PERSOONLIJKE ORIËNTATIE VOORBEREIDING OVERDRACHT WAT IS MIJN ONDERNEMING WAARD? WAARDEBEREKENINGEN BALANSMANAGEMENT WAARDEMANAGEMENT

Transcriptie

1 Regionaal Ondernemerscongres ING Bank District Amsterdam Bedrijfsoverdracht Een zaak van gevoel en verstand ING Bank Retail / MKB Wout van der Goot 5 oktober ING Bank VORMEN VAN BEDRIJFSOVERDRACHT ADVISEURS RONDOM OVERDRACHT Bankier Familie?? Accountant Persoon MBO Verkoop/ opvolging MBI Bedrijfsmakelaar Familie Adviseur - commissaris Onderneming Overname Strategisch Financieel Jurist c.q. notaris Fiscalist Waarderings deskundige Fusie 3 ING Bank ING BANK & BEDRIJFSOVERDRACHT Het belang van de ondernemer en zijn familie ligt in het Eigen Vermogen De betekenis van het eigen vermogen is : + Voornaamste vermogensbestanddeel + Levenswerk + Continuïteit + Zeggenschap + Kapitaal & Belegging + Pensioen + Erfenis De focus op het eigen vermogen leidt tot vragen als : + Waar staat uw bedrijf over 5 jaar? + Waar staat u zelf over 5 jaar? + Wat is uw strategie? + Wat zijn trends en ontwikkelingen? + Wat is uw investeringsprogramma? + Hoe denkt u over eigendom, zeggenschap en opvolging? + Wat is uw diepste zorg? 4 FASEN VAN HET OVERDRACHTSPROCES + Persoonlijke oriëntatie + Technische voorbereiding + Feitelijke overdracht + Hernieuwd ondernemerschap 4 ING Bank 5 ING Bank 1

2 PERSOONLIJKE ORIËNTATIE Aan een geslaagde overdracht houdt u meer over dan een goed gevoel + Familie, bedrijf en eigendom - belangenverstrengeling + Emoties bij bedrijfsoverdracht - wat beweegt u? + Financiële planning en pensioen + Continuïteit van de onderneming - stichting Administratie Kantoor - ondernemerstestament VOORBEREIDING OVERDRACHT een goed afscheid doet pijn in het hart maar niet in de portemonnee Wat is de waarde van mijn bedrijf? + Dè waarde bestaat niet, dè prijs wel! + Waardeberekeningen + Waardemanagement + Balansmanagement 6 ING Bank 7 ING Bank WAT IS MIJN ONDERNEMING WAARD? DE Waarde bestaat niet. DE Prijs wel + Invalshoeken koper / verkoper + Waardebegrippen + Economische waarde WAARDEBEREKENINGEN o.b.v. de balans : intrinsieke waarde : liquidatiewaarde o.b.v. de VW rek : rentabiliteitswaarde : rendementswaarde Resultaten uit het verleden. o.b.v. geldstromen : DCF waarde ING Bank 9 ING Bank WAARDEMANAGEMENT + Harde cijfers maar ook steeds meer aandacht voor immateriële factoren + Afhankelijkheden: - Afnemers : aantal, kwaliteit en spreiding - Leveranciers : aantal, kwaliteit en duurzaamheid - Directeur-eigenaar : solist of teamplayer - Personeel : keyfactor of blok aan het been + Ondernemingsgebonden factoren - Track record - Reputatie - Spreiding van activiteiten BALANSMANAGEMENT Op zoek naar een profijtelijke en gezonde balans tussen zakelijk en privé vermogen + Risicospreiding + Flexibele inzet eigen middelen in de onderneming + Optimaal rendement + Verbetering van de uitgangspositie bij toekomstige bedrijfsoverdracht 10 ING Bank 11 ING Bank 2

3 BALANSMANAGEMENT ONROEREND GOED ZAKELIJK + Aparte vennootschap - Buiten de risicosfeer van de onderneming - Buiten de toekomstige bedrijfsoverdracht + Verhuur aan de werkmaatschappij - Vanuit de BV : gecombineerd tarief ca 44% - Vanuit privé : box 3 of box 1 + Zakelijke huur + Estate planning - Scheiding eigendom en vruchtgebruik BALANSMANAGEMENT ONROEREND GOED PRIVÉ Financiering woonhuis DGA + Vanuit de BV of in privé + Scenario s - Hypotheek bij de BV - Hypotheek bij de bank, liquiditeit in de BV - Hypotheek bij de bank, liquiditeit via de BV naar privé - opschonen balans 12 ING Bank 13 ING Bank LIQUIDITEIT OF SOLVABILITEIT + Beleggen in de BV -Gecombineerde heffing van VpB en AB - Verliezen aftrekbaar + Beleggen in privé - Geen aangroei AB - VR heffing - Verliezen niet aftrekbaar Toelichting vermogen beleggen BV / privé Jaar e.v. Vpb-heffing 29,6% 25.5% Vastrentende waarde-> verwacht rendement lager dan 5% - > beleggen in BV AB-heffing 25% 25% Dit houdt in: Box IIIheffing 1,2% 1,2% Break-even 4,05% 5.13%* * vanaf Winst Aandelen / beleggingsfondsen -> verwacht rendement hoger dan 5% -> beleggen in privé 14 ING Bank 15 ING Bank LIQUIDITEIT OF SOLVABILITEIT + Variant 1 : de BV is structureel liquide - Onttrekking als (super) dividend - Onttrekking als teruggave aandelenkapitaal - Realisatie stille reserves - Wanneer interessant? Afhankelijk van rendement + Variant 2 : de BV is zeer solvabel maar niet liquide - Bedrijf overwegend gefinancierd met eigen vermogen - Bedrijf neemt bankkrediet op - Bedrijf keert dividend uit of betaalt aandelenkapitaal terug - Wanneer interessant? Als netto rendement van privébelegging hoger is dan netto financieringslast in de BV Eigen beheer vs Verzekeren Afweging 1 : Levenscyclus bedrijf en veiligstelling - Pensioen als financieringsinstrument - Pensioen afhankelijk van de bedrijfsopvolger Afweging 2 : Lang leven risico - Pensioenpot kan leeg raken 16 ING Bank 17 ING Bank 3

4 Eigen beheer vs Verzekeren Afweging 3 : Kort leven risico - Drievoudige belastingheffing - Contraverzekering verlies aan eind verlies aan begin gemiddeld Afweging 4 : Beleggingsbeleid = rendement en risico - Toezicht en zorgplicht Afweging 5 : Kosten Risico s nemen af naarmate de beleggingshorizon toeneemt. Korte termijn missers worden door lange termijn resultaten geneutraliseerd 18 ING Bank 19 ING Bank Vermogen na onttrekking verlies a/h eind verlies a/h begin gemiddeld rendement Verzekeren betekent : + Met een contraverzekering geen kapitaalverlies bij overlijden + Een successievoordeel + Geen lang leven risico + Een gegarandeerd rendement + Een pensioenvermogen afgeschermd van ondernemersrisico s In de uitkeringsfase wordt ingeteerd op het vermogen in eigen beheer. Tegenvallers in het begin kunnen in de rest van de uitkeringsperiode niet meer worden goedgemaakt. + Ruimere mogelijkheden tot fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw door inperkende maatregelen bij eigen beheer (Witteveen) 20 ING Bank 21 ING Bank KRUISPUNTEN + De BV heeft een hoog gestort aandelenkapitaal + De activa zijn aanzienlijk meer waard + De DGA heeft een vordering op de BV of andersom + Het DGA-pensioen zit in de werkmaatschappij of pensioen BV + De DGA heeft een privé hypotheek bij de eigen BV + De DGA gaat verhuizen + De DGA wil vermogen overhevelen naar de volgende generatie 22 ING Bank 23 ING Bank 4

5 BEDRIJFSOVERDRACHT: ING Bank Scan Bedrijfsoverdracht + Persoonlijke oriëntatie + Technische voorbereiding + Overdracht * Zelftest * Per vraag 3 antwoorden * Klantprofiel * Aanbevelingen * Terugrapportage BEDRIJFSOVERDRACHT: Personal Equity Planning: = Inkomensbehoefte na de overdracht -/- reeds veiliggesteld ( AOW/Lijfrentes) A = pensioengat Dekking : = vrije cashflow komende jaren (dividend/salaris) + vrij te maken ondernemingsvermogen (superdividend) B = uitgekeerd ondernemingsvermogen C = verkoopopbrengst onderneming B + C > A nachtrust B + C < A doorwerken? 24 ING Bank 25 ING Bank BEDRIJFSOVERDRACHT: ING Bank Overnamekrediet NA DE OVERDRACHT : HERNIEUWD ONDERNEMERSCHAP ieder afscheid is ook een nieuw begin + Achtergestelde lening + Uitstel van aflossing mogelijk + Looptijd tot 7 jaar + Basis voor verdere financiering + Mogelijk liquiditeitsvoordeel verkoper + Betrokkenheid bij de onderneming + Afbouwen + Informal investment -Socialventuring 26 ING Bank 27 ING Bank Regionaal Ondernemers Congres DANK VOOR UW AANDACHT 28 ING Bank 5