ACTIVINVESTOR REAL ESTATE N.V. een open-end beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal gevestigd te Amsterdam

Transcriptie

1

2 ACTIVINVESTOR REAL ESTATE N.V. een open-end beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal gevestigd te Amsterdam Jaarverslag 2014

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Index jaarrekening en toelichting jaarrekening 3 Profiel 4 Kerncijfers 5 Verslag van de directie 6 Balans per 31 december Overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten over Mutatieoverzicht eigen vermogen 18 Kasstroomoverzicht over het boekjaar Toelichting op de jaarrekening per 31 december Toelichting bij specifieke posten in de balans 24 Toelichting bij specifieke posten in het overzicht van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten 30 Overige toelichtingen 34 Overige gegevens 39 Adressen 44 2

4 Index jaarrekening en toelichting jaarrekening 1) Algemeen 20 2) Waarderingsgrondslagen 21 3) Waarderingsgrondslagen voor activa en passiva 21 4) Grondslagen voor de resultaatbepaling 22 5) Kasstroomoverzicht 23 6) Gelieerde partijen 23 Toelichting bij specifieke posten in de balans 7.1) Beleggingen aandelen ) Liquiditeiten ) Overige vaste activa ) Overige vorderingen ) Eigen vermogen ) Overige schulden ) Intrinsieke waarde per aandeel 29 Toelichting bij specifieke posten in het overzicht van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten 8.1) Gesegmenteerde opbrengsten ) Uitgaven en lopende kostenfactor ) Vennootschapsbelasting ) Winst per aandeel 33 9) Belangrijke contracten en gelieerde ondernemingen 34 10) Niet in de balans opgenomen verplichtingen 35 11) Gebruik van financiële instrumenten 35 12) Personeel 38 13) Bestuurders en raad van commissarissen 38 14) Goedkeuring van de jaarrekening 38 3

5 Profiel ActivInvestor Real Estate N.V. (hierna ook ActivInvestor Real Estate of de Vennootschap ) is een duurzaam vastgoedaandelenfonds dat belegt in Europa. ActivInvestor Real Estate heeft een absolute rendementsdoelstelling en een lange termijn beleggingshorizon. ActivInvestor Real Estate wil met haar beleggingsbeleid een brug slaan tussen financieel rendement en maatschappelijk rendement in de overtuiging dat een integrale analyse van financiële- en duurzaamheidsaspecten een positieve bijdrage levert aan het rendement en risicoprofiel van de aandelenportefeuille. ActivInvestor Real Estate voert een actief beleggingsbeleid en hanteert daarbij geen benchmark. De Vennootschap streeft naar een netto rendement van 5% - 7% gemiddeld per jaar over de lange termijn en een consistent, licht groeiend dividend. ActivInvestor Real Estate is een open-end beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal en is dagelijks verhandelbaar. De Vennootschap opteert voor de status van fiscale beleggingsinstelling. Een fiscale beleggingsinstelling is voor de heffing van vennootschapsbelasting onderworpen aan een tarief van 0%, indien aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. ActivInvestor Real Estate is een beleggingsinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en wordt beheerd door DoubleDividend Management B.V. (hierna ook de Beheerder ). Aan DoubleDividend Management B.V. is als Beheerder een vergunning verleend als bedoeld in de Wft. Voor ActivInvestor Real Estate is zowel de Essentiële Beleggersinformatie als een prospectus opgesteld met informatie over onder andere het product, de kosten en de risico s. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar ten kantore van DoubleDividend Management B.V. en kunnen eveneens geraadpleegd worden op de website. Voor informatie kunt u ons bereiken op het volgende adres en telefoonnummer: ActivInvestor Real Estate N.V. Herengracht BV Amsterdam Telefoon contact@doubledividend.nl 4

6 Kerncijfers (bedragen in euro s) Algemeen Intrinsieke waarde Direct beleggingsresultaat Gerealiseerd indirect beleggingsresultaat* Ongerealiseerd indirect beleggingsresultaat* Opbrengst handelsdagen Uitgaven Nettowinst/(-verlies) Waardeontwikkeling per aandeel Intrinsieke waarde per 1 januari 512,53 544,31 531,53 643,43 615,50 Intrinsieke waarde per 31 december 582,36 512,53 544,31 531,53 643,43 Dividend per aandeel Uitgekeerd dividend in contanten Ratio s/additionele informatie Rendement** 21,20% 3,35% 11,81% -9,62% 12,66% Lopende kosten factor 2,23% 2,11% 2,14% 1,99% 1,86% Lopende kosten factor (genormaliseerd)*** 2,23% 2,11% 2,49% 1,99% 2,54% Portefeuille omloop factor**** Aantal uitstaande aandelen per 31 december Gewogen aantal uitstaande aandelen***** * Het gerealiseerde en ongerealiseerde indirecte beleggingsresultaat is voor 2014 en 2013 gebaseerd op gemiddelde kostprijsmethode. De jaren daarvoor werd dit bepaald op basis van first-in-first-out methode. ** De gegeven rendementspercentages zijn inclusief dividend, na aftrek van alle kosten, maar vóór effecten van inkomstenbelasting. *** Bij de lopende kosten factor (genormaliseerd) zijn de kosten voor de prestatievergoeding meegenomen. Alleen in 2010 en 2012 is er een prestatievergoeding uitgekeerd. De prestatievergoeding is met ingang van 1 januari 2014 afgeschaft. **** De portefeuille omloop factor geeft aan in welke mate er mutaties hebben plaatsgevonden in de beleggingsportefeuille. ***** Het gewogen aantal uitstaande aandelen is het rekenkundige gemiddelde van het aantal uitstaande aandelen per transactiedag in In 2014 waren er 255 transactiedagen. 5

7 Verslag van de directie Belangrijke gebeurtenissen 2014 Fusie Beheerder 1 april 2014 is ActivInvestor Management B.V. gefuseerd met beleggingsonderneming Double Dividend B.V. De combinatie is verder gegaan onder de naam DoubleDividend Management B.V. waardoor kennis en ervaring op beleggingsgebied is versterkt. Beide ondernemingen deelden hun visie op beleggen in kwaliteitsondernemingen en een focus op de lange termijn. ActivInvestor Real Estate N.V. (hierna ook ActivInvestor Real Estate of de Vennootschap ) wordt beheerd door DoubleDividend Management B.V. (hierna ook de Beheerder ). Mevrouw J.M. (Marian) Hogeslag en de heer W.P.C. (Ward) Kastrop voeren de directie over de Beheerder. Richtlijn inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen ( AIFMD ) Op Europees niveau zijn nieuwe regels vastgesteld voor beheerders van beleggingsinstellingen, zoals DoubleDividend Management B.V. De nieuwe regels, zoals vastgelegd in de Alternative Investment Fund Managers Directive, de AIFMD (Richtlijn inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen), zijn een reactie op de financiële crisis en hebben onder meer als doel risico s in de financiële wereld beter te beheersen. Ook moeten deze regels aandeelhouders betere bescherming en informatievoorziening bieden. Met ingang van 22 juli 2014 is de Wft-vergunning van DoubleDividend Management B.V. van rechtswege overgegaan in een AIFMD-vergunning. Dit heeft naast gevolgen voor de interne organisatie ook geleid tot het aanstellen van een bewaarder voor ActivInvestor Real Estate. Als bewaarder is, na een uitvoerige selectieprocedure, KAS Trust & Depositary Services B.V. aangesteld. Wijziging voorwaarden In 2014 heeft ActivInvestor Real Estate een aantal wijzigingen in haar voorwaarden doorgevoerd teneinde de kosten te verlagen en de toegankelijkheid te vergroten. Met ingang van 1 januari 2014 is de prestatievergoeding afgeschaft en is het minimum bedrag van de jaarlijkse managementvergoeding van komen te vervallen. De Beheerder heeft over het boekjaar 2014 en volgende boekjaren dus geen recht meer op een eventuele prestatievergoeding. Daarnaast is aan de algemene vergadering van aandeelhouders d.d. 9 december 2014 voorgesteld om de statuten van de Vennootschap te wijzigen ingaande op 1 januari

8 De voorgestelde wijzigingen in de statuten betroffen onder meer: een naamswijziging: om uniformiteit uit te dragen naar de toekomst toe de naam van ActivInvestor Real Estate N.V. te wijzigen in DD Property Fund N.V.; een splitsing van aandelen om de toegankelijkheid te vergroten. Elk geplaatst aandeel met een nominale waarde van 100 euro te splitsen in twintig aandelen met een nominale waarde van 5 euro elk; introductie van de mogelijkheid tot notering van de aandelen aan Euronext Amsterdam; introductie van verschillende soorten aandelen om de Vennootschap ook aantrekkelijk te maken voor institutionele beleggers. De aandelen A komen toe aan de particuliere beleggers en de aandelen B aan institutionele beleggers. Het voorstel tot wijziging van de statuten is unaniem door de algemene vergadering goedgekeurd. Onder Wijzigingen fondsvoorwaarden wordt ingegaan op de concrete wijzigingen die op 1 januari 2015 zijn ingegaan als gevolg van deze statutenwijziging. Resultaten Per 31 december 2014 was belegd in vastgoedfondsen. Het directe beleggingsresultaat bedroeg en het indirecte beleggingsresultaat Over de periode 1 januari tot en met 31 december 2014 bedroeg het totaal netto rendement 21,2%. Op 31 december 2014 bedroeg de intrinsieke waarde per aandeel 582, december 2014 Intrinsieke waarde per aandeel 1 582,36 Aantal uitstaande aandelen Totale intrinsieke waarde Op 28 april 2014 is het slotdividend 2013 van 25 per aandeel uitgekeerd. Op 17 november 2014 heeft de directie besloten om, met inachtneming van het bepaalde in de statuten, een interim dividend 2014 uit te keren ten bedrage van , zijnde 10 per aandeel. Hiermee bedraagt het dividendrendement over ,8% op basis van de intrinsieke waarde per 31 december Tijdens de komende algemene vergadering van aandeelhouders zal worden voorgesteld om een bedrag ad 10 per aandeel uit te keren aan de deelnemers als slotdividend over ActivInvestor Real Estate streeft een consistent, jaarlijks licht groeiend dividend na en zal in principe tweemaal per jaar het dividend uitkeren. 1 De gegeven waarden zijn voor resultaatbestemming. 7

9 Macro-economische ontwikkelingen Het jaar 2014 was op meerdere fronten een bewogen jaar. De meeste Europese landen hadden te maken met een (te) lage groei en inflatie waardoor de Europese Centrale Bank ( ECB ) zich genoodzaakt voelde de beleidsrentes nog verder te verlagen. Hierdoor daalden de 10-jarige staatsobligaties van de meeste Europese landen tot historisch lage niveaus. Om de groei en inflatie aan te wakkeren heeft de ECB medio 2014 een lange termijn financieringsfaciliteit geïntroduceerd en kocht zij door activa gedekte obligaties op. In de tweede helft van 2014 kwam de toch al lage inflatie verder onder druk door de sterk gedaalde olieprijs. Door het ruime monetaire beleid van de ECB kwam de euro onder druk ten opzichte van veel andere valuta s, zoals de Amerikaanse dollar. De financiële markten kenden een goed jaar mede als gevolg van de lage rentes en het gevoerde monetaire beleid. De wereldwijde aandelenindex (MSCI World Index) liet over 2014 een totaal rendement zien van iets meer dan 19%. Naast de economische ontwikkelingen werd Europa opgeschrikt door de annexatie van de Krim door Rusland. De angst voor een verder oprukken werd niet bewaarheid, maar door de opgelegde sancties aan Rusland door het Westen, ondervonden een groot aantal sectoren economische gevolgen van deze sancties. Aandelenmarkten reageerden kortstondig op de annexatie en de gebeurtenissen in Rusland maar herstelden zich snel. Europese vastgoedmarkt Mede dankzij de zeer lage rentes en het gebrek aan alternatieven werden in 2014 de Europese vastgoedmarkten overspoeld met kapitaal. Er was niet alleen veel interesse voor eersteklas vastgoed, maar ook voor vastgoed van mindere kwaliteit. Een aantal markten hadden bovengemiddelde interesse van investeerders. Zo stond Londen volop in de belangstelling van investeerders ondanks de al sterk gestegen vastgoedprijzen. Ook hoogwaardige kwaliteit vastgoed in Nederland stond in de belangstelling gezien de nog als aantrekkelijke beschouwde aanvangsrendementen. Zelfs landen die in de afgelopen jaren hard waren geraakt, zoals Spanje en Ierland, veerden op en lieten een sterke stijging van het transactievolume zien. Het geeft aan dat beleggers weer risico s durfden te nemen. Een andere belangrijke graadmeter van het positieve marktsegment was de bereidwilligheid van banken om weer vastgoed te financieren en de financieringsgraad verder op te laten lopen. Vastgoedondernemingen maakten hiervan optimaal gebruik door het (her)financieren van hun schulden. De positieve impact van lage rentes liet onverlet dat de verhuurmarkt in Europa een divers beeld vertoonde. Londen was een positieve uitschieter en dan met name de kantoren in de West-End en de City. Ook de woningen in Duitsland lieten een gezonde huurgroei zien. Daarentegen bleven Frankrijk en Duitsland achter, met name in de kantorenmarkt, en ook in Nederland en België was niet echt sprake van huurgroei. Ondanks een moeilijke verhuurmarkt in veel Europese landen, daalden over de hele linie de aanvangsrendementen waardoor waardes van vastgoed opliepen. Het jaar 2014 was ook weer het jaar van het aantal grotere fusies/overnames en beursintroducties. Zo deed Klépierre een bod op de Nederlandse speler Corio en Deutsche Annington op Gagfah. Daarnaast kocht Wereldhave in Frankrijk een grote portefeuille van Unibail-Rodamco. Ook maakten veel vastgoedondernemingen gebruik van 8

10 het positieve sentiment in de markt om hun portefeuille te verbeteren door aan- en verkopen en nog meer focus aan te brengen, zoals bijvoorbeeld VastNed Retail, Cofinimmo en een aantal Engelse spelers zoals Intu en British Land. Daarnaast zagen we een aantal beursintroducties zoals Entra in Noorwegen, TLG in Duitsland en Hemfosa in Zweden. In bijna alle landen lieten vastgoedaandelen positieve rendementen aantekenen in Duitsland sprong er met een totaal rendement van ruim 47% ver bovenuit. Oostenrijkse genoteerde vastgoedspelers behaalden daarentegen een negatief jaarrendement van bijna 20%. Slechte governance en veel bezit in Rusland blijft de Oostenrijkse vastgoedspelers achtervolgen. Zweden, Nederland en het Verenigd Koninkrijk behoorden tot de beter presterende landen met rendementen van respectievelijk 31%, 27% en 23%. Frankrijk, België en Zwitserland bleven achter met rendementen van rond de 14%. Beleggingsbeleid ActivInvestor Real Estate is een duurzaam vastgoedaandelenfonds dat belegt in Europa. Dit vertaalt zich in een aandelenportefeuille met een 20 tot 30-tal aan gereguleerde effectenbeurzen genoteerde vastgoedondernemingen van hoge kwaliteit. ActivInvestor Real Estate onderscheidt zich in haar beleggingsfilosofie. Zij wil met haar beleggingsbeleid een brug slaan tussen financieel rendement en maatschappelijk rendement in de overtuiging dat een integrale analyse van financiële- en duurzaamheidsaspecten een positieve bijdrage levert aan het rendement en risicoprofiel van de aandelenportefeuille. Het beleggingsproces is dan ook duidelijk vastgelegd. Het universum van ActivInvestor Real Estate bestaat uit beursgenoteerde vastgoedondernemingen die vooroplopen op het gebied van duurzaamheid (milieu en sociale aspecten) en corporate governance (goed bestuur). Daarnaast moeten vastgoedondernemingen voldoen aan de financieel en kwalitatief gestelde eisen. ActivInvestor Real Estate heeft de aandelenportefeuille rondom een aantal thema s ingericht. Gezien de ontwikkelingen op de vastgoedmarkten en de verwachtingen hieromtrent in relatie met de kwaliteitseisen zijn de volgende thema s gedefinieerd: binnenstedelijk; residentieel; dominante winkelcentra; opportunistisch. Van de aandelenportefeuille moet minimaal 80% van de beleggingen zich richten op binnenstedelijk vastgoed, residentieel vastgoed en dominante winkelcentra. Dit zijn de drie categorieën vastgoed waar ActivInvestor Real Estate vertrouwen in heeft op de lange termijn. In het prospectus van ActivInvestor Real Estate wordt onder beleggingsbeleid uitgebreid ingegaan op onder meer het beleggingsproces. Daarnaast publiceert de Beheerder uiterlijk binnen 2 weken na afloop van een maand een 9

11 uitgebreid maandbericht van de Vennootschap. Naast een aantal verplichte gegevens wordt in het maandoverzicht uitgebreid ingegaan op de wijzigingen in de portefeuille alsmede relevante ontwikkelingen in de portefeuille. Stembeleid DoubleDividend Management B.V. heeft haar eigen stembeleid ontwikkeld en oefent, als Beheerder, de stemrechten uit op de door de Vennootschap gehouden aandelen. DoubleDividend Management gebruikt het stemrecht in beginsel binnen alle vastgoedondernemingen waarin het belegt. Er kan op verschillende manieren worden gestemd. De gekozen manier hangt samen met de kosten, die per land sterk verschillen, en het belang van fysieke aanwezigheid. In het algemeen worden alle agendapunten beoordeeld in het licht van het belang van de Vennootschap en haar beleggers. De Nederlandse corporate governance code en de OECD richtlijnen zullen primair als richtlijn dienen bij het stemgedrag. DoubleDividend Management publiceert op haar website het feitelijk stemgedrag per agendapunt van elke aandeelhoudersvergadering waarin DoubleDividend Management namens de Vennootschap haar stem uitbrengt. Op jaarbasis doet DoubleDividend Management verslag van de uitvoering van haar stembeleid. Indien DoubleDividend geen gebruik heeft gemaakt van het stemrecht zal in dit verslag worden toegelicht waarom afgezien is van uitoefening van het stemrecht. Op de website, zal de uitvoering van het beleid gepubliceerd worden en is ook het stembeleid te vinden. Betrokken aandeelhouderschap Nadat ActivInvestor Real Estate heeft belegd zal zij zich opstellen als een betrokken aandeelhouder. Zij zal gebruik maken van haar aandeelhoudersrechten en de vastgoedonderneming blijven monitoren op behaalde resultaten versus aangekondigde prognoses/doelstellingen. Indien nodig zal de Vennootschap het bestuur van een vastgoedonderneming aanspreken op het toepassen en verbeteren van hun corporate governance, sociaal- of milieubeleid. De Beheerder is aangesloten bij de Stichting Eumedion, het platform van institutionele beleggers op het gebied van corporate governance en duurzaamheid. Verstrekking van informatie conform de AIFM In de AIFMD artikel 23 lid 4 en 5 worden vereisten gesteld conform de verstrekking van informatie met betrekking tot de liquiditeit van de beleggingsportefeuille van de Vennootschap, het risicoprofiel van de Vennootschap, het gebruik van vreemd vermogen en de risicobeheersystemen waarmee de Beheerder deze risico s beheert. De liquiditeit van de beleggingsportefeuille Beursgenoteerde vastgoedondernemingen kennen theoretisch een hoge liquiditeit. Echter, kleine, relatief onbekende vastgoedondernemingen of vastgoedondernemingen met een vaste aandeelhoudersstructuur waarbij posities zeer lang aangehouden worden, kunnen in de praktijk geen tot een zeer beperkte liquiditeit hebben. Een beursnotering garandeert in deze geen liquiditeit. Bij onvoldoende liquiditeit van een aandeel loopt de Vennootschap het risico dat de uitvoering van een aan- of verkooporder niet onmiddellijk of alleen gedeeltelijk (gedeeltelijke uitvoering) mogelijk is tegen ongunstige voorwaarden. De mate van verhandelbaarheid van de aandelen van ActivInvestor Real Estate hangt voornamelijk samen met de mate van verhandelbaarheid van de 10

12 financiële instrumenten waarin de Vennootschap belegt. De Vennootschap belegt hoofdzakelijk in goed verhandelbare aandelen. Aan- en verkooporders kunnen in principe dan ook tijdig worden uitgevoerd. Bij een onverwachts grote uitstroom van gelden van beleggers kan het zijn dat het niet mogelijk is de onderliggende financiële instrumenten tijdig te verkopen omdat de liquiditeit van de onderliggende financiële instrumenten lager is op dat moment. Het toch verkopen kan dan tegen ongunstige voorwaarden moeten plaatsvinden. Onder bijzondere omstandigheden zal de Vennootschap voor korte of langere tijd geen aandelen kunnen uitgeven of inkopen, bijvoorbeeld in het geval van disfunctioneren van één of meer markten in financiële instrumenten (bijvoorbeeld door computerstoringen), waaraan de beleggingen van de Vennootschap zijn genoteerd. Risicoprofiel ActivInvestor Real Estate heeft als doel het beleggen van vermogen, zodanig dat de risico s daarvan worden gespreid, teneinde de aandeelhouders in ActivInvestor Real Estate in de opbrengst te doen delen. Naast het beleggen in aandelen en vastgoedobligaties kan de Vennootschap beleggen in afgeleide instrumenten, technieken en structuren zoals opties en futures. Van deze mogelijkheid heeft de Vennootschap in 2014 geen gebruik gemaakt. De Vennootschap leent geen aandelen uit. Hieronder worden de meest voorkomende risico's beschreven die zich voordoen bij het indirect beleggen in vastgoed en in ActivInvestor Real Estate. Voor een uitgebreid overzicht van de (overige) risico s verwijzen wij naar het prospectus. Rendementsrisico Het risico bestaat dat het verwachte rendement op de belegging zich niet heeft gerealiseerd op het moment dat de belegging wordt verkocht. Ook staat het niet vast dat de Vennootschap haar doelstellingen zal halen en er bestaat geen enkele garantie hiertoe. Het rendementsrisico is mede afhankelijk van de keuzes die mogelijk zijn op grond van het beleggingsbeleid. Ook is het rendement van de Vennootschap afhankelijk van de waardeontwikkelingen van de gedane beleggingen en de directe opbrengsten van deze beleggingen (dividend- en renteopbrengsten). Koersrisico Aan het beleggen in aandelen ActivInvestor Real Estate zijn financiële risico's verbonden. Beleggers dienen zich te realiseren dat de beurskoers van de effecten waarin de Vennootschap posities inneemt op korte termijn aanzienlijk kan fluctueren. In het verleden hebben effectenmarkten (in bepaalde periodes) gunstige en ongunstige rendementen gegenereerd. Dit biedt echter geen indicatie dan wel garantie voor de toekomst. Door koersschommelingen kan ook de totale intrinsieke waarde van de Vennootschap aan (sterke) fluctuaties onderhevig zijn, wat kan betekenen dat beleggers in ActivInvestor Real Estate niet hun volledige inleg terug zullen ontvangen bij beëindiging van hun deelname in de Vennootschap. 11

13 Marktrisico De Vennootschap belegt in Europese vastgoedondernemingen. De waarde van deze beleggingen kan sterk variëren als gevolg van factoren waarop de Vennootschap geen invloed heeft, zoals renteontwikkelingen en ontwikkelingen op de financiële markten. De waarde van de Vennootschap is rechtstreeks gekoppeld aan de waarde van deze beleggingen en kan derhalve eveneens sterk fluctueren. De mogelijkheid bestaat dat de belegging in waarde stijgt; het is echter ook mogelijk dat de belegging weinig tot geen inkomsten zal genereren en dat de inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat. Concentratierisico De Vennootschap belegt in een 20 tot 30-tal beursgenoteerde vastgoedondernemingen. Het uitsluitend beleggen in vastgoedondernemingen leidt ertoe dat de Vennootschap met name gevoelig is voor ontwikkelingen in de vastgoedsector. Naast het risico van algehele koersdalingen bestaat het risico dat één of meer beleggingen in de portefeuille als gevolg van tegenvallende ontwikkelingen of anderszins een (sterk) negatieve koersontwikkeling doormaakt. Valutarisico De Vennootschap belegt ook in vastgoedondernemingen die niet euro gedenomineerd zijn. Als gevolg hiervan loopt de Vennootschap een direct valutarisico. Het risico bestaat dat de koers van een valuta daalt ten opzichte van de euro. De waarde van een valuta kan zodanig dalen ten opzichte van de euro dat een positief beleggingsresultaat (meer dan) teniet wordt gedaan of een negatief beleggingsresultaat verder verslechtert. Indien dit wenselijk wordt geacht door de Vennootschap wordt het valutarisico (gedeeltelijk) afgedekt. In principe wordt het valutarisico niet afgedekt. Tegenpartijrisico De Vennootschap loopt het risico dat een uitgevende instelling of een tegenpartij waarmee de Vennootschap samenwerkt in gebreke blijft bij de nakoming van haar verplichtingen. Afwikkelingsrisico De Vennootschap is gevoelig voor het risico dat een afwikkeling via een betalingssysteem niet plaatsvindt zoals verwacht, omdat de betaling of levering van de financiële instrumenten door een tegenpartij niet, niet op tijd of niet zoals verwacht plaatsvindt. Bewaarnemingsrisico De Vennootschap loopt het risico van verlies van in bewaring gegeven activa (bewaarnemingsrisico) als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of fraudeleuze handelingen van de bewaarnemer van die activa. Financieringsrisico De Vennootschap kan, onder de huidige wetgeving voor de fiscale beleggingsinstelling, zelf tot maximaal 20% financieren met vreemd vermogen. Het vreemd vermogen kan gebruik worden (i) om aan de verplichtingen 12

14 voortvloeiende uit inkoop van aandelen te voldoen zonder effecten te hoeven verkopen (ii) ter overbrugging van tijdelijke liquiditeitstekorten ingeval van het kopen van effecten die betaald moeten worden met de verkoopopbrengst van andere effecten (iii) om te voorzien in een tijdelijke liquiditeitsbehoefte. De beleggingen van de Vennootschap worden als zekerheid gesteld voor het verkrijgen van financiering. De Vennootschap heeft in 2014 geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om vreemd vermogen aan te trekken. Renterisico Een stijging van de rente heeft een negatief effect op de waarde van vastgoed en dus op de waarde van een vastgoedonderneming. Een stijgende rente kan het verkoopresultaat van vastgoed negatief beïnvloeden. Ook kan door afwaardering van het vastgoed de solvabiliteit van de vastgoedonderneming verslechteren doordat de relatieve omvang van het vreemd vermogen toeneemt. Ook de directe resultaten van een vastgoedonderneming worden negatief beïnvloed door een stijgende rente omdat de rentelasten zullen toenemen. Elke vastgoedonderneming is immers in meerdere of mindere mate gefinancierd met vreemd vermogen. Risicobeheersystemen In het prospectus van ActivInvestor Real Estate zijn beleggingsrestricties opgenomen. De Beheerder en de bewaarder van ActivInvestor Real Estate zien toe op naleving van de beleggingsrestricties. In het geval van een (mogelijke) afwijking van deze beleggingsrestricties bespreekt de bewaarder deze met de Beheerder van ActivInvestor Real Estate. Indien sprake is van een afwijking wordt de directie van de Beheerder geïnformeerd en worden maatregelen genomen die de afwijking van de beleggingsrestricties ongedaan maken. Wijzigingen fondsvoorwaarden na 31 december 2014 De volgende wijzigingen zijn op 1 januari 2015 ingegaan. Met ingang van 1 januari 2015 is de managementvergoeding voor particuliere beleggers verlaagd van 1,5% naar 1,2%. Er is tevens een tweede aandelenklasse voor institutionele beleggers (vanaf ) geïntroduceerd. De managementvergoeding van deze aandelenklasse bedraagt 0,7%. Verder zijn de aandelen per 2 januari 2015 genoteerd aan Euronext Amsterdam (Euronext Fund Service) om de verhandelbaarheid te verbeteren en de zichtbaarheid te vergroten. Deelname via NPEX blijft gewoon mogelijk tegen dezelfde voorwaarden als voor Euronext geldt. Vanwege de beursnotering zijn de aandelen gesplitst. Voor elk bestaand aandeel heeft u 20 nieuwe aandelen ontvangen en bedraagt de intrinsieke waarde 1/20ste. Ook zijn per 1 januari 2015 de plaatsingskosten en de uittredingskosten vervallen en is daarvoor een op- en afslag van 0,25% in de plaats gekomen zoals gebruikelijk bij beursgenoteerde beleggingsfondsen. Het beleggingsbeleid is vanaf 1 januari 2015 iets aangepast. De Vennootschap houdt haar focus op Europa maar kan selectief buiten Europa beleggen. Hiermee kan de Vennootschap ook gebruik maken van kansen buiten Europa en bovendien een bredere spreiding realiseren. 13

15 Tenslotte is de naam gewijzigd worden in DD Property Fund N.V. om uniformiteit uit te dragen met de andere beleggingsproducten van DoubleDividend Management B.V. Vooruitzichten Hoewel de economische vooruitzichten voor Europa mager zijn, is de lage rente en sterk gedaalde olieprijs positief voor vastgoed. Door de lage rente zullen financieringslasten naar verwachting nog verder dalen. De meeste analisten verwachten bovendien dat aanvangsrendementen nog flink kunnen dalen waardoor, ondanks de beperkte of zelfs negatieve huurgroei, toch positieve herwaarderingen mogelijk zijn. Daarnaast houden zowel bedrijven als consumenten door de lage olieprijs meer over om te investeren en te besteden waardoor de economie een extra impuls krijgt. Door het iets aangepaste beleggingsbeleid met ingang van 1 januari 2015 is de Vennootschap in staat beter in te spelen op kansen buiten Europa en een betere spreiding van haar portefeuille te realiseren. Verklaring omtrent de inrichting van de bedrijfsvoering ActivInvestor Real Estate beschikt over een beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering, die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGfo). De Beheerder van ActivInvestor Real Estate heeft gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Bij deze werkzaamheden zijn geen constateringen gedaan op grond waarvan geconcludeerd zou moeten worden dat de beschrijving van de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 115 y lid 5 van het BGfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen inde Wet op het financieel toezicht en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaart DoubleDividend Management B.V. als Beheerder van ActivInvestor Real Estate te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 115 y lid 5 BGfo, die voldoet aan de eisen van het BGfo. Ook heeft de Beheerder niet geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaart de Beheerder met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2014 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Amsterdam, 9 maart 2015 De directie DoubleDividend Management B.V. J.M. Hogeslag W.P.C. Kastrop 14

16 ACTIVINVESTOR REAL ESTATE N.V. Jaarrekening

17 Balans per 31 december 2014 vóór resultaatbestemming (bedragen in euro s) Noot Activa Beleggingen Aandelen Liquiditeiten Overige vaste activa 7.3 Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Vorderingen Overige vorderingen Totaal activa Passiva Eigen vermogen 7.5 Geplaatst kapitaal Agioreserve Wettelijke reserve Overige reserves Onverdeeld resultaat Kortlopende schulden Overige schulden Totaal passiva Intrinsieke waarde per aandeel ,36 512,53 De toelichting op de jaarrekening maakt integraal onderdeel uit van deze jaarrekening 16

18 Overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten over 2014 (bedragen in euro s) Opbrengsten 8.1 Noot Direct beleggingsresultaat Dividenden Rente Indirect beleggingsresultaat Opbrengst handelsdagen Totaal opbrengsten Uitgaven 8.2 Managementvergoeding Overige bedrijfskosten Winst/(-verlies) uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting Vennootschapsbelasting Nettowinst/(-verlies) Winst/(-verlies) per aandeel* ,62 18,19 De toelichting op de jaarrekening maakt integraal onderdeel uit van deze jaarrekening. * De winst per aandeel is gebaseerd op het gewogen aantal uitstaande aandelen in

19 Mutatieoverzicht eigen vermogen (bedragen in euro s) Geplaatst Agioreserve Wettelijke Overige Onverdeeld Totaal kapitaal reserve reserves resultaat Saldo per 1 januari Resultaatbestemming vorig jaar Nettoresultaat over het boekjaar Allocatie wettelijke reserve Dividenduitkering Uitgifte aandelen Inkoop aandelen Saldo per 31 december Saldo per 1 januari Resultaatbestemming vorig jaar Nettoresultaat over het boekjaar Allocatie wettelijke reserve Dividenduitkering Uitgifte aandelen Inkoop aandelen Saldo per 31 december De toelichting op de jaarrekening maakt integraal onderdeel uit van deze jaarrekening. 18

20 Kasstroomoverzicht over het boekjaar 2014 (bedragen in euro s) Noot Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankoop beleggingen Verkoopopbrengst beleggingen Ontvangen rente Ontvangen dividend Investeringen in materiële vaste activa Netto kasstroom uit beleggingsactiviteiten Kasstroom uit operationele activiteiten Uitgaven Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Veranderingen in werkkapitaal:. mutatie vorderingen mutatie overige schulden Netto kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opbrengsten aandelenuitgifte Uitbetaald dividend Inkoop van aandelen Opbrengst handelsdagen Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Totale kasstroom Liquide middelen aan het begin van het jaar Netto kasstroom Liquide middelen aan het eind van het jaar De toelichting op de jaarrekening maakt integraal onderdeel uit van deze jaarrekening. 19

21 Toelichting op de jaarrekening per 31 december 2014 (bedragen in euro s) 1) Algemeen ActivInvestor Real Estate N.V. (hierna ActivInvestor Real Estate of de Vennootschap ) is statutair gevestigd te Amsterdam. De Vennootschap is op 17 december 2004 opgericht naar Nederlands recht onder de handelsnaam ActivInvestor Real Estate N.V. De Vennootschap is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal en kent een open-end structuur. De aandelen zijn dagelijks verhandelbaar. ActivInvestor Real Estate houdt zich bezig met het beleggen in een beperkt aantal geselecteerde Europese vastgoedfondsen. Zij heeft als thema actief aandeelhouderschap. ActivInvestor Real Estate opteert voor de status van fiscale beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 28 Wet op de vennootschapsbelasting ActivInvestor Real Estate is een beleggingsinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en wordt beheerd door DoubleDividend Management B.V. (hierna ook de Beheerder ). Aan DoubleDividend Management B.V. is als Beheerder een vergunning verleend als bedoeld in de Wft. Stelselwijziging Besloten is om de waarderingsgrondslag van de inkoopwaarde van de beleggingen met ingang van 1 januari 2014 aan te passen. De inkoopwaarde van de beleggingen zijn gewijzigd van first-in-first-out naar gemiddelde kostprijs. De reden voor deze stelselwijziging is gelegen in de verbetering van het inzicht dat de jaarrekening geeft, aangezien de nieuwe waarderingsgrondslag meer in overeenstemming is met de bedrijfseconomische normen. De impact van de stelselwijziging op het resultaat voor belastingen over 2014 is nihil en betreft enkel een verschuiving tussen het gerealiseerde en ongerealiseerde resultaat. De ter vergelijking opgenomen cijfers van balans en winst- en verliesrekening van het voorgaande jaar zijn aangepast aan het nieuwe stelsel. Het gebruik van schattingen in de jaarrekening Bij het opstellen van de jaarrekening zijn schattingen en veronderstellingen gemaakt die van invloed zijn op de bedragen die in de jaarrekening zijn opgenomen. Wijzigingen in schattingen en veronderstellingen kunnen van invloed zijn op bedragen die in komende jaren worden gerapporteerd. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. Beleggingen in fondsen met effecten die niet op een beurs of markt worden verhandeld, worden gewaardeerd op basis van de meest recente beschikbare intrinsieke waarde van deze fondsen per balansdatum. Indien het management van mening is dat deze de reële waarde per balansdatum niet zou benaderen dan worden eventuele aanpassingen hierop verwerkt. 20

22 2) Waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek naar Nederlands recht en in overeenstemming met de Wft. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten tenzij anders vermeld. 3) Waarderingsgrondslagen voor activa en passiva Indien de Vennootschap een wettelijk afdwingbaar recht heeft de verantwoorde financiële activa en passiva te salderen en voornemens is de netto bedragen te verrekenen of de bezitting en de schuld gelijktijdig te gelde te maken, worden deze posten gesaldeerd en wordt het saldo opgenomen op de balans. Beleggingen De initiële verwerking vindt plaats tegen kostprijs inclusief transactiekosten. De volgende waardering vindt plaats tegen reële waarde, zonder rekening te houden met eventuele transactiekosten bij verkoop. Voor het bepalen van de reële waarde volgt de Vennootschap de volgende uitgangspunten: Actieve markt Voor beleggingen die verhandeld worden op een actieve markt wordt de slotkoers op waarderingsdatum gebruikt als reële waarde. Indien er indicaties zijn dat de slotkoers geen juiste weergave is van de reële waarde van de investering op waarderingsdatum wordt de slotkoers aangepast. Geen actieve markt Beleggingen in fondsen met effecten die niet op een beurs of markt worden verhandeld, worden gewaardeerd op basis van de intrinsieke waarde van deze fondsen per balansdatum. Bij gebrek aan beursgenoteerde koersen of gecontroleerde intrinsieke waardeberekeningen worden deze beleggingen gewaardeerd op basis van de gerapporteerde waarden van de desbetreffende fondsen, tenzij er gegronde redenen zijn om hiervan af te wijken. Indien geen betrouwbare waardering voorhanden is, stelt de Beheerder een redelijke koers vast. De waarderingsdatum betreft het einde van het boekjaar en het einde van het halfjaar waarover gerapporteerd wordt. Wijzigingen in de waarde van beleggingen worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit banktegoeden. Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa zijn geactiveerd de kosten uitgifte van aandelen. Deze geactiveerde kosten worden lineair over een periode van vijf jaar afgeschreven. 21

23 Materiële vaste activa Onder de materiële vaste activa is het softwaresysteem geactiveerd voor de berekening van de dagelijkse intrinsieke waarde. Deze geactiveerde kosten worden lineair over een periode van vijf jaar afgeschreven. Overige activa en passiva Alle overige activa en passiva worden gewaardeerd met toepassing van historische kosten en accrual accounting rekening houdend met eventuele oninbaarheid van vorderingen. Aandelenkapitaal Bij uitgifte van aandelen wordt het aandelenkapitaal vermeerderd met de nominale waarde van de uitgegeven aandelen. Het meerdere boven de nominale waarde verkregen bedrag wordt toegevoegd aan de agioreserve. Bij inkoop van aandelen wordt het aandelenkapitaal verminderd met de nominale waarde van de ingekochte aandelen. Het gemiddelde agio wordt van de agioreserve afgeboekt en het eventuele meerdere van de overige reserves. 4) Grondslagen voor de resultaatbepaling Samenstelling indirect resultaat Het indirect resultaat is onder te verdelen in een gerealiseerd en een ongerealiseerd deel. Het gerealiseerde indirect resultaat betreft het verschil tussen de verkoopprijs en de gemiddelde kostprijs van beleggingen die gedurende het boekjaar zijn verkocht. Het ongerealiseerde indirect resultaat betreft de mutatie van het cumulatieve saldo van de ongerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingsportefeuille over het boekjaar. Dit betekent dat het ongerealiseerde indirect beleggingsresultaat is samengesteld uit de som van waardeveranderingen van de portefeuille gedurende het boekjaar onder aftrek van het saldo dat als indirect gerealiseerd beleggingsresultaat is opgenomen. De rentebaten uit alle rentedragende instrumenten worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening op basis van de periode-toerekeningsmethode en naar tijdsgelang overeenkomstig het effectieve rendement. Rentebaten bestaan onder meer uit coupons op vastrentende beleggingen en ontvangen rente op banktegoeden. Dividend wordt opgenomen op de datum waarop het recht op dat dividend ontstaat. Kosten worden verantwoord op basis van de periode-toerekeningsmethode. Kosten worden ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht, met uitzondering van de kosten die worden gemaakt bij de aanschaf van een belegging. Deze kosten worden opgenomen in de kostprijs van de desbetreffende belegging. Kosten die worden 22

24 gemaakt bij de verkoop van beleggingen worden in mindering gebracht op de verkoopopbrengsten van deze beleggingen. ActivInvestor Real Estate opteert voor de status van fiscale beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 28 Wet op de vennootschapsbelasting Een fiscale beleggingsinstelling is voor de heffing van vennootschapsbelasting onderworpen aan een tarief van 0%, indien aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. 5) Kastroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode. 6) Gelieerde partijen Onder gelieerde partijen wordt in de jaarrekening verstaan DoubleDividend Management B.V., de Beheerder. 23

25 Toelichting bij specifieke posten in de balans 7.1) Beleggingen aandelen Beleggingsoverzicht aandelen Aantal Inkoopwaarde Marktwaarde % van Inkoopwaarde Marktwaarde % van aandelen totale totale beleggingen beleggingen Aandelen beursgenoteerd Alstria Office REIT ,30% Altarea Cogedim ,12% ,67% Argo Real Estate Opportunities Fund* ,86% Atrium European Real Estate ,72% Befimmo SCA Sicafi ,09% Capital & Counties properties ,53% Citycon ,33% Cofinimmo ,94% Deutsche Annington ,77% Deutsche EuroShop ,02% DIC Asset ,84% Eurocommercial Properties ,16% Gecina ,77% GAGFAH ,48% Great Portland Estates ,62% Hamborner REIT ,33% Hufvudstaden ,30% Icade ,41% Intu properties ,61% Klépierre ,56% ,44% Land Securities Group ,33% LEG Immobilien ,86% Mercialys ,81% Prime Office ,64% ,40% Retail Estates ,48% Shaftesbury ,06% Sponda ,47% Swiss Prime Site ,33% Unibail-Rodamco ,66% Unite Group ,00% VastNed Retail ,60% ,31% VIB Vermögen ,07% Wereldhave ,11% Totaal % % Totaal beleggingen aandelen % % * Argo Real Estate Opportunities Fund heeft sinds medio maart 2014 geen notering meer. 24

26 Regioverdeling beleggingen aandelen Hieronder volgt een specificatie van de landen waar de vastgoedfondsen gevestigd zijn. De meeste vastgoedfondsen waarin de Vennootschap belegt zijn geheel of voor het grootste gedeelte actief in het land van vestiging. Enkele vastgoedondernemingen hebben het vastgoed verspreidt over meerdere landen. Zo zijn Unibail Rodamco en Klepièrre beide gevestigd in Frankrijk, maar is het vastgoed verspreidt over Frankrijk, Zweden, Italië en Spanje. Land Marktwaarde % Marktwaarde % Verenigd Koninkrijk % % Frankrijk % % Duitsland % % Scandinavië % % Zwitserland % - - Nederland % % België % % Oostenrijk % Luxemburg % Totaal Beleggingen % % Indien gekeken wordt naar de landen waarin het vastgoed gelegen is, is de verdeling als volgt. Land Marktwaarde % Marktwaarde % Verenigd Koninkrijk % - - Frankrijk % % Scandinavië % % Duitsland % % Zwitserland % - - België % % Spanje & Portugal % % Italië % % Nederland % % Overig % % Totaal Beleggingen % % 25

27 Mutatieoverzicht beleggingen aandelen Hieronder volgt een vergelijkend overzicht van de mutaties in beleggingen aandelen. Beleggingen aandelen Beleggingen aandelen Per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde en ongerealiseerde resultaat uit beleggingen Per 31 december ) Liquiditeiten Liquiditeiten Er zijn geen beperkingen ten aanzien van het gebruik van liquide middelen. Op de banktegoeden wordt op basis van het tarief voor de marktrente interest verkregen. De Vennootschap maakt gebruik van verschillende soorten spaarrekeningen en/of deposito s teneinde optimaal de geldende rentevergoedingen te benutten. 7.3) Overige vaste activa Immateriële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen - - Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen per 31 december Boekwaarde per 31 december

28 Materiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen per 31 december Boekwaarde per 31 december ) Overige vorderingen Hieronder volgt een specificatie van de overige vorderingen Terug te vragen dividendbelasting Dividend Overig De post terug te vragen dividendbelasting ontstaat door ingehouden bronbelasting op dividenduitkeringen in landen waar de Vennootschap heeft belegd. Onder bestaande belastingverdragen tussen Nederland en deze landen kunnen deze bedragen deels teruggevorderd worden in het land van betaling en deels met de Nederlandse fiscus worden verrekend. 7.5) Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal van de Vennootschap bedraagt en bestaat uit aandelen met een nominale waarde van 100 per aandeel. Alle aandelen geven recht op een gelijk aandeel in de winst van de Vennootschap. Per 31 december 2014 waren aandelen geplaatst en volgestort. Tegenover alle aandelen zijn certificaten van aandelen uitgegeven. 27

29 Hieronder volgt een overzicht van de mutaties in het aantal aandelen: Aantal aandelen per 1 januari Uitgifte nieuwe aandelen Inkoop aandelen Aantal aandelen per 31 december Alle (her)uitgiften en innamen door de Vennootschap hebben plaatsgevonden tegen de in het prospectus vermelde condities en volgens de voorgeschreven procedures. Sinds 1 juli 2010 zijn de certificaten van aandelen van de Vennootschap dagelijks verhandelbaar. Iedere dag kan de Vennootschap op intrinsieke waarde certificaten uitgeven en inkopen. Kapitaal- en agiostortingen Aantal aandelen Geplaatst Agioreserve Overige kapitaal reserves Kapitaal- en agiostortingen Totaal ) Overige schulden De overige schulden per balansdatum bestaan uit: Kosten beheer fonds Administratiekosten Accountantskosten Bankkosten Overige schulden Totaal overige schulden

30 Kosten beheer fonds bestaat uit de managementvergoeding december De nog te betalen administratiekosten en accountantskosten worden begin 2015 afgerekend na afronding van de jaarcijfers. 7.7) Intrinsieke waarde per aandeel Intrinsieke waarde Aantal aandelen Intrinsieke waarde per aandeel 582,36 512,53 544,31 29

31 Toelichting bij specifieke posten in het overzicht van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten 8.1) Gesegmenteerde opbrengsten Direct en indirect beleggingsresultaat Hieronder worden de opbrengsten uitgesplitst naar geografisch gebied uitgedrukt in percentages en absolute bedragen per 31 december Daarbij is de renteopbrengst afkomstig van Nederlandse bankrekeningen niet meegenomen. Dividend % % Frankrijk ,1% ,7% Scandinavië ,1% ,9% België ,4% ,2% Duitsland ,6% ,4% Nederland ,4% ,2% Italië ,5% Verenigd Koninkrijk ,4% - - Oostenrijk ,0% ,2% Totaal ,0% ,0% Gerealiseerd % % Italië ,2% Scandinavië ,1% ,0% Frankrijk ,5% ,0% Nederland ,9% ,5% België ,2% -32 0,0% Duitsland ,3% ,2% Luxemburg ,1% ,5% Verenigd Koninkrijk ,2% - - Oostenrijk ,7% - - Totaal ,0% ,0% Ongerealiseerd % % Luxemburg ,0% ,9% Verenigd Koninkrijk ,5% ,9% Nederland ,9% ,1% België ,8% ,2% Oostenrijk ,8% ,9% Scandinavië ,0% ,7% Italië ,7% Duitsland ,7% ,5% Zwitserland ,2% - - Frankrijk ,0% ,1% Totaal ,0% ,0% 30