Gezond SW Gezondheidsmanagement in perspectief

Transcriptie

1 Gezond SW Gezondheidsmanagement in perspectief De evaluatie is, in opdracht van SBCM, uitgevoerd door CAOP Research & Europa, uw partner bij arbeidsmarktvraagstukken Februari

2 2

3 Inhoudsopgave Belangrijkste bevindingen Inleiding De proeftuinen Evaluatie Leeswijzer De proeftuin van DSW-Rijswijk Doelstellingen Opzet Resultaten De proeftuin van Soweco Doelstellingen Opzet Resultaten De proeftuin van De Haeghe Groep Doelstellingen Opzet Resultaten De proeftuin van Dethon Doelstellingen Opzet Resultaten Proces evaluatie Resultaatevaluatie over alle proeftuinen heen Aftrap en Communicatie Bewegen Roken Alcoholgebruik Voeding Ontspanning Ziekteverzuim Conclusies en aanbevelingen Conclusies over de proeftuinen Aanbevelingen

4 4

5 Belangrijkste bevindingen Basis Gezondheidsmanagement is corebusiness. Formuleer (zo summier mogelijk) beleid. Zorg voor een duidelijke intentieverklaring van directie en hoger management. Sluit aan bij bestaande initiatieven. Kies uit de voorbeelden van de proeftuinen. Kies wat bij je bedrijf past. Bel voor informatie met de proeftuinen uit dit rapport. Doelstellingen en resultaten Stel vooraf gewenste en ambitieuze, maar haalbare doelen op. Zet de doelen af tegen landelijke ervaringscijfers. Koppel je acties aan de doelen. Houd vol: het is een kwestie van lange adem. Meet regelmatig de ontwikkelingen en rapporteer daarover. Houd metingen en vragenlijsten kort en simpel. Werk in groepen met voor elk individu een individuele doelstelling. Verwacht niet teveel resultaten op het gebied van roken en drinken. Draagvlakinterventies Creëer draagvlak door leidinggeven van tevoren te betrekken. Laat slim zien dat productie niet altijd voor gaat. Met groepen bewegen in werktijd geeft motivatie en positieve druk van collega s. Zorg voor momenten om resultaten te vieren. Communicatie extern Informeer het thuisfront. Informeer externe instanties over je beleid en aanpak. Communicatie intern Laat iedereen die dat wil meedoen. Beweeg de OR tot steun vanwege het belang van het welzijn van de medewerkers. Maak helder waar, wanneer en bij wie mensen (later) met hun vragen terecht kunnen. Zorg dat betrokkenheid van directie en management bij herhaling goed zichtbaar is. Informeer mensen en verwijs hen als zaken elders net zo goed of beter te krijgen zijn. Samenwerking met de provider Geef bij de provider helder aan wat je verwacht gegeven bovenstaande punten. Houd zelf de regie. Wees zakelijk. De kwaliteit van de individuele dienstverlener is zeer bepalend. De zichtbare aanwezigheid van de individuele dienstverlener bevordert laagdrempeligheid en motivatie. 5

6 6

7 1. Inleiding Veel medewerkers van de SW-bedrijven hebben een ongezonde leefstijl, ze bewegen te weinig en eten ongezond. Meer dan een derde van de SW-medewerkers heeft te maken met overgewicht. Daarnaast hebben medewerkers bijkomende gezondheidsproblemen zoals lichamelijke- en psychische klachten die een negatieve invloed hebben op de duurzame inzetbaarheid. Binnen de SW-bedrijven is de afgelopen jaren meer aandacht ontstaan voor de thema s vitaliteit en gezondheid van medewerkers. Een goed beleid gericht op deze thema s draagt bij aan een betere en duurzame inzetbaarheid van medewerkers en een toename van de productiviteit. Gezondheidsmanagement is een relatief nieuw terrein gericht op preventie en sluit goed aan bij de strategische keuze binnen SW bedrijven voor arbeidsontwikkeling en participatie. Het DPI Directie Platform Inkoop van Cedris presenteerde zomer 2009 een Staalkaart van interventies die de gezondheid van SW-medewerkers kunnen bevorderen. Om Gezondheidsmanagement een impuls te geven heeft Cedris, in het bijzonder de Commissie Inkoop, bij SBCM een subsidieaanvraag ingediend voor de financiering van proeftuinen. Aanvankelijke opzet was om via zes wetenschappelijke begeleidde Proeftuinen, het effect van deze interventies te onderzoeken. Uiteindelijk zijn er vier proeftuinen uitgevoerd onder de projectnaam Gezond SW. 1.1 De proeftuinen De proeftuinen Gezond SW richten zich op het opdoen van ervaringen met nieuwe dienstverlening in het beleidsveld Gezondheidsmanagement. Aansluitend op de verzuimdoelen van SW-bedrijven, dienen de proeftuinen inzichtelijk te maken in hoeverre de in te zetten interventies bijdragen aan het realiseren van die doelstellingen. Doelstellingen van de proeftuinen: De kwaliteit van werk en leven van medewerkers te verbeteren; Inzicht te geven in het effect van één of meer interventies gekoppeld aan de visie en het doel van het SW-bedrijf; Inzicht geven in hoe interventies een goede investering zijn in de medewerkers en het terugverdienen van de investering; Ervaringen en kennis tussen SW-bedrijven te delen via een platform, de website Gezond SW en bij afronding een symposium te organiseren waar de resultaten van de proeftuinen worden gepresenteerd; Bekendheid met innovatieve diensten en de staalkaart te vergroten. 1.2 Evaluatie Gezond en veilig werken is één van de drie beleidsterreinen van SBCM. Vanuit haar rol als A&O-fonds en als kenniscentrum voor de SW-sector, wil SBCM de uitvoering van de interventies in het kader van de proeftuinen Gezonde SW nauwgezet volgen en de effecten evalueren ten einde deze gefundeerd beschikbaar te kunnen stellen voor de hele sector. Doel van de evaluatie Het doel van de evaluatie is inzicht te verkrijgen in de ervaringen met deze interventies. Wat zijn succesfactoren gebleken en wat zijn valkuilen of knelpunten. Daarnaast is het doel inzicht te krijgen in de effecten van de interventies op het 7

8 ziekteverzuim in de SW-sector en in de omstandigheden waaronder deze effecten zijn bereikt. Op grond van de doelstellingen van de proeftuinen kunnen de effecten gesplitst worden in algemene effecten en interventie specifieke effecten. Voor de evaluatie van deze effecten worden de volgende onderzoeksvragen geformuleerd: Interventie specifieke vragen: Draagt de interventie bij aan een verbetering van kwaliteit van leven en werk van de medewerkers? In het plan van aanpak wordt gesproken over een onderzoek naar plezier in het werk middels een Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO). Is plezier in het werk de enige parameter of zijn er andere parameters denkbaar? Hoe worden die gemeten? Wordt bij ieder (deelnemend) SWbedrijf een MTO uitgevoerd? Is de relatie tussen MTO en verbetering van kwaliteit van leven en werk voldoende duidelijk? Wat is het effect van de interventie op visie en doel van het SW-bedrijf? Welke parameters worden hierbij gehanteerd? Is de inzet van de interventie een goede investering in de medewerkers en op welke manier verdient deze investering zich terug? Welke parameters worden hierbij gehanteerd? Algemene vragen Welke condities (soort verzuimbeleid, visie op arbeidsontwikkeling etc) spelen een rol bij het behalen van resultaten met interventies in het kader van gezondheidsmanagement? Wat is te zeggen over de relatie tussen de verschillende interventies en het ziekteverzuim? Zijn er andere factoren die een rol spelen? Zo ja, welke zijn dat? Leidt deze aanpak tot een meer duurzame inzetbaarheid van de medewerkers? Waaruit blijkt dat? Wat valt te zeggen over de doelmatigheid van deze aanpak? Is alles te kwantificeren? Wat is de relatie tussen de kosten en de opbrengsten? Op welke manier worden de resultaten van de interventies geborgd? Zijn de resultaten overdraagbaar naar andere SW-bedrijven? Wat is er voor de SW-medewerker zelf veranderd? Beoordeling resultaten interventies In de volgende hoofdstukken zijn de resultaten weergegeven van de interventies. Niet in alle gevallen is het mogelijk gebleken de situatie voorafgaand aan (T0) en de situatie na afloop van (T1) de interventie in kaart te brengen. In die gevallen waarin dat wel het geval is, kunnen we de uitkomsten van T0 en T1 vergelijken. Veelal gaat het hierbij om gemiddelde scores, waarvan het verschil met een t-toets voor paarsgewijze vergelijking getoetst kunnen worden op significantie (verschil berust al dan niet op toeval). Daarvoor moet de individuele data beschikbaar zijn voor het berekenen van de standaardafwijking die nodig is in de t-toets berekening. Vanwege het ontbreken van individuele scores, is hier gekozen voor de volgende methode: indien het verschil tussen T0 en T1 5% of meer is (ten opzichte van T0), beschouwen we de verandering als realistisch (groen=ten gunste; rood=ten nadele). Daar waar de scores geen gemiddelde aangeven maar percentages (aandeel mensen dat iets wel of niet doet), gaan we uit van 5%-punt verschil. Overigens dient opgemerkt te worden dat het veelal kleine aantallen deelnemers betreft en de resultaten eerder als indicatief dan als bewezen dienen te worden beschouwd. 8

9 1.3 Leeswijzer Na dit inleidende hoofdstuk, beschrijven de hoofdstukken 2 tot en met 5 de afzonderlijke proeftuinen. In hoofdstuk 6 komt de evaluatie van het proces aan de orde en de gevolgen die dit heeft voor de evaluatie van de interventies. Hoofdstuk 7 beschrijft vervolgens de resultaatevaluatie per thema. Het rapport wordt besloten met de conclusies, discussie en aanbevelingen in hoofdstuk 8. 9

10 10

11 2. De proeftuin van DSW-Rijswijk Dit plan is het resultaat van de ervaringen uit de Gezondheidsweek 2010 en de deelname aan de Proeftuin Gezond SW. De werkgroep Gezond DSW heeft zich in een aantal bijeenkomsten in de periode van juli 2010 tot maart 2011 gebogen over de keuzes die gemaakt moesten worden. Het plan van aanpak bevat een overzicht van de activiteiten voor de vijf leefstijlthema s: Bewegen Roken en Alcohol Voeding en Ontspanning (BRAVO). De werkgroep heeft een drietal uitgangspunten geformuleerd die van toepassing zijn op alle BRAVO leefstijlonderdelen. Deze uitgangspunten zijn: Dat er organisatie breed beleid wordt ontwikkeld ter ondersteuning van de activiteiten op de BRAVO gebieden (bv. bewegen en ontspanning). Dat medewerkers voor de aanvang van deelname aan een gezondheidsprogramma in de gelegenheid worden gesteld zich bewust te worden van hun persoonlijke fitheidniveau en de mogelijkheden die zij hebben in het positief beïnvloeden van hun gezondheid. Door het aanbieden van een (op de persoonlijke situatie aangepast) onderzoek worden medewerkers bewust gemaakt van de eigen capaciteiten en mogelijkheden. Bovendien kan de nulmeting gebruikt worden bij het volgen van de individuele vorderingen, en in het algemeen de effecten van deelname aan gezondheidsprogramma. Hierin is ook aandacht voor het mentale aspect. Hoe kijken de medewerkers aan tegen hun leefstijl en wat is voor hen belangrijk, wat willen ze bereiken en in welke tijd, wat zijn realistische doelen. En voorts aandacht voor de vraag of deelname van invloed is op de medewerker tevredenheid. Dat de activiteiten die vanuit de werkgroep worden georganiseerd toegankelijk zijn voor alle medewerkers. Dat wil zeggen dat de inhoud van de wijze van aanbieden moet zijn afgestemd op de mogelijkheden van onze medewerkers. Het stimuleren, begeleiden en eventueel zelfs faciliteren van medewerkers die willen bewegen is van groot belang voor het bereiken van de doelstellingen van Gezondheidsmanagement voor het individu en de organisatie. Het is van belang is om medewerkers te motiveren door de activiteiten op een aansprekende, speelse, laagdrempelige manier aan te bieden. Waar mogelijk activiteiten in groepsverband of teamverband te organiseren en eventueel een competitie of beloningselement toe te voegen, waardoor betrokkenheid van deelnemers aan de activiteit wordt vergroot. Een belangrijke vraag hierbij is dan: Welke doelgroep(en) binnen de DSW kunnen gebruik maken van het aanbod aan leefstijlprogramma s. Is het aanbod gericht op alle medewerkers én trajectdeelnemers in ons bedrijf of kunnen alleen de SW-medewerkers, beambten en ambtelijk medewerkers hieraan deelnemen. Wenselijk is dat iedereen- die in onze organisatie actief is -deel kan nemen, omdat Gezondheidsmanagement gericht is op de totale organisatie en dus niemand uitsluit iedereen doet mee!-. Bijzondere aandacht moet daarbij uitgaan naar medewerkers met (verhoogd risico) op diabetes, (morbide) obesitas en chronische gezondheidsklachten of ziekten. Het antwoord op de vraag is dat iedereen die bij de DSW werkt, gedurende de zes maanden dat het traject duurt, mee kan doen. 11

12 2.1 Doelstellingen Doel van dit project is de leefstijl en gezondheid van medewerkers in de SWbedrijven te bevorderen. Vanuit deze algemeen geformuleerde doelstellingen heeft DSW meer specifieke doelstellingen geformuleerd over te bereiken deelnemersaantallen: Drie cohorten van 70 deelnemers die met een interval van drie maanden starten met het programma. Verder heeft DSW doelstellingen geformuleerd over de cijfers die deelnemers geven voor: Welzijn Kwaliteit van leven Medewerker tevredenheid Voor bovenstaande parameters geldt de volgende doelstelling: Per cohort (deelnamegroep) is de gemiddelde waardering na afloop (T1) één punt hoger dan bij aanvang (T0). Bovendien heeft DSW een doelstelling geformuleerd voor het ziekteverzuim: Het ziekteverzuim wijkt na afloop, in positieve zin, significant af van het branchegemiddelde. Niet in de laatste plaats formuleren de deelnemers hun eigen doelstellingen in samenspraak met de health coach. Hierbij is gelet op parameters als buikomvang, Body Mass Index (BMI), bloeddruk en bloedwaarden van cholesterol en glucose. DSW heeft hiervoor een aantal subdoelstellingen geformuleerd, namelijk: 50% van de deelnemers haalt 75% van de beoogde persoonlijke doelstellingen Binnen het programma Bewegen is het percentage deelnemers dat na afloop (T1) de norm haalt (5x per week één uur) gestegen ten opzichte van het percentage dat die norm aan het begin haalt (T0) Van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met roken is na afloop 20% gestopt met roken. Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met roken is na afloop 20% minder gaan roken of wil minderen (excl. gestopten) Van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met alcohol drinken is na afloop 20% gestopt met alcohol drinken. Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met alcohol drinken is na afloop 20% minder alcohol gaan drinken of wil minderen (excl. gestopten) Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Gewichtsafname is per cohort een gemiddelde afname van 5% bereikt over een periode van 6 maanden. Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Slaapverbetering is binnen een cohort een gemiddelde verbetering bereikt van 45 minuten. Speciale aandacht gaat uit naar de communicatie. Uitgangspunt is dat alle medewerkers tijdig en voldoende worden geïnformeerd over de geplande activiteiten en de resultaten van uitgevoerde programma's. De proeftuin van DSW-Rijswijk, waarvoor gebruik is gemaakt van de diensten van provider Lifequard, was begroot op ,=. 12

13 2.2 Opzet De kick-off heeft plaatsgevonden in de vorm van een gezondheidsweek in Voor het jaar 2011 is een gezondheidsdag georganiseerd. De gezondheidsdag is bedoeld om alle medewerkers van de DSW op een leuke en inspirerende manier kennis te laten maken met een divers aanbod aan activiteiten die een gezonder, fitter en vitaler ( en dus prettiger) leven bevorderen. De algemene coördinatie is in handen van de KAM coördinator. Daarnaast heeft ieder BRAVO thema één of twee programmacoördinatoren die de voortgang van de activiteiten en de organisatie rondom de programma s binnen het thema bewaken. Afhankelijk van de schaal van de programma s uit een thema zijn er ook een of meer programmabegeleiders noodzakelijk. In totaal hebben 159 medewerkers deelgenomen aan het project. De deelnemers zijn onderverdeeld in drie groepen die op verschillende momenten na elkaar van start zijn gegaan. Groepsgrootte: Groep1 46 deelnemers, Groep2 63 deelnemers, Groep3 50 deelnemers. De volgende activiteiten zijn door DSW-Rijswijk ingezet: Algemeen o Enquête gezondheidswensen o Gezondheidsdag o Healthcheck en healthcoaching o Informatiesessie ideeën over BRAVO onderwerpen o Informatiesessie doelen o Afsluitsessie groep Bewegen o Fitness en Zumba o Bijzondere doelgroep diabetes/overgewicht o Fietsen naar het werk/fietsplan o Activiteiten in de lunchpauze Roken o Informatie stoppen met roken o Cursus stoppen met roken Alcohol o Update alcoholbeleid o Instructie werkleiding: omgaan met alcohol Voeding o Voedingsaanbod bedrijfskantine o Informatie voeding o Gratis fruit o Gratis ontbijt o Workshop voeding en gezond koken o Gezonde lunch Ontspanning o Informatie ontspanning o Workshop slaap Communicatie Medewerkers Tevredenheidsonderzoek (MTO) In onderstaande afbeelding is de planning van de verschillende activiteiten opgenomen. Daarin ontbreken de communicatie en het MTO. De communicatie is een doorlopende activiteit gedurende het gehele project. Het MTO heeft plaatsgevonden in april 2011 en september

14 Afbeelding 2.1 Activiteitenkalender DSW-Rijswijk

15 2.3 Resultaten Deze paragraaf beschrijft de resultaten aan de hand van de geformuleerde doelstellingen van de proeftuin Gezond SW bij DSW-Rijswijk. Welzijn Doelstelling : Per cohort (deelnamegroep) is de gemiddelde waardering na afloop (T1) één punt hoger dan bij aanvang (T0). Resultaat: Geen terugkoppeling Kwaliteit van leven Doelstelling : Per cohort (deelnamegroep) is de gemiddelde waardering na afloop (T1) één punt hoger dan bij aanvang (T0). Resultaat: Geen terugkoppeling Medewerker tevredenheid Doelstelling : Per cohort (deelnamegroep) is de gemiddelde waardering na afloop (T1) één punt hoger dan bij aanvang (T0). Resultaat: Zowel in 2011 als in 2012 is een medewerkertevredenheidsonderzoek uitgevoerd; Hoewel de gemiddelde tevredenheid vrijwel onveranderd was in 2012, gaf een uitsplitsing naar deelnemers / niet-deelnemers te zien dat de deelnemers aanmerkelijk meer tevreden zijn. De deelnemers scoorden op tevredenheid een vol punt hoger dan de niet-deelnemers. Hoewel over een uitsplitsing per cohort niet is terug gerapporteerd en de doelstelling van één punt hoger op T1 dan op T0 niet is gehaald (+0,8) is dit wel een hoopvol resultaat. Conclusie over medewerker tevredenheid t.o.v. van de doelstelling: Geen uitsplitsing per cohort. Score voor de deelnemende groep in totaal ligt op T1 0,8 punt hoger dan op T0. Hoewel de doelstelling niet is behaald, is dit wel een hoopvol resultaat. Ziekteverzuim Doelstelling: Het ziekteverzuim wijkt na afloop, in positieve zin, significant af van het branchegemiddelde. Resultaat: Het gemiddelde verzuimpercentage in 2011 lag voor DSW-Rijswijk op 15,7% terwijl het branchegemiddelde over diezelfde periode op 13,0% lag. In 2012 lag voor DSW-Rijswijk op 14,8%, een aanmerkelijke verbetering ten opzichte van een jaar eerder. Vergelijking op brancheniveau is nog niet mogelijk omdat de branchecijfers over 2012 nog niet bekend zijn. Persoonlijke doelstellingen Doelstelling: 50% van de deelnemers haalt 75% van de beoogde persoonlijke doelstellingen Resultaat: In groep1 heeft 64% van de deelnemers de persoonlijke doelen behaald. In groep2 heeft 78% van de deelnemers de persoonlijke doelen behaald en in groep3 heeft 72% van de deelnemers de persoonlijke doelstellingen behaald. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de scores op de verschillende categorieën leefstijl. 15

16 Tabel 2.1 Scores Leefstijl op T0 en T1 uitgesplitst naar groep Groep 1 Groep 2 Groep 3 Categorie Norm T0 T1 T0 T1 T0 T1 Bewegen (keer per week) 7 3,8 5,5 6,1 6,6 5,54 6,91 Fitness (keer per week) 2 0,6 1,2 0,92 1,44 0,33 0,63 Ontbijtgebruik (%) Fruit (stuks per dag) 2 0,85 1,22 1 1,75 1 1,75 Groente (lepels per dag) 4 1,3 1,5 1,3 1,5 0,86 1,79 Koffie (kopjes per dag) max. 4 4,2 3,7 4,5 3,5 4 2 Frisdrank (liter per dag) max. 0,25 0,55 0,45 0,58 0,38 0,73 0,35 Water (liter per dag) 1,5 0,43 0,64 0,45 0,95 0,48 0,95 Slaap (uren per nacht) 7,5-8 6,9-6,9 7 6,3 7 Ontspanning (cijfer 0-10) 7 5,9-5,8 6,7 5,6 6,8 Energie (cijfer 0-10) 7 6,1-5,6 6,9 5,7 6,7 Persoonlijke doelen bereikt (%) 50/75 64/100 78/100 72/100 Persoonlijke doelen (%) 50/75 = 50% van de deelnemers behaalt 75% van de persoonlijke doelen Conclusie over leefstijl t.o.v. van de doelstelling: De doelstelling van 50% van de deelnemers realiseert 75% van de persoonlijke doelstellingen is ruimschoots behaald. Relativerende opmerkingen: mogelijk zijn de doelen te laag gesteld hoewel op de meeste onderdelen flinke verbeteringen zijn te zien, zijn de meeste resultaten (nog) niet op het normniveau De resultaten zijn natuurlijk wel hoopgevend Naast de leefstijlscores is door de healthcoach ook gekeken naar gezondheidsparameters. In de voortgangsrapportage worden de volgende parameters genoemd: Bloeddruk BMI Bloedsuiker Cholesterol Gewicht Doelstellingen zijn niet vermeld, maar het persoonlijk streven zal zijn overwaarden terug te brengen tot de norm. Resultaat: Op onderdelen zijn er zeker successen geboekt wanneer we kijken naar de gemiddelde groepsscores op de verschillende parameters. In de groepen 1 en 3 zijn echter ook verslechteringen vast te stellen in de bloedsuikerwaarde. Tabel 2.2 geeft een overzicht van de T0 en T1 score op de parameters, waarin de BMI ontbreekt. 16

17 Tabel 2.2 Scores Gezondheidsparameters op T0 en T1 uitgesplitst naar groep Groep 1 Groep 2 Groep 3 Categorie Norm T0 T1 T0 T1 T0 T1 Gewicht 91,8 91,2 89,7 89,3 84,9 82,1 Buikomvang Systolische bloeddruk Diastolische bloeddruk Rust hartslag ,8 74,2 72,2 71, ,5 Glucose 4-8 6,55 6,88 7,01 6,81 5,93 6,08 Cholesterol (totaal) <6,2 5,17 4,97 6,4 5,18 5,55 5,06 Overgewicht Doelstelling: van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Gewichtsafname is per cohort een gemiddelde afname van 5% bereikt over een periode van 6 maanden. Resultaat: het gemiddelde gewicht van de deelnemers in de drie groepen bedroeg op T0 88,8 kg en op T1 87,5 kg, een afname van 1,5%. Uitgesplitst naar de drie groepen is de gemiddelde gewichtsafname in groep 3 het grootst met 3,3%. Conclusie over overgewicht t.o.v. van de doelstelling: De doelstelling zoals hierboven geformuleerd is niet behaald. Bewegen Doelstelling: het percentage deelnemers dat na afloop (T1) de norm haalt (5x per week één uur) gestegen ten opzichte van het percentage dat die norm aan het begin haalt (T0) Resultaat: Het gemiddeld aantal keer dat werd bewogen volgens de norm, lag bij T0 op 5,15. Op T1 is dit toegenomen tot 6,34 een stijging van 23%. Resultaat fitheid: Het gemiddeld aantal keer dat meer intensief werd bewogen (volgens de fitnorm), lag bij T0 op 0,62 en bij T1 op 1,09 een stijging van 76%. Conclusie over bewegen t.o.v. van de doelstelling: De doelstelling zoals hierboven geformuleerd kan niet worden achterhaald vanwege een andere resultaatterugkoppeling. Vanwege de hoopgevende positieve resultaten op bewegen en fitheid (T1 t.o.v. T0) mogen we concluderen dat de doelstelling is behaald. Roken Doelstellingen: Van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met roken is na afloop 20% gestopt met roken. Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met roken is na afloop 20% minder gaan roken of wil minderen (excl. gestopten) Resultaat: Uit gesprekken met de healthcoach blijkt dat het onderwerp moeilijk bespreekbaar is met de deelnemers. Er is wel voorlichting, maar geen cursus Stoppen met roken gegeven. Er zijn wel maatregelen genomen die het roken moeten ontmoedigen (bijv. geen extra rookpauzes). Conclusie over roken t.o.v. van de doelstelling: De doelstellingen zoals hierboven geformuleerd zijn niet behaald. 17

18 Alcohol Doelstellingen: Van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met alcohol drinken is na afloop 20% gestopt met alcohol drinken. Van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Stoppen met alcohol drinken is na afloop 20% minder alcohol gaan drinken of wil minderen (excl. gestopten) Resultaat: naast voorlichting in algemene zin en aan het kader in het bijzonder, is er geen interventie opgezet in het kader van Stoppen met alcohol drinken. In de lifestyle vragenlijst is een vraag opgenomen over het alcoholgebruik. Er is echter geen rapportage over de uitkomst van die vraag. In de terugkoppeling van dit onderwerp staat vermeld: De echte probleemdrinker wordt nauwelijks gevonden. Het bedrijf heeft aanvullende maatregelen genomen op het vigerende alcoholbeleid door ook op feestelijke bijeenkomsten (recepties e.d.) geen alcoholhoudende dranken meer te serveren. Conclusie over alcohol t.o.v. van de doelstelling: De doelstellingen zoals hierboven geformuleerd zijn niet behaald. Ontspanning Doelstelling: van het aantal mensen dat zich aanmeldt voor het programma Slaapverbetering is binnen een cohort een gemiddelde verbetering bereikt van 45 minuten. Resultaat: de resultaten van groep 1 zijn niet gemeten. Groep 2 laat een verbetering zien 0,1 uur per nacht (6 min.) hetgeen verwaarloosbaar is als resultaat. Groep 3 laat een beter resultaat zien met een gemiddelde slaapduur verlenging van 42 min per nacht. Overall is de gemiddelde verbetering van de slaapduur 18 min per nacht. Conclusie over ontspanning t.o.v. de doelstelling: De doelstelling zoals hierboven geformuleerd is niet behaald. Financieel resultaat De kosten van het gehele project zijn vooraf geschat op In werkelijkheid is dit met 4,5% overschreden. Relativerende opmerkingen bij de resultaatevaluaties van DSW-Rijswijk Uit bovenstaande conclusies zou gemakkelijk een eindconclusie getrokken kunnen worden dat de proeftuin bij DSW-Rijswijk een mislukking is. Niets is echter minder waar en een dergelijke eindconclusie zou geen recht doen aan de praktijk. DSW-Rijswijk heeft zichzelf bijzonder ambitieuze doelen gesteld. Het feit dat veel van deze doelen niet gehaald zijn, wil echter niet zeggen dat de proeftuin een mislukking is. Het tegendeel is eerder waar: de proeftuin bij DSW-Rijswijk heeft laten zien dat gedragsverandering mogelijk is!! Uit gesprekken met deelnemers aan de proeftuinen is gebleken dat op persoonlijk niveau veel deelnemers hun persoonlijke doelstellingen hebben behaald. Dit gegeven leidt ertoe te mogen concluderen dat op persoonlijk niveau de proeftuin een uitermate groot succes is geweest en dat is uiteindelijk toch de belangrijkste doelstelling: het teweegbrengen van gedragsverandering met betrekking tot persoonlijke Gezondheidsmanagement. De ambitieuze doelstellingen van het projectteam hebben heel veel stof tot nadenken gegeven en dat is, vanuit de optiek van proeftuin, ook een winstpunt. Bovendien tonen deze ambitieuze doelstellingen aan dat DSW-Rijswijk met zeer veel enthousiasme aan deze proeftuin heeft gewerkt, met als resultaat dat nu nog steeds veel medewerkers enthousiast werken aan hun persoonlijke doelen. 18

19 3. De proeftuin van Soweco Van ieder deelnemend SW-bedrijf wordt gevraagd om een provider te selecteren waarmee een plan van aanpak wordt opgesteld. Soweco heeft de provider Bewegen Werkt geselecteerd om het Gezondheidsmanagement concreet in te vullen. Een budget van ,00 is beschikbaar. Voor aanvullend budget zal zorgverzekeraar Menzis worden betrokken. 3.1 Doelstellingen Doelstellingen van deze proeftuin zijn:. Gezondere leefstijl (m.n. meer bewegen) Hiervoor is een nulmeting geweest waaruit bleek dat 79% van de medewerkers een overgewicht heeft en 30% een verhoogde bloeddruk. Verder bleek dat een derde van de Soweco-medewerkers rookt, waarvan bijna 40% meer dan 20 sigaretten per dag en dat ruim de helft van de medewerkers alcohol drinkt, waarvan ruim een kwart meer dan 10 glazen alcohol per week drinkt. Doelstelling is een betere score hierop. Meer betrokkenheid Deelname aan de activiteiten geeft een indruk van de betrokkenheid. Een procesdoel is 1250 deelnemers te halen bij 15 acties. Bij alle activiteiten wordt geregistreerd hoeveel medewerkers participeren. Toename werkplezier en tevredenheid In 2009 is een MTO uitgevoerd onder 1200 mensen waarbij het gemiddelde uitkwam op 7,6. Doelstelling is een vergelijkbare of hogere score op onderdelen van de vragenlijst, namelijk die vragen die in relatie staan tot het project Gezond en Wel. Lager (ziekte-) verzuim In 2010 bedroeg het ziekteverzuim bij Soweco 20% volgens de eigen registratie. Doelstelling is begin 2012 een lager verzuimpercentage te registreren. Doelstelling voor langere termijn is gezet op een verzuimpercentage van 14%. 3.2 Opzet De invulling van Gezondheidsmanagement bestaat uit een traject integraal Gezondheidsmanagement. Binnen dit traject wordt gebruik gemaakt van de 7 stappen methodiek een bewezen effectief instrument om projecten op het gebied van integraal Gezondheidsmanagement op te zetten. In onderstaande tabel zijn de zeven stappen schematisch opgenomen. 19

20 Tabel 3.1 Stappenplan Integraal Gezondheidsmanagement Soweco Begeleiding volgens 7-stappen methodiek Fasen Activiteiten Tijdpad Procesbegeleiding provider Stap 1 Waarom aandacht voor gezondheidsmanagement - commitment management - akkoord startnotitie sept 10 1 dagdelen Stap 2 Hoe pak je het aan? - samenstellen projectgroep - introductie projectleider - eerste bijeenkomst - communicatieplan opstellen - projectplan uitwerken okt 10 1 dagdelen Stap 3 Vaststellen van de behoeftes en wensen - wensen en behoeften in beeld okt 10 2 dagdelen Stap 4 Wat moet er gebeuren? Stap 5 Start van de activiteiten Stap 6 Zijn de doelen bereikt? Stap 7 Het vasthouden van de aandacht. verankeren - prioriteiten stellen - opstellen plan van aanpak - start activiteiten binnen plan van Aanpak - evaluatie activiteiten (deelname, tevredenheid en effect) - verbeteringen invoeren - klankbordgroepbijeenkomst nov- dec 10 jan-2011 okt 2011 nov-dec dagdelen 4 dagdelen 1 dagdelen 1 dagdelen Uitgangspunten voor het plan van aanpak zijn: 1. Met het programma gezondheidsmanagement worden alle medewerkers bereikt binnen de SOWECO NV (SW / Soflex / ambtelijk). Het motto is dan ook iedereen doet mee!. 2. De volgende doelen - gezondere leefstijl (m.n. meer bewegen) - meer betrokkenheid - toename werkplezier en tevredenheid - lager (ziekte-) verzuim 3. Binnen het plan van aanpak zullen in totaal 15 activiteiten worden beschreven, waarvan 3 activiteiten tijdens de Kerstmarkt 2010 (de kick off voor gezondheidsmanagement). 4. De activiteiten zullen door de projectgroep worden gecoördineerd. Voor overleg en coördinatie zal tijd beschikbaar worden gesteld. 20

21 De algehele coördinatie is in handen van de HR-manager. Daarnaast heeft ieder BRAVO thema twee of drie coördinatoren die de voortgang van de activiteiten en de organisatie rondom de activiteiten binnen het thema bewaken. Uitvoering Plan van aanpak activiteiten Soweco heeft een start gemaakt met het traject in het najaar 2010 met een kick off Gezondheidsmanagement op 15 december De overige activiteiten en hun tijdstip van uitvoering staan beschreven in onderstaande tabel. Tabel 3.2 Activiteitenplanning 2011 ACTIVITEITENKALENDER 2011 deelnrs dec jan feb maa apr mei jun jul aug sept okt nov dec Overlegmomenten (vaste dag) HEALTH CHECK 1. kick off Kerstmarkt incl. fittest 72 15/12 2. herhaling fittest 100 XXX BEWEGEN 3. fitness XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX 4. fietsplan / fietsspecial* 60 XXX 5. lunchwandelen* 60 XXX ROKEN 6. voorlichting over rookbeleid* 40 XXX XXX 7. rookvrije dagen 8. cursus stoppen met roken 40 XXX XXX ALCOHOL 9. alcoholvrije recepties / alcoholbeleid* XXX VOEDING 10. gratis gezonde snack* 500 XXX 11. stickeren producten* XXX 12. gezond ontbijt 100 XXX 13. vetvrije dagen in de kantine* XXX 14. Kookworkshop* 30 XXX 15. promotie via de kok / Sonjaweco 40 XXX ONTSPANNING 16. spelletjes dag 150 XXX 17. actief ontspannen op de werkplek* 60 XXX * Activiteiten die met een asterisk zijn aangegeven hebben prioriteit Procesbegeleiding (12 dagdelen) Communicatiemiddelen Totaal: 1252 Voor iedere activiteit wordt een activiteitenblad uitgewerkt waarin doelstelling, beschikbaar budget, contactpersonen, doelgroepen (voor wie?) en de belangrijke data worden weergegeven. Daarnaast worden benodigde hulpmiddelen (materialen, werknemers en ruimte en locatie) in kaart gebracht. De coördinatoren zorgen voor de uitwerking van het activiteitenblad en zorgen voor terugkoppeling naar de projectleider. 3.3 Resultaten Deze paragraaf beschrijft de resultaten aan de hand van de geformuleerde doelstellingen van de proeftuin Gezond SW bij Soweco. 21

22 Gezondere leefstijl (m.n. meer bewegen) Doelstelling: Verbetering van de Wellpointsscores bij T1 ten opzichte van T0. Resultaat: Hiervoor is een nulmeting (T0) geweest waaruit bleek dat: 79% van de medewerkers een overgewicht heeft 2,7% een ondergewicht heeft 44,6% niet voldoet aan de beweegnorm 78,4% niet voldoet aan de Fitnorm 30% een verhoogde bloeddruk heeft 47,7% een ongezonde voeding keuze heeft 95,8% een te hoog vetpercentage heeft Ruim twee derde ernstige gezondheidsrisico s loopt door te grote buikomvang 40% over een matig tot slechte conditie beschikt Er heeft geen vervolgmeting (T1) plaatsgevonden. Naast de Wellpoints is een vragenlijst afgenomen. De antwoorden op T0 en T1 staan in onderstaande tabel. Tabel 3.3 Leefstijlvragen op T0 en T1 bij Soweco VRAGEN T0 (n=156) T1 (n=282) Ja Ja Eet u fruit of drinkt u vruchtensap meer dan 5 dagen per week? 72% 77% Eet u groenten meer dan 5 keer per week? 83% 83% Drinkt u alcoholische drank? 56% 49% Zo ja, drinkt u meer dan 10 glazen per week? 26% 26% Rookt u? 32% 32% Zo ja, rookt u meer dan 20 sigaretten per dag? 38% 35% Komt u toe aan voldoende slaap? 81% 82% Beweegt of sport u in uw vrije tijd minimaal 30 minuten per dag? 69% 67% Ook is een aanvullende vragenlijst afgenomen op T1. Naast enkele vragen over de waardering van diverse activiteiten, zijn er vragen opgenomen over leefstijlveranderingen in het voorliggende jaar. Tabel 3.4 Aanvullende waardering en leefstijlvragen op T1 bij Soweco Onderstaande is alleen op T1 afgenomen Heb je meegedaan met Gezond en Wel activiteiten? 56% Als je mee hebt gedaan, wat vond je er dan van? Lunchwandelen 80% 9% 11% Lunchfietsen 57% 17% 32% Werkfruit 86% 10% 4% Fitness 53% 10% 37% Ja Ben je in het afgelopen jaar meer gaan bewegen? (n=278) 63% Ben je in het afgelopen jaar definitief gestopt met roken? (n=58) 60% Indien nee: Heb je in het afgelopen jaar 1 of meerdere pogingen gedaan om te stoppen met roken? (n=15) 47% Ben je het afgelopen jaar gezonder gaan eten? (n=278) 75% Vind je dat je het afgelopen jaar gezonder bent gaan leven? (n=273) 74% Ja 22

23 Conclusies Leefstijl t.o.v. de doelstelling Afgaande op de resultaten in tabel 3.1 en 3.2 zou men kunnen concluderen dat: Meer mensen 5x per week fruit zijn gaan eten of vruchtensap zijn gaan drinken Minder mensen alcoholische dranken nuttigen Een substantieel aantal mensen meer is gaan bewegen, gestopt is met roken of pogingen daartoe ondernomen hebben, gezonder zijn gaan eten en meer in het algemeen, gezonder zijn gaan leven. Vanuit dat oogpunt kunnen we concluderen dat de doelstelling is behaald. Toch zijn er wel de enkele relativerende opmerkingen te plaatsen bij deze resultaten. De uitkomsten van de vragenlijst op T0 zijn, voorzichtig uitgedrukt, niet congruent met de resultaten van de Wellpoint metingen. De kans op sociale wenselijke antwoorden is in een self-report aanmerkelijk hoger dan in andersoortige metingen (bv over de groep als geheel) Meer betrokkenheid Doelstelling is: 1250 medewerkers laten deelnemen aan de activiteiten. Resultaat: Wellpoints/kickoff: deelname 72 medewerkers Gezondheidsvragenlijst/kickoff: deelname 156 medewerkers Gezondheidsvragenlijst/slot: deelname 282 medewerkers Bewegen/Lunchwandelen: deelname 650 medewerkers Bewegen/Fietsplan en lunchfietsen: deelname 75 medewerkers Bewegen/fitness: deelname = 110 medewerkers Stoppen met roken/rookvrije dag: deelname onbekend Alcohol/alcohol vrije recepties/alcoholbeleid: training van 130 leidinggevenden Voeding/werkfruit: deelname 1500 medewerkers Voeding/gezond ontbijt: geen deelname Conclusie betrokkenheid t.o.v. de doelstelling De doelstelling is ruimschoots behaald. Toename werkplezier en tevredenheid In 2009 is een MTO uitgevoerd (T0) onder 1200 mensen waarbij het gemiddelde uitkwam op 7,6. Doelstelling is een vergelijkbare of hogere score. Resultaat: Er heeft geen vervolgmeting (T1) plaatsgevonden. Aan het eind van het project (T1) is een aanvullende vragenlijst afgenomen van vier vragen waarin ook een vraag is opgenomen die in het MTO worden gesteld, namelijk: Ik ga met plezier naar mijn werk. Onderstaande tabel toont de resultaten. Tabel 3.5 Aanvullende vragen over het werken bij Soweco ja meestal wel vaak niet nee Ik ben tevreden over de kantine (n=273) 53% 33% 7% 7% Ik kan mij ontspannen na mijn werk (n=274) 67% 23% 5% 5% Ik ga met plezier naar mijn werk (n=280) 74% 23% 1% 1% Ik voel me betrokken bij SOWECO (n=279) 68% 22% 5% 5% 23

24 Uiteraard kan deze korte vragenlijst niet gezien worden als een vervanging van het MTO, maar bieden de resultaten wel inzicht in de beleving van de respondenten. De groep is beperkt en kan dan ook niet gezien worden als representatief voor alle medewerkers. Echter, de positieve resultaten uit deze tabel kunnen een indicatie zijn voor de tevredenheid bij Soweco, hetgeen de aanname dat het MTO geen lagere score zou geven indien die afgenomen zou zijn, ondersteund. Conclusie werkplezier en tevredenheid t.o.v. de doelstelling Met een slag om de arm is de doelstelling behaald. Lager (ziekte-) verzuim In 2010 bedroeg het ziekteverzuim bij Soweco 20% volgens de eigen registratie. Doelstelling is begin 2012 een lager verzuimpercentage te registreren. Doelstelling voor langere termijn is gezet op een verzuimpercentage van 14%. Resultaat: In januari 2012 lag het verzuimpercentage net onder de 15%. Conclusie verzuimpercentage t.o.v. de doelstelling De doelstelling is behaald Relativerende opmerking Een causaal verband tussen het project Gezond SW en de gerealiseerde verlaging van het verzuimpercentage is niet aantoonbaar. Los van het project zijn er (tussentijds) andere maatregelen genomen bij Soweco die er (mede) toe geleid kunnen hebben dat het verzuimpercentage is afgenomen Financieel resultaat Met een eindbedrag van ,= is Soweco ruim onder de begroting gebleven. Ruim een kwart van de begrote kosten zijn niet gerealiseerd. Relativerende opmerkingen bij de resultaatevaluaties van Soweco Ook bij Soweco was het enthousiasme merkbaar, in ieder geval bij de coördinatoren van deze proeftuin. Uit bovenstaande conclusies zou gemakkelijk een eindconclusie getrokken kunnen worden dat de proeftuin bij Soweco een succes is. Er zijn echter wel wat relativerende opmerkingen te plaatsen bij deze resultaten. Zo is het ambitieniveau qua doelstellingen aanmerkelijk lager dan bij bijvoorbeeld DSW- Rijswijk. Ook het feit dat Soweco geen eindmeting heeft uitgevoerd naar de medewerker tevredenheid terwijl de kosten voor de proeftuin nog ver onder de begroting bleven, geeft te denken. Als commentaar hierop geeft Soweco aan dat de toename van werkplezier en tevredenheid verbeterd is. Meetwaarden kennen we daar echter niet van. Ook is Soweco van mening dat de problematiek in SW land een kwade genius welke zeker tijdens de proeftuin binnen Soweco veel roet in het eten heeft gegooid. Hierdoor is de begroting naar beneden bijgesteld en kwam het MTO te vervallen. Doelstellingen kunnen nog zo SMART geformuleerd zijn, externe factoren kunnen het Realisme van het behalen van die doelstellingen verstoren. 24

25 4. De proeftuin van De Haeghe Groep Haeghe Groep (HGR) is in 2009 gestart met het ontwikkelen van een integraal gezondheidsmanagementbeleid(igm). Doel van het beleid was vorm en inhoud te geven aan interventies die vitaliteit en gezondheid van alle medewerkers bij HGR bevorderen. Doelgroep Met het IGM programma worden alle medewerkers bereikt, sw-medewerkers, beambten en ambtelijk medewerkers. Daarnaast wordt nog bekeken of ook de medewerkers die via de WWB in een leer/werktraject bij Haeghe Groep werken mee kunnen doen. Dit is wenselijk, aangezien Gezondheidsmanagement gericht is op de totale organisatie iedereen doet mee! Bijzondere aandacht zal moeten uitgaan naar: medewerkers met (verhoogd risico op) diabetes, (morbide) obesitas en chronische gezondheids klachten/ ziekten. 4.1 Doelstellingen De doelen van het IGM beleid zijn als volgt geformuleerd: Verbeteren van de betrokkenheid, inzetbaarheid, productiviteit en als gevolg daarvan betere door- en uitstroommogelijkheden van de medewerkers. Verlaging van de arbeidsuitval / (ziekte)verzuim door gezondheid en vitaliteit te bevorderen naast verzuim bestrijden. (ziekteverzuim bij de HGR was 15% in 2008) De HGR als goed werkgever, waar het prettig is te werken is te positioneren (het imago van HGR). Om deze doelen te bereiken is een brede projectgroep in het leven geroepen met vertegenwoordigers uit verschillende bedrijfsonderdelen en diverse functies. De projectgroep heeft gebruik gemaakt van de zeven stappen methodiek, een bewezen effectieve methode voor het ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsmanagementprogramma s (Wynne, R. 1992; zie ook H3 tabel 3.1). Eén van die programma s was het organiseren van een gezondheidsweek. Voor deze gezondheidsweek zijn afgeleide doelstellingen geformuleerd: Kwalitatief o Bewustwording o Inzicht in fitheid o Communicatie over activiteiten Kwantitatief o Actieve betrokkenheid van teamleiders van alle bedrijfsonderdelen o Deelname van medewerkers aan de gezondheidsweek van alle bedrijfsonderdelen o Aanbod van meerdere workshops gericht op bewustwording o Deelname van medewerkers aan de Finse wandeltest o Deelname van medewerkers aan Well Point test (Bloeddruk, Body Mass Index, vetpercentage) o Grote interesse van medewerkers voor vervolgactiviteiten binnen het gezondheidsmanagementprogramma o Communicatie over de gezondheidsweek naar alle medewerkers voorafgaand aan de gezondheidsweek 25

26 4.2 Opzet Om inzicht te krijgen in de leefstijl, wensen en behoeften is eind 2009 een leefstijlvragenlijst onder de medewerkers van de Haeghe Groep uitgezet. Deze vragenlijst (de 1-meting) bestond uit 40 vragen over leefstijl, voeding, gezondheidsbeleving, bewegingspatronen en belangstellingsgebieden. De vragenlijst is door 893 medewerkers ingevuld en leverde een schat aan informatie over de leefstijlitems: Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning/Werkstress (kortweg BRAVO). De uitkomsten van het onderzoek (der Weduwe K. 2009) zijn door de projectgroep gebruikt voor het opstellen van een plan van aanpak gezondheidsmanagement onder het motto: Gezond werk(t) beter voor iedereen Binnen het gezondheidsmanagementprogramma is gekozen voor een aantal interventies die in hun uitvoer moeten krijgen in het kader van het proeftuinprogramma gezond SW. Hieronder volgt een korte beschrijving van deze interventies. Organisatie van een Gezondheidsweek. Binnen het plan van aanpak is gekozen voor een kick off in de vorm van een gezondheidsweek voor alle medewerkers van HGR. Deze interventie die heeft plaatsgevonden van 17 t/m 20 mei 2010 zal in het kader van het de proeftuin Gezond SW in deze notitie uitvoerig worden beschreven. Voor deze interventie is een aparte werkgroep opgezet die vanaf maart 2010 met de voorbereiding is gestart. De interventie is beschreven in een draaiboek (Westerhout, E. 2009) en geëvalueerd met de werkgroep en uitvoerende organisatie (Pim Mulier). Een fitnessaanbod bij een reguliere sportschool voor ca. 120 medewerkers. Dit is een aanbod via onze personeelsvereniging en hierin kunnen medewerkers minimaal 2 x per week gaan sporten. Stoppen met roken, In december 2010 en januari 2011 zullen 2 cursussen stoppen met roken worden verzorgd. Daaraan kunnen ca. 40 medewerkers gaan deelnemen. Lunchwandelingen. Medewerkers kunnen in groepjes van 5-6 onder begeleiding in hun lunchpauze een wandeling van ca. 30 min. maken. Er zullen verschillende sportieve en educatieve routes uitgezet. Deelnemers krijgen daarvoor een lunchpakketje, een stappenteller en nordic walking stokken te leen. Aanpassing van het voedingsaanbod in de bedrijfsrestaurants van de Haeghe Groep bedrijven. De Haeghe Groep is deelnemer aan het voedingsprogramma voor SW-bedrijven Eet je Gezond. Dit project is een samenwerking tussen de Branche organisatie Cedris en de zorgverzekeraar Zilverenkruis Achmea. Het plan voor 2011 wordt momenteel uitgewerkt en zal in de tweede helft van 2011 gaan starten. Project Leefstijlcoach is een coachprogramma voor medewerkers van de Haeghe Groep met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes. Diabetes en overgewicht zijn twee actuele thema s, met name in de SW. Zilverenkruis Achmea wil dit programma graag in een proefproject bij de Haeghe Groep uitvoeren. Doel is om het effect van een dergelijk programma op de zorgvraag te zien en de gevolgen voor de zorgkosten in beeld te brengen. Dit programma zal mogelijk in de tweede helft van 2011 starten. Aan het programma kunnen tussen de 50 en 60 medewerkers deelnemen. 26

27 4.3 Resultaten Deze paragraaf beschrijft de resultaten van de verschillende interventies die zijn ingezet in het programma Gezond werk(t) beter voor iedereen bij de Haeghe Groep. Gezondheidsweek Iedere dag van de gezondheidsweek werd in drie blokken van twee uur ingedeeld, waarin telkens een andere groep van maximaal 125 deelnemers aanwezig was. Kwalitatieve doelstellingen van de Gezondheidsweek: Bewustwording Doelstelling: Resultaat: Elke groep startte op de locatie met een welkomstwoord. Opening door de directeur met een videoboodschap. Na het welkomstwoord werd een gezamenlijke warming-up op muziek gedaan (Zumba). Centrale afsluiting door HGR met toelichting op vervolg van het gezondheidsmanagement project. Afsluiting door de directeur met een videoboodschap. o Gezondheidsmarkt Het subdoel was deelnemers op een leuke manier kennis te laten maken met de mogelijkheden om gezonder, fitter en vitaler te worden of te blijven. Resultaat: Tijdens de workshops zijn gezonde leefstijl (m.n. voeding en bewegen) aan bod gekomen. Zo n 700 mensen hebben deelgenomen aan één of meerdere workshops. Conclusie over bewustwording t.o.v. van de doelstelling: De Haeghe Groep is er goed in geslaagd om een grote groep medewerkers duidelijk te maken dat gezondheid, vitaal en fit zijn belangrijk is. Niet alleen de 650 deelnemers aan de gezondheidsweek zijn bereikt maar door de communicatie rondom de gezondheidsweek in Haeghe Praet en Haeghe info is het belang van een gezonde leefstijl duidelijk in beeld gekomen. Het duidelijk worden van het belang van een gezonde leefstijl kunnen we kwalificeren als bewustwording. Hiermee is overigens niet gezegd dat dit ook daadwerkelijk leidt tot gewenste gedragsverandering. Inzicht in fitheid Doelstelling: Resultaat: de deelnemers konden vrij rondlopen op het gezondheidsplein en aan verschillende gezonde en sportieve activiteiten (zie paragraaf 4.2) deelnemen. Tevens kon men op gezette momenten deelnemen aan diverse workshops. Om deelnemers uit te dagen om aan zoveel mogelijk activiteiten mee te doen kregen zij in het begin een stempelkaart. Aan het eind werd de stempelkaart ingeleverd en kreeg men een presentje (stappenteller en een stuk fruit). o Workshop - 2km UKK Finse Wandeltest (fittest) Het subdoel was het meten van de fitheid in groepsverband van medewerkers en het individueel op de hoogte brengen van de stand van zaken betreffende 27

28 de persoonlijke situatie. Na de wandeltest werden de resultaten op groepsniveau teruggekoppeld. Resultaat: tijdens de gezondheidsweek hebben 70 mensen deelgenomen aan de UKK wandeltest Afbeelding 4.1 Resultaten UKK wandeltest op T0 Conclusie t.a.v. van de subdoelstelling: De Haeghe Groep is er goed in geslaagd om een substantiële groep medewerkers inzicht te verschaffen in hun fitheid. o Wellpoints Het subdoel was deelnemers hun bloeddruk, BMI en vetpercentage laten meten. Bij deze wellpoints stond een deskundige om de uitslagen toe te lichten. Van deze teststations is veel gebruik gemaakt. De groepsresultaten zijn uitgewerkt in een rapport. Resultaat: Op het gezondheidsplein stonden 2 wellpoints waar 700 metingen zijn uitgevoerd. De meeste deelnemers aan de gezondheidsweek hebben zich hebben laten testen en daarmee inzicht kregen in hun bloeddruk en Body Mass Index. Bloeddruk Afbeelding 4.2 Resultaten bloedrukmeting op T0 Het landelijke gemiddelde voor licht verhoogde en verhoogde bloeddruk is 34% voor de mannen en 30% voor de vrouwen (gegevens Regenboog, 2001). Geconcludeerd mag worden dat de mannelijke deelnemers slechter scoren dan het landelijk gemiddelde. De vrouwelijke deelnemers scoren gelijk aan het landelijk gemiddelde. 28

29 Body Mass Index Afbeelding 4.3 Resultaten Body Mass Index op T0 Overgewicht komt bij ongeveer 57% van de mannen voor en bij 42% van de vrouwen (RIVM, 2006). Obesitas (een BMI > 30) komt bij ongeveer 12% van de mannen en vrouwen voor. (RIVM 2006). De geteste deelnemers hebben duidelijk een minder goede score dan het landelijk gemiddelde. Vetpercentage Afbeelding 4.4 Resultaten vetpercentagemeting op T0 De normwaarden variëren afhankelijk van leeftijd en geslacht waardoor het niet mogelijk is om één absolute grens aan te geven. De uitkomst is individueel besproken met de deelnemer. Conclusie t.a.v. van de subdoelstelling: De Haeghe Groep is er goed in geslaagd om een grote groep medewerkers inzicht te verschaffen in de beoogde gezondheidsparameters. Er heeft geen effectmeting plaatsgevonden aan het eind van het project (T1) Conclusie over inzicht in fitheid t.o.v. de doelstelling: De Haeghe Groep heeft een grote groep medewerkers inzicht verschaft in hun fitheid en gezondheidsparameters. Tijdens de gezondheidsweek hebben 70 mensen deelgenomen aan de UKK wandeltest en zijn er 700 metingen verricht bij de wellpoint stations. Een grote groep medewerkers heeft inzicht gekregen in hun fitheid en gezondheidsparameters body mass index en bloeddruk. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de Haeghe Groep er goed in geslaagd is veel HGR medewerkers inzicht te geven in hun fitheid en gezondheid. 29