatieVo afhankelijk vordering staat van personen artikel 3 c) tenzij: uitsluitend op nationaliteit berust afhankelijk vordering ouderlijk gezag artikel 3 d) tenzij: uitsluitend op nationaliteit berust Subsidiaire bevoegdheidsgrond Noodforum artikel 6 AlimentatieVo artikel 7 AlimentatieVo INSOLVENTIEVERORDENING 1. TOEPASSINGSGEBIED artikel 1 InsolventieVo grensoverschrijdende collectieve procedures Personeel centrum voornaamste belangen in EU niet Denemarken niet Zwitserland EU lidstaten overweging 13 InsolventieVo artikel 118 artikel 47 InsolventieVo vanaf 31/05/'02 2. INTERNATIONALE BEVOEGDHEID = enkel voor de intra-communautaire gevolgen van een insolventie Hoofdprocedure weerlegbaar vermoeden Secundaire procedures artikel 3.1 InsolventieVo overweging 13 InsolventieVo artikel 3.2 InsolventieVo Ubiquiteit "hutsepot" artikel 32 InsolventieVo iedere schuldeiser kan vordering indienen in hoofd- en secundaire procedure

6 6 ALGEMEEN Kwalificatie vanaf 01/10/'04 1. Staat en bekwaamheid Internationale bevoegdheid algemene bevoegdheidsbepalingen artikel 32 artikel Vaststelling of betwisting vaderschap of moederschap Geen Europese verordeningen Bevoegdheid Belgische rechter algemene bepalingen Ambtelijke bevoegdheid akte van erkenning artikel 61 artikel 5-14 artikel Huwelijksgevolgen Internationale bevoegdheid artikel Huwelijkssluiting Bevoegdheid Belgische ambtenaar artikel Sluiting samenlevingsrelatie Bevoegdheid Belgische ambtenaar artikel Huwelijksvermogensstelsel Internationale bevoegdheid Forumkeuze artikel 42 artikel 6 7. Erfrecht Geen Europese verordeningen Internationale bevoegdheid algemene bepalingen, niet artikel 5 alternatieve bevoegdheidsgronden Forumkeuze artikel 77 artikel 6 8. Zakelijke rechten, Voorrang Europese verordeningen Brussel I Internationale bevoegdheid artikel 85 > toepasselijk recht artikel 87

7 7 9. Insolventie Internationale bevoegdheid artikel 118 > toepasselijk recht artikel 119

8 8

9 9 TOEPASSELIJK RECHT NA KWALIFICATIE ROME I en EVO CONTACTUELE VERBINTENISSEN 1. HANDELSKOOP contract gesloten vóór 17/12/'09 Internationale contracten roerende lichamelijke zaken EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO artikel 1 Rome I Universele werking artikel 2 Rome I EVO Rechtskeuze artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding moeilijkheden artikel 3.2 e, 3.5 Rome I beperkingen artikel 3.3 en 3.4 Rome I Geen rechtskeuze commerciële handelskoop artikel 4 a) Rome I Weens Koopverdrag voorrang artikel 25 Rome I Boek p 734! check verdragstaten inwerkingtreding per verdragstaat artikel 100, 2 CISG rechtstreekse toepassing artikel 1, lid 1 a CISG onrechtstreekse toepassing artikel 1, lid 1 b CISG collissieregel duidt verdragstaat aan wat niet onder CISG wordt behandeld Bepalingen bijzonder dwingend recht EVO en Rome I artikel 9 Rome I 2. ARBEIDSOVEREENKOMST A) Arbeidsovereenkomst gesloten na 17/12/'09 ROME I contract gesloten vóór 17/12/'09 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO artikel 1 Rome I Universele werking artikel 2 Rome I EVO

10 10 Rechtskeuze artikel 8.1 j artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Geen rechtskeuze artikel 8.2 ev Rome I Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 9 Rome I Boek p 700 dwingend recht bevoegde rechter artikel 9.2 Rome I Detacheringsrichtlijn Boek p 701 B) Arbeidsovereenkomst gesloten voor 17/12/'09 EVO Rechtskeuze artikel 6.1 j artikel 3 EVO eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Geen rechtskeuze Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 6.2 EVO artikel 7 EVO 3. CONSUMENTENKOOP contract gesloten vóór 17/12/'09 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 28 Rome I vanaf 18/12/'09 EVO artikel 1 Rome I Universele werking artikel 2 Rome I EVO Rechtskeuze artikel 6.2 j artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Conflictrechtelijke begunstiging zwakke partij indien niet voldaan aan hypothese Vorm consumentenovereenkomst! op imperatieve wijze geregeld Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 6.1 Rome I artikel 6.3 Rome I > artikel 3 en 4 Rome I artikel 11.4 Rome I artikel 9 Rome I Consumentenbescherming EU richtlijnen Boek p 727

11 11 4. CONCESSIE = kadercontract in de context van distributie van verbruiksgoederen = onderscheid tussen concessieverhouding en individuele koopovereenkomsten contract gesloten vóór 17/12/'09 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO artikel 1 Rome I Universele werking artikel 2 Rome I EVO Rechtskeuze artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Geen rechtskeuze kenmerkende prestant concessie artikel 4.1 f) Rome I concessiehouder Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 9 Rome I Alleenverkoopwet artikel 4 Alleenverkoopwet concessie uitsluitend Belgisch grondgebied > Belgisch recht toepassen Brussel I echter voorrang op bevoegdheidsbepalingen artikel 4 Alleenverkoopwet 5. DIENSTVERLENING contract vóór 17/12/'09 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO artikel 1 Rome I Universele werking artikel 2 Rome I EVO Rechtskeuze artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Geen rechtskeuze dienstencontracten, aanneming van werk Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 4 b) Rome I artikel 9 Rome I 6. OVEREENKOMSTEN BETREFFENDE ONROERENDE GOEDEREN contract vóór 17/12/'09 artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO artikel 1 Rome I

12 12 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken Exclusieve bevoegdheid Universele werking artikel 2 Rome I EVO artikel 22, 1 Brussel I Rechtskeuze artikel 3 Rome I eventueel impliciet adhv bevoegdheidsbeding Geen rechtskeuze artikel 4 c) Rome I Boek p 769 Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 9 Rome I 7. HANDELSHUUROVEREENKOMST 8. HANDELSAGENTUUR Kwalificeren als dienstverlening artikel 4 b) Rome I Boek p 775 Bepalingen bijzonder dwingend recht Belgische Agentuurwet 13/04/'95 Boek p 776 HvJ Ingmar t/ Eaton: sowieso minimumbescherming richtlijn 86/653 als agentuur op EU grondgebied wordt uitgeoefend 9. SCHENKING In familierechtelijke context Boek p 779 Uitgesloten uit toepassingsgebied EVO Uitgesloten uit toepassingsgebied Rome I Toch toepassing EVO en Rome I vóór 17/12/'09 EU lidstaten (+UK, -Denemarken) Denemarken artikel 1, 2, b, derde streep EVO artikel 1, 2, b Rome I via artikel 98 artikel 28 Rome I vanaf 17/12/'09 EVO Universele werking artikel 2 Rome I EVO Geen rechtskeuze > karakteristieke prestatie schenker artikel 4.2 Rome I Formele geldigheid Rechtskeuze Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 11 Rome I artikel 3 Rome I artikel 9 Rome I

13 13 ROME II BOEK P TOEPASSINGSGEBIED Belgische rechter zal altijd eerst ambtshalve zijn internationale bevoegdheid moeten nagaan adhv artikel 12 artikel 32 Rome II vanaf 11/01/'09 schadegevallen die voortkomen vanaf 11/01/'09 EU lidstaten niet Denemarken artikel 1 Rome II Universele werking artikel 3 Rome II artikel 1, lid 4 Rome II 2. ONRECHTMATIGE DAAD Rechtskeuze niet oneerlijke concurrentie niet intellectuele eigendomsrechten Geen rechtskeuze inslag van schade: lex loci damni gewone verblijfplaats zelfde land kennelijk nauwere band Bepalingen bijzonder dwingend recht Veiligheidsvoorschriften en gedragsregels Openbare orde exceptie Toepassingssfeer artikel 14 Rome II artikel 6, lid 4 Rome II artikel 8, lid 3 Rome II artikel 4 Rome II artikel 4, 1 Rome II artikel 4, lid 2 Rome II artikel 4, lid 3 Rome II artikel 16 Rome II artikel 17 Rome II artikel 26 Rome II artikel 15 Rome II 3. VERKEERSONGEVAL Verkeersongevallenverdrag 04/05/'71 artikel 28 Rome II artikel 1 Verkeersongevallenverdrag Universele werking > geen wederkerigheid 3 juni 1975 Basisregel: lex loci delicti Uitzonderingen een voertuig meerdere voertuigen Rechtstreekse vordering artikel 3 Verkeersongevallenverdrag artikel 4 Verkeersongevallenverdrag artikel 9 Verkeersongevallenverdrag

14 14 Aansprakelijkheid principaal Toepassingsgebied aansprakelijkheid fabrikant uitgesloten aansprakelijkheid hersteller uitgesloten artikel 8.7 Verkeersongevallenverdrag artikel 2.3 Verkeersongevallenverdrag artikel 2.1 Verkeersongevallenverdrag > Rome II artikel 2.1 Verkeersongevallenverdrag > Rome I 4. PRODUCTAANSPRAKELIJKHEID BOEK P 820 Verwijzingsladder onverminderd lex domicilii communis artikel 5 Rome II artikel 4.2 Rome II Enkel in landen die Verdrag van Den Haag inzake artikel 28 productaansprakelijkheid niet hebben bekrachtigd (oa België) 5. ONEERLIJKE CONCURRENTIE BOEK P 821 Verwijzingsregel Bepalingen bijzonder dwingend recht artikel 6 Rome II artikel 16 Rome II 6. INBREUK INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN BOEK P 823 Bevoegdheid p 632 Boek ROME III ECHTSCHEIDING 1. TOEPASSINGSGEBIED Belgische rechter zal altijd eerst ambtshalve zijn internationale bevoegdheid moeten nagaan adhv artikel 12 vordering ingesteld vóór 21/06/2012 artikel 18 Rome III vanaf 21/06/'12 artikel 55 artikel 1.1 Rome III Universele werking artikel 4 Rome III 2. TOEPASSELIJK RECHT Rechtskeuze beperkt materiële geldigheid formele geldigheid Geen rechtskeuze: verwijzingsladder artikel 5 Rome III artikel 6 Rome III artikel 7 Rome III artikel 8 Rome III

15 15 Fundamenteel recht op echtscheiding > bijkomende rol voor de lex fori Openbare orde artikel 10 Rome III artikel 12 Rome III Verschillen in nationaal recht artikel 13 Rome III > rechtsonzekerheid echtgenoten zelfde geslacht Geen bijzondere bepalingen dwingend recht ALIMENTATIEVERORDENING ONDERHOUDSGELD 1. TOEPASSINGSGEBIED Kwalificatie Voorrang op Haags Verdrag 1956 vordering tot onderhoudsgeld artikel 69 AlimentatieVo artikel 76 AlimentatieVo vanaf 18/06/'11 vordering vóór 18/06/'11 Haags Verdrag 1956 EU lidstaten niet Denemarken niet UK artikel 1 AlimentatieVo Universele werking Geen verdragswederkerigheid 2. TOEPASSELIJK RECHT Verwijzing Beperkte rechtskeuze niet voor onderhoudsvorderingen kinderen Algemene verwijzingsregel Bijzondere verwijzingsregels te weinig bescherming kinderen en jonger dan 21 (ex-)echtgenoten Toepassingsgebied artikel 15 AlimentatieVo > Haags Protocol 23/11/'07 p 180 artikel 8 Haags Protocol artikel 3 Haags Protocol artikel 4 Haags Protocol artikel 4.2 Haags Protocol artikel 4 Haags Protocol artikel 5 Haags Protocol artikel 11 Haags Protocol

16 16 INSOLVENTIEVERORDENING 1. TOEPASSINGSGEBIED EU lidstaten niet Denemarken buiten EU artikel 43 j 47 InsolventieVo procedure vanaf 31/05/'02 artikel 1 InsolventieVo bijlage A Universele werking 2. TOEPASSELIJK RECHT Algemeen artikel 4 InsolventieVo lex fori > in casu recht van land waar RP voornaamste belangen heeft *handelsagent: lex contractus zie Rome I (EVO) Secundaire procedures lex fori concursus Eigendomsvoorbehoud interne geldigheid = geldigheid beding externe geldigheid = tegenwerpelijk aan SA's Verrekening Arbeidsovereenkomsten artikel 28 InsolventieVo artikel 7 InsolventieVo lex contractus: Rome I (EVO) artikel 4.2 b/f/m InsolventieVo artikel 6 InsolventieVo artikel 4.2 d InsolventieVo artikel 10 InsolventieVo

17 17 ALGEMEEN Ambtshalve toepassen buitenlands recht Rechter kan beroep doen op hulp partijen Afwijken van het normaal toepasselijk buitenlands recht Toepassing Belgische lex fori Exceptie van internationale openbare orde Voorrangsregels Wetsontduiking Uitzonderingsclausule vanaf 01/10/'04 artikel 15 artikel 15 artikel 21 artikel 20 artikel 18 artikel ERKENNING KIND Geen internationale verdragen 01/10/2004 Toepasselijk recht afstamming artikel 62 toepassingsgebied artikel 63 buitenlands recht toepassen artikel 15 Belgisch recht ogv verbondenheid artikel 21 erkenning buitenhuwelijks kind Boek p 559 verbod vaststelling buitenhuwelijks kind Omzendbrief 23/09/'04 vroeger (voor ) artikel 3,3 BW Toepasselijk recht vormvereisten erkenning Bevoegdheid ambtenaar artikel 64 artikel OUDERLIJK GEZAG EN KINDERONTVOERING Geen internationale verdragen 01/10/2004 Toepasselijk recht artikel 35 gewone verblijfplaats kind indien onvoldoende bescherming: nationale wet minderjarige indien maatregelen onmogelijk: Belgisch recht

18 HUWELIJKSGEVOLGEN PRIMAIR STELSEL zie Memorie van Toelichting voor praktische voorbeelden Verwijzingsladder artikel 48 geen renvoi artikel 16! gezinswoning artikel 48 par 3 zie ook artikel 215 BW Oplossing conflit mobile toepassingsgebied aanknoping op tijdstip ontstaan geschil artikel 48 par HUWELIJKSVERMOGEN SECUNDAIR STELSEL A) Huwelijk gesloten na 01/10/2004 BOEK P 536 Geen Europese rechtsbronnen of internationale verdragen toepassingsgebied Huwelijk gesloten na 01/10/2004 vóór 01/10/2004: gemeen recht toepassingsgebied artikel 53! samenstelling en toebedeling loten lex rei sitae Rechtskeuze beperkte keuze vorm van de keuze gehele vermogen Objectief toepasselijk recht verwijzingsladder Toepassingsgebied artikel 49 en 50 artikel 49 par 2 artikel 52 artikel 51 artikel 53 par 1 B) Huwelijk gesloten voor 01/10/2004 BOEK P 532 Oude verwijzingsregels validering rechtskeuze op voorwaarde naleven bepalingen ook validering indien zij voldoet aan oud recht toepassingsgebied Objectief toepasselijk recht Gemeenschappelijke nationale wet tenzij renvoi Huwelijkscontract? artikel 127 par 2 artikel 53 Cass. 10/04/'80 Gemengde nationaliteit > eerste echtelijke verblijfplaats Cass. 25/05/'92 tenzij renvoi Geen conflit mobile Cass. 09/09/'93

19 19 3. OUDERLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID en KINDERONTVOERING Geen internationale verdragen! in nabije toekomst Haags Kinderbeschermingsverdrag Toepasselijk recht ouderlijk gezag omgangsrecht nationaal recht aanvullend artikel 35 artikel 35 par 2, HUWELIJKSSLUITING zie Memorie van Toelichting voor praktische voorbeelden Geen internationale verdragen Bevoegdheid Belgische ambtenaar artikel 44 Totstandkoming huwelijk grondvoorwaarden artikel 46 distributieve toepassing nationale wet artikel 3 meest beperkende wet geldt! schijnhuwelijk Boek p 505 toestemming openbare orde onderzoek schijnhuwelijk weigeren huwelijksvoltrekking ambtenaar schijnhuwelijk strafbaar vormvoorwaarden! aanwezigheid echtgenoten bij sluiting Vervallenverklaring nationaliteit bij schijnhuwelijk bevoegdheid bodemrechter probleem: staatloosheid artikel 146bis BW artikel 167 BW artikel 79bis Vreemdelingenwet artikel 47 artikel 23/1 WBN 4.2 SAMENLEVINGSRELATIE Geen internationale verdragen Bevoegdheid Belgische ambtenaar Toepasselijk recht artikel 59 artikel NIETIGVERKLARING HUWELIJK BOEK P 508 Geen internationale verdragen, geen Bevoegdheid Memorie van Toelichting Brussel IIbis Wet waarvan bepalingen werden geschonden (grond- of vormvereiste) bepaalt of die schending de nietigheid van het huwelijk meebrengt. Vervallenverklaring nationaliteit bij schijnhuwelijk artikel 23/1 WBN

20 ERFRECHT Geen internationale verdragen Beperkte rechtskeuze artikel 79 totaliteit van goederen 2 keuzes voorbehouden deel: wettelijke reserve is minimum zie Memorie van Toelichting Objectieve verwijzingsregel roerende goederen onroerende goederen bijzonder geval renvoi voorvraag: roerend of onroerend? appartement: onroerend goed aandelen artikel 78 artikel 78 par 2 artikel 87 en 94 lex rei sitae artikel 91 Aanvaarding of verwerping Verdeling nalatenschap Beheer en overgang nalatenschap Toepassingsgebied lex succesionis artikel 80 par 2 artikel 81 artikel 82 artikel 80 Voorvragen: verwantschap (kind), hoedanigheid echtgenoot/partner 5.2 TESTAMENTEN Inhoud Interpretatie gekozen recht geen rechtskeuze Vorm Verdrag Den Haag 05/10/'61 universeel karakter ruime alternatieve verwijzingsregel in favore testamentii artikel 80 par 1, 5 artikel 84 artikel 83 > Verdrag Den Haag 05/10/'61 p 52 Bronnenboek artikel 6 Verdrag Den Haag 05/10/'61 artikel 1 Verdrag Den Haag 05/10/'61 Verdrag van Bazel 16/05/'72 Boek p 628 registratie testamenten verplicht

21 SCHENKING Familierechtelijke context Uitgesloten uit toepassingsgebied EVO Uitgesloten uit toepassingsgebied Rome I artikel 1, 2, b, derde streep EVO artikel 1, 2, b Rome I Toch toepassing EVO en Rome I artikel 98 > karakteristieke prestatie schenker artikel 4.2 Rome I formele geldigheid artikel 11 Rome I Inbreng en inkorting voorvraag: roerend of onroerend? objectieve verwijzingsregel artikel 80, 10 artikel 87 en 94 artikel ZAKELIJKE RECHTEN Geen internationale verdragen Toepassingsgebied Roerende en onroerende goederen lex rei sitae Intellectuele eigendom lex protectionis Cultuurgoederen waardevol historisch erfgoed Rechten van voorrang, rangorde en verdeling Conflit mobile artikel 94 artikel 87 artikel 93 artikel 90 artikel 94 par 2 artikel 87 par 1, lid 2 7. RECHTSPERSONEN Voornaamste vestiging artikel 110 drie beoordelingselementen artikel 4 par 3 renvoi mogelijk artikel 110, lid 2 Verandering of verplaatsing van zetel artikel 112.1

22 22

23 23 EXEQUATUR BRUSSEL I BOEK P TOEPASSINGSGEBIED verbintenissen in geld uitdrukbaar onrechtmatige daad zakelijke rechten in betwisting vennootschapskwesties Denemarken IJsland, Noorwegen, Zwitserland artikel 1 Brussel I beslissing uit EU lidstaten artikel 32, 38, 57, 58 Brussel I via Verdrag 19/10/2005 vanaf 01/07/'07 EVEX verdrag artikel 76 Brussel I vanaf 01/03/'02 vordering die aanleiding gaf tot beslissing ingesteld na die datum overgangsbepalingen artikel 66.2 Brussel I! lidstaten die later zijn toegetreden ingang toetreding tot EU 2. DE ERKENNING Procedure Gronden tot weigering Incidentele erkenning EU vonnis Authentieke akten artikel 34 en 35.1 Brussel I artikel 33.3 Brussel I artikel 57 Brussel I 3. UITVOERBAARVERKLARING = exequaturprocedure: verklaring krijgen voor rechterlijke beslissing zodat ze ook voor uitvoering vatbaar is in de aangezochte lidstaat Voorwaarden gerechtelijke beslissingen uitvoerbaar in land van herkomst formele voorwaarden door iedere belanghebbende aanvankelijk eenzijdig artikel 38 Brussel I artikel 41 j 53 Brussel I artikel 41, tweede zin Brussel I

24 24 BRUSSEL IIbis BOEK P TOEPASSINGSGEBIED Brussel IIbis primeert op de internationale verdragen voor de EU lidstaten huwelijkszaken echtscheiding ouderlijke verantwoordelijkheid Personeel niet Denemarken buiten EU artikel 1 Brussel IIbis beslissing uit EU lidstaten artikel 64 Brussel IIbis Boek p DE ERKENNING Procedure Gronden tot weigering artikel 21 Brussel IIbis artikel 22 en 23 Brussel IIbis Geen onderzoek naar bevoegdheid verschillen in toepasselijk recht juistheid beslissing ook niet onrechtstreeks via openbare orde Europees certificaat Verstotingen artikel 24 Brussel IIbis artikel 25 Brussel IIbis artikel 26 Brussel IIbis artikel 39 Brussel IIbis artikel UITVOERBAARVERKLARING ALIMENTATIE Voorrang op Haags Verdrag 1956 artikel 69 AlimentatieVo artikel 76 AlimentatieVo vanaf 18/06/'11 vordering vóór 18/06/'11 Haags Verdrag 1956 EU lidstaten niet Denemarken, niet UK EU land Protocol lidstaat afschaffen exequatur Denemarken en UK artikel 1 AlimentatieVo Universele werking AlimentatieVo artikel AmilentatieVo Haags Protocol artikel AlimentatieVo

25 25 uitvoerbaarverklaring vereist IJsland, Noorwegen, Zwitserland artikel 26 AlimentatieVo Verdrag van Lugano 2007 (EVEX) niet-eu land > kinderen Haags Verdrag 15/04/'58 INSOLVENTIEVERORDENING BOEK P 899 EU land niet Denemarken artikel 16 InsolventieVo ALGEMEEN vanaf 01/10/'04 Overgangsrecht artikel 126 par 2, 1 Voorafgaande formaliteit: legalisatie artikel 30! is geen erkenning Boek p 272 in belangrijke mate vereenvoudigt Apostilleverdrag afschaffing volgens bepaalde multi- en bilaterale verdragen 1. ERKENNING RECHTERLIJKE BESLISSING Beslissing uit niet-eu land geen Brussel I of Brussel IIbis Voorafgaande formaliteit: legalisatie artikel 30! is geen erkenning Boek p 272 in belangrijke mate vereenvoudigt Apostilleverdrag De plano erkenning Incidenteel oordelen Erkenning bij hoofdvordering Over te leggen documenten artikel 22 artikel 22 par 1, lid 3 artikel 22 par 2 artikel 24 Weigeringsgronden artikel 25 internationale openbare orde verstekvonnis: rechten verdediging artikel 25, 2 wetsontduiking en internationale bevoegdheid nog vatbaar voor gewoon rechtsmiddel Belgische res iudicata eerbiedigen

26 26 2. ERKENNING AUTHENTIEKE AKTE Voorafgaande formaliteit: legalisatie artikel 30! is geen erkenning Boek p 272 in belangrijke mate vereenvoudigt Apostilleverdrag afschaffing volgens bepaalde multi- en bilaterale verdragen De plano erkenning > Toetsingsgronden loi convenable wetsontduiking en openbare orde locus regit actum Over te leggen documenten Weigering erkenning: beroep artikel 27 artikel 46 en 47 artikel 18 en 21 artikel 24 artikel ERKENNING EN EXEQUATUR INZAKE OUDERLIJK GEZAG Brussel IIbis voorrang Internationale verdragen Boek p ERKENNING BUITENLANDS PARTNERSCHAP Erkenning authentieke akte Evenwaardig aan huwelijk? artikel 27 Omzendbrief 29/05/'07 Bij gelijkstelling: conflictrechtelijke controle artikel 47 huwelijk > ontbinding/echtscheiding Rome III autonome interpretatie lidstaten = Scandinavische geregistreerde partnerschappen, Duitse Lebenspartnerschaft, Britse civil partnership Geen gelijkstelling samenlevingsrelatie artikel 60 = Franse pacte civil de solidarité, Luxemburgse, Spaanse, Nederlandse en Zwitserse partnerschappen

27 27 5. ERKENNING BUITENLANDSE HUWELIJKSAKTE zie Memorie van Toelichting voor praktische voorbeelden Geen internationale verdragen Overschrijving registers burgerlijke stand De plano erkenning > Toetsingsgronden loi convenable grondvoorwaarden vormvoorwaarden wetsontduiking en openbare orde locus regit actum > Weigering Polygamie artikel 31 artikel 27 artikel 46 en 47 artikel 18 en 21 artikel ERKENNING BUITENLANDSE GEBOORTEAKTE (NAAM) Geen internationale verdragen De plano erkenning > Toetsingsgronden loi convenable wetsontduiking en openbare orde locus regit actum artikel 27 artikel 18 en Afstamming (grondvoorwaarden) artikel 62 erkenning van geboorteakte 2. Nationaliteitsconflict artikel 3 3. Naam artikel 39 Belgische nationaliteit artikel 39 2! Europese landen García Avello Erkenningsregels verbonden met bevoegdheid artikel 36 lid 2 en 39, 1 > FOD Justitie exclusief bevoegd naamsverandering Belgen uitzondering: Belgen met andere EU nationaliteit: García Avello > naamsvastelling: Grunkin-Paul nog niet aangepast in momenteel: inbreukdossier tegen België 7. ERKENNING RECHTERLIJKE BESLISSING NAAM Geen internationale verdragen 3 situaties vrijwillige naamsverandering Belg in buitenland vaststelling naam Belg in buitenland buitenlandse vaststelling of verandering naam vreemdeling in buitenland! conflictrechtelijke controle artikel 39

28 28 8. ERKENNINGSWEIGERING AKTE Precaire beslissing: elke overheid oordeelt apart enkel rechter met gezag van gewijsde Beroep bij rechtbank van eerste aanleg Procedure eenzijdig verzoekschrift territoriaal bevoegde rechtbank Administratieve procedure Verstoting nationaliteitsconflict al erkend in ander EU land? artikel 27 artikel 23 artikel 27 artikel 23 Raad voor Vreemdelingenbetwistingen > artikel 39/1 Vreemdelingenwet artikel 57 artikel 3 HvJ Grunkin-Paul 9. ERKENNING VREEMDE VONNISSEN INZAKE INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN Weigeringsgronden Aanvullende weigeringsgrond artikel 25 artikel EXEQUATUR BOEK P 289 Procedure rechtbank van eerste aanleg territoriaal bevoegde eenzijdig verzoekschrift Voorwaarden Weigeringsgronden Insolventieprocedure: rechtbank van koophandel artikel 23 artikel 22 artikel 25 artikel 121 par 4 EUROPEES BETALINGSBEVEL BOEK P 197 SMALL CLAIMS PROCEDURE BOEK P 212 HAAGS KINDERONTVOERINGSVERDRAG 25/10/'82 BOEK P /05/1999 (België) tussen verdragsluitende staten - Geen regels inzake bevoegdheid, toepasselijk recht of erkenning - Kern: terugkeer van het kind - Kinderen jonger dan 16 jaar - Ontvoering van verdragsstaat naar verdragsstaat - Samenwerking tussen administratieve en gerechtelijke overheden - Brussel IIbis voegt toe

29 29 28 LIDSTATEN EUROPESE UNIE BELGIË 1952 BULGARIJE 2007 CYPRUS 2004 DENEMARKEN 1973 DUITSLAND 1952 ESTLAND 2004 FINLAND 1995 FRANKRIJK 1952 GRIEKENLAND 1981 HONGARIJE 2004 IERLAND 1973 ITALIË 1952 KROATIË 1 JULI 2013 LETLAND 2004 LITOUWEN 2004 LUXEMBURG 1952 MALTA 2004 NEDERLAND 1952 OOSTENRIJK 1995 POLEN 2004 PORTUGAL 1986 ROMENIË 2007 SLOVAKIJE 2004 SLOVENIË 2004 SPANJE 1986 TSJECHIË 2004 VERENIGD KONINKRIJK 1973 ZWEDEN 1995