Onrust bij ouders en leerkrachten over de begeleiding van leerlingen met bijzondere noden
|
|
- Bertha van der Heijden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Brussel, 18 mei 2006 Onrust bij ouders en leerkrachten over de begeleiding van leerlingen met bijzondere noden 1. Algemeen De voorbije maand organiseerde CD&V vijf provinciale reactieavonden rond het leerzorgkader, een raamwerk van zorg op maat voor leerlingen in het gewoon en buitengewoon onderwijs. Het leerzorgkader groepeert problemen van leerlingen volgens hun aard en hun ernst en vult daarvoor de nodige leerzorg in. Daartoe moeten vooral binnen het gewoon onderwijs de bestaande mogelijkheden van zorg op maat worden uitgebreid met steun vanuit het buitengewoon onderwijs. In zijn totaliteit hebben wij met de reactieavonden om en bij de 350 mensen bereikt. Leerkrachten en directies uit het buitengewoon en het gewoon onderwijs, ouders van leerlingen uit het buitengewoon onderwijs, van leerlingen met ASS en hoogbegaafde leerlingen, ouders van leerlingen met leerstoornissen, ADHD in het gewoon onderwijs, maar ook personeelsleden uit CLB, studenten binnen de lerarenopleiding en vertegenwoordigers van organisaties uit de welzijnszorg deden hun inbreng. Vanuit alle hoeken werden ernstige bedenkingen geformuleerd bij het leerzorgkader zoals de minister het voorstelt in de discussienota Vanuit het gewoon onderwijs Vanuit het gewoon onderwijs wordt vooral de haalbaarheid van het voorstel ernstig in vraag gesteld. Noch leerkrachten, noch schoolteams beschikken vandaag over de nodige expertise om dit waar te maken. Verder nog: ook al wordt geïnvesteerd in expertiseontwikkeling van leerkrachten van het gewoon onderwijs, dan nog zal dat op zich onvoldoende zijn om tegemoet te komen aan de noden van het kind met beperkingen. De klasgroepen zijn vandaag veel te groot om voldoende tegemoet te komen aan de vragen van alle kinderen. Bijkomende ondersteuning en personele inzet vanuit het buitengewoon onderwijs, vanuit welzijns-, gezondheids- en vormingsinstellingen is nodig om een kwalitatief aanbod te verzekeren. De vraag die dan meteen rijst, betreft de opdracht en de tijdsinvestering van leerkrachten in het gewoon onderwijs. Indien de inclusie zo maximaal mogelijk moet gemaakt worden, dan betekent dit een enorme investering van leerkrachten in overleg met anderen. Verder moet nagedacht worden over de nieuwe klas die hiermee gecreëerd wordt. Met de aanwezigheid in de klas van leerlingen die extra en individuele zorgen nodig hebben, zal ook de aanwezigheid van leerkrachten, hulpverleners of vormingswerkers met een specialisatie nodig zijn. Wat is de impact hiervan op de school, de gewone leerkracht, op 1
2 het zelfbeeld van het kind met bijzonder noden, op de andere leerlingen en welke kansen heeft de gespecialiseerde leerkracht in de gewone klas t.a.v. het kind met bijzondere noden? In welke mate is het wenselijk dat kinderen in de gewone school opgevangen worden buiten de klascontext om bepaalde leerstofonderdelen of ontwikkelingsprogramma s door te maken? Leerkrachten die ervaring hebben met inclusie geven weer dat het een positieve invloed heeft op de sociale ingesteldheid van leerlingen zonder beperkingen. Het nieuwe leerzorgkader gaat leiden tot een nieuwe vorm van buitengewoon onderwijs binnen de gewone school. Vooral scholen met een zekere schaalgrootte zullen kiezen voor deze organisatievorm. De kleinere dorpsscholen zullen voor immense problemen staan om het leerzorgkader waar te maken. Binnen het secundair onderwijs is het een utopie te denken dat elke vakleerkracht de nodige expertise zal ontwikkelen om met al deze doelgroepleerlingen te werken. Ook de voortdurende aanwezigheid van een gespecialiseerde leerkracht is onhaalbaar. De haalbaarheid van het leerzorgkader in het basisonderwijs is verschillend van deze van het secundair onderwijs. Waarom wordt vandaag een nieuw leerzorgkader gecreëerd waar vorige legislatuur een eerste aanzet gegeven is via de inzet van de zorgcoördinator en het GOK? Ook het GON heeft reeds jaren zijn verdienste. Waarom wordt niet geopteerd om de gemaakte keuzes te evalueren, bij te sturen waar nodig? Het is beter om hierop verder te bouwen dan een volledig nieuw kader te creëren. Het onderwijs zit niet te wachten op een zoveelste vernieuwing. Scholen willen nu in de diepte werken Vanuit het buitengewoon onderwijs Vanuit het buitengewoon onderwijs wordt opgemerkt dat de clusterbenadering niet tegemoet komt aan de knelpunten die in de nota geformuleerd worden. Integendeel, men vreest voor nieuwe, bijkomende problemen. In de discussienota wordt getracht om een oplossing te bieden aan de problemen die men vandaag kent omtrent leerlingen die hoogbegaafd zijn of die ASS, ADHD hebben. Positief is het besef dat iets moet verholpen worden aan de problemen. De wijze waarop men een oplossing tracht te bieden, zal niet tegemoet komen aan de knelpunten en zal leiden tot nieuwe problemen. Verder brengt men in cluster 3 zowel de huidige types 2, 4, 6 als 7 onder en in cluster 4 zowel leerlingen uit type 3 als leerlingen met ASS en ADHD. Het is onrealistisch om al deze leerlingen in eenzelfde omgeving samen te zetten met de bedoeling om samen een ontwikkeling door te maken. Evenmin is het realistisch om in elke regio een aanbod van deze clusters te voorzien. Dat leidt tot versnippering van middelen en expertise. In de discussienota wordt gewezen op de ongelijke spreiding van het buitengewoon onderwijs in Vlaanderen. Om o.a. tegemoet te komen aan de problematiek van de lange reistijden van leerlingen in het buitengewoon onderwijs stelt de minister voor om tot een betere spreiding te komen van scholen voor buitengewoon onderwijs in Vlaanderen. Dat veronderstelt een hele operatie waarbij de aanwezigen op de reactieavonden vrezen voor een achteruitgang van de expertise die nodig is om vaak kleine doelgroepen kwalitatief op te vangen. Daarom stelt men voor om deze problematiek niet op te lossen via een ingreep in het onderwijsaanbod maar via een betere regeling van het leerlingenvervoer voor leerlingen in het buitengewoon onderwijs. 2
3 Het buitengewoon onderwijs ervaart dagelijks dat een aparte setting voor bepaalde leerlingen een noodzaak is om naar behoren te kunnen functioneren. Het recht op buitengewoon onderwijs moet gegarandeerd blijven. Vooral voor de ontwikkeling van het zelfbeeld van een kind is het belangrijk om voldoende succeservaringen te kunnen opdoen. Rekening houdend met de activiteiten die vandaag binnen ons onderwijs ontwikkeld worden (leren en presteren), lukt dat beter in een homogene groep van leerlingen met gelijkaardige kenmerken dan in een zeer heterogene groep Vanuit het CLB Vanuit CLB vindt men de rol die hen wordt toebedeeld positief. CLB vraagt aandacht voor onnodige administratieve lasten, planlasten e.d. In het nieuwe leerzorgkader krijgt CLB een belangrijke en beslissende rol bij de overgangen van zorgniveaus. De onafhankelijkheid van CLB moet hier gegarandeerd zijn om dit te kunnen waarmaken. Zowel vanuit gewoon als buitengewoon onderwijs wordt gewezen op de onderbezetting van de CLB s vandaag en op een tekort aan expertise Vanuit de ouders Ouders van een kind met bijzondere noden in het onderwijs stellen vast dat het gewoon onderwijs vandaag heel wat inspanningen doet om kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. Een verwijzing naar het buitengewoon onderwijs gebeurt wanneer de mogelijkheden binnen het gewoon onderwijs ontoereikend zijn. Zij stellen resoluut dat vandaag de dag geen kinderen ten onrechte in het buitengewoon onderwijs zitten. Zij ervaren dat hun kind openbloeit in het buitengewoon onderwijs omdat de leerkrachten er in kleinere, heterogene groepen kunnen werken en de nodige expertise ontwikkeld hebben. Kinderen doen in het buitengewoon onderwijs succeservaringen op die zij in het gewoon onderwijs niet kenden. Zij worden niet meer als apart bekeken door andere kinderen. Kinderen komen in het buitengewoon onderwijs vaak tot rust. Ouders vinden de lange reistijden een probleem, maar opteren niet voor inclusie om aan dat probleem tegemoet te komen. Evenmin kiezen zij voor een grotere spreiding omdat zij vrezen dat de expertise hierdoor verloren gaat. Ouders stellen vast dat het gewoon onderwijs vandaag niet klaar is om nog meer leerlingen op te vangen met bijzondere noden Vanuit de Lerarenopleiding Tijdens de reactieavonden waren ook studenten en leerkrachten vanuit de Lerarenopleiding aanwezig. Uit hun reacties bleek duidelijk dat studenten vandaag slechts in zeer beperkte mate informatie krijgen over leerlingen met bijzondere noden, over de verschillenden problemen waarmee een leerkracht in het gewoon onderwijs kan worden geconfronteerd. Binnen de Lerarenopleiding worden studenten voorbereid om les te geven aan gewone leerlingen. Studenten wezen op het feit dat niet elke student in de Lerarenopleiding kiest om te werken met een specifieke doelgroep. De meeste studenten kiezen voor het beroep van leerkracht omdat zij graag met jonge mensen werken, graag kennis overdragen en willen leren hoe zij leerprocessen op gang kunnen zetten. Na de basisopleiding bestaat de mogelijkheid om nog een specialisatie te volgen. Het is een beperkte groep die zich verder specialiseert om te werken met leerlingen die een beperking hebben. Het 3
4 leerzorgkader stelt dat in de toekomst elke leerkracht de nodige expertise moet hebben om met kinderen met een beperking te werken. Studenten geven aan dat dit zal leiden tot een uitstroom van leerkrachten binnen het onderwijs en tot minder instroom in de Lerarenopleiding. Zij stellen voor om leerkrachten zoveel mogelijk te laten kiezen om datgene te doen in het onderwijs waartoe zij zich geroepen voelen en waarin ze zich goed onderlegd voelen Vanuit welzijn Een goede afstemming met welzijn is zeer belangrijk. In de discussienota is niets opgenomen over de werking van de revalidatiecentra en de centra voor logopedie. Het zou een gemiste kans zijn om dat nu niet mee op te nemen in de discussie over het leerzorgkader. Indien meer aandacht vooropgesteld wordt voor de zorgverlening aan kinderen binnen het gewoon onderwijs, dan is het nodig om ook de huidige reglementering omtrent toegelaten hulp door externen binnen het onderwijs te optimaliseren. Kinderen met beperkingen moeten de hulp en ondersteuning zoveel mogelijk binnen de onderwijsinstelling krijgen. Men mag niet verwachten dat de welzijnsinstellingen de mogelijkheid hebben om tegemoet te komen aan de draagkracht van gewone scholen. Binnen welzijn wordt men nu geconfronteerd met wachtlijsten Implementatie Het kan nooit de bedoeling zijn om het leerzorgkader van de ene dag op de andere in te voeren. Het veld vraagt om stapsgewijs en gefaseerd te werk te gaan. 2.Specifiek 2.1. Met betrekking tot het gewoon onderwijs Het is in de praktijk onmogelijk om binnen één en dezelfde klas met het ene kind te werken in de richting van eindtermen en met het andere kind te werken met ontwikkelingsdoelen. Differentiëren is een mooi theoretisch uitgangspunt, maar in de praktijk zijn weinig geslaagde voorbeelden vast te stellen. Voor de invulling van de functie zorgcoördinatie moeten scholen meer aandacht besteden aan de expertise van de persoon in kwestie. Het is wenselijk dat vanuit de overheid extra voorwaarden gesteld worden. De financiering van zorg binnen het onderwijs moet met middelen van het zorgbeleid gebeuren. De middelen van GOK mogen niet ingezet worden voor zorg. Indien dit wel gebeurt, dreigt deze groep opnieuw in de vergeethoek te raken. Als men spreekt over draagkracht van gewone scholen moet rekening gehouden worden met de draagkracht van de leerkracht en het schoolteam, maar ook met de kinderen in de klas die geen bijzondere noden hebben. De opvang van meer leerlingen met bijzondere noden in het gewoon onderwijs mag niet leiden tot meer ongekwalificeerde uitstroom. Wat met de speelleerklassen die vandaag voor een aantal kinderen een oplossing zijn? 4
5 2.2. Met betrekking tot de zorgmatrix Paramedische hulp moet ook inzetbaar zijn op zorgniveau 1 en 2. De indeling in clusters heeft geen zin op zorgniveau 1 en 2. Individuele ondersteuning zoals nu voorzien in GON moet mogelijk blijven binnen het gewoon onderwijs. Leerlingen binnen zorgniveau 3 en 4 moeten in de mogelijkheid zijn om een diploma of getuigschrift te behalen net als kinderen binnen het gewoon onderwijs. De overgang van buitengewoon onderwijs naar gewoon onderwijs en omgekeerd moet zo soepel mogelijk zijn. Hiermee moet de overstap van het buitengewoon naar het deeltijds beroepssecundair onderwijs ingebouwd worden. De overstap van zorgniveau 1 naar 2 moet ook mogelijk zijn zonder tussenkomst van het CLB. Leerlingen die hoogbegaafd zijn, worden onvoldoende opgenomen in deze matrix. Zowel een interne als externe diagnosestelling moet voor hen mogelijk zijn. Binnen de zorgmatrix zijn de leerlingen die tijdelijk niet of in mindere mate kunnen deelnemen aan onderwijs, niet opgenomen. Toch is het belangrijk dat de ziekenhuisscholen en andere welzijnsinstellingen over voldoende mogelijkheden beschikken om op een aangepaste manier onderwijs aan te bieden aan deze kinderen Met betrekking tot het buitengewoon onderwijs De leerkrachten van het buitengewoon onderwijs zullen meer teamondersteunend moeten werken binnen het gewoon onderwijs. Dit is een probleem. Enerzijds omdat deze mensen kiezen om met leerlingen te werken, anderzijds omdat zij niet gevormd zijn om teamondersteunend te werken Met betrekking tot pedagogische begeleidingsdiensten en het CLB De pedagogische begeleidingsdiensten kunnen de opdracht die in het nieuwe kader voorzien is niet invullen met het huidige personeelskader. Evenmin kunnen de CLB s waarmaken wat voor hen als rol is opgenomen. 3. Wat met het leerzorgkader? De voorbije maand organiseerde CD&V vijf provinciale reactieavonden rond het leerzorgkader, een raamwerk van zorg op maat voor leerlingen in het gewoon en buitengewoon onderwijs. Leerkrachten en directeurs, ouders, vertegenwoordigers uit het CLB, studenten en mensen uit welzijnsorganisaties bevestigden de kritische bedenkingen van CD&V bij het hervormingsplan van de minister. De aanwezigen gaven een duidelijk en krachtig signaal: de minister moet zijn huiswerk overdoen. Ondanks de vraag van de aanwezigen om het plan van de minister op te bergen, wil CD&V het debat over zorg binnen het onderwijs voor leerlingen met speciale noden en behoeften niet afsluiten. Wij willen de huidige problemen op het terrein niet uit de weg gaan, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Kathleen Helsen. De problematiek van de bestaande types binnen het buitengewoon onderwijs die onvoldoende antwoord bieden 5
6 op bepaalde problemen, stoornissen of handicaps, ( autisme, ADHD, meervoudige handicaps, hoogbegaafden ) vraagt een oplossing. Maar laat ons vertrekken van de knelpunten die zich op het terrein voordoen en laat ons bepalen welke prioritair moeten aangepakt worden. CD&V opteert voor een stapsgewijze aanpak. In het zoeken naar oplossingen stelt CD&V drie uitgangspunten centraal. Kathleen Helsen: Eerst en vooral willen we de eigenheid van elk kind maximaal respecteren. Verder pleit CD&V voor een contextuele benadering van het individu. Dit betekent dat een leerling nooit los van een school- of klassikale context kan benaderd worden. Ten derde wil CD&V zich afzetten tegen het hanteren van een al te hoge norm. Wij vragen om te vertrekken van de talenten van elk kind. Vanuit de overtuiging dat iedereen een gelijkwaardige plaats verdient in deze samenleving, is gelijkwaardigheid in verschil fundamenteel. Een constructie als het leerzorgkader kan een interessant uitgangspunt zijn voor de organisatie van ons onderwijs. Maar vooraleer een nieuw concept te presenteren voor het volledige leerplichtonderwijs vragen wij om eerst de huidige situatie binnen het volledige leerplichtonderwijs duidelijk in kaart te brengen en grondig te evalueren. Wat is het effect van het GOK-beleid? Wat zijn de resultaten van het zorgbeleid? Wat zijn de knelpunten met GON?, stelt Kathleen Helsen. Voor CD&V moet de draagkracht van de gewone school worden versterkt. Schoolteams moeten de kans krijgen om hun competentie qua leerzorg te vergroten. Het moet duidelijk zijn hoe ook extra budgettaire middelen optimaal kunnen worden gealloceerd. We moeten alle kinderen de garantie bieden dat ze op de vereiste expertise een beroep kunnen doen in hun eigen school. Tot slot moeten we klaar zijn met een doordachte regionale spreiding van het buitengewoon onderwijs. De uitdaging bestaat erin om realistische doelen voorop te stellen waarin geformuleerd wordt op welke wijze de zorg voor leerlingen met bijzondere noden in onderwijs kan verbeterd worden zonder dat de kwaliteit van onderwijs hiermee in het gedrang komt. Kortom, hoe waardevol een leerzorgkader ook kan zijn, voor CD&V kan het alleen worden ingevoerd wanneer we ieder kind, op ieder ogenblik en op iedere plaats, minstens dezelfde kwaliteit kunnen garanderen als die waar het vandaag in ons Vlaams onderwijs op kan rekenen. Meer informatie: Vlaams volksvertegenwoordiger Kathleen Helsen
2.2.1 Inschrijving van leerlingen van leerzorgniveau III in het gewoon basisonderwijs
LEERZORG BIJGESTUURD! DEEL1 1 INLEIDING Vorig jaar publiceerde minister Vandenbroucke een leerzorgnota die heel wat stof deed opwaaien en waar het VSKO verscheidene fundamentele bedenkingen bij maakte.
Nadere informatieALGEMENE PRINCIPES VAN HET NIEUWE ONDERSTEUNINGSMODEL IN BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS
INFORMATIE VAN HET KABINET ONDERWIJS JUNI 2017 Een nieuw ondersteuningsmodel voor kinderen en jongeren met specifieke onderwijsbehoeften in basis- en secundair onderwijs, en voor studenten met een functiebeperking
Nadere informatieNota Invoering ondersteuningsmodel
Nota Invoering ondersteuningsmodel Vooraf: - Het ondersteuningsmodel is een stap in het versterken van gewone scholen zodat minder kinderen in het buitengewoon onderwijs instromen. De gespecialiseerde
Nadere informatieKinderen met een handicap op de schoolbanken
Kinderen met een handicap op de schoolbanken Ouders van een kind met een handicap moeten vaak een moeilijke weg bewandelen met veel hindernissen en omwegen om voor hun kind de geschikte onderwijsvorm of
Nadere informatiebetreffende een nieuw ondersteuningsmodel in het leerplichtonderwijs
ingediend op 1015 (2016-2017) Nr. 1 12 december 2016 (2016-2017) Voorstel van resolutie van Caroline Gennez, Steve Vandenberghe en Katia Segers betreffende een nieuw ondersteuningsmodel in het leerplichtonderwijs
Nadere informatieOPVOEDINGSPROJECT DE LINDE
OPVOEDINGSPROJECT DE LINDE DOELSTELLING De Linde is een school voor buitengewoon lager onderwijs. Onze doelstelling kadert volledig binnen de algemene doelstelling van de Vlaamse Overheid met betrekking
Nadere informatieelk kind een plaats... 1
Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie
Nadere informatieDublin, Ierland, 12-13 November 2009
INTERNATIONALE CONFERENTIE INCLUSIE EEN SCHOOL VOOR ALLEN Salamanca - 15 jaar later Dublin, Ierland, 12-13 November 2009 Georganiseerd door EASPD, in samenwerking met de Europese Commissie, de Raad van
Nadere informatie3 Zijn er op regionaal niveau netoverschrijdende afspraken gemaakt over het al dan niet toepassen van één of meerdere flexibele trajecten?
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO 201v2 Evaluatie flexibele leertrajecten Vragenlijst voor coördinerend directeurs 1 Zijn er op het niveau
Nadere informatieZorg op school binnen een nieuw leerzorgkader. Prof. Dr. Pol Ghesquière. Gezins- en Orthopedagogiek. Leerzorgkader. één kader voor zorg in onderwijs
Zorg op school binnen een nieuw leerzorgkader Gezins- en Orthopedagogiek Leerzorgkader één kader voor zorg in onderwijs 3 (+1) clusters in plaats van 8 types 4 (+1) zorgniveaus in plaats van 2 systemen
Nadere informatieJenaplanschool De Kleurdoos
Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd
Nadere informatieColloquium Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen. Tien jaar GOK-decreet - Inleidende toespraak
Colloquium Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen Tien jaar GOK-decreet - Inleidende toespraak Dames en heren, (inleiding) Eerst en vooral hartelijk dank aan het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen, in
Nadere informatieLeerzorgkader: een beetje historiek
De index voor inclusie en het nieuwe leerzorgkader: kansen en uitdagingen Jo Lebeer Project Leer- en Inclusiebevordering, Faculteit Geneeskunde, Universiteit Antwerpen Onderzoeksgroep Praktijktest Leerzorg
Nadere informatieVraag om uitleg over capaciteitsbepaling van Kathleen Helsen aan minister Hilde Crevits
VLAAMS PARLEMENT Commissie voor Onderwijs 25 juni 2015 Morgenvergadering Uittreksel Vraag om uitleg over capaciteitsbepaling van Kathleen Helsen aan minister Hilde Crevits 2448 (2014-2015) De voorzitter:
Nadere informatieVLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen
VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Als een
Nadere informatieBevraging VCOV Ouders over het M-decreet
Bevraging VCOV Ouders over het M-decreet Sinds 1 september 2015 is het M-decreet in voege (M staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften). Het M-decreet wil meer kinderen met
Nadere informatieBeleidsaanbevelingen over onderwijs aan kinderen met ernstige en meervoudige beperkingen
Vast Bureau 2 juli 2015 AR-VB-END-1415-003 Beleidsaanbevelingen over onderwijs aan kinderen met ernstige en meervoudige beperkingen Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42
Nadere informatieKunst- en cultuureducatie Recente beleidsopties
Kunst- en cultuureducatie Recente beleidsopties 30 november Jos Thys Instellingen & Leerlingen Basisonderwijs & Deeltijds Kunstonderwijs Ine Vos CANON Cultuurcel Kunst- en cultuureducatie & beleid Beleidstraject
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieHet ondersteuningsmodel
1 Het ondersteuningsmodel 1. Het budget De vroegere GON/ION-begeleiding verdwijnt. De middelen hiervoor worden samen met de waarborgregeling en een extra 15,2 miljoen euro gebruikt voor het nieuwe ondersteuningsmodel.
Nadere informatieLeerzorg in het onderwijsbeleid. Wim Van Rompu raadgever kabinet onderwijs
Leerzorg in het onderwijsbeleid Wim Van Rompu raadgever kabinet onderwijs Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Sterke evolutie Vlaanderen (vb. zorgcoördinatie) Internationaal (vb. VN conventie)
Nadere informatieVoorstel van resolutie
stuk ingediend op 1206 (2010-2011) Nr. 1 28 juni 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de dames Marleen Vanderpoorten, Irina De Knop, Ann Brusseel, Fientje Moerman, Gwenny De Vroe en Vera Van der
Nadere informatieResultaten bevraging M-decreet
Resultaten bevraging M-decreet Bevraging door VLVO aan de leidinggevenden van basis-, secundair- en deeltijds kunstonderwijs De VLVO Vereniging Leidinggevenden Vlaams Onderwijs - behartigt de belangen
Nadere informatieDe algemene basiszorg
Onze visie op zorg Op onze school streven we ernaar de eigenheid van elk kind een plaats te geven. Om tegemoet te komen aan de noden van elk kind omringen we hen met een brede zorg. De rode draad binnen
Nadere informatieOpwaaiend stof over de conceptnota leerzorg. 1 Uitgangspunten. 2 Inhoud van de conceptnota
Opwaaiend stof over de conceptnota leerzorg Onder meer naar aanleiding van de vele reacties op de conceptnota van minister Frank Vandenbroucke over leerzorg wenst het VSKO haar standpunt over de nota kort
Nadere informatieAdvies over de evaluatie van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het basisonderwijs
ADVIES Raad Basisonderwijs 26 januari 2005 RBO/RHE/ADV/002 Advies over de evaluatie van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het basisonderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieOPHEFFING VAN HET SYSTEEM VAN VRIJSTELLING VAN LEERPLICHT
AANBEVELING 151 / 18 oktober 2016 1 OPHEFFING VAN HET SYSTEEM VAN VRIJSTELLING VAN LEERPLICHT Inhoud 1. Betrokken bevoegdheden... 1 2. Context... 1 3. Verplichtingen onder het Internationaal Verdrag inzake
Nadere informatieVOORSTEL VAN DECREET VAN MEVROUW SONJA BECQ EN MEVROUW VEERLE HEEREN C.S HOUDENDE REGELING VAN DE THUISOPVANG VAN ZIEKE KINDEREN
ADVIES VOORSTEL VAN DECREET VAN MEVROUW SONJA BECQ EN MEVROUW VEERLE HEEREN C.S HOUDENDE REGELING VAN DE THUISOPVANG VAN ZIEKE KINDEREN Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen. Voorstel
Nadere informatieAdvies. Onderwijsinspectie 2.0. Brussel, 26 juni 2017
Advies Onderwijsinspectie 2.0 Brussel, 26 juni 2017 SERV_20170626_Onderwijsinspectie2.0_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@serv.be www.serv.be
Nadere informatieSamenwerking over lerarenopleidingen heen:
Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Hoe aspirant-leraren voorbereiden op inclusief lesgeven? Debbie De Neve, Ellen Vandervieren Overzicht Context Doel van het inclusietraject Verloop van het inclusietraject
Nadere informatieHuistaakbeleid. BS GO! Europaschool Genk en BS GO! Europaschool Genk campus Sledderlo Keinkesstraat 19 3600 GENK 089/35.53.35
Huistaakbeleid BS GO! Europaschool Genk en BS GO! Europaschool Genk campus Sledderlo Keinkesstraat 19 3600 GENK 089/35.53.35 Inleidende tekst Om op een degelijke manier aan huistaakbeleid te doen moeten
Nadere informatieMia Douterlungne administrateur-generaal
Mia Douterlungne administrateur-generaal Terugblik op het voorbije werkjaar Vooruitblik op het nieuwe werkjaar Onderwijs en de arbeidsmarkt van morgen Startdag 2015 ALGEMEEN 2014-2015: advies over beleidsnota
Nadere informatieStandpunt VVKBuO over de
Standpunt VVKBuO over de DRINGENDE BELEIDSMAATREGELEN VOOR LEERLINGEN SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN (BIJ GEBREK AAN LEERZORGKADER) De minister van Onderwijs, Jeugd en Gelijke Kansen geeft aan dat er onvoldoende
Nadere informatieHoofdstuk 2. Project Leerzorg. Achtergrond
Hoofdstuk Project Leerzorg Achtergrond 3 . Project Leerzorg - Achtergrond ONTSTAAN Het Project Leerzorg werd ingediend in antwoord op de oproep tot voorstellen voor netoverschrijdende en multidisciplinaire
Nadere informatieVersie 03/10/2016 em ( zorg )
Versie 03/10/2016 em ( zorg ) Schoolwerkplan Onderwijsstraat 2 1500 Halle Gemeenveldstraat 34 1652 Beersel (Alsemberg) (filiaal lagere graad, gelegen naast CC De Meent) Wie zijn wij? Onze academie is op
Nadere informatieCommissievergadering nr. C13 OND1 ( ) 8 oktober 2009
Commissievergadering nr. C13 OND1 (2009-2010) 8 oktober 2009 Vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Helsen tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de
Nadere informatieOp Stapel juni Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel
Op Stapel 2015-09 4 juni 2015 04-06-2015 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie
Nadere informatieonderwijsgroep noord identiteitsbewijs
onderwijsgroep noord identiteitsbewijs 'Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie, energie
Nadere informatieDoorstroming en oriëntering
Doorstroming en oriëntering Wat? De school wil aan alle leerlingen de kans bieden op een succesvolle loopbaan. Succesvol zijn in het onderwijs betekent dat de leerling, bij voorkeur op de leeftijd van
Nadere informatieIn het partijprogramma en de congresteksten van CD&V staat: Niets specifiek over diversiteit in het lerarenkorps.
Onze vraag: Meer dan 10 jaar na het EAD-decreet, komt er een uitvoeringsbesluit voor het onderwijs, zodat onderwijsinstellingen een personeelsbeleid met streefcijfers gaan voeren gericht op evenredige
Nadere informatieGEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET
GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres
Nadere informatieSamen tegen armoede, ook in het onderwijs: onderwijs. Bert D hondt, medewerker politiek beleid welzijnszorg
Samen tegen armoede, ook in het g onderwijs: Een drietrapsraket voor het Een drietrapsraket voor het onderwijs Bert D hondt, medewerker politiek beleid welzijnszorg Even situeren Welzijnszorg: sociaal
Nadere informatie1. Pedagogisch project - visie
1. Pedagogisch project - visie 1.1. Inleiding 1.1.1. Een pedagogisch project - algemeen Een pedagogisch project is een geheel van fundamentele uitgangspunten dat door een school wordt vastgelegd. Met andere
Nadere informatieM-decreet en Basisaanbod. Bert Smet
M-decreet en Basisaanbod Bert Smet 1. WAT IS HET M-DECREET? M-decreet = maatregelen decreet. Dit moet het inclusief onderwijs aansturen. Het M-decreet heeft ervoor gezorgd dat leerlingen zo lang mogelijk
Nadere informatieDag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, Beste ouders, Het schoolteam van de Dorpsschool.
1 Dag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, wat leuk om jullie te mogen begroeten in de geweldige Dorpsschool gebruik op onze school al je talenten en probeer vooral ook nieuwe jullie zijn
Nadere informatieDe Sociale plattegrond. Missie en opdrachten
De Sociale plattegrond Sector: VAPH (minderjarigen) Spreker: Paul Ongenaert (De Hagewinde) Missie en opdrachten Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) wil de participatie, integratie
Nadere informatieBeleid leerlinggebonden financiering
Beleid leerlinggebonden financiering 1. Schoolvisie De uitgangspunten van onze school staan beschreven in ons Schoolplan en zijn in verkorte vorm opgenomen in onze Schoolgids. De daarin opgenomen punten
Nadere informatieExpertmeeting Nederland- Vlaanderen
Expertmeeting Nederland- Vlaanderen M-decreet of Passend onderwijs: wat kunnen we leren van elkaar? 29 maart 2017 - Arendonk M-decreet (2014): De M van Maatregelen! Maar ook M van mogelijkheden? Krachtlijnen
Nadere informatieVoorstel van resolutie. betreffende de organisatie, de kwaliteit, de financiering en de omkadering van internaten
stuk ingediend op 2074 (2012-2013) Nr. 1 22 mei 2013 (2012-2013) Voorstel van resolutie van de dames Ann Brusseel, Marleen Vanderpoorten, Irina De Knop en Fientje Moerman en de heer Sas van Rouveroij betreffende
Nadere informatieDe HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding
De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken
Nadere informatieM-decreet 05 mei 2015 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
M-decreet 05 mei 2015 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Waarover gaat het M-decreet Over kinderen en jongeren die hun leraren uitdagen op hun Meesterschap Geen miskenning van
Nadere informatie- 1 - Mol, 7 februari 2012
Mol, 7 februari 2012 Engagementsverklaring tussen de minister bevoegd voor onderwijs, de minister bevoegd voor welzijn, de inrichters van de scholen en de CLB s en het Agentschap Jongerenwelzijn / afdeling
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende
Nadere informatieregelgeving is. Die vinden we terug in het decreet betreffende de gelijke onderwijskansen, het zgn. GOK-decreet.
dossier leerzorg Kloof tussen theorie en praktijk blijft te groot Nog steeds zorgen om Leerzorg Dat het leerzorgdossier bij alle betrokkenen nog steeds heel wat gevoeligheden opwekt, is niet verwonderlijk.
Nadere informatieDoelen. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten
M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 2014-2015 Projectteam: Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour, Sarah Verslijcke Cofinanciering: scholengemeenschap
Nadere informatieCOZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014
COZOCO 19 maart 2014 M-decreet Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 Situering 2005: lancering van het leerzorgkader 2009-2014 geleidelijke invoering van het decreet op leerzorg -geen
Nadere informatieZijn dromen bedrog? Onderwijs anno 2025
Zijn dromen bedrog? Onderwijs anno 2025 Cross-Over 26 januari 2016 Inleiding Onderwijs anno 2025 Waar willen we dan staan? Wat moeten we vandaag aanpakken? Dromen bedrog Grote dossiers Kernvraag: welk
Nadere informatieVISIE PEDAGOGISCH PROJECT
VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen
Nadere informatieZijn secundaire scholen klaar voor de onderwijshervormingen?
Zijn secundaire scholen klaar voor de onderwijshervormingen? Een multiple case study naar de draagkracht van vier secundaire scholen om de hervormingen door te voeren Esther Gheyssens & Katrien Struyven
Nadere informatieVR DOC.0400/1
VR 2019 2903 DOC.0400/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 12
Nadere informatieContactpersoon Team vergunningen en erkenningen Telefoon Bijlagen 3
Zenithgebouw Koning Albert II-laan 37 1030 BRUSSEL www.vaph.be INFONOTA Gericht aan: aanbieders van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH-diensten) 8 mei 2019 INF/19/38 Contactpersoon Team vergunningen
Nadere informatieHET ZORGBELEID VBS BIEST-JAGER
HET ZORGBELEID VBS BIEST-JAGER Op onze school hechten wij veel belang aan de zorg voor ALLE kinderen waarbij steeds het positieve in elk kind benadrukt wordt. Het belangrijkste is dat wij ernaar streven
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieAdvies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement
Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieHet leerzorgkader. Het leerzorgkader. is een ordeningskader voor de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften
1 4 7 2 5 8 3 6 9 Leerzorg Conceptnota 30 maart 2007 Frank Vandenbroucke Minister van Werk, Onderwijs en Vorming Vice-ministerpresident van de Vlaamse Regering Presentatie 29 mei 2007 Tijdlijn 16 februari
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.10 - Juli
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.10 - Juli 2008-77- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)
Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een
Nadere informatieAdvies over het voorontwerp van decreet betreffende de scholengemeenschappen in het basis- en secundair onderwijs
Algemene Raad 25 november 2010 AR-AR-GDR-ADV-006 Advies over het voorontwerp van decreet betreffende de scholengemeenschappen in het basis- en secundair onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus
Nadere informatieSituering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING
Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING GO! De Wissel ZORGVISIE 1. Schematische voorstelling 2. Wat
Nadere informatieschoolinterne zorg Katia De Coussemaker
schoolinterne zorg Katia De Coussemaker Kaders Decreet Leerzorg Handelingsgericht werken Protocollering en diagnostiek Internationale tendens Zie oa recente Verdrag van de Verenigde Naties ter bescherming
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieBesluit van de Vlaamse Regering betreffende het tijdelijk project Leerlingenvervoer buitengewoon onderwijs
Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het tijdelijk project Leerlingenvervoer buitengewoon onderwijs DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 9 december 2005 betreffende de organisatie van tijdelijke
Nadere informatieZorgbeleid in het gewoon basisonderwijs en secundair onderwijs in Vlaanderen:
Zorgbeleid in het gewoon basisonderwijs en secundair onderwijs in Vlaanderen: kenmerken, predictoren en samenhang met taakopvatting en handelingsbekwaamheid van leerkrachten OBPWO project 09.05 http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/projecten/2009/0905
Nadere informatieLEERRECHT in het SBSO
LEERRECHT in het SBSO Alle jongeren vanaf 13 jaar tot 21 jaar kunnen als regelmatige leerling in het buitengewoon secundair onderwijs worden toegelaten op basis van een inschrijvingsverslag. streeft ernaar
Nadere informatieAdvies ten gronde over certificaatsupplementen
ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen
Nadere informatieDe afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:
Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende
Nadere informatieVraag nr. 403 van 8 maart 2013 van MARIJKE DILLEN
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 403 van 8 maart 2013 van MARIJKE DILLEN Resolutie kinderarmoede Onderwijs en
Nadere informatie14/02/ Daniël Coens ( ) De verschillende ministers (boek Een kwarteeuw onderwijs in eigen beheer : hoofdstuk 4 4.1)
De verschillende ministers De beleidscyclus Rechten & plichten van ouders en leerlingen SESSIE 2 De verschillende ministers (boek Een kwarteeuw onderwijs in eigen beheer : hoofdstuk 4 4.1) 2 Daniël Coens
Nadere informatieVisietekst BuO Type 8 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met leerstoornissen
Visietekst BuO Type 8 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met leerstoornissen Schooljaar 2009-2010 WIE HET WONDER VAN HET KIND NIET ZIET, DIE VERSTAAT HET HELE PLAATJE NIET Heb je al eens naar een kind
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatieMISSIE EN VISIE ZORG Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen
De manier om succes te bereiken is op de eerste plaats een definitief, duidelijk, praktisch ideaal te hebben een doel, een doelstelling. Ten tweede moet men over de noodzakelijke middelen beschikken om
Nadere informatiePedagogisch Project van het Stedelijk Onderwijs
Pedagogisch Project van het Stedelijk Onderwijs (1) Het Stedelijk Onderwijs is de dynamische ontmoetingsplaats van alle leernetwerken ingericht door de Stad Antwerpen. (2) Het Stedelijk Onderwijs voldoet
Nadere informatieSTEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap
STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken
Nadere informatieSessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel.
Sessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel. Werkgroep: 2 Werkgroepbegeleider: Jan Bonne Verslaggever: Marjolein Lassuyt Inleiding Tijdens het eerste referaat brengt Simon Boone ons op de
Nadere informatieOPVOLGING CONCEPTNOTA LEERZORG SITUERING: DOOR VSKO
OPVOLGING CONCEPTNOTA LEERZORG SITUERING: In de conceptnota geeft de minister op verschillende plaatsten aan dat er nog zaken moeten worden onderzocht of ontwikkeld worden. Er zullen verschillende onderzoeks-
Nadere informatiein onze school is elk kind een ster!
2 Kom er bij en zoek het niet te ver, in onze school is elk kind een ster! Een kort fragment uit ons schoollied dat perfect weergeeft waar wij met onze school willen voor staan. Een school die elk kind
Nadere informatie2. Ondersteuning door verschillende brillen Visie van het ondersteuningsmodel Concrete casussen
21 juni 2018 1. Eén jaar Ondersteuningsnetwerk Kempen, een terugblik Partners van het ondersteuningsnetwerk Ondersteuningsnetwerk Kempen in cijfers Evaluatie door de scholen 2. Ondersteuning door verschillende
Nadere informatieDe schooleigen visie op zorgbeleid
De schooleigen visie op zorgbeleid 1. Het christelijk opvoedingsproject is het uitgangspunt voor onze visie op zorg. We willen alle kinderen naar een hoger ontwikkelingsniveau optillen, hen klaar maken
Nadere informatieOnderzoek De Lee & De Volder -> schriftelijke vragenlijst voor BaO (L4-5-6)
Online welbevindenvragenlijst met 28 stellingen Onderzoek De Lee & De Volder -> schriftelijke vragenlijst voor BaO (L4-5-6) - Leerlingen een stem geven bij de doorlichtingen en kwaliteitsbeleid - Zicht
Nadere informatieHoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer Inhoud van de map
Hoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer van de map Deel 1 overloopt een aantal voorwaarden om ICT in te zetten bij de aanpak van leerproblemen op school. Je vindt er tips en beschrijvingen van leerlingen en van
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179-
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieType 4 Voor kinderen met een motorische en/of meervoudige beperking
Type 4 Voor kinderen met een motorische en/of meervoudige beperking Type 4 - Kleuter- en lager onderwijs op maat Kinderen met een motorische beperking zijn welkom bij De Leerexpert in Dullingen. We bieden
Nadere informatieCursisten met functiebeperking. 4 mei 2017
Cursisten met functiebeperking 4 mei 2017 CENTRUM VOOR TWEEDEKANSONDERWIJS MECHELEN FEDERATIE TWEEDEKANSONDERWIJS WIE? Overlegplatform van alle TKO-centra Netoverschrijdend Actief sinds start TKO in 1982
Nadere informatieToespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015
Toespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015 Collega s, Voorzitter, Armoede is moeilijk te bestrijden. Ook de collega s van de oppositie zullen dat moeten toegeven. Zo is mevrouw Lieten 5 jaar
Nadere informatieGON- BEGELEIDING Informatiebrochure voor ouders
BSBO Wilgenduin GON- BEGELEIDING Informatiebrochure voor ouders Inhoud p 1 Wie zijn wij? 3 2 Wat betekent GON? 4 3 Wie komt in aanmerking voor GON-begeleiding? 4 4 Aan welke voorwaarden moet je voldoen
Nadere informatieOrganisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1]
Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1] Ten gevolge van de goedkeuring van de bisconceptnota betreffende de organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen,
Nadere informatieHoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012)
Hoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012) De Hoge Raad voor Vrijwilligers (HRV) kijkt relatief tevreden terug op 2011, het Europees Jaar voor het Vrijwilligerswerk.
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE
Stuk 1241 (1998-1999) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 1998-1999 24 november 1998 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Ludo Sannen, mevrouw Kathleen Helsen en de heren André Van Nieuwkerke, Roland Deswaene
Nadere informatieUw ervaringen na 1 jaar M-decreet
Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet Heeft u leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften door de invoering van het M-decreet in uw klas of school? Is uw rol als ondersteuner gewijzigd omwille van de invoering
Nadere informatie