Thema: Algemene kennis

Transcriptie

1 OPDRACHTKAART AK Milieu Voorkennis: geen Intro: In elk grafimedia-bedrijf ontstaat afval. We moeten weten wat we met de verschillende soorten afval moeten doen. Chemicaliën mogen niet in het riool terechtkomen. En papier kan voor recycling gebruikt worden. Dit soort onderwerpen komen in deze opdracht aan bod. Doelen: Aan het eind van deze opdracht kun je: uitleggen wat slecht is voor het milieu uitleggen wat we met afval in de drukkerij moeten doen Aan het eind van deze opdracht ken je: de begrippen KCA, recycling en hergebruik de afvalstoffen in de drukkerij Activiteiten: Lees de tekst Milieu. Maak de toets. Tijd: Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren: theorie bestuderen: 1,5 lesuur toets maken: 0,5 lesuur Materiaal: tekst Milieu toets Beoordeling: Laat de toets aan de docent zien.

2 Theorie AK Milieu Maar het natuurlijke evenwicht kan makkelijk verstoord worden. Dat kan op allerlei manieren gebeuren: het grondwater is vervuld; in de bodem zitten schadelijke stoffen; in de lucht zitten schadelijke stoffen; de koe krijgt hormonen of medicijnen. Je begrijpt dat de melk dan meteen stukken minder gezond is. Wij moeten dus ervoor zorgen dat het milieu gespaard wordt. Wij? Ja, ook wij kunnen er wat aan doen, thuis, op school en bij het stagebedrijf. 1 Inleiding Milieu, wat is dat eigenlijk precies? Dat is onze leefomgeving, het water, de bodem en de lucht. Het water en de bodem, waar onze voeding vandaan komt. En de lucht, die we ook nodig hebben om te leven. In de natuur staat alles met elkaar in verbinding. Bij een gezond milieu is alles in evenwicht. We geven een voorbeeld. 2 Milieu thuis Je ouders en jezelf doen iets voor een beter milieu. Het zijn vaak van die kleine dingen, waar je niet altijd bij stilstaat. In de winter zet je s nachts de verwarming lager. Je brengt oude flessen naar de glascontainer. Motorolie gooi je niet in het riool. Dit soort dingen gaan we nader bekijken. 2.1 KCA Je weet dat je batterijen, verf, medicijnen en lege inktcartridges niet bij het gewone afval mag doen. Anders komen deze stoffen op de vuilnisbelt terecht. Daar sijpelen de chemische stoffen in de bodem en in het grondwater. Slecht dus voor het gras, de koe, de mens. Dit soort afval noemen we KCA. Dat is de afkorting van klein chemisch afval. KCA wordt apart ingezameld. In elke gemeente werkt dat op een andere manier. Er zijn verschillende mogelijkheden: aparte KCA-afvalbak thuis; speciale inzamelpunten; oude batterijen inleveren bij de winkel; oude medicijnen inleveren bij de apotheek; lege jerrycans motorolie inleveren bij de benzinepomp. milieu kringloop Het grondwater is schoon, de bodem is niet vervuild, het gras is gezond. De koe vreet het gras, wij drinken de melk van de koe, gezonde melk.

3 Theorie AK Recycling Oude kranten en glas doen we in de daarvoor bestemde containers. Waarvoor worden oud papier en glas apart ingezameld? Niet omdat het schadelijk is voor het milieu. Maar omdat papier en glas opnieuw gebruikt kunnen worden. Oud papier wordt gebruikt om recyclingpapier of schoenendozen te maken. Oud glas wordt gesmolten en als grondstof gebruikt voor de productie van nieuwe flessen. Dit noemen we ook wel recycling. kan de voorraad op zijn. Daarom worden de laatste jaren andere energiebronnen gezocht, bijvoorbeeld zonne- en windenergie. Dat zijn energiebronnen die niet op raken, want zon en wind zijn er altijd. Het is dus beter dit soort energiebronnen te gebruiken, dan de voorraad uit de bodem op te maken. Zonne- en windenergie noemen we duurzame energie. Energiebedrijven noemen het in hun reclame groene stroom. 2.3 Hergebruik Een andere mogelijkheid is hergebruik. Daarbij worden oude flessen niet kapot gemaakt. Ze worden schoongespoeld en opnieuw gevuld. Dat zijn dus de statiegeldflessen. Die zijn goed voor het milieu, want er worden geen nieuwe grondstoffen gebruikt. Bovendien worden er geen nieuwe flessen geproduceerd. Dat heeft weer verschillende voordelen: energie besparen geen luchtvervuiling geen productieafval 2.4 Energieverbruik Met gas kunnen we douchen en koken, met benzine brommer rijden. En met stroom kunnen we computeren en muziek luisteren. We gebruiken de hele dag energie, of voor verwarming, koelkast, airco of voor verlichting. Dat is niet goed voor het milieu, want de atmosfeer wordt steeds warmer; de energiebronnen raken op. Het beste is, zuinig met energie om te gaan. Dus de computer na gebruik uit te zetten en de verwarming niet onnodig hoog te zetten. Maar er zijn meer mogelijkheden om energie te besparen. Denk aan de wegwerpproducten, die je dagelijks tegenkomt: plastic bekers, blikjes, plastic bestek, verpakkingen, plastic tassen, een wegwerpcamera. Handige producten natuurlijk, maar voor de productie ervan is veel energie nodig. En ze vormen een grote afvalberg. Sommige producten kunnen we beter niet kopen of vaker gebruiken. Een statiegeldfles te kopen is zo gezien slimmer dan een blikje. Doordat de atmosfeer warmer wordt, kunnen natuurrampen ontstaan. Je hebt wel eens gehoord van het broeikaseffect en smeltende poolkappen. En dan de energiebronnen. Onze energie wordt gemaakt van aardolie, aardgas en kolen. Deze zitten in de grond, maar de voorraad is beperkt. Over 100 jaar

4 Theorie AK Milieu in de drukkerij Bij elk soort productiebedrijf ontstaat afval. In een drukkerij zijn dat afvalstoffen, die de lucht, het water of de bodem kunnen vervuilen. Dat moeten we natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Daarom houden we chemisch afval apart en gooien geen inkt in de gootsteen. Maar we doen nog meer dan dat. Omdat oud papier voor recycling gebruikt kan worden, gaan we ook dat apart houden. 3.1 Lucht Er zijn inkten op basis van oplosmiddelen, denk aan offsetinkten. Andere inkten zijn op waterbasis, zoals bij zeefdruk. Als we de offsetpers schoonmaken, moeten we schoonmaakmiddel op basis van oplosmiddel gebruiken. Inkt op waterbasis kan met water verwijderd worden. Je ruikt het verschil. Oplosmiddelen ruiken sterk. Nou heb je op school maar een kleine pers. Stel je voor hoe dat in een grote drukkerij moet zijn, waar veel oplosmiddelen gebruikt worden. Daar hebben ze dan ook afzuiginstallaties. De lucht wordt door een soort afzuigkap naar de schoorsteen geleid. Daar zit een filter in, die ervoor zorgt dat de schadelijke stoffen zoveel mogelijk uit de lucht gehaald worden. Op die manier wordt de luchtverontreiniging beperkt. Een andere mogelijkheid is om inkten op waterbasis te gebruiken. Of inkten die met plantaardige schoonmaakmiddelen werken. Maar dat is niet bij alle druktechnieken mogelijk. fles of jerrycan lekt, wordt de vloeistof in de dubbele bodem opgevangen. Op die manier wordt voorkomen dat de chemicaliën op de vloer lekken en de bodem kunnen verontreinigen. 3.4 Recycling Bij recycling worden van oude materialen nieuwe producten gemaakt. Veel materialen in grafimediabedrijven kunnen opnieuw gebruikt worden. Die moeten we dan apart houden van ander afval. Bedrukt papier Papierafval kan gebruikt worden om nieuw papier te maken. Bedrukt papier wordt eerst ontinkt. Daarna is het niet helemaal wit, omdat er altijd inktresten in blijven zitten. Het papier dat daarvan gemaakt wordt, is dus ook niet echt wit. Recyclingpapier is een beetje grijs of bruin. 3.2 Water Bij het schoonmaken van de vochtrollen kunnen inktresten in het riool terecht komen. Hetzelfde geldt voor het schoonspuiten van de zeefdrukramen. Ook hier kan de drukkerij met filters werken. Voordat het afvalwater in het riool loopt, wordt het gefilterd. Daarbij worden de meeste schadelijke stoffen tegengehouden. 3.3 Bodem Offsetinkt is dik, zeefdrukinkt is dunner. Bij flexodruk en diepdruk is de inkt waterdun. Als die op de vloer terechtkomen, kunnen ze weglekken in de bodem. Dat kan ook gebeuren als vaten met chemicaliën lekken. Daarom is een vloeistofdichte vloer de beste oplossing. Voor de opslag van chemicaliën worden speciale kasten gebruikt. Die hebben een dubbele bodem. Als een Onbedrukt papier In een grafimediabedrijf ontstaat ook veel onbedrukt papierafval. Denk aan de witte randen die we van de vellen afsnijden. Het is verstandig om onbedrukt

5 Theorie AK papierafval in een aparte bak te verzamelen. Onbedrukt papier hoeft natuurlijk niet ontinkt te worden. Het kan voor de productie van wit papier gebruikt worden. Daarbij worden de chemische stoffen opgevangen. De schone doeken worden weer bij de drukkerij afgeleverd. Dit is een voorbeeld van hergebruik. Op die manier ontstaat minder afval. Offsetplaten De drukplaten voor offset zijn gemaakt van aluminium. Dit is een kostbare grondstof. Vandaar dat offsetplaten gerecycled worden. Gespecialiseerde bedrijven halen de offsetplaten bij de drukkerijen op. Het aluminium wordt gebruikt om nieuwe offsetplaten te maken. Fotovloeistoffen In de prepress worden verschillende fotovloeistoffen gebruikt. Denk aan ontwikkelaar en fixeer. In gebruikt fixeer zit zilver. Dat is natuurlijk ook een kostbare grondstof. Er zijn bedrijven die de jerrycans met gebruikt fixeer ophalen. Ze halen het zilver eruit. Dat kan weer gebruikt worden om nieuw fixeer te maken. 3.5 Hergebruik In drukkerijen worden veel poetsdoeken gebruikt voor het reinigen van de persen. Als die doeken verontreinigd zijn met inkt, moeten we ze bij het chemisch afval doen. Er zijn verschillende soorten doeken. Sommige zijn wegwerpdoeken, andere worden hergebruikt. De doeken voor hergebruik zijn van katoen. Ze worden na gebruik gewassen en kunnen opnieuw gebruikt worden. Het wassen gebeurt natuurlijk niet met een gewone wasmachine. Een bedrijf brengt de doeken naar de drukkerij. Daar worden ze gebruikt voor inkt en oplosmiddelen. Na gebruik worden ze in een speciale container gedaan. Het bedrijf haalt de container op en wast de doeken.

6 Toets AK Milieu Vraag 1 Thuis houden we klein chemisch afval (KCA) apart. Schrijf vijf voorbeelden van KCA op: Vraag 2 Sommige verpakkingen worden recycled, andere hergebruikt. Bekijk deze verpakkingen. Welke wordt hergebruikt? Kruis de juiste verpakking aan. Vraag 3 De energiebronnen raken op. Wat kunnen we zelf aan dit probleem doen? Kruis ALLE goede antwoorden aan. O minder energie verbruiken O minder wegwerpproducten kopen O duurzame producten gebruiken O duurzame energie gebruiken Vraag 4 In grafimediabedrijven worden chemische stoffen gebruikt. Die zijn niet goed voor het milieu. Welk soort verontreinigingen kunnen ontstaan? Kruis ALLE juiste antwoorden aan. O bodemvervuiling Oluchtvervuiling O waterverontreiniging

7 Toets AK Vraag 5 Afval kan waardevolle grondstoffen bevatten. Die kunnen weer opnieuw gebruikt worden. Welke grondstoffen kan afval uit een grafimediabedrijf bevatten? Schrijf drie voorbeelden op. Vraag 6 Van oud papier kan nieuw papier gemaakt worden. Welke soorten oud papier kunnen NIET gebruikt worden voor het maken van wit papier? Kruis ALLE juiste antwoorden aan. O wit bedrukt papier O wit onbedrukt papier Ogeel bedrukt papier O groen onbedrukt papier O oude kranten Vraag 7 Inktresten mogen niet in het riool terechtkomen. Hoe kan een drukkerij dat voorkomen? Kruis het juiste antwoord aan. O meer oplosmiddel gebruiken O inkt op waterbasis gebruiken O filter gebruiken O afzuiginstallatie gebruiken Vraag 8 Vaten met chemicaliën kunnen wel eens gaan lekken. Hoe kan een drukkerij voorkomen dat de chemicaliën dan in de bodem terechtkomen?

8 Toets AK Vraag 9 In de drukkerij wordt afval gescheiden. Welk soort afval hoort in welke container? Zet achter elke container het juiste soort afval. Maak een keuze uit: drukplaten papieren doek met inkt papieren poetsdoek colablikje container soort afval container voor chemisch afval container voor oud papier container voor aluminium container voor gewoon afval Vraag 10 Chemisch afval mag niet op de vuilnisbelt terechtkomen. Wat doe je bij het chemisch afval? Kruis ALLE juiste antwoorden aan. O inktresten uit de inktbak Olege inktblikken Ovellen uit het inktblik Omet inkt vervuilde poetsdoeken

9 Eindtoets Algemene kennis grafimediabranche AK Vraag 1 Hier zie een stuk van bedrukte plastic tas. Welk soort bedrijf maakt bedrukte plastic tassen? Kruis aan. O flexodrukkerij Ooffsetdrukkerij Obrocheerderij Odrukkerijbinderij Oprepressbedrijf Vraag 2 Bekijk dit boek goed. Welk soort bedrijf maakt dit soort boeken? Kruis aan. Odrukkerijbinderij Obrocheerderij O uitgaafbinderij O handboekbinderij Vraag 3 Bedrijven zijn vaak gespecialiseerd. Welk bedrijf levert welk product? Schrijf achter elk bedrijf het juiste product. Kies uit de onderstaande antwoorden: pizzadozen pagina-opmaak kranten T-shirts Bedrijf Product offsetdrukkerij zeefdrukkerij verpakkingsbedrijf prepressbedrijven

10 Eindtoets Algemene kennis grafimediabranche AK Vraag 4 Hier zie je een orderbon. Links ontbreken de volgende woorden: afwerking omvang formaat oplage Schrijf de woorden in het juiste vakje. Orderbon binderij ,5 x 24,7 32 pagina s geniet gebrocheerd Vraag 5 Bekijk de papiermachine. Hieronder staan de namen van de onderdelen in de verkeerde volgorde. Zet de namen in de juiste volgorde. droogpartij machinekalander natperspartij oploopkast opwikkelinstallatie zeefpartij

11 Eindtoets Algemene kennis grafimediabranche AK Vraag 6 Bekijk dit overzicht van papiersoorten. Welke kenmerken heeft het papier met het artikelnummer ? Kruis ALLE juiste kenmerken aan. O mat gesatineerd O gesatineerd mc O houtvrij Obreedlopend O langlopend O papiergewicht: 200 g/m 2 Oformaat: ruim A3 Vraag 7 Welke van de onderstaande kenmerken horen bij offsetinkt? Kruis ALLE juiste kenmerken aan. Ohoogviskeus O laagviskeus Otransparant Odekkend Vraag 8 Schrijf de vier kleuren voor fullcolourdruk op: Vraag 9 Bekijk de symbolen. Schrijf de betekenis.sen op:

12 Eindtoets Algemene kennis grafimediabranche AK Vraag 10 In grafimediabedrijven worden chemische stoffen gebruikt. Die zijn niet goed voor het milieu. Welke milieuverontreinigingen kunnen daardoor ontstaan? Schrijf 3 voorbeelden op: