3 e kwartaal Ketenoverleg Digitale Televisie. Versie 18.0 december 2011

Transcriptie

1 1 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011 Ketenoverleg Digitale Televisie 3 e kwartaal 2011 Versie 18.0 december 2011

2 Ketenoverleg Digitale Televisie Versie 18.0, december 2011 Onder redactie van: Spreek buis In opdracht van: immovator Cross Media Network Postbus AC Hilversum Powered by Immovator Cross Media Expertisecentrum is mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie

3 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Inhoud 1 Over het Ketenoverleg en de Monitor Digitale TV Derde kwartaal 2011: groei in 3D- en connected tv, docking stations en streaming audio devices Vooruitgang in luidheidnormalisatie op Nederlandse markt... 13

4 4 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011

5 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Over het Ketenoverleg en de Monitor Digitale TV Voor u ligt de achttiende editie van de Monitor Digitale TV. Deze monitor verschijnt ieder kwartaal en bevat de laatste cijfers, analyses en nieuws op het gebied van digitale televisie. Onder andere geeft de Monitor inzicht in het aantal digitale tv-aansluitingen in Nederland en de mate waarin dat aantal groeit. Verder laat de Monitor zien hoe het staat met de penetratie in Nederland van apparaten als 3D- en HD-tv-toestellen, tablets, Blu-ray spelers, connected tv-toestellen etcetera. Voor dit doel wordt samengewerkt met onderzoeksbureau GfK Retail and Technology Benelux BV te Amstelveen, zie De Monitor Digitale TV is een uitgave van het Ketenoverleg Digitale TV. Het Ketenoverleg Digitale TV is een industrieplatform dat verschillende partijen uit de televisiesector bij elkaar brengt, waaronder Nederlandse Publieke Omroep, NOS en RTL Nederland, SBS, Eyeworks, United Broadcast Facilities, Ziggo, UPC, KPN, Tele2, CanalDigitaal, TNO-ICT en GfK Retail and Technology. De omschakeling naar een complete digitale televisie-infrastructuur is een belangrijk doel van het Ketenoverleg. Daartoe streeft het naar: de versnelde toename van het aantal Nederlandse huishoudens dat is aangesloten op digitale televisie, ongeacht de onderliggende infrastructuur (DVB-C, DVB-S, DVB-T, IP) verbreding van de toepassingen en diensten die via de digitale tv-infrastructuur kunnen worden geëxploiteerd verdieping van de kijkers content-ervaring door hoogwaardige beeldkwaliteit te combineren met het aanbod van context, interactiviteit en personalisering, bijvoorbeeld door kijkers in de gelegenheid te stellen informatie van Wikipedia toe te voegen aan wat ze zien of tegelijkertijd sociale media te gebruiken. garantie basiskwaliteit van (content)diensten op voldoende niveau. Niet alleen leidt de omschakeling naar een complete digitale televisie-infrastructuur tot grote kostenbesparingen omdat schaarse bandbreedte kan worden vrijgemaakt voor nieuwe digitale diensten. Ook zijn digitale diensten (waaronder hoogwaardige televisie en radio) de kern van een nieuwe reeks economische mogelijkheden voor de sector. Het Ketenoverleg Digitale TV is een initiatief van immovator Cross Media Network in het kader van het project Cross Media Expertisecentrum, dat mede mogelijk is met steun van het Europees fonds voor regionale ontwikkeling van de Europese Unie. De Monitor Digitale TV beoogt een overzicht te geven zonder de pretentie te hebben om volledig te zijn. Partijen die informatie willen toevoegen die past binnen het kader van de Monitor Digitale TV in Nederland kunnen hierover contact opnemen met immovator Cross Media Network te Hilversum, zie

6 6 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Derde kwartaal 2011: groei in 3D- en connected tv, docking stations en streaming audio devices Ook in het derde kwartaal van 2011 is het aantal digitale tv-aansluitingen gestaag gegroeid. Relatief doet vooral Ziggo het goed, gevolgd door KPN (ziet tabellen op hieronder). Het consumentenvertrouwen is nog meer afgenomen dan in de eerste zes maanden van 2011 en de inflatie is gestegen. Alleen in innovaties als 3D- en connected tv, en in docking stations en streaming audio devices zit groei. Een en ander blijkt uit cijfers van GfK Retail and Technology. Het aantal digitale tv-aansluitingen is gestegen van 79 procent in juni 2011 (Q2) naar 81 procent in september (Q3).

7 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal

8 8 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011 Minder rooskleurig Net als in de eerste twee kwartalen van 2011 gaat het Nederland in kwartaal 3 economisch gezien niet voor de wind. De inflatie is toegenomen tot 2,7 procent en het toch al geschonden vertrouwen van de consumenten is verder gedaald. Nog meer dan voorheen zijn consumenten voorzichtig met de aankoop van apparatuur. Met als gevolg dat de elektronicamarkt onder druk komt te staan en tot en met september te maken kreeg met een omzetdaling van 15 procent. Wat betreft de verkoop van televisies ziet het er ook minder rooskleurig uit. GfK Retail and Technology voorspelt in 2011 een daling van 9,2 procent in de verkoop van LCD, incl. LED-televisies ten opzichte van En ook het percentage verkochte Plasma-televisies neemt af met 21,6 ten opzichte van vorig jaar. Het totale marktvolume van televisietoestellen neemt af van 1,926 miljoen in 2010 naar 1,730 miljoen in In 2012 zet deze daling door tot 1,640 miljoen, een daling van 5 procent in volume en 8 procent in omzet ten opzichte van 2011.

9 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Behalve de economische tegenwind speelt bij de daling van het aantal tv-verkopen in 2011 ook een rol dat er geen belangrijke evenementen plaatsvinden, zoals het WK-jaar in Tevens kunnen we constateren dat de penetratie van platte televisietoestellen boven de 100 procent is komen te liggen, wat aangeeft dat gemiddeld in elk huishouden (in de woonkamer) een platte tv staat. Met name de vervangingsvraag van de consument die een tv-toestel wil hebben met de laatste nieuwtjes, zoals 3D- of connected tv, wordt belangrijk. Decembermaand GfK Retail and Technology hoopt dat de decemberfeestmaand iets goed kan maken van de tegenvallers die de elektronicamarkt te verwerken heeft gekregen. Traditioneel is dat een belangrijke maand vanwege de feestdagen. Afgelopen jaar werd ruim 9 procent van de totale CE-omzet in de laatste maand verdiend. Dit jaar verwacht GfK Retail and Technology dat de decembermaand 10 procent van de totale omzet zal innemen. Ook vindt er meer een verschuiving plaats naar online aankopen. In december 2009 betrof het omzetaandeel van online 15 procent, in dec procent en voor dit jaar verwachting we een stijging naar 21 procent. Dat de consument in economisch moeilijkere tijden er steeds vaker voor kiest om zijn vertier thuis te zoeken in plaats van in restaurants, bars, bioscopen en dergelijke kan een positieve invloed hebben.

10 10 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011 Innovatieve producten Zoals gezegd, zit er groei is de verkoop van nieuwe, innovatieve producten, zoals 3D- en connected tv. Vorig jaar werden er bijvoorbeeld D-tv s verkocht, in 2011 zullen dat er zijn, aldus GfK Retail and Technology. In 2013 heeft een vierde van de Nederlandse huishoudens een 3D-toestel in de woonkamer staan, is de verwachting. Deels wordt dat veroorzaakt doordat connectiviteit en 3D steeds meer standaard features aan het worden zijn en zien we meer diversiteit komen in verschillende beeldmaten. Hierdoor dalen de gemiddelde prijzen en wordt het voor steeds meer consumenten mogelijk om een dergelijke nieuwe tv aan te schaffen. Als gevolg hiervan neemt ook de verkoop van additionele 3D-brillen toe. Van januari tot en met september zijn in Nederland zo n D-brillen verkocht voor een gemiddelde prijs van 96,-. Het totale aantal 3D-brillen dat in 2011 zal worden verkocht, is , voor een gemiddelde prijs van 90. Bij 32 procent van de verkochte 3D-tv s worden één of meerdere 3D-brillen automatisch meeverkocht.

11 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal In de buidel tasten Ook smartphones, tablets en portable gaming devices blijven populair. In 2011 verwacht GfK dat er maar liefst 4,2 miljoen van deze apparaten verkocht zullen worden. In tegenstelling tot andere productgroepen zoals camcorders of MP3-spelers, zijn dit devices waarvoor consumenten nog wel bereid zijn flink in de buidel te tasten, mede omdat de prijzen steeds acceptabeler worden en het gebuikersgemak groot is. Door de explosieve verkoop van smartphones en tablets is de vraag naar docking stations enorm gegroeid. Ten opzichte van de eerste negen maanden in 2010 is de verkoop hiervan gestegen met 22 procent. Daarnaast zorgt de verkoop van losse elementen zoals versterkers, luidsprekers en ontvangers, voor een double digit -groei. Nieuwe functies, zoals Airplay, maken het mogelijk digitale muziek te streamen.

12 12 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011 Als gevolg van de toename in het gebruik van internet is de audiomarkt een nieuwe fase in gegaan. Streaming audio producten zijn zeer populair aan het worden en laten maand na maand een aanzienlijke groei zien. In de eerste negen maanden van 2011 zijn er maar liefst 42 procent meer streaming audio producten verkocht dan in dezelfde periode in In plaats van het (niet legaal) downloaden van muziek, gaan steeds meer consumenten over op deze nieuwe diensten zoals het streamen van audio. Ze betalen een klein bedrag voor muziek die in de cloud staat, waarmee ze vervolgens kunnen doen wat ze willen. Vanuit Amerika zien we dat deze All you can eat -abonnementen populair zijn voor videogebruik maar nu dus ook zeker voor audio. Een belangrijke eis van consumenten is steeds meer dat ze muziek op meerdere devices kunnen streamen. Dat leidt tot de nodige initiatieven, bijvoorbeeld vanuit de kabelaars, om samen te werken met streaming audio partijen of om met eigen diensten te komen. Een tweede voorbeeld is KPN, die samenwerkt met Spotify. Ook fabrikanten zoeken samenwerkingsverbanden. Veranderen Er breken volgens GfK Retail and Technology tijden aan waarin veel zal veranderen. De grote vraag is: hoe gaan de consumenten consumeren, welk platform kiezen ze en hoe toegankelijk is het allemaal. Verder is er de ontwikkeling dat vanaf volgende jaar voor connected tv in ieder geval met 1 platform gewerkt gaat worden obv html 5. Een ander belangrijk initiatief is Ultraviolet. Het internationale consortium hierachter, opgericht door vijf grote Hollywoodstudio s, bestaat inmiddels uit enkele tientallen bedrijven uit de industrie en zorgt ervoor dat de klant gekochte films en series online vanuit de cloud kan bekijken. Fysieke dvd s en Blu-rays zijn daarvoor voorzien van een code waarmee gebruikers kunnen inloggen op de site van Ultraviolet. De klant heeft de film naast fysiek dan ook digitaal beschikbaar en kan hem naar al zijn media-apparaten streamen. Zeven partijen, waaronder research instituut TNO, werken samen aan een haalbaarheids- en consumentenonderzoek naar UltraViolet. Een tweede vraag is: hoe wordt het speelveld van connected tv verder ingedeeld. Er zijn allerlei initiatieven waarvan niet duidelijk is hoe ze uit gaan pakken. Zo gaat Netflix van start in de UK. En zijn er al lange tijd geruchten over Google, dat al dan niet met Google TV komt. Of wordt het toch een kastje zoals Apple TV en Over The Top-partijen als Pathé komen steeds vaker de huiskamer binnen en zoeken samenwerkingsverbanden met fabrikanten. GfK Retail and Technology doet samen met GfK Intomart onderzoek naar het gebruik van connected devices, waaronder tv en het gebruik van Video On Demand. De resultaten van dit onderzoek komen in januari 2012 beschikbaar.

13 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Vooruitgang in luidheidnormalisatie op Nederlandse markt Met ingang van 1 september zouden alle tv-stations in Nederland zich gaan houden aan de nieuwe internationale luidheidnormen. Dat is nog niet voldoende gelukt, maar er is wel grote vooruitgang geboekt. Richard van Everdingen, consultant bij Delta Sigma Consultancy en medeverantwoordelijk voor het luidheidnormalisatieproject van immovator, hoopt dat alle omroepen zich binnen enkele maanden aan de afspraken gaan houden. Josbert van Rooijen, manager Broadcast & IT van SBS, gaat daar ook vanuit. De organisaties die zijn aangesloten bij SPOT, het marketingcentrum voor televisiereclame, hebben besloten vanaf 1 september volgens de nieuwe normen voor luidheid te werken, vertelt Van Everdingen. Dat was een forse ambitie, Nederland loopt met die datum in Europa zelfs voorop. Internationaal is het de bedoeling dat de nieuwe luidheidnormen in de loop van 2012 worden gehanteerd. SPOT wilde dat dus al dit jaar doen, een prijzenswaardig besluit. Maar kijkers zullen hebben gemerkt dat nog niet alle zenders aan de nieuwe richtlijnen voldoen. Een enkel station is het volledig gelukt, andere gedeeltelijk, maar zijn er ook bij die nog moeten gaan beginnen. Ondanks deze score is er wel een belangrijke stap in de goede richting gezet. Richard van Everdingen Foto: Richard van Everdingen

14 14 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal 2011 SBS SBS is één van de partijen die erin is geslaagd om de nieuwe richtlijn volledig te implementeren. Van Rooijen: Sinds 1 september mogen alle nieuwe commercials volgens de nieuwe normen worden aangeleverd en vanaf 1 januari 2012 is dat verplicht. Wij controleren al het materiaal en zo nodig passen we het aan. Eerlijk gezegd is er één commercial die niet aan de norm voldeed tussendoor geslipt, en eentje die expres wat zachter was hebben wij harder gemaakt, per abuis dus. Maar dat zijn incidenten, meer niet. Normen Samen met Eelco Grimm (mede-eigenaar van Grimm Audio en docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) zet Van Everdingen zich al jaren in om de luidheid op televisie te normaliseren. De verschillen tussen programma s, spots en promo s zijn veel mensen een doorn in het oog. De EBU (de koepel van publieke omroepen in Europa) en de ITU (International Telecommunication Union) hebben na jaren van onderzoek en overleg normen gepubliceerd, waaraan de luidheid moet gaan voldoen. Alle partijen die bij SPOT zijn aangesloten zouden dus vanaf 1 september alleen nog reclames en promo s uitzenden die volgens de nieuwe richtlijnen qua luidheid gelijk zijn gelegd (genormaliseerd), ongeacht of ze volgens de oude of nieuwe methode zijn gemaakt. Irritante spots die uit de luidsprekers knallen zouden daarmee verleden tijd zijn. In SPOT participeren de grote tv-organisaties die in Nederland actief zijn: Ster (de landelijke publieke omroepen), RTL Nederland, SBS Broadcasting, ORN (de regionale omroepen), Discovery Networks Benelux, FOX Channels Benelux, AT5, Disney Channels Benelux, MTV Networks Benelux, Eredivisie Live en Sport1. R128 In augustus 2010 heeft de EBU de nieuwe aanbeveling R128 gepubliceerd. De richtlijn beschrijft hoe luidheid gemeten en genormaliseerd kan worden en wordt ondersteund door documenten over luidheidmeting (EBU Tech 3341; Loudness Metering: EBU Mode metering to supplement loudness normalisation in accordance with EBU R128) en luidheidbereik (EBU Tech 3342; Loudness Range: A descriptor to supplement loudness normalisation in accordance with EBU R128). Verder heeft de EBU richtlijnen opgesteld voor de praktische implementatie en de distributie (EBU Tech 3343; Practical guidelines for Production and Implementation in accordance with EBU R 128, en EBU Tech 3344; Practical guidelines for distribution systems in accordance with EBU R 128). De ITU heeft volgens Van Everdingen een belangrijk deel van de richtlijnen van de EBU overgenomen voor de wereldwijde standaard; een bewijs dat het ontwikkelingswerk waardevol is geweest (voor meer informatie over luidheidnormalisatie:

15 Ketenoverleg Digitale Televisie - Monitor Digitale TV in Nederland derde kwartaal Overgang Van Everdingen vindt het jammer dat de realisatiedatum van SPOT niet door alle organisaties is gehaald. Mogelijk lag de lat voor de sommigen toch te hoog en kwam de door SPOT vastgelegde datum van 1 september net wat te vroeg voorbij. Voor de kijker thuis is het te hopen dat men de achterstand snel inloopt. De meest recente ontwikkelingen zijn in ieder geval hoopgevend. En er mag niet onvermeld blijven dat het forse aandeel van enkele omroepen om zich maximaal in te spannen van cruciaal belang is geweest om het hele project van de grond te krijgen. Van Rooijen is niet verrast door de problematiek. Dit is een overgangsperiode en het is geen simpel proces. Wij zijn er op tijd bij geweest om de overgang voor te bereiden en hebben er veel voor gedaan. Anderen zijn misschien later begonnen en hebben het mogelijk onderschat. Je hebt nieuwe software nodig, je moet alles meten, eventueel bijregelen, de zendlijnprocessing uitschakelen en noem maar op. Daarbij heb je te maken met materiaal uit verschillende bronnen. Er komt heel wat bij kijken. Maar ik weet zeker dat de collega s toegewijd werken om het op te lossen, want het bezorgt de consument een onprettige kijkervaring. Josbert Van Rooijen Foto: SBS/Elvin Boer Van Rooijen heeft geen twijfel over het besluit. De overstap is lastig, maar er is geen weg terug. Het levert een verbluffend resultaat op, je kunt als kijker comfortabel de commercialblokken ingaan zonder dat je naar de afstandsbediening hoeft te grijpen om het geluid bij te regelen. De makers van commercials hebben ook meer mogelijkheden om creatief met het geluid om te gaan, effecten komen veel beter tot hun recht.

16 Adressen & contactpersonen immovator Cross Media Network Postbus AC Hilversum Contact: Freek van t Ooster freek.vantooster@immovator.nl tel nr: GfK Retail and Technology Benelux BV Krijgsman DM Amstelveen Contact: Barbara Schouten barbara.schouten@gfk.com tel nr: