Zorgportfolio NIFP 2013

Transcriptie

1 Zorgportfolio NIFP 2013 Zorgvisie NIFP 2013 Het NIFP streeft naar een hoge landelijke standaard van penitentiair psychiatrische zorg. Doel van de psychiatrische zorg aan gedetineerde patiënten is vermindering van de psychiatrische ziektelast en verbetering van de psychische conditie en draagkracht in brede zin. De detentieperiode wordt waar mogelijk gebruikt voor het opstarten van een effectief behandeltraject (stoornis- en/of recidivegeoriënteerd) dat ook na detentie kan worden vervolgd. Dit type zorg draagt bij aan de kwaliteit van leven en beperking van recidive. WAT BIEDT HET NIFP? Psychiaters van het NIFP bieden psychiatrische zorg in alle penitentiaire inrichtingen in Nederland. Tijdens kantoortijden zijn de psychiaters van het NIFP werkzaam in de inrichting, buiten kantoortijden zijn psychiaters van het NIFP bereikbaar voor (telefonische) consultatie. De behandeling is in eerste instantie gericht op stabilisatie van psychiatrische en somatische problematiek. Deze behandeling bestaat uit psychofarmacotherapie, steunende en structurerende begeleiding, psycho-educatie en motiveren voor (vervolg)behandeling. In voorkomende gevallen wordt crisisinterventie geboden die enerzijds voorziet in acute maatregelen en anderzijds verwijzing naar specialistische Zorgcentra van de GGz dan wel Justitie. In tweede instantie -als de intrapenitentiaire verblijfsduur toereikend is- wordt op grond van diagnostiek een behandeltraject voorbereid dat zo mogelijk tijdens detentie wordt ingezet en na detentie kan worden vervolgd. Dit behandeltraject is primair stoornisgeoriënteerd, maar zet ook in op recidivepreventie. Dit wil zeggen dat naast gezondheidszorg ook forensische zorg geboden of geïnitieerd wordt. Op basis van het psychiatrisch ziektebeeld en kennis over criminogene en beschermende factoren zal een op de psychische draagkracht van de patiënt afgestemd traject worden ingezet. Het vaak chronische karakter van de stoornisproblematiek maakt dat diseasemanagement (continue zorg en begeleiding) is aangewezen en doorgeleiding naar ACT en/of begeleid woonvoorzieningen van (forensische) GGz veelal aan de orde is. Dit samenhangende penitentiaire behandelpakket wordt door psychiaters van het NIFP geboden in een multidisciplinair samenwerkingsverband met inrichtingspsychologen en medische dienst en als vast lid van het Psychomedisch Overleg. De beoogde ketenzorg is een gedeelde verantwoordelijkheid van het PMO en de GGz, Verslavingszorg, Reclassering en de Nederlandse gemeenten. Ten behoeve van forensische ketenzorg levert het NIFP forensische diagnostiek, indicatiestelling en advies over risicomanagement aan het Openbaar Ministerie, de Directie Forensische Zorg (DIFORZO) van DJI, reclasseringsinstellingen en overige partijen die betrokken zijn bij de forensische ketenzorg. ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

2 Toelichting bij het zorgportfolio van het NIFP voor de forensisch psychiatrische zorg in detentie ZORGVISIE HET NIFP Het NIFP is het kennisinstituut voor forensische psychiatrie en psychologie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het NIFP biedt justitiële instanties forensisch-psychiatrische diagnostiek, zorg en behandeling. De kerntaken van het NIFP zijn: 1. Psychiatrische zorg en behandeling aan gedetineerden (de penitentiaire psychiatrie) 2. Forensische diagnostiek ten behoeve van het strafproces in alle fasen, meer specifiek ten bate van de rechterlijke macht en de reclassering. 3. Forensische indicatiestelling met oog voor veiligheid en recidiverisico en consultatie aan de GGz. Het NIFP beschikt over een kenniscentrum dat haar zorgprofessionals forensische opleidingsmogelijkheden biedt en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek inzet ter verbetering van kennis en methoden. DE BEHANDELING De penitentiaire psychiatrie (Prison Mental Health), waar deze notitie zich op richt, biedt verantwoorde medisch psychiatrische zorg diagnostiek, behandeling en begeleiding aan gedetineerden. Het behandelaanbod is primair gericht op verbetering van de psychische gezondheidstoestand naast recidivepreventie en is in principe equivalent aan de behandeling buiten detentie. De behandeling in detentie is vooraleerst gericht op stabilisatie en evenwichtsherstel. Zo nodig en mogelijk wordt aanvullende zorg en behandeling betrokken vanuit de (f)ggz en wordt een behandeltraject ingezet dat bij einde detentie kan worden voortgezet in de (f)ggz. GEÏNTEGREERD IN DE ZORGKETEN Het NIFP is een landelijke instelling met een kleine honderd psychiaters. Deze psychiaters zijn werkzaam binnen een regionale netwerkstructuur. Dit houdt in dat in iedere penitentiaire inrichting in Nederland een of enkele psychiaters werkzaam zijn en vanuit die inrichting samenwerken met (boven)regionale ketenpartners van justitie, de GGz, Verslavingszorg, gemeenten en overigen. Door deze ketensamenwerking wordt de continuïteit van zorg in hoge mate gefaciliteerd. Een landelijk geldende best practice en een uniform systeem van overdracht van patiënteninformatie dragen verder bij aan een constant en voorspelbaar zorgaanbod en hiermee een stabiel detentieklimaat. DE PATIËNTENPOPULATIE IN DETENTIE In detentie verblijven dagelijks ongeveer personen. Het gaat hierbij zowel om personen in voorlopige hechtenis, als om kort- en langgestraften. Ongeveer 2000 van deze personen zijn gedetineerd als ongewenst vreemdeling. Ongeveer 50 procent van de gedetineerden kampt met ernstige psychische problematiek, procent van hen lijdt aan een psychiatrische stoornis die onmiddellijke behandeling behoeft. De populatie kenmerkt zich door sociaal psychiatrische problematiek (as I), persoonlijkheidsstoornissen en verstandelijke beperkingen (as II), vaak in combinatie met een verslaving, somatiek en maatschappelijke onthechting. Ruim 50% heeft een allochtone achtergrond. Een groot deel van deze gedetineerden verblijft (zeer) kortdurend in detentie en vervalt zonder behandeling en begeleiding veelvuldig in recidive. De zorgbehoefte van deze populatie bestaat uit materiële verzorging, een zinvolle dagstructuur, farmacologische behandeling, psycho-educatie en steunende en structurerende begeleiding. Het zorgaanbod voorziet hierin en is tevens gericht op terugkeer in de samenleving. Teneinde de continuïteit van zorg te borgen worden patiënten (zonodig) gemotiveerd voor vervolgbehandeling door de (f)ggz en wordt (zo mogelijk) in de laatste fase van detentie een paralleltraject ingezet door een penitentiair psychiater en externe behandelaars. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat gerichte behandeling van de psychische stoornis en aanpak van de sociaal psychiatrische problematiek bijdraagt aan recidive vermindering. BEHANDELKLIMAAT EN WERKWIJZE 1. De zorg en behandeling van de populatie gedetineerden vraagt om een multidisciplinaire aanpak door een psychomedisch team (PMO) met psychiater, psycholoog, huisarts en (sociaal psychiatrisch) verpleegkundige. 2. Het betreft een veelzijdige en moeilijke werksoort. Er wordt gewerkt binnen een klein maar hecht team als basis. Daarbij is sprake van een zelfstandige uitvoeringspraktijk. Beslissingen hebben nogal eens het karakter van triage, waarvoor een pro-actieve instelling met korte en betrouwbare collegiale lijnen een voorwaarde is. ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

3 3. Een zekere affiniteit met de complexe en soms hardnekkige problematiek van justitiabelen is voorwaarde. 4. De beroepspraktijk wordt gekenmerkt door het gegeven dat deze is ingebed in en bepaald wordt door een omgeving die primair op beheersing gericht is en niet op zorgverlening. Fysieke, mentale en procedurele beperkingen stellen grenzen aan de beroepspraktijk. De setting wordt, anders dan een therapeutisch milieu in de GGz, gekenmerkt door een bajescultuur die het nemen van eigen verantwoordelijkheid belemmert. Overigens bieden diezelfde structuur, de garantie van huisvesting, voeding en veiligheid en het relatief ontbreken van ongezonde prikkels als alcohol en drugs, ook mogelijkheden voor behandeling die extramuraal moeilijker te realiseren zijn. 5. Specifiek voor de penitentiaire context is ten slotte het relatief ongeschoold zijn van personeel waar het gaat om psychische stoornissen. EXPERTISE EN COMPETENTIES 1. Doelgroep specifieke kennis is vereist. Complexe sociaal psychiatrische problematiek en comorbiditeit kenmerken de populatie. Kennis en kunde op het terrein van agressieregulatie, ernstige persoonlijkheidsstoornissen, verstandelijke beperkingen, psychotraumata, verslaving en de omgang met leugen en bedrog (oa. malingering en dissimulatie) zijn dan ook onontbeerlijk. Dat geldt evenzeer voor transculturele expertise. 2. Kennis van de liaison psychiatrie is aangewezen. Het gaat immers om een schakelfunctie tussen het forensisch psychiatrische domein, de reguliere psychiatrie en de wereld van de rechtspleging. Consultatie, indicatiestelling en verwijzing vergen professioneel communicatieve kwaliteiten. 3. De NIFP psychiater beschikt verder over kennis op het terrein van de relatie tussen stoornis en delict. 4. De NIFP psychiater is geschoold in het inschatten van gevaars- en recidiverisico s en risicomanagement. 5. De NIFP psychiater beschikt over kennis over de impact van vrijheidsbeneming op het ontstaan, beloop en de behandeling van psychische stoornissen. 6. Anders dan in de GGz wordt in detentie gewerkt binnen zowel de WGBO als de justiële kaders Hij is zich er steeds van bewust dat hij werkt met gedetineerden die een bepaalde rechtspositie hebben in het strafproces of in de tenuitvoerlegging van hun gevangenisstraf. De penitentiair psychiater bewaakt zijn eigen onafhankelijke en neutrale positie, zowel ten aanzien van gedetineerden als ten aanzien van het gevangeniswezen. De NIFP-pschiater is goed bekend met de justitiële kaders, de (invloed van de) verschillende fasen van het strafproces, heeft kennis van het strafrecht, de penitentiaire wet- en regelgeving. Verder is hij bekend met de (complexe) forensischpsychiatrische regelgeving. 7. Ten slotte kent hij het behandel- en beveiligingsaanbod door de (f)ggz en de verslavingszorg en maatschappelijke mogelijkheden. RANDVOORWAARDEN Het NIFP biedt een continu en verplichtend aanbod van na- en bijscholing, intervisie en supervisie. Psychiaters van het NIFP worden door collega s gevisiteerd in het kader van de kwaliteitsvisitatie door de NVvP. Ontwikkeling van (sub)specialisatie en deelname aan wetenschappelijk onderzoek wordt sterk gestimuleerd. Er is systematische aandacht voor optimale professionele autonomie. De arbeidsvoorwaarden zijn vergelijkbaar met die in de (f)ggz. 6. De beroepspraktijk wordt gekenmerkt door het gegeven dat deze is ingebed in en bepaald wordt door een omgeving die primair op beheersing gericht is en niet op zorgverlening. Fysieke, mentale en procedurele beperkingen stellen grenzen aan de beroepspraktijk. De setting wordt, anders dan een therapeutisch milieu in de GGz, gekenmerkt door een bajescultuur die het nemen van eigen verantwoordelijkheid belemmert. Overigens bieden diezelfde structuur, de garantie van huisvesting, voeding en veiligheid en het relatief ontbreken van ongezonde prikkels als alcohol en drugs, ook mogelijkheden voor behandeling die extramuraal moeilijker te realiseren zijn. 7. Specifiek voor de penitentiaire context is ten slotte het relatief ongeschoold zijn van personeel waar het gaat om psychische stoornissen. EXPERTISE EN COMPETENTIES 8. Doelgroep specifieke kennis is vereist. Complexe sociaal psychiatrische problematiek en comorbiditeit kenmerken de populatie. Kennis en kunde op het terrein van agressieregulatie, ernstige persoonlijkheidsstoornissen, verstandelijke beperkingen, psychotraumata, verslaving en de omgang met leugen en bedrog (oa. malingering en dissimulatie) zijn dan ook onontbeerlijk. Dat geldt evenzeer voor transculturele expertise. ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

4 9. Kennis van de liaison psychiatrie is aangewezen. Het gaat immers om een schakelfunctie tussen het forensisch psychiatrische domein, de reguliere psychiatrie en de wereld van de rechtspleging. Consultatie, indicatiestelling en verwijzing vergen professioneel communicatieve kwaliteiten. 10. De NIFP psychiater beschikt verder over kennis op het terrein van de relatie tussen stoornis en delict. 11. De NIFP psychiater is geschoold in het inschatten van gevaars- en recidiverisico s en risicomanagement. 12. De NIFP psychiater beschikt over kennis over de impact van vrijheidsbeneming op het ontstaan, beloop en de behandeling van psychische stoornissen. 13. Anders dan in de GGz wordt in detentie gewerkt binnen zowel de WGBO als de justiële kaders Hij is zich er steeds van bewust dat hij werkt met gedetineerden die een bepaalde rechtspositie hebben in het strafproces of in de tenuitvoerlegging van hun gevangenisstraf. De penitentiair psychiater bewaakt zijn eigen onafhankelijke en neutrale positie, zowel ten aanzien van gedetineerden als ten aanzien van het gevangeniswezen. De NIFP-pschiater is goed bekend met de justitiële kaders, de (invloed van de) verschillende fasen van het strafproces, heeft kennis van het strafrecht, de penitentiaire wet- en regelgeving. Verder is hij bekend met de (complexe) forensischpsychiatrische regelgeving. 14. Ten slotte kent hij het behandel- en beveiligingsaanbod door de (f)ggz en de verslavingszorg en maatschappelijke mogelijkheden. RANDVOORWAARDEN Het NIFP biedt een continu en verplichtend aanbod van na- en bijscholing, intervisie en supervisie. Psychiaters van het NIFP worden door collega s gevisiteerd in het kader van de kwaliteitsvisitatie door de NVvP. Ontwikkeling van (sub)specialisatie en deelname aan wetenschappelijk onderzoek wordt sterk gestimuleerd. Er is systematische aandacht voor optimale professionele autonomie. De arbeidsvoorwaarden zijn vergelijkbaar met die in de (f)ggz. ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

5 Behandelaanbod / productportfolio NIFP PMO en spreekuur Intake Behandeling Spoed en Crisis Verwijzing en ontslag Abonnement voor 24-uurszorg Klinische lessen A. INTEGRAAL BASISPAKKET DAT OP ALLE PI S INTEGRAAL GEBODEN WORDT 1a. Psycho Medisch Overleg 1b. Aanvullende afdelingsconsultatie aansluitend aan het PMO 1c. Aanvullende afdelingsconsultatie op een 2e moment in de week 2a. Intake: diagnostiek en behandeladvies psychiatrische zorg 2b. Verkorte intake: korte intake of update van toestandsbeeld en actueel beleid bij overplaatsing 3a. Kort behandelconsult (tot 20 min spreektijd), mn. ter controle medicatie en toestandsbeeld 3b. Lang behandelconsult (tot 40 min spreektijd), mn. steunende, structurerende en motiverende gesprekstherapie 4a. Spoedconsult (binnen 24 uur), als niet gewacht kan worden tot een volgend PMO en/of spreekuur 4b. Crisisinterventie, bijvoorbeeld wanneer acute overplaatsing geregeld moet worden (in aansluiting op (her)intake, behandelconsult of spoedconsult) 5a. RM / IBS - procedure 5b. Geneeskundige Verklaring RM/IBS 6a. Verwijzing tijdens detentie in het kader van forensische zorg (PPC/fGGZ) 6b. Verwijzing bij einde detentie (Ontslag- en vervolgzorg) 7a. Telefonische bereikbaarheid en beschikbaarheid tijdens kantoortijden 7b. Telefonische bereikbaarheid buiten kantoortijden (Avond Nacht en Weekend) 8. Klinische lessen B. FORENSISCHE DIAGNOSTIEK 9. ISD-intake: diagnostiek, behandel- en trajectadvies na isd-oplegging 10. Psychiatrisch/psychologische beoordeling tbv een forensisch behandeltraject 11. TBS-passantenbeoordeling C. OVERIGE DIENSTEN VAN HET NIFP TBV PENITENTIAIRE ZORG OP DETACHERINGSBASIS Deze producten zijn niet in dit portfolio uitgewerkt 12. Beleidspsychiater tbv. de PPC s 13. Afdelingspsychiaters tbv de PPC s 14. SPV Bijlage - Normentabel beschikbare tijd NIFP bij de zorgproducten uit dit portfolio - Format Zorg Intakeconsult en ontslagbrief NIFP ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

6 Deel A. Integraal basispakket voor psychiatrische zorg in detentie GVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

7 1a. Psycho Medisch Overleg Vaste deelname aan het (twee)wekelijks Psycho-Medisch-Overleg dat wordt gevolgd door een spreekuur. Het PMO voert de regie over het individuele zorgaanbod in de PI 1 en coördineert daartoe de samenwerking tussen de disciplines binnen de inrichting als ook de samenwerking tussen de inrichting en de externe partners. INHOUDELIJKE VISIE / THEORETISCH REFERENTIEKADER Een integraal en multidisciplinair zorgaanbod met psychiater als (mede)behandelaar Bio Psycho Sociale model Combinatie van medisch-psychiatrische en cognitief therapeutische benadering Traject- en netwerkbenadering (openbare en forensische zorg) Rekening houdend met interactie en dynamiek tussen gedetineerden 2, PIW-ers 3, medische dienst, psychomedisch personeel) Best Practice PMO FRIS-formulier: Overleggen Optimaliseren van de zorg voor het individu door multidisciplinaire afstemming van de zorg Voorbereiden op vervolgzorgtrajecten en dossieroverdracht bij over-/uitplaatsing Voorbereiden van het Forensisch Indicatiestelling Bewaken preventief detentieklimaat vanuit zorg- en beheersoptiek Regie over eventuele prebehandeling, verwijzing in het kader van Forensische Indicatiestelling of continuering van voor detentie gestarte behandeling door GGz Gedetineerden met bekende (of vermoede) psychiatrische problematiek Gedetineerden met ernstige gedragsproblemen op de afdeling Gedetineerden met verhoogd risico van zelfdestructief gedrag (i.c. suïcidaliteit) Gedetineerden met psychofarmacotherapie (muv benzodiazepinen en methadon als monotherapie) Gedetineerden die op maatregel gesepareerd zijn Alle gedetineerden die met TBS, ISD en art. 37 maatregel instromen TBS-passanten Gedetineerden met behandelindicaties in het kader van vervolgzorgtrajecten (VI, TR) 1. Wekelijks een PMO-vergadering met deelname van alle PMO-leden 2. Rondom het PMO-overleg is de psychiater beschikbaar voor (individuele) afstemming met en consultatie door (mede)behandelaren, verpleegkundigen, afdelingspersoneel (afdelingsconsultatie) * Aansluitend -in de regel- een spreekuur voor patiënten Welke (groepsgrootte) Waar (locatie) Wanneer (dag, tijd) Nvt Periodieke evaluatie in het beleids-pmo Psycholoog (vz); Huisarts; Verpleegkundige (allen van GW) Psychiater NIFP Teamoverleg PI Iedere week op een vast moment 1 Voor detentiecentra, lees: detentiecentrum 2 Voor detentiecentra, lees: ingesloten vreemdeling 3 Voor detentiecentrum, lees: DTH er ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

8 1b. Afdelingsconsultatie rondom het PMO 1c. Afdelingsconsultatie op een tweede moment in de week Afdelingsconsultatie waarin psychiater beschikbaar is voor overleg met voorzitter PMO, medische dienst, afdelingspersoneel ((z)piw-ers). De afdelingsconsultatie is facultatief en door NIFP en PI gezamenlijk overeen te komen. De afdelingsconsultatie vindt plaats: 1b. rondom het PMO; 1c. of, in geval van grotere en zorgintensievere afdelingen (bijv. EZV, ISD, vrouwen) 4, op een 2 e aanwezigheidsmoment in de week tbv afdelingsconsultatie (met aansluitend een patiëntenspreekuur). THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model DSM-IV TR Best Practice PMO FRIS-formulier overleggen Optimaliseren van de zorg voor het individu door multidisciplinaire afstemming met PMOleden over de patiëntenzorg en consultatie van de psychiater door (mede)behandelaren, medische dienst en afdelingspersoneel Continuïteit van zorg door een tweede spreekuur voor de patiënten in de week De zorgintensievere afdelingen (ISD-afdelingen, beheersafdelingen, afdelingen voor preventief gehechten, units met een EZV, inrichtingen voor vrouwen) en of grotere organisatorische units 1. De psychiater is beschikbaar voor (individuele) afstemming met en consultatie door (mede)behandelaren, verpleegkundigen, afdelingspersoneel * Aansluitend -in de regel- een spreekuur voor patiënten Psychiater NIFP (verantwoordelijk) Secretariaat NIFP (administratieve ondersteuning) Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI / op de afdeling Wanneer (dag, tijd) Op een vast moment in de week dan wel op indicatie in overleg met de vz. PMO Nvt Periodieke evaluatie in het beleids-pmo. 4 Zorgintensieve afdelingen detentiecentra: EZA, luwteafdeling, gezinsafdeling, separatieafdeling ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

9 2a. Intake: diagnostiek en behandeladvies psychiatrische zorg Het vaststellen van diagnostisch beeld en het individuele behandelbeleid op basis van psychiatrisch onderzoek bij een tot dan toe voor de psychiater nieuwe patiënt. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Cognitief therapeutische benadering (leertheorie) Motivationele gesprekstechnieken Best Practice PMO Farmacotherapeutisch behandeladvies adhv Formularium voor psychofarmacotherapie GW Toestemmingsverklaring NIFP Format Zorg Intakeconsult Opstarten (mede)behandeling dan wel formuleren behandeladvies PMO op basis van: (Voorlopige) diagnose Suïcidaliteit Te verwachten verblijfsduur in detentie Met medeneming van delictgedrag Zo nodig bepalen noodzaak voor aangepaste zorgsetting en/of vervolgzorg (reguliere en/of forensisch) Gedetineerden die vanuit het PMO geïndiceerd zijn voor psychiatrische diagnostiek en zorg 0. Indicatie PMO(-leden), patiënt of de directeur PI 1. Bestudering stukken (medisch dossier) 2. Psychiatrisch onderzoek van de patiënt 3. Anamnestische informatie intern en extern vergaren 4. Behandelbeleid bespreken met patiënt 5. Toestemmingsverklaring voor behandeloverdracht bij einde detentie voorleggen ter ondertekening (indien nog niet voorhanden) 6. Overdragen behandel- en/of begeleidingsadvies aan PMO-leden 7. Recept uitgeschreven (schriftelijk/digitaal, conform werkwijze in de PI) 8. Korte aantekeningen met behandel- en medicatieadvies in medisch dossier 9. Intakeconsultbrief met bevindingen en behandel- en/of begeleidingsadvies in consultbrief (gereed binnen 1 week na consult) Psychiater NIFP (verantwoordelijk) Secretariaat NIFP (administratieve ondersteuning) Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI Wanneer (dag, tijd) Start: Op het vaste spreekuur in de week Eind: Consultbrief < 1 week (Voorlopige) diagnose is gesteld (conform DSM IV-TR) Behandeladvies (incl. bejegening en controle) besproken met patiënt en PMO-leden Recept uitgeschreven (conform werkwijze in de PI) Korte aantekeningen met behandel- en medicatieadvies in medisch dossier Intakeconsultbrief met bevindingen en advies op schrift gesteld en aangeboden aan voorzitter PMO en inrichtingshuisarts (< 1 week na consult) In het PMO worden de bevindingen en het advies geëvalueerd en wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

10 2b. Herintake na overplaatsing Korte update van het actuele toestandsbeeld en beleid bij overplaatsing van patiënten die tijdens een eerdere fase van de detentie 5 door een NIFP-psychiater van een andere penitentiaire inrichting zijn behandeld (intake en/of vervolgconsulten) THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Cognitief therapeutische benadering (leertheorie) Motivationele gesprekstechnieken Best Practice PMO Formularium voor psychofarmacotherapie GW Toestemmingsverklaring NIFP Format Zorg Intakeconsult Actualiseren van de eerdere bevindingen van een NIFP-psychiater en het behandelbeleid na overplaatsing van een patiënt: Diagnose Detentiegeschiktheid Suïcidaliteit Zo nodig bepalen noodzaak voor externe verwijzing en/of vervolgzorgtrajecten (reguliere en/of forensische vervolgzorg) Gedetineerde patiënten die zijn overgeplaatst vanuit een PI 0. Indicatie PMO(-leden), behandelend collega psychiater zendende PI, patiënt, de directeur PI 1. Bestudering stukken (medisch dossier) 2. Psychiatrisch onderzoek van de patiënt 3. Anamnestische informatie opvragen bij eerdere behandelaar 4. Behandelbeleid bespreken met patiënt 5. Toestemmingsverklaring voorleggen ter ondertekening (indien nog niet voorhanden) 6. Overdragen behandel- en/of begeleidingsadvies aan PMO-leden 7. Recept uitgeschreven (schriftelijk/digitaal, conform werkwijze in de PI) 8. Korte aantekeningen van het ziekte- en behandelbeloop in medisch dossier (decursus) Psychiater NIFP Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI Wanneer (dag, tijd) Op het vaste spreekuur in de week (Voorlopige) diagnose is gesteld (conform DSM IV-TR) Recept uitgeschreven Behandeladvies (incl. bejegening en controle) besproken met gedetineerde en PMO-leden Ziekte- en behandelbeloop in medisch dossier aangetekend (decursus) In het PMO worden de bevindingen en het advies geëvalueerd en wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord ZORGVISIE 5 Voor detentiecentra: verblijf in een eerder detentiecentrum of penitentiaire inrichting (VRIS vreemdeling) ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

11 3a. Kort behandelconsult, met name ter controle van medicatie en/of toestandsbeeld Korte behandelcontacten (tot 20 minuten gesprekstijd) met de gedetineerde, met name gericht op het inzetten, vervolgen en bijstellen van psychofarmacotherapie. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Medisch model Motivationele gesprekstechnieken Formularium voor psychofarmacotherapie GW Format Zorg Intakeconsult Verbetering psychische conditie en bevorderen draagkracht door: Inzetten van psychofarmaca tbv symptoombestrijding als onderdeel van breder behandelkader Compliance en psycho-educatie Impliciete recidive-beperking door betrekken criminogene factoren Gedetineerden die vanuit het PMO geïndiceerd en op grond van psychiatrisch onderzoek voor psychofarmacotherapie geïndiceerd zijn 0. Indicatie van psychiater, patiënt, PMO(-leden), directeur PI 1. Kort gesprekscontact (norm = 15 minuten gesprekstijd, tot 20 minuten gesprek wordt geregistreerd als een kort gesprekscontact) 2. Informeren en aansturen PMO-leden over voortgang van de behandeling 3. Bij wijzigingen medicatie uitschrijven recept (schriftelijk/digitaal, conform werkwijze in de PI) 4. Korte aantekeningen van het ziekte- en behandelbeloop in medisch dossier (decursus) Psychiater NIFP Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI Wanneer (dag, tijd) Op het vaste spreekuur in de week (op indicatie en afhankelijk van medicatie, compliance en terugkoppeling over de vorderingen vanuit PMO) Patiënt gesproken Behandeladvies (incl. bejegening en controle) besproken met gedetineerde en PMO-leden Bij wijziging medicatie recept uitgeschreven Ziekte- en behandelbeloop in medisch dossier aangetekend (decursus) Beëindiging van de behandeling Voldoende stabiel: geen noodzaak meer voor controle Geen indicatie voor verdere medicamenteuze behandeling (medicatie is afgebouwd) Bij einde detentie behandeling overgedragen aan externe behandelaar (GGz of verslavingszorg) en ontslagbrief verzonden aan de huisarts Bij overplaatsing dossier overgedragen aan andere PI In het PMO wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

12 3b. Lang behandelconsult, met name steunende, structurerende en motiverende gesprekstherapie VISIE Structurerende en steunende individuele gesprekstherapie gericht op ziektebesef, behandelmotivatie en versterken draagkracht dmv middellange gesprekscontacten (tot 40 minuten gesprekstijd) met de gedetineerde, volgend op de intake en vaak parallel aan psychofarmacotherapie. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Cognitief therapeutische benadering (leertheorie) Sociale Competentie model Motivationele gesprekstechnieken Formularium voor psychofarmacotherapie GW Format Zorg Intakeconsult Verbetering psychische conditie en bevorderen draagkracht door: Ziekte-inzicht Motiveren voor behandeling en verhogen therapietrouw Toeleiden naar vervolgzorg (door GGz, Verslavingszorg) Impliciete recidive-beperking door betrekken criminogene factoren Gedetineerden patiënten voor wie op grond van de stoornisproblematiek steunende en motiverende gesprekstherapie noodzakelijk is ter verbetering van psychische conditie en ter voorbereiding op een (forensisch) begeleidingstraject. Veelal betreft het: Chronisch psychiatrische patiënten Zorgwekkende zorgmijders / veelplegers / draaideur-gedetineerden Met een verblijfsduur van meer dan enkele weken Deze groep kenmerkt zich grotendeels door chronische, sociaal-psychiatrische problematiek als: Psychiatrische stoornis (As I), persoonlijkheidsproblematiek, verslaving, zwakbegaafdheid, somatiek 0. Indicatie van psychiater, patiënt, PMO(-leden), directeur PI 1. Middellange gesprekscontact (tot 40 minuten gesprekstijd) 2. Informeren en aansturen PMO-leden over voortgang van de behandeling 3. Bij wijziging medicatie uitschrijven recept (schriftelijk/digitaal, conform werkwijze in de PI) 4. Aantekeningen over ziekte en behandelbeloop in medisch dossier (decursus) Psychiater NIFP Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI Wanneer (dag, tijd) Op het vaste spreekuur in de week (op indicatie en afhankelijk van psychiatrische problematiek, zorgafhankelijkheid en verblijfsduur) Patiënt gesproken Behandeladvies (incl. bejegening en controle) besproken met gedetineerde en PMO-leden Bij wijziging medicatie recept uitgeschreven Ziekte- en behandelbeloop in medisch dossier aangetekend (decursus) Beëindiging van de behandeling Voldoende stabiel: geen noodzaak meer voor controle Geen indicatie voor verdere medicamenteuze behandeling (medicatie is afgebouwd) Bij einde detentie behandeling overgedragen aan externe behandelaar (GGz of verslavingszorg) en ontslagbrief verzonden aan de huisarts Bij overplaatsing dossier overgedragen aan andere PI In het PMO wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord GVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

13 4a. Spoedconsult Het binnen 24 uur (kantoortijden) na aanvraag (door de inrichtingshuisarts of psycholoog) in een consult zien van een patiënt ter vaststelling van het actueel diagnostisch beeld en/of individuele behandelbeleid op basis van psychiatrisch onderzoek bij een gedetineerde in een situatie waarin niet kan worden gewacht op het regulier spreekuur (rondom het PMO of later in de week). THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Cognitief therapeutische benadering (leertheorie) Farmacotherapeutisch behandeladvies adhv Formularium voor psychofarmacotherapie GW Format Zorg Intakeconsult Vaststellen individueel behandelplan tbv stabiliseren als basis voor behandeling: (Voorlopige) diagnose Detentiegeschiktheid Suïcidaliteit Zo nodig bepalen noodzaak voor externe verwijzing en/of vervolgzorgtrajecten (reguliere en/of forensische vervolgzorg) Gedetineerden die vanuit het PMO worden doorverwezen naar psychiater NIFP 0. Indicatie van psychiater, patiënt, PMO(-leden), directeur PI 1. Bestudering stukken (medisch dossier) 2. Psychiatrisch onderzoek van de patiënt 3. Informatie intern en extern vergaren 4. Directe terugkoppeling eerste lijn 5. Overdragen aan PMO 6. Schriftelijke vastlegging van bevindingen en behandel- en/of begeleidingsadvies Psychiater NIFP Waar (locatie) Spreekkamer van de psychiater in de PI of op indicatie op cel Wanneer (dag, tijd) Binnen 24 uur na aanvraag door inrichtingshuisarts of psycholoog (Voorlopige) diagnose is gesteld (conform DSM IV-TR) Behandeladvies (incl. bejegening en controle) besproken met gedetineerde en PMO-leden Recept uitgeschreven (schriftelijk/digitaal, conform werkwijze in de PI) Korte aantekeningen met behandel- en medicatieadvies in medisch dossier Spoedconsultbrief met bevindingen en advies op schrift gesteld en aangeboden aan voorzitter PMO en inrichtingshuisarts (< 1 week na consult) In het PMO worden de bevindingen en het advies geëvalueerd en wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord ZORGVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

14 4b. Crisisinterventie Het aansluitend aan een intake, behandel- of spoedconsult treffen van de benodigde maatregelen ter afwending van een crisis en het organiseren van overplaatsing naar een klinische zorgsetting, niet zijnde een RM/IBS-plaatsingsprocedure. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR PBW, BOPZ, Wet op de Forensische Zorg Kaders forensische Zorg Afwenden van acute crisis/gevaar Onderbrengen van patiënt op een aangepaste zorgsetting Overdragen van behandeladviezen aan nieuwe behandelaar Gedetineerden die vanuit het PMO zijn doorverwezen naar psychiater NIFP en voor wie op basis van het acute psychiatrische toestandsbeeld 0. Indicatie van PMO(-leden), directeur PI 1. Begeleiding afdeling bij beheersing van de crisis 2. Benaderen zorginstellingen 3. Informatie overdragen aan nieuwe behandelaren 4. Directe terugkoppeling eerste lijn 5. Overdragen aan PMO 6. Schriftelijke vastlegging Psychiater NIFP ism PMO-leden in de PI Waar (locatie) PI Wanneer (dag, tijd) Bij crisis binnen kantoortijden zonder uitstel Acute crisis / gevaar afgewend Patiënt veilig overgedragen aan aangepaste zorginstelling Behandeling overgedragen aan nieuwe behandelaar Bevindingen op schrift gesteld In het PMO worden de bevindingen en het advies geëvalueerd en wordt de vordering van de behandeling die is ingezet gemonitord ZORGVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

15 5a. RM / IBS procedure Op indicatie van het PMO opstarten en uitvoeren van een RM- (of IBS) procedure bij gedetineerden die in aanmerking komen voor een gedwongen behandeling binnen de reguliere GGZ in het kader van artikel 15.5 of in aansluiting op detentieperiode. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR BOPZ, PBW BOPZ-online Indiceren van en zo mogelijk aanmelden voor een opname met BOPZ-maatregel in de reguliere GGZ tijdens of in aansluiting op de huidige detentieperiode op basis van: Diagnose Beoordeling zorg- en risicoprofiel Responsiviteit, leerstijlen en cognitieve vaardigheden Advies individueel behandeltraject (doelgerichte behandeling en risicomanagement) Gedetineerden die in aanmerking komen voor psychiatrische behandeling in het kader van de BOPZ, zoals: Detentieongeschiktheid (art. 15.5; IBS / RM)) Bij acuut gevaar op basis van psychiatrische stoornis bij afloop detentie (IBS) Bij chronisch gevaar op basis van psychiatrische stoornis bij afloop detentie, indicatie wordt tijdens detentie door PMO-leden gesteld (RM) RM-procedure 1. Onderzoeksgesprek met betrokkene (vaststellen gedwongen psychiatrische behandelnoodzaak) 2. Indicatie wordt gesteld tijdens PMO 3. Informatie intern en extern vergaren 4. Benaderen van onafhankelijk psychiater voor het opstellen van een geneeskundige verklaring 5. Geneeskundige verklaring en schriftelijke motivatie voor maatregel sturen naar de betreffende 6. ( BOPZ ) Officier van Justitie in het arrondissement van de PI 7. Benaderen van CIFP of van opname coördinatoren uit de regio van herkomst voor het vinden 8. van een opnameplaats 9. Bijwonen van de BOPZ-zitting in de PI 10. Overdracht aan toekomstige behandelaars 11. Overzien van praktische zaken rondom overplaatsing IBS-procedure 1. Vaststellen van gedwongen psychiatrische behandelnoodzaak 2. Benaderen van onafhankelijk psychiater voor het opstellen van een geneeskundige verklaring 3. Zo nodig benaderen zaakofficier voor vervroegde in vrijheidsstelling 4. Faxen geneeskundige verklaring naar locale burgemeester (gemeente PI) 5. Benaderen van CIF/opname coördinatoren uit de regio van herkomst voor vinden van opnameplaats 6. Overdracht aan toekomstige behandelaars 7. Overzien van praktische zaken rondom overplaatsing Psychiater NIFP ism PMO-leden in de PI Waar (locatie) PI Wanneer (dag, tijd) RM: Binnen 6 weken voor einde detentie IBS: Binnen 1 dag voor einde detentie ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

16 5a. Vervolg RM / IBS procedure Indicatie voor gedwongen psychiatrische behandeling is wel/niet gesteld Patiënt wordt opgenomen in een GGZ-instelling In het PMO vindt evaluatie van de doorlopen procedure plaats ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

17 5b. Geneeskundige verklaring bij RM / IBS Opstellen van een geneeskundige verklaring op verzoek van de behandelend psychiater (uit PI of GGZ) met het oog op het verkrijgen van een Rechterlijke Machtiging of In Bewaringstelling als bedoeld in de BOPZ. In deze geneeskundige verklaring wordt de diagnose gesteld en wordt benoemd op grond van welke gedragingen de eventuele stoornis gevaar oplevert voor betrokkene /zijn omgeving. INHOUDELIJKE VISIE / THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR BOPZ, PBW Geneeskundige Verklaring / BOPZ-online Beschrijven of en hoe het gevaar (veroorzaakt door de stoornis) kan worden afgewend en of hiervoor een gedwongen behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis noodzakelijk is (in het kader van een BPOZ-maatregel). Formuleren advies op basis van: Diagnose Beoordeling zorg- en risicoprofiel Responsiviteit, leerstijlen en cognitieve vaardigheden Gedetineerden die in aanmerking komen voor psychiatrische behandeling in een civielrechtelijk Kader (BOPZ) zoals: Detentieongeschiktheid (art. 15.5; IBS / RM)) Bij acuut gevaar op basis van psychiatrische stoornis bij afloop detentie (IBS) Bij chronisch gevaar op basis van psychiatrische stoornis bij afloop detentie, indicatie wordt tijdens detentie door PMO-leden gesteld (RM) 0. Verzoek van collega-psychiater NIFP, GGz voor afgeven medische verklaring 1. Bestudering van de stukken 2. Onderzoeksgesprek met betrokkene 3. Informatie intern en extern vergaren 4. Schriftelijke vastlegging van bevindingen in betreffende geneeskundige verklaring conform besluit administratieve bepalingen BOPZ. Psychiater NIFP ism PMO-leden in de PI Waar (locatie) PI Wanneer (dag, tijd) Afhankelijk van de maatregel Geneeskundige verklaring is ingevuld en is verzonden aan behandelend psychiater In overleg met opdrachtgever vindt evaluatie van de bevindingen plaats ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

18 6a. Verwijzing tijdens detentie in het kader van forensische zorg (PPC/fGGZ) De administratieve handelingen waarin, ten behoeve van een forensisch indicatieadvies, de benodigde informatie aan de voorzitter van het PMO wordt overgedragen. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Sociale Competentie model Risicobeoordeling en What Works Wet op de Forensische Zorg Kaders forensische Zorg Format indicatiestelling GW IFZO Opstellen van een forensisch indicatieadvies ten behoeve van (crisis)plaatsing PPC/(f)GGz Gedetineerden die door het PMO geïndiceerd zijn voor forensische zorg (PPC/(f)GGz en voor wie een indicatie-advies moet worden opgesteld 0. Bij indicatie Forensische Zorg door PMO(-leden) 1. Verzamelen en opstellen van de benodigde informatie en documenten 2. Zo nodig invoeren van informatie in IFZO 3. Invoeren van psychiatrisch deel van het format indicatiestelling GW/GGz 4. De informatie/documenten overdragen aan de voorzitter van het PMO ter (verdere) verwerking Psychiater NIFP ism voorzitter PMO Waar (locatie) PI Wanneer (dag, tijd) Op indicatie en in overleg met vz PMO Informatie tbv IFZ overgedragen aan voorzitter PMO/ingevoerd in IFZO/ ingevoerd in format indicatiestelling In het PMO worden de verwijzing en de doorlopen indicatieprocedure geëvalueerd en de plaatsing gemonitord ZORGVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

19 6b. Verwijzing bij einde detentie (Ontslag- en vervolgzorg) Het bij al dan niet gepland einde detentie van een patiënt overdragen van de behandeling aan huisarts /behandelaar GGz middels een kort telefonisch contact en insturen van een vervolgzorgbrief (conform format NIFP). Het betreft hier patiënten die bij de psychiater in behandeling zijn, waarvan de behandeling nog niet is afgesloten en een nadrukkelijk vervolg behoeft. THEORETISCH REFERENTIEKADER Bio Psycho Sociale model / DSM-IV TR Cognitief therapeutische benadering (leertheorie) Format Zorg Ontslagbrief Het, bij einde detentie, adequaat opstarten van vervolgzorg door bijvoorbeeld de huisarts, GGz enz... Gedetineerden die bij de psychiater van het NIFP in behandeling zijn en bij wie bij einde detentie de behandeling nog niet is afgerond. Het betreft gedetineerden bij wie de behandeling vervolgd moet worden en die toestemming hebben verleend voor behandeloverdacht dan wel bij wie op grond van goed behandelaarschap continuïteit van zorg noodzakelijk is. * Bij intakeconsult toestemming vragen voor behandeloverdracht bij einde detentie * Bij onmiddellijke invrijheidsstelling wordt de psychiater door de PI ingeseind 0. Op signaal door voorzitter PMO dat patíënt in vrijheid is gesteld/gesteld wordt 1. Overleg met de afdeling voor het actualiseren van huidige situatie en maken van afspraken gericht op vervolgzorg 2. Contact opnemen met huisarts/behandelaar van patiënt voor zover bekend op voorwaarde dat daartoe bij de intake toestemming is verleend dan wel goed behandelaarschap continuïteit van zorg vereist. 3. Uitwerken van ontslagbrief conform format NIFP (intakebrief aangevuld met detentiebeloop en actueel medicatie- en behandelbeleid bij ontslag detentie) 4. Ontslagbrief overdragen aan medische dienst GW ter verzending naar huisarts/behandelaar GGz Psychiater NIFP ism Medische Dienst GW Waar (locatie) PI Wanneer (dag, tijd) Op indicatie en in overleg met vz PMO Ontslagbrief is verzonden en gearchiveerd In het PMO wordt de verwijzing geëvalueerd ZORGVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27

20 7. Abonnement voor 24 uurszorg 7a. Bereikbaarheid en beschikbaarheid tijdens kantoortijden Het NIFP is tijdens kantoortijden (09.00 tot uur) bereikbaar voor psychiatrisch advies en consultatie. Op indicatie volgt binnen 24 uur (kantoortijden) een spoedconsult door een psychiater van het NIFP. 0. De voorzitter van het PMO en/of de huisarts van de inrichting kan tijdens kantoortijden, na de patiënt zelf te hebben gezien, zich wenden tot het secretariaat van NIFP (regiokantoor) 1. De dienstpsychiater van het NIFP wordt benaderd en belt met spoed terug naar de psycholoog/huisarts 2. De psychiater staat de psycholoog/huisarts bij met advies. Medicatie-adviezen worden via de mail aan de consultvrager toegezonden 3. Indien nodig wordt een psychiatrisch spoedconsult aangevraagd dat door het NIFP binnen 24 uur wordt verricht. Consultaanvragen voor uur worden zo mogelijk dezelfde dag door het NIFP opgevolgd 7b. Bereikbaarheid buiten kantoortijden (telefonische adviesdienst ANW) Bij crises buiten kantoortijden (17.00 tot uur) kan de inrichtingshuisarts voor overleg en advies altijd een psychiater van het NIFP raadplegen op het landelijk nummer De psychiater van het NIFP kan met de arts meedenken en adviseren over het beleid en de binnen detentie geldende procedures om de crises af te wenden. Daarbij kan worden gedacht aan (een combinatie van) separatie/controle, (sederende) medicatie en verwijzing (incl. transport) naar een PPC of de GGz. NB De dienstdoend psychiater van het NIFP zal de behandelverantwoordelijkheid niet kunnen overnemen; de arts aan het bed blijft verantwoordelijk voor de behandeling en de medische beslissingen. NB De dienstpsychiater van de telefonische adviesdienst is niet fysiek beschikbaar en kan dus niet op afroep langskomen om de behandeling over te nemen. De gevangenisdirectie wordt geacht met de lokale GGz een beschikbaarheidsregeling te treffen die erin voorziet dat -indien de huisarts dat nodig acht- de GGz-crisisdienst zich uiteindelijk beschikbaar houdt voor crises in de avond-nacht en in het weekend. 0. De inrichtingshuisarts die in geval van crisis de patiënt heeft gezien, belt de dienstpsychiater van het NIFP. 1. De dienstpsychiater staat de huisarts bij met advies. Medicatie-adviezen worden via de mail aan de consultvrager toegezonden. 2. Indien de inrichtingsarts het nodig acht (na overleg met de NIFP-psychiater) belt hij de GGzcrisisdienst. 3. De psychiater van de GGz-crisisdienst kan desgewenst de dienstpsychiater van het NIFP bellen voor overleg en advies (over detentiespecifieke overwegingen, beheersmogelijkheden en verwijskaders). ZORGVISIE ZORGPROGRAMMA NIFP van 27