waarom? daarom! DUURZAAMHEIDSVERSLAG

Transcriptie

1 waarom? daarom! DUURZAAMHEIDSVERSLAG verslagperiode 1/10/ /09/2009 1

2 Over de inhoud De Duurzame Drukker waarom? Inleiding 4 Over ons duurzaamheidsrapport & ons organisatieprofiel 6 Over onze producten en diensten 10 Over mensen 14 Over ons leefmilieu 22 Over ons historisch jaar 26 Over onze stakeholders 30 Over onze cijfergegevens 31 Over onze audit door PwC 33 GRI-tabel in bijlage... omdat we een passie hebben voor communicatie en papier... omdat we overtuigd zijn van de meerwaarde van duurzaamheid... omdat we kiezen voor een lange termijnproject... omdat we voortdurend grenzen verleggen... omdat we mensen even laten stilstaan bij hun keuze... omdat we ervaringen en kennis delen en uitwisselen... omdat we authentiek zijn... omdat we voor onze kinderen en hun omgeving zorgen... omdat we durven doorgaan in een mateloze tijd... en zoveel meer... daarom! 2 3

3 ECO, groen, fairtrade en bio zijn hot en trendy... maar, in tijden van wereldwijde economische crisis zien we dat niet steeds weerspiegeld in het aankoopbeleid van bedrijven, organisaties en scholen. Ook al is men zich bewust van mogelijkheden en duurzame alternatieven, toch is prijs in crisistijd vaak de bepalende factor om over te gaan tot bestellen of niet... De periode waarover we verslag uitbrengen is onwaarschijnlijk boeiend en interessant geweest. Het was een uitdagend en historisch jaar over de hele lijn... We hebben onze productieruimte in het najaar van 2008 uitgebreid zodat ze drie keer groter werd. Deze productieruimte biedt ruimte aan de gloednieuwe Heidelberg XL 75 5-kleurenpers met R/V-keertrommel, maar ook de bestaande drukpersen kregen er eind december 2008 hun nieuwe stek. Met de nieuwe drukpers stonden we voor een dubbel leerproces: de nieuwe machine in de vingers krijgen én... alcoholvrij drukken... In december 2008 werden we laureaat van de PLUS PRIJS. Deze prijs beloont bedrijven voor hun bijzondere inspanningen om personen met een minder evidente toegang tot de arbeidsmarkt te werk te stellen. In de wedstrijd Win een Expert van SD Worx behaalden we op nationaal niveau de tweede plaats in mei SD Worx nodigde alle HR-professionals uit om hun ideeën te delen. Uit alle ideeën die ingediend werden, bekroonde de jury de beste inzendingen met een SD Worx-expert. We dienden ons duurzaamheidsrapport in voor de Award for Best Belgian Sustainability Report 2008 en kregen een eervolle vermelding. Met ons eerste duurzaamheidsrapport hadden we een absolute primeur. We waren de eerste KMO én de eerste drukkerij in België met een duurzaamheidsverslag, geschreven volgens de internationale GRI-normen. Vlaams minister-president Kris Peeters en Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder van UNIZO, gaven tijdens de officiële voorstelling op 26 mei 2009 een gelegenheidstoespraak. En wat met de toekomst? Maatschappelijk verantwoord ondernemen zit in het DNA van De Duurzame Drukker. Het is onze passie en onze drijfveer. Onze werking is een proces dat nooit af zal zijn want we gaan met belanghebbenden en collega-ondernemers de dialoog aan. In een sfeer van open communicatie wisselen we ervaringen uit die ertoe leiden dat we ons sociaal engagement uitbreiden en onze impact op het leefmilieu verkleinen in verhouding tot de groei van de onderneming. De Duurzame Drukker staat voor een sterk gemotiveerd team dat uitdagingen durft aangaan en erin slaagt om ze gezamenlijk te realiseren. Het is dankzij de individuele en collectieve inzet van de leden van het team dat we het hele veranderingsproces - ondanks de financiële crisisperiode - een succes kunnen noemen. Met dit team willen we van De Duurzame Drukker een succesverhaal maken! We willen pionier blijven, onze voortrekkersrol behouden... in de sector, maar ook daarbuiten. We zijn benieuwd naar klanten die hun drukwerk graag klimaatneutraal willen voorstellen aan hun stakeholders... en dit verder uitwerken voor onze klanten is één van onze belangrijke doelstellingen voor de komende verslagperiode... We blijven gedreven streven naar het onderzoeken, uitwerken en implementeren van kleine en grotere projecten die ons drukproces voor mens en leefmilieu duurzamer zullen maken... We besluiten met de woorden van president Barack Obama te citeren: Yes, we can... en vullen er graag fijntjes aan toe... Sure, we Wil(l)(s)! In de periode die volgde op de voorstelling van ons duurzaamheidsverslag hebben we maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheidsrapportering actief gepromoot bij uiteenlopende doelgroepen. Ignace Wils gedelegeerd bestuurder Halina Bletek MVO- en personeelsverantwoordelijke 4 5

4 Over ons duurzaamheidsrapport & ons organisatieprofiel Dit duurzaamheidsrapport Dit duurzaamheidsrapport is het tweede duurzaamheidsverslag van Drukkerij Ignace Wils en IW Communications. In 2008 engageerden we ons om jaarlijks te rapporteren en verantwoording af te leggen over onze werking, onze MVO-activiteiten en de achterliggende beweegredenen en drijfveren. Verslagperiode Onze verslagperiode loopt gelijk met ons boekjaar. Het boekjaar van de vennootschappen start op 1 oktober en eindigt op 30 september. De verslagperiode van dit jaar loopt van 1/10/2008 tot en met 30/9/2009. We streven ernaar om ons duurzaamheidsverslag voor de periode 1/10/ /9/2010 voor te stellen in maart Het bereik van dit rapport In dit rapport bespreken we de MVO-aanpak van twee vennootschappen, namelijk Drukkerij Ignace Wils nv en IW Communications bvba. Deze vennootschappen opereren sinds mei 2009 onder de merknaam De Duurzame Drukker. Het gebruik van de namen van de vennootschappen wordt beperkt tot administratieve doeleinden. Voorstelling van economische cijfergegevens Voor deze verslagperiode maken we een trendbreuk met het verleden. Voor de periode werden de cijfers gepresenteerd rekening houdend met eliminatieboekingen tussen beide entiteiten. Voor de vorige jaren zijn deze opgesteld zonder consolidatie-eliminaties. Structuur en materialiteit Het duurzaamheidsrapport focust op drie thema s: onze producten, onze mensen en ons leefmilieu. We hebben de onderwerpen waarover we verslag uitbrengen bepaald op basis van de relevantie voor de onderneming en het materialiteitsbeginsel. We nemen het engagement op om in het volgende duurzaamheidsverslag eveneens te rapporteren over afval en water. Samen met onze stakeholders hebben we de informatie besproken en ze aangepast, vooraleer de definitieve versie gedrukt werd. In de toekomst zullen we met onze belanghebbenden blijven afstemmen over ideeën, strategieën en acties om ons drukproces duurzamer te maken. Voor De Duurzame Drukker is transparantie over de werking van groot belang. Ons duurzaamheidsverslag volgens de GRI Voor de tweede keer brengen we ons duurzaamheidsverslag uit en is het geschreven volgens de internationale GRI-normen. GRI, wat staat voor Global Reporting Initiative, is de internationale standaard voor duurzaamheidsverslaggeving. GRI geeft ondernemingen een kader om informatie in de organisatie(s) te verzamelen, te meten en te analyseren en op basis daarvan krijtlijnen uit te tekenen en doelstellingen te bepalen voor aankoop, investeringen, werving & selectie, verbruik van grondstoffen en middelen,... Uit dit document kunnen we opnieuw een aantal besluiten en lessen trekken. We gebruiken dit rapport als beheersinstrument. Verificatie van voorgestelde informatie Dit duurzaamheidsverslag is het resultaat van teamwork. De informatie werd door ons voorbereid en we rapporteren op niveau C. Het verslag werd voorgelegd aan de stakeholders tijdens een stakeholderoverleg. PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren (PwC) voerde een onafhankelijke audit uit ter verificatie. Omdat de audit uitgevoerd werd op basis van een beperkt aantal KPI s of indicatoren, kunnen we stellen dat de cijfers gecontroleerd en gevalideerd werden, maar blijft het rapportageniveau C. We kunnen een C+ krijgen als PwC een audit kan doen op basis van de volledige cijfers. Het verslag van de audit van PwC bevindt zich op de laatste bladzijde(n) van dit rapport. 6 7

5 De organisatie & haar merk Drukkerij Ignace Wils nv werkt B2B en levert drukwerk aan bedrijven, organisaties, vrije beroepen en scholen. IW Communications bvba levert diensten aan grafische bedrijven: grafisch ontwerp, verkoop van drukwerken en advies en administratie. Drukkerij Ignace Wils kreeg vaak de bemerking van stakeholders dat ze te weinig communiceerde over haar specifieke bedrijfsvoering, met name het sociaal engagement en de keuze voor een lagere impact op het leefmilieu. Daarom deponeerde Drukkerij Ignace Wils in het najaar van 2008 bij het Benelux Merkenbureau het merk De Duurzame Drukker. Sinds februari 2009 is dit merk beschermd. Drukkerij Ignace Wils heeft ervoor gekozen om in de externe communicatie nog uitsluitend de merknaam te gebruiken en niet meer de bedrijfsnaam. Deze laatste wordt behouden voor de administratieve en officiële toepassingen. De Duurzame Drukker werkt samen met boekbinderijen of andere gespecialiseerde leveranciers voor afwerkingen die niet in eigen huis kunnen gebeuren. We lichten onze klanten in over de facetten van het drukproces die door externen verwerkt worden. In onze keuze van leveranciers geven we de voorkeur aan ondernemingen die ook MVO-geïnspireerd werken. Afzetmarkt Onze klanten zijn bedrijven, organisaties, scholen en vrije beroepen. Onder onze bedrijfsklanten hebben we eenmanszaken, KMO s en multinationals in diverse sectoren: chemie, autosector, culturele sector, voeding, mode, interieur,... De drukkerij levert voor één klant drukwerk in heel Europa. Voor deze klant is ons maatschappelijk verantwoord ondernemen een pluspunt. Daarnaast is ons afzetgebied België, met nadruk op de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Brussel. We streven naar de uitbreiding van onze afzetmarkt en focussen daarbij op een groter marktaandeel in Vlaanderen en het peilen naar de mogelijkheden in Nederland. Historische uitbreiding tijdens historische crisisperiode Op 13 maart 2008 bestelde Drukkerij Ignace Wils een nieuwe drukpers, een Heidelberg XL 75 5-kleur met lak en R/V keertrommel. In augustus 2008 startten de bouwwerken voor de productieruimte. Op 21 november werd de drukpers geleverd en gemonteerd in de nieuwe productieruimte, die drie keer groter werd. De drukpers draait volop productie sinds januari Voor onze keuze voor een alcoholvrij drukproces op deze drukpers en professionele begeleiding tijdens de opstartfase, waren bijkomende investeringen vereist, namelijk extra filters en een behandeling om het water te standaardiseren. Dit hele project waarbij we gekozen hebben voor een lange termijn visie is de grootste investering ooit in de drukkerij geweest, maar ging gepaard met de economische crisis die volop doorbrak. Met onze zwaardere kostenstructuur en historisch lage winstmarges op de verkoopprijs van drukwerk in de hele sector, betekende het boekjaar een jaar met zeer grote uitdagingen op financieel vlak. Operationele- en eigendomsstructuur IW Communications bvba is de holdingstructuur van Drukkerij Ignace Wils nv. Drukkerij Ignace Wils nv & IW Communications bvba bevinden zich op dit adres: Heidestraat Sint-Amands Alle aandelen van Drukkerij Ignace Wils nv zijn eigendom van IW Communications bvba, op één aandeel na. Dit ene aandeel is privéeigendom van Ignace Wils. Onze economische doelstellingen voor volgend jaar 4 Het merk De Duurzame Drukker naambekendheid geven en in de markt plaatsen. 4 Een extra omzet genereren van minstens 15% in het boekjaar Het uitbreiden van onze prepressafdeling met een nieuwe medewerker. Daarmee zullen we een grotere customer intimacy creëren én zullen we meer impact krijgen op de ontwerpen. We kunnen hen de gepaste consultancy bieden. Dit is voor De Duurzame Drukker belangrijk omdat we onze klanten willen sensibiliseren en begeleiden in een bewuste keuze voor ECO-papiersoorten, een efficiënter papierverbruik,... 4 We willen peilen naar de mogelijkheden voor De Duurzame Drukker in Nederland. 8 9

6 Over onze producten en diensten De kernactiviteiten van De Duurzame Drukker zijn: ontwerpen & drukvoorbereiding drukken afwerken Wat betekent dit concreet en wat is de workflow van dit productieproces? We stellen hier in beeld en woord onze werkmethode voor, vertrekkend van een idee en eindigend met een levering, bij een klant in België of Europa. 1. ONTWERPEN & DRUKVOORBEREIDING Overleg We bespreken samen de specifieke vraag. Heeft de klant een drukklaar bestand? Heeft hij of zij (g)een idee voor de huisstijl van de onderneming of organisatie? Moet de nieuwe informatiebrochure er een beetje anders uitzien, maar hoe dan?... We overleggen over een concept en/of idee, de technische mogelijkheden, de papierkeuze, de doelstellingen voor dit drukwerk, de oplage,... Na dit overleg formuleren we een voorstel. We hebben daarbij speciale aandacht voor de materiaalkeuze en de kwaliteit. We maken steeds de voor de klant beste combinatie van prijs, kwaliteit, snelheid én duurzaamheid. Ontwerpfase In onze ontwerpafdeling geven onze professionele ontwerpers vorm aan de ideeën die we bespraken tijdens het eerste overleg. Het wordt een ontwerp, gericht op de doelstellingen van en passend bij het bedrijf, de school of de organisatie.... De eerste voorstellen bezorgen we digitaal via PDF-files. Bestanden die we aangeleverd krijgen, kijken we steeds na. We willen helemaal zeker zijn of ze drukklaar zijn en het correcte beeld zullen weergeven. Indien nodig vragen we de klant of het communicatie- en/of grafisch bureau van de klant de nodige aanpassingen te doen zodat het bestand technisch in orde is om over te gaan tot het drukken. Overleg tot goed voor druk We bespreken de eerste ontwerpen. Hebben ok we de informatie correct geïnterpreteerd en verwerkt tot een passend ontwerp? Zijn de verschillende voorstellen op maat van de organisatie? Zijn er aanpassingen nodig? Wil men nog één of meerdere correcties doorvoeren?... Dan gebeurt dat in deze fase. We bezorgen de klant een nieuwe proef via PDF-bestanden. We overleggen en passen aan tot we de goedkeuring krijgen en de klant ons dus een goed voor druk geeft. In bepaalde gevallen maken we op vraag van de klant of op eigen initiatief een Sherpa-kleurproef. Drukvoorbereiding Na de goedkeuring wordt in de pre-press-afdeling het drukproces voorbereid. Wanneer het offsetdrukwerk betreft wordt het ontwerp volgens de vastgelegde specificaties op de offsetplaat gezet via de CTP-installatie. CTP betekent voluit geschreven computer to plate. Wanneer er gekozen is voor digitaal drukwerk worden geschikte PDF-bestanden doorgestuurd naar de printers. Heeft de klant een drukklaar document aangeleverd? Dan kijken we het in deze fase na. Als alles in orde is, volgen we daarna hetzelfde proces tot de realisatie ervan

7 2. DRUKKEN Offset drukken De drukker ontvangt online aan de drukpers de nodige informatie voor het betreffende werk. De offsetplaten worden op de pers aangebracht. Al snel rollen de eerste bedrukte vellen uit de machine. De drukker voert een controle uit op kleur via spectraalmeting of densiteit, kijkt de stand van de afdruk op papier na en stuurt bij. Het drukken van de volledige oplage start. Tijdens het drukken wordt blijvend gecontroleerd op kleur. Digitaal drukken De gecalibreerde digitale printers leveren een kleurvaste en regelmatige afdruk af op een brede keuze aan papiersoorten en -diktes. Voor kleine oplages, gepersonaliseerde drukwerken, handleidingen en syllabi is dit de perfecte productiemethode. Digitaal drukwerk heeft geen droogtijd nodig en kan dus onmiddellijk verder afgewerkt worden. 3. AFWERKEN We snijden de droge plano vellen naar het gepaste formaat voor catalogi of facturen, we stansen of rillen de vellen voor presentatiemappen of uitnodigingen voor events, we nieten en verzamelen de bedrukte vellen voor het maken van notabloks en nieuwsbrieven,... Naargelang het soort drukwerk, afhankelijk van de vorm of de toepassing (bijvoorbeeld geschikt voor verzending per post) zijn allerlei soorten afwerking nodig en mogelijk: snijden vouwen verzamelen (bv. doorschrijfformulieren) afwerken tot brochures stansen tot een specifieke vorm (bv presentatiemappen) rillen (voorzien van vouwlijnen) gaten boren nieten inbinden met WIRE-O of gelijmde rug (UNIBIND) onder enveloppe brengen We leveren het verpakte drukwerk op een adres naar keuze in binnen- en buitenland. Een klant die graag zelf een bestelling ophaalt is steeds van harte welkom bij De Duurzame Drukker! Voor mailings doen wij de afgifte bij de Post. We leveren het drukwerk in het Mass Post-centrum van Mechelen. Meer info over verzenden via Mass Post op We proberen het transport van drukwerk zo gebundeld mogelijk te laten gebeuren, bv. via Taxipost (nationale zendingen) of FedEx (internationale zendingen). Een troef van digitaal drukken is het efficiënt gebruik van papier. verpakken 12 13

8 Over mensen In dit rapport brengen we verslag uit over ons team, over ons sociaal engagement tegenover de samenleving en onze verantwoordelijkheid tegenover mensen in het zuiden. 1. Het team van De Duurzame Drukker Voor De Duurzame Drukker zijn mensen de drijvende krachten in de onderneming. Met dit team namen we de historisch grote stap en we willen de onderneming samen verder uitbouwen. Investeren in machines, technieken en methodes is absoluut noodzakelijk, maar het is het team dat ervoor zorgt dat klanten keurig duurzaam geproduceerd drukwerk in ontvangst kunnen nemen. Ons personeelsbeleid De afgelopen jaren vormden we onze personeelsadministratie om tot een doorgedreven personeelsbeleid. We deden dit in eerste instantie in een instapdiversiteitsplan onder begeleiding van projectontwikkelaars van RESOC en een externe consultant. Het instapdiversiteitsplan werd gevolgd door een diversiteitsplan met een looptijd tot augustus Binnen dit plan ligt de inhoudelijke focus op functieomschrijvingen, competentieprofielen en functioneringsgesprekken, een onthaalbrochure die een werkdocument is en leeftijdsbewust personeelsbeleid. Na afloop van het diversiteitsplan zullen we een groeiplan opstarten. We dienden bij GRAPHOC, het grafisch opleidingscentrum, een opleidingsplan in waarin we een overzicht geven van de (functiegebonden) opleidingen die gevolgd zouden worden door medewerkers. Het was leuk om het personeelsbeleid van binnenuit te volgen. Ik denk dat nog veel organisaties iets van jullie kunnen leren., stakeholder tijdens het stakeholderoverleg van 10 juni We namen deel aan de leergroep en de thematische sessies van het lerend netwerk Competent met je talent van RESOC Mechelen en Kempen. Het slotevent van dit project vond plaats op 30 maart Binnen de leergroep wisselden we ervaringen en kennis uit en werkten we maandelijks rond de case van het gastbedrijf of de gastorganisatie. Dit was voor De Duurzame Drukker een zeer intensief leerproces. In dit project was er ruimte om een experiment te doen bij de deelnemende organisaties en bedrijven. In ons experiment lag de focus op de begeleiding en competentieverhoging van de leidinggevenden. De projectontwikkelaars ontwikkelden aan het einde van het project een tool de CompetentieCompagnon, waarmee we ook in de toekomst aan de slag kunnen gaan. De samenstelling van ons team In het eerste duurzaamheidsverslag gaven we de cijfers weer over de personeelssamenstelling. We doen dit opnieuw in dit verslag, maar stellen ons team ook grafisch voor. We maken het onderscheid tussen het aantal medewerkers op de payroll en het feitelijk team. Eén van onze medewerkers was langdurig ziek en overleed in juli Omdat hij - ondanks zijn ziekte - nog nauw contact had met de drukkerij en zolang zijn gezondheid het toeliet regelmatig op bezoek kwam, hebben de bedrijfsleiders hem nooit willen schrappen uit het medewerkersbestand. Dit kan men zien in de cijfergegevens en verklaart de uitstroom. Wanneer we spreken over het feitelijk team bedoelen we daarmee het team dat het drukwerk geproduceerd en de omzet gegenereerd heeft. Het totaalbeeld van de samenstelling van ons team: mannen vrouwen

9 Indeling in leeftijdsgroepen We hebben een jong team, wat in de grafische sector eerder een uitzondering is. Deze sector vergrijst meer dan gemiddeld. De Duurzame Drukker werkt met competentiemanagement en heeft een leeftijdsbewust personeelsbeleid. Daarom krijgt onze medewerker die 50-plus is, een ander takenpakket. Ze zal in de volgende verslagperiode opleiding volgen om de dagelijkse boekhouding te doen. Haar takenpakket in de prepress zal verminderen. We dienen een dossier in bij het Ervaringsfonds. Tijdens de volgende verslagperiode zullen we over dit dossier verslag uitbrengen. Indeling in man- / vrouwverhouding De sector is eerder mannelijk terwijl ons team a-typisch is samengesteld met een licht overwicht voor de vrouwen. We mogen besluiten dat De Duurzame Drukker een jonger en meer vrouwelijk team heeft dan gemiddeld. Beoordeling door externen We werden in december 2008 laureaat van de PLUS PRIJS die georganiseerd wordt door PLUS Uitzendkrachten. Over deze jaarlijkse wedstrijd is meer te lezen op Dit is het citaat uit het juryverslag: Drukkerij Ignace Wils uit Sint-Amands mocht zich trots laureaat noemen. De jury apprecieerde vooral de open communicatiestijl die de zaakvoerders hanteren zowel naar klanten, leveranciers als medewerkers en hun overtuiging aangaande de waarden van het maatschappelijk verantwoord ondernemen. We ontvingen een opleidingscheque bij Syntra als geschenk. Onze medewerkers hebben deze cheque verzilverd. We namen deel aan de wedstrijd Win een Expert van Sd Worx. In een regionale selectie verdedigden wij ons idee en kwamen als winnaar uit de bus. Kort nadien kwam het fijne nieuws dat we op nationaal niveau tweede werden. De informatie over de wedstrijd werd opgenomen op de website We dienden het idee over personeelsbeleid van De Duurzame Drukker in via IW Communications. De jury beoordeelde ons als volgt: IW Communications haalde één van de ereplaatsen binnen. Met het idee De Duurzame Drukker kon deze kmo alle juryleden charmeren. Het idee bevat meerdere actuele thema s, die allemaal samen komen, die zin geven, zo oordeelde onze jury. Zelfs als klein bedrijf, is men met duurzaamheid bezig. Wat zij willen bereiken op bijvoorbeeld ecologisch vlak, trekken ze ook door in hun algemeen beleid. Voor HR betekent dit onder andere werken aan diversiteit en generatiemanagement (50-plussers). Het idee getuigt van een lange termijn-visie; men wil mensen houden en zorgen voor een goede samenwerking, die voor alle partijen betekenis heeft. De consistentie in deze aanpak is sterk. De jury apprecieert het binden van deze actuele thema s met de bedrijfsstrategie en het streven naar een duurzaam beleid. We hebben acht dagen consultancy door een HR-expert van SD Worx gewonnen. Met deze prijs hebben we een aantal zaken uitgewerkt over (extra) verloning, de overschakeling arbeiderbediende, ons nog vrij recent arbeidsreglement aan een grondige inspectie onderworpen, een benchmark gedaan van lonen, onze visie op ons HR-beleid voor de toekomst bepaald ed.. Door in deze wedstrijd laureaat te worden kregen we de kans om op zeer korte tijd enorm veel kennis over personeelsbeleid in de onderneming aan te trekken

10 2. De samenleving Educatie over Duurzame Ontwikkeling De Verenigde Naties hebben de periode uitgeroepen tot Decennium van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Educatie over Duurzame Ontwikkeling of Education Sustainable Development (ESD) is van groot belang en moet bij voorkeur van kindsbeen af kunnen gebeuren. Sinds onze stroomversnelling met ons duurzaamheidsrapport en ons merk, kwamen veel kleinere of grotere groepen op bedrijfsbezoek. Binnen die groep was er een ruime diversiteit van bedrijven, maar zeker ook van scholen. We namen deel aan de Onderwijs Vakmansroute van Unizo. Vorig jaar kwamen toen middelbare scholen op bezoek die een rondleiding kregen in de drukkerij, een film zagen over de totstandkoming van een kookboek van in de keuken tot in de boekhandel en eentje over de realisatie van de krant in het ECO Print Center in Lokeren. In een workshop die begeleid werd door GRAFOC, het grafisch opleidingscentrum, konden ze zelf de principes van plooien, snijden, blinddruk,... waarnemen en uittesten. Ook hogescholen kwamen op bezoek en studenten die een onderzoek uitvoeren, een paper schrijven,... Naast bezoeken in het bedrijf gingen Halina Bletek, de MVOverantwoordelijke van De Duurzame Drukker en Ignace Wils, de bedrijfsleider geregeld spreken. Een greep uit deze activiteiten: getuigen over duurzaamheidsverslaggeving tijdens de sessies Duurzaam = gewoon doen! van de BECO in opdracht van de POM Oost-Vlaanderen In het ICG Ghent op de Sectorconferentie Samen talent in goede banen leiden van 8 december 2008, georganiseerd op initiatief van Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke in samenwerking met de SERV en het departement Werk en Sociale Economie een getuigenis afleggen over competentiebeleid spreken voor de Artevelde Hogeschool in Gent op de Dag van het Duurzaam Ondernemen op 20 mei 2009 een presentatie voor Business & Society... We willen mensen overtuigen van de meerwaarde van MVO. Het heeft een meerwaarde! Het afgelopen jaar hebben we ervaren dat spreken voor groepen heel leerrijk en boeiend is. Het houdt ons scherp en aandachtig. We streven ernaar om ook in de toekomst in te gaan op vragen om ons verhaal, onze ervaringen, onze plannen te komen voorstellen. Een stage bij De Duurzame Drukker We verwelkomen graag stagiairs bij De Duurzame Drukker. We bespreken vooraf de planning en doelstellingen van de verschillende partijen. Door het contact met scholen kennen we de programma s, weten we wat leerlingen kennen/kunnen,... en weten we ook welke verwachtingen we mogen/kunnen hebben tegenover die leerlingen en pas afgestudeerden. competentie = kennis x vaardigheden x attitude is een formule die ondertussen zeer goed ingebed is bij evaluaties in professionele settings en schoolomgevingen. Het is een kapstok die we ook gebruiken bij de evaluatie van stageperiodes. We kunnen stagiairs begeleiden in kennisverwerving en vaardigheden, maar nog belangrijker is de kennismaking met en/ of het mogen werken met nieuwe technieken en machines, die in scholen (nog) niet aanwezig zijn of waar nog geen kennisoverdracht over gebeurt. We geloven erg in de brug en wisselwerking tussen het bedrijfsleven en scholen. Stagiairs bij De Duurzame Drukker werken aan de verhoging van hun competenties voor de uitoefening van hun vak, maar krijgen bij ons eveneens een MVO-bad. We proberen hen zoveel mogelijk mee te nemen in en te overtuigen van onze aanpak, motivatie en passie

11 3. Het Zuiden Het sociaal engagement in papierkeuze De Duurzame Drukker heeft in het voorjaar van 2009 besloten om voor de gangbare papiersoorten niet meer te kiezen voor klassiek papier, maar om nog uitsluitend papier met het FSC-label aan te kopen. Binnen FSC is de ecologische pijler van cruciaal belang, maar voor De Duurzame Drukker is de aandacht van FSC voor mensen een doorslaggevende factor geweest. FSC hanteert 10 basisprincipes van duurzaam bosbeheer. We verwijzen graag naar de website voor de volledige lijst, waar de lezer zal kunnen vaststellen dat de dieperliggende sociale principes verweven zijn met het geheel. Hieronder geven we drie belangrijke principes over mensen in duurzaam bosbeheer door FSC mee, die ons overtuigden om te kiezen voor een FSC-label (en geen ander label) voor duurzaam bosbeheer: 3. De formele en traditionele rechten van de lokale inheemse bevolking op land en hulpbronnen worden erkend en gerespecteerd. 4. Het sociale en economische welzijn van de bosarbeiders en lokale gemeenschappen wordt met het bosbeheer ook op de lange termijn in stand gehouden of verbeterd. 5. De producten en voorzieningen die het bos biedt worden zodanig efficiënt benut, dat de economische, sociale en ecologische functies van het bos ook op de lange termijn worden veiliggesteld. Wie drukwerk met een FSC-certificaat aankoopt, moet er zich dus bewust van zijn dat dit niet alleen kiezen voor het leefmilieu is, maar dat dit ook een positieve keuze voor mensen in het Zuiden is. Die boodschap willen we uitdragen en doorgeven aan klanten, bezoekers, studenten,... Aankoopbeleid Duurzaam aankopen betekent voor De Duurzame Drukker de alternatieven kennen en in de mate van het mogelijke kiezen voor de meest duurzame variant. Het betekent ook de vinger aan de pols houden en regelmatig met stakeholders en specialisten op het terrein afstemmen. We moeten weten wat gebeurt op de papiermarkt, we moeten de eigenschappen kennen van de nieuwe producten die op de markt komen en gebruikt worden bij het drukken (zijn ze minder belastend voor mens en samenleving),... Dankzij onze open communicatie met leveranciers krijgen we vaak spontaan deze informatie aangeboden. Hoewel dit niet materieel is voor ons duurzaamheidsverslag, vermelden we graag dat we fairtrade koffie en dranken aankopen voor onze medewerkers en onze bezoekers. Van de chocolade die we aankopen is de oorsprong gekend en zijn we zeker dat deze niet door kindslaven geproduceerd werd. Onze sociale doelstellingen voor volgend jaar 4 De Duurzame Drukker ondertekende in 2007 de Diversiteitsverklaring van het Ondernemersplatform Diversiteit van UNIZO, VOKA en VKW. We streven ernaar om bij het zoeken naar nieuwe medewerkers de vacature te verspreiden via Jobkanaal en eventueel ook via andere kanalen kansen te bieden. 4 In het stakeholderoverleg zijn steeds belanghebbenden uit de omgeving aanwezig. We vinden dat we een stap verder moeten en kunnen gaan en willen actie ondernemen om de buurt, Sint-Amands, meer te informeren over onze werking. 4 De Duurzame Drukker wil Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en Duurzame Ontwikkeling (DO) actief blijven promoten bij een grote verscheidenheid aan doelgroepen

12 Over ons leefmilieu Net als vorig jaar willen we transparant verslag uitbrengen over onze impact op het leefmilieu. We doen dit opnieuw over de gebieden energieverbruik, grondstoffen en onze CO2-voetafdruk. In het verslag dat we in maart 2011 zullen voorstellen, gaan we ook uitvoerig rapporteren over afval en water. Energieverbruik Het energieverbruik van De Duurzame Drukker is gestegen. Dit is voornamelijk toe te wijzen aan het verbruik van de nieuwe drukpers en de uitbreiding van het gebouw. Deze drukpers heeft andere mogelijkheden en is veel groter dan zijn voorganger. Het nadeel van deze drukpers is het hoge energieverbruik van de lakoven. De lakoven wordt gebruikt wanneer drukwerk een laklaag krijgt. De laklaag geeft het drukwerk een meerwaarde en beschermt het. Lak wordt geproduceerd op waterbasis, vernis op basis van harsen. Een voordeel van de drukpers is dat we de warmte die door de pers gegenereerd wordt, kunnen gebruiken om de productieruimte mee te verwarmen op koude dagen. Dit en extra isolatie op het dak, hebben toch een belangrijke invloed gehad, want ondanks de fundamentele uitbreiding is het stookolieverbruik niet gestegen, ondanks de strengere winter. De winter van 2009 (december 2008, januari 2009 en februari 2009 (...) werd gekenmerkt door normale waarden voor de gemiddelde temperatuur, het neerslagtotaal, het aantal neerslagdagen en de zonneschijnduur. Tussen de 5e en de 10e januari kenden we een korte koudeperiode vergezeld met sneeuw. Tijdens deze periode werd te Ukkel vier keer een minimumtemperatuur kleiner dan 10,0 C gemeten, wat sinds 1996 niet meer werd waargenomen. Een ander opmerkelijk feit voor deze winter was het tekort aan zonneschijn geregistreerd te Ukkel in februari. Met 32 h 51 min is deze waarde de tweede laagste geregistreerd te Ukkel sinds 1887; het vorig record dateerde van 2006 met een duur van 30 h 46 min. (Bron: De computers werden geprogrammeerd om s avonds automatisch uitgeschakeld te worden. We berekenden samen met onze leverancier dat zonnepanelen ons in ongeveer de helft van ons verbruik zouden kunnen voorzien, maar stelden deze extra investering uit omwille van de economische cirsis. Sinds 1 oktober 2009 werken we met groene stroom van NUON. Grondstoffen Onze voornaamste grondstoffen zijn papier, inkt, een beperkt gamma producten als wasmiddel en alcohol. Met de nieuwe drukpers startten we het alcoholvrij drukproces. Op de drukpers met ons kleinformaat hebben we een proefproject om alcoholvrij te drukken gehad, dat we helaas moesten stopzetten. Dat type drukpers liet het niet toe en te veel papier ging verloren. Op deze drukpers werken we nu met 4% alcohol. Onze kleinste drukpers werkt volledig alcoholvrij omdat ze geconcipieerd is om zonder alcohol te werken. In het vorige duurzaamheidsverslag bleek al dat we voor 99% met vegetale inkten werkten. Dit jaar kunnen we zeggen dat we 100% vegetale inkten aankopen percentage vegetale inkten 22 23

13 In het voorjaar van vorig jaar kozen we ervoor om voor de gangbare papiersoorten nog uitsluitend papier van duurzaam beheerde bossen aan te kopen en onze klanten te overtuigen om bewust te kiezen voor FSC-papier. In onze tabellen en diagrammen definiëren we ECO-papier als papier van duurzaam beheerde bossen (FSC en PEFC, ook al zijn we niet PEFC-gecertificeerd - we maken daarvan geen melding op onze facturen), gerecycleerd papier en papier van restvezels). We kunnen een opmerkelijke stijging van dit ECOpapier voorstellen en geven graag mee dat de stijging voornamelijk toe te schrijven is aan de periode mei-september ECO-papier We verwachten dat dit aandeel in de cijfers voor het volgende duurzaamheidsverslag nog veel groter zal zijn. CO2-voetafdruk BECO berekende onze CO2-voetafdruk van dit jaar conform het Greenhouse Gas Protocol (meer info op Ze herberekenden ook de cijfers van de vorige verslagperiode om zo een correcte vergelijking mogelijk te maken. Onze footprint is opnieuw gestegen. Dit is te verklaren door het verbruik van elektriciteit voor de nieuwe drukpers met hogere capaciteit en de uitgebreide productieruimte, een hoger verbruik van diesel en de afstanden die afgelegd worden door koeriers voor de leveringen van drukwerk. Een paar randbemerkingen. Sinds 1 oktober kopen we groene stroom aan. In de cijfers over de periode was één van de medewerkers drie maanden in moederschapsrust waardoor klanten minder bezocht werden en we zelf minder drukwerk leverden. In deze verslagperiode leggen we meer kilometers af voor klantenbezoeken, om te gaan spreken voor groepen, om drukwerk af te leveren bij klanten,... We proberen transport te bundelen, maar vaak is dat wegens tijdsgebrek of om organisatorische redenen niet mogelijk. Onze ecologische doelstellingen voor platen volgend en inkt. jaar 4 We begeleiden klanten bij hun papierkeuze. Voor de komende verslagperiode willen we hen niet alleen overtuigen om te kiezen voor papier afkomstig van duurzaam beheerde bossen, maar willen we de keuze voor gerecycleerd papier aanmoedigen. 4 Hoewel de leveringstermijnen meestal ontzettend kort zijn, zullen we actie ondernemen om toch meer gezamenlijke transporten te organiseren en zo weer in te grijpen op onze CO2-Footprint. We zullen o.a. bij onze klanten peilen naar wanneer ze het drukwerk precies nodig hebben. Soms is er nog een marge die de mogelijkheid kan bieden tot gebundelde transporten. 4 De Duurzame Drukker zal een proefproject ontwikkelen voor klimaatneutraal drukken. 4 We zullen de meetresultaten van het waterverbruik koppelen aan een actie om het gebruik van water te beperken. 4 Voor volgend duurzaamheidsverslag plannen we de rapportage over ons afval, bijvoorbeeld papierafval, verbruikte 24 25

14 Over ons historisch jaar Zoals al eerder gezegd in dit verslag was de periode van 1 oktober 2008 tot en met 30 september 2009 zeer uniek. Uniek op verschillende vlakken. De bedrijfsruimte werd uitgebreid en we investeerden in extra capaciteit met de nieuwe drukpers. Ons merk werd gecreëerd, geregistreerd, beschermd en bekend gemaakt. We schreven ons eerste duurzaamheidsrapport volgens de GRI en stelden het voor aan het grote publiek. Over ons bouwproject De productieruimte van het oude gebouw was veel te krap geworden om efficiënt te kunnen werken. Bovendien planden we de investering in een nieuwe drukpers, die onmogelijk nog plaats kon krijgen in dezelfde ruimte omdat ze veel groter zou zijn dan de te vervangen drukpers. service van de gemeentelijke dienst, werd de tijd optimaal benut. Ook met de brandweer en de verzekeringsagent namen we vooraf contact op om van gedachten te wisselen over de plannen en materiaalkeuze. We hielden in ons bouwproject zoveel mogelijk rekening met factoren die ons energieverbruik zouden beperken, ondanks de schaalvergroting. Zo kozen we voor een energiezuinig koel- en ventilatiesysteem in plaats van voor een traditionele airconditioninginstallatie. Het dak werd voorbereid op de installatie van zonnepanelen, maar we stelden deze extra ingrijpende investering uit, gezien het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis. In afwachting van het plaatsen van photovoltaïsche panelen voor eigen gebruik of verhuur van het dak aan derden, onderzochten we wanneer we zouden kunnen overschakelen naar een productieproces op basis van 100% groene stroom. Sinds 1 oktober 2009 kopen we 100% groene stroom aan en beperken we onze impact op het leefmilieu. filters en waterbehandeling én de gedrevenheid van de drukkers konden we een dubbel leerproces ervaren. De drukkers stemden de knepen van het vak af op een nieuw type drukpers en gingen tegelijkertijd de uitdaging aan van kennis en ervaring op te doen in alcoholvrij drukken. De beperkte aanwezigheid van alcohol in de drukkerij heeft positieve gevolgen voor de werkomgeving van het hele team en de brandveiligheid. Deze drukpers is een investering in technische innovatie en hoogtechnologie. Maar, het is ook een investering in ecologie. We konden rekenen op ecologiesteun van de overheid. Van dit type drukpers is bekend dat ze zuinig is in verbruik. Het wassen van de pers gebeurt beperkt, waardoor we minder solventen gebruiken. Omdat we meer quadri-werken kunnen combineren is er minder inktafval. We kunnen de warmte die de pers genereert gebruiken om de productiemethode mee te verwarmen We namen contact op met onze architect voor de eerste plannen. Deze plannen werden voorgelegd aan de medewerkers en bijgestuurd. Met hun bemerkingen en ideeën zou de workflow efficiënter verlopen. Voor we de plannen officieel indienden bij het gemeentebestuur voor de bouwaanvraag bespraken we ze met dienst ruimtelijke ordening. We corrigeerden waar nodig en dienden pas daarna de dossiers in. Dankzij de goede communicatie met en de snelle Over onze nieuwe drukpers Met dit type van drukpers, een Heidelberg 5 kleurenpers met lak en R/V- keertrommel kozen we voor technische innovatie op topniveau. De keuze voor een alcoholvrij productieproces op deze drukpers was een keuze voor de toekomst, maar bleek niet zo vanzelfsprekend. Hoewel onze leverancier aanvankelijk twijfels had, overtuigden onze drukkers ons en hen van hun enthousiasme om toch de stap te zetten. Door bijkomende investeringen in extra Over ons merk We kozen drie jaar geleden voor een MVO-geïnspireerde werking vanuit persoonlijke achtergronden. Ignace Wils, de gedelegeerd bestuurder, studeerde ooit af als ingenieur in de Milieutechnologie. De studieachtergrond van Halina Bletek situeert zich binnen de sociale wetenschappen. Met haar diploma sociaal assistent op zak studeerde ze verder aan de universiteit om het diploma van lic. in de vergelijkende cultuurwetenschap te behalen. De combinatie 26 27

15 van hun persoonlijke interesses en de overtuiging vanuit een lange termijn visie dat er op een andere manier geproduceerd kan worden, heeft hen de stap doen zetten. De eerste reacties waren niet allemaal positief. Mensen twijfelden of dit project wel een toekomstperspectief zou hebben. Anderen reageerden positief verrast en steunden de plannen van de onderneming. Toch bleef de informatie over hoe gewerkt werd vaak intern en werd er eerder beperkt extern gecommuniceerd. Wanneer we met klanten, leveranciers en andere belanghebbenden over onze manier van werken spraken bleek dat er interesse voor bestond. We kregen vaak de bemerking dat mensen er te weinig over wisten. We moesten zoeken naar een manier om duidelijk te communiceren wat we doen en hoe we dat doen. Het deponeren van een merk bleek de beste optie te zijn. We dachten na over de naam en een logo. Naam en logo werden in eigen huis ontworpen. Een uitgekiend testpubliek van een dertigtal mensen, een doorsnee uit de samenleving, kreeg twee logo s doorgestuurd, zonder merknaam te vermelden. We vroegen hen wat de logo s bij hen opriepen, wat ze het mooiste vonden en welk logo het beste in hun geheugen bleef hangen. Het logo dat het meest succesvol bleek heeft het gehaald. De merknaam en het bijhorende logo werden pas bekendgemaakt aan het testpubliek wanneer het merk effectief beschermd was, in februari Over ons eerste duurzaamheidsverslag In najaar van 2008 voerden we binnen het MVO-loont -project van UNIZO de Albatrosscan voor MVO uit. De resultaten waren al positief, maar we gingen op zoek naar grote uitdagingen. We lieten ons door UNIZO overhalen om een duurzaamheidsverslag te schrijven. Daarmee zouden we misschien de eerste KMO in België met een duurzaamheidsverslag volgens de GRI kunnen worden. In februari startten we de inhoudelijke gesprekken met BECO en Commotie over het bereik, de methodologie, rapportageniveau,... In de daarop volgende maanden werd gewerkt aan de dataverzameling, het analyseren van de gegevens en het schrijven van de teksten. Op 7 mei 2009 bespraken we de eerste versie van ons verslag met onze medewerkers. Hun tips en bemerkingen werden verwerkt in de draftversie die we aan onze belanghebbenden voorstelden op vrijdag 8 mei 2009 in een stakeholderoverleg. Het ontwerp en de lay-out werd door onze eigen ontwerpers gecreëerd. Het drukken en afwerken gebeurde vanzelfsprekend ook bij De Duurzame Drukker. Het rapport kreeg de vorm van een wegenkaart omdat dit rapport symbolisch de weg zou wijzen in de toekomst. Half mei werd door een persbericht de wereld ingestuurd. We nodigden onze klanten, leveranciers en andere stakeholders uit voor een feestelijke offi ciële voorstelling. Vlaams minister-president Kris Peeters en Karel Van Eetvelt, de gedelegeerd bestuurder van UNIZO, gaven een inspirerende gelegenheidstoespraak. Na de voorstelling van ons duurzaamheidsverslag ondertekenden UNIZO en FSC België in onze nieuwe bedrijfsruimte hun convenant, waardoor UNIZO zich offi cieel engageerde om nog uitsluitend papier van duurzaam beheerde bossen aan te kopen. Het instituut van de Bedrijfsrevisoren organiseerde vorig jaar voor de elfde keer de prijs voor de Award for Best Belgian Sustainability Report. Elke organisatie die een duurzaamheidsrapport schrijft over haar activiteiten in België mag deelnemen. Het kan dus respectievelijk gaan over Belgische entiteiten of buitenlandse entiteiten met Belgische activiteit(en). Deze prijs kan uitgereikt worden aan bedrijven én NGO s. We waren de eerste KMO die deelnam en een rapport indiende bij het instituut voor Bedrijfsrevisoren en kregen een eervolle vermelding bij de uitreiking. De Duurzame Drukker mocht deelnemen aan het panelgesprek om te getuigen over onze ervaringen. Het verslag van de jury over ons eerste duurzaamheidsrapport luidde als volgt: Eerste duurzaamheidsverslag van een KMO in 2009, punctueel en bondig (twee bladzijden). Sterk punt: het rapport werd nagelezen door een panel van stakeholders die feedback konden geven. Voorstel tot verbetering: communiceren over welke objectieven de drukkerij wil bereiken en rapporteren over de behaalde resultaten versus deze objectieven. We hebben dit advies opgevolgd in dit tweede duurzaamheidsverslag

16 Over onze stakeholders De eerste stakeholder van De Duurzame Drukker is het team van medewerkers. Met hen hebben we deze historische stap kunnen zetten. Zij sturen de onderneming en haar groeiplannen mee aan. Medewerkers kunnen op een informele en/of formele manier, bijvoorbeeld tijdens teamvergaderingen, ideeën aanreiken, bedenkingen maken, opportuniteiten voorstellen, ed. We legden een eerste versie van ons duurzaamheidsrapport voor aan onze medewerkers. We deden dit voor het stakeholderoverleg met externe belanghebbenden zou plaatsvinden. We wisselden ideeën en ervaringen uit met collega-ondernemers en organisaties in lerende netwerken die georganiseerd werden door RESOC en Voka. In het project MVO loont van UNIZO schreven we ons duurzaamheidsverslag waarmee we weer een stap zetten in het proces van professionalisering van beleid en communicatie,... en andere MVO-geïnspireerde ondernemers leerden kennen. Het contact met Febelgra, onze sectororganisatie, werd sterker. We kregen (bedrijfs)bezoeken van jongelui, van de lagere school tot universiteitsstudenten die volop bezig waren met het schrijven van een scriptie,... en van verenigingen. Tijdens de verslagperiode hebben we een schat aan informatie verzameld en uitgewisseld. We hebben met veel belanghebbenden ideeën uitgewisseld en afgestemd. De stakeholders die deelnamen aan ons eerste stakeholderoverleg waren enthousiast en verrast. Het was voor de meeste deelnemers een eerste kennismaking met stakeholderoverleg én duurzaamheidsverslaggeving. Over onze cijfergegevens Deze indicatoren hebben voorwerp uitgemaakt van een attestatie door PwC. Daarvoor verwijzen we naar de laatste bladzijden van dit verslag OVER ONZE FINANCIELE RESULTATEN ( ) Inkomsten (1)* omzet, voorraadwijziging, overige bedrijfsopbrengsten en financiële bedrijfsopbrengsten operationele kosten* personeelsvergoedingen ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers betalingen aan overheden donaties en overige maatschappelijke investeringen: in natura op één grote sponsoring na, voor SOS Kinderdorpen 500 (1) Dankzij overheidssubsidies kregen we de mogelijkheid om bepaalde stappen in ons groeiproces versneld te zetten. * voor werden de cijfers gepresenteerd rekening houdend met eliminatieboekingen tussen beide entiteiten; voor de vorige jaren zijn deze opgesteld zonder consolidatie-eliminaties De hierboven staande cijfers bevatten geen gegevens m.b.t. afschrijvingen en andere wijzigingen in het machinepark. (geldt voor hele tabel) De voorstelling van ons eerste duurzaamheidsverslag en het bekend maken van het merk De Duurzame Drukker hebben een dynamiek gegenereerd van nieuwe stromen van informatieuitwisseling OVER MENSEN ( ) en het delen van ervaringen. Nieuwe klanten vonden Op 9 juni 2010 werd dit tweede duurzaamheidsrapport als feitelijk team Drukkerij Ignace Wils & IW Communications de weg naar De Duurzame Drukker, bestaande klanten stelden resultaat van ons dynamisch groeiproces voorgesteld aan onze medewerker langdurig ziek en overleden in juli vragen en peilden naar meer informatie over onze werkmethode,... medewerkers. Op 10 juni stelden we ons verslag voor aan onze arbeiders in FTE 4,25 4,25 4,25 Onze leveranciers bezorgden ons extra informatie over producten andere belanghebbenden - vertegenwoordigers van onze klanten, bedienden in FTE en nieuwe concepten, die ons kunnen helpen om nieuwe acties ter leveranciers, de buurt en het middenveld. Hun verbetersuggesties arbeidsovereenkomst onbepaalde duur 100,00% 100,00% 100,00% verduurzaming van ons drukproces op te zetten. werden mee geïntegreerd in deze finale versie. percentage medewerkers onder collectieve arbeidsovereenkomst 30 31

17 PC 130 arbeiders 100,00% 100,00% 100,00% PC 218 bedienden 100,00% 100,00% 100,00% leeftijdsgroepen binnen team 50-plus plus plus plus samenstelling team per geslacht vrouwen mannen OVER ONS LEEFMILIEU ( ) aangekochte hoeveelheid papier en karton 102,46 ton 99,74 ton 140,98 ton percentage ECO-papier (FSC, PEFC, gerecycleerd, van restvezels) 61,27% 10,18% 2,95% aangekochte hoeveelheid inkt 362 kg 366,5 kg 542,5 kg percentage vegetale inkten 100,00% 99,18% 71,77% verbruik van stookolie 9000 liter liter 9000 liter verbruik van diesel 2141,81 liter 739,31 liter 839,45 liter verbruik van benzine 0 277,34 liter 1174,75 liter verbruik van elektriciteit kwh kwh kwh afgelegde afstand door koeriersbedrijven om drukwerk te leveren km km 7745 km CO2-voetafdruk 59 ton 55,5 ton CO2-footprint berekend met Carbon Manager volgens GHG, 66,2 ton 61,2 ton 55,9 ton met recente omzendbrief omtrent groene stroom 32 33

18 Colofon Concept, ontwerp en productie: De Duurzame Drukker Heidestraat Sint-Amands T: Foto s: Ignace Wils Contact MVO: Halina Bletek Het duurzaamheidsverslag werd gedrukt op: binnenbladzijden : Cocoon Silk 170 g kaft : Cocoon Silk 300 g Dit papier is 100% gerecycleerd en FSC-gecertificeerd. We kozen bewust voor gerecycleerd papier omdat bij de productie hiervan minder CO2 en vast afval geproduceerd wordt, minder water en energie verbruikt wordt dan bij de productie van papier uit nieuwe vezels. 34

19 36 IW COMMUNICATIONS g r a p h i c c o n s u l t a n t s