De Hollandsche Molen. Vereniging tot behoud van molens in Nederland

Transcriptie

1 De Hollandsche Molen Vereniging tot behoud van molens in Nederland Jaarverslag, bestuursverslag en samengevoegde jaarrekening 2014 Amsterdam, 4 maart 2015 Vastgesteld door de Algemene Vergadering van De Hollandsche Molen, d.d. 21 maart 2015

2 Inhoud Bestuursverslag Samengevoegde balans per 31 december 2014 en Samengevoegde staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Toelichting behorende tot de samengevoegde jaarrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Toelichting op de balans Vaste activa Effecten Voorraden Vorderingen Liquide middelen Reserves Fondsen Langlopende schulden Kortlopende schulden Toelichting samengevoegde staat van baten en lasten Baten uit eigen fondsenwerving Aandeel in acties van derden Subsidies Resultaat beleggingen Overige baten a. Baten van activiteiten b. Baten van projecten c. Baten eigen molens Draagvlakverbreding Belangenbehartiging Advisering Fondsen t.b.v. derden Eigen molens Werving baten Kosten beheer en administratie Enkelvoudige balans per 31 december 2014 en Enkelvoudige staat van baten en lasten Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening Bijlagen A. Samenstelling bestuur en nevenfuncties B. Samenstelling bureau C. Samenstelling molenadviesraad en commissies

3 E. Overzicht van molens en bijbehorend onroerend goed F. Effectenportefeuille G. Overzicht van baten en lasten m.b.t. het onderhoud van de eigen molens en bijbehorend onroerend goed over H. Overzicht van baten uit giften, nalatenschappen en legaten I. Overzicht van de samengevoegde baten en lasten uit eigen fondsenwerving over de laatste drie jaren J. Jaarplan en begroting K. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

4 Bestuursverslag 2014 Inleiding Molentoekomst. Dat was het woord waar het in 2014 hoofdzakelijk om draaide bij De Hollandsche Molen. Werden in 2013 de eerste schreden gezet van dit ambitieuze project om het molenbehoud op langere termijn veilig te stellen, in het gehele verslagjaar werden grote stappen gemaakt op het pad dat leidt naar het grote congres medio 2015 en uiteraard naar de verdere toekomst. De Hollandsche Molen werkte hierbij niet alleen nauw samen met tal van molenorganisaties, ook trok de vereniging het land in om zoveel mogelijk mensen te vragen naar hun visie op de toekomst van de molens. Naast dit algemene project zijn er ook ontwikkelingen geweest bij enkele molens van de vereniging. Zo kan De Roos in Delft, na lange stil te hebben gestaan vanwege de aanleg van de tunnel onder de molen, weer malen en is de verbouwing van het molenpakhuis in verband met de te vestigen streekwinkel onder de molen flink gevorderd. Dankzij een succesvolle inzamelingsactie van de vereniging in september kan bij De Slokop in Spaarndam de ernstig verrotte staartbalk worden vervangen. Bij de Molen van de Zuidpolder in Edam is in het verslagjaar het woongedeelte geheel gerenoveerd. In het verslagjaar is de samenwerking met de BankGiro Loterij wederom verlengd met vijf jaar. De Hollandsche Molen is al sinds 2001 beneficient van deze goededoelenloterij en ontvangt jaarlijks een bijdrage voor het molenbehoud. Om de vijf jaar wordt de samenwerking geëvalueerd. De Nationale Molendag en de Regionale Molendagen brachten weer vele mensen op de been om molens te bezoeken. Ook de belangstelling voor de Molenprijs groeit. Deze keer won molen De Salamander te Leidschendam met een minimale voorsprong op de concurrentie de hoofdprijs van euro. Deze evenementen konden afgelopen vier jaar op grote schaal worden georganiseerd, dankzij de extra steun van de BankGiro Loterij. In 2014 liep het contract hiervoor af. De vereniging heeft bij de loterij een nieuwe aanvraag ingediend om deze succesvolle samenwerking voort te zetten. In het verslagjaar is bij veel molens onderhouds- en restauratiewerk verricht. Belangrijke restauraties die werden voltooid waren onder meer die van de Kloostermolen te Garrelsweer, De Regt te Nieuw-Lekkerland en De David te Warffum. Nieuwe beschermvrouwe Medio 2014 werd bekend dat Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der Nederlanden bereid was de beschermvrouwe van De Hollandsche Molen te worden. De vereniging is verheugd dat de molens en het molenbehoud op de blijvende steun van het Koninklijk Huis mogen rekenen. Vanaf de oprichting van de vereniging in 1923 bekleedden achtereenvolgens prins Hendrik, koningin Juliana, prins Claus en prins Friso de functie van beschermheer of vrouwe. Algemene Vergadering Het Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam was op 15 maart de locatie van de Algemene Vergadering. De talrijke leden en andere molenvrienden kregen een gevarieerd programma voorgeschoteld waarin werd teruggeblikt op het jubileumjaar 2013 en vooruit gekeken naar het molenbehoud in de toekomst. Het bestuur legde verantwoording af over de activiteiten en de financiële resultaten van Vervolgens keurden de leden de begroting en plannen voor 2014 goed. s Middags hield voorzitter Nico Papineau Salm zijn jaarrede, waarna in beeld en geluid een impressie werd getoond van de activiteiten uit het jubileumjaar Aansluitend werd een presentatie gehouden over het project Molentoekomst. Zoals gebruikelijk werden ook enkele molenmensen gelauwerd vanwege hun grote verdiensten voor het molenbehoud. De Certificaten van Verdienste van de vereniging waren voor de heren Gerard Sturkenboom molenaar/instructeur op de Sint Victor in Heeze, Gerie Fijen uit Nederweert, vrijwillige molenaar aan de Sint Annamolen van Keent en Bert van der Voet uit Ochten, molenaar op molen Op Hoop van Beter in Ingen en secretaris van het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde. In september kregen ook de gebroeders Jan Noorlander uit Streefkerk en Cor Noorlander uit Nieuw- Lekkerland het Certificaat van Verdienste uitgereikt. De beide molenaars zijn op verschillende 4

5 molens in de Alblasserwaard actief geweest. De Stichting Molengiftenfonds voor Vernuft en Volharding reikte oorkondes uit aan Eep Top uit Wekerom, de vereniging Molenvrienden Rottemerengebied en Piet Groot uit Winsum (laatstgenoemde was niet aanwezig bij de AV en nam de oorkonde later in ontvangst). Aan het eind van de dag presenteerden de vele in 2013 geslaagde vrijwillige molenaars zich op het podium. Bestuur Het bestuur vergaderde in het verslagjaar zes maal. Een van de belangrijkste onderwerpen was het project Molentoekomst waarbij de voorzitter nauw betrokken is. Iedere vergadering zijn de vorderingen besproken. Andere onderwerpen die werden behandeld waren de renovaties van de molens in Edam en Delft, de vorming van een centrale redactie, de toekenningen uit de molenbudgetten van de Gravin van Bylandt Stichting en de BankGiro Loterij en de verdergaande professionalisering van de werkorganisatie. In 2014 nam Dick Jan Braay afscheid van het bestuur vanwege het aflopen van zijn termijn. Hij werd opgevolgd door Hub van Erve. Bestuursleden vertegenwoordigden de vereniging o.a. bij diverse molenopeningen, zoals die van de Molen van Fakkert te Hoonhorst en de Kloostermolen te Garrelsweer. Ook waren bestuursleden aanwezig bij de officiële aftrap van de Nationale Molendag bij de Museummolen in de Schermer in aanwezigheid van minister Bussemaker, de Molenaarsdag van Het Gilde van Vrijwillige Molenaars, de ledenvergadering van het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde en de uitreiking van de BankGiro Loterij Molenprijs. Molenadviesraad De Molenadviesraad kwam op 28 maart en 7 november bij elkaar. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde kwamen, waren het monumenten- en molenbeleid van de rijksoverheid met bijzondere aandacht voor de problematiek rond het verkrijgen van de POM-status (Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud) voor sommige molenorganisaties, de WOZ werkgroep en het project Molentoekomst. Dit project is in volle gang en bij de verschillende vraagstukken worden de leden van onder andere de Molenadviesraad betrokken. Zo werkt het molenveld gezamenlijk aan een goede toekomst van het molenbehoud. In beide vergaderingen wisselden de vertegenwoordigers van de molenorganisaties eveneens relevante ontwikkelingen in hun werkgebied uit. Examencommissie De commissie vergaderde twee maal over het organiseren van de examens. In januari woonden twee leden van de commissie een examen bij van het Gild Fryske Mounders (GFM). Deze leden deden namens de commissie een onderzoek naar de wijze waarop het examen bij het GFM is georganiseerd zoals het examenreglement, de exameneisen en de examinering. De commissie bracht over de status van het GFM-diploma in februari advies uit aan het bestuur van De Hollandsche Molen. Op 4 september 2014 heeft het bestuur de examencommissie wederom om een advies gevraagd. In januari 2015 wordt dit verder besproken. Tijdens de Algemene Vergadering van De Hollandsche Molen zijn aan de geslaagden van het examenjaar 2013 de getuigschriften uitgereikt. Een delegatie van de commissie heeft in mei en november deelgenomen aan de opleidingsraad vergadering van Het Gilde van Vrijwillige Molenaars (GVM). In samenwerking met het GVM is een werkgroep geformeerd die de exameneisen van de windmolenaar, vastgesteld in september 2009, heeft geëvalueerd. Het opnieuw formuleren van de doelstellingen van de watermolenaar tot exameneisen conform de windmolenaar wordt begin 2015 afgerond. De bevindingen worden vervolgens aan de examencommissie ter goedkeuring voorgelegd. In 2014 schreven zich 92 kandidaten in voor het examen windmolen. Hiervan slaagden er 85. Voor het examen watergedreven molen meldden zich 4 personen aan, die allen slaagden. De heer W. Meerkerk is per 1 januari 2015 gestopt met zijn werkzaamheden. Hij is meer dan zeven jaar actief geweest als examinator windmolenaar. 5

6 Redactie Molens Het blad Molens verscheen in 2014 vier maal. De redactie kwam vier keer bijeen om de verschenen nummers te bespreken en de nieuwe voor te bereiden. Tijdens de vergaderingen werd ook uitvoerig gesproken over de nieuwe opzet van de communicatie van de vereniging en de toekomstige positie van de redactie hierin. In het verslagjaar trad fotograaf Roelof Kooiker toe tot de redactie. Tijdens de laatste vergadering werd afscheid genomen van Bart Slooten die vanaf het begin, bijna 30 jaar geleden, lid was van de redactie. Ook was het de laatste vergadering van voorzitter Luuk van Term. Vanwege de nieuwe opzet van de verenigingscommunicatie, wordt hij opgevolgd door Nicole Bakker. Stichting Molendocumentatie De Stichting Molendocumentatie (SMD) zorgt sinds 1980 voor het beheren, uitbreiden en toegankelijk houden van de documentatie die in eigendom is van De Hollandsche Molen. Alle activiteiten worden verricht door vrijwilligers. Het bestuur bleef in 2014 ongewijzigd. Frank Houwaard nam de functie van secretaris over van Hans Schemmekes. Het medewerkersteam werd in het verslagjaar uitgebreid met de heren Frans Smit en Pieter Lemmens. Helaas overleed medewerker Hans de Kroon, waardoor het team nu bestaat uit acht actieve leden. Het project allemolens.nl vormde weer een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden. Deze website werd verder uitgebouwd dankzij de inzet van de SMD-medewerkers en een aantal externe medewerkers, die soms verbonden zijn aan gelinkte websites. Het aantal archief-bezoekers was in 2014 ongeveer gelijk aan dat in De SMD beantwoordde veel molinologische vragen, onder andere van bezoekers van de website. Dit jaar werd verder onder meer gewerkt aan: - het ordenen van diverse schenkingen en legaten met foto's en gegevens per molen; - het beschrijven van de scans van de prentbriefkaarten en grotere foto's in allemolens.nl; - het opzetten van een database met gegevens uit de technische rapporten van A.J. de Koning; - het opzetten van een database met gegevens uit correspondentie van De Hollandsche Molen; - het digitaliseren en opschonen van de diacollecties van de vereniging; - het voorbereiden van een verhuizing van de werkruimte van de SMD naar de benedenverdieping. In 2014 werd het documentatiecentrum van DHM wederom verrijkt met enige schenkingen en legaten. Zo werden de bibliotheek en de prentbriefkaartenverzameling van oud SMD-voorzitter dr. A.J. Kölker aan De Hollandsche Molen geschonken. De bibliotheek van de vereniging is in 2014 uitgebreid met 75 nieuw verschenen of antiquarisch aangeschafte boeken. Ook werden weer talrijke molentijdschriften ontvangen, die op artikelniveau zijn ontsloten. De gegevens hiervan zijn via de website allemolens.nl te vinden. In totaal omvatte de catalogus op 31 december van het verslagjaar records, te weten boeken/tijdschriften en artikelen. Directie per 31 december 2014 De directie wordt gevormd door de heer L.M. (Leo) Endedijk. In het verslagjaar vervulde hij de volgende nevenfuncties: secretaris Molenadviesraad De Hollandsche Molen bestuurslid Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) bestuurslid Stichting Molen De Roos lid klankbordgroep Waarderingskamer lid klankbordgroep toezicht en verantwoording Vereniging van Fondsenwervende Instellingen Informatie over het bezoldigingsbeleid van de directie vindt u in de jaarrekening. Bureau In 2014 hebben zich geen personele wijzigingen voorgedaan. Het bureau had wel te kampen met langdurig zieken. Gelukkig zijn alle medewerkers volledig hersteld. Ter ondersteuning van de financiële administratie is in het verslagjaar een medewerker vanuit de WAJONG regeling werkzaam geweest. Dit past in het beleid van de vereniging dat zij op dit terrein een maatschappelijke functie wil vervullen. In het kader van het project Molentoekomst werd een medewerker aangetrokken voor de uitwerking van de thema s financiën en nevenbestemming. 6

7 Verantwoordingsverklaring Sinds 2006 beschikt de vereniging over het Keur voor fondsenwervende instellingen van het Centraal Bureau Fondsenwerving en voegt zich naar de reglementen en richtlijnen hiervan. Conform dit reglement dient in de jaarverslaggeving een verantwoordingsverklaring met betrekking tot drie algemeen geldende principes opgenomen te zijn: 1. onderscheid in de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren; 2. optimalisering van de effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen; 3. omgang met belanghebbenden. Ad 1. Onderscheid in de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren In de statuten van De Hollandsche Molen zijn de functies toezicht houden enerzijds en besturen en uitvoeren anderzijds gescheiden. Uitgangspunt daarbij is dat het toezicht berust bij de Algemene Vergadering, het bestuur de vereniging bestuurt en de directie belast is met de uitvoering. Algemene Vergadering In 2014 werden door de Algemene Vergadering op grond van haar toezichthoudende taak de jaarrekening en het jaarverslag over 2013 vastgesteld en het bestuursbesluit omtrent de begroting en het jaarplan 2014 goedgekeurd. Bestuur Binnen De Hollandsche Molen bepaalt het bestuur het beleid, stelt het de financiële richtlijnen vast en heeft het de eindverantwoordelijkheid voor het beleid. Bestuursleden zijn allen benoemd voor een periode van vier jaar en maximaal twee maal herkiesbaar; hiertoe is een rooster van aftreden opgesteld. De bestuursleden zijn vrijwilligers en ontvangen uitsluitend een vergoeding voor gemaakte reis- en andere onkosten. De samenstelling van het bestuur onderging in 2014 verandering, waarvoor verwezen wordt naar hetgeen in het jaarverslag onder het hoofdstuk Bestuur is opgenomen. Bij vacatures in het bestuur wordt aan de hand van de aanwezige en de vereiste toekomstige competenties een functieprofiel opgesteld op basis waarvan de werving plaats vindt. Jaarlijks evalueert het bestuur zijn functioneren in de bestuursvergadering. Directie De Hollandsche Molen beschikt over een bureau dat de dagelijkse werkzaamheden vervult, onder leiding van een titulair directeur. In 2014 was dat Leo Endedijk. In 2007 werd een volmacht t.b.v. de directeur door het bestuur vastgesteld, met daarin opgenomen bepalingen over het vertegenwoordigen van de vereniging. De volmacht betreft handelingen die een bedrag of belang van niet te boven gaan; daarnaast is de directeur bevoegd tot het doen van betalingen tot een bedrag van maximaal binnen de door het bestuur vastgestelde begroting. De directeur is tevens ingeschreven in het register van de Kamer van Koophandel als gevolmachtigde met een beperkte volmacht. In 2008 onderschreef de directeur de gedragscode van het Nederlands Genootschap voor Fondsenwervers (thans ISF). Het functioneren van de directeur wordt jaarlijks in een functioneringsgesprek met (een delegatie uit) het bestuur geëvalueerd. Jaarrekening De opstelling van de jaarrekening geschiedt door de directie onder eindverantwoordelijkheid van het bestuur en dient door een onafhankelijk accountant van een verklaring te worden voorzien. Jaarlijks wordt uit het midden der leden een financiële commissie samengesteld van drie onafhankelijke personen, die toeziet op het opstellen van de jaarrekening en daaromtrent in de Algemene Vergadering een verklaring aflegt. De jaarverslaggeving vindt plaats overeenkomstig de richtlijnen van het CBF-keur. Ad 2. Optimalisering van de effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen Op de website en in de publicaties van De Hollandsche Molen zijn de doelstellingen en de wijze waarop deze worden gerealiseerd duidelijk weergegeven. De fondsenwerving van de vereniging is 7

8 uitsluitend gericht op contributies, bijdragen van fondsen, verkopen, subsidies en (andere) vrijwillige bijdragen. Bestanden van leden en donateurs worden niet zonder hun toestemming vrijgegeven aan derden. De kosten voor eigen fondsenwerving bedragen in % van de baten uit die fondsenwerving. De Hollandsche Molen richt zich op een doeltreffende en doelmatige besteding van de door haar geworven fondsen. Daartoe hebben de leden van het bestuur deze verantwoordingsverklaring onderschreven conform de richtlijnen van het CBF. Het bureau hanteert sinds 2006 een jaarlijks activiteitenplan met zo veel mogelijk gekwantificeerde activiteiten, gerangschikt naar de vier kerndoelstellingen: draagvlakverbreding, belangenbehartiging, advisering, fondsen t.b.v. derden, alsmede het beheer van de eigen molens. Iedere bestuursvergadering ontvangt het bestuur een managementsrapportage waarin verslag wordt gedaan van de belangrijkste activiteiten en eventuele afwijkingen van het jaarplan en begroting. Ieder kwartaal bespreekt het bestuur de financiële tussenrapportage. Indien van toepassing worden maatregelen voorgesteld en uitgevoerd. Ad 3. Omgang met belanghebbenden De Hollandsche Molen streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverstrekking en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. Daartoe onderhoudt de vereniging intensief contact met belanghebbenden in het molenveld. Middelen daartoe zijn naast de Algemene Vergadering, thematische bijeenkomsten, een jaarlijkse Molencontactdag, digitale nieuwsbrieven en twee maal per jaar overleg in de Molenadviesraad, bestaande uit vertegenwoordigers van provinciale molenorganisaties. Ten slotte werden voor verschillende projecten in 2014 bijeenkomsten georganiseerd voor de communicatie met betrokkenen. De Hollandsche Molen beschikt over een klachtenprocedure conform de richtlijnen van het CBF. De ingediende klachten en beantwoording ervan worden binnen het bureau van de vereniging besproken en twee maal per jaar ter kennis van het bestuur gebracht. 8

9 Draagvlakverbreding Nationale Molendag Op zaterdag 10 mei werd 42 ste Nationale Molendag officieel geopend door minister Jet Bussemaker in de Schermer. Zij deed dit door het lichten van de vang van de Museummolen in Schermerhorn. Daarna las zij aan twee schoolklassen een verhaal voor. Ontdek je molen was het thema van het jaarlijkse landelijke evenement dat op 10 en 11 mei werd gehouden. Ondanks het matige weer, gaven ruim bezoekers gehoor aan deze oproep en bezochten de ruim 950 opengestelde molens in heel Nederland. In 2014 stond de jonge bezoeker centraal en daarom werden er op heel veel molens speciaal voor kinderen extra activiteiten georganiseerd. Zo was er vaak een verhalenverteller actief. Ook was er speciaal voor de jeugd een Molen Doe Boekje ontwikkeld waarvan er vele duizenden zijn uitgedeeld. Bij veel molens kon het publiek evenals voorgaande jaren pannenkoeken eten, brood bakken of een markt bezoeken. Dit zijn nog steeds de meest populaire activiteiten. Toch worden er ieder jaar weer leuke nieuwe initiatieven bedacht. Regionale Molendagen Vanaf begin april tot medio oktober vonden door het hele land Regionale Molendagen plaats. Tijdens deze evenementen werden in totaal ruim 600 molens voor het publiek opengesteld, die tezamen meer dan bezoekers trokken. Ook deze dagen vertonen in zowel de participatie van molenaars als in bezoekersaantallen een opgaande lijn. De 17 molenstichtingen en - verenigingen, die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de Regionale Molendagen, konden elk in 2014 aanspraak maken op als financiële ondersteuning. Hiervan hebben 13 organisaties gebruikgemaakt. Deze gelden zijn onder meer besteed aan het bouwen of verbeteren van een website en het produceren van flyers en affiches. Voorafgaand aan het molenseizoen werden de organisaties in een speciale bijeenkomst voorgelicht over mogelijkheden om meer publiek te trekken. De Molenprijs Voor de vierde editie van de BankGiro Loterij Molenprijs werden in 2014 tien molenprojecten ingediend. De jury selecteerde uit deze projecten vijf kandidaten die meedongen naar de hoofdprijs van Zij die naast de hoofdprijs grepen, ontvingen het aantal uitgebrachte stemmen in euro s. Dit jaar kwamen de kandidaten uit vijf verschillende provincies. De vakjury bestond uit voorzitter Liesbeth van de Pol, architecte, Karel Loeff, directeur Bond Heemschut en Christian Pfeiffer, molenaar en journalist. De jury beoordeelde op 6 juli de inzendingen en maakte op 25 augustus in één dag, een rondreis langs de geselecteerde projecten. Op donderdag 1 september ging de website de lucht in en kon het publiek vier weken lang stemmen. Hieronder een overzicht van de uitgebrachte stemmen. 1. Molen De Salamander in Leidschendam: Molen Hermien in Harreveld: Molen Goliath in Uithuizermeeden: Molen De Vlijt in Meppel: Molen Vogelzicht in Kuitaart: Totaal: Molen De Salamander in Leidschendam werd de winnaar met publiekstemmen. Op 2 oktober ontving de voorzitter van Stichting De Salamander een cheque van uit handen van Nico Papineau Salm, voorzitter van De Hollandsche Molen. Het project van molen Goliath in Uithuizermeeden kreeg de juryprijs. Ook werd de winnaar bekendgemaakt van de molenovernachting op de Oliemolen in Heerlen, die verloot werd onder de stemmers. Deze prijsuitreikingen vonden plaats op de Molen van Fakkert in Hoonhorst, de winnaar van de BankGiro Loterij Molenprijs

10 Allemolens Aan de website Allemolens.nl werd dit jaar hard doorgewerkt om de vele klussen verder af te maken. Zo zijn er inmiddels nieuwe afbeeldingen beschreven. Verder zijn er 380 fotovragen van het publiek beantwoord. Ook werd er gewerkt aan de koppeling met de afbeeldingen van het Groninger Molenhuis die nu ook vanuit Allemolens te raadplegen zijn. Samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wordt gewerkt aan een Molenthesaurus die zowel bij Allemolens als bij de rijksdienst de basisomschrijving en indeling van de molens zal vormen. Educatie De website Moleneducatief werd verbeterd en uitgebreid. De belangstelling voor educatief materiaal over molens blijft toenemen. In 2015 wordt een vervolgplan gemaakt en verder uitgewerkt. Het samenbrengen van de websites Moleneducatief en het onderdeel Jeugd van molens.nl vormt daarvoor de basis. In 2014 is de vernieuwde Molenapp gepresenteerd. De gebruiksvriendelijke app is gratis te downloaden en bevat allerlei informatie over alle molens en molenactiviteiten in Nederland. Om de belangstelling voor en de kennis van molens voor de jeugd te vergroten werd op Nationale Molendag het Molen Doe-boekje gepresenteerd. In het verslagjaar is het boekje Hollandse Molens uit 1998 herschreven, geactualiseerd en in een eigentijdse vorm opnieuw uitgegeven onder de titel Nederlandse Molens, een zakboekje vol molenkennis'. Het boekje bevat basiskennis over molens en is bestemd voor iedereen, jong en oud, die wat meer wil weten over dit oer-hollandse werktuig. Werving Rond Nationale Molendag heeft de vereniging via 500 molens Molencadeaubonnen uitgedeeld aan de bezoekers van de molen. De respons op de actie was redelijk maar het blijft niet eenvoudig om de belangstellenden te bewegen lid of donateur te worden. Naast de Molencadeaubon kregen alle deelnemende molens aan Nationale Molendag een weggevertje voor de kinderen. Dit was het Molendoe-boekje. Ook via een bon in het boekje was het mogelijk donateur te worden. De Molenprijs heeft wederom geleid tot veel nieuwe contacten. Ook de conversie van deze mensen naar leden of donateur blijkt niet eenvoudig. Wel laat het hoge aantal contacten zien dat het draagvlak voor molens groot is. Alle wervingsactiviteiten hebben helaas niet geleid tot een spectaculaire stijging van het aantal leden en donateurs. In mei en september 2014 werden extra acties onder leden en donateurs gehouden. De actie in mei had als thema Nationale Molendag. De actie in september had als doel om geld in te zamelen voor de nieuwe staartbalk van De Slokop in Spaarndam, een van de eigen molens van de vereniging. Deze actie was zeer succesvol. De inkomsten uit nalatenschappen waren hoger dan begroot. Mogelijk dat de activiteiten op dit gebied er toe leiden dat De Hollandsche Molen vaker wordt opgenomen in een testament. Het aantal periodieke schenkingen is in 2014 licht toegenomen. Het is van belang de relatie met de bestaande begunstigers van de vereniging goed te onderhouden. In dit verband ontvingen begin van het verslagjaar de trouwe leden, die in 2013 een jubileumjaar van hun lidmaatschap hadden bereikt (10, 25 of 50 jaar) als waardering een klein geschenk. In het kader van het project Molentoekomst werden bij diverse fondsen aanvragen ingediend voor een financiële bijdrage. De aanvragen werden gehonoreerd door het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Gravin Van Bylandtstichting en het Fonds voor Cultuurparticipatie. De Jonge Arnoldus heeft een garantie afgegeven voor de thema s Financiën en Organisatie en Her-en nevenbestemming. Leden- en donateursaantal Per 31 december 2013 telde de vereniging leden. In 2013 hadden zich 169 personen afgemeld met ingang van 2014, waarmee het ledental per 1 januari 2014 op kwam. In het verslagjaar meldden zich 178 nieuwe leden aan. 242 leden werden uit het bestand verwijderd vanwege afmelding of wanbetaling. De meest genoemde redenen van afmelding waren de leeftijd of het overlijden van het lid. Per 31 december 2014 bedroeg het aantal leden Het netto-verlies aan leden over 2014 bedroeg derhalve 1,6 %. 10

11 Het aantal lid-eigenaren vertoonde een lichte stijging van 276 naar 283. Het aantal donateurs bleef gelijk: 834. Communicatie In 2014 zijn plannen gemaakt voor het herorganiseren van de communicatie van De Hollandsche Molen. Doel van deze nieuwe opzet is om voor een meer herkenbare samenhang te zorgen tussen de vele communicatiemiddelen, die de vereniging in de loop der jaren is gaan hanteren, zoals internet via en diverse andere sites, en verschillende vormen van sociale media. Daarnaast worden campagnes ondersteund door (nieuws)brieven, brochures, posters, etc. Als basis voor de nieuwe opzet dient het communicatieteam dat bestaat uit medewerkers van De Hollandsche Molen. Hierin worden de communicatie-activiteiten van de vereniging op elkaar afgestemd. Dit team is een onderdeel van de Centrale redactie. Hierin zit verder de huidige redactie van het blad Molens, met als taak artikelen en teksten aan te leveren die geschikt zijn voor meer kanalen dan het blad Molens (website, facebook etc). Verder dienen de redactieleden een netwerk op te bouwen van correspondenten en tipgevers. Tot slot wordt een klankbordgroep communicatie in het leven geroepen die het communicatiebeleid toetst en bewaakt. In het kader van de nieuwe communicatie-aanpak is in het verslagjaar ook besloten en de aanleunende websites om te vormen tot één duidelijk herkenbare, informatieve, klantvriendelijke site, voor zowel het grote publiek als het molenveld. In 2014 is het logo van de vereniging aangepast. In het verlengde hiervan is een nieuwe huisstijl ontwikkeld, dat werd vastgelegd in een huisstijlhandboek. Hierin zijn alle afspraken over de huisstijl opgenomen. In het verslagjaar zijn vier nieuwsbrieven voor lid-eigenaren en vier publieksnieuwsbrieven verzonden. In het kader van de Nationale Molendag en de regionale molendagen zijn diverse nieuwsbrieven verzonden. Advisering (Betaalde) dienstverlening molenveld en biotoopadvisering Afgelopen jaar zijn er biotoopadviezen gegeven voor de molens in Nes, Wijchen, Amsterdam en Rosmalen. Ook zijn er adviesrapporten tot stand gekomen voor twee molens in Duitsland, staande in Haaren en Baerl. Verder is er een taxatie gedaan voor molen De Arend in Terheijden in verband met de overdracht van het eigendom van de gemeente naar een plaatselijke stichting. Naast de betaalde dienstverlening is er ook veel advies gedaan in het kader van algemene belangenbehartiging, onder meer voor molens in Anjum, Rijkevoort, Stad aan t Haringvliet en Luyksgestel. Veiligheid op molens De Werkgroep Veiligheid kwam het afgelopen jaar 3 maal bijeen. De werkgroep bestaat uit afgevaardigden van het Gild Fryske Mounders, het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde, het Gilde van Vrijwillige Molenaars en De Hollandsche Molen kent en een onafhankelijke veiligheidsdeskundige. Er is hard aan gewerkt om de veiligheidscoaches, waarvan iedere provincie er één of twee heeft, meer bekendheid te geven. Ze zijn in het leven geroepen om molenaars en moleneigenaren actief te ondersteunen bij de uitvoering van het veiligheidsbeleid. Op de gemeenschappelijke veiligheidswebsite staat onder andere de incidenten- en ongevallenregistratie. Het blijkt in de praktijk dat lang niet alle incidenten worden gemeld. Dit is voor verbetering vatbaar. De Hollandsche Molen Academie De Molenacademie is in 2014 voortgezet. Naast de cursussen die in 2013 zijn opgestart is de cursus Fondsenwerving toegevoegd. In totaal zijn er vier cursussen gegeven. Ook is in het kader van de Molenacademie een lezing gehouden in molen De Roos over de geschiedenis van de molen en de bouw van de treintunnel onder de molen. 11

12 Fondsenwerving ten behoeve van derden Advisering verdeling fondsen BankGiro Loterij en Gravin Van Bylandtstichting In 2014 is het beschikbare geld van de BankGiro Loterij en de Gravin van Bylandt Stichting geheel toegezegd. Dertien projecten hebben uit het budget van de BankGiro Loterij een bijdrage gekregen. Vijf projecten profiteren van een bijdrage van de Gravin van Bylandt Stichting. Advisering externe fondsen In het kader van de fondsenwerving voor derden heeft de vereniging negen adviezen uitgebracht voor het Bouwcultuurfonds Zuid-Nederland. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft in het verslagjaar geen beroep op de vereniging gedaan om advies uit te brengen. Belangenbehartiging Brim 2013 en 2014 Met een vertraging van enkele maanden maakte de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed eind 2013 bekend hoe het budget 2013 van de instandhoudingsregeling Brim verdeeld werd. Voor 215 molens was op grond van de Brim 2013 een aanvraag ingediend, waarvan 188 gehonoreerd werden. Hiermee is een bedrag van 2,6 miljoen aan subsidie gemoeid. De afgewezen aanvragen hadden grotendeels een te hoog bedrag aan begrote onderhoudskosten opgevoerd. Ruim 50 molens hebben begin september een Brim-subsidie voor de toekenningsronde in 2014 ontvangen. Hiermee was een bedrag van ruim 1,5 miljoen euro aan rijksgeld gemoeid. In totaal ontvingen vanaf molens een Brim-subsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed begon verder met de verantwoordingen van de verleende Brim-subsidies op grond van de regeling in 2006 en Daarbij werd een steekproef onder 10% van de betreffende molens gehouden, inclusief een bezoek ter plaatse. Ten slotte is de RCE begonnen met een monitor van de Brim door de jaren heen. Minister Bussemaker heeft dit aan de Tweede Kamer beloofd omdat nog steeds niet zeker is dat alle monumenten die onder de Brim vallen, ook daadwerkelijk aanspraak kunnen maken op een subsidie. POM s In de Brim 2013 is de regeling voor grote professionele monumentenorganisaties aangescherpt. Vielen voordien organisaties met minimaal 20 monumenten vrijwel automatisch onder deze categorie, vanaf 2013 worden er zwaardere eisen gesteld aan de professionaliteit en kwaliteit van de betreffende organisaties. De naamgeving werd ook aangepast: van AOM naar POM (Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud). In de oude situatie hadden vijf molenorganisaties de status van AOM: Fryske Mole, Utrechtse Molens/Landschap, SIMAV (Alblasserwaard), Rijnlandse Molenstichting en Werelderfgoed Kinderdijk. Met deze en andere organisaties is door De Hollandsche Molen overleg gevoerd over de POM-status voor molenorganisaties. Stichting De Fryske Mole, de Rijnlandse Molenstichting en de SIMAV hebben eind augustus een aanvraag ingediend bij het Ministerie van de OC&W voor het verkrijgen van de POM-status. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een door De Hollandsche Molen ontwikkeld format. De minister van OC&W neemt begin 2015 een beslissing op de aanvragen, nadat advies is verkregen van een speciale POM-commissie. In Noord-Holland heeft een commissie een notitie gemaakt waarin wordt gesteld dat professionalisering wenselijk is en zij zal onderzoeken welke vormen van samenwerking tot professionaliteit kan leiden. Dit kan uiteindelijk leiden tot een samenwerking of fusie van molenorganisaties en een POM-aanvraag. Daaraan voorafgaand wordt een audit gedaan en worden de onderdelen van professionaliteit in kaart gebracht. Aan De Hollandsche Molen is gevraagd in dit proces een belangrijke rol te spelen. Project Molentoekomst In het verslagjaar kreeg het in 2013 opgestarte project Molentoekomst steeds meer handen en voeten. Met dit project wil De Hollandsche Molen, kort gezegd, samen met het molenveld ervoor zorgen dat molens niet alleen nu maar ook in de toekomst de plek in onze samenleving krijgen die zij 12

13 verdienen. Voor de coördinatie van het geheel is een projectgroep opgericht onder leiding van Nico Papineau Salm, voorzitter van de vereniging. Molentoekomst is onderverdeeld in zes deelonderwerpen, te weten Financiën en organisatie, Monumentale waarden, Her- en nevenbestemming, Molenomgeving, Draagvlak en Fondsenwerving en Vrijwilligersbeleid. Voor diverse onderzoeken binnen de deelonderwerpen Financiën en organisatie en Her- en nevenbestemming is een projectmedewerker aangetrokken. Op alle terreinen zijn in 2014 activiteiten ontplooid. Zo is er in samenwerking met TIMS en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed een Themadag over monumentale waarden bij molens gehouden, zijn er met medewerking van Het Gilde van Vrijwillige Molenaars enquêtes gehouden onder het grote publiek en in het molenveld over de rol van het vrijwilligerswerk in het (toekomstig) molenbehoud en is er in het blad Molens een serie begonnen waarin aan de hand van stellingen over de deelonderwerpen twee partijen in discussie gaan. Hieraan is ook een Molentoekomstpoll gekoppeld op de website van de vereniging, waar mensen voor een van de standpunten kunnen kiezen. Verder werd tijdens de Molencontactdag in kleine groepen van gedachten gewisseld over de Molentoekomstthema s, her- en nevenbestemming, molenomgeving en vrijwilligersbeleid waarbij de betrokkenheid groot was. Het onderwerp Molentoekomst stond ook hoog op de agenda van de Molenadviesraad. WOZ-commissie In het verslagjaar is een commissie gevormd die zich buigt over de gevolgen van de Wet WOZ voor molens. In een aantal gevallen valt de WOZ-waardestelling namelijk zeer hoog uit, met een hoge belasting als gevolg. De commissie is voornemens onderzoek te doen onder eigenaren van bewoonde molens en eigenaren die lid zijn van De Hollandsche Molen. Representatie en lobby De Hollandsche Molen is dé koepelorganisatie van het molenveld en behartigt bij de overheid de belangen van de molens. De vereniging is tevens lid van de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM), waar de monumentenbrede belangenbehartiging plaatsvindt. Via de FIM verricht de vereniging lobbywerkzaamheden richting overheden en politiek Molencontactdag De Molencontactdag vond plaats in Amersfoort en stond in het teken van het project Molentoekomst. Bijna 90 particuliere eigenaren en vertegenwoordigers van molenorganisaties discussieerden in workshops over de toekomst van het vrijwilligersbeleid, de molenbiotoop en lieten hun licht schijnen op de (on)mogelijkheden van her- en nevenbestemming van molens. Ook werden de aanwezigen geïnformeerd over de ontwikkelingen op het gebied van de restauratiekwaliteit bij molenrestauraties, veiligheid op molens en de actuele ontwikkelingen in het molenbeleid van de rijksoverheid. Overleg met Het Gilde van Vrijwillige Molenaars In het verslagjaar heeft geen bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen het bestuur van De Hollandsche Molen en het Gilde van Vrijwillige Molenaars. Wel is er regelmatig contact geweest, met name rond het project Molentoekomst. Eigen molens Molen Edam De Molen van de Zuidpolder in Edam is gerenoveerd en is van binnen geheel opgeknapt. Hierbij is de eerste zolder bewoonbaar gemaakt en is de molen al gedeeltelijk geïsoleerd. Enkele ondertafelementsdelen zijn vervangen en een achtkantstijl is aangeheeld. De molenaar heeft het interieur in de traditionele lijnolieverf gezet. In 2015 staat de vervanging van het rietdek in de planning. 13

14 Molen Spaarndam Tijdens een recente bouwkundige inspectie bleek dat de staartbalk van De Slokop te Spaarndam ernstig door bruinrot was aangetast. Voor de molen is een nieuwe eikenhouten staartbalk besteld welke in 2015 geplaatst wordt. De staartbalk is gefinancierd door een wervingsactie onder de leden van De Hollandsche Molen. Molen Delft De molenschuur van molen De Roos in Delft is gerenoveerd. Aan het einde van het jaar is een huurovereenkomst getekend en heeft de nieuwe huurder (een bedrijf in streekproducten) zijn intrek genomen. Het team van molenaars heeft hard gewerkt om de molen weer maalvaardig te maken en in december rond het midwintermalen is de eerste consumptie tarwe gemalen tot meel. In 2015 staat de restauratie van de onderbouw in de planning. Molen Goor De molen is geheel geschilderd en er hebben tal van onderhoudswerkzaamheden plaatsgevonden. Molen Oosterend Zware stormen eind 2013 hebben tot twee maal toe schade veroorzaakt aan het rietdek van Het Noorden. Dit is gerepareerd. Molen Ouderkerk De staart van De Zwaan in Ouderkerk a/d Amstel is opnieuw geverfd. Hieraan voorafgaand is de linker korte schoor geheel vervangen. Ook zijn aan het gevlucht enkele windborden vervangen en hebben er reparaties plaatsgevonden aan het hekwerk en de voorzomen. Verzelfstandigen eigen molens Het in bezit hebben en houden van molens is geen kerntaak voor De Hollandsche Molen. Voor de eigen molens wordt dan ook gezocht naar een goed huisvader om ze aan over te dragen. De wens van de leden om één tot drie molens in het bezit van de vereniging te houden, wordt meegenomen bij de invulling van dit beleidsvoornemen. Afgelopen jaar zijn gesprekken gevoerd met diverse partijen voor het verzelfstandigen van eigen molens. Dit is een langdurig proces, dat hopelijk de komende jaren vruchten afwerpt. Organisatie Verenigingsarchief en molenarchief De molenarchieven van de vereniging zijn gearchiveerd. Tot het jaar 2000 zijn ze van het lopende archief opgeslagen in het vaste archief van de vereniging. Deze activiteit is gestart in 2013 en afgerond in Beleid Financieel beleid Het financiële beleid is erop gericht het vermogen van de vereniging tenminste in stand te houden. Al enige jaren zijn de inkomsten van de vereniging en de opbrengsten van het vermogen niet in evenwicht met de exploitatielast van het verenigingsbureau. Dientengevolge neemt het vermogen geleidelijk af. Als oorzaken zijn te noemen het structureel achterblijven van giften en nalatenschappen, de lage rente en het beleggingsresultaat. Het bestuur is zich ervan bewust dat het onverkort vasthouden aan de geformuleerde ambities en het hoge activiteitenniveau alleen dan verantwoord is, als er een reëel vooruitzicht is dat de inkomsten en de uitgaven weer in evenwicht zullen komen. Vooral door het intensiveren van de eigen fondsenwerving wordt verwacht dat in de meerjarenbeleidsperiode 2011 tot en met 2015 in ieder geval een evenwicht wordt bereikt tussen de baten en de lasten. Tegelijkertijd worden bezuinigingen doorgevoerd op de 14

15 uitvoeringskosten. Het doel is een begrotingsevenwicht te bereiken. Dit gaat helaas niet lukken in 2015 en het bestuur zet alles op alles dit bij de aanvang van de nieuwe beleidsperiode wel te bereiken. Beleggingsbeleid Vereniging De Hollandsche Molen heeft de Stichting Fonds Aankoop en Onderhoud Molens opgericht teneinde het vermogen van de vereniging te beheren. Ten behoeve van het beheer van het vermogen en de fondsen op naam is op 10 maart 2005 tussen de Stichting FAOM en MeesPierson B.V. (thans ABN AMRO Mees Pierson) een 'overeenkomst van Effectendienstverlening' gesloten. In het verslagjaar is op verzoek van het bestuur het beleggingsbeleid herzien. Belangrijke elementen hieruit zijn: 1. Uitgangspunt voor het Fonds is behoud van vermogen op lange termijn en inkomsten ter dekking van uitgaven. 2. Keuze voor een defensief beleggingsbeleid met een asset mix van 30% zakelijke waarden (aandelen en alternatieve beleggingen) en 70% vastrentende waarden (obligaties en liquiditeiten), met resp. bandbreedtes van 20-40% en 50-80%. 3. Aansluiting bij de door het VFI gemaakte richtlijn duurzaam beleggen. 4. Streefrendement van gemiddeld 5% per jaar. Aanwending vermogen Het vrij besteedbaar vermogen van de vereniging is / wordt als bron van inkomsten aangewend voor: beleggingen in aandelen en obligaties. het aanhouden van liquiditeiten. De reserve activa doelstelling en de reserve activa bedrijfsvoering zijn na overleg met het CBF in de jaarrekening vervangen door de reserve financiering activa. In de toelichting zal de bestaande uitsplitsing wel worden gehandhaafd, zodat een vergelijking met voorgaande jaren mogelijk blijft. Een verdere toelichting betreffende de reserves vindt u in de jaarrekening. Vrijwilligersbeleid De Hollandsche Molen kent vele vrijwilligers zoals bestuursleden, leden van de examencommissie en de redactieraad en mensen die op het bureau van De Hollandsche Molen actief zijn. Vooral dankzij de inzet van zeer vele vrijwillige molenaars, bestuurders, donateurs, sympathisanten en anderen, blijven molens toekomst houden in Nederland. De vereniging bedankt hen voor hun inzet en hoopt dat zij nog lang betrokken blijven. De vereniging ondersteunt haar vrijwilligers met middelen zodat zij hun taak goed uit kunnen voeren maar ook minder zichtbaar door bijvoorbeeld het afsluiten van een vrijwilligersverzekering. Communicatiebeleid Aan het begin van de beleidsperiode heeft de vereniging het Communicatieplan vastgesteld. Dit jaar is aandacht gegeven aan het vergroten van de achterban, het versterken van de band met de achterban, het vergroten van de naamsbekendheid van De Hollandsche Molen, het integreren van de verscheidenheid van de diverse communicatieve uitingen en het inzetten van nieuwe media. De Hollandsche Molen heeft voorts besloten de redactie te verbreden. Deze nieuwe centrale redactie zal begin 2015 van start gaan en ook kijken naar de andere communicatie uitingen van de vereniging. Naar verwachting wordt zo nog beter invulling gegeven aan het communicatiebeleid. Toekomst Het jaar 2015 is voor De Hollandsche Molen gericht op de toekomst. In het eerste half jaar staat de afronding van het project Molentoekomst centraal. Op het Toekomstcongres op 3 juni 2015 worden samen met het molenveld conclusies getrokken over de stappen die moeten worden gezet om ook in de toekomst duurzaam molens in stand te houden. Het tweede half jaar verwerkt De Hollandsche Molen deze conclusies in een nieuw meerjarenbeleidplan. Welke rol van onze vereniging is nodig de komende 5 jaar en welke activiteiten horen daarbij? De rode draad in onze visie is het teruggeven van de molens aan de samenleving. Alleen als de molen van ons allemaal is, is een fundament voor de 15

16 bescherming gelegd. De exacte vertaling hiervan wordt in de tweede helft van 2015 nader uitgewerkt. Meer informatie vindt u in het jaarplan 2015 aan het einde van dit verslag. 16

17 Samengevoegde jaarrekening

18 Samengevoegde balans per 31 december 2014 en 2013 In euro s (opgesteld na resultaatbestemming) ACTIVA 31-dec dec-13 1 Vaste activa Materiële vaste activa in het kader van de doelstelling Materiële vaste activa voor de bedrijfsvoering van de eigen organisatie Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa 2 Effecten Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa PASSIVA 31-dec dec-13 6 Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Reserve financiering activa Reserve doelbesteding Fondsen Bestemmingsfondsen Totaal Reserves en Fondsen Langlopende schulden Kortlopende schulden Belastingen en sociale premies Overige schulden en overlopende passiva Totaal kortlopende schulden Totaal schulden Totaal passiva

19 Samengevoegde staat van baten en lasten BATEN Realisatie Begroting Realisatie Baten eigen fondsenwerving Aandeel in acties van derden Subsidies Resultaat beleggingen Overige baten Som der baten LASTEN Realisatie Begroting Realisatie Besteed aan doelstellingen 15 Draagvlakverbreding Belangenbehartiging Advisering Fondsen t.b.v. derden Eigen molens % besteed aan doelstellingen 90% 20 Werving baten Kosten eigen fondsenwerving % kosten-baten eigen fondsenwerving 8% 14% 13% Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie % besteed aan beheer en administratie 6% 6% 5% Som der lasten Saldo van baten en lasten Resultaatsbestemming Onttrekking Stockhuyzen Publicatiefonds Toevoeging Stockhuyzen Publicatiefonds Onttrekking Wijnaendts-Luijtenfonds Toevoeging Wijnaendts-Luijtenfonds Onttrekking Fonds De Lange Toevoeging Fonds De Lange Onttrekking bestemde reserves Toevoeging bestemde reserves Toevoeging aan/onttrekking van Reserve doelbesteding

20 Kasstroomoverzicht Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van baten en lasten Aanpassingen voor: Afschrijving materiële vaste activa Toevoeging aan voorzieningen Veranderingen in vlottende middelen: Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa 0 0 Desinvesteringen financiële vaste activa 0 0 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossing langlopende schulden 0 0 Nieuwe langlopende schuld Toevoeging aan (bestemde) fondsen en bestemde reserves 1 1 Onttrekking aan beleggingen Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen

21 Toelichting behorende tot de samengevoegde jaarrekening Algemeen Bij het opstellen van de jaarrekening zijn de voorschriften van de Richtlijnen 640 (organisaties zonder winststreven) en 650 (fondsenwervende instellingen) van de Raad voor de Jaarverslaggeving gevolgd. Groepsrelaties en voornaamste activiteiten Vereniging De Hollandsche Molen vormt een groep met één andere instelling, te weten Stichting Fonds Aankoop en Onderhoud Molens (FAOM). De groepsrelaties worden in het onderstaande toegelicht. Voor de groep is een samengevoegde jaarrekening opgesteld, om inzicht te geven in de resultaten en vermogenspositie van de groep. Het bestuur van de vereniging De Hollandsche Molen heeft besloten dat vermogensbestanddelen kunnen worden overgedragen aan de Stichting FAOM. Deze stichting beheert de overgedragen vermogensbestanddelen. Het bestuur van deze stichting wordt statutair gevormd door de voorzitter, secretaris en penningmeester van vereniging De Hollandsche Molen, aangevuld met twee overige leden. De Stichting Fonds Aankoop en Onderhoud Molens stelt jaarlijks, aan de hand van de jaarbegroting van de Vereniging, de voor dat verenigingsjaar benodigde financiële middelen beschikbaar, voor zover de overgedragen vermogensbestanddelen inclusief de waardestijging of -vermindering door beleggingsresultaten daartoe toereikend zijn. Voor de stichting wordt ook een eigen jaarrekening opgesteld. Giften, schenkingen, legaten en nalatenschappen gedaan aan De Hollandsche Molen die meer dan 450 bedragen, worden toegevoegd aan het vermogen van de Stichting FAOM, tenzij de schenker anders bepaalt. Het aantal geplande activiteiten van de vereniging en de financiële omvang daarvan wordt onder andere bepaald door de opbrengsten van het vermogen van de Vereniging. Stichting Fonds Aankoop en Onderhoud Molens is opgericht op 9 maart 1972 en is gevestigd te Amsterdam en heeft ten doel de vereniging De Hollandsche Molen in de gelegenheid te stellen molens aan te kopen, te restaureren en te onderhouden. Om dat doel te bereiken verwerft, administreert en beheert de stichting fondsen in algemene zin en fondsen op naam. De stichting beheert voor de Vereniging tevens alle ontvangen schenkingen en nalatenschappen. Feitelijk beheert de Stichting het vermogen van de vereniging. Om de continuïteit van de vereniging te waarborgen, heeft de stichting zich garant gesteld voor het exploitatietekort van de vereniging in enig jaar. De stichting heeft op 10 maart 2003 een overeenkomst gesloten met MeesPierson B.V. voor het vermogensbeheer van de beleggingsportefeuille en voor beleggingsadvies. Deze overeenkomst is in 2013 opnieuw besproken en verlengd. Het vermogensbeheer en de advisering worden uitgevoerd binnen de randvoorwaarden van het door het bestuur vastgestelde beleggingsbeleid. Per 31 december 2014 bestond het bestuur van de Stichting FAOM uit drs. N. Papineau Salm, drs. R.C. Boeder (penningmeester), dhr. A.V. de Kok (secretaris), dhr. A.H.P.M. Meesters en dhr. J.V. van Noorle Jansen. In 2011 heeft De Hollandsche Molen uitgesproken dat er geen reden is om drie afzonderlijke entiteiten aan te houden en te willen streven naar uiteindelijk één entiteit. In 2012 is de uitvoering van dit principebesluit ter hand genomen. Als eerste stap is het pand overgebracht in de stichting FAOM en de vennootschap Koningspil BV is per 31 december 2012 geliquideerd en maakt geen deel meer uit van de jaarrekening. In 2014 zijn geen verdere stappen ondernomen om te komen tot één entiteit omdat het de vraag is of de voordelen opwegen tegen de kosten die samenvoeging met zich meebrengt. Grondslagen voor samenvoeging (consolidatie) De samengevoegde jaarrekening omvat de financiële gegevens van vereniging De Hollandsche Molen en haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn partijen waarin vereniging De Hollandsche Molen een meerderheidsbelang heeft en/of waarop overwegende invloed wordt uitgeoefend. Bij de bepaling of overwegende invloed wordt uitgeoefend, worden financiële instrumenten, die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. In de samengevoegde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de groep behaalde resultaten. De groepsmaatschappijen zijn integraal samengevoegd. 21