1. Algemene informatie

Transcriptie

1 1. Algemene informatie 1.1 Wat is hoofdluis? De hoofdluis behoort tot de groep van insecten die als parasiet op zoogdieren leeft. Luizen leven uitsluitend van het bloed van de gastheer. De luis prikt een minuscuul gaatje in de hoofdhuid en zuigt daaruit bloed op. De hoofdluis komt alleen bij de mens voor en leeft uitsluitend in de haren op de hoofdhuid waaronder soms ook baard, snor en wenkbrauwen. Een volwassen luis leeft ongeveer een maand en legt zo n 6-8 eieren per dag: dit zijn de neten. Luizen leggen hun eieren aan de basis van de haren, bij voorkeur op de donkere, warme plaatsen op het hoofd, zoals onder de pony, achter de oren en in de nek. De eieren (neten) komen na 7-9 dagen uit. De nieuwe luizen beginnen dan na 7-9 dagen ook met het leggen van eieren. Het is dus niet verwonderlijk dat het aantal luizen op het hoofd in korte tijd sterk kan toenemen. De neten zijn meestal vuilwit tot geelbruin van kleur, een enkele keer ook zwart. Neten zijn moeilijk los te krijgen. Het verschil met roos is overduidelijk: roos zit altijd los. 1.2 Hoe kun je hoofdluis krijgen? Luizen kunnen niet springen en niet vliegen. Ze kunnen alleen lopen: van het ene hoofd op het andere hoofd. Kinderen zijn het meest bevattelijk voor hoofdluis. Dit komt doordat zij bij het spelen of stoeien vaak letterlijk de koppen bij elkaar steken. Luizen houden alleen van mensenbloed. Ze komen dus niet voor bij katten, honden of andere huisdieren. Gewone lichaamshygiëne is niet van invloed op het krijgen van luizen. Luizen leven van mensenbloed en dat vinden ze ook op een brandschoon en kortgeknipt hoofd. Je kunt hoofdluis niet voorkomen door elke dag je haar te wassen Informatievoorziening over hoofdluis en dit protocol Schoolgids/website In de schoolgids en op de website kunnen ouders/verzorgers het protocol nalezen welke procedure de school volgt in geval van hoofdluisbesmetting in de school GGD informatielijn Iedereen die informatie wil over hoofdluis kan op werkdagen tussen uur contact opnemen met de informatielijn van de GGD Gelderland Midden, telefoonnummer: Wat doen we om uitbraak van hoofdluis te voorkomen? 2.1 Preventieve maatregelen door school Hoofdluis is vooral een bedreiging voor de omgeving vanwege het besmettingsgevaar. Op plaatsen waar veel kinderen bij elkaar komen, kan deze besmetting gemakkelijk van de één naar de ander worden overgebracht. De school is, ongewild, zo'n plaats. Om een hoofdluisepidemie te voorkomen is het gewenst dat de school regels vaststelt en afspraken maakt met het team en de ouders. De school werkt voor de uitvoering van deze afspraken met luizenouders. Door periodieke controles van alle kinderen, beogen we op de Prinses Margrietschool de uitbraak van een hoofdluisepidemie te voorkomen. 1

2 2.1.1 Luizenzakken Sinds oktober 2012 zijn wij gestopt met het gebruiken van luizenzakken. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze niet effectief zijn. Meer informatie hierover leest u op: Controles na alle schoolvakanties In principe vinden de controles steeds plaats in de eerste week na een schoolvakantie. De controles worden vermeld op jaarkalender, zodat de kinderen met gewassen haar, en liefst zonder gel en ingewikkelde staarten gecontroleerd kunnen worden. De luizencontroles vinden plaats door de klassenouders (eventueel aangevuld met hulpouders). Alle groepen worden op eenzelfde dag gecontroleerd. De controles kunnen plaatsvinden in de klas of in een aparte ruimte. Met de groepsleerkracht kunnen hier afspraken over gemaakt worden. Ook de leerkrachten worden gecontroleerd! Worden er geen luizen geconstateerd, dan vindt de eerstkomende controle plaats, volgens het eerder genoemde schema. Worden er luizen geconstateerd, dan treedt een schema van extra wekelijkse controles in (zie h. 3.2) Klassenouders De klassenouders voeren de controles uit. Indien nodig benadert de klassenouder een aantal ouders als hulp-luizenouders. Met de klassenouders en hulp-luizenouders wordt afgesproken dat zij, indien sprake is van constatering van hoofdluis, discreet omgaan met de namen van de betreffende kinderen. Met de klassenouders wordt de noodzaak besproken om de luizencontrole voor de hele school gelijktijdig te houden en daarmee de noodzaak om de luizencontroles volgens het opgestelde schema uit te voeren. Bij onverhoopte verhindering of afwezigheid van de klassenouder nemen de hulp-luizenouders de controle over. 2.2 Preventieve maatregelen door ouders Onderstaand een aantal praktische tips voor ouders en kinderen om de kans op besmetting met hoofdluis te verminderen: Bij kinderen met lang haar kan de kans op besmetting met hoofdluis worden verminderd door het haar vast te binden in een staart, vlecht e.d. Wen uw kind aan om niet alleen op school maar ook in de gymzaal en op clubs, jassen, gym-kleding e.d. in een afgesloten plastic tas aan de kapstok hangen. Alle borstels en kammen (eventueel haarspeldjes en elastiekjes e.d.) regelmatig schoonmaken en niet aan elkaar uitlenen. Met name in de wintermaanden: laat kinderen geen muts, sjaal etc uitlenen aan andere kinderen. N.B. Middelen om hoofdluis te voorkomen zijn niet officieel bekend. Preventief behandelen met een luizendodende shampoo heeft geen zin. 2

3 3. Toch hoofdluis 3.1 Constatering van hoofdluis Kinderen (of ouders/verzorgers/leerkrachten) die pas besmet zijn met hoofdluis hebben vaak nog niet zo veel last van jeuk. Jeuk is wel altijd een reden om te kijken of er hoofdluizen en neten op het hoofd te zien zijn. Iedereen kan luizen en neten herkennen. Ten aanzien van de constatering van hoofdluis kunnen zich drie situaties voordoen: a. de hoofdluis wordt door de ouder geconstateerd; b. de hoofdluis wordt door de leerkracht geconstateerd; c. de hoofdluis wordt door de klassenouder (of hulp-luizenouder) geconstateerd. Ad a Constatering door ouder Wanneer u hoofdluis constateert, verzoeken wij u dringend om dit de leerkracht van uw kind te melden. Bij voorkeur waarschuwt u daarnaast ook rechtstreeks ouder(s)/verzorger(s) van vrienden/vriendinnen en eventuele clubs om verdere besmetting te voorkomen. Ad b Constatering door leerkracht Als de leerkracht hoofdluis signaleert bij een kind, informeert hij/zij de luizenouder/coördinatrice, die vervolgens de ouder(s)/verzorger(s) van het kind informeert. Ad c Constatering door klassenouder of hulp-luizenouders Als een klassenouder hoofdluis signaleert bij een kind, informeert hij/zij de leerkracht. De leerkracht neemt vervolgens contact op met de ouders. 3.2 Wat doet de school in geval van constatering van hoofdluis? De leerkracht belt na de constatering van hoofdluis de ouder(s)/verzorger(s) van het kind. Indien de ouders bereikbaar zijn, worden zij verzocht om het kind direct van school te halen. Zo niet, dan kunnen de kinderen in de klas blijven. Indien de kinderen door de ouders worden afgehaald, laat de klassenouder de hoofdluis aan de ouder zien. Evt broertjes en zusjes op school worden direct gecontroleerd op hoofdluis; De klassenouders houden in de betreffende groep tweewekelijks extra luizencontroles, totdat de uitbraak over is; Als ondanks zorgvuldige behandeling en controle hoofdluis aanwezig blijft op school, kan de directie de ouders/verzorgers naar de GGD verwijzen voor advies, onderzoek of een consult. 3.3 Wat kunt u als ouders doen in geval van constatering van hoofdluis? Een kind waarbij hoofdluis is geconstateerd, moet thuis worden behandeld en kan pas weer op school terugkeren als het hoofdluisvrij is. De leerkracht zal dit controleren op de eerste dag dat het kind weer op school terugkeert. Hoofdluizen en neten verdwijnen niet door de haren te wassen met een gewone shampoo. Onderstaand staat stapsgewijs omschreven wat u moet doen in geval van constatering van hoofdluis. Stap 1 Luizendodend middel De behandeling van hoofdluis geeft het beste resultaat wanneer er zowel een luizendodend middel als een speciale kam wordt gebruikt. Bij de apotheek of drogist zijn deze luizendodende middelen en de speciale kammen te koop. Het is vooral belangrijk dat de gebruiksaanwijzing die in de verpakking bijgesloten is, goed gelezen wordt en volgens de gebruiksaanwijzing te handelen. 3

4 De GGD Gelderland-midden adviseert een middel met het bestanddeel dimeticon (een silicoonachtige stof). Ondanks sommige gebruiksaanwijzingen waarin staat één keer te behandelen, adviseren wij u de behandeling na 10 dagen te herhalen. In sommige gevallen zijn toch nog enkele neten blijven leven en er kan ook weer een nieuwe besmetting zijn opgetreden. Indien er binnen een gezin vastgesteld is dat er sprake is van een hoofdluisbesmetting dienen alle gezinsleden het haar te wassen met een luizendodend middel. Deze behandeling moet na een week herhaald worden. Praktische tips voor de behandeling Was het haar van uw kind en droog het vervolgens tot handdoekdroog. Leg een witte (hand)doek over de schouders van uw kind. Bij het gebruik van een luizendodende shampoo altijd eerst de fles goed schudden, want de werkzame stof zit onder in het flesje. Kam het haar lok voor lok. Kam van scheiding of kruin goed over de hoofdhuid naar beneden naar het einde van de lok. Wees extra zorgvuldig bij de voorkeursplaatsen, zoals de pony, de nek en achter de oren. Zorg dat de gehele hoofdhuid goed behandeld wordt; geen plekjes overslaan. Bekijk de kam en de handdoek op eventuele luizen. Na de behandeling gaan de luizen en neten dood, maar niet altijd meteen. Soms leven de luizen nog even. Ze zijn echter sloom en futloos en gaan na een tijdje wel dood. Resistentie van hoofdluisdodende middelen komt zelden voor. Heel zelden lijken de luizen niet meer gevoelig voor een bepaald middel. Meestal is Echter onjuist gebruik van het hoofdluismiddel of een nieuwe besmetting de oorzaak. Lijkt het toch zo te zijn, gebruik dan een ander middel en vraag advies aan de apotheek of drogist. NB Belangrijk is dat al deze stappen (1-6) op dezelfde dag worden uitgevoerd! Behandel niet vaker dan twee keer met een hoofdluismiddel. Als de besmetting dan nog niet over is ga dan over op het dagelijks kammen met een stofkam van het hele gezin. Stap 2 Neten verwijderen Neten zitten vaak tussen de nekharen, onder de voorhoofdsharen of achter de oren. Na behandeling met een luizendodend middel zijn de neten wel gedood, maar het omhulsel blijft aan de haren vastzitten. Het verwijderen van de neten verwijderen is niet noodzakelijk. Wilt u dit toch doen, dan kan dit op verschillende manieren: of met speciale middelen om neten te verwijderen die bij de apotheek en/of drogist verkrijgbaar zijn, -of door het haar te deppen met warme azijn en de haren lok voor lok te kammen met een netenkam of stofkam bij de apotheek/drogist verkrijgbaar. -of door de haren met de neten één voor één eruit te knippen. Indien de neten verder dan 2,5 centimeter van de hoofdhuid verwijderd zijn, zijn het dode neten (een oude besmetting). Hoe verder de neten van de hoofdhuid verwijderd zijn hoe langer geleden de besmetting heeft plaatsgevonden. Er is speciale lotion om deze plakkerige neten te verwijderen. Stap 3 Het wassen van kleding, beddengoed etc.. Maatregelen zoals het wassen van beddengoed, knuffels, jassen en het stofzuigen van de auto zijn niet meer nodig. Er is onvoldoende bewijs voor het effect van dergelijke omgevingsmaatregelen. Luizen worden hoofdzakelijk via haar-haarcontact overgebracht, er zijn weinig aanwijzingen voor verspreiding via de omgeving. 4

5 Stap 4 Kammen en borstels Alle borstels en kammen (eventueel haarspeldjes, elastiekjes, e.d.) regelmatig schoonmaken bijvoorbeeld door ze schoon te spoelen onder een hete kraan. Stap 5 Dagelijks kammen Gedurende twee weken dagelijks het haar van het gehele gezin kammen met een stofkam, eventueel voorzien van een gaasje. Voor een goede controle moet men de gezinsleden aan een goed verlichte tafel zetten met daarop een groot vel wit papier, witte handdoek of boven een witte wastafel. Het hoofd naar voren gebogen zodat de nek goed zichtbaar is. 4. Tot slot Mijd contact met andere kinderen Totdat duidelijk is dat de luizen onder controle zijn, is het wenselijk om het fysieke contact met (kleding van) andere kinderen zoveel mogelijk te beperken. Stel spelen/afspreken even uit! Toch weer luizen? Indien er na een zorgvuldige behandeling toch weer luizen komen/zijn, dan kan er sprake zijn van herbesmetting of van resistentie van de luis tegen het hoofdluismiddel wat u heeft gebruikt. A Is er sprake van enkele grote luizen, dan is er waarschijnlijk sprake van herbesmetting. Behandel opnieuw. Vraag uw omgeving nogmaals te controleren op hoofdluis en ga zelf besmettingsbronnen in huis na. Vindt u na direct de behandeling nog veel luizen of later kleine jonge luizen, dan is er waarschijnlijk sprake van resistentie. Behandel opnieuw maar gebruik dan een hoofdluismiddel met een andere werkzame stof. Blijvend controleren Ook indien er geen sprake meer is van hoofdluis, is het raadzaam de haren van de kinderen eenmaal per week te blijven controleren om een nieuwe besmetting zo snel mogelijk vast te stellen. 5