Opzet presentatie. Probleemstelling, vraagstelling Onderzoeksopzet Resultaten uit de casus Lessen voor professionals Aanbevelingen Discussie

Transcriptie

1

2 Opzet presentatie Probleemstelling, vraagstelling Onderzoeksopzet Resultaten uit de casus Lessen voor professionals Aanbevelingen Discussie

3 Probleemstelling Lokaal gezondheidsbeleid vraagt om duurzame samenwerking Rol gemeente en GGD Er is kennis over best practices en een casus waar kosteneffectiviteit is aangetoond: Hartslag Limburg Onduidelijk wat dit betekent voor verankering en verspreiding Stap 1: Kennis is nodig over hoe zo n breed programma verankerd kan worden

4

5

6 Healthcounseling in eerste en tweede lijn

7 Samenwerkingsstructuur in de casus: De lokale bevolking Community High risk Werkgroepen Gezond Gezondheidsadviseurs Overigen Welzijnswerk GGD Huisartsen Acad. Ziekenhuis Gemeenten Zorgverzekeraar ,

8 Vraagstelling 'Op welke manier en in welke mate kan de GGD, gegeven lokale omstandigheden en externe factoren, een omvangrijke best practice in financiële en beleidsmatige zin bestuurlijk verankerd krijgen?

9 Onderzoeksopzet Kwalitatief onderzoek Periode Doelgroep: bestuurlijke actoren Documentstudie, enquêtes en interviews Data ordening mbv WIZ-model Analyse obv tijdreeksanalyse (triangulatie) Validering

10 WIZ-model 1. Externe factoren 3. Verandermanagement 2. Locale context 0. Bestuurlijke verankering op t = Determinanten van draagvlak 5. Uitingsvormen van draagvlak: 6. Bestuurlijke verankering: op t = 2005 (naar: WIZ model, capgroep BEOZ, UM)

11 WIZ-model 1. Externe factoren a. overheidsbeleid b. opstelling financiers 3. Verandermanagement: a. leiderschap b. operationeel verandermanagement: visie, sociaal entrepreneurschap, beïnvloedingsstrategieën, netwerkontwikkeling 2. Locale context: a. regierol gemeenten b. bestaande samenwerkingsrelaties c. belangenstrijd tussen actoren d. kenmerken van bedrijfsvoering 0. Bestuurlijke verankering op t=0 a. formaliseringsgraad b. duurzaamheid c. inzet van middelen d. reikwijdte 4. Determinanten van draagvlak: a. doelstelling b. belang c. win-win d. consensus e. sense of urgency 5. Uitingsvormen van draagvlak: a. onderling vertrouwen b. tonen van betrokkenheid c. adaptatie 6. Bestuurlijke verankering: op t=n a. formaliseringsgraad b. duurzaamheid c. inzet van middelen d. reikwijdte (naar: WIZ model, capgroep BEOZ, UM; versie Juli 2007)

12 feitenbeschrijving Juli 2003: nota Maastricht aangenomen Juli 2003: algemene bezuiniging Nov. 2003: opname in basispakket GGD Dec. 2003: reddingspogingen Maart 2004: protest Eijsden en Meerssen April 2004: Margraten accoord Juli 2004: GGD moet bezuinigen

13 Resultaat bestuurlijke verankering van gezondheidsbevordering in 2005 Opgenomen in gemeentelijke nota s Budget en structuur gehalveerd Samenwerking met huisartsen gestopt Samenwerking met ziekenhuis gecontinueerd Hoe is dit te verklaren? Focus op gemeenten en GGD

14 1. Externe factoren a. overheidsbeleid b. opstelling financiers 3. Verandermanagement 2. Locale context 0. Bestuurlijke verankering op t = Determinanten van draagvlak 5. Uitingsvormen van draagvlak: 6. Bestuurlijke verankering: op t = 2005 (naar: WIZ model, capgroep BEOZ, UM)

15 Externe factoren Spanning tussen: Inhoudelijke richtlijnen voor lokale gezondheidsbevordering (WCPV, VTV) Bezuinigingen op gemeentefonds 2003 Resultaat: een belemmerend klimaat

16 1. Externe factoren 3. Verandermanagement 2. Locale context: a. bestaande samenwerkingsrelaties b. belangenstrijd tussen actoren c. kenmerken van bedrijfsvoering d. regierol gemeenten 0. Bestuurlijke verankering op t= Determinanten van draagvlak: 5. Uitingsvormen van draagvlak: 6. Bestuurlijke verankering: op t=2005 (naar: WIZ model, capgroep BEOZ, UM; versie dd. 17-jul-08)

17 Locale context Stroeve relatie GGD gemeenten Personele wisselingen Belangenstrijd op 5 thema s, o.a.: Lokaal versus regionaal Fusieproces Beeldvorming: GGD niet transparant Gebrekkige regierol door gemeenten?

18 Regierol gemeenten in de casus: Visie afstemming met onderzoek Stuurgroep niet gecontinueerd Prioriteitstelling GGD moet kiezen Interne ambtelijke regie eindigheid van projecten dubbeling in subsidies doorschuiven hete aardappel Uitzondering: Margraten Conclusie: een belemmerend klimaat

19 1. Externe factoren 3. Verandermanagement: a. leiderschap b. operationeel verandermanagement: visie, sociaal entrepreneurschap, beïnvloedingsstrategieën, netwerkontwikkeling 2. Locale context 0. Bestuurlijke verankering op t= Determinanten van draagvlak 5. Uitingsvormen van draagvlak 6. Bestuurlijke verankering: op t=2005 (naar: WIZ model, capgroep BEOZ, UM; versie dd. 17-jul-08)

20 Verandering in gemiddelde Quetelet Index bij mannen jaar 27 kg/m 2 26,5 26 regio Maastricht controle regio 25, Bron: Schuit et al, RIVM 2004 Quetelet index: (gewicht /lengte 2 ): Normaal gewicht:20-<25 Overgewicht:25-<30 Obesitas: 30

21 Verandermanagement Op operationeel niveau: veel actie (n > 80) positieve effectcijfers (april 2004)? bij timing, kwaliteit contacten Leiderschap GGD directie: opname in Basispakket geen grip op bezuinigingsproces uitblijven van benutten coalitie Bijdrage aan draagvlak: wisselend deelcasus Margraten, ziekenhuis

22 Determinanten van draagvlak 1. Externe factoren 3. Verandermanagement 2. Locale context 0. Bestuurlijke verankering op t= Determinanten van draagvlak: a. doelstelling b. belang c. win-win d. consensus e. sense of urgency 5. Uitingsvormen van draagvlak 6. Bestuurlijke verankering op t=2005

23 Draagvlak Doelstelling hoog gewaardeerd blijvend karakter : 80% Belang : discrepantie tussen bestuurders en overige actoren Consensus over regie neemt af Urgentiebesef relatief laag Resultaat: kwetsbaar draagvlak geen geld voor innovatie Hartslag toch handhaven

24 Maastricht Margraten HA ZH EF LC Regierol VM Draagvlak Verankering ± ± + - ± - + ± ± ± + - ± - +

25 Conclusie GGD kan bijdragen aan bestuurlijke verankering middels: gedegen operationeel verandermanagement leiderschap directie resultaatcijfers niet doorslaggevend Mate waarin is afhankelijk van samenspel met gemeentelijke regierol Vooral voor kwetsbare positie van gezondheidsbevordering Verankering en verspreiding is een uniek proces in elke regio, vanwege de vele B&B-factoren en T&T

26 Conclusie (2) de rol van Timing en Toeval

27 Lessen voor professionals Verankering niet overlaten aan professional Inzicht in bevorderende en belemmerende factoren is van belang Vele andere belangen in de locale context spelen mee Inzet GGD directie is cruciaal, evenals de afstemming tussen professionals en ambtenaren Prioriteit in nota pas duidelijk bij toekenning van middelen: let op ambtenaren financiën Timing t.o.v. beleidsproces gemeente Kwaliteit relaties > inhoud (?)

28 Aanbevelingen 1. Regierol: raadsbesluiten over meerjarige integrale programma s voor gezondheidsbevordering 2. Gemeentelijke rol bij innovatie subsidies 3. Ontwikkeling van procesindicatoren voor gezondheidsbevordering 4. Een onafhankelijk professioneel GGDbestuur 5. Versterking leiderschap van de GGD 6. Versterking van de positie van gezondheidsbevordering in de nieuwe wet Publieke Gezondheid 7. WIZ-model als diagnose-instrument (zie