Energie duurder dan hardware

Transcriptie

1 onderbouwt it-beslissingen 2 3 m e i n u m m e r 3 j a a r g a n g 1 w w w. i t - e x e c u t i v e. n l Energie duurder dan hardware IN HET NIEUWS STROOM PROBLEEM IN RANDSTAD De noordelijke randstad kampt met capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnetwerk. Bedrijven moeten de komende jaren rekening houden met stroomuitval totdat het hoofdspanningsnet in 2012 vernieuwd is. p. 4 MANAGEMENT MANAGERS ALS LEEDVERMAAK Columnist Charles Groenhuijsen vermaakt zich kostelijk met de nieuwste managementtrend huilen op het werk. Huilen verrijkt. Zoek jezelf en huil, zo had hij in de Wall Street Journal gelezen. p. 15 TECHNOLOGIE BEDRIJFSSOFTWARE MICROSOFT Als Microsoft niest, wordt de rest van de industrie meestal verkouden. Nu de integratie met Office en Sharepoint klaar is, gaat het concern een nieuwe boksronde in met de titanen SAP en Oracle. p wordt een gedenkwaardig jaar. Voor het eerst zullen de energiekosten van datacenters de afschrijfkosten van apparatuur overstijgen. Louter uit efficiëntie-overwegingen is een fundamentele heroriëntatie op het energiegebruik van computersystemen nodig. Volgens Chief Technology Office Jack van Driel van IBM grenst het aan de waanzin hoe we nu met energie omspringen in datacenters. Veel servers draaien op 10 tot 20 procent van hun capaciteit, processoren die niets doen gebruiken 70 procent van hun vol vermogen en we houden de apparatuur op temperatuur door steeds meer airco s aan te rukken. Het is alsof je met een kiepauto een brief gaat posten. De toekomst is aan vloeistofkoeling, virtualisatie en systeemoverschrijdend beheer. p. 12 MENS & WERK MANAGERS VERJAGEN IT ERS Bedrijven die klagen over weglopende it ers hebben dit onheil meestal aan zichzelf te danken. Managers trekken zich weinig aan van bestaande loopbaanprogramma s. Gevolg: miskend jong talent stapt op. p. 34 IT ARBEIDSMARKT 23 juni 2007 combineer uniek bereik met Wegener dagbladen en IT Executive vraag de brochure aan via: it-sales@kluwer.nl

2 Koop er één en uw afdrukken komen voordeliger uit. Koop er twee en u bent voordeliger uit. Bij het aanschaffen van printing supplies zoekt u de balans tussen lage kosten en hoge kwaliteit. Originele HP cartridge 2-Packs bieden u beide. Omdat Originele HP cartridges gemaakt zijn volgens dezelfde hoge standaard als HP printers, weet u dat ze altijd perfect samenwerken. Wat u misschien niet weet, is dat u met HP 2-Packs ook geld bespaart. Op de lange termijn zelfs veel geld. Dus als u de balans gaat opmaken, komen niet alleen uw afdrukken er beter uit. Print meer voor uw geld met Originele HP 2-Packs. Kijk op Hewlett-Packard Development Company, L.P.

3 REDACTIONEEL Open broncode Open source begon, zoals de meeste trends in de it, zeer bescheiden. In de jaren negentig van de vorige eeuw verwierven allerlei Unixtoepassingen via deze aanpak een groter publiek. Wetenschappers wisselden compilers, handige editors en netwerkprotocollen om niet met elkaar uit. In de loop der jaren kwamen programmeurs er achter dat het delen van softwarecode in relatief korte tijd applicaties opleverde die in functioneel opzicht weinig onderdeden voor commerciële software. Vandaag de dag wordt open source als softwarebouwmethode als een ijzersterke aanpak beschouwd. Vergelijk het maar eens met de ellenlange vernieuwingscycli die traditionele softwareleveranciers soms laten zien. Dat open broncode zeer serieus moet worden genomen blijkt uit een Forrester-studie naar het gebruik van open source software in Europa en Noord-Amerika. Daarvoor werden een kleine vijfhonderd it-managers bevraagd. De overgrote meerderheid van hen meldde dat open source software een wezenlijke rol speelt in hun organisatie. De drie populairste toepassingen zijn in de applicatie infrastructuur, als serverbesturingssysteem en als programmeerhulpmiddel. De redenen waarom voor dat type toepassingen werd gekozen, waren niet zozeer de lagere prijs als wel de ondersteuning van open standaarden, het ontbreken van restricties aan het gebruik en het niet vastzitten aan de producten van een leverancier. Het voornaamste struikelblok is nog het gebrek aan kennis en ondersteuning. Daar maken de ondervraagde it-managers zich flinke zorgen om. Daar liggen dus kansen voor dienstverleners. Unisys richt bijvoorbeeld een geïntegreerde set van diensten in voor deze markt. Maar het kan ook andersom. Na enig morren van Nederlandse gemeenten zegden de grootste leveranciers in de overheidsmarkt, Centric en GetronicsPinkroccade, toe dat zij open broncode oplossingen ondersteunen. Met de verder toekomst van open broncode lijkt het wel goed te zitten. Veel it-managers gaven bijvoorbeeld aan dat zij ze bij de invulling van hun software oriented architecture een voorkeur hebben voor open source software. Wie deze ontwikkeling uit de weg gaat, prijst zich op termijn uit de markt. Sytse van der Schaaf INHOUD KORT IN HET NIEUWS 4-11 Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Trends en feiten 9 Wannahave 11 Column Dominique Deckmyn MANAGEMENT 12 Datacenters: energie nu duurder dan computerapparatuur 14 Management Kort 1 15 Column Charles Groenhuijsen 16 Steek veel energie in de business case 18 Management Kort 2 19 Column George Ataya TECHNOLOGIE Selectie cms blijft lastig 25 Column Ron Tolido 26 Microsoft gaat strijd aan met Sap en Oracle 28 Vijf regels voor tweede leven 29 Na 10 jaar eindelijk Itil Business process modeling voor beginners MENS & WERK 34 Korte berichten 35 Banencaroussel 36 Portret van een it-manager 37 Column René Diekstra ESCAPE 38 Nerdville 38 Colofon ADVERTEERDERSINDEX 01 A2 Networks 40 Capgemini 24 E-Office 02 Hewlett-Packard 08 KPN 39 Match Microsoft 32 Ordina 10 SLTN 01 Valid AANSCHUIVEN BIJ SOA RONDE TAFEL? Bent u geïnteresseerd in software oriented architecture, wilt u ervaringen daarmee delen of in discussie met leveranciers? U bent van harte welkom bij de eerste IT Executive Round Table. Meld u aan via de redactie: it-redactie@kluwer.nl. Het aantal plaatsen is beperkt. Datum: donderdag 21 juni. nr 3 23 mei

4 IN HET NIEUWS BRUSSEL:SNEL GELD VOOR GALILEO De Europese Commissie stevent af op een voorstel waarbij de EU-landen snel 2,4 miljard euro moeten betalen voor de bouw van dertig gps-satellieten. Dat bedrag komt bovenop de 1,2 miljard euro die al is uitgegeven. De snelle betaling is nodig omdat een groep bedrijven definitief heeft afgezien van hun aandeel in de bouw van de zogeheten Galileo-satellieten. De betaling zou voor Nederland omgerekend uit komen op een factuur van 96 miljoen euro. VEEL SPAARTEGOED OP INTERNET Internetsparen wint nog steeds aan populariteit. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Sta tistiek. Eind 2006 waren er 5,3 miljoen internetspaarrekeningen in Nederland. Dat zijn er 0,7 miljoen meer dan in 2005 en bijna twee keer zo veel als in 2003, meldt het CBS. APPLE WORDT GROENER In een reactie op recente kritiek heeft de ceo van Apple, Steve Jobs, een reeks groene initiatieven aangekondigd. Apple scoorde slecht op de lijst van Greenpeace en had al eerder vertegenwoordigers van milieubeweging achter zich aan. Jobs zegt in een open brief dat Apple haar leven gaat beteren. Apple staakt het gebruik van twee giftige chemicaliën en stelt een recycling-programma in. TELFORT STOPT MET EDGE KPN wil de komende maanden de laatste Telfort-abonnees naar het eigen mobiele netwerk overzetten. Klanten met een Edge-abonnement van Telfort kunnen hun abonnement zonder extra kosten omzetten naar umts van KPN. Hierdoor kunnen ze gebruikmaken van een in theorie veel snellere verbinding. Klanten beschikken vaak echter niet over een umts-toestel. Stroomtekort dreigt door groei ict De groeiende ict-sector in de noordelijke randstad veroorzaakt capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnetwerk. Hierdoor moeten bedrijven de komende vijf jaar rekening houden met stroomuitval. Nieuwe hoogspanningslijnen komen er pas na TenneT berekende dat het elektriciteitsaanbod in de noordelijke randstad de komende paar jaar tekort kan schieten. De beheerder van het landelijke elektriciteitsnet ziet de groeiende ict-sector in de regio als één van de belangrijkste veroorzakers hiervan. Het probleem zit voornamelijk in de Programmeren Rabobank naar Ordina Ordina gaat definitief een deel van het systeemontwikkelproces van de Rabobank overnemen. De overeenkomst heeft een waarde van 21 miljoen euro en een looptijd van zeven jaar. De bank besteedt zijn activiteiten op het vlak van systeemontwikkeling, -onderhoud en -testen uit. De bestu ring van het systeemontwikkelproces blijft wel in eigen handen. Eind vorig jaar ondertekenden Rabobank en Ordina al de intentieverklaring. Toen werd er nog gesproken over de overgang van tweehonderd Rabo-medewerkers naar Ordina. Nu blijken zo n 150 Rabobankmedewerkers in dienst te treden bij Ordina. De definitieve overeenkomst wijkt verder niet af van de eerdere afspraken. Zo worden de werkzaamheden mede door Cognizant uitgevoerd, een offshore-partner van Ordina in India, die als onderaannemer opereert. Piet van Schijndel, lid van de raad van bestuur van de Rabobank Groep: Continuiteit van werkgelegenheid en van dienstverlening zijn de overwegingen aanvoer van stroom. De instantie is daarom druk bezig met de aanleg van nieuwe hoogspanningslijnen. Door gemeentelijke vergunningen en inspraakprocedures verwacht TenneT dat de uitbreiding pas na 2012 operationeel is. Jelle Wils van TenneT vertelt: Natuurlijk neemt de energiebehoefte ook toe omdat er meer woningen en huishoudelijke apparaten zijn, maar vooral in de noordelijke randstad is de ict-sector echt een bepalende factor van het dreigende tekort. Om de ergste nood te lenigen zijn er volgens Wils wel wat creatieve oplossingen te vinden. Zoals het tijdelijk gebruik van oude elektriciteitslijnen vanuit de centrales op de Maasvlakte. Maar dat is geen structurele oplossing. Steeds vaker zijn ict-ondernemingen zich bewust van de toenemende kans op stroomtekorten in de randstad. Ted van Hintum, van brancheorganisatie ICT~Office: Er zijn zeker bedrijven die er bewust voor gekozen hebben om zich niet in de randstad te vestigen vanwege de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnet. Zij vestigen zich dan elders in het land, zoals nabij de Eemshaven in Groningen. (Bron: Computable) die ten grondslag liggen aan ons besluit voor uitbesteding. De komende jaren worden veel van onze huidige systemen vervangen. Ordina biedt een goed perspectief voor onze medewerkers. Ook Ronald Kasteel, ceo van Ordina, is verheugd over de samenwerking. Deze deal past uitstekend in onze strategie, waarin we een groter aandeel van onze omzet willen realiseren op basis van meerjarige contracten. De overeenkomst bevestigt ook onze positie op het gebied van outsourcing in Nederland. 4 nr 3 23 mei 2007

5 WEEKMAKERS SAP in online-software SAP is wel degelijk in staat tot innovatie, meldde SAP-voorzitter (en ex-ceo) Hasso Plattner op de Software 2007-conferentie in Silicon Valley. De nieuwe on demand -software A1S zal dat aantonen. A1S, vooralsnog een codenaam, is een nieuw softwareproduct voor kleine en middelgrote bedrijven dat volgend jaar beschikbaar zal komen. SAP wil daarmee definitief de concurrentie met het Salesforce. com-model aangaan. Plattner liet doorschemeren dat A1S drie clients krijgt, waaronder een die SAP samen met Microsoft als Office-client ontwikkelt. Een aanpasbare smart client, een browserclient en een client voor mobiele telefoons zullen de andere toegangsmiddelen zijn. Toegang tot de programmeercode zelf zal voor ontwikkelaars niet mogelijk zijn. Die kunnen aan de slag met de composite applications die op A1S en SAP s middelware NetWeaver draaien. Certificaten Linux Dell verwacht dat klanten eerder geneigd zijn Linuxsystemen af te nemen als de samenwerking met Microsoftsoftware officieel gegarandeerd is. Het computerbedrijf gaat daarom certificaten Dell Suse Linux Enterprise Server aan haar klanten verstrekken, die zij koopt van Microsoft. Zakelijke gebruikers hebben hiermee recht op ondersteuning, en krijgen daarmee - zo is de boodschap - meer zekerheid bij het beheren van een gecombineerde Linux-Windows omgeving. Deze certificaten zijn het resultaat van een veelbesproken samenwerking tussen Novell en Microsoft. Daarbij werden via een wederzijdse licentieovereenkomst alle eventuele Plattner wilde met zijn betoog aangeven dat grote softwarebedrijven wel degelijk innovatief kunnen zijn. Uit een op dezelfde conferentie gepresenteerd onderzoek van McKinsey blijkt dat veel gebruikers denken dat de grote softwarebedrijven lang niet zo snel kunnen innoveren als de kleinere. Plattner gaf later in een vraaggesprek toe dat SAP wel wat aan de late kant was met de nieuwe ontwikkelingen. Het is moeilijk van je route af te wijken als je succesvol bent. We moeten tegelijkertijd over de toekomst nadenken. De eisen die Wall Street stelt, spelen ook een rol, stelt hij. auteursrechtelijke kwesties afgedekt. Volgens Microsoft zijn in Linux zonder toestemming een fors aantal Microsoftpatenten verwerkt. Dell is de eerste hardwarefabrikant die gebruik maakt van de Microsoft-certificaten. Het bedrijf richt zich met de certificaten specifiek op klanten die nog geen Linux gebruiken. Dell heeft overigens al bestaande overeenkomsten met zowel Microsoft als Novell. HOEVEEL MS-PATENTEN SCHENDT LINUX? 107, althans volgens Microsoft-jurist Brad Smith. 42 in de kernel en 65 in de grafische schil. In andere open source programma s heeft het bedrijf ook nog een fors aantal inbreuken gevonden wat tot een totaal van 235 patentschendingen zou leiden. Patentclaims cirkelen al jaren als gieren boven de open source sector, zonder overigens dat dit tot dusver tot enige veroordeling heeft geleid. De meeste pijlen worden gericht op het belangrijkste open source product: het Linux-besturingssysteem. Daar zit potentieel het meeste geld en daarvan gaat voor gevestigde leveranciers ook de meeste dreiging uit. Eerst was er het zieltogende bedrijf SCO dat voor miljoenen aan schadeclaims uitstuurde naar IBM en andere grootheden. Het al jaren voortslepende proces over deze kwestie dreigt als een nachtkaars uit te gaan. Hetzelfde geldt trouwens voor de onderneming SCO. Microsoft - destijds op de achtergrond al betrokken bij het SCO-initiatief - heeft het stokje nu overgenomen. Maar de softwaregigant opereert in deze kwestie tot dusver voor zijn doen uitermate voorzichtig. Niemand is nog aangeklaagd. Dat komt ongetwijfeld omdat het bedrijf imagoschade vreest; de term evil empire is immers net een beetje aan het wegzakken. Bovendien wil het de eigen klantenkring - het gros daarvan heeft ook Linux-servers - niet tegen zich in het harnas jagen. Voorlopig kiest het bedrijf er daarom de dreiging boven de markt te laten hangen en gelijktijdig via wederzijdse licentieovereenkomsten zijn rechten uit te nutten. Dat is tot dusver alleen met Novell gelukt. WAT BETEKENT SAAS? binnenkort wat anders, als het aan Microsoft ligt. De softwaregigant uit Redmond is onder leiding van Ray Ozzie heel voorzichtig aan een interessante koerswijziging bezig. Wie de recente conferenties Mix 07 en de Software Conference heeft bezocht, kan zich een aardig beeld vormen van het scenario dat het concern voor ogen heeft. Microsoft werkt - zoals zo vaak vanuit een achterstandspositie - aan een platform voor internetapplicaties waarbij het langzaam maar zeker uit de gesloten Windows-wereld naar de open webwereld opschuift. Het bedrijf wil daarbij desktop, server en web integreren. Een steeds groter deel van de applicaties kan straks naar keuze geheel of gedeeltelijk lokaal draaien óf als webservice afgenomen worden. Dus niet alleen software as a service maar software én services. Het bedrijf is gelet op de ijzersterke positie op de pc-applicatiemarkt bij uitstek gepositioneerd om deze aanpak tot een succes te maken. JE KUNT ELKE KLEUR KRIJGEN zolang het maar groen is. Decennia lang kwamen de termen milieu en duurzaamheid niet voor in het vocabulaire van de it-sector, maar sinds Al Gore en Bill Clinton de VS op scherp hebben gezet, kan je door de groene bomen het bos niet meer zien. Van Big Green (vroeger Big Blue) via Cisco tot Yahoo Goes Green. Microsoft sponsort de komende Live Earth Concerts en gratis taxi s in Londen. Snel op rijdende treinen springen heeft de it-sector altijd gekund. Het grote groenwassen is begonnen. Fred van der Molen nr 3 23 mei

6 IN HET NIEUWS ATOS ORIGIN gaat niet in op een bod van financiële partijen. Dit heeft de directie besloten na een onderzoek van zijn strategische opties, waar het bedrijf eind maart mee begon. ALCATEL OP VERLIES Alcatel-Lucent, s werelds grootste producent van netwerkapparatuur, heeft in het eerste kwartaal van 2007 een operationeel verlies geleden van 244 miljoen euro tegen een bedrijfswinst van 246 miljoen euro een jaar eerder. De omzet daalde met 8 procent tot 3,88 miljard euro. Het verlies is het gevolg van herstructureringskosten, boekhoudkundige veranderingen en een gedaalde verkoop van apparatuur voor telecommunicatie. Software buiten it-afdelingen om Omdat de it-afdeling voor de business niet snel en wendbaar genoeg is om deze van de gewenste innovatieve software te voorzien, zal die it-afdeling steeds vaker gepasseerd worden. McKinsey en Sand Hill Group trekken die conclusie uit eigen onderzoek. De 475 ondervraagde it- en zakelijke managers laten doorschemeren dat de kostenremmende maatregelen die de afgelopen jaren in zwang zijn geraakt nu en in de komende jaren makkelijker omzeild kunnen worden door een beroep te doen op innovatieve softwarebenaderingen. Online software en zelfs software die met advertenties wordt gefinancierd zijn daar voorbeelden van. Opstart- en supportkosten zijn daarbij immers minimaal, dus grote investeringsdrempels hoeven niet genomen te worden. Op dit moment geeft 69 procent van de respondenten aan dat softwarebudgetten centraal worden beheerd. Maar dat is aan verandering onderhevig. 40 procent zegt dat bedrijfseenheden de komende twee jaar meer zelfstandigheid zullen krijgen in het softwarebeleid. Opvallend is ook het verschil in perceptie tussen it en business. Van de it-managers zegt 29 procent erop te vertrouwen dat de grote softwareleveranciers voldoende innovatievermogen hebben. Maar bij de algemeen managers is dat maar 15 procent. Kansen te over dus voor kleine innovatieve softwarebedrijven, denkt McKinsey. (Bron: Automatisering Gids) WINSTWAARSCHUWING GETRONICS Getronics NV heeft een winstwaarschuwing jaar uitgebracht. In een mededeling laat het bedrijf weten mogelijk dit jaar geen nettowinst te kunnen maken. Als oorzaak worden de tegenvallende resultaten in het Verenigd Koninkrijk genoemd, waar Getronics 25 miljoen moet afschrijven. Over 2006 boekte Getronics ook verlies, ter waarde van 145 miljoen euro. TRIPLE P IN VIDEO Triple P start een nieuwe dochter onderneming InBeeld NV die een online videodienst voor beveiliging en zorg aanbiedt. Via een camera, thuis of op locatie, worden beelden verstuurd naar een datacenter. De camera wordt geactiveerd als deze een beweging detecteert of op een tijdstip dat de klant bepaalt. Gebruikers kunnen de beelden vervolgens bekijken via een webbrowser of mobiele telefoon, live of opgenomen. InBeeld registreert niet alleen, maar kan ook zorgen voor een melding via sms of als een beweging wordt geconstateerd. Internetbellen drukt winst KPN Telecombedrijf KPN heeft het eerste kwartaal van dit jaar minder winst gemaakt dan het kwartaal ervoor. Dit is vooral te wijten aan tegenvallende aanmeldingen voor Internetplusbellen. KPN noteerde 313 miljoen euro winst voor de eerste drie maanden van Dit is flink lager dan deskundigen hadden verwacht. De maanden ervoor realiseerde het bedrijf nog een nettowinst van 426 miljoen euro. De dalende groei wordt voor een groot deel veroorzaakt door de afnemende interesse voor Internetplusbellen. In het eerste kwartaal groeide het aantal voip-gebruikers met 25,7 procent, terwijl in het kwartaal ervoor dat klantenbestand toenam met maar liefst 91,5 procent. Dat blijkt uit de nieuwste kwartaalcijfers die het bedrijf gisteren publiceerde. Het dalende animo voor Internetplusbellen is toe te schrijven aan de problemen die KPN al langere tijd ondervindt bij de aansluiting en het in stand houden van nieuwe voip-klanten. Bestuursvoorzitter Ad Scheepbouwer verwacht dat KPN de laatste problemen in de loop van dit kwartaal kan oplossen, waarna het aantal abonnees weer zal toenemen. 6 nr 3 23 mei 2007

7 TRENDS EN FEITEN Joost krijgt miljoenen De tv-via-internet dienst Joost, een initiatief van de oprichters van Skype en Kazaa, krijgt 45 miljoen dollar aan investeringen van in total vijf investeerders. Onder de investeerders bevinden zich de Amerikaanse omroepen CBS en Viacom. Joost biedt video via een peer-to-peer netwerk aan, een basis waarop ook de diensten Skype en Kazaa van oprichters Janus Friis en Niklas Zennstrom rusten. Bij deze techniek worden de rekenkracht en de bandbreedte van alle ontvangers bij het verzendproces betrokken, in plaats dat de inhoud rechtstreeks wordt verstuurd vanaf een centrale server naar alle ontvangers afzonderlijk. Omdat er een relatie bestaat tussen het aantal ontvangers en de kwaliteit van de uitzending, wordt het belangrijk voor Joost dat de nieuwe dienst snel populair wordt. Iets wat met Skype goed lukte. Deze telefoondienst via het internet werd in 2006 voor 2,6 miljard dollar aan ebay verkocht. Open source heeft de toekomst Veel bedrijven geven bij de realisatie van een service oriented architecture de voorkeur aan open source software. Dit blijkt uit een recent onderzoek van Forrester, dat in opdracht van Unisys onderzoek deed naar het gebruik van open source. Aangezien deze architectuur door velen als hét it-platform voor de toekomst wordt gezien, lijkt de toekomst van open source gebeiteld. De belangrijkste reden voor de voorkeur voor open source binnen soa s is dat deze software Kazaa-oprichters Niklas Zennstrom en Janus Friis zich meer aan open standaarden houdt dan gesloten software en dat het vaak al modulair van opzet is. Verder tekende Forrester op dat de bijna vijfhonderd ondervraagde it-managers vinden dat open source software legacy-systemen beter kan ontsluiten. Veel voorkomende onderdelen uit een soa-infrastructuur als webservicestransactiesystemen, de enterprise service bus en berichtenmakelaars worden nu al via open source applicaties gerealiseerd. TWIJFELS OVER OPEN SOURCE Onderzoeksbureau Forrester peilde in een onderzoek dat bedrijven open source software op dit moment serieus inzetten. Het wordt veel gebruikt voor applicatieservers, webservers en databases. Daarnaast zijn open source programmeerhulpmiddelen inmiddels populair. Hoewel steeds meer bedrijven overstappen op deze software zijn er nog wel de nodige twijfels. De beschikbaarheid van kennis is het voornaamste bezwaar. twijfels over Open source Beschikbaarheid it-diensten Veiligheid van de software Kennisgebrek in eigen organisatie Onvolwassen product Bron: Forrester WEB 2.0-TOEPASSINGEN POPULAIR Een groot deel van de kleine drieduizend topmanagers die het adviesbureau McKinsey wereldwijd ondervroeg gaven aan hun investeringen in Web 2.0-technologieën binnen hun bedrijf even hoog te houden of zelfs op te voeren. Bron: McKinsey 26% 74% NA = 79% Eur = 71% ACHT OP TIEN WEBSITES LEK Beveiligingsbedrijf Whitehat heeft honderden drukbezochte websites van onder andere banken en webwinkels onderzocht op de informatiebeveiliging. Acht websites op tien heeft een beveiligingslek. Meest voorkomende probleem zijn cross-site scripts die programmacode van vooral Web 2.0- websites uitbuit. 6% 6% 43% 57% 46% 54% 48% 52% NA = 59% Eur = 48% Nee Investeert uw bedrijf in een van deze web 2.0-toepassingen? mash-ups wikis rss peer-to-peer networking web services % 7% Ja niet van plan van plan (of al mee bezig) AANSCHUIVEN BIJ SOA RONDE TAFEL? De redactie van IT Executive organiseert op donderdag 21 juni een ronde tafel discussie over het onderwerp software oriented architecture. In dit gesprek kan een beperkt gezelschap it-managers in discussie gaan met vertegenwoordigers uit de it-industrie. Wilt u meedoen aan deze discussie? Mail uw interesse aan it-redactie@kluwer.nl. In IT Executive nr. 6 wordt verslag gedaan van de bijeenkomst. 11% Cross-site scripting Inhoud nabootsen Kwetsbare databank Bron: White hat 65% Raadbare locatie informatie Informatielek Andere nr 3 23 mei

8 Nooit meer uw bestanden kwijt met uw eigen back-up. Back-up Online van KPN. Pc gecrasht? Laptop gestolen? En alle bestanden kwijt? U moet er niet aan denken. Daarom is er Back-up Online van KPN. Uw bedrijfsgegevens worden automatisch en veilig geback-upt, waardoor u verloren bestanden eenvoudig en snel weer terughaalt. Voor maar 4,95 per maand per pc. Meer weten over Back-up Online en alle andere ICT-oplossingen voor ondernemers? Ga naar kpn.com/ict. kpn.com/ict ict-oplossingen

9 WANNAHAVE Slank dankzij pda Ceo Eugene Tuijnman van SLTN ontvangt Excellence Award van IBM s Sylvie Spalmacin-Roma Autonome containerafhandeling De terminal in de nieuwe Maashaven bij Rotterdam laadt en lost containers zonder tussenkomst van mensen. Ook voor het beheer van de it-infrastructuur van deze terminal zij n weinig mensen nodig. ensen zijn duur en Mschaars. Het is belangrijk om daar je toekomst niet op vast te pinnen. Ook het automatiseren van het dagelijks systeembeheer wint zichzelf om die reden terug, zegt Eugene Tuijnman, directeur van het it-bedrijf SLTN, dat voor de infrastructuur van deze nieuwe terminal tekende. Voorheen was controle van bijvoorbeeld het geheugen of processorbelasting een taak van mensen. Nu houden agents het gebruik van deze bronnen bij en maken zelfstandig andere voorzieningen vrij als er ergens een fl essenhals dreigt. IT moet het gewoon blijven doen. De bijdrage van SLTN aan dit Euromast-project is niet onopgemerkt gebleven. Twee weken terug kreeg het bedrijf van Big Blue de Excellence Award omgehangen vanwege de kennis, innovatieve oplossingen, klanttevredenheid en de bijdrage aan het IBM-aandeel. IBM is een concern dat op jaarbasis 91 miljard euro omzet. In Europa zijn er een paar duizend bedrijven die bijdragen aan deze 50 miljard dollar. Dat ze SLTN kiezen, daar ben ik trots op, ook vanwege de geweldige inzet van medewerkers en klanten, aldus Tuijnman. SLTN is het grootste partnerbedrijf van IBM in Nederland. Wordt GSM vervanger van Dect? Ooit had je een steekwagen nodig om een mobiele telefoon te transporteren. Nu zijn vederlichte mobiele telefoons het summum van conversie. Mobieltjes en pda s zijn er nog nauwelijks zonder een trits van functies van agenda tot MP3-speler, geluidsrecorder tot geheugensteun. Ze zijn ook allemaal toegerust met een ingebouwde digitale camera voor fotografie en video. Over mobiel fotograferen gesproken: de meeste telefooncamera s hebben een digitale zoomfunctie. Het inbouwen van een optische zoom is onmogelijk, omdat zo n mobieltje immers ook nog in je broekzak moet passen. Maar nu is er Mobile Brando uit Hongkong. Die levert via internet een setje van drie voorzetlenzen voor iedere mobiele telefoon of pda. Ze hebben een buitendiameter van 18 millimeter. Rond de cameralens moet een rand van zeven millimeter vrij zijn om de voorzetlensjes vast te kunnen plakken. Er is een sterke macrolens, waarmee erg kleine onderwerpen op een afstand van enkele millimeters kunnen worden vastgelegd. Het kaleidoscooplensje is voor een opzettelijk verstoorde beeldvorming en de distortion lens vertekent het beeld zo dat iedereen een stuk slanker of kleiner op de foto staat. Tot nu toe had alleen Hewlett-Packard die afslankmogelijkheid in zijn digitale camera s opgenomen. Het is een functie waarmee je op het gelaat van de wat steviger medemens een gelukzalige glimlach kunt toveren, wanneer je ze de foto s toont. Meteen verbaas je je waarom een functie die zoveel geluk en plezier geeft, niet standaard in iedere camera zit. Sets van meer lensjes met ook een tele- en groothoeklens, worden ook door andere firma s aangeboden tegen prijzen vanaf acht euro, exclusief verzendkosten. Meer informatie > mobile.brando.com.hk/mobilelenscombo2.php Specificaties: Set van drie voorzetlensjes Distortion, macro en kaleidoscoop zelfklevend bevestigen op mobiel of PDA Prijs $ 15,- + $ 3,- verzendkosten Het ziet er naar uit dat gsm binnenkort op kantoor voor bedrijfstelefonie kan worden gebruikt. Alle recente gsm-telefoons blijken geschikt voor het gebruik van frequenties die ooit waren bestemd als buffer tussen de gsm en dect-frequenties. Die buffer diende om wederzijdse storingen te verkomen, maar die blijken volgens TNO in de praktijk dankzij verbeterde technologie niet meer voor te komen. Die bufferband kan dus wel worden gebruikt voor leuke dingen. Wanneer het ministerie van EZ de licenties binnenkort verdeelt, kunnen bedrijven bijvoorbeeld de dekking van gsm binnenshuis verbeteren of zelfs de gsm gebruiken als alternatief voor draadloze dect-telefonie. Buiten het bereik van het bedrijfsnet kiest de telefoon vervolgens gewoon het openbare gsm-netwerk. Aanbieders van telefonie hebben aangegeven dat er grote behoefte bestaat aan deze zogeheten laag-vermogen-gsm (lvgsm)-toepassingen. In het Verenigd Koninkrijk, waar licenties voor lvgsm vorig jaar zijn verdeeld onder twaalf nieuwe aanbieders, bieden bedrijven als Coffee Telecom nu voordelig mobiele telefonie aan op zo n vijfduizend hotspots in koffieshops. Volgens de woordvoerder van Economische Zaken buigt het Agentschap Telecom zich over de praktische invulling van het advies van TNO. (Bron: Automatisering Gids) nr 3 23 mei

10 SLTN bedankt haar relaties, partners en IBM voor het mogen ontvangen van de IBM Excellence Award! Deze unieke Award wordt door de IBM Corporation slechts aan vier IBM Business Partners wereldwijd uitgereikt. SLTN is voor South-West Europe door IBM gekozen op basis van hun kennis, de bedrijfsinnovatieve oplossingen, de bijdrage aan het IBM marktaandeel, overall klanttevredenheid en de lange termijn strategie van SLTN. Eugene Tuijnman, CEO SLTN en Sylvie Spalmacin-Roma, IBM Vice President, Business Partner Organization, Southwest Europe. Transistorstraat CN Almere t _SLTN_190x277.indd :33:43

11 COLUMN DOMINIQUE DECKMYN BlackBerry wordt telefoon Research In Motion gaat software uitbrengen waarmee het mogelijk wordt om de BlackBerry te koppelen aan de telefooncentrale van het eigen bedrijf. Medewerkers hebben dan maar een enkel telefoonnummer nodig. Dat nummer bellen zorgt ervoor dat zowel de gewone telefoon als de mobiele BlackBerry overgaat. Dit wordt mogelijk gemaakt door Black- Berry MVS (Mobile Voice System), software die is gebaseerd op een product dat RIM vorig jaar in handen kreeg met de overname van Ascendent Systems. Beheerders kunnen met het systeem veel centraal regelen; alle gesprekken kunnen via de telefoon centrale worden geleid, en apparaten kunnen op de BlackBerry-manier worden beveiligd, zodat ongeautoriseerde handsets geen gebruik van het systeem kunnen maken. MVS komt later deze maand als een gratis update voor de RIMservers beschikbaar. Om samen te kunnen werken met een tele foon centrale is een gateway van Ascendent nodig. Groot tekort ict-ers V olgens de branchevereniging ICT~Office stevent de ictarbeidsmarkt af op een groot tekort. Het aanbod van afgestudeerde ict-ers blijft de komende jaren dalen terwijl de vraag fors toeneemt. In 2010 zou het tekort aan professionals op HBO- en WO-niveau de tienduizend naderen. De nieuwe cijfers staan in de ICT Marktmonitor 2007 die ICT~Office vandaag uitbrengt in samenwerking met Heliview. Meer kanalen, minder communicatie Het internet, en nu Web 2.0, heeft ons talloze nieuwe mogelijkheden gegeven om te communiceren met onze collega s, klanten en toeleveranciers. Maar heeft dat ook tot bétere communicatie geleid? Ik twijfel wel eens of die nieuwe kanalen ons dichter bij elkaar brengen. Soms creëren ze zelfs extra afstand. We kunnen personen bellen (mobiel, vast of via voip), mailen en chatten en natuurlijk ook nog schreven. We kunnen groepen bereiken via intranet, digitale nieuwsbrieven, blogs, RSS-feeds, podcasts. Er zijn forums, wiki s, chatrooms en videoconferenties. Ongetwijfeld heeft elk van deze kanalen een interessante, misschien zelfs essentiële rol te spelen in uw relatie met uw colle ga s, partners of klanten. Maar laat ons eerlijk zijn: vandaag modderen we gewoon wat aan. Of niet soms? Dat de formele zakelijke brief werd vervangen door was in vrijwel alle opzichten een stap voorwaarts: sneller, directer, informeler, effi ciënter. Maar zelfs dat heeft een keerzijde: we zitten nu allemaal een uur of meer per dag met onze neus in onze inbox reactief te wezen. Vandaag neemt instant messaging in een toenemend aantal organisaties de rol van e- mail over, althans voor inter ne communicatie. Want wij willen een onmiddellijke reactie. en instant messaging vergemakkelijken de communicatie. Je kunt heel di rect je boodschap verwoorden, op een manier die aan de telefoon laat staan van gezicht tot gezicht vaak niet kan. Dat leidt overigens vaak tot brokken, want ergernis escaleert snel in een cc-cultuur. Over de inhoud van een brief wordt lang nagedacht; digitale communicatie is juist heel direct en snel informeel. Bij heel wat bedrijven denkt men dat deze eigenschappen kunnen worden gebruikt om een directe band met de klant of de werknemer te scheppen. Dat zijn de bedrijven waar de ceo aan het bloggen slaat om - zoals dat tegenwoordig heet - een community te creëren rond bedrijf en merk. Op een handvol notoire uitzonderingen na zijn deze ceo-blogs duur tijdverlies voor zowel ceo als zijn schaarse lezers. Echt belangrijke klanten hebben geen tijd om te reageren of in het jargon comments te posten. Natuurlijk kan geen enkel bedrijf de nieuwe kanalen zo maar negeren. Elk bijkomend kanaal naar klant of zakenpartner kan helpen om de informatiestroom te verbeteren of de relatie te versterken. Maar vandaag dreigt de kakofonie. op enkele uitzonderingen na zijn ceo-blogs duur tijdverlies Daarbij kunnen deze activiteiten afleiden van wat echt belangrijk is. Want in tegenstelling tot wat sommige communicatiespecialisten nu denken, maakt een blog de ceo niet menselijker. Wat een bedrijf menselijker maakt, is dat iemand de tijd neemt om mij persoonlijk te ontmoeten. Niet via chat, podcast of RSS-feed, zelfs niet via zijn of haar avatar in Second Life, maar in levende lijve. Of toch minstens aan de telefoon. Met de huidige inflatie van nieuwe digitale communicatiekanalen krijgt recht streeks menselijk contact de meerwaarde van de schaarste. Want uw klanten, col lega s en zakenpartners zijn echt niet zo naïef. Zij merken best wel het verschil tus sen de valse intimiteit van een instant message met knipoog-emoticon en echte communicatie. nr 3 23 mei

12 MANAGEMENT Alsof je met een kiepauto Datacenters: straks meer geld kwijt aan energie dan aan hardware 2007 wordt een gedenkwaardig jaar. Voor het eerst zullen de energiekosten van datacenters de afschrijfkosten van apparatuur overstijgen. Zowel vanuit milieuaspecten als vanuit efficiëntie-overwegingen verdient het energieverslindende datacenter een grondige herbezinning. Door Fred van der Molen armte is een enorm probleem aan het wor- in datacenters. Een half jaar geleden Wden is bij een bank de sprinklerinstallatie aangesprongen omdat een van de switches begon te smelten. Jack van Driel, chief technology officer bij IBM Benelux, kan talloze voorbeelden opsommen. De wijze waarop in datacenters met energie wordt omgesprongen grenst volgens hem aan waanzin. REM OP ONTWIKKELING Een fundamentele heroriëntatie op het energiegebruik van computersystemen is volgens Van Driel om minstens twee redenen nodig. In de eerste plaats zal het aantal it-systemen flink toenemen. Daarbij zijn we op een punt beland dat de warmteafgifte de technologische ontwikkeling gaat remmen. Van Driel: Het is heel simpel. Snelheid gaat gepaard met warmte. We zitten nu op een punt dat er relatief veel meer warmte vrijkomt als de snelheid iets omhoog gaat. Racksystemen kunnen al niet meer geheel gevuld worden vanwege de warmteontwikkeling. Die systemen worden ineffectief gekoeld met lucht en vervolgens wordt de airco gebruikt om het hele datacenter te koelen. Als je bij de hotspots een temperatuur van 30 graden wilt garanderen, zijn er ook plekken waar het 5 graden is. Feitelijk wordt de hele airco afgestemd op die ene hotspot. IBM levert sinds kort watergekoelde achterwanden voor zijn racksystemen om de warmte effectiever af te voeren. Daarmee kunnen we de warmte afvoeren. Dat scheelt snel zo n 30 procent in koelingskosten. Maar volgens Van Driel is dat maar het begin. De bron zelf moet aangepakt. Zijn bedrijf zet met The Big Green Initiative in op een radicale aanpak van het energiegebruik. Het komende jaar maakt IBM daar 1 miljard dollar voor vrij. Industriebreed streeft het samenwerkingsverband The Green Grid hetzelfde doel na. computers staan het grootste deel van de tijd alleen maar warmte te produceren Warmtekaart van een datacenter. Het project Big Green van IBM richt zich op vijf onderdelen: diagnose, bouw, virtualisatie, toewijzing en koeling. De diagnose van het energiegebruik bevat een driedimensionale warmte-analyse van het datacenter. Racksystemen en bladeservers worden vaak ineffectief gekoeld met lucht. Vervolgens wordt de airco ingezet om het hele datacenter op temperatuur te houden. Maar als je bij de hotspots een temperatuur van 30 graden wilt garanderen, kan het op andere plekken 5 graden zijn. Feitelijk moet de hele airco worden afgestemd op die ene hotspot. 12 nr 3 23 mei 2007

13 een brief gaat posten Het kwartje is dus eindelijk gevallen. Energiebesparing en duurzaamheid wordt een factor in de it-industrie. Natuurlijk speelt toenemend milieubewustzijn - het Al Gore effect - daarbij een rol. Maar wat erg helpt, is dat - zelfs in de VS - de energiekosten de pan uitrijzen en dat warmteproductie verdere schaalverkleining in de weg zit. IN DE KINDERSCHOENEN Op de keper beschouwd staat het denken over energiebesparing nog in de kinderschoenen. Van Driel is de eerste dat te bevestigen. Zijn bedrijf heeft nu grote researchprogramma s lopen om technologieën, van chips tot datacenters, efficiënter te maken. Een ding staat voor hem al als een paal boven water: We gaan terug naar vloeistofkoeling. In een grijs verleden waren alle grote IBM-systemen daarmee uitgerust. Enorme efficiëntiewinst is nog in de processorarchitectuur zelf te vinden. Van Driel: De meeste chips gebruiken zelfs als ze niets doen al 70 procent van hun vol vermogen. Dit geldt voor alle processoren met algemene taken. In de praktijk wordt 90 procent van de functionaliteit van die chips niet gebruikt. Dure energieverslindende servers worden vaak alleen ingezet om iets banaals simpels als http- of xml-afhandeling te doen. Het is eigenlijk te belachelijk voor woorden. Processoren staan dus voor het grootste deel alleen maar warmte te produceren. Het is alsof je met een kiepauto een brief gaat posten. Omdat energiekosten tot voor kort bij de computerindustrie en hun afnemers een ondergeschikte rol speelden, heeft volgens Van Driel het pc-denken norm kunnen worden in het datacentrum: De trend is één applicatie per server. En die systemen zijn ook nog zo gedimensioneerd dat ze allemaal piekbelastingen aankunnen, springtijscenario s. Al die systemen draaien dus op 10 tot 20 procent van hun capaciteit, terwijl ze ook nog eens 70 procent van hun vermogen opstoken aan warmte. Dan krijg je toch het gevoel dat er iets niet klopt. Met virtualisatie en beter energiemanagement is zowel op het niveau van de chip als het complete serverpark nog een enorme winst te behalen. IBM en Texas Instruments komen binnenkort met aparte chips voor energiebeheer op de markt, die delen van de processor uitschakelen als ze niet worden gebruikt. Met virtualisatie is volgens hem nog veel meer te bereiken als de industrie erin slaagt platformoverstijgende software voor energiebeheer te ontwikkelen. We moeten naar een vorm van systeemoverstijgend management die automatisch Kosten datacenter (US$B) $90 $80 $70 $60 $50 $40 $30 $20 $10 $0 hier klopt iets niet servers uitschakelt of bijschakelt. We moeten veel holistischer gaan kijken naar het totale energiegebruik. Hij voorspelt ten slotte de terugkeer van taakspecifieke processoren. Ja, ik weet het. We zijn net overgestapt op algemene servers. En nu komt er een gek van IBM vertellen dat we weer terugmoeten naar taakspecifieke systemen. Maar kijk eens naar de Cell-processor in de nieuwe Sony PS3. Dat is zo n gespecialiseerde processor. Doordat hij is geoptimaliseerd voor een bepaalde functie kan hij honderd keer sneller draaien. De it-industrie keert kortom in de visie van IBM terug op zijn schreden: centraal beheer, virtualisatie en geoptimaliseerde processoren. Vroeger heette dat een mainframe, niet toevallig een IBM-uitvinding. En de software-industrie? Van Driel zucht: Daar kunnen ze het woord optimalisatie nog niet eens spellen Servers Voeding en koeling Energiekosten beslaan een steeds groter aandeel van de totale kosten. In 2007 evenaren de gemiddelde energiekosten van een datacenter die van de apparatuur. Bron IDC en IBM BIG GREEN IBM heeft op 11 mei onder de noemer The Big Green Initiative een grootschalig programma aangekondigd om de eigen datacenters en die van klanten energiezuiniger te maken. Er wordt komend jaar 1 miljard dollar voor vrijgemaakt. IBM verwacht zelf met het herontwerp van al zijn datacenters jaarlijks 5 miljard kilowattuur te besparen terwijl de capaciteit verdubbelt. nr 3 23 mei

14 MANAGEMENT ZAKELIJK PRIVÉ BELLEN 23 Procent van de totale belkosten van zakelijke mobieltjes worden veroorzaakt door privégesprekken. Dat blijkt uit een onderzoek van telecommanagementbedrijf Ezwim. De meeste privégesprekken van werknemers vinden plaats op werkdagen tussen en uur. In vakantie perioden nemen de kosten met 30 tot 40 procent toe als gevolg van internationale gesprekken. DE ADVOCAAT WORDT DUUR BETAALD Wie een advocaat inhuurt bij een van de grote kantoren, moet diep in de buidel tasten. Partners bij de grote kantoren hebben een uurtarief van gemiddeld 400 tot 500 euro. Bij middelgrote en kleine kantoren ligt het uurtarief op 200 à 300 euro. Uit het jaarlijkse onderzoek De stand van de advocatuur (KSU) blijkt dat de uurtarieven flink zijn opgedreven door de komst van Engelse en Amerikaanse kantoren naar Nederland. Nederlandse bedrijven werken daarom in toenemende mate met eigen bedrijfsjuristen. Die zijn goedkoper. FNV: OPLEIDING LEIDINGGEVEN In veel bedrijven is de kwaliteit van het management laag, concludeert de FNV in zijn onderzoek De baas de baas. Volgens 60% van de 3000 ondervraagde werknemers hebben leidinggevenden moeite met het organiseren van gestructureerd werkoverleg. 50% zegt dat er geen functioneringsgesprekken worden gevoerd. Bijna 20% heeft een problematische relatie met zijn directe baas. Volgens ruim de helft moeten managers zich met te veel zaken bezighouden. Werkdruk is het grootste knelpunt. De FNV pleit voor goede, op de praktijk gerichte opleidingen waaraan het nu ontbreekt. Nieuwe softwareontwikkelingen Projectenorganiseren.nl signa leert de volgende nieuwe ontwikkelingen in de softwaremarkt voor projectgestuurde en dienstverlenende organisaties: Explosieve toename van func tionaliteit voor projec ten beheersing en projectportfoliomanagement: meer mogelijk heden voor meetbare integratie van strategische keu zes met de projectenoperatie. Sterke toename van de integratie tussen transactiesystemen en kennis- en com mu nica tie systemen (zoals afhandeling, documentmanagement, kwaliteit en workflow) door inkapseling van deze functies in de systemen. Sterke toename van wereldwijde landen- en talenondersteuning (behalve voor Afrikaanse landen). Microsoft heeft ondanks het enorme onderzoeksbudget nog steeds geen grote staat van dienst als het gaat om innovatievermogen. Nu Microsoft van alle kanten wordt aangevallen door kleinere concurrenten van Google tot Firefox valt weer eens op hoe weinig innovatief de softwaregigant is. Het concern reageert vooral op ontwikkelingen in de markt. Rond internet zit Microsoft bijna permanent in de rol van de runner-up. Netscape pakte aanvankelijk de browsermarkt, Realnetworks de streaming-mediamarkt, Apple de digitale-muziekverkoop, Google de zoekmarkt. Bijna alle belangrijke innovaties van de afgelopen tien jaar zijn door kleinere bedrijven groot gemaakt. Waarna Microsoft overigens daarna meestal hard terugsloeg, vooral door zijn Windows-monopolie uit te buiten. En toch: geen bedrijf geeft zo veel uit aan r&d als Microsoft. In 2004 besteedde Microsoft 6,8 miljard dollar aan r&d, evenveel als Oracle, HP, Dell, Apple en Sun Microsystems bij elkaar. Microsoft heeft ook véél talent in huis: van de medewerkers is een zeer groot deel ingenieur. Bovendien werken 700 Microsoft-technici voor Microsoft Research, een denktank met een jaarbudget van 250 miljoen dollar. De afgelopen vijf jaar heeft Microsoft meer dan 2000 patenten van zeer hoge kwaliteit verkregen. 75 procent daarvan heeft betrekking op nieuwe technologieën (de rest op verlenging van bestaande patenten). Toch heeft Microsoft de reputatie zelden met iets echt nieuws te komen. Het probleem is dit: 90 procent van de r&d-investeringen gaat naar versterking van bestaande producten en businesses, slechts 10 procent naar het verkennen en ontwikkelen van nieuwe. Microsoft innoveert voornamelijk om zijn gevestigde Toename van het aantal uitsluitend via internet (browser) toegankelijke systemen (van 25 procent naar 33 procent). De meeste client-serversystemen hebben additionele webfunctionaliteit. De gemiddelde prijs van de softwaresystemen is gestegen met 30 procent, het onderhoudspercentage (gerelateerd aan het licentiebedrag) blijft gelijk. Meer dan de helft (56 procent) van de softwaresystemen is inzetbaar in multiplatformomgevingen. Als database wordt SQL Server nu ondersteund door 78 procent van de softwaresystemen. SQL Server heeft daarmee qua populariteit de slag met Oracle (59 procent) voorlopig gewonnen. Bron: Projectenorganiseren.nl De toename van wereldwijde landen- en talenondersteuning geldt niet voor Afrika. Microsoft: veel patenten, weinig innovatie belangen voor de toekomst veilig te stellen. Dit is het dilemma van de innovator. In grote, gevestigde ondernemingen wijzen goede managers middelen toe aan bescherming van bestaande businesses: liever stapsgewijs investeren in kleine verbeteringen die de winstmarges vergroten dan in nieuwe ideeën die de winstgevendheid van de bestaande businesses bedreigen. Geen onbelangrijke vraag: hoe erg is dat eigenlijk? Bron: Fast Company Bill Gates (1955): Wij hebben heel veel dingen als eerste gedaan. Google was niet de eerste in internetzoeken. Dat was AltaVista jongens die voor ons werkten. 14 nr 3 23 mei 2007

15 CHARLES GROENHUIJSEN COLUMN Laatste trend in management: huilen moet! Ik ben een gelukkig mens. Het scheelde een paar keer niet veel. Maar het is me tot nu toe gelukt ver te blijven van banen in management. Nooit ergens de baas geweest dus. Management ken ik als slachtoffer. Niet als dader. Ik vraag wel eens aan vrienden met managementbanen hoeveel tijd ze kwijt zijn met gedoe. Office-politics dus: brommige bureaucraten, drammerige dwarsliggers, zanikende zeikerds (excusez le mot!). Klinkt bekend, hè? Soms neemt dat wel de helft van hun tijd in beslag. Holy Smoke! De helft! Al die uren ergernis. Wat een verspilde energie. Zo weinig tijd voor de dingen die je graag doet: moeilijke dingen voor elkaar krijgen en met creatieve collega s lastige klussen klaren. Nu snapt u alleen nog niet waarom ik tóch graag over management lees. Ik geef het maar toe: leedvermaak. Dat is geen mooie karaktertrek van me. Ik weet het. Maar het is even niet anders. ZINNEPRIKKELENDE TRAKTATIE Het artikel Trends in management die op door breken staan op de site is voor mij dan ook een onweerstaanbare traktatie. Ik lees over Harry Potter-marketing. En dat de beste netwerken eigenlijk werknetten zijn (mag ik daar snel een tiendelige artikelenserie over lezen?). Het thema Gebruikersgestuurde innovatie is ook een keiharde aanrader. Van de trend Conservatisme en voortplanting (niet verzonnen!) ben ik nog steeds een tikkeltje in de war. Als ik - geteisterd door onzegbare fantasieën - de slaap niet kan vatten, pak ik het artikel er maar weer bij. Het staat er echt. Managers kunnen profiteren van het voortplantingsgedrag van hun medewerkers. Hoeveel gekker mag het worden? Moet ik dan toch maar manager worden? Oh nee, we hadden net afgesproken dat ik dat níet zou doen... Maar de collega s van de managementwebsite hebben toch de meest opzienbarende trend schandelijk over het hoofd gezien. Misschien was jullie blik vertroebeld door opwellende tranen. Tranen? Ja dikke tranen, want de verwaarloosde managementtrend is: huilen op je werk. Weg met die machozelfverzekerdheid. Gooi de wie-doet-me-wat -houding aan de kant. Huilen verrijkt. Zoek je zelf en huil! Ik lees het allemaal - zodat u niet denkt dat ik het verzin - in The Wall Street Journal. Dan moet het wel kloppen. Niet dan? lees dit en huil. snotteren op het werk steeds meer geaccepteerd Ik citeer: Lees dit en huil. Snotteren op het werk steeds meer geaccepteerd. U dacht dat het op uw werk ging om winst, omzet, declarabele uren. Nee dus. Vanaf nu telt hoeveel zakdoeken u vol snottert. Huilebalken (vrouwen én mannen) zijn niet zwak maar juist sterk. De ouderen (40-plus) groeiden nog op met het flink-zijn -ideaal. Maar twintigers en dertigers hebben meer een laatjezelf-zien -benadering. Sue Shellenbarger die erin The Wall Street Journal over schreef (waarom staat ze zo glunderend en niet pruilend op de begeleidende foto?) concludeert: Slimme bazen moeten niet overhaast tot de conclusie komen dat huilers slappelingen zijn. Bij vrouwen én mannen is het een trend. Een heuse professor zegt: Huilen is begrijpelijk, gepast en soms zelfs gewenst. WEBLOG OVER HUILEN Er is zelfs al een weblog over het onderwerp, waar voors en tegens van kantoorgesnotter tussen twee huilbuien door worden uitgewisseld. Niet iedereen is overigens blij met deze trend: Als emotionele uitbarstingen op kantoor mogen, waarom dan alleen huilen? Voeg er maar aan toe: schreeuwen, tieren, vloeken, jodelen. Een ander schreef: Als je werk je aan het huilen maakt, is het tijd voor iets nieuws. Deze reactie was het origineelst: Ik huil op mijn werk. Ik werk in een uienfabriek. nr 3 23 mei

16 MANAGEMENT 6 MILJOEN EURO VOOR SLIMME ICT Staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken heeft 6 miljoen euro beschikbaar gesteld voor vijf innovatieve ict-projecten in de zorg en het onderwijs. Daarmee wil het kabinet stimuleren tot productiever gebruik van ict om maatschappelijke problemen op te lossen. De vijf projecten zijn teleconsultatie in de oncologie (virtuele besprekingen en nieuwe diensten), businessgames à la carte (ontwikkeling van op-maatgames voor onderwijsinstellingen), videoteleconsult (uitwisselen van digitale beelden bij diagnose en behandeling in de revalidatiezorg), elektronisch patiëntendossier (door Revalidatie Nederland) en telemedisch centrum Nederland (gebruik van ict voor zorg op afstand in de dermatologie). GROOTSTE ERGERNISSEN VAN WERKNEMERS Collega s die slijmen bij de baas zijn voor bijna de helft van de Nederlandse werknemers de grootste ergernis op de werkvloer. Werknemers ergeren zich ook enorm aan roddelende collega s. Dat blijkt uit onderzoek van JobTrack. De grootste ergernis over meerderen: een baas die geen waardering toont voor een verrichte klus, of die zelf met de eer van de afdeling gaat strijken. DE ETNISCHE FACTOR IN VERZUIM Niet-westerse allochtonen verzuimen meer (4,5 procent) dan autochtonen (3,9 procent). Dat blijkt uit de laatste verzuimcijfers van het CBS. Jonge allochtonen zijn minder dan gemiddeld ziek, maar per etnische groep lopen de verzuimcijfers flink uiteen. Werknemers die minder dan euro loon ontvangen, verzuimen minder (4,1 procent) dan mensen die tot euro verdienen (4,6 procent). Steek veel energie Hoe zorg je wél voor kostenbesparing bij outsourcing? Outsourcing leidt niet vanzelfsprekend tot kostenbesparing. Met een businesscase kan worden beoordeeld of outsourcing kostenvoordeel oplevert. Waaraan moet je denken bij het opstellen ervan? door Cees de Boer (Deloitte Consultancy) Belangrijkste aandachtspunt bij organisatieconcepten als shared services en outsourcing is kosten besparing. Organisaties kiezen om uiteenlopende redenen voor outsourcing: het variabel maken van (voorheen) vaste kosten, meer focus op de kern activiteiten en optimalisatie van kwaliteit en kosten. In principe kan alles worden uitbesteed, zolang de kernactiviteiten van de organisatie maar intact blijven. In de jaren negentig zijn met name ict-activiteiten uitbesteed. Tegenwoordig kijkt men steeds meer naar business process outsourcing (bpo) van andere activiteiten, zoals personeelszaken (hr) of de financiële administratie. Goodyear, Procter & Gamble, BP en General Motors hebben behalve de ict inmiddels ook grote delen van de financiële administratie en de hr-activiteiten uitbesteed. PROCESSEN GOEDKOPER MAKEN Om aan de doelstelling van kostenreductie te voldoen, moet een organisatie significante veranderingen doorvoeren. Kostenbesparingen zijn grofweg op drie manieren te realiseren: De klantspecifieke processen aanpassen via best practices (re-engineering, moderne technologie toepassen). Dit kunnen organisaties zelf doen. Uitbesteding aan een outsourcingprovider leidt op de korte termijn niet tot kostenreductie, maar juist tot investeringen. Bovendien wil de outsourcingprovider een marge hebben op zijn diensten. De serviceniveaus/kwaliteit verlagen. Dit is in de praktijk niet erg wenselijk. Organisaties die hun activiteiten outsourcen, willen dit vaak alleen doen tegen gelijkblijvende of hogere kwaliteit. Grootschalig organiseren van processen (schaalvoordelen), bijvoorbeeld door de activiteiten te bundelen (interne shared services). Er is wel een grens aan schaalvoordelen, een grens die wordt bepaald door de omvang van de organisatie. Outsourcingproviders kunnen een grotere schaal realiseren door te werken voor meerdere klanten. Dit kan alleen als de processen niet klantspecifiek worden ingericht, als het dus standaardprocessen zijn. Outsourcing kan dan op redelijk korte termijn tot kostenbesparingen leiden: de klant geeft zijn eigen processen min of meer op en accepteert de standaardprocessen van de provider. Wel zullen er bijkomende kosten moeten worden gemaakt om de standaardprocessen van de outsourcingprovider te integreren met de klantprocessen die niet door de provider worden uitgevoerd. Dit leidt tot de volgende conclusie. Als de belangrijkste drijfveer van outsourcing kostenreductie is, kan die alleen worden gerealiseerd door een grotere schaal te bereiken. Voor de organisatie betekent dit onder meer dat zij bereid moet zijn om de standaardprocessen van de provider te accepteren. DE BUSINESSCASE Het is van groot belang eerst alle voordelen en nadelen kwalitatief en kwantitatief goed in kaart te brengen. Dat betekent dat er zorgvuldig onderzoek moet worden gedaan naar de provider die de uit te besteden dienst moet overnemen, én naar de eigen situatie van die dienst. Een businesscase geeft uitsluitsel over de vraag of de outsourcing een kostenvoordeel oplevert. Overigens zal de businesscase tijdens het traject regelmatig moeten worden bijgesteld op basis van de inzichten die al doende ontstaan. Bij het opstellen van de businesscase moeten de volgende elementen aan de orde komen. Welke processen en activiteiten besteden we uit? De organisatie moet eerst vaststellen uit welke processen en activiteiten de betreffende dienst bestaat. Waar komen de onderbrekingen of knippen in het proces te liggen? Wat blijft achter en wat wordt uitbesteed? Dit bepaalt de coördinatiepunten tussen de klant en leverancier. Ook moet worden bekeken in hoeverre werknemers of andere resources worden overgedragen aan de outsourcingprovider, wat medebepalend is voor de uiteindelijke kosten. Wat zijn de huidige kosten van de processen en activiteiten?het is niet makkelijk om de huidige kosten van de geïdentificeerde processen en activiteiten vast te stellen. Toch moet het gebeuren, want de organisatie kan dan beter over prijzen onbelangrijke misvatting: eigen verantwoordelijkheid houdt op zodra de activiteiten zijn uitbesteed 16 nr 3 23 mei 2007

17 in de businesscase derhandelen met providers. Ook is de kans dan kleiner dat de organisatie later voor verrassingen komt te staan. In de huidige kosten spelen drie componenten een grote rol: salariskosten en alle andere personeelsgerelateerde kosten; it-kosten (hardware, software, lan/wan); algemene overheadkosten. Van belang zijn verder allerlei dienstspecifieke kenmerken, zoals - bij ict - het aantal servers, desktops en laptops, de infrastructuur en de hoeveelheid en variatie in softwarepakketten. Dergelijke kenmerken bieden inzicht in de kostprijs van de huidige activiteit. En ze komen goed van pas bij de prijsonderhandelingen met providers. Andere kosten. Voorafgaand aan en bij de overdracht van activiteiten worden kosten gemaakt, bijvoorbeeld bij de selectie van de outsourcingprovider. Providers moeten worden geïdentificeerd, en kandidaten moeten worden geanalyseerd op het gebied van kredietwaardigheid, klantenportfolio, schaalgrootte, proceskennis, betrouwbaarheid, flexibiliteit en cultuur. Een onderschatte kostenpost is het managen van de relatie met de outsourcingprovider. Vooral bij complexe uitbestede activiteiten is dat van belang. Er moet periodiek over de kosten en kwaliteit worden gerapporteerd om transparantie te bieden aan de organisatie. Als de prestatie achterblijft of als er problemen zijn bij de uitvoering van de activiteiten, moet de organisatie zich intensief met bepaalde zaken blijven bemoeien. Daarnaast worden er kosten gemaakt in het kader van de standaardisering: activiteiten moeten worden aangepast voor de provider. Dan zijn er nog de contractkosten. De contracten worden voornamelijk door de outsourcingprovider opgesteld, maar de organisatie zal zelf ook juridische expertise moeten inhuren om de contracten te analyseren. Ook moet de organisatie afspraken maken met de outsourcingprovider over het doorbelasten van kosten die deze provider maakt bij het verbeteren van activiteiten als gevolg van innovatie. Bijvoorbeeld doordat er nieuwe softwarefunctionaliteiten worden gebruikt. De uiteindelijke kostprijs is voor een groot deel ook afhankelijk van de outsourcingprovider. Voor hem gelden uiteenlopende factoren die de kostprijs mede bepalen, waaronder de scope van de activiteit, het type en aantal gebruikers, de lengte van het contract, de mate van standaardisatie, de ervaring met de activiteiten/markt van de klant en de locatie van uitvoering (in een lagelonenland of in Europa). SERVICE LEVEL AGREEMENT Als de activiteiten uiteindelijk zijn uitbesteed, houdt de verantwoordelijkheid van de outsourcende partij niet op. De klant/leverancier-relatie die is ontstaan, vergt veel afstemming - met name op het gebied van kwaliteit en kosten. De afspraken worden vastgelegd in service level agreements (sla s), en die worden gemeten aan de hand van prestatie-indicatoren. De klant kan op basis hiervan vaststellen of de provider zich aan de afspraken houdt. In een sla moet gedetailleerd worden weergeven hoe de diensten worden aangeboden en tegen welke kosten. Daarbij moet het contract prestatie-indicatoren bevatten op basis waarvan de kosten en de kwaliteit van de geleverde activiteiten zijn te meten. De markt van aanbieders van outsourcingdiensten is nog steeds geen volwassen markt. Outsourcingproviders bevinden zich met name in de ict-markt, waar de onderlinge concurrentie heeft geleid tot lagere prijzen voor outsourcingdiensten. Deze outsourcingproviders hebben nog niet zo veel ervaring op het gebied van hr en financiële administratie. Voor andere diensten (dan ict) is het aanbod beperkt en de concurrentie dus ook nog niet groot. nr 3 23 mei 2007 DE KERN Succesvolle outsourcing: Zorg voor een goede voorbereiding. Maak een financiële evaluatie van de outsourcingpropositie, inclusief de verborgen kosten zoals de kosten van het managen van het contract en van de nieuwe inkooprelatie. Gaat het vooral om kostenverlaging, steek dan veel energie in de businesscase. 17

18 MANAGEMENT IT ERS BANG VOOR GEVOLGEN GEGEVENS- LEKKEN It ers zijn bang voor de gevolgen van het uitlekken van bedrijfsgegevens. Dat blijkt uit onderzoek van McAfee onder Amerikaanse, Australische, Duitse, Engelse en Franse it ers. Een derde denkt dat zo n incident, als het groot is, het einde van het bedrijf zou kunnen betekenen. Volgens 60% hebben het afgelopen jaar onbevoegden toegang gekregen tot bedrijfsgegevens, of is een drager met bedrijfsgegevens zoekgeraakt. Slechts 6% weet zeker dat er de afgelopen twee jaar in het bedrijf geen incidenten met bedrijfsgegevens zijn geweest. Gemiddeld wordt niet meer dan 0,5% van het itbudget aan gegevensbeveiliging besteed. DE EU-EXTENSIE Negen van de Nederlandse top 20-adverteerders hebben geen geactiveerde eu-site. Volgens Stijn Sprenkels van ict-adviesbureau Expanding Visions doen bedrijven er verstandig aan om de eu-extensie te claimen: De investering is gering en het is een kleine moeite om bezoekers door te sturen naar de comsite. De eu-site kan dan altijd later nog een invulling krijgen. Zolang er geen sprake is van een Europese identiteit, loont dit niet de moeite. MICROSOFT VERKLAART JPEG DE OORLOG Microsoft wil het jpeg-formaat vervangen door HD Photo. HD Photo moet een niet-officiële standaard worden die in de hele fotografie-industrie wordt gebruikt. Dat vereist ondersteuning van veel fabrikanten en softwareproducenten. Adobe is al overstag en gaat het nieuwe formaat ondersteunen in de komende CS3-versie van zijn grafische tools. Kenners denken dat het nog lang zal duren voordat HD Photo net zo ingeburgerd is als jpeg. Ict-dossiers bedrijven beschikbaar via tiso-web De Open Universiteit Nederland en de Hogeschool van Amsterdam hebben TISO-web gelanceerd. Het bevat de originele dossiers van automatiseringsprojecten bij grote bedrijven. De deelnemende bedrijven hebben de dossiers beschikbaar gesteld voor het hoger onderwijs, zodat studenten en docenten een rechtstreekse blik kunnen werpen in de bedrijfskeuken. TISO-web ( is de eerste online portal met authentieke dossiers. Studenten komen via TISO-web in aanraking met zeer omvangrijke en complexe automatiseringsprojecten uit de praktijk. Dit verkleint de kloof tussen de Meest bewon derde bedrijven in Duitsland Het Duitse vakblad managermagazin onderzoekt elke twee jaar welke ondernemingen het meeste aanzien genieten bij Duitse (top)managers. De top 3 van dit moment is hetzelfde als die van twee DE TOP-20 (1) Porsche (2) BMW (3) Audi (11) Adidas (16) Puma (14) Google (5) Coca-Cola (13) SAP (32) Toyota (22) Boss studenten kunnen zo in bedrijfskeuken kijken jaar geleden: Porsche heeft het beste imago, gevolgd door BMW en Audi. Maar in managermagazin s top 100 volgen daarna een paar forse verschuivingen. Het Nederlandse bedrijf met het meeste aanzien in Duitsland is Unilever, op de 50ste plaats (21) Tchibo (8) Sony (6) Nokia (14) Dr. Oetker (36) ebay Digitale privacy op werkvloer niet heilig Managers zetten in toenemende mate correspondentie, internetsurfgedrag en andere ict-communicatie in als bewijslast bij ontslagprocedures. Werknemers zijn zich daarvan onvoldoende bewust. Volgens Maarten van Gelderen, arbeidsrechtadvocaat en oprichter van Ontslag.nl, denken veel werknemers ten onrechte dat informatie uit s, telefoonverkeer of cameratoezicht door een werkgever niet kan worden achterhaald om te worden gebruikt in een eventuele ontslagprocedure. In steeds meer ontslagzaken worden echter digitale bewijsstukken aangevoerd, en deze bewijsstukken worden in toenemende mate door rechters aanvaard. Rechters zijn namelijk over het algemeen meer geïnteresseerd in waarheidsvinding dan in de manier waarop informatie boven water gekomen is. Ook de veronderstelling dat een niet als bewijs mag dienen of minder zwaar weegt dan een normale brief klopt niet. praktijk en het onderwijs op het gebied van informatiesystemen. Ook zorgt het voor een betere aansluiting van afgestudeerde studenten op het bedrijfsleven. Op dit moment zijn er dossiers beschikbaar van onder andere SNS Reaal, Ordina, Interpolis, de belastingdienst en Xs4all. De dossiers bevatten zowel de managementdocumenten als technische documenten die zijn opgeleverd binnen een project. (twee jaar geleden op 43). Philips stijgt van 82 naar 71, Shell zakt van 53 naar 108. Spectaculaire dalers: DaimlerChrysler van 4 naar 54, Aldi van 9 naar 36, Siemens van 10 naar 26 en Volkswagen van 11 naar 76. Bron: managermagazin (19) Deutsche Lufthansa (7) Miele (-) Haribo (18) Henkel (20) Nestlé Het feit dat een niet persoonlijk ondertekend is, doet voor een rechter niet ter zake. Ook het feit dat veel werkgevers beperkt privégebruik van het internet toestaan, is bij werknemers aanleiding voor misverstanden. Die toestemming houdt namelijk niet in dat informatie die een werknemer achterlaat via een weblog of bijvoorbeeld via social-networkingsites als Hyves niet door een werkgever mag worden gebruikt in het kader van een ontslagprocedure. 18 nr 3 23 mei 2007

19 COLUMN GEORGES ATAYA Rupsje nooit genoeg Zes mythen over creativiteit Het is essentieel om een werkcontext te creëren waarin de creativiteit van it ers kan bloeien. Uit baanbrekend onderzoek naar innovatie blijkt dat we onze denkbeelden over creativiteit flink moeten bijstellen. Wat stimuleert innovatie en creativiteit? Wat voor soort werkomgeving heeft een positief effect? En wat kunnen managers doen om hun mensen creatief te laten zijn? Het ligt vaak iets anders dan we denken. Dat blijkt uit onderzoek door de Entrepreneurial Management Unit van de Harvard Business School. Zes mythen over creativiteit doen de ronde. Mythe 1. Creativiteit komt van creatieve types. Nee: Iedereen kan en moet tot op zekere hoogte creatief zijn en met nieuwe, nuttige ideeën komen. Zelfs boekhouders. Mythe 2. Geld is een creativiteitsmotivator. Nee: Mensen worden veel meer geprikkeld door een werkomgeving die creativiteit ondersteunt en waardeert. Bonussen en prestatiebeloning kunnen zelfs leiden tot risicomijdend gedrag, wat de creativiteit juist afremt. Mythe 3. Tijdsdruk is goed voor de creativiteit. Nee: Mensen die tegen de klok moeten vechten, zijn juist het minst creatief. We hebben tijd en rust nodig om ons in een probleem te verdiepen en te verplaatsen, om te reflecteren en om ideeën te laten opborrelen. Mythe 4. Misère en ongelukkigheid stimuleren de creativiteit. Nee: Juist positieve gevoelens als vreugde en liefde leiden tot innovatieve ideeën. Kunstenaars hoeven echt niet ongelukkig te zijn om tot grote kunst te komen. Mythe 5. Interne concurrentie stimuleert de creativiteit. Nee: Interne concurrentie belemmert de creativiteit juist. Samenwerking in een werkgroep ideeënuitwisseling, discussie stimuleert de creativiteit. Mythe 6. Een gestroomlijnde organisatie is een creatieve organisatie. Nee: Saneringen en reorganisaties zijn funest voor de creativiteit. Negatieve effecten treden al op zodra een reorganisatie is aangekondigd en houden aan tot soms een half jaar na afronding van de operatie. Bron: Fast Company Bedrijfsleiders en cfo s ervaren it vaak als een bodemloze put. Wat wellicht kan helpen is de recente inzichten rond it-portfoliomanagement toepassen. Maar wat is dat eigenlijk? Zo kom ik onder die naam con cepten tegen die ik hoogstens gedeeltelijk portfoliobeheer zou noemen. Men heeft het dan over beheer van it-activa gedurende hun levenscyclus, of met toewijzing van budgetten, of met toewijzing van middelen aan verschillende projecten die concurreren om dezelfde budgetten. Maar portfoliomanagement is meer dan alleen een inventaris van de it-infrastructuur. Het moet gaan om een financieel proces dat toelaat de waarde van die activa te meten, prioriteiten vast te leggen voor verschillende initiatieven en specifieke budgetten ter beschikking te stellen aan elk ervan. Het doel is om de financiële opbrengst, of de return on investment, te verhogen, en daarbij de risico s op een aanvaardbaar peil te houden. Portfoliobeheer raakt drie domeinen. In de eerste plaats is het een instrument voor de bedrijfsstrategie. Als die strategie de doelstellingen formuleert op het vlak van groei, doelmarkten en concurrentiële positie, dan leidt dat tot een geheel van initiatieven en projecten die nodig zijn om die doelstellingen te realiseren. Wie zijn middelen optimaal wil gebruiken, moet rekening houden met de haalbaarheid van de initiatieven en met de risico s. Het itportfoliomanagement vertaalt de bedrijfsstrategie in een impactanalyse op de bestaande portfolio en een gids voor strategische keuzes. Er is ook een directe relatie met de architectuur van de onderneming. Vanuit dat perspectief is portfoliobeheer de routeplanner om van de huidige architectuur naar de toekomstige te komen. Het gaat er dan om domeinen te identificeren waar de waarde wordt verhoogd en waar die waarde wordt verminderd. Je zou kunnen zeggen dat de enterprise architecture het achitectuurconcept definieert en dat portfoliomanagement zich richt op de toegevoegde waarde van dat concept.natuurlijk is er ook een machtsvraag: wie bepaalt welke projecten priorieit krijgen? Het zou zo moeten zijn dat de zeggenschap over het projectbeheer en over een individueel project altijd in verschillende handen is. Een projectverantwoordelijke moet de prioriteit van zijn project aantonen, een portfoliobeheerder moet de verschillende projecten, mét hun finan ciële rechtvaardiging, vergelijken en rangschikken naargelang hun bijdrage en toegevoegde waarde. Misschien een ideale wereld. Maar een goed it-portfoliobeheer geeft beslissers zeker houvast bij hun strategische en architecturale keuzes. Zo kan het management it gaan zien als een waardegenerator in plaats van een rupsje-nooit-genoeg. Georges Ataya is hoogleraar aan de Solvay Business School en vice-president van het IT Governance Institute nr 3 23 mei

20 VERANDER ENKELEN