OMGAAN MET ONGEWENSTE KINDERLOOSHEID. Door Ditta van Dijk en Vivian Kraaij NLEIDING
|
|
- Sylvia Goossens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 OMGAAN MET ONGEWENSTE KINDERLOOSHEID Door Ditta van Dijk en Vivian Kraaij NLEIDING Uit psychologisch onderzoek is gebleken dat het welbevinden van onvrijwillig kinderloze vrouwen in Nederland vaak lager ligt dan het welbevinden van de Nederlandse vrouwen in het algemeen. Zo vermeldden deze vrouwen meer gevoelens van angst, depressie en vijandigheid. Voor onvrijwillig kinderloze mannen is dit ook gevonden, alleen in minder sterke mate 1. Opvallend is echter, dat sommige kinderloze mannen en vrouwen een gemiddeld en soms zelfs bovengemiddeld welbevinden rapporteren 2. Daarom is het van belang te onderzoeken welke factoren invloed hebben op het welbevinden van deze mensen om hulpprogramma s te ontwikkelen voor de mensen die moeite hebben met hun onvrijwillige kinderloosheid. Hoewel er op dit gebied al heel veel onderzoek is gedaan bij mensen die zich nog midden in vruchtbaarheidsbehandelingen bevinden, zijn er nog maar een paar onderzoeken geweest bij mensen die definitief onvrijwillig kinderloos zijn. Dit zijn mensen die alle mogelijke vruchtbaarheidsbehandelingen zonder succes hebben moeten afsluiten of mensen die eerder hebben moeten stoppen met hun behandeling omdat zij het lichamelijk, psychologisch of financieel niet meer konden opbrengen. Daarnaast is er ook nog een groep die ervoor gekozen heeft om helemaal geen medische behandelingen te ondergaan om kinderen te krijgen. Deze mensen kunnen anders reageren dan mensen die nog onder behandeling zijn en nog hoop hebben op een kind. Een groot aantal onderzoeken heeft gesuggereerd dat coping (= hoe iemand omgaat met een moeilijke situatie) een belangrijke rol speelt in het wel of niet ontwikkelen van problemen tijdens vruchtbaarheidbehandelingen 3 י 4 י 5 of wanneer men definitief ongewenst kinderloos is 6. Coping vindt plaats wanneer iemand moeite doet om te gaan met situaties (schadelijke, bedreigende of uitdagende omstandigheden) die iemand voor het gevoel boven het hoofd gaan. Er zijn verschillende manieren van coping, bijvoorbeeld jezelf de schuld geven, een positieve betekenis aan de situatie geven, steun bij anderen zoeken of proberen zo min mogelijk aan de situatie denken. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen cognitieve coping-strategieën (omgaan met de situatie in het denken) en gedragsmatige coping-strategieën (omgaan met de situatie in het gedrag). Een voorbeeld van een cognitieve strategie is om aan fijne
2 dingen te denken in plaats van aan de moeilijke situatie. Gedragsmatige strategieën zijn de strategieën waarbij iemand daadwerkelijk iets doet om met de situatie om te gaan. Een voorbeeld van een gedragsmatige strategie is om andere activiteiten te gaan ontplooien zodat men niet steeds aan de moeilijke situatie denkt. Hierbij vindt dus daadwerkelijk actie plaats. Het huidige onderzoek heeft onderzocht wat het verband is tussen gedragsmatige en cognitieve coping-strategieën aan de ene kant en positief en negatief gevoel aan de andere kant. Een speciale manier van omgaan met definitieve ongewenste kinderloosheid is doelaanpassing. Het krijgen van kinderen is voor deze mensen een belangrijk doel (geweest). Uit eerder onderzoek is gebleken dat het niet halen van persoonlijke doelen verband houdt met psychologisch leed 7 י 8 י 9 י 10. Ander onderzoek heeft gevonden dat het kunnen loslaten van oude doelen en het kunnen vinden van nieuwe doelen zorgt voor een beter welbevinden en meer kwaliteit van leven 11 י 12 י 13. Daarom wordt vermoed dat doelaanpassing ook een belangrijke rol kan spelen in het welbevinden van definitief ongewenst kinderloze mensen. Het huidige onderzoek heeft onderzocht wat de relatie is tussen doelaanpassing aan de ene kant en positieve en negatieve gevoelens aan de andere kant. Tot nu toe hebben veel onderzoeken alleen maar gekeken naar factoren die verband houden met een lager welbevinden en psychologisch leed. Onlangs heeft men echter geopperd dat men het normaal functioneren van mensen niet alleen moet bekijken en vergelijken met negatieve uitkomsten. Juist positieve uitkomsten zijn ook belangrijk 14 י 15. In dit onderzoek is besloten niet alleen kijken welke factoren zorgen voor een lager welbevinden, maar ook te kijken welke factoren voor positieve gevoelens zorgen. Kort samengevat werden in dit onderzoek de volgende vragen onderzocht. Welke cognitieve en gedragsmatige coping-strategieën zorgen juist voor een positief gevoel en welke zorgen juist voor een negatief gevoel? Wat is de relatie tussen het loslaten van doelen en het aangaan van nieuwe doelen aan de ene kant en positief en negatief gevoel aan de andere kant? RESULTATEN Om dit onderzoek uit te voeren is gezocht naar mensen die maximaal tien jaar wisten dat zij definitief ongewenst kinderloos waren. De oorzaak van de kinderloosheid kon bij de man, de vrouw of bij beiden liggen. Het was de bedoeling dat mensen geen kind geadopteerd hadden, niet probeerden een kind te adopteren en geen zorg droegen voor pleeg- of stiefkinderen. De deelnemers werden benaderd
3 via Nederlandse internetsites en een Belgische site over dit onderwerp ( en via een populair psychologisch tijdschrift op het internet ( Ook werden folders opgehangen in verschillende vestigingen van een organisatie waar groepstherapie voor ongewenst kinderloze mensen wordt aangeboden (FIOM). Daarnaast zijn deelnemers benaderd die al eerder aan een dergelijk onderzoek hadden meegewerkt en toestemming gegeven hadden om nog eens benaderd te worden. Uiteindelijk hebben 72 mensen aan dit onderzoek meegedaan. Hiervan was 69% vrouw. De meeste deelnemers hadden de Nederlandse nationaliteit en woonden ook in Nederland. Enkelen hadden de Belgische nationaliteit. Gemiddeld wisten de deelnemers 4,5 jaar dat zij definitief kinderloos zouden blijven. Het onderzoek bestond uit het anoniem invullen van thuisgestuurde vragenlijsten met meerdere onderdelen. Eerst werden er vragen gesteld over de persoon zelf (bijvoorbeeld geslacht, leeftijd, opleiding, religie) om een goed beeld te krijgen van de onderzochte groep. Hierna werden multiple choice vragen gesteld over hoe de deelnemers zich de afgelopen twee weken gevoeld hadden, hoe zij met hun kinderloosheid omgingen en hoe zij omgingen met het feit dat het doel om kinderen te krijgen niet meer bereikt kon worden. Na het uitvoeren van enkele analyses werd gevonden dat zowel enkele cognitieve coping-strategieën als een gedragsmatige coping-strategie de grootste invloed hadden op negatieve gevoelens. Hoe meer men zichzelf de schuld gaf van de kinderloosheid en hoe meer men andere activiteiten ging ontplooien om er maar niet aan te denken, hoe slechter men zich voelde. Als men echter in staat was om meer aan fijne dingen te denken in plaats van aan de kinderloosheid, voelde men zich kalmer en geruster. Voor positieve gevoelens waren enkele cognitieve coping-strategieën en het aangaan van nieuwe doelen de meest belangrijke factoren. Hoe meer men zich op fijne dingen kon richten in plaats van op de kinderloosheid en hoe makkelijker men nieuwe doelen kon vinden, des te meer voelde men zich energiek, geconcentreerd en betrokken bij dingen. Als men echter anderen meer de schuld gaf van de kinderloosheid, was men meer droevig en futloos.
4 CONCLUSIE Dit onderzoek veronderstelt dat zowel cognitieve therapie, gedragsmatige therapie en therapie gericht op doelaanpassing van belang kunnen zijn bij de ontwikkeling van hulpprogramma s voor definitief ongewenst kinderloze mensen. De gevonden cognitieve en gedragsmatige coping strategieën zouden bij de ontwikkeling van deze hulpprogramma s betrokken kunnen worden. DANKWOORD Ten slotte wil de afdeling Klinische en Gezondheidspsychologie van de Universiteit Leiden iedereen bedanken die aan dit onderzoek heeft meegewerkt. Dank gaat uit naar de verschillende websites voor het plaatsen van de oproep. Daarnaast naar alle deelnemers die voor ons de vragenlijsten hebben ingevuld. Voor sommige mensen zal dit niet altijd gemakkelijk geweest zijn omdat er af en toe zeer persoonlijke en emotionele vragen gesteld werden. Daarom wordt het zeer gewaardeerd dat zij zich hierdoor niet hebben laten weerhouden. Van Dijk, Dingenita L., Kraaij, V. (2007). Coping and goal adjustment in definitively involuntarily childless people, manuscript for Honours Research Bachelor Project, Department of Clinical and Health Psychology, Leiden University, June REFERENTIES 1 van Balen, F. & Trimbos-Kemper, T. C. M. (1993). Long-term infertile couples: A study of their well-being. J.Psychosom.Obstet.Gynecol., 14 (Special issue), van Balen, F. & Trimbos-Kemper, T. C. M. (1994). Factors influencing the well-being of long-term infertile couples. J.Psychosom.Obstet.Gynecol., 15, Litt, M. D., Tennen, H., Affleck, G., & Klock, S. (1992). Coping and cognitive factors in adaptation to in vitro fertilization failure. Journal of Behavioral Medicine, 15, Band, D. A., Edelmann, R. J., Avery, S., & Brinsden, P. R. (1998). Correlates of psychological distress in relation to male infertility. British Journal of Health Psychology, 3, Berghuis, J. P. & Stanton, A. L. (2002). Adjustment to a dyadic stressor: A longitudinal study of coping and depressive symptoms in infertile couples over an insemination attempt. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70, Lechner, L., Bolman, C., & van Dalen, A. (2006). Definite involuntary childlessness: associations between coping, social support and psychological distress. Human reproduction 7 Kuijer, R. G. & de Ridder, D. T. D. (1993). Discrepancy in illness related goals and quality of life in chronically ill patients: The role of self-efficacy. Psychology and Health, 18,
5 8 Echteld, M. A., van Elderen, T. M. T., & van der Kamp, L. J. Th. (2001). How goal disturbance, coping and chest pain relate to quality of life: A study among patients waiting for PTCA. Quality of Life Research, 10, Boersma, S. N., Maes, S., & Joekes, K. (2005). Goal disturbance in relation to anxiety, depression, and health-related quality of life after Myocardial Infarction. Quality of life research, 14, Joekes, K., Maes, S., Boersma, S. N., & van Elderen, T. M. T. (2005). Goal disturbance, coping, and psychological distress in partners of myocardial infarction patients: Taking account of the dyad. Anxiety, Stress, and Coping, 18, Wrosch, C. & Scheier, M. F. (2003a). Personality and quality of life: The importance of optimism and goal adjustment. Quality of Life Research, 12, Wrosch, C., Scheier, M. F., Miller, G. E., Schulz, R., & Carver, C. S. (2003b). Adaptive self-regulation of unattainable goals: Goal disengagement, goal reengagement, and subjective well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, Wrosch, C., Bauer, I., & Scheier, M. F. (2005). Regret and quality of life across the adult life span: The influence of disengagement and available future goals. Psychology and Aging, 20, Seligman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, Sheldon, K. M. & King, L. (2001). Why positive psychology is necessary. American Psychologist, 56,
Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing
Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieInvloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten
Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast
Nadere informatieDe Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria
De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:
Nadere informatieDe psychologische gevolgen voor beide seksen bij ongewenste kinderloosheid
De psychologische gevolgen voor beide seksen bij ongewenste kinderloosheid Universiteit van Amsterdam Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen Programmagroep Klinische Psychologie Bachelorthese
Nadere informatieSTABLE LOVE, STABLE LIFE?
STABLE LOVE, STABLE LIFE? De rol van sociale steun en acceptatie in de relatie van paren die leven met de ziekte van Ménière Oktober 2011 Auteur: Drs. Marise Kaper Master Sociale Psychologie, Rijksuniversiteit
Nadere informatieDe Invloed van Familie op
De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste
Nadere informatiehet laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en
Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens
Nadere informatieEenzaam ben je niet alleen
Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije
Nadere informatieThe relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-
Nadere informatie24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.
Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever
Nadere informatieDe rol van optimisme (en andere beschermende factoren) voor lichamelijke klachten
De rol van optimisme (en andere beschermende factoren) voor lichamelijke klachten madelon peters de overtuiging dat men over het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatieWelke Factoren hangen samen met Kwaliteit van Leven na de Kanker Behandeling?
Welke Factoren hangen samen met Kwaliteit van Leven na de Kanker Behandeling? Which Factors are associated with Quality of Life after Cancer Treatment? Mieke de Klein Naam student: A.M.C.H. de Klein Studentnummer:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieMindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht
Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,
Nadere informatieMINDFULNESS, ZELFASPECTEN EN WELZIJN 1. Bewust (wel)zijn? De mediërende rol van het zelf in de relatie tussen mindfulness en psychologisch welbevinden
MINDFULNESS, ZELFASPECTEN EN WELZIJN 1 Bewust (wel)zijn? De mediërende rol van het zelf in de relatie tussen mindfulness en psychologisch welbevinden Mindful (well)being? The mediating role of the self
Nadere informatiePraten over je ziekte met je partner: Helpt het?
Praten over je ziekte met je partner: Helpt het? Praten over je ziekte: Mariët Hagedoorn Rijksuniversiteit Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Gezondheidspsychologie mariet.hagedoorn@umcg.nl
Nadere informatieDe Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving
De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness
Nadere informatieProf. dr. A. M. T. Bosman. www.annabosman.eu. Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling
Prof. dr. A. M. T. Bosman Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van Leren en Ontwikkeling www.annabosman.eu Studievereniging Emile, RU Leiden 24-09-2009 ª Vermoedelijk een biologische eigenschap
Nadere informatiePartners van een borstkanker patient, waar blijft u? Erik van Muilekom MANP verpleegkundig specialist
Partners van een borstkanker patient, waar blijft u? Erik van Muilekom MANP verpleegkundig specialist Zorg voor de Partner Waar loopt de partner tegen aan? Hoe kun je, je partner steunen als je zelf niet
Nadere informatieDe relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten
De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,
Nadere informatieOptimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience
Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatieConceptrapportage Hiv & retrospectieve spijt
Conceptrapportage Hiv & retrospectieve spijt December 2012 Adressen: Kai Epstude Afdeling Psychologie Rijksuniversiteit Groningen Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen Email: k.epstude@rug.nl Phone:
Nadere informatieGuy Achiel Bronselaer
De associatie tussen Opvoedingsstijl, Negatief Affect en Zelfwaardering bij Adolescenten The association between Parenting Style, Negative Affect and self-esteem in Adolescents Guy Achiel Bronselaer Februari
Nadere informatieINVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren
De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:
Nadere informatieBijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI 10.1007/978-90-368-1003-6, 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 50 neem de regie over je depressie Bijlage 1 Beloopstabel
Nadere informatie6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015
6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015 Het is al weer lang geleden dat jullie iets van ons hebben gehoord en dat komt omdat er veel is gebeurd. We hebben namelijk heel veel analyses kunnen doen op
Nadere informatiePsychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes
Psychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische
Nadere informatieGENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN
S TELLEN VOOR GENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN EVEN VOORSTELLEN.. M A RIE - L OTTE VA N BEVEREN K L I N I S C H P S YCHOLOOG, D OCTORAATSSTUDENT M A RIELOTTE.VA N B EVEREN@UGENT.BE DE ADOLESCENTIE
Nadere informatieMultidisciplinaire interventie voor patiënten met systemische sclerose
Multidisciplinaire interventie voor patiënten met systemische sclerose Effect op distress, ziektecognities en coping Effect of a multidisciplinary intervention in patients with systemic sclerosis Simone
Nadere informatieDe Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.
RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede
Nadere informatieDANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1
DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit
Nadere informatieAUTISME CENTRAAL AUTISME CENTRAAL. Auti goed gevoel vragenlijst
Auti goed gevoel vragenlijst Achtergrond: De Auti goed gevoel vragenlijst is ontwikkeld naar aanleiding van een artikelenreeks in het tijdschrift Autisme Centraal over het in kaart brengen en het nastreven
Nadere informatieAutisme en geluk. Peter Vermeulen
Autisme en geluk Peter Vermeulen Outcome studies Hoe stellen volwassenen met autisme het? Review: Magiati, I., Tay, X. W., & Howlin, P. (2014). Cognitive, language, social and behavioural outcomes in adults
Nadere informatieVERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1
VERBAND VAN ACTIVITEITEN MET DEPRESSIE EN WELBEVINDEN 1 Hedonisme en Eudemonisme bij Activiteiten in Verband met Depressieve Symptomen en Welbevinden bij Ouderen in Verpleeghuizen Hedonism and Eudaimonia
Nadere informatieRouw bij mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)
Rouw bij mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) Mourning in people with chronic fatigue syndrome (CFS) Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Lisanne Fischer S1816071 Mei 2012
Nadere informatiePsychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere
Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve
Nadere informatieOnze huidige kennismaatschappij is sterk in ontwikkeling. Dit heeft als gevolg dat de veroudering van onze kennis en vaardigheden ook steeds sneller
Onze huidige kennismaatschappij is sterk in ontwikkeling. Dit heeft als gevolg dat de veroudering van onze kennis en vaardigheden ook steeds sneller gaat. Om bij te blijven met deze veranderingen in de
Nadere informatieDe Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen
De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider
Nadere informatieAcceptance and Commitment Therapy (ACT) in de oncologie
WELKOM Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in de oncologie Preventie van angst en depressie. onderdag 18 september 2014 ymposium PSST ism VLK line Seeuws en Annelies De Booser chemo angst waarom? Kanker
Nadere informatieDe Invloed van Cognitieve Stimulatie in de Vorm van Actief Leren op de Geestelijke Gezondheid van Vijftigplussers
De Invloed van Cognitieve Stimulatie in de Vorm van Actief Leren op de Geestelijke Gezondheid van Vijftigplussers The Influence of Cognitive Stimulation in the Form of Active Learning on Mental Health
Nadere informatieDepressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten
Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten Marij Zuidersma Promotoren: Peter de Jonge, Johan Ormel, Henk Jan Conradi Interdisciplinary center for psychiatric epidemiology University
Nadere informatieHeeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?
Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,
Nadere informatieDe Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit.
Running head: Desistance van Criminaliteit. 1 De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van Criminaliteit. The Influence of Personal Goals and Financial Prospects
Nadere informatieCognitive Bias Modification (CBM): "Computerspelletjes" tegen Angst, Depressie en Verslaving
Cognitive Bias Modification (CBM): "Computerspelletjes" tegen Angst, Depressie en Verslaving Mike Rinck Radboud Universiteit Nijmegen Cognitieve Vertekeningen bij Stoornissen "Cognitive Biases" Patiënten
Nadere informatieprostaatkanker die terugkeert of uitzaait Impact op kwaliteit van leven Dr Marije van der Lee
prostaatkanker die terugkeert of uitzaait Impact op kwaliteit van leven Dr Marije van der Lee 2 ele Programma Prostaatkanker: gevolgen voor patient en partner Kunnen informatiebijeenkomsten hierbij helpen?
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieEen Kind met het Syndroom van Down: Gezondheid en Stress bij de Moeder Sophie Ummels Universiteit van Amsterdam
Eindversie Bachelorthese, Sophie Ummels Een Kind met het Syndroom van Down: Gezondheid en Stress bij de Moeder Sophie Ummels Universiteit van Amsterdam Bachelorthese Eindversie Naam: Sophie Ummels Studentnummer:
Nadere informatieWat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?
De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve
Nadere informatiePsychologische verwikkelingen
Postgraduaat Heelkunde Psychologische verwikkelingen Wim Schrauwen Clinical Psychologist Postgraduaat heelkunde 16.02.2008 The succes of surgical procedure is not judged solely on morbidity/mortality,
Nadere informatie100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD
100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD ONLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE 2 100% Online CGT E-BOOMING? 3 100% Online CGT MIND THE GAP! 4 100% Online CGT EFFECTEN ONLINE
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatieWorkshop 2E: Optimisme. Elke Smeets. Madelon Peters. Faculty of Psychology and Neuroscience
Workshop 2E: Optimisme Elke Smeets Madelon Peters Optimisme: 2 benaderingen attributie stijl benadering Seligman & Peterson uitkomst verwachtingen benadering Carver & Scheier attributie stijl benadering
Nadere informatieNetwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012
Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012 Dr. Rinka van Zundert Orthopedagogiek Gezin & Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen Positieve psychologie Geluk, optimaal functioneren,
Nadere informatieKorte bijdrage Life events bij patiënten in de acute dienst van achttien RIAGG s
Korte bijdrage Life events bij patiënten in de acute dienst van achttien RIAGG s door B. van der Goot, R.A. van der Pol en V.M. Vladár Rivero Samenvatting In mei 1990 vond een onderzoek plaats naar de
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieOuderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit
1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan
Nadere informatie(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 Psychologische Inflexibiliteit bij Kinderen: Invloed op de Relatie tussen en de Samenhang met Gepest worden en (Sociale) Angst Psychological
Nadere informatieRunning head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety
Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst
Nadere informatieVoorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel
Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,
Nadere informatieMASTER SCRIPTIE GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE CEES KOSTER OPEN UNIVERSITEIT
2015 Relatie tussen Voorlichting en Gevoelens van Angst en Gepercipieerde Controle bij Mannen met Prostaatkanker: De Rol van Opleidingsniveau en Locus of Control MASTER SCRIPTIE GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE
Nadere informatieFEEL-E. Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen. HTS Report. Simon Janzen ID 4589-2 Datum 11.11.2015. Zelfrapportage
FEEL-E Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen HTS Report ID 4589-2 Datum 11.11.2015 Zelfrapportage FEEL-E Inleiding 2 / 14 INLEIDING De FEEL-E brengt de strategieën in kaart die volwassenen gebruiken
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieDutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae
Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van
Nadere informatieHomoseksueel ouder worden Charles Picavet
Homoseksueel ouder worden Charles Picavet Homoseksualiteit is in de Nederlandse samenleving steeds minder een probleem. Sinds de jaren 70 is er veel gewonnen op het terrein van gelijkberechtiging. Veel
Nadere informatieGedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran
Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Marcus Huibers, Latif Moradveisi, Fritz Renner, Modabber Arasteh & Arnoud Arntz Department of Clinical Psychological
Nadere informatieNegatief effect op: zelfbeeld, relatie, werksituatie, sociale leven
Lichamelijke klachten + Spanning, stress, onmacht, depressieve gevoelens, hoop, angst, opluchting, ontgoocheling Negatief effect op: zelfbeeld, relatie, werksituatie, sociale leven (Hammarberg et al, (2001);
Nadere informatieStress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch
Stress en Psychose 59 Noord Stress and Psychosis 59 North A.N.M. Busch Prevalentie van Subklinische Psychotische Symptomen en de Associatie Met Stress en Sekse bij Noorse Psychologie Studenten Prevalence
Nadere informatieBISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen
Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.
Nadere informatieHet belang van ziektepercepties voor zelfmanagement COPD als voorbeeld
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Het belang van ziektepercepties voor zelfmanagement COPD als voorbeeld, M. Heijmans, NIVEL, augustus 2013) worden gebruikt.
Nadere informatieHet meten van angst: verpleegkundigen aan het woord!
Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! H. Veldhuisen RN, MSc; D. Zweers RN, MSc; Prof. S. Teunissen RN PhD Diakonessenhuis Utrecht hveldhuisen@diakhuis.nl Angst Waarom meten? Zonder meten
Nadere informatieUtrecht Symptoom Dagboek Applicatie (USD app)
Utrecht Symptoom Dagboek Applicatie (USD app) Het gebruik van een ehealth applicatie voor het in kaart brengen van de symptoom last als de basis voor symptoom management in hospice zorg. Sanneke Heij,
Nadere informatieIC door de ogen van een ander
IC door de ogen van een ander Cathelijne Ziedses des Plantes 1-2-2016 Inhoud Praktische zaken afgewisseld met ervaringen Voorstellen Onderzoek op de IC Post- Intensive Care Syndroom (PICS) PICS- f Wat
Nadere informatieHartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken
1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:
Nadere informatieVormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?
Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Are Premorbid Neuroticism-related Personality Traits a
Nadere informatieDenken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten
Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking
Nadere informatieCognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety
Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Uitgave in de RGOc-reeks, nummer 12 Copyright 2006 Peter C.A.M. den Boer, Groningen Cognitive self-therapy. A contribution
Nadere informatieHet effect van obstakels op voorspellingen, inspanning en eetgedrag
Het effect van obstakels op voorspellingen, inspanning en eetgedrag Masterthesis Klinische & Gezondheidspsychologie I.F. van der Graaf Onder begeleiding van C. D. W. Vinkers 28 februari 2012 Samenvatting:
Nadere informatieSchrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD
Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke
Nadere informatieModererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal
Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between
Nadere informatieBegeleiding van HIV-patiënten
Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning
Nadere informatieZijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*
Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike
Nadere informatieZingeving en suïcide. Jessie Dezutter (PhD) KULeuven
Zingeving en suïcide Jessie Dezutter (PhD) KULeuven UP Zomerschool 2016 Zingeving en suicide Wat is betekenis zin in het leven (meaning in life)? Is betekenis in het leven belangrijk? Kan betekenis in
Nadere informatieMotivatiedeficit, onmacht of een dubbeltje op zijn kant?
Motivatiedeficit, onmacht of een dubbeltje op zijn kant? Herstel en re-integratie bij afhankelijkheid Charlotte Vanovenberghe CM KULeuven 30% Intrinsiek extrinsiek Autonomie Relationele verbondenheid
Nadere informatieSTERKER ZORGEN: EEN ONLINE CURSUS VOOR MANTELZORGERS VAN DEPRESSIEVE PATIENTEN
STERKER ZORGEN: EEN ONLINE CURSUS VOOR MANTELZORGERS VAN DEPRESSIEVE PATIENTEN TARA DONKER, LISETTE BIJKER, ANNET KLEIBOER, HELEEN RIPER, PIM CUIJPERS 2 MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR INLEIDING 20% van de
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2
179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit
Nadere informatiePartnerschap en ouderschap in donorgezinnen. Elia Wyverkens Hanna Van Parys
Partnerschap en ouderschap in donorgezinnen Elia Wyverkens Hanna Van Parys Korte voorstelling Elia Wyverkens Klinisch psycholoog-seksuoloog Verbonden als lector aan de opleiding toegepaste psychologie
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) 1 Algemene gegevens
1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) September 2009 Review: Béatrice Dijcks Invoer: Eveline van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft
Nadere informatieHet verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij
Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method
Nadere informatieKomt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? Factsheet Databank Communicatie, oktober 2007.
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? J Noordman, J van Weert, A van den Brink-Muinen, S van Dulmen, J Bensing
Nadere informatie22-10-2015. Tinnitus kwaliteit van leven en kosten. Besluitvorming. Vergoeding in Nederland. Effecten: kwaliteit van leven. Economische Evaluatie
220205 Condite, Nieuwegein, 205 Disclosure belangen spreker kwaliteit van leven en kosten Potentiële belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsering of
Nadere informatie12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis
12 e Post O.N.S. Meeting Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Screening for distress The Sixth Vital Sign Doelen De toehoorder: 1. heeft achtergrondkennis over distress en
Nadere informatieGelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn
Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Algemene informatie Dag in dag uit geconfronteerd worden met aanhoudende
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder
Nadere informatieDe Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Nadere informatieOnderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen
Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek
Nadere informatie